Αμπελόκηποι Αθήνας και συνεντεύξεις: Κουκουμπέτσος Θέμης

Συνέντευξη με τον κύριο Θέμη Κουκουμπέτσο // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα
Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2019-2020 [1]
Αμπελόκηποι Αθήνας
Συνέντευξη με τον κύριο
Θέμη Κουκουμπέτσο
56ο
Γυμνάσιο Αθήνας
Συντακτική και Φωτογραφική ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής
Σχολικό έτος: 2019-2020

Το παρόν κείμενο αποτελεί μέρος της συνέντευξης που μας παραχώρησε ο κύριος
Θέμης Κουκουμπέτσος στις 20/09/2019 όπου προστέθηκαν επίσης το κείμενο, τα
σχέδια και οι φωτογραφίες που μας έστειλε ηλεκτρονικά ως απάντηση σε επιπλέον
ερωτήσεις μας. Επίσης, συμπεριλαμβάνονται στοιχεία από την αλληλογραφία που
είχαμε αλλά και τις συζητήσεις μας στις 19/11/2019, στις 13/12/2019 καθώς και
στις 10/01/2020 στον χώρο του σχολείου μας.
Ερωτήσεις:
[56ο
] Κύριε Κουκουμπέτσο καλησπέρα σας. Χαιρόμαστε πολύ που σας έχουμε κοντά
μας.
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Και εγώ χαίρομαι που βρίσκομαι κοντά σας.
[56ο
] Πώς βρεθήκατε στους Αμπελόκηπους;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Είμαι γέννημα θρέμμα Αμπελοκηπιώτης και μάλιστα από
την περίφημη συνοικία Κουντουριώτη. Γεννήθηκα στο νοσοκομείο "Έλενα" το 1947
και μεγάλωσα στη συνοικία Κουντουριώτη μέχρι και που έγινα φοιτητής το 1967 και
έζησα στη Θεσσαλονίκη. Θα ήθελα εδώ να σημειώσω ότι πολλές φορές συγχέουν τα
Κουντουριώτικα με τις προσφυγικές πολυκατοικίες στην οδό Αλεξάνδρας που είναι
δίπλα στο Αντικαρκινικό νοσοκομείο του Αγίου Σάββα. Τα "σωστά" Κουντουριώτικα
είναι αυτά που έκανε δωρεά ο ναύαρχος Κουντουριώτης και είναι όλες αυτές οι
παράγκες που βρίσκονταν πίσω από το γήπεδο της λεωφόρου Αλεξάνδρας και όπου
κατοίκησαν περίπου 300-350 οικογένειες.
.
Εικόνα 1: Πανοραμική άποψη της περιοχής των Αμπελοκήπων όπου διακρίνεται, πίσω από το γήπεδο "Απόστολος
Νικολαΐδης", ο συνοικισμός Κουντουριώτη. Την αεροφωτογραφία μάς την προμήθευσε ο τοπογράφος μηχανικός Ευθύμιος
(Μάκης) Σταμπουλόγλου μέσω του κ. Κουκουμπέτσου.

[56ο] Πόσα και ποια ήταν τα μέλη της οικογένειάς σας;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Τα μέλη της οικογένειάς μου που έμεναν στο παράπηγμα,
παράγκα, στην οδό Συνοικισμός Κουντουριώτη 44 ήταν:
Α) Η μητέρα μου Μαρίτσα, γηγενής πρόσφυγας από το χωριό Βουλδούριο ή
Βουλδούρι ή Bordur όπως είναι γραμμένο στον χάρτη, κοντά στη Σπάρτη της
Μικράς Ασίας (https://el.wikipedia.org/wiki/Ισπάρτα). Η μητέρα μου έφυγε από τη
Μικρά Ασία πριν από τον διωγμό και εγκαταστάθηκε στην Πάρο μαζί με τη μητέρα
της και τα τρία της αδέλφια. Αργότερα πήγε στον Πειραιά και, μετά τον
βομβαρδισμό του σπιτιού τους από τους Γερμανούς, γνωρίστηκε με τον πατέρα μου
και εγκαταστάθηκε στον συνοικισμό Κουντουριώτη, γνωστό ως "Κουντουριώτικα".
Σημειώνω, ξανά, ότι οι παράγκες που μεγαλώσαμε είναι τα "Κουντουριώτικα" και
όχι οι πολυκατοικίες δίπλα στο Αντικαρκινικό που πολλοί τις ονομάζουν έτσι.
Β) Ο πατέρας μου, Κωνσταντίνος, τον φώναζαν Κώστα, ο οποίος είχε καταγωγή από
τη Μυτιλήνη. Έφυγε από το νησί το 1926, σε ηλικία 12 ετών, και δεν επέστρεψε
ποτέ εκεί. Ο παππούς μου Θεμιστοκλής, του οποίου πήρα το όνομα, ήταν ψαράς.
Ήταν μια φτωχοοικογένεια που ακολούθησε τον πατέρα μου, εκτός του παππού
μου, στην Αθήνα. Η γιαγιά μου ασχολούνταν με την κηπουρική. Ο πατέρας μου
έφυγε από το νησί αναγκαστικά και αυτό γιατί, όταν είχε πάει ο αγγλικός στόλος,
έβαλε στοίχημα με τους φίλους του ότι θα βουτήξει στη θάλασσα από το ψηλότερο
κατάρτι του αγγλικού πλοίου. Ο πατέρας μου βούτηξε από το κατάρτι αλλά έσπασε
το τύμπανό του και τον έφεραν εσπευσμένως, με άλλο πλοίο, στην Αθήνα για να
γίνει καλά. Δεν ξαναπήγε στην Μυτιλήνη και ούτε μας πήγε ποτέ. Ο πατέρας μου
ήταν πότης. Η γιαγιά μου έλεγε ότι έπινε πολύ από μικρός. Όμως ήταν άγιος
άνθρωπος, δεν είχε πειράξει άνθρωπο στη ζωή του. Έτσι, μόλις βρήκε δουλειά,
ανάγκασε και τη γιαγιά με τα αδέλφια του να έρθουν στην Αθήνα. Ο παππούς στο
διάστημα αυτό πέθανε. Η Ερασμία, η μεγαλύτερη από τις δυο αδελφές του, πέθανε
νωρίς. Η μικρότερη, Πιπίνα, έζησε μέχρι βαθιά γεράματα και έφυγε στα χέρια μου
το 2010. Όταν πέθανε ο πατέρας τους, ήρθε από το νησί και ο μικρότερος αδελφός
του πατέρα μου, ο Γιώργος. Ο πατέρας μου ήταν μόνιμος κάτοικος Αμπελοκήπων
στην οδό Δημητσάνας, γιατί δούλευε ως τσαγκάρης στο στρατιωτικό εργοστάσιο
που υπήρχε εκεί, στο 430 Στρατιωτικό Νοσοκομείο. Τη θέση του έχει σήμερα το
Γενικό Νοσοκομείο "ΕΛΠΙΣ". Μέσα από τους πρόσφυγες που φιλοξένησε το
νοσοκομείο που συστεγαζόταν με το εργοστάσιο γνώρισε τη μητέρα μου,

μοναχοκόρη ανάμεσα σε τρία αδέλφια. Ο πατέρας μου στη συνέχεια έκανε δική του
δουλειά στον Περισσό και στη συνέχεια δούλευε στου Σεβαστάκη στον Χολαργό.
Από εκεί πήρε σύνταξη. Όπως προείπα, τον περισσότερο καιρό ο πατέρας μου δεν
είχε εργασία και μας συντηρούσε ο αδελφός της μητέρας μου, ο οποίος ήταν
αξιωματικός, ανύπαντρος και νονός δικός μου αλλά και του αδελφού μου. Η μητέρα
μου δούλευε στο εργοστάσιο "ΠΙΤΣΟΣ" που ήταν εδώ στους Αμπελοκήπους στην
οδό Πουλίου 6, εκεί που τώρα είναι το κτήριο του ΑΣΕΠ, μέχρι να μεταφερθεί στην
περιοχή του Ρέντη το 1959.
Ποτέ δεν μάθαμε λεπτομέρειες του ειδυλλίου, πώς δηλαδή βρέθηκαν μαζί. Οι
γονείς μου παντρεύτηκαν 3 Νοεμβρίου του 1946. Αν και δεν είχαν αρκετή
μόρφωση, η μόνη παραίνεσή τους ήταν να σπουδάσουμε ώστε να ξεφύγουμε από
τη μιζέρια.
Γ) Έμενε και ο μικρότερος, κατά δυο χρόνια, αδελφός μου Κυριάκος, που σπούδασε
και πήρε πτυχίο φαρμακοποιού.
Δυστυχώς, μια μέρα πριν απολυθεί από τη στρατιωτική του θητεία, υπήρξε θύμα
αεροπορικής τραγωδίας που έγινε την 23η
Νοεμβρίου 1976 στο Σαραντάπηχο
Θεσσαλίας, όταν το YS-11 αεροπλάνο της Ολυμπιακής Αεροπορίας συνετρίβη στην
πιο πάνω περιοχή, 5 λεπτά πριν την προσγείωσή του στο αεροδρόμιο της Κοζάνης.
Ο αδελφός μου τότε ήταν 27 ετών.
Αυτοί οι τέσσερις, πατέρας, μάνα, αδελφός και εγώ, μέναμε στο σπίτι.
Μπορείτε να δείτε στον συνημμένο πίνακα όλα τα ονόματα, όσα τουλάχιστον
θυμάμαι, όπως κατοικούσαν στην 1η
σειρά του συνοικισμού, το στενό της οποίας
ήταν προέκταση της σημερινής οδού Παναθηναϊκού, και στο κάθε παράπηγμα-
παράγκα που έχω αριθμήσει 1α για τα αριστερά και 1δ για τα δεξιά ευρισκόμενα
όπως κοιτάμε προς την οδό Παναθηναϊκού.

Συνέντευξη με τον κύριο Θέμη Κουκουμπέτσο // Συντακτική και Φωτογραφική Ομάδα Εργαστηρίου Πληροφορικής // Σχολικό έτος: 2019-2020 [5]
Εικόνα 2: 4 σειρές (Α', Β', Γ' και Δ') με 3 κτήρια η καθεμιά. Το κάθε κτήριο της κάθε σειράς έχει 28 παράγκες.
14 "κοιτάζουν" προς τη μια πλευρά και οι άλλες 14 προς την απέναντι. Οι παράγκες χωρίζονται με μεσοτοιχία.
Επομένως, αν όλα τα κτήρια είχαν αυτήν τη διαρρύθμιση που έχουν τα κτήρια Α1, Β1, Α2 και Β2 (όπως μας είπαν οι κύριοι Μαρκόπουλος και Κουκουμπέτσος που είχαν κατοικίες στο
σοκάκι μεταξύ Α1-Β1 και Α2-Β2), τότε ο συνολικός αριθμός των παραγκών θα ήταν: 28 ανά κτήριο (14 παράγκες στην αριστερή πλευρά και 14 στη δεξιά) Χ 12 κτήρια (4 σειρές επί 3 κτήρια
σε κάθε σειρά) = 336. Στην αρχική τους χρήση, σύμφωνα με βίντεο από τον πρώτο καιρό εγκατάστασης των προσφύγων, υπήρχαν και χώροι μεγαλύτεροι από αυτούς μιας τυπικής
παράγκας για δραστηριότητες (π.χ. ραπτικής, σίτισης, σχολείο). Αυτά, βέβαια, μπορεί να άλλαξαν χρήση (όπως έγινε και στο κτήριο που στέγαζε το Ίδρυμα Στέγης Πατρίδος, απέναντι από
την οικία του Αμερικανού πρέσβη, που έγιναν 40-43 παράγκες: https://www.slideshare.net/goa56tk/ss-183567599/goa56tk/ss-183567599).
Βίντεο σχετικό με τον συνοικισμό "Κουντουριώτη": https://www.youtube.com/watch?v=2INmfyeGBHs&t=35s (μετά το 9:17 παρουσιάζονται χώροι δραστηριοτήτων του συνοικισμού)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το σχέδιο του συνοικισμού έγινε από το 56
ο
Γυμνάσιο Αθήνας σε συνεργασία με τον κύριο Κουκουμπέτσο ώστε να έχουμε κοινό σημείο αναφοράς κατά τις συζητήσεις μας.
A' σειρά
Β' σειρά
Γ' σειρά
Δ' σειρά
Οδός
Τσόχα
Οδός Παναθηναϊκού
1ο κτήριο
2ο κτήριο
3ο κτήριο

Εικόνα 3: Το κάθε κτήριο χωριζόταν με μεσοτοιχία. Είχε 14 παράγκες αριστερά και 14 δεξιά.
1α
14δ
1δ
14α
11α
7δ10α
12α
9α
13α
8α
7α
6α
5α
13δ
5δ
3α
2α
4α
2δ
4δ
6δ
9δ
8δ
10δ
11δ
12δ
3δ

Εικόνα 4: Το στενό του κυρίου Θέμη Κουκουμπέτσου στον συνοικισμό Κουντουριώτη με τα ονόματα όσων θυμάται (χρονικό στιγμιότυπο μιας και στις παράγκες δεν έμεναν πάντα τα ίδια
άτομα). Πρόκειται για το σοκάκι μεταξύ των κτηρίων Α1 και Β1.

Εικόνα 5: Οι παράγκες που ακολουθούσαν, στο ίδιο στενό με του κυρίου Θέμη Κουκουμπέτσου στον συνοικισμό Κουντουριώτη με τα ονόματα όσων θυμάται (χρονικό στιγμιότυπο μιας και
στις παράγκες δεν έμεναν πάντα τα ίδια άτομα). Πρόκειται για το σοκάκι μεταξύ των κτηρίων Α1 και Β1.
[Σχόλιο 56ου Γυμνασίου]. Όπως αναφέρουμε και στη λεζάντα της εικόνας 2 (σελίδα 5) ο συνολικός αριθμός των παραγκών θα πρέπει να
ήταν 336. Αρχικά μπορεί να ήταν μικρότερος ο αριθμός, αφού σύμφωνα με βίντεο από τον πρώτο καιρό εγκατάστασης υπήρχαν χώροι που
είχαν διατεθεί για εργαστήρια ύφανσης και ραπτικής, χώρος για παιδικά γεύματα και για σχολείο. Επομένως, αρχικά τουλάχιστον, ο
αριθμός των οικιών θα ήταν μικρότερος των 336. Στο βιβλίο του «ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ» τόμος Α’, ο κύριος Νίκος Παραδείσης αναφέρει την
εγκατάσταση 224 οικογενειών.

Εικόνα 6: Ο συνοικισμός "Κουντουριώτη". Με τη γραμμή υπογραμμίζονται τα δύο σοκάκια που αναφέρονται στις προηγούμενες φωτογραφίες. Διακρίνεται το περίπτερο μπροστά από το
1
ο
κτήριο της Α’ σειράς.

[56ο] Η περιοχή που μένατε πώς ήταν; Να πούμε λίγο για τις αναμνήσεις σας.
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Η περιοχή μας ήταν "κέντρο" της Αθήνας. Εκτός από το
μαιευτήριο της "Έλενας", όπου γεννήθηκα εγώ και ο αδελφός μου, γύρω μας είχαμε
τα κυριότερα νοσοκομεία σε απόσταση 10-15 λεπτά με τα πόδια, όπως το
νοσοκομείο "Ευαγγελισμός", το Αντικαρκινικό νοσοκομείο του Αγίου Σάββα, την
Υγειονομική υπηρεσία, τη σχολή τυφλών, το Ινστιτούτο Παστέρ, το Ιπποκράτειο
νοσοκομείο, το ΙΚΑ Γκύζη. Εδώ να σας πω ότι, ένεκα των ανωτέρω, οι συγγενείς από
όλα τα μέρη της Ελλάδας, όταν υπήρχε ανάγκη να έρθουν στην Αθήνα για κάποια
εξέταση ή εισαγωγή σε νοσοκομείο, φιλοξενούνταν στο σπίτι μας. Σε μια σάλα 5Χ5
και το αντίστοιχο υπόγειο. Συγγενείς της μητέρας μου από τη Νάουσα και τη
Βέροια, συγγενείς του πατέρα μου από τη Μυτιλήνη καθώς και από γύρω περιοχές
της Αθήνας που είχαμε συγγενείς και φίλους. Ερχόντουσαν από την προηγούμενη
μέρα, μερικές φορές δύο και τρεις μέρες πιο νωρίς. Έτσι είχαμε πάρα πολύ συχνά
φιλοξενούμενους. Απίστευτο που χωρούσαν αλλά αληθινό!!! Το αυτό γινόταν και
σε άλλους γείτονες.
[56ο
] Υπόγειο είχαν όλες οι κατοικίες;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Όχι. Εμείς ήμασταν πολύ τυχεροί και είχαμε υπόγειο. Το
διπλανό σπίτι δεν είχε. Σε ένα γειτονικό σπίτι που διάβαζα τα τελευταία χρόνια είχε
υπόγειο και WC στο χολ για το υπόγειο, αλλά δεν κατέβηκα ποτέ γιατί είχε πολλά
πράγματα, καθώς και πάρα πολλά ποντίκια που δεν μπορούσαμε να χειριστούμε,
παρόλο που βάζαμε φάρμακα. Αυτό, ίσως, να οφείλεται στο ότι ήταν κοντά στα
δημόσια αποχωρητήρια.
[56ο
] Τι θυμόσαστε από τον συνοικισμό; Πώς ήταν;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Ήταν μερικές σειρές [εικόνα 2] με μεσοτοιχία και με έναν
χωμάτινο δρόμο που χώριζε τις σειρές των παραπηγμάτων και που, όσες φορές και
αν περνούσατε και όποια ώρα της ημέρας, ήταν πεντακάθαρος. Όταν έβρεχε,
παραμερίζανε τα νερά και ήταν προσβάσιμος. Οι κάθετα προς τα στενά μας δρόμοι
με τις βροχές είχαν βαθιά νεροφαγώματα και η διάβαση πολλές φορές ήταν
δύσκολη για μας τα μικρά παιδιά και τους ηλικιωμένους. Κάθε σπίτι είχε μπροστά

το πεζουλάκι του (πεζοδρόμιο στενό), που όταν το επέτρεπε ο καιρός καθόντουσαν
στα μιντέρια (μαξιλαράκια) οι γιαγιάδες ή οι μανάδες μας και έκαναν τις δουλειές
τους. Άλλες έπλεκαν, άλλες καθάριζαν τα φασολάκια... ή έκαναν το καθημερινό
κουτσομπολιό. Από τα στενά μέσα δεν περνούσε αυτοκίνητο (εκτός, ίσως, από
εξαιρετικές περιπτώσεις, π.χ. ταινία "Οι Αδίστακτοι"). Περνούσαν, όμως, τα κάρα με
τα άλογα ή τα καρότσια της εποχής εκείνης που πουλούσαν τις πραμάτειες τους. Ο
μανάβης, ο ιχθυοπώλης, ένας που πουλούσε πατσά (ήταν πολύ φίλος με τον
πατέρα μου και μεγάλος πότης), ο παγοπώλης, η χορταρού με το καροτσάκι της, ο
παγωτατζής κλπ. Η κυρία με τα χόρτα και τη χαρακτηριστική δυνατή φωνή της
σταματούσε με τον μπόγο της, τον άνοιγε, είχε την παλάντζα της, ζύγιζε και ψώνιζε
ο κόσμος τα διάφορα χόρτα της εποχής.
Ένα περίεργο πράγμα. Σχεδόν όλοι οι μανάβηδες σταματούσαν μπροστά από το
σπίτι της μάνας μου. Ίσως γιατί ήταν η αρχή του στενού ή ίσως γιατί η μητέρα μου
ψώνιζε πάντα. Εκεί ερχόντουσαν και οι γειτόνισσες και γινόταν μια μίνι μάρκετ
αγορά. Ποιος από τους φίλους μου δεν θα θυμάται αυτές τις εικόνες;
Είμαι πολύ περήφανος για τη γειτονιά μου. Την έζησα, αναπολώ τις όμορφες
στιγμές της. Θυμάμαι και την παραμικρή λεπτομέρεια από τη γειτονιά τόσο έντονα,
λες και δεν έχει περάσει ο χρόνος.
Θα σας πω ότι ο πατέρας μου όταν φύγαμε είπε το εξής αμίμητο: "Καλύτερα
ήμασταν στην παράγκα", παρόλο που είχαμε πάει σε διαμέρισμα, και ο καθένας
είχε το δικό του δωμάτιο, είχαμε το μπάνιο μας, και μάλιστα μεγάλο μπάνιο που
δεν το είχαμε στην παράγκα. Μερικά πράγματα τα είχαμε στερηθεί όταν ζούσαμε
στις παράγκες.
[56ο] Πού μένατε συγκεκριμένα;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Μέναμε στον αριθμό 44. Είναι ένα από τα πρώτα σπίτια,
στο "έμπα" του συνοικισμού. Το στενάκι μας ήταν προέκταση της τωρινής οδού
Παναθηναϊκού που υπάρχει και τώρα. Ήταν το τρίτο σπίτι στη σειρά αριστερά [η
φωτογραφία παρακάτω είναι από την ταινία "Οι αδίστακτοι" του 1965. Από εργασία
που είχαμε κάνει στο παρελθόν:
Δείτε: https://www.youtube.com/watch?v=xXtqHdPom04 μετά το 2:52].
.

Το πρώτο, το γωνιακό, στην αρχή του στενού ήταν του Χατζηκωνσταντή. Το γκρεμισμένο που φαίνεται, ανάμεσα στου Χατζηκωνσταντή και το
δικό μας, είναι του Πασχαλίδη. Όταν έφυγε βάλαμε συρματόπλεγμα και το χρησιμοποιούσαμε ως κήπο. Το καλοκαίρι βάζαμε διπλό κρεβάτι και
κοιμόμασταν στην ύπαιθρο.
.
Εικόνα 7: Στα αριστερά, το τρίτο σπίτι είναι το δικό τους. Η φωτογραφία είναι από την ταινία "Οι Αδίστακτοι".

Εικόνα 8: Κάτοψη του πατρικού σπιτιού του κ. Θέμη Κουκουμπέτσου στα Κουντουριώτικα σχεδιασμένη από τον ίδιο

Αυτοκίνητα δεν επιτρεπόταν κανονικά να περάσουν από τα δρομάκια γιατί ήταν
στενά. Αν, για παράδειγμα, περνούσε φορτηγό από το δρομάκι θα γκρέμιζε την
κληματαριά του σπιτιού μας που προεξείχε [όπως βλέπετε στη φωτογραφία 3, σελ.
8].
Εικόνα 9:Η μητέρα μου με τις ανιψιές
της και τα παιδιά της μεγαλύτερης,
μπροστά στην κυρίως είσοδο του 5χ5
δωματίου μας. Μεσολαβεί η μικρή μας
αυλή και φαίνεται η ξυλόφρακτη
εξώπορτά μας. Επίσης, φαίνεται η
κουρτίνα μαζεμένη, που εμπόδιζε τις
μύγες να μπουν στο δωμάτιο τις
καλοκαιρινές ημέρες.
Εικόνα 10: Μια συνεστίαση στην αυλή μας
Στο σπίτι αυτό έμεναν οι γονείς μου από όταν παντρεύτηκαν. Στο σπίτι αυτό, ζούσε
και η γιαγιά, μητέρα του πατέρα μου. Μετά πήγε στην Πετρούπολη όπου έμενε
χωρίς νοίκι με την υποχρέωση να συντηρεί έναν μεγάλο αγρό. Ο αγρός είχε και μια
στέρνα. Τη θυμάμαι κάθε φορά που πηγαίναμε γιατί ήταν στο ίδιο επίπεδο με το
έδαφος. Ήταν ο φόβος και ο τρόμος, μην πέσουμε μέσα. Μόλις έκλειναν τα σχολεία
μάς έπαιρνε η γιαγιά με ταξί, τον αδελφό μου και μένα, και ζούσαμε μαζί της στην
εξοχή. Εκείνη την εποχή η Πετρούπολη, όπως και η Γλυφάδα όπου ήταν το άλλο
σπίτι του οποίου συντηρούσε τον κήπο, ήταν εξοχή για μας.
[56ο] Τι γνωρίζετε για το σπίτι όπου γυρίστηκε η ταινία;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Αυτό το σπίτι ήταν της γιαγιάς Μαρίας. Είχαν δυο δωμάτια,
το ένα που γυρίστηκε το έργο, ένα άλλο, και υπόγειο. Είχαν και μια τουαλέτα στην
άκρη, φαίνεται στο αριστερό άκρο της φωτογραφίας, από κει ήταν η τουαλέτα και
οι σκάλες για το υπόγειο.

Εικόνα 11: (9) Από την ταινία "Οι αδίστακτοι". Φωτογραφίες από το εξωτερικό μέρος και το εσωτερικό παράγκας στα
Κουντουριώτικα (της κυρίας Μαρίας)
Στη μικρή αυλή που βλέπετε μπροστά παίζαμε ώρες ατελείωτες το αυτοσχέδιο
ποδοσφαιράκι σχεδόν όλα τα παιδιά της γειτονιάς.
Εικόνα 12: Σχέδιο του κ. Κουκουμπέτσου για το αυτοσχέδιο
ποδοσφαιράκι για το οποίο γίνεται αναφορά στο κείμενο
Σε μια σανίδα 70 Χ 50 εκ.
αποτυπώναμε τις γραμμές κατ’
αναλογία του ποδοσφαιρικού
γηπέδου, π.χ. τη σέντρα, τις
περιοχές, και κατασκευάζαμε
τα τέρματα (εστίες) με
δοκαράκια και τούλι αντί για
δίχτυα.
Μετά καρφώναμε 22 πρόκες, πολλές φορές και πιο πολλές, αναπαριστάνοντας τους
22 ποδοσφαιριστές και παίζαμε με μια δεκάρα (ή άλλο νόμισμα ή κουμπί) ποιος θα
βάλει γκολ την δεκάρα, δηλαδή στην αντίπαλη εστία… σπρώχνοντάς τη με τον
μεσοδάκτυλό μας!!! Κάναμε ένα μίνι πρωτάθλημα μεταξύ μας, με βαθμολογία και
έπαθλα, αλλά και πολλούς τσακωμούς και ζαβολιές!!!

[56ο] Μπορείτε να μας πείτε κάποια πράγματα για το σπίτι που μένατε; Πώς ήταν
τα πράγματα;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Φυσικά οι ανέσεις που έχουμε τώρα δεν υπήρχαν. Το σπίτι
[δες εικόνα 4, σελ. 9] είχε ένα δωμάτιο 5Χ5. Όπως έμπαινες μέσα, είχε αριστερά ένα
πολύ μεγάλο παράθυρο. Σχεδόν όλος ο τοίχος ήταν παράθυρο. Μπροστά στο
παράθυρο ήταν ένα κασελοντίβανο. Ακριβώς φάτσα από την είσοδο ήταν ένα άλλο
ντιβάνι, όπου κοιμόμασταν τα παιδιά, και ένα διπλό κρεβάτι μεταξύ ενός
τετραγώνου τραπεζιού που έχω ακόμα στην κουζίνα στο σπίτι του Νέου Κόσμου.
Εικόνα 13: (2) Το τραπεζάκι
Πάνω, στο δωμάτιο, δεν μπορούσε να μπει κανείς αν δεν έβγαζε τα παπούτσια του.
Ήταν πεντακάθαρο. Θυμάμαι πριν το Πάσχα και κάθε χρόνο, η μητέρα μου έβγαζε
όλα τα πράγματα έξω και άσπριζε. Μόνη της. Τη βοηθούσε κάποιες φορές ή ο
βοηθός του μπακάλη ή, αν περνούσε, ένας ψαράς με τον οποίον μιλούσε στα
τούρκικα. Ερχόταν και τη βοηθούσε να βγάλει έξω τα μεγάλα αντικείμενα. Άσπριζε
και μόλις στέγνωνε το απόγευμα τα ξαναέβαζε. Είχαμε και ένα υπόγειο το οποίο,
εκτός από τις διαστάσεις του πάνω δωματίου, είχε σκάψει ο πατέρας μου δεξιά και
αριστερά, σε βάθος περίπου ένα μέτρο, και είχαμε κάνει ράφια, εσοχές, σαν
αποθήκη. Είχαμε εκεί, μέσα σε σκληρά κιβώτια (άδεια κιβώτια από παιδικά γάλατα
Πελαργκόν [Pelargon]) τα τεντζερέδια, διάφορα κουζινικά είδη, και τρόφιμα που
δεν χρειάζονταν ψυγείο. Τα κιβώτια, ένα σας έχω φωτογραφήσει, τα θυμάμαι γιατί
τα είχα φέρει από το φαρμακείο. Το κιβώτιο που δείχνει η φωτογραφία υπάρχει
ακόμη στην αποθήκη του σπιτιού μου!!! (σώο μετά από 60 χρόνια).

Εικόνα 14: (3) Η κούτα αυτή σώζεται ακόμα και σήμερα. Χρησιμοποιείται για αποθήκευση ανταλλακτικών ηλεκτρικών
λαμπτήρων.
Η μητέρα μου είχε μάθει και ψώνιζε πάντοτε χοντρικά. Ποτέ δεν πήγαμε στον
μπακάλη να αγοράσουμε ένα κιλό φασόλια, ένα κιλό ρεβίθια κλπ. Τα αγοράζαμε
χονδρικά σε τσουβάλια και τα αποθηκεύαμε στο υπόγειο. Όταν ήθελε κάτι,
κατέβαζε την αντίστοιχη κούτα και έβγαζε φασόλια, φακές, ρεβίθια, ό,τι χρειαζόταν.
Ψώνιζε χονδρικά από ένα πολύ μεγάλο κατάστημα στου Γκύζη. Μεγαλοοικονόμος
λεγότανε. Ερχόταν το παιδί από το μπακάλικο και ξεφόρτωνε στο σπίτι μας. Όταν ο
αδελφός της είχε την ευχέρεια, έστελνε στρατιωτικό αυτοκίνητο με τσουβάλια
πατάτες, τσουβάλια φακές, τσουβάλια φασόλια κλπ. Πριν από το Πάσχα ερχόταν το
αρνάκι σφαγμένο. Ελιές, λάδι, τυριά, τα ξεφορτώναμε. Αυτά όλα μόνοι μας
αποκλειόταν να τα καταναλώσουμε. Μάζευε η μάνα μου τις γειτόνισσες, π.χ. την
κυρία Κατέρ που είχε έξι παιδιά και ο άνδρας της ήταν οικοδόμος, και της έδινε
λάδι. Στη διπλανή έδινε φασόλια, στη θεία Φωτεινή, στη θεία Σούλα, στη θεία
Δέσποινα, σε όλους αυτούς τους γείτονες, μοίραζε πράγματα που έπρεπε να
καταναλωθούν γιατί χωρίς ψυγείο θα χαλάγανε. Γιατί στην παγωνιέρα εκείνη την
εποχή τι χωρούσε;
Αυτήν ήταν η ζωή. Υπήρχε μια αλληλεγγύη.
Υπήρχε όμως και ένας φόβος μέσα τους. Επειδή πείνασαν στη ζωή τους λόγω
προσφυγιάς και κατοχής, ήθελαν να έχουν φυλαγμένες προμήθειες, όσες φορές
τους επέτρεπε η οικονομία τους.
Αλλά όταν ερχόταν κάποιος από τους συγγενείς, παρόλη τη φτώχεια, αμέσως
γινόταν το γλέντι στο πιτς φυτίλι. Για πότε έστρωναν τραπέζι με πολλών ειδών
φαγητά και λιχουδιές! Άλλος έκανε τα κεφτεδάκια, άλλος τις τηγανητές πατάτες,
άλλος τη σαλάτα και κρασί ή ούζο που υπήρχε φυλαγμένο σε κάθε σπίτι, όπως και
το τουρσί ή ο παστουρμάς που ποτέ μου δεν δοκίμασα.

Πρόβλημα είχαμε στο σπίτι όταν έβρεχε. Επειδή η ταράτσα της αυλής ήταν με
τσίγκο, χάλαγε ο κόσμος. Δεν μπορούσαμε αυτό να το αλλάξουμε με τίποτα. Αυτό
που φτιάξαμε ήταν το ότι έσταζε νερό από τα κεραμίδια. Κάθε χρόνο, πριν από τις
βροχές, ερχόταν μάστορας και τα έφτιαχνε. Αλλά με την πρώτη βροχή έσταζε πάλι
στο ίδιο σημείο.
Όταν μεγάλωσα άρχισα να προβληματίζομαι. Τι στο καλό φτιάχνει και κάθε φορά
μπαίνει το νερό; Τι συνέβαινε; Όπως ήταν ανισόπεδο, τα κεραμίδια της σκεπής με
την ταράτσα, ο μάστορας, ο κύριος Ιωσήφ, έβαζε το πισσόχαρτο πολύ κοντά στην
ένωση κι έτσι το νερό της βροχής, όταν ήταν σε μεγάλη ποσότητα, δεν προλάβαινε
να απομακρυνθεί, με αποτέλεσμα να υπερβαίνει το πλάτος του πισσόχαρτου,
περνούσε από κάτω από το πισσόχαρτο και έσταζε μέσα στο σπίτι. Μόλις είδα τι
γινόταν, είπα στον κύριο Ιωσήφ το πισσόχαρτο να φτάνει 1-2 μέτρα από εκεί που
τελειώνουν τα κεραμίδια της σκεπής. Μόλις έγινε αυτό, από τότε δεν είχαμε
προβλήματα. Αυτό μετά το εφάρμοσε και στα άλλα σπίτια και έγινε ο νούμερο ένα
τεχνίτης με τη δική μου ιδέα.
Είχαμε πρόβλημα με τον ήχο στις παράγκες. Μεσοτοιχία γαρ! Ό,τι γινόταν στο
διπλανό δωμάτιο ακουγόταν. Καυγάδες, σιγομιλητά, τα πάντα. Ο αδελφός μου και
εγώ είχαμε το εξής πρόβλημα. Η διπλανή μας ήταν η κυρία Κατίνα, με τα δύο της
παιδιά, ο γιος της ήταν ένα χρόνο μεγαλύτερος ενώ με την κόρη της ήμασταν
συμμαθητές. Κάθε φορά έφερνε τον καινούριο δίσκο του Καζαντζίδη ή όποιου
άλλου ήταν της μόδας τότε. Όλους τους δίσκους της εποχής εκείνης με τις λαϊκές
επιτυχίες. Και δεν τους άκουγε μια φορά, αλλά συνέχεια. Από το πρωί ως το βράδυ.
Πλύση εγκεφάλου παθαίναμε. Τότε δεν μου άρεσαν καθόλου τα ελληνικά
τραγούδια. Τώρα, όμως, τα τραγούδια αυτά τα ξέρω λέξη προς λέξη, έχουν μείνει
στο μυαλό μου. Δίκην υπνοπαιδείας…
[56ο] Ηλεκτρικό είχατε;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Ηλεκτρικό είχαμε. Από τότε που θυμάμαι το σπίτι, είχαμε
ηλεκτρικό. Λάμπα είχαμε στης γιαγιάς το σπίτι όταν πηγαίναμε στην Πετρούπολη.
Αναρωτιόμουν δε, πώς μπορούν να ζουν με λάμπα. Εκεί, στην Πετρούπολη, το μόνο
πρόβλημά μου ήταν αυτό. Κατά τα άλλα μου άρεσε πολύ. Είχε μεγάλο κήπο και

παίζαμε. Τρελαινόμασταν σαν πιτσιρίκια. Το βράδυ, όμως, κοιμόμασταν από πολύ
νωρίς, κάτι που δεν συνέβαινε στην Αθήνα.
[56ο] Είχατε ψυγείο στο σπίτι;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Ναι, είχαμε παγωνιέρα. Κάθε πρωί βάζαμε το κομμάτι
πάγου που άφηνε ο παγοπώλης. Υποτυπώδη πράγματα που σήμερα φαίνονται
απίστευτα, αλλά ήταν αληθινά. Τρόφιμα που δεν ήθελαν ψυγείο αλλά ήθελαν
προφύλαξη τα βάζαμε σε Φανάρι, που κρεμόταν από το ξύλινο ταβάνι του
υπογείου.
Εικόνα 15: Από το διαδίκτυο (https://4.bp.blogspot.com/-
H5DMvj3lm8o/VGSB_4cSUQI/AAAAAAAAFmo/fnEaejmulH0/s1600/φανάρι1.jpg). Αριστερά σήτα (φανάρι) για τα φαγητά
και δεξιά η παγωνιέρα.
[56ο] Ραδιόφωνο; Τηλεόραση;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Ραδιόφωνο είχαμε. Το πρώτο ραδιόφωνο το είχε φέρει ο
πατέρας μου, δεν θυμάμαι ποια εποχή, και μαζευόμασταν όλα τα παιδιά για να
ακούσουμε Τζον Γκρηκ. [Από το 1956. "Οι περιπέτειες του Τζων Γκρηκ.".
Φανταστικές ιστορίες ενός Ελληνοαμερικανού ντετέκτιβ στην Νέα Υόρκη. Δες:
https://pisostapalia.blogspot.com/2018/06/m.html]. Κάθε Πέμπτη βράδυ, στις 8 το
βράδυ, στις 9, δεν θυμάμαι καλά. Ήταν όμως γεγονός που το θυμάμαι γιατί
μαζεύονταν όλα τα παιδιά της γειτονιάς. Όσοι δεν είχαν ραδιόφωνο.
Τηλεόραση στον συνοικισμό δεν είχαμε. Ήρθαμε σε επαφή με την TV, όταν πήγαμε
στον Νέο Κόσμο και μάλιστα όχι στο σπίτι μας αλλά στο σπίτι των φίλων μας, του
Γιώργου και του Θοδωρή. Πηγαίναμε να δούμε τα έργα, μέχρι που βαριόμασταν και
πηγαίναμε για ύπνο. Βέβαια, έτσι κι αλλιώς, περίπου στις 12 το βράδυ το
πρόγραμμα της τηλεόρασης τελείωνε. Όσο τουλάχιστον θυμάμαι εγώ.

[56ο] Είχατε νερό στο σπίτι;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Όχι, δεν είχαμε. Το νερό το κουβαλούσε η κυρία Μαριγώ,
μια ξερακιανή γυναίκα που ο Θεός της έδινε δύναμη και ποιος ξέρει πόσους
τενεκέδες κουβαλούσε σε κάθε σπίτι, από τη βρύση που ήταν μπροστά από τη θύρα
12 του γηπέδου του Παναθηναϊκού, και άνοιγε για λίγες ώρες κάθε πρωί.
Κουβαλούσε ακούραστα νερό στη γειτονιά από την ώρα που άνοιγε μέχρι την ώρα
που έκλεινε η βρύση. Είχε δύο κουβάδες και πηγαινοερχόταν. Υπήρχε χώρος σε
κάθε σπίτι, όπου της έλεγαν πού θα τους αδειάσει. Είχαμε ένα μεγάλο ντεπόζιτο
σαν και αυτό που βάζουν το λάδι, τα μεγάλα ανοξείδωτα. Το είχαμε στο υπόγειο, σε
χώρο που δεν ενοχλούσε. Ο πατέρας μου με το σωληνάκι έπαιρνε το νερό και το
πήγαινε όπου ήθελε. Το πήγαινε π.χ. στο βρυσάκι για να πλενόμαστε ή για να
πλένει η μάνα μου. Πληρώναμε μια δεκάρα τον τενεκέ.
Βρύσες για πόσιμο νερό είχε σε καμιά δεκαριά σημεία στον συνοικισμό. Εμάς το πιο
κοντινό, όπως σας είπα ήδη, ήταν στη θύρα 12 του Παναθηναϊκού, δηλαδή σε
απόσταση 100-150 μέτρα από το σπίτι μου. Θυμάμαι ότι υπήρχε και άλλη μια,
δίπλα στο ψιλικατζίδικο της κυρίας Μαρίας. Ελπίζω να καταφέρουμε να θυμηθούμε
και τις άλλες στις συναντήσεις που κάνουμε με τους παλιούς γείτονες. Η κυρία
Ολυμπία, η νερουλού, άνοιγε καθημερινά τις βρύσες περιοδικά και για λίγη ώρα σε
κάθε γειτονιά. Στο διάστημα αυτό, που ήταν γνωστό σε όλους στον συνοικισμό,
έπρεπε να προμηθευτείς όσο νερό χρειαζόσουν, κουβαλώντας το μόνος σου ή
πληρώνοντας την κυρία Μαριγώ.
Αργότερα, όταν μαθητής του Γυμνασίου έφτιαξα μια υποτυπώδη δεξαμενή με ένα
βαρέλι, κουβαλούσαμε το νερό ο αδελφός μου και εγώ, την γεμίζαμε και είχαμε
νερό μη πόσιμο για άλλες χρήσεις. Το πόσιμο νερό το αδειάζαμε σε καθαρό γυάλινο
μεγάλο μπουκάλι ή σ' ένα πλαστικό των 10 λίτρων δοχείο. Αργότερα σκεφθήκαμε
με τον αδελφό μου και βάλαμε το βαρέλι αυτό σε ψηλό σημείο στην αυλή. Έτσι
είχαμε νερό και για τα δύο σπίτια. Και για το σπίτι που διάβαζα και για το υπόγειό
μας.

Εικόνα 16: Η δεξαμενή. Σχέδιο του κυρίου Θέμη Κουκουμπέτσου.
[56ο] Αυτό το σπίτι που πηγαίνατε και διαβάζατε τι ήταν; Ποιος έμενε εκεί;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Έμενε ένα ανάπηρο παιδί και ο αδελφός του, ο οποίος
ήταν φαντάρος τότε. Με το που πέθανε η γιαγιά τους και έγινε η κηδεία, πήγε η
μάνα μου με γειτόνισσες και το καθάρισαν. Ο Γιαννάκης ήταν ανάπηρος από
παιδική ασθένεια, έμενε στο ένα δωμάτιο και εγώ διάβαζα στο μεγάλο δωμάτιο.
Εκεί που γυρίστηκε το κινηματογραφικό έργο "0ι αδίστακτοι". Ο αδελφός του
Γιαννάκη δεν έμενε πια εκεί γιατί είχε παντρευτεί και ζούσε στη συνοικία Γκύζη.
Αυτό το παιδί στη συνεχεία πέρασε μεγάλο μέρος της ζωής του σαν δικός μας
αδελφός, στο σπίτι του Νέου Κόσμου, μέχρι που τον πήρε ο αδελφός του, όταν η
μητέρα μου αδυνατούσε λόγω ηλικίας να τον φροντίζει.
[56ο] Είχατε μπάνιο στην παράγκα σας;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Μπάνιο με τη σημερινή χρήση δεν υπήρχε. Μικροί κάναμε
τις ανάγκες μας στο γιογιό, νυχτερινό δοχείο. Οι μεγάλοι πήγαιναν στα δημόσια
αποχωρητήρια. Παναγιά μου! Φόβος και τρόμος όσες φορές περνούσαμε από εκεί.
Ποντίκια και απαίσια μυρουδιά. Αργότερα πέρασε κεντρική αποχέτευση και έτσι η
κάθε παράγκα έκανε ένα υποτυπώδες WC και καταργήθηκε εκείνο το χάλι των
δημόσιων αποχωρητηρίων.
Το μπάνιο ήταν ιεροτελεστία. Για να κάνουμε μπάνιο ζεσταίναμε το νερό στην
γκαζιέρα και πλενόμασταν στη σκάφη. Μικρούς μας έπλενε η μητέρα μας, μετά
έπλενε ο ένας τον άλλον και στο τέλος, όταν παραμεγαλώσαμε, θέλαμε μόνοι μας.

Πρόβλημα υπήρχε με τα απόνερα του μπάνιου ή του νεροχύτη που ήταν στο
υπόγειο. Έπρεπε να τα ανεβάσουμε από το υπόγειο και να τα χύσουμε στη λεκάνη
του μπάνιου που ήταν στην ισόγειο αυλή για να πάει κατ' ευθείαν στην κεντρική
αποχέτευση. Εμείς είχαμε κάνει ένα μπανάκι μικρό όπου ήταν η τουαλέτα. Δεν είχε
νιπτήρα. Εκείνο που μας έσωσε ήταν το κουβάλημα του νερού που έπρεπε να το
ρίξουμε στον κεντρικό υπόνομο. Το ρίχναμε στη λεκάνη και ξενοιάζαμε. Στο υπόγειο
δεν μπορούσες να μαζέψεις το νερό από τον νεροχύτη και να το ρίξεις στο μπάνιο.
Είχαμε έναν κουβά, και τον "ανταλλακτικό" του δίπλα. Έβγαζες τον ένα, έβαζες τον
άλλο και τον πρώτο τον άδειαζες στην τουαλέτα.
[56ο] Εσείς δεν χρησιμοποιήσατε τα δημόσια αποχωρητήρια;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Όταν ήμουν μικρός εγώ δεν πήγα, αλλά τα θυμάμαι ακόμα.
Μύριζα τη δυσοσμία των δημόσιων αποχωρητηρίων όταν περνούσαμε δίπλα τους
και έβλεπα τα δωματιάκια των τούρκικων τουαλετών να έχουν μονίμως, ό,τι ώρα
και να περνούσαμε από εκεί, ποντίκια. Αναρωτιόμουν δε, πώς πάνε οι μεγάλοι. Δεν
φοβόντουσαν; Αργότερα, όμως, πέρασε αποχέτευση από κάθε στενάκι και όλοι
έβαλαν τουαλέτα μέσα στην αυλή τους. Όσοι δεν είχαν αυλή την έβαλαν μέσα στο
σπίτι. Εμείς είχαμε και αυλή. Δεν είχαμε, όμως, ταράτσα. Σε άλλα σπίτια που δεν
είχαν αυλή όπως τη δικιά μας, δηλαδή με τσίγκο από πάνω, το είχαν κάνει δωμάτιο
και από πάνω ήταν ταράτσα που ανέβαιναν το καλοκαίρι και κοιμόντουσαν ή
άπλωναν την μπουγάδα τους.
[56ο] Είχατε θέρμανση;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Χρησιμοποιούσαμε μαγκάλι για τη θέρμανση. Αυτό, από
όσα διάβασα από προηγούμενες συνεντεύξεις σας, το έχουν περιγράψει και άλλοι.
Το ανάβαμε έξω να "χωνέψει" και το φέρναμε μέσα. Κίνδυνος για δηλητηρίαση δεν
υπήρχε γιατί έμπαινε αέρας στο υπόγειο από το μικρό παραθυράκι φραγμένο με
συρματόπλεγμα χωρίς τζάμι.
[56ο] Τηλέφωνα υπήρχαν;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Τηλέφωνα δεν υπήρχαν. Στα μπακάλικα..."κυρία
Μαριιιιιίτσα. Τηλέεεεεφωνο". Και έτρεχε η μητέρα μου.

Εμείς ήμασταν δίπλα, κοντά στο μπακάλικο, αλλά και όσοι έμεναν πιο μακριά και
ήταν πελάτες του μπακάλη ή του φούρναρη, οι φωνές τους μεταδίδονταν από
στόμα σε στόμα και φυσικά το τηλέφωνο στο διάστημα αυτό έμενε ανοικτό. Στην
περιοχή μας, μια και μιλάμε για τηλέφωνο, δεν υπήρχε και τηλεφωνικός θάλαμος.
Για υπεραστικό τηλεφώνημα πηγαίναμε στην οδό Πατησίων, στα κεντρικά του ΟΤΕ.
[56ο] Θυμάστε πώς ήταν η γειτονιά που μένατε, τα σπίτια, οι δρόμοι, οι γείτονες;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Θυμάμαι τα σπίτια, τις παράγκες που ήταν, μέσα και έξω,
πεντακάθαρες!!!
Θυμάμαι, επίσης, την αγάπη και υποστήριξη που είχαμε από τον γείτονα. Ο
καθένας πρόσεχε και φρόντιζε τα παιδιά του διπλανού του.
Η μάνα μου έκανε συχνά ταξίδια στο εξωτερικό. Μόναχο, Κωνσταντινούπολη,
Εικόνα 17: Η μητέρα μου είναι αριστερά του θείου της,
αδελφού της μητέρας της. Στα δεξιά του είναι η γειτόνισσα
Ευμορφία ή θεία Φούλα που, όσες φορές απουσίαζε η
μητέρα μου και δεν ήταν μαζί της, όπως στο ταξίδι αυτό,
φρόντιζε τον αδελφό μου και εμένα.
Βουκουρέστι, Βελιγράδι... Πήγε και στη
Μυτιλήνη, τη γενέτειρα του πατέρα μου.
Τη μητέρα μου, επειδή μιλούσε τα
τούρκικα, την έπαιρνε ένας αδελφός της
γιαγιάς μου, από τη μητέρα μου και
πήγαιναν να κάνουν εμπόριο. Το είδος
του εμπορίου δεν το γνωρίζω ακριβώς.
Από αυτά που καταλάβαινα στην
παιδική μου ηλικία πήγαιναν φάρμακα,
πενικιλίνη, ακριβά αντιβιοτικά της
εποχής και ξυραφάκια από το Μόναχο
της Γερμανίας στην Κωνσταντινούπολη
και τη Σμύρνη της Μικράς Ασίας και από
εκεί έφερναν
ξηρούς καρπούς, που ήταν απαγορευμένο τότε να φέρνουν από εκεί, και
τσακμακόπετρες Πολλές φορές έπαιρνε μαζί της ξαδέλφες και γειτόνισσες που
μιλούσαν την τουρκική γλώσσα. Προτιμούσε Σπαρταλιές, δηλαδή από τη Σπάρτη της
Μικράς Ασίας. Τώρα, πώς τα κατάφερναν δεν το μάθαμε ποτέ.

Ξέρω, όμως, ότι η μητέρα μου έλειπε 3-4 μήνες και μας συντηρούσε, μας έπλενε,
μας τάιζε είτε η θεία Δέσποινα από την άλλη γειτονιά, που ήταν Σπαρταλιά και αυτή
και καλύτερη φίλη της μητέρας μου, είτε η διπλανή μας, η θεία Φούλα. Δεν είχαμε
συγγένεια, ούτε με τη μια ούτε με την άλλη, αλλά τότε, όλους τους μεγαλύτερους
τους λέγαμε θείο και θεία. Με την οικογένεια Μουαμελετζή, Βασίλη και Δέσποινα,
οι γονείς μου ήταν κολλητοί. Όλη μέρα μαζί. Τρώγαμε το ίδιο φαγητό. Μαγείρευε
πότε η μάνα μου και πότε η θεία Δέσποινα και τρώγαμε σχεδόν πάντα μαζί.
Θυμάμαι χαρακτηριστικά, όταν έλειπε η μάνα μου, η θεία Δέσποινα μας έβαζε στη
σειρά, τα παιδιά της τη Σοφούλα, τη Ναυσικά, τον Πέτρο τον αδελφό μου κι εμένα
με μια κατσαρόλα γάλα, που έφερνε ο γαλατάς το πρωί και το ζέσταινε στο
καμινέτο ή στη γκαζιέρα. Έβαζε μέσα μπουκιές ψωμί και μας τάιζε έναν-έναν στη
σειρά. Μιλούσε ταυτόχρονα τούρκικα και μας έκανε να γελάμε. Όποιος δε δεν
έτρωγε, ο αδελφός μου ή εγώ, που δεν έτρωγα ιδιαίτερα όταν ήμουν μικρός, με
διάφορα αστεία μας έκανε να τρώμε.
[56ο] Θυμάστε κάτι άλλο από την περιοχή; Ήταν μεγάλη; Είχε πολλά σπιτάκια;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Ναι. Θα ήθελα να επισημάνω ότι ποτέ στον συνοικισμό δεν
είχαμε κλειδαριά. Η πόρτα μας ήταν, όπως είδατε και στη φωτογραφία,
ξυλόφρακτη, με ένα καρφί από μέσα. Ούτε καν σύρτη. Μόνο ένα καρφί. Λείπαμε
δηλαδή όλο το καλοκαίρι στα Γιάννενα που υπηρετούσε ο μπάρμπας μου, στα
Τρίκαλα κλπ και το σπίτι ήταν ανοικτό. Να σκεφθείτε ότι έμπαιναν γειτόνισσες και
τάιζαν την καρδερίνα μας. Ο μπαμπάς μου είχε αδυναμία σε μια καρδερίνα την
οποία την φρόντιζαν οι γείτονες όταν λείπαμε. Σχεδόν όλα τα σπίτια ήταν έτσι, με
σύρτη, χωρίς κλειδαριά ή λουκέτο και δεν είχαμε κανένα κρούσμα κλοπής.
Η περιοχή ήταν μεγάλη. Ήταν περίπου 300-350 οικογένειες. Αν σκεφθείτε ότι κάθε
οικογένεια είχε πάνω από δύο παιδιά, και σχεδόν όλες είχαν παιδιά, φανταστείτε
πόσα παιδιά ήμασταν. Να αναφέρω ότι στο στενό που ήταν το σπίτι μας, ήμασταν
28 παιδιά. Σε εποχές που δεν είχαμε σχολείο, π.χ. του Άι Γιαννιού που πηδούσαμε
τις φωτιές, στην αλάνα μπροστά στο γήπεδο, παίζαμε όλοι μαζί πάνω από 100
παιδιά!!! Πληροφορίες υπάρχουν από εφημερίδα της εποχή, "Ελληνική Ημέρα" την
Κυριακή.

Εικόνα 18: 24 Αυγούστου 1952. Εφημερίδα "Ελληνική
Ημέρα". Η εφημερίδα αναφέρεται τόσο στις
παράγκες που κατασκευάστηκαν το 1923, στα 12
κτήρια που αναφέρθηκαν (εικόνα 2), αλλά και στις
παράγκες που ήταν κοντά σε αυτές, π.χ. σε αυτές
που βρισκόντουσαν μεταξύ Μιχαήλ Μελά και
Κόνιαρη (όπως φαίνονται στην εικόνα 1).
Εικόνα 19: Στοιχεία για τον συνοικισμό
Θυμάμαι το γήπεδο πριν τις κερκίδες! Θυμάμαι όταν χτίστηκαν οι κερκίδες και πριν
χτιστεί γύρω γύρω ο τοίχος του γηπέδου ήταν χώματα μέχρι επάνω. Ανεβαίναμε και
μετά κατρακυλούσαμε κάτω στα χώματα. Άλλες φορές σκάβαμε και ρίχναμε νερό
να κατεβεί το ποταμάκι.

Εικόνα 20: Από την ταινία "Οι Αδίστακτοι", όπου
φαίνεται πώς οι νοικοκυρές έδεναν στις κολώνες που
στηρίζουν την κερκίδα σκοινιά και άπλωναν την
μπουγάδα τους.
Θυμάμαι που οι νοικοκυρές έδεναν στις
κολώνες που στηρίζουν την κερκίδα
σκοινιά και άπλωναν την μπουγάδα
τους.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει κάποιο βιβλίο με
καταγραφές στοιχείων. Κάποιες
πληροφορίες σχετικά υπάρχουν στην
εφημερίδα που αναφέρθηκε πριν
[εικόνα 19]. Η περιοχή ήταν το κέντρο
της Γης για εμάς. Ό,τι θέλαμε ήταν δίπλα μας Είχαμε το γήπεδο, βλέπαμε τον κόσμο
και έγινε η αιτία να γίνουμε κοινωνικοί και να κάνουμε τις πρώτες μας δουλειές!
[56ο] Τι δουλειές κάνατε συγκεκριμένα;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Παίζαμε το καλοκαίρι. Βλέπουμε κόσμο μαζεμένο. «Τι
γίνεται; Τι γίνεται;». «Έχει παγοδρομίες». Στη μια πλευρά του γηπέδου, από τη δική
μας πλευρά, την εστία της Ιπποκράτους που λένε τώρα οι αθλητικογράφοι που
περιγράφουν τους αγώνες, είχανε βγάλει τα γκολπόστ, το τέρμα, και είχαν στήσει
παγοδρόμιο. Είχε έρθει ένας «θίασος», ας το πούμε, με παγοδρομίες. Ο κόσμος που
ερχόταν και έμπαινε μέσα, έβγαινε ξανά και ζητούσε ένα κομμάτι εφημερίδα, ένα
κομμάτι χαρτί για να καθίσει και να μην λερωθεί. Η μάνα μου, που είχε μυαλό
εμπορικό, πήγε κατευθείαν στο ψιλικατζίδικο της γειτονιάς, πήρε κόλλες χαρτί
άσπρο, τις έκοψε σε κατάλληλο μέγεθος, σαν μια εφημερίδα τυλιγμένη. Οι
εφημερίδες τότε είχαν μεγάλο μέγεθος. Μας τις έβαλε κάτω από την μασχάλη και
μας είπε. «Πηγαίνετε δίπλα στο ταμείο και να λέτε: "50 λεπτά για να καθίσετε και
να μην λερωθείτε"». Το πρώτο βράδυ εγώ έβγαλα 50 δραχμές και ο αδελφός μου
25, που ήταν δύο χρόνια μικρότερος. Εγώ ήμουν επτά ετών και ο αδελφός μου
πέντε και βγάλαμε μεροκάματο. Αυτό έγινε όλο το διάστημα που κράτησαν οι
παγοδρομίες. Κάθε βράδυ βγάζαμε αυτό το μεροκάματο. Κάτι που θα μου μείνει
αξέχαστο και έρχεται στον νου μου κάθε φορά που ακούω κλασική μουσική. Όλα τα
δρώμενα στις παγοδρομίες είχαν μουσική υπόκρουση, κομμάτια από κλασική
μουσική!!! Μέχρι και τώρα μου έρχονται οι μελωδίες από τα αποσπάσματα

κομματιών κλασικής μουσικής από τις παγοδρομίες άγνωστα τότε για μένα, αλλά
πολύ γνωστά κλασικά κομμάτια.
Μετά γλυκαθήκαμε και πουλάγαμε εφημερίδες στο γήπεδο. Τη βλέπω μια μέρα με
μια δίκυκλη μηχανή και με μια καρότσα γεμάτη παλιές εφημερίδες. Τη ρωτάω. "Τι
είναι αυτά μαμά;". "Θα σας πω", μας απάντησε και μας έδειξε τι να κάνουμε με τις
εφημερίδες. Πιάναμε τις εφημερίδες και τις χωρίζαμε, γιατί ήταν τετρασέλιδες, τις
κάναμε δισέλιδες, τις διπλώναμε και τις πουλούσαμε στο γήπεδο που πήγαιναν για
να δούνε το ματς. Κάθε Κυριακή. Έτσι βγάζαμε μεροκάματο. Μετά μας έμαθαν, μας
έβαζαν μέσα στο γήπεδο χωρίς να πληρώνουμε εισιτήριο, και πουλάγαμε
πορτοκαλάδες, σάντουιτς, κέικ, καφέδες, όταν μεγαλώσαμε και μπορούσαμε να
κρατήσουμε τους δίσκους. Είχαμε γίνει δακτυλοδεικτούμενοι και μας γνώριζαν
σχεδόν όλοι όσοι ήταν μόνιμοι παναθηναϊκοί που ερχόντουσαν στο γήπεδο. Στο
τέλος δε μας κρατούσαν και τη θέση μας και βλέπαμε και το ματς σε πρώτη θέση.
Καθόμασταν μπροστά στα σιδερόφρακτα της Θύρας 13. Όλοι οι συμμαθητές μου
ήθελαν να έρθουν για να τους βάλω στο γήπεδο για να δουν τον αγώνα δωρεάν,
επειδή ήξερα όλους τους θυρωρούς και όλους τους εφοριακούς που έκαναν τότε
την επιστασία. Έλεγα, "κύριε Θέμη", ήταν ένας συνονόματός μου, "είναι
συμμαθητής μου", και του έκλεινα το μάτι. "Άντε ρε, πέρνα", μου έλεγε... και
πέρναγε τζάμπα.
[56ο] Πότε και γιατί φύγατε από την περιοχή;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Έφυγα στην καλύτερή μου ηλικία, το 1967, όταν έγινα
φοιτητής. Από τον συνοικισμό μετακομίσαμε την Δευτέρα 21 Απριλίου 1969. Η
μετακόμιση συνεχίστηκε μέχρι και 24 Απριλίου. Ήταν απόφαση της Χούντας να
γκρεμιστεί ο συνοικισμός. Είχε θέσει χρονικό όριο ο Παττακός. Με φώναξε η μητέρα
μου, ήρθα από τη Θεσσαλονίκη και μετακομίσαμε στον Νέο Κόσμο σε μια μέρα.
Εικόνα 21: Στο μπαλκόνι του σπιτιού στον Νέο Κόσμο (1969)
Εικόνα 22: Στο διαμέρισμα του Νέου Κόσμου. Οικογενειακή
φωτογραφία (1969).

Συνέβη και το εξής.
Φωτογραφική μηχανή δεν είχαμε τότε. Πήγα στον Πειραιά, στην Καστέλα, που
έμενε ο ξάδελφός μου και δανείστηκα τη φωτογραφική του μηχανή για να
φωτογραφίσουμε την περιοχή πριν την κατεδάφιση. Ξεσήκωσα τους φίλους μας,
τον Θοδωρή και τον Γιώργο, γείτονές μου, καθώς και τον αδελφό μου, και πεζοί
ήρθαμε από τον Νέο Κόσμο, μέσω της Βασιλίσσης Σοφίας και της Αναστασίου
Τσόχα και πριν φτάσουμε στα σπίτια μας μπήκαμε στο γήπεδο. Ανεβήκαμε γρήγορα
γρήγορα τις εξέδρες, τις οποίες τότε ανεβαίναμε σαν ελάφια, για να
φωτογραφίσουμε τις παράγκες μας από ψηλά για ενθύμιο. Μείναμε κόκκαλο. Όπως
το είχε πει ο Παττακός: "όποιος δεν φύγει θα δει το σπίτι του γκρεμισμένο και σωρό
χώματα". Είδαμε, λοιπόν, σωρό χώματα και μάλιστα πάνω από το σπίτι μου ήταν ο
μεγαλύτερος λόφος από γκρεμισμένα σπίτια. Απογοητευτήκαμε. Τραβήξαμε μια
φωτογραφία αλλά τι τραβήξαμε. Σωρούς, σωρούς χωμάτων. Ήταν Σάββατο 3 Μαΐου
1969. Είδαμε μόνο χώματα και μπάζα!!!
[56] Σε παλαιότερες συνεντεύξεις από κατοίκους της περιοχής των
Κουντουριώτικων αλλά και του συνοικισμού της Νέας Ανατολής αναφέρθηκε ότι για
να μεταβούν στο νέο τους σπίτι, διαμέρισμα σε πολυκατοικία, θα έπρεπε να
κατεδαφίσουν πρώτα οι ίδιοι την παράγκα τους. Σε σας δεν έγινε αυτό...
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Η περίπτωση που λέτε να γκρεμίσουν μόνοι τους την
παράγκα ήταν για αυτούς που έπαιρναν οικόπεδο σε άλλη περιοχή από το
υπουργείο, δωρεάν, αλλά επιβαρύνονταν το κτίσιμο του σπιτιού τους, π.χ. στον
Περισσό, όπως η θεια Φωτεινή και η θεία Φούλα. Μπορεί να υπάρχουν και άλλες
περιπτώσεις. Δεν έγινε αυτό με εμάς και δεν γνωρίζω άλλες περιπτώσεις εκτός από
αυτές που ανέφερα.
[56ο] Επομένως, οι παράγκες που κατεδαφίζονταν σταδιακά μέχρι και το 1973-1974
ήταν αυτές που είχαν χτιστεί στην περιοχή κοντά στη σειρά κατοικιών των δικών
σας που είχαν κατασκευαστεί το 1922-1923. Για παράδειγμα, αυτές που ήταν
μεταξύ Μιχαήλ Μελά και Κόνιαρη.
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Μαζικά κατεδαφίστηκαν τα δικά μας σπίτια. Τα άλλα είχαν
άλλο καθεστώς. Ο Στράτος και ο αδελφός του ο Μάκης που έχουν το σιδηρουργείο

δεν ήταν το κτήριο τους προσφυγικό και δεν μπορούσαν να το γκρεμίσουν. Του
αστυνομικού το σπίτι που ήταν Μιχαήλ Μελά και, δεν θυμάμαι την άλλη οδό, όπου
πηγαίναμε και κλέβαμε τζάνερα, δεν του το γκρεμίσανε. Της θείας Ξανθής ή του
Τράπαλη το τετράγωνο, όπου έμενε η γιαγιά του και τα δύο αδέλφια της, δεν
μπορούσαν να το γκρεμίσουν γιατί ανήκε σε ιδιωτικό καθεστώς.
[56ο] Σε ποια περιοχή πήγατε και πού μένετε τώρα;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Τώρα μένω στην περιοχή Κοντόπευκο Αγίας Παρασκευής
και είμαι Δημότης Αγίας Παρασκευής. Το σπίτι που μας δώσανε και θεωρώ πλέον
πατρικό, όπως σας είπα, είναι στον Νέο Κόσμο (Δουργούτι)
[https://el.wikipedia.org/wiki/Δουργούτι].
Φεύγοντας από τον συνοικισμό, η πρώτη μας ενέργεια, του αδελφού μου κι εμένα,
ήταν να πουλήσουμε την προίκα της μάνας μου, τα μπακιρένια ταψιά, κουβάδες,
τάσια στο Μοναστηράκι και με τα χρήματα εξοπλίσαμε με οικιακές συσκευές την
κουζίνα του νέου μας διαμερίσματος.
[56ο] Πού πήγατε σχολείο; Τι θυμάστε από το σχολείο;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Από το σχολείο έχω τις καλύτερες αναμνήσεις. Στο
Δημοτικό ήμουν μεταξύ των πρώτων. Όταν, όμως, έδωσα εξετάσεις από την έκτη
Δημοτικού στην πρώτη Γυμνασίου δεν μπήκα με την πρώτη. Μεγάλη στενοχώρια
γιατί έμεινα μετεξεταστέος στα Θρησκευτικά. Δεν ήξερα ποιο ήταν το προπατορικό
αμάρτημα. Ο δε καθηγητής μου, που τον έβλεπα όταν μεγάλωσα, με κορόιδευε.
Τέλος πάντων, τον Σεπτέμβριο μπήκα.
Τις δύο πρώτες τάξεις του Δημοτικού τελείωσα στη Μαράσλειο Παιδαγωγική
Ακαδημία. Θυμάμαι ότι όταν πήγαινα στο Μαράσλειο, επειδή η διαδρομή από το
σπίτι μας μέχρι το σχολείο περνούσε μέσα από τον Λυκαβηττό, είχαμε πάντοτε
συνοδούς τα μεγαλύτερα παιδιά, αγόρια-κορίτσια από τη γειτονιά. Εγώ θυμάμαι ότι
με πήγαινε στο σχολείο η Μοσχούλα, η Αργυρώ, ο Γιώργος που ήταν πολύ πιο
μεγάλοι από εμένα. Όταν εγώ πήγαινα πρώτη δημοτικού αυτοί θα πρέπει να
τελειώνανε.
Στη συνέχεια τελείωσα το 16ο
Δημοτικό Σχολείο που υπάρχει ακόμα και σήμερα
όμορφο, όπως το ξέραμε, στην οδό Τιμολέοντος Φιλήμονος. Νεόκτιστο τότε, δίπλα

στην περίφημη σχολή τυφλών. Το σχολείο πρέπει να έγινε το 1954 και εγώ πήγα
από την Γ' Δημοτικού και έπειτα.
Η οδός Τσόχα μας χώριζε από το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας. Σε κάθε γκολ
χάλαγε ο κόσμος μέσα στο γήπεδο αλλά και στις τάξεις από τα αγόρια. Το σχολείο
συνόρευε με το εργοστάσιο-σιδηρουργείο του Ρήγα και η Τιμολέοντος Φιλήμονος
μας χώριζε με τη μάντρα του Εμπειρικείου. Εμπειρίκειο λέμε το αναμορφωτήριο
θηλέων.
Εικόνα 23: Η μουριά...
Εκείνη που μένει αναλλοίωτη είναι η μουριά στην οδό Τσόχα
όπου ανέβαινα και κρυβόμουν. Υπάρχει ακόμη γερασμένη
σαν και μας, γωνία Αναστασίου Τσόχα και Παναγή Κυριακού.
Η μουριά αποτελούσε και το όριο που μέχρι εκεί
επιτρεπόταν, για τη μάνα μου, να πάμε. Πιο πέρα
απαγορευόταν. Έπιπτε ράβδος! Κάθε φορά που περνάω από
εκεί τη βλέπω και ανατριχιάζω.
Θυμάμαι μια φορά που παίζαμε μπάλα, η μπάλα έπεσε μέσα στο Εμπειρίκειο.
Ανέβηκα τη μάντρα που υπήρχε, ήταν πολύ ψηλή, πήδηξα μέσα για να πάρω τη
μπάλα, αλλά δεν μπορούσα να βγω. Με έπιασε ο φύλακας και άρχισε να με
χτυπάει. Ευτυχώς η διευθύντρια, η κυρία Κορνηλία, που ήταν και γειτόνισσά μας, με
έσωσε και με έβγαλε από την πόρτα. Διαφορετικά θα με κρατούσαν μέσα... Τα δε
κορίτσια που ήταν στο αναμορφωτήριο το τι λέγανε, δεν λέγεται. Εγώ τότε πρέπει
να ήμουν τελειόφοιτος Δημοτικού. Δεν πρέπει να είχα πάει Γυμνάσιο ακόμα. Είχαμε
τέτοιες περιπέτειες.
Εικόνα 24: Γυμναστικές επιδείξεις τετάρτης Δημοτικού (16ο
Δημοτικό Σχολείο). Στο βάθος ο αείμνηστος Βελογιαννίδης
με τη βέργα του.
Εικόνα 25: Πέμπτη Δημοτικού, ο Λαζαράκος, και πάνω, με
το αξέχαστο χαμόγελο, η κυρία Τασία

Εικόνα 26: 25η Μαρτίου 1959. 16ο
Δημοτικό Σχολείο.
Εικόνα 27: 10ο
Λύκειο. Γυμναστικές επιδείξεις τον Μάιο του
1964.
Μια φορά, όταν ήμουν Λύκειο, στα σιδηρόφρακτα παράθυρα του κτηρίου
εμφανίστηκαν ένα απόγευμα, για κάποιον λόγο, ολόγυμνες μπροστά στα
παράθυρα, όρθιες, οι τρόφιμες κοπέλες!!! Κάποιος συμμαθητής που βρισκόταν
στον διάδρομο του τρίτου ορόφου το "σφύριξε" και βγήκαμε από τις τάξεις μας
σχεδόν όλοι, πάρα τις φωνές των καθηγητών μας (άρρενες όλοι εκείνη την εποχή).
Με το που το βλέπει ο Λυκειάρχης μας, ο αείμνηστος Φιλάρετος, φώναξε και μας
έβαλαν στις τάξεις μας. Την άλλη μέρα βρήκαμε τα τζάμια βαμμένα από την
εξωτερική πλευρά για να μην μπορέσουμε να τα ξύσουμε για πιθανό νέο
"μπανιστήρι". Τα κορίτσια αυτά τα αφήναν κάθε Σάββατο και την Κυριακή
επέστρεφαν. Λένε, εγώ κάτι είχα δει με τα μάτια μου αλλά μην έχοντας την
κατάλληλη εμπειρία δεν μπορούσα να καταλάβω, ότι τα περισσότερα κορίτσια
μόλις έβγαιναν για Σαββατοκύριακο τα έπαιρναν οι επιτήδειοι και τα
εκμεταλλευόντουσαν στο διάστημα που είχαν έξοδο. Τώρα, αν είναι αλήθεια ή
ψέμα δεν μπορώ να το πω, αλλά, στις συζητήσεις που κάνουμε μεταξύ μας όταν
βρισκόμαστε, το έχουν διαβεβαιώσει πολλοί. Πού και πώς, για την αλήθεια, θα
μπορούσαν να μας το πουν τα μεγαλύτερα από μας "παιδιά".
Για το Γυμνάσιο δίναμε εξετάσεις. Μπήκα στο 10ο
Γυμνάσιο Αρρένων, απέναντι από
το Μαιευτήριο της "Έλενας". Το σχολείο ήταν πολύ αυστηρό. Το τελείωσα το 1966.
Δεν ήμουν μέσα στους πρώτους μαθητές, αλλά ήμουν καλός. Επειδή ήμασταν και
άποροι παίρναμε και ένα επίδομα κάθε Πάσχα και Χριστούγεννα. Αν δεν παίρναμε
είδη, παπούτσια, φόρμες κλπ, παίρναμε χρήματα από τον σύλλογο γονέων του
σχολείου. Ο αδελφός μου τα έπαιρνε και τα έξι χρόνια. Εγώ τα έπαιρνα τα τρία
πρώτα. Όταν στο Λύκειο πήγα πρακτικό, δεν πήρα ξανά βραβείο. Δεν τα κατάφερνα.

[56ο] Και στη συνέχεια; Ποιες ήταν οι σπουδές σας;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Έδωσα εξετάσεις στη ΣΜΑ (Σχολή Μηχανικών Αεροπορίας),
αλλά δεν πέτυχα - τους λόγους αποτυχίας τους έμαθα αργότερα... (είναι ένα
κεφάλαιο της ζωής μου που με έχει απασχολήσει, αλλά δεν είναι της παρούσης),
όπως δεν πέτυχα και στις εισαγωγικές πανελλήνιες εξετάσεις του Ακαδημαϊκού
τότε, που γίνονταν τον Σεπτέμβριο του ιδίου έτους. Αποδίδω την αποτυχία μου τη
χρονιά της αποφοίτησής μου στο ότι αφιέρωσα τον χρόνο για τις εξετάσεις στη ΣΜΑ
που τελείωσαν 17 Αυγούστου 1966 και οι εξετάσεις για το Ακαδημαϊκό άρχιζαν 2
Σεπτεμβρίου 1966.
Εκείνη την περίοδο δίναμε, εκτός της έκθεσης ιδεών, Νέα Ελληνικά (ανάλυση
κειμένου) και Ιστορία, στα οποία δεν είχα αφιερώσει χρόνο για διάβασμα.
Ασχολήθηκα μόνο με τα φυσικομαθηματικά μαθήματα.
Την επόμενη χρονιά, επί δικτατορίας, δηλαδή τον Σεπτέμβριο του 1967, πέτυχα στο
Μαθηματικό τμήμα του Αριστοτέλειου Πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης. Έκανα
μετεγγραφή και πήρα πτυχίο από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών το 1974.
Μετά πήγα στρατιωτικό και μόλις απολύθηκα, Μάρτιο 1976, παντρεύτηκα τον
Ιούλιο του ιδίου έτους. Ζω με τη γυναίκα μου και έχουμε μια οικογένεια με δυο
γιους, τον Κυριάκο, 42 ετών, που πήρε το όνομα του αδελφού μου, με διδακτορικό
από το Surrey University, μόνιμο κάτοικο εξωτερικού, παντρεμένο χωρίς παιδιά. Και
τον Κωνσταντίνο, 38 ετών, που πήρε το όνομα του πατέρα μου, με Master από το
Bristol University, παντρεμένο με δυο κοριτσάκια. Ζει και εργάζεται στην Αγία
Παρασκευή.
[56] Σχετικά με το 16ο
Δημοτικό Σχολείο. Τα κτήρια που κατασκευάστηκαν το 1922-
1923 φαίνεται από βίντεο και φωτογραφία της εποχής ότι είχαν και σχολείο. Το
αναφέρει και ο κ. Παραδείσης στο βιβλίο του. Αυτό προφανώς, αφού πηγαίνατε
Δημοτικό στο Μαράσλειο, δεν λειτουργούσε την εποχή εκείνη. Γνωρίζετε κάτι για το
τι έγινε;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Δεν το γνωρίζω. Πάντως, το 16ο Δημοτικό Σχολείο
λειτούργησε πρώτη φορά όταν πήγα εγώ Γ' Δημοτικού.

Εικόνα 28: Το 16
ο
Δημοτικό Σχολείο (2019).
Ήταν ολοκαίνουργιο. Ήμασταν πολύ τυχεροί εμείς. Ο αδελφός μου δεν πήγε
καθόλου στο Μαράσλειο. Πήγε Α' τάξη Δημοτικού στο 16ο
. Ήταν δύο χρόνια
μικρότερός μου. Το σχολείο είχε τέσσερις αίθουσες. Δύο στον ισόγειο και δύο στον
πρώτο όροφο. Το σχολείο είναι ίδιο, όπως τότε. Κεραμοσκεπές, μικρή αυλή κλπ.
Πολύ ωραίο σχολείο.
[56ο] Επίσης, αναφορικά με το επίδομα που σταματήσατε να το παίρνετε στο
Λύκειο. Είχε κάποια άμεση επίπτωση στην οικογένειά σας;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Όχι, γιατί αυτό ήταν μια "βοήθεια". Επίσης, κάθε
καλοκαίρι, επειδή γινόταν χαμός από τα πιτσιρίκια, από τα παιχνίδια και τις φωνές
μας, η μάνα μου το σκέφθηκε και μας έβαλε να δουλεύουμε. Πώς;
Είχε ανοίξει ένα καινούριο φαρμακείο δίπλα στο ΙΚΑ του Γκύζη. Πήγε, λοιπόν,
έπιασε την κυρία που είχε το φαρμακείο και της είπε ότι έχει δύο γιούς που δεν
θέλει να παίζουν συνέχεια. "Να έρθουν εδώ να σε βοηθήσουν". Η κυρία
φαρμακοποιός της είπε ότι ως καινούριο φαρμακείο που είναι δεν έχουν ακόμα
δουλειά. "Τι να με βοηθήσουν τα παιδιά;" κλπ. Φεύγει η μητέρα μου από το
φαρμακείο. Αυτή, όμως, το συζήτησε με τον αδελφό της, όπως μας τα είπε
αργότερα, που είχε και αυτός φαρμακείο απέναντι από τη Γιουγκοσλαβική, τώρα

Σέρβικη, Πρεσβεία και ήρθε και μας βρήκε. Από εκείνη την ημέρα πηγαίναμε και
κατά τη διάρκεια του σχολείου. Το καλοκαίρι πηγαίναμε κάθε μέρα, πρωί και
απόγευμα. Όταν είχαμε πρωί σχολείο πηγαίναμε απόγευμα και όταν είχαμε
απόγευμα πηγαίναμε και βοηθούσαμε στο φαρμακείο το πρωί. Και φυσικά
πληρωνόμασταν, άλλες φορές σε είδη και άλλες με χρήματα. Τον αδελφό μου τον
έλεγαν φαρμακοποιό και σπούδασε φαρμακοποιός, αλλά δυστυχώς δεν εξάσκησε
την επιστήμη του γιατί την ημέρα της απόλυσής του "έφυγε" από την ζωή σε
αεροπορικό δυστύχημα. Είχε πιάσει δουλειά, ήταν ήδη υπάλληλος ως
φαρμακευτικός αντιπρόσωπος της φαρμακευτικής εταιρείας Ciba-Geigy στη Βόρειο
Αφρική, γι' αυτό είχε και χρήματα για να αγοράσει αεροπορικό εισιτήριο. [Μεγάλη
φαρμακευτική Ελβετική εταιρεία. Μετά από συγχώνευση το 1996 με την Sandoz
δημιούργησαν την Novartis AG, μια από τις μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες
στον κόσμο]. Είχε δώσει εξετάσεις και επειδή μιλούσε άπταιστα γαλλικά, εκτός από
τα αγγλικά, τον έκαναν αντιπρόσωπο της εταιρείας στη Βόρειο Αφρική με έδρα το
Κάιρο. Δεν πρόλαβε, δυστυχώς, να πάει. Του έμεινε η τσάντα, τα καινούρια
κουστούμια κλπ, τα οποία η μάνα μου φύλαγε μέχρι που πέθανε και τα έδωσα εγώ
στην εκκλησία. Ήταν μεγάλο πλήγμα για την οικογένεια. Όπως έλεγε και ο
Διευθυντής που με προσέλαβε τότε, "ουδέν κακόν αμιγές καλού". Προσελήφθηκα
εγώ στην εταιρεία και έκανα καριέρα σαν Διευθυντής Προγραμματισμού όλου του
Ιπτάμενου προσωπικού της Ολυμπιακής Αεροπορίας. Συνταξιοδοτήθηκα το 2004.
Επίσης, τα χρήματα που συγκεντρώναμε κάθε φορά που εργαζόμασταν στο γήπεδο
η μητέρα μου τα αποταμίευε και δεν μας έλειπε τίποτα πια. Τρόφιμα, ένδυση,
βιβλία εκδρομές. Πολλές χρονιές πηγαίναμε και εξοχή, π.χ. στα Μέθανα, που έκανε
και τα ιαματικά της λουτρά η μητέρα μου με τις φίλες και γειτόνισσές της. Τις πιο
πολλές φορές όμως περνούσαμε όλο το καλοκαίρι όπου υπηρετούσε ο αδελφός της
μητέρας μου και νονός μας. Θεσσαλία, Ήπειρο, Μακεδονία.
[56ο] Τρώγατε και ξύλο καμιά φορά στο σχολείο;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Ναι, βέβαια. Θυμάμαι στο Δημοτικό τον δάσκαλο
Βελογιαννίδη με μια βίτσα (ψιλή κλάρα). Μας χτυπούσε στα γυμνά μας πόδια.
Φορούσαμε κοντά παντελονάκια τότε. Αλλά και στο Γυμνάσιο μας χτυπούσαν με
χάρακα ή βίτσα αλλά και η μητέρα μας μέχρι και που μεγαλώσαμε.

[56ο] Είχατε επιστάτη στο σχολείο;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Στο Δημοτικό επιστατούσαν οι μητέρες μας περιοδικά.
Εκτός από τη μέριμνα της καθαριότητας, είχαν και τη μέριμνα της δεκατιανής
τροφής μας. Στο Γυμνάσιο - Λύκειο δέσποζε η μορφή του κυρ-Παναγιώτη. Με τα
παιδιά του ήμασταν παιδικοί φίλοι. Είχε δύο γιους και μια κόρη, τη Μαρία
Ηλιοπούλου. Συμμαθήτριά μου, από τις πρώτες μαθήτριες της τάξης.
[56ο] Είχε συσσίτια στο σχολείο;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Στο μεγάλο διάλειμμα τρώγαμε μια-δυο φέτες ψωμί και το
κίτρινο τυρί που ήταν σε στρογγυλούς τενεκέδες που άνοιγαν δύσκολα. Επίσης μας
έδιναν μουρουνέλαιο, υποχρεωτικά όλοι από μια κουταλιά, και μετά πορτοκάλι για
να βελτιωθεί η γεύση που είχαμε στο στόμα μας μετά το μουρουνέλαιο.
Επιστατούσαν περιοδικά όλες οι μανάδες μας, γιατί ήμασταν μια οικογένεια.
[56ο] Θυμόσαστε δασκάλους/δασκάλες, καθηγητές/καθηγήτριες από το σχολείο;
[Θέμης Κουκουμπέτσος] Όλοι, μα όλοι οι δάσκαλοι και οι καθηγητές, έχουν μείνει
ανεξίτηλα στη μνήμη μου. Θυμάμαι από το Δημοτικό τις δασκάλες μου, κυρία Τασία
και κυρία Αγνή, τους δασκάλους μου, κύριο Βελογιαννίδη και κύριο Λαζαράκο,
καθώς και τη Διευθύντρια, κυρία Αποστολοπούλου. Από το Γυμνάσιο-Λύκειο τους
κ.κ. Φιλάρετο, μαθηματικό Γεωμέτρη, λυκειάρχη, Πανταζή, Πιέρρο, Λιάσκα,
Μαυρίκη, Λογγινίδη, Παπακυρικόπουλο, Μπελντάο, Αποστολόπουλο, Λουκά,
Ανδρουλάκη, φιλολόγους. Αυδή, Μπαρμπαρούση, Απέργη, Κλώνη, Παναγόπουλο,
Ζουλούμη μαθηματικούς, Συρμακέση θρησκευτικά, Φακίτσα, Μπούμπα, Σερελή,
Χαβέλα χημικούς και φυσικούς, Φασσέα, Μιχαλόπουλο, Σακελλάρη γυμναστές,
Καντεράκη ωδική, Περεσιάδη τεχνικά και σχέδιο. Επίσης, και από το φροντιστήριο
τους Κάρκαλο φυσικό, Σαββαΐδη μαθηματικό, Κουλουφάκο φιλόλογο και άλλα
ονόματα που δεν θυμάμαι αυτήν τη στιγμή.
Θυμάμαι ένα γεγονός από το Δημοτικό, για το οποίο αγανάκτησα και από τότε είμαι
λίγο "ατίθασος", γιατί δεν τόλμησε κανένα παιδάκι να το πει. Είχαμε μια κυρία, την
κυρία Αγνή, η οποία ζητούσε από τον Διονύση, ένα παιδί που είχε έρθει στην τάξη
μας από την Ζάκυνθο και που είχε χάσει τους γονείς του στον μεγάλο σεισμό που

Αμπελόκηποι Αθήνας και συνεντεύξεις: Κουκουμπέτσος Θέμης

Αμπελόκηποι Αθήνας και συνεντεύξεις: Κουκουμπέτσος Θέμης

Empfohlen

Empfohlen

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Was ist angesagt? (20)

Ähnlich wie Αμπελόκηποι Αθήνας και συνεντεύξεις: Κουκουμπέτσος Θέμης

Ähnlich wie Αμπελόκηποι Αθήνας και συνεντεύξεις: Κουκουμπέτσος Θέμης (18)

Mehr von Tassos Karampinis

Mehr von Tassos Karampinis (20)

Kürzlich hochgeladen

Kürzlich hochgeladen (20)

Αμπελόκηποι Αθήνας και συνεντεύξεις: Κουκουμπέτσος Θέμης