1. DIGESTINO APARATUA
ETA DIGESTINOA
*Digestino aparatuaren funtzinoa hartzen doguzan elikagaiak substantzia txikiago edo mantenugai
bihurtzea da.
*Lau aparatu dagoz:Arnas aparatua, Digestino aparatua, Zirkulazino aparatua eta Iraitz aparartua.
*Txu guruinek txua jariatzen dabe.
*Farinjea ahoa eta hestegorria lotzen dauzan hodia da.
*Hestegorria farinjea eta urdaila lotzen dauzan hodia da.
*Gibelak behazuna jariatzen dau eta prankeak ostera pankreako urina.Urinek kimoa kiloa
bihurtzeko prozezuan parte hartzen dabe.
*Heste mearran sei bat metroko luzeera dauka eta abdomen ia guztia hartzen dau.Hormatan
tolestura eta bilo batzuk daukaz mantenugaiak errezago xurgatzeko eta odolera igaroteko.
*Heste lodiak gure gorputzak ez daukanabehar uzkitik botatzen dau.
*Kardia urdailaren hasiera eta piloroa irteera.
ARNAS APARTUA
*Arnasbideak:Aireak zirkulatzen dauan gorputzeko hodiak dira.Sudur hobiak, faringea, laringea,
trakea eta bronkioak dira gure gorputzeko arnasbideen osogaiak.
*Sudur hobiak:Birikietara airea heldu baino lehen berotu, hezotu eta garbitu egiten dau.

2. *Faringea:Digestino aparatua eta arnas aparatuaren parte hartzen dau, eta elikagaia ahotik
hestegorrira eramateaz aparte airea birikietara garraiatzeaz ere arduratzen da.
*Laringea:Faringea eta trakea lotzen dauan hodia da eta laringean ahots kordak dagoz eta
hitzeginkeran edo airea igarotean bibratu egiten dau.
*Trakea:Bronkio hizeneko hodi bitan banatzen dan eraztunezko horma zendo bat da.
*Bronkioa:Bronkioak birikietara heltzen diran hodi bi dira.Birikietan bronkiolo izeneko hodi
txikiagotan adarkatzen dira.
*Birikiak:Larrosa koloreko organo arol bi dira.Biriki bakoitzaren barruan, bronkioloen muturrean,
biriki albeolo izeneko sakutxo mosuko batzuk dagoz.
ARNASKETA PROZEZUA
Arnasketa mogimenduak, arnasgorea eta arnasbehera, gure birikietan airea sartzeko eta urteteko
mogimenduak dira, hurrenez hurren.Gasen trukea biriki albeoloetan gertatzen da.Biriki albeoloen
bidez, artzen dogun airearen oxigenoa odolera doa, eta odolak daroan karbono dioxiadoa kanporatu
egiten da, arnasbeeran.Horegaitik hartzen dogun oxigenoa aberatzagoa da eta karbono dioxidotan
pobreagoa da.

3. ZIRKULAZINO APARATUA
Zirkulazino aparatua hiru elementuz osotuta dago:Bihotza, odol basoak eta eta odola.
Bihotza:Toraxaren eskerraldean kokatuta dago, eta ponpa bat balitz legez odola gorputz guztira
bultzatzen dau.Bihotzaren hormak muskulu ehunez osotuta dagoz, eta barrualdea hutsa dauka, lau
barrunbez osotuta.
Odol basoak:Era askotako lodierea daukien hodiak dira, eta odolak zirkulatzen dauan zirkuito itxi
bat osotzen dabe.
Arteriak:Odola bihotzetik gorputzeko organo guztietara zabaltzen dabe.
Benak:Odola gorputzeko atal guztietatik bihotzera daroe.
Kapilarrak:Oso meheak dira eta arteriak eta zainak lotzen dabez.
Odola:Bihotzak bultzatuta odol basoetan zehar zirkulatzen dauan likidoa da.Mantenugaiak eta
oxigenoa garraiatzen dauz, eta hondakinak batzen dauz.Plazmaz eta plazmazko zelulez osotuta
dago.
Plasmea:likido horixka bat da, eta likido horeetan flotatzen dagoz odol zelula guztiak;gainera,
digestinoari esker sortutako mantenugaiak garraiatzen dauz, adibidez.
Odol zelulak:globulu gorriak, globulu zuriak eta plaketak dira.
Plaketak:zauriak ixten dabez, odol gehiago galdu ez daigun.
Globulu zuriak:gorputza infekzioetatik babesten dabe
Globulu gorriak:oxigenoa eta karbono dioxidoa garraiatzen dabe.

4. GERNU SISTEMEA
Kuntzurrunak:baba formako organo bi dira eta kaxa toraxikoaren azpian dagoz.Kuntzurrunetatik
igaroten dan odola iragaztea da orren eginkizuna.
Ureterrak:gernua kuntzurrunetatik artu eta eta gernu maskurira eramaten daben hodi bi dira.
Gernu maskuria:saku formaku organo gihartsu bat da eta sakuan gordeta egoten egoten da gernua
uretratik kanporatu arte.gernu maskuriak gernu maskuritik urteten izteko gureta zabaltzen eta ixten
dan esfinter bat dauka barrualdean.
Uretra:hodiaren bidez, gernu maskurian gordetako gernua kanporatu egiten da.
IZERDI GURUINAK
*Izerdi guruinen bidez, horeetatik hur dagozan kapilarretako substantzia toxikoak ezabatzen dira.
*Izedi guruinei esker, gorputzaren tenperaturea kontrolatzen da, izerdia lurrundu egiten dalako
azalaren beroa erabilita eta, halan, azla freskatzen daualako.
EGILEA:GAROA MORALES