SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 25
Pacjent proszący o
eutanazję...
Wszystko zaczęło się w Holandii
Dr Z. Żylicz
Palliativzentrum Hildegard, Basel
Szwajcaria
Eutanazja
• Eu- dobra thanatos- śmierc
• Skrócenie życia chorego na jego
żądanie
Historia Eutanazji w Holandii
(i)
• 1952 Lekarz dokonuje eutanazji na
swoim bracie (Sąd skazuje go na 1 rok
więzienia, warunkowo)
• 1973 Proces dotyczący córki (lekarki),
która spowodowała śmierć swojej matki.
Uznana za winną, bez kary
• Głęboka i wielostronna dyskusja na
temat eutanazji 1979-2001
2001 Sąd odstąpi od ścigania
jeżeli…
• Istniała nieprzymuszona wola chorego
• Cierpienie było nie do zniesienia, bez widoku na
poprawę
• Chory został poinformowany o wszystkich
możliwościach leczenia i o rokowaniu,
• Lekarz stwierdził, że nie istnieje żadne inne
postepowanie, które przyniosło by ulgę choremu
• Sytuacja jest potwierdzona na piśmie przez
niezależnego lekarza
• Eutanazja została wykonana według protokołu
Historia Eutanazji w Holandii
(ii)
• 1989 Debata w parlamencie na temat
eutanazji – wniosek o badanie
• 1994 Pierwsze hospicjum w Holandii
• 1995 Pierwszy raport na temat Eutanazji w
Holandii (około 2% zgonów)
• 2001 Odstąpienie od ścigania lekarzy
stosujących się do reguł o eutanazji
• 2005 Klinika Końca Życia w Amsterdamie
Opinia na temat
dopuszczalności eutanazji w
Holandii
Tak Zależy Nie
1966 40 12 49
1975 53 24 24
1980 52 36 12
1985 55 33 12
1991 58 33 9
Tradycja Chrześcijańska
• Życie jest święte “sanctity of life”
• Życie jest darem od Boga
• Cierpienie może mieć sens
• Istnieje życie pozagrobowe
• Samobójstwo i eutanazja są
niedozwolone
Tradycja liberalna
• Człowiek jest odpowiedzialny za samego
siebie
• Cierpienie nie ma sensu
• Życie kończy się z chwila śmierci
• Jeżeli mamy prawo modyfikować procesy
biologiczne, to musimy mieć prawo do
wycofania się z tych procesów
• Człowiek jest stworem autonomicznym
Ewolucja tradycji
Chrześcijańskiej (i)
• Zasada podwójnego efektu
• Zaniechanie bezsensownego leczenia
nie jest zabójstwem
• Pacjent ma prawo zatrzymania leczenia
• Nie włączenie leczenia nie jest
zabójstwem
Ewolucja tradycji
Chrześcijańskiej (ii)
• Intencja leczącego jest najważniejsza
• W krytycznych i ekstremalnych
sytuacjach lepiej jest spowodować
złagodzenie bólu poprzez uśpienie
chorego niż poprzez celowe
przyspieszenie zgonu
Zasada podwójnego efektu
• Jeżeli leczenie może spowodować dwa
różne efekty, dobry i zły, to możliwe jest
zastosowanie leczenia dla osiągnięcia
dobrego przy akceptacji złego
• Efekt dobry : zniesienie bólu
• Efekt zły: przyśpieszenie zgonu chorego
Ewolucja tradycji liberalnej (i)
• Nie ma moralnej różnicy pomiędzy
zaprzestaniem leczenia, intensywnym
leczeniem objawowym a eutanazja
• Autonomia chorego może przeważyć
nad autonomia lekarza
Ewolucja tradycji liberalnej (ii)
• Jeżeli zezwalamy na eutanazje
terminalnie chorych, to musimy zezwolić
na eutanazje innych (przewlekle)
cierpiących lub ułomnych
• Intencje są niemierzalne
Niebezpieczeństwa tradycji
Chrześcijańskiej
• Jeżeli będziesz nalegał, to będę musiał cię
opuścić....
• Będę się tak troskliwie Tobą opiekował, ze
nie będziesz musiał prosić o eutanazje....
• Nie ma problemów medycznych pod koniec
życia bo można zawsze użyć sedacji
terminalnej
• Problemy egzystencjalne trzeba negować.
Niebezpieczeństwa w tradycji
liberalnej
• Eutanazja może stać się “łatwą” drogą do
czystki rasowej
• Autonomia chorego nie proszącego o
eutanazję może być ograniczona
• Wzrost lęku u chorych terminalnych
• “amputacja” procesów duchowych
• Paradoksalna niemożność stosowania
proporcjonalnych środków leczenia
• Proces uczenia się od chorych terminalnych
jest zahamowany
Chorzy proszący o śmierć w
hospicjum
• A – afraid, chorzy bojący się (80%)
• B – burn-out, chorzy wypaleni (5%)
• C – “control-freaks”, chcący wszystko
kontrolować (1%)
• D – chorzy w depresji (10%)
• E – stany ekstremalne (4%)
Zylicz & Jansens 2006
Przypadek 1 (i)
• Mężczyzna, lat 78, rak odbytu
• W wywiadzie nadciśnienie, cukrzyca
typu II,
• Wewnętrzny defibrylator (ICD)
• W stanie terminalnym, bol, zespół żyły
dolnej
• Leczenie: rosnące dawki plastrów
fentanylowych, 100 ug/godz
Przypadek 1 (ii)
• Źrenice typu “pin-point”
• Zatrzymanie moczu
• Niepokój, agresja
• Chory za dnia w “dobrym” stanie, przysypia
• W nocy napady szału, agresji,
samookaleczenie
• Chory domaga się eutanazji
• Rodzina jest u końca sił, także prosi o
eutanazę
Przypadek 1 (iii)
• Sedacja wysokimi dawkami midazolamu
i levomepromazyny nieskuteczna
• Chory nie toleruje cewnika
• Zagrożenie życia pielęgniarki
• Wzrost objawów bólowych
Co w takiej sytuacji robić?
W myśl tradycji
Chrześcijańskiej? W myśl tradycji liberalnej?
Do której grupy (ABCDE)
należałoby ten przypadek
zaliczyć?
Przypadek 1(iv)
• Glukoza we krwi 1,5 mmol/L
• Dawki fentanylu zmniejszone
• Morfina s.c.
• Wlew dożylny 40% glukozy
• Chory spokojny, dobry kontakt z
rodzina, umiera spokojnie
• W ostatnich godzinach życia sedacja
Wnioski
• Niemożność zamknięcia się tylko w tradycji
Chrześcijańskiej
• Świadomość zagrożeń
• Potrzeba nam jest więcej wiedzy i
doświadczenia
• Pacjent proszący o eutanazje jest wyzwaniem
dla jakości naszej opieki

Weitere ähnliche Inhalte

Mehr von Fundacja HPE

Fundacja Hospicjum Proroka Elisza
Fundacja Hospicjum Proroka EliszaFundacja Hospicjum Proroka Elisza
Fundacja Hospicjum Proroka EliszaFundacja HPE
 
Główne problemy prawne, z którymi stykają się rodziny osób ciężko chorych w R...
Główne problemy prawne, z którymi stykają się rodziny osób ciężko chorych w R...Główne problemy prawne, z którymi stykają się rodziny osób ciężko chorych w R...
Główne problemy prawne, z którymi stykają się rodziny osób ciężko chorych w R...Fundacja HPE
 
Problemy etyczne w pomaganiu u kresu życia
Problemy etyczne w pomaganiu u kresu życiaProblemy etyczne w pomaganiu u kresu życia
Problemy etyczne w pomaganiu u kresu życiaFundacja HPE
 
O propozycji powołania instytucji pełnomocnika medycznego
O propozycji powołania instytucji pełnomocnika medycznegoO propozycji powołania instytucji pełnomocnika medycznego
O propozycji powołania instytucji pełnomocnika medycznegoFundacja HPE
 
Etyka pozyskiwania środków w organizacjach pozarządowych na przykładzie hospi...
Etyka pozyskiwania środków w organizacjach pozarządowych na przykładzie hospi...Etyka pozyskiwania środków w organizacjach pozarządowych na przykładzie hospi...
Etyka pozyskiwania środków w organizacjach pozarządowych na przykładzie hospi...Fundacja HPE
 
O sensie i bezsensie umierania
O sensie i bezsensie umieraniaO sensie i bezsensie umierania
O sensie i bezsensie umieraniaFundacja HPE
 
Ochrona danych osobowych w hospicjum
Ochrona danych osobowych w hospicjumOchrona danych osobowych w hospicjum
Ochrona danych osobowych w hospicjumFundacja HPE
 
Prawno organizacyjne aspekty działalności hospicjum
Prawno organizacyjne aspekty działalności hospicjumPrawno organizacyjne aspekty działalności hospicjum
Prawno organizacyjne aspekty działalności hospicjumFundacja HPE
 
Koniec życia w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Koniec życia w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw CzłowiekaKoniec życia w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Koniec życia w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw CzłowiekaFundacja HPE
 
Wypalenie zawodowe, stres, depresja, ochrona - dr Hanna Hamer
Wypalenie zawodowe, stres, depresja, ochrona - dr Hanna HamerWypalenie zawodowe, stres, depresja, ochrona - dr Hanna Hamer
Wypalenie zawodowe, stres, depresja, ochrona - dr Hanna HamerFundacja HPE
 
Moja przyszłość jest tutaj
Moja przyszłość jest tutajMoja przyszłość jest tutaj
Moja przyszłość jest tutajFundacja HPE
 

Mehr von Fundacja HPE (11)

Fundacja Hospicjum Proroka Elisza
Fundacja Hospicjum Proroka EliszaFundacja Hospicjum Proroka Elisza
Fundacja Hospicjum Proroka Elisza
 
Główne problemy prawne, z którymi stykają się rodziny osób ciężko chorych w R...
Główne problemy prawne, z którymi stykają się rodziny osób ciężko chorych w R...Główne problemy prawne, z którymi stykają się rodziny osób ciężko chorych w R...
Główne problemy prawne, z którymi stykają się rodziny osób ciężko chorych w R...
 
Problemy etyczne w pomaganiu u kresu życia
Problemy etyczne w pomaganiu u kresu życiaProblemy etyczne w pomaganiu u kresu życia
Problemy etyczne w pomaganiu u kresu życia
 
O propozycji powołania instytucji pełnomocnika medycznego
O propozycji powołania instytucji pełnomocnika medycznegoO propozycji powołania instytucji pełnomocnika medycznego
O propozycji powołania instytucji pełnomocnika medycznego
 
Etyka pozyskiwania środków w organizacjach pozarządowych na przykładzie hospi...
Etyka pozyskiwania środków w organizacjach pozarządowych na przykładzie hospi...Etyka pozyskiwania środków w organizacjach pozarządowych na przykładzie hospi...
Etyka pozyskiwania środków w organizacjach pozarządowych na przykładzie hospi...
 
O sensie i bezsensie umierania
O sensie i bezsensie umieraniaO sensie i bezsensie umierania
O sensie i bezsensie umierania
 
Ochrona danych osobowych w hospicjum
Ochrona danych osobowych w hospicjumOchrona danych osobowych w hospicjum
Ochrona danych osobowych w hospicjum
 
Prawno organizacyjne aspekty działalności hospicjum
Prawno organizacyjne aspekty działalności hospicjumPrawno organizacyjne aspekty działalności hospicjum
Prawno organizacyjne aspekty działalności hospicjum
 
Koniec życia w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Koniec życia w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw CzłowiekaKoniec życia w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
Koniec życia w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka
 
Wypalenie zawodowe, stres, depresja, ochrona - dr Hanna Hamer
Wypalenie zawodowe, stres, depresja, ochrona - dr Hanna HamerWypalenie zawodowe, stres, depresja, ochrona - dr Hanna Hamer
Wypalenie zawodowe, stres, depresja, ochrona - dr Hanna Hamer
 
Moja przyszłość jest tutaj
Moja przyszłość jest tutajMoja przyszłość jest tutaj
Moja przyszłość jest tutaj
 

Pacjent proszący o eutanazję... wszystko zaczęło się w Holandii

  • 1. Pacjent proszący o eutanazję... Wszystko zaczęło się w Holandii Dr Z. Żylicz Palliativzentrum Hildegard, Basel Szwajcaria
  • 2. Eutanazja • Eu- dobra thanatos- śmierc • Skrócenie życia chorego na jego żądanie
  • 3. Historia Eutanazji w Holandii (i) • 1952 Lekarz dokonuje eutanazji na swoim bracie (Sąd skazuje go na 1 rok więzienia, warunkowo) • 1973 Proces dotyczący córki (lekarki), która spowodowała śmierć swojej matki. Uznana za winną, bez kary • Głęboka i wielostronna dyskusja na temat eutanazji 1979-2001
  • 4. 2001 Sąd odstąpi od ścigania jeżeli… • Istniała nieprzymuszona wola chorego • Cierpienie było nie do zniesienia, bez widoku na poprawę • Chory został poinformowany o wszystkich możliwościach leczenia i o rokowaniu, • Lekarz stwierdził, że nie istnieje żadne inne postepowanie, które przyniosło by ulgę choremu • Sytuacja jest potwierdzona na piśmie przez niezależnego lekarza • Eutanazja została wykonana według protokołu
  • 5. Historia Eutanazji w Holandii (ii) • 1989 Debata w parlamencie na temat eutanazji – wniosek o badanie • 1994 Pierwsze hospicjum w Holandii • 1995 Pierwszy raport na temat Eutanazji w Holandii (około 2% zgonów) • 2001 Odstąpienie od ścigania lekarzy stosujących się do reguł o eutanazji • 2005 Klinika Końca Życia w Amsterdamie
  • 6. Opinia na temat dopuszczalności eutanazji w Holandii Tak Zależy Nie 1966 40 12 49 1975 53 24 24 1980 52 36 12 1985 55 33 12 1991 58 33 9
  • 7.
  • 8.
  • 9. Tradycja Chrześcijańska • Życie jest święte “sanctity of life” • Życie jest darem od Boga • Cierpienie może mieć sens • Istnieje życie pozagrobowe • Samobójstwo i eutanazja są niedozwolone
  • 10. Tradycja liberalna • Człowiek jest odpowiedzialny za samego siebie • Cierpienie nie ma sensu • Życie kończy się z chwila śmierci • Jeżeli mamy prawo modyfikować procesy biologiczne, to musimy mieć prawo do wycofania się z tych procesów • Człowiek jest stworem autonomicznym
  • 11. Ewolucja tradycji Chrześcijańskiej (i) • Zasada podwójnego efektu • Zaniechanie bezsensownego leczenia nie jest zabójstwem • Pacjent ma prawo zatrzymania leczenia • Nie włączenie leczenia nie jest zabójstwem
  • 12. Ewolucja tradycji Chrześcijańskiej (ii) • Intencja leczącego jest najważniejsza • W krytycznych i ekstremalnych sytuacjach lepiej jest spowodować złagodzenie bólu poprzez uśpienie chorego niż poprzez celowe przyspieszenie zgonu
  • 13. Zasada podwójnego efektu • Jeżeli leczenie może spowodować dwa różne efekty, dobry i zły, to możliwe jest zastosowanie leczenia dla osiągnięcia dobrego przy akceptacji złego • Efekt dobry : zniesienie bólu • Efekt zły: przyśpieszenie zgonu chorego
  • 14. Ewolucja tradycji liberalnej (i) • Nie ma moralnej różnicy pomiędzy zaprzestaniem leczenia, intensywnym leczeniem objawowym a eutanazja • Autonomia chorego może przeważyć nad autonomia lekarza
  • 15. Ewolucja tradycji liberalnej (ii) • Jeżeli zezwalamy na eutanazje terminalnie chorych, to musimy zezwolić na eutanazje innych (przewlekle) cierpiących lub ułomnych • Intencje są niemierzalne
  • 16. Niebezpieczeństwa tradycji Chrześcijańskiej • Jeżeli będziesz nalegał, to będę musiał cię opuścić.... • Będę się tak troskliwie Tobą opiekował, ze nie będziesz musiał prosić o eutanazje.... • Nie ma problemów medycznych pod koniec życia bo można zawsze użyć sedacji terminalnej • Problemy egzystencjalne trzeba negować.
  • 17. Niebezpieczeństwa w tradycji liberalnej • Eutanazja może stać się “łatwą” drogą do czystki rasowej • Autonomia chorego nie proszącego o eutanazję może być ograniczona • Wzrost lęku u chorych terminalnych • “amputacja” procesów duchowych • Paradoksalna niemożność stosowania proporcjonalnych środków leczenia • Proces uczenia się od chorych terminalnych jest zahamowany
  • 18. Chorzy proszący o śmierć w hospicjum • A – afraid, chorzy bojący się (80%) • B – burn-out, chorzy wypaleni (5%) • C – “control-freaks”, chcący wszystko kontrolować (1%) • D – chorzy w depresji (10%) • E – stany ekstremalne (4%) Zylicz & Jansens 2006
  • 19. Przypadek 1 (i) • Mężczyzna, lat 78, rak odbytu • W wywiadzie nadciśnienie, cukrzyca typu II, • Wewnętrzny defibrylator (ICD) • W stanie terminalnym, bol, zespół żyły dolnej • Leczenie: rosnące dawki plastrów fentanylowych, 100 ug/godz
  • 20. Przypadek 1 (ii) • Źrenice typu “pin-point” • Zatrzymanie moczu • Niepokój, agresja • Chory za dnia w “dobrym” stanie, przysypia • W nocy napady szału, agresji, samookaleczenie • Chory domaga się eutanazji • Rodzina jest u końca sił, także prosi o eutanazę
  • 21. Przypadek 1 (iii) • Sedacja wysokimi dawkami midazolamu i levomepromazyny nieskuteczna • Chory nie toleruje cewnika • Zagrożenie życia pielęgniarki • Wzrost objawów bólowych
  • 22. Co w takiej sytuacji robić? W myśl tradycji Chrześcijańskiej? W myśl tradycji liberalnej?
  • 23. Do której grupy (ABCDE) należałoby ten przypadek zaliczyć?
  • 24. Przypadek 1(iv) • Glukoza we krwi 1,5 mmol/L • Dawki fentanylu zmniejszone • Morfina s.c. • Wlew dożylny 40% glukozy • Chory spokojny, dobry kontakt z rodzina, umiera spokojnie • W ostatnich godzinach życia sedacja
  • 25. Wnioski • Niemożność zamknięcia się tylko w tradycji Chrześcijańskiej • Świadomość zagrożeń • Potrzeba nam jest więcej wiedzy i doświadczenia • Pacjent proszący o eutanazje jest wyzwaniem dla jakości naszej opieki