Van werkdruk naar werkgeluk. Flexibele, veerkrachtige raad met gemotiveerde mr-leden

Van werkdruk naar werkgeluk. Flexibele, veerkrachtige raad met gemotiveerde mr-leden
4 MR magazine, nummer 7, oktober 2018 Flexibele, veerkrachtige raad met gemotiveerde mr-leden VAN WERKDRUK NAAR WERKGELUK Te hoge werkdruk kun je aanpakken door deze te verlagen, maar het is misschien nog belangrijker te kijken hoe je het werkgeluk kunt ver- hogen. Leerkrachten die gelukkig zijn in hun werk, zijn goud waard voor de school. Ze zijn actiever, productiever en minder vaak ziek. Maar wat voor leerkrachten geldt, geldt ook voor mr-leden. Wat is het geheim van een gelukkige mr? En hoe vergroot je het geluk van mr-leden? Frederik Smit V raag je mensen naar hun wel- zijn op het werk, dan is de mate van werkdruk in veel gevallen de graadmeter. Bij mr-leden is dat vaak niet anders. Hoog tijd om hier eens met een frisse blik naar te kijken: een benade- ring vanuit een positieve invalshoek, het werkgeluk. Gelukkig worden is namelijk het grootste doel dat we onszelf kunnen stellen. Het streven naar geluk is de zin van ons bestaan. Je kunt jezelf in je werk en je vrije tijd veel verschillende doelen stellen, maar als je dieper graaft kom je altijd weer uit bij geluk als onderliggend motief.Van Dale online beschrijft geluk als ‘een gunstige loop van omstandigheden; voorspoed; een aangenaam gevoel van iemand die zich verheugt’. Etymolo- gische woordenboeken geven synonie- men als: fortuin, succes, gunstige omstandigheden, lot, voorspoed, gelukkig toeval, voordeel. Uit onderzoek blijkt dat gelukkig functioneren is te omschrijven is als ‘goed voelen over je leven als geheel, wat je zelf van je leven maakt’.Verschillen in geluk blijken in westerse landen voor 40 procent te worden bepaald door gene- tische verschillen, 10 procent door omstandigheden en 50 procent door eigen keuzes die mensen maken, in vaardighe- den die je kunt leren, zoals omgang met anderen en weten wat je wilt. Uit studies naar het functioneren van de medezeggenschap blijkt dat besluiten van bestu- ren, hoe inspirerend ook, vaak beter worden naarmate mr-leden in alle vrijheid hun mening erover kunnen geven. Doelen Mr-leden willen meestal een mix van doelen realiseren met hun activiteiten. Ze willen ‘iets’ te doen voor de school, mee kunnen praten over het beleid en invloed uitoefenen, op de hoogte zijn van ontwik- kelingen, maar ook persoonlijke groei speelt een rol. Zij zien de raad bovendien als een mogelijke matchmaker voor het leggen van contacten, het uitbouwen van netwerken voor de toekomst en soms ook een kans een betere baan te krijgen. Dat geeft een geluksgevoel. Daarbij speelt de attitude tegenover medezeggenschap wel een rol: heb je een zwaarmoedige of een optimistische inslag, een gespannen of ontspannen werkwijze, een flexibele aan- pak, weinig of veel zelfvertrouwen en handel je vanuit een externe motivatie of ben je intrinsiek gemotiveerd. Geluk eigen maken Volgens de Britse hoogleraar Richard Wiseman zijn er vier basisprincipes voor het je eigen maken van geluk. Het toe- passen van deze principes resulteert voor de mr in een flexibele, veerkrachtige raad met gemotiveerde leden. Zo’n mr kan zich aan verschillende omstandigheden aanpassen en is niet afhankelijk van het enthousiasme van een enkel lid. Grijp je kans! • Ontwikkel een ontspannen houding tegenover het werk in de mr. Medezeggen- schap leer je met vallen en opstaan: sta open voor nieuwe ervaringen, besteed tijd aan netwerken en ontvang nieuwe mr-leden met open armen. Zorg voor een open communicatie en investeer in goede relaties: vitamine R. •Vergroot de ‘zichtbaarheid en aaibaar- heid’ van de mr-leden: start een eigen website en een Facebookpagina, creëer contactmomenten, nodig belanghebben- den uit als toehoorder aanwezig te zijn bij vergaderingen. Licht mr-zaken toe in teambijeenkomsten en bij werkoverleg. Zorg voor voorlichtingsmomenten op ouderavonden, waarbij mr-leden aan-
5MR magazine, nummer 7, oktober 2018 > spreekbaar zijn en badges met hun naam dragen. • Neem het roer in eigen handen en wees proactief. Zet onderwerpen op de agenda die voor ouders, leerlingen en personeel van belang zijn en de kwaliteit van het onderwijs beïnvloeden. Neem je verantwoordelijkheid. Door activiteiten in een project onder te brengen, kan het gemak- kelijker zijn ouders, personeelsleden en leerlingen via loting bij de werkzaamhe- den van de mr te betrekken (‘denk eens mee’), te raadplegen (‘achterbanraadple- ging’) en met hen te reflecteren (‘reflec- tiepanel’) over de voor- en nadelen van nieuw beleid. • Ga voor nieuwe ervaringen.Voor geluk moet je doen wat bij je past en daarvoor moet je uiteraard een idee hebben wat bij je past. De een is dolgelukkig met een rol als voorzitter. De ander moet er niet aan denken. Probeer dingen te doen waar- voor je intrinsiek gemotiveerd bent.Volg je passie. Als je dat doet, vervalt de scher- pe grens tussen werk en niet-werk. En dan is hard werken ook niet erg. Het werkt stimulerend als alle mr-leden, na een redelijke inwerktermijn, een eigen taak en verantwoordelijkheid krijgen. •Vergaderen in de mr is nuttig, mits goed aangepakt. Praat met een agenda en een duidelijk doel over zaken waar je invloed op kunt hebben en maak daar afspraken over. Ga eens ‘scrummen’. Met deze term uit het rugby wordt een korte ver- gadervorm van circa een kwartier be- doeld, waarin de mr met korte intervallen reflecteert over de voortgang. Daarom is het aan te raden te blijven staan (stand- up meeting). Iedere deelnemer krijgt een rode kaart die mag worden getrokken, zodra iemand te lang aan het woord is of zich niet houdt aan het doel van de vergadering.Tijdens de scrumvergaderingen staan de volgende vragen centraal: wat heeft de mr tot nu toe gedaan aan het ‘probleem’?Wat gaan we er binnenkort aan doen? Met welke voorstellen komen we richting de directie en het bestuur? Wat zijn eventuele belemmeringen, knel- punten en oplossingen? Evalueer iedere bijeenkomst om acties bij te stellen. • Stel als raad een plan op waarin mr-leden het zichzelf niet gemakkelijk maken. Dit vergroot de kans op positieve ervaringen. Een jaarplanning helpt de mr in kaart te brengen welke onderwerpen wanneer aandacht vragen. Gebruik een minder drukke periode om onderwerpen voor de lange termijn te bespreken, zoals overleg met de raad van toezicht, de ou- derraad en de leerlingenraad. •Wees niet bang de bestuurder concrete, Neem het roer in eigen handen en wees proactief Vergroot de zichtbaarheid van de mr op ouderavonden en investeer in relaties.
6 MR magazine, nummer 7, oktober 2018 uitdagende vragen te stellen, zoals: welke mogelijkheden wil het bestuur binnen de organisatie creëren om ideeën te laten ontstaan? Hoe gaan we minder toespraak en meer inspraak realiseren? Hoe gaan we de begrippen samenwerking en twee- richtingscommunicatie invullen, uitbouwen en onderhouden?We hebben u een spiegel voorgehouden, durft u nu hardop te zeggen wat u zag en wat u ons te bie- den heeft? Luister naar ingevingen • Maak meer gebruik van je voorgevoel en (gelukkige) ingevingen bij het maken van keuzes, in plaats van overhaast een beslissing te nemen waar je je twijfels bij hebt. Doe dingen die bij je passen en waarin je gelooft.Voel passie voor wat je doet. •Verbeter je intuïtie door ontspanningsoefeningen en meditatie. Start de vergadering met een minuut stilte. Maak je hoofd even leeg, ga met je gedachten en gevoel naar het onderwerp van deze vergadering, zodat je volledig aanwezig kunt zijn. Meditatie is een soort sport, je traint alleen niet je lichaam, maar je bewustzijn, de beleving of het besef van jezelf en de omgeving. Het doel van meditatie is in onze eigen geest een stukje vrede en geluk te verwerven. Dan is er nog mindful- ness: dit is een vorm van meditatie en een levenshouding die zich kenmerkt door acceptatie van onvermijdelijke negatieve en positieve ervaringen. Door aanvaar- ding leer je dingen te nemen zoals ze komen, zonder ze beter of anders te willen maken. •Vraag je af wat je wilt bereiken.Wat vind je belangrijk?Waar ga je voor?Wat zoek je uiteindelijk in het mr-werk?Wat wil je als mr?Wat is het gemeenschappelijk belang? Hoe kan ieder zijn of haar steentje bijdragen? • Goed luisteren leidt tot een goed ge- sprek. Bereid je goed voor: maak aante- keningen wat je aan de orde wilt stellen om bijvoorbeeld te weten wat er leeft bij de achterban om dit te kunnen inbrengen in het overleg met het bestuur. Instem- men met voorstellen namens de achterban betekent meer draagvlak en acceptatie van het beleid. Start de vergadering eens met ontspanningsoefeningen of las een minuut stilte in.
7MR magazine, nummer 7, oktober 2018 Positieve houding • Werk aan een ontspannen cultuur waarin fouten gemaakt mogen worden. Maak je niet druk over kleinigheden. Je kunt elk moment het besluit nemen om je gelukkig te voelen. • Stimuleer creativiteit en initiatief. Ont- wikkel een vertrouwensband met elkaar in de mr.Werk aan een klimaat waarin ideeën welkom zijn. • Laat je oordeel over jezelf als groep eens varen en kijk onbevangen naar het functioneren van de raad. Heb oog voor elkaars kwaliteiten en geef complimen- ten. Heb vertrouwen in elkaar. Maak mr- leden tot ‘eigenaar’ van agendapunten: eigenaren zijn inhoudelijk verantwoorde- lijk voor het betreffende onderwerp. An- deren gelukkig maken is de meest effec- tieve manier om gelukkig te worden. • Luister naar de wensen van de andere mr-leden, toon begrip voor frustraties of gevoelens van onvrede. Betrek bij de voorbereiding van de vergadering eens ‘stille’ deelnemers die weinig zeggen. Be- spreek met hen samen van tevoren infor- meel de agendapunten. Door er meer bij betrokken te zijn, praten zij makkelijker. • Formuleer je eigen wensen en geef aan wat verbeterd kan worden. Als groep sa- menwerken leidt tot een effectievere aan- pak dan solistisch werken. • Oefen invloed uit. De mr komt het beste tot zijn recht als zijn mening op waarde wordt geschat, vroegtijdig betrokken is bij de besluitvorming en invloed uit kan oefe- nen op het beleid. Een raad die als een stevige countervailing power (tegen- macht) van het bestuur optreedt, raakt geïnspireerd om het beste uit zichzelf en de school te halen. Dat maakt medezeggenschap interessanter en geeft voldoe- ning. Door afspraken SMART (specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdge- bonden) te formuleren is de kans groter dat er in de praktijk iets van terecht komt. Bijvoorbeeld: Dit schooljaar zorgen we ervoor dat de zetels in alle raden volledig bezet zijn en dat het jaarverslag van zowel de gmr als de mr’s op één A4’tje past. • De beste public relations (pr) van de mr zit in de resultaten. Besteed veel aandacht aan de relatie met de achterban: leg uit wat de mr doet voor de school en waarom dit belangrijk is voor personeel, ouders en leerlingen. Goodwill creëer je door resultaten te boeken en hierover te vertellen. Boor de kennis en kunde van de achterban aan als bron van inspiratie. Pech omzetten in voorspoed • Zie het positieve van 'vervelende' dingen in de mr. ‘We hebben geluk gehad, we werden alleen in de beginperiode gecon- fronteerd met een bestuur dat terughou- dend was om kennis en inzichten met ons te delen, het had veel erger kunnen zijn’. •Voorkom ergernissen. De mr moet ruim de tijd krijgen om de ingekomen stukken goed te bestuderen. Eis dat de stukken leesbaar zijn en voorzien van een leeswij- zer. • Bedenk bij een niet succesvolle actie hoe je het de volgende keer beter kunt doen. Ga soepel om met tegenvallers. Ze leren je flexibel te zijn. Blijf niet te lang nakaarten over een tegenslag. Leer ervan, zet het vervolgens uit je hoofd en richt je op iets positiefs in de toekomst. • Ontwikkel een verbetercultuur in de raad, een bereidheid om van elkaar te leren en ontwikkel een eigen visie op wat goede kwaliteit bij medezeggenschap is. De basis voor een verbetercultuur is het organiseren van feedback. • Zie eigen fouten als leermomenten waardoor je het in de toekomst beter doet. Formuleer leerdoelen zoals verbete- ring van de samenwerking binnen de mr en het benutten van de kwaliteiten van de mr-leden. Het werken aan leerdoelen ver- betert de motivatie en daarmee uiteindelijk ook het resultaat. • ‘Geluksvogels’ verwachten dat ze succes hebben en gaan daardoor langer door als iets tegenzit dan ‘pechvogels’. Geef niet te snel op. Span je in voor iets. Iets on- dernemen en het niet te snel loslaten van je doelen geeft je uiteindelijk de bevredi- ging van je competent voelen. • Houd de vinger aan de pols. Evalueer en monitor de voortgang van je eigen functioneren en dat van de raad; leer daarvan. < Dr. Frederik Smit is onderzoeker en adviseur onderwijs, https:// frederiksmit.net. • A. Dijksterhuis (2018). Op naar geluk. De psychologie van een fijn leven. Amsterdam: Promet- heus. • J. Boerefijn & A. Bergsma (2014). Gelukkig voor de klas. Ga voor meer werkplezier en betere leerprestaties. Amster- dam: Boom uitgevers. • R. Wiseman (2003). The luck factor. London: Arrow Books Li- mited. • F. Smit (2013). Medezeggen- schap en onderwijs. Succesfacto- ren voor invloed van leren, ouders en leerlingen op bestuursbeleid. Amsterdam: SWP. • http://www.vergaderendoeje- zo.nl/7-tips-om-stille-deelnemers-te-betrekken-bij-je-vergadering Heb oog voor elkaars kwaliteiten

Van werkdruk naar werkgeluk. Flexibele, veerkrachtige raad met gemotiveerde mr-leden

Van werkdruk naar werkgeluk. Flexibele, veerkrachtige raad met gemotiveerde mr-leden

Recomendados

Más contenido relacionado

Presentaciones para ti(17)

Similar a Van werkdruk naar werkgeluk. Flexibele, veerkrachtige raad met gemotiveerde mr-leden (20)

Más de Frederik Smit(20)

Último(20)

Van werkdruk naar werkgeluk. Flexibele, veerkrachtige raad met gemotiveerde mr-leden