1. ΒΙΟΛΟΓΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΠΡΟΣΤΑΤΗ ΒΑΚΑΛΗΣ ΞΕΝΟΦΩΝ Δντης Ακτινοθεραπευτικού 401 ΓΣΝΑ 9ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΟΓΚΟΛΟΓΙΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ

4. Αθόρυβος ΚΠ σε Νεκροτομικό υλικό Sakr WA, et al. Eur Urol 1996;30:138-144

5. Σύγκριση του καρκίνου του προστάτη με άλλους καρκίνους

8. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ Source: Surveillance, Epidemiology, and End Results Program, 1975-2000, Division of Cancer Control and Population Sciences, National Cancer Institute, 2003. PSA Screening Mortality Incidence

9. Μεταστατικός καρκίνος προστάτη 1985: 25-30% κατά τη διάγνωση 2 008: <3% κατά τη διάγνωση

10. CaPSURE: Risk Category at Diagnosis 0 20 40 60 80 100 Patients (%) High risk Intermediate risk Low risk 30.2% 37.3% 32.5% 25.1% 38.5% 36.4% 16.0% 37.2% 46.8% 36.6% 33.8% 29.5% Reprinted with permission from Cooperberg MR et al. J Urol . 2003;170:S21 1989 1990 1991 1992 1993 1994 1995 1996 1997 1999 2000 2001 2002

12. Ηλικία Μέση ηλικία κατά τη διάγνωση : 71 έτη για τους λευκούς στις ΗΠΑ 69 έτη για τους Αφροαμερικάνους Η εφαρμογή του PSA screening μείωσε τη μέση ηλικία κατά τη διάγνωση κατά 2 έτη

19. Ο κίνδυνος ανάπτυξης του καρκίνου του προστάτη δεν σχετίζεται με μετάλλαξη ενός συγκεκριμένου γονίδιου,αλλά με πολυμορφισμούς ή μεταλλάξεις ενός συνόλου γονίδιων , σε συνδυασμό με την επίδραση παραγόντων του περιβάλλοντος και του τρόπου ζωής . ΚΑΡΚΙΝΟΓΕΝΕΣΗ ΠΡΟΣΤΑΤΗ

21. Δακτυλική Εξέταση Θετική ΔΕ έχει το 15-40% των νεοδιαγνωσθέντων ΚΠ Σε ασυμπτωματικούς άνδρες αν χρησιμοποιηθεί μόνον η ΔΕ τότε θα αναδείξει 0,1-4% των ΚΠ

22. Πιθανότητα Ca προστάτη ανάλογα με το PSA και την DRE

23. PSA – Δ.Ε

36. Υπάρχει τιμή PSA που να μας εξασφαλίζει την απουσία ΚΠ?

51. ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΤΟΥ PSA ( PSA VELOCITY) ΠΡΟ ΤΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΕΩΣ

52. ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΤΟΥ PSA ( PSA VELOCITY) ΠΡΟ ΤΗΣ ΔΙΑΓΝΩΣΕΩΣ

64. Screening for Prostate Cancer

66. Πρόληψη - Διάγνωση Άπαξ ετησίως >50 έτη ΔΑΚΤΥΛΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΗ PSA American Cancer Society (ACS) Recommendations Στα 40-45 αυτοί με οικογενειακό ιστορικό

72. ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΛΟΓΕΣ Τ1 – Τ2α + G.S. 2-6 + PSA<10ng/ml : ▪ ΡΙΖΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΚΤΟΜΗ ▪ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ▪ ΒΡΑΧΥΘΕΡΑΠΕΙΑ ▪ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ Τ2 b – Τ2 c ή G.S.=7 ή PSA 10-20 ng/ml : ▪ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ▪ ΡΙΖΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΤΕΚΤΟΜΗ ▪ ΒΡΑΧΥΘΕΡΑΠΕΙΑ Τ 3a – Τ 4 ή Ν1 ή G.S. 8-10 ή PSA>20 : ▪ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ▪ ΑΝΔΡΟΓΟΝΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΥΠΟΤΡΟΠΗ ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΚΤΟΜΗ : ▪ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ▪ ΑΝΔΡΟΓΟΝΙΚΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΣΤΑΤΙΚΗ ΝΟΣΟΣ ▪ ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ▪ ΡΑΔΙΟΙΣΟΤΟΠΙΚΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ▪ ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ NCCN® Practice Guidelines in Oncology – v.1.2005 ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ : ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ

78. Active surveillance: strategy to deminish overtreatment of minimal cancers Watchful Waiting Active surveillance: regular monitoring, and delayed invasive treatment on signs of tumour progression Active Surveillance

92. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ : ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΑΚΤΙΝΟΒΟΛΗΣΗ ΠΥΕΛΟΥ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΠΥΕΛΙΚΟΥΣ ΛΕΜΦΑΔΕΝΕΣ Αλγόριθμος του Roach: +LN = 2/3 PSA + [(GS-6) x 10] Πίνακες του Partin: 1. 2. GS=7 PSA=4-6 T2c +LN 16%

95. Nomograms/Prognostic Tools 1. Partin AW, et al. Urology . 2001;58:843-848. 2. Kattan MW, et al. J Clin Oncol . 1999;17:1499-1507. 3. Bauer JJ, et al. J Urol . 1998;159:929-933. 4. Kattan MW, et al. J Clin Oncol . 2000;18:3352-3359. 5. Kattan MW, et al. Urology . 2001;58:393-399. 5-year biochemical risk recurrence without neoadjuvant hormonal therapy Kattan 5 Brachytherapy 5-year biochemical risk recurrence Kattan 4 EBRT Relative risk recurrence Center for Prostate Disease Research 3 RP 7-year disease recurrence Kattan 2 RP Pathological stage Partin 1 RP Predicted Outcome Prognostic Tool/Nomogram Definitive Therapy

98. Postoperative nomogram for Prostate Cancer Recurrence Kattan et al., J Clin Oncol 1999

99. Προγνωστικά μοντέλα Partin et al, JAMA 1997

100. Νομόγραμμα των Katan et al. Ριζική Προστατεκτομή Kattan et al, J Natl Cancer Inst 1998

101. ΝΜΓΡ ΠΡΟΒΛΕΨΗΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ International validation ... . Graefen et al: JCO, Vol 20(15), 2002:3206-3212 Η από το ΝΜΓΡ προβλεπόμενη πιθανότητα υποτροπής συγκρίθηκε με την πραγματική που υπολογίσθηκε με ανάλυση Kaplan - Meyer . Οι μέσες προβλέψεις του ΝΜΓΡ για τα 4 τεταρτημόρια πρόβλεψης και οι αντίστοιχες πραγματικές ήταν εντυπωσιακά αρμονικές και παρουσιάζονται στον επόμενο πίνακα: 86 64 42 17 Kaplan-Meyer 87 64 39 14 ΝΜΓΡ Low Interm-Low Interm-High High Risk =>

102. 96 83 % ΝΟΜΟΓΡΑΜΜΑΤΑ – ΤΡΟΠΟΣ ΧΡΗΣΗΣ

103. 61 yr old white man, 40 ml gland, DRE normal, PSA 10 = 37% risk Nam et al. Can J Urol (2006) Nomogram prediction for Gleason > 7 prostate cancer

110. Natural history after RRP n=304 Time (years) Surgery Biochemical recurrence Metastases Death 8 y 5 y 2 y Pound et al 1999

114. Risk of metastasis-free survival without hormonal therapy Pound et al 1999 21 47 15 59 60 82 7 years 31 60 35 76 76 86 5 years 53 77 81 79 82 95 3 years PSA-DT not of additional value (%) < 10 mo (%) >10 mo (%) < 10 mo (%) >10 mo (%) PSA-DT ≤ 2 y >2 y ≤ 2 y >2 y Year of recurrence 8–10 5–7 Gleason

115. Prostate cancer-specific survival Freedland et al 2005 <1 (<1, 2) <1 (<1, 26) 2 (<1, 38) 19 (5, 51) <3.0 1 (<1, 51) 16 (4, 49) 30 (10, 63) 59 (32, 81) 3.0 – 8.9 31 (7, 72) 59 (24, 87) 72 (35, 92) 86 (57, 97) 9.0 – 14.9 62 (32, 85) 81 (57, 93) 87 (79, 92) 94 (87, 100) > 15.0 15-year estimate 1 (<1, 55) 15 (3, 53) 30 (10, 63) 59 (29, 83) <3.0 26 (7, 62) 55 (25, 82) 68 (37, 89) 84 (62, 94) 3.0 – 8.9 69 (30, 92) 85 (49, 97) 90 (58, 98) 95 (75, 99) 9.0 – 14.9 86 (61, 96) 93 (80, 98) 96 (93, 98) 98 (96, 100) > 15.0 10-year estimate 51 (19, 82) 74 (37, 93) 83 (52, 96) 92 (70, 98) <3.0 81 (46, 95) 91 (67, 98) 94 (74, 99) 97 (81, 100) 3.0 – 8.9 94 (63, 99) 97 (76, 100) 98 (75, 100) 99 (70, 100) 9.0 – 14.9 98 (98, 100) 96 (96, 100) 99 (98, 99) 100 (98, 100) > 15.0 5-year estimate Gleason Score > 8 Gleason Score <8 Gleason Score > 8 Gleason Score <8 PSA-DT, months Recurrence < 3 y after surgery Recurrence >3 y after surgery Risk estimate, % (95% Cl)

117. PSA recurrence after RT These are the same risk factors for PCSD following RP

118. Predictors of mortality after PSA failure D’Amico et al 2006 Age >75 years Double time (DT) <6 months

124. PSA BOUNCE

132. Καρκίνος του Προστάτη Χαμηλό α/β - Κυμαινόμενο λ Fowler et al. Int J Radiat Oncol Biol Phys 2001 ; 50 : 1021-1031 Prostate cancer α/β- ratio 1Gy … hypofractionated RT may be more effective in the local control of prostatic carcinoma…

135. 4 + 2,7 NTD Τ = 37.8 ---------------- + ( 0.2 x 21 ) = 46.4 Gy 4 + 2 4 + 2.7 NTD Τ = 37.8 ---------------- + ( 0.2 x 21 ) = 46.4 Gy 4 + 2 4 + 3.4 NTD Τ = 51 ---------------- + ( 0.2 x 21 ) = 67 Gy 4 + 2 4 + 3.4 NTD Τ = 51 ---------------- + ( 0.2 x 21 ) = 67 Gy 4 + 2 1 + 3.4 NTD Τ = 51 ---------------- + ( 0.5 x 21 ) = 85 Gy 1 + 2 Koukourakis MI, Touloupidis S, Manavis J, Abatzoglou I, Sismanidou K, Sivridis L. Conformal hypofractionated and accelerated radiotherapy with cytoprotection (HypoARC) for high risk prostatic carcinoma: rationale, technique and early experience. Anticancer Res. 2004 Sep-Oct;24(5B):3239-43.

137. ΣΧΗΜΑΤΑ ΥΠΟΚΛΑΣΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗΣ

138. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ : ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΛΑΣΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΧΑΜΗΛΟ α/β (1-3) ? Fowler J, Chappell R, Ritter M. Is alpha/beta for prostate tumors really low? Int J Radiat Oncol Biol Phys. 2001 Jul 15;50(4):1021-31 Wang JZ, Li XA, Yu CX, DiBiase SJ. The low alpha/beta ratio for prostate cancer: what does the clinical outcome of HDR brachytherapy tell us? Int J Radiat Oncol Biol Phys. 2003 Nov 15;57(4):1101-8. Brenner DJ, Martinez AA, Edmundson GK, Mitchell C. Direct evidence that prostate tumors show high sensitivity to fractionation (low alpha/beta ratio), similar to late-responding normal tissue. Int J Radiat Oncol Biol Phys. 2002 Jan 1;52(1):6-13.

139. ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΤΑΤΗ : ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ ΚΛΑΣΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΥΠΟΚΛΑΣΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ Δόση 50 Gy / 3.13 Gy x 16 κλάσματα / σε 22 ημέρες ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΠΡΟΣΤΑΤΗ α/β=1 ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΕΝΤΕΡΟ α/β=3 N Τ D = 50 1 + 2 1 + 3.13 = 68.8 Gy N Τ D = 50 3 + 3.13 3 + 2 = 61.3 Gy Βιολογικά Ισοδύναμη Δόση Συνολική Δόση Δόση ανά Κλάσμα α/β

142. Ευχαριστώ