RESUMO TEMA 2 LINGUA

1. TEMA 2 LINGUA GALEGA 6º
O estándar do galego fixouse no ano 1982 coa publicación das Normas ortográficas
e morfolóxicas do idioma galego, por parte da Real Academia Galega. Ata a esta
data os escritores escribían sen unha norma común.
Unha familia léxica é un conxunto de palabras que presentan o mesmo lexema:
vitoria, vitorioso, vitorear...
Palabras sinónimas son as que teñen igual ou parecido significado. Antónimas as
que teñen significados opostos, contrarios.
Existen tres xéneros literarios:
*poesía: seguen normas de ritmo, rima, musicalidade, número de sílabas...
*narrativa: conta historias reais ou fantásticas, en prosa; inclúe novelas e contos.
*teatro: obras para ser representadas. Poden ser traxedias (serias con desenlace
fatal) ou comedias (cómicas con final feliz)
Substantivo é a palabra que serve para designar persoas, animais, obxectos,
sentimentos, ideas, plantas...
FORMACIÓN FEMININO: hai substantivos invariables (o atleta / a atleta)
Os substantivos que no masculino rematan en -o ou en -e, cambian esa vogal por -a:
neno / nena
Se rematan en vogal tónica ou consoante que non sexa -nengaden -a: avó / avoa.
Os rematados en -án no masculino, cambian -án por -á: curmán / curmá.
Cando o masculino remata en -ón, mudan esta terminación por -oa: ladrón / ladroa.
Algúns substantivos teñen formas distintas para masculino e feminino: rei / raíña.
FORMACIÓN PLURAL: hai substantivos invariables (mel sing.; maniotas plural;
xoves sing. e plural)
Os substantivos rematados en vogal ou en -n engaden -s: mesa, mesas; gran, grans
Os monosílabos rematados en –l engaden -es: sol, soles; mal, males.
Os agudos de máis dunha sílaba rematados en -l cambian o -l por -is: fusil, fusís
Os que rematan en consoante distinta de -n engaden -es, así como os graves
rematados en -l: par, pares púxil, púxiles
As palabras compostas cuxo segundo elemento é un substantivo monosílabo
engaden -es: parasol, parasoles
ACENTUACIÓN: as agudas levan til cando rematan en vogal, -n, -s e -ns. Non levan
til se acaban en ditongo decrecente, seguido ou non de –s (acabei, ademais)
As palabras graves levan til se rematan en consoante distinta a -n ou -s (carácter)
As palabras esdrúxulas levan acento gráfico sempre (hipopótamo, esdrúxula)
As palabras estranxeiras seguen as normas xerais. Os pronomes interrogativos e
exclamativos non levan til, agás dúbida de significado (Cómo como o xeado?)
Os monosílabos non levan til (agás til diacrítico, se o precisan)
Escribir poemas a partires doutros de Manuel María (Letras Galegas 2016).