3. ვახუშტი გვევლინება როგორც ცნობილი გეოგრაფოსი და
ისტორიკოსი, რომელიც თავისი კალმით აღწერს
დარგებს:
1. გეოგრაფიას (კლიმატოლოგიას, ხმელეთის
ჰიდროლოგიას, ნიადაგების
გეოგრაფიას,სპელეოლოგიას, კარტოგრაფიას, ისტორი
ულ გეოგრაფიას, ტოპონომიკას,ეკონომ გეოგრაფიას,
მ.შ. მოსახლეობასა და სოფლის მეურნეობას),
2. გეოლოგიას (მინერალოგიას, ჰიდროგეოლოგიას),
ბოტანიკას (ფიტოგეოგრაფიას),
3. ზოოლოგიას (ზოოგეოგრაფიას),
4. ისტორიოგრაფიას,
5. ეთნოგრაფიასა
6. ანთროპოლოგიას.
4. ვახუშტის მთავარ შრომას – „აღწერა
სამეფოსა საქართველოსა“ – 2010
წლისათვის 265 წელი შეუსრულდა,
თხზულება დღემდე ინარჩუნებს თავის
მეცნიერულ ღირებულებას.
–––––––––––––––––––––––––––––––
ოჯახთან ერთად გადასახლების გამო,
თავის თხზულება ვახუშტიმ 1745
წელს, რუსეთში დაასრულა.
5. იუნესკოს ეგიდით, 1997 წელს საზეიმოდ
აღინიშნა ვახუშტის დაბადების 300 წლისთავი
ვახუშტი გვევლინება
როგორც მსოფლიო
დონის კარტოგრაფი,
რომელმაც საკმაოდ
ღრმა კვალი დაამჩნია
ქართული
კარტოგრაფიის
აზროვნების ისტორიას.
6. ვახუშტი ბატონიშვილმა
შეადგინა საქართველოსა და მისი მომიჯნავე ქვეყნების ორი
ქართული გეოგრაფიული ატლასი, რომელიც წარმოადგენს კავკასიის
ერთი ნაწილის პირველ დეტალურ, საკმაოდ მსხვილმასშტაბიან და
თავისი დროისათვის ზუსტ კარტოგრაფიულ გამოსახულებას.
თავის პირველი ატლასი მან 1735 წელს შექმნა და იგი
წარმოდგენილი იყო 8 რუკით (რომელთა ნაწილი დაკარგულია).
ატლასი მაშინვე ითარგმნა ფრანგულ და რუსულ ენებზე.
XIX საუკუნის შუა წლებამდე ვახუშტი ბატონიშვილის
კარტოგრაფიული ნაწარმოებების საფუძველზე ეცნობოდნენ
კავკასიის გეოგრაფიას.
7. მეორე ატლასი ვახუშტიმ 1742-1743 წ.წ.
შეადგინა.
იგი 19 რუკისაგან შედგებოდა.
უკანასკნელი, პირველ ატლასთან
შედარებით, უფრო სრულყოფილი და
დახვეწილი გამოდგა. რუკებზე
გამოისახა ჰიდროქსელი, რელიეფი, ქა
ლაქები, თვალსაჩინო ნაგებობანი და
სხვ.
ვახუშტის ნაშრომები იმთავითვე
შეაფასეს მოწინავე ევროპელმა
კარტოგრაფებმა და იგი გამოყენებულ
იქნა XVIII საუკუნეში შედგენილი
მთელი რიგი ევროპული
რუკებისათვის.
8. თავისი დროისთვის ვახუშტი ბატონიშვილი საქართველოს
ერთ-ერთ უგანათლებულეს ადამიანად
ითვლებოდა. ქართულის გარდა ფლობდა
1. ბერძნულ,
2. ლათინურ,
3. ფრანგულ,
4. თურქულ,
5. რუსულ და
6. სომხური ენებს.
ვახუშტი ბაგრატიონი გარდაიცვალა 1757 წელს,
რუსეთში.
დღემდე ის დაკრძაულია მოსკოვში.