1. ΢ΥΔΓΙΟ ΓΙΓΑ΢ΚΑΛΙΑ΢.
΢ΥΟΛΔΙΟ : ΓΔΛ . ΓΔΡΑΚΙΟΤ
ΓΙΓΑ΢ΚΟΤ΢Α : Κπξίνπ Αηθαηεξίλε ΠΔ02
ΣΑΞΗ : Β
ΗΜΔΡΟΜΗΝΙΑ : 03- 04- 2013
ΜΑΘΗΜΑ : Ιζηνξία ηνπ κεζαησληθνύ θαη ηνπ λεόηεξνπ θόζκνπ
565-1815
ΔΝΟΣΗΣΑ : 6.3 Οη Αλαθαιύςεηο.
ΓΙΑΡΚΔΙΑ ΓΙΓΑ΢ΚΑΛΙΑ΢ : 3 δηδαθηηθέο ώξεο.
ΓΔΝΙΚΟ΢ ΢ΣΟΥΟ΢
Να είλαη ζε ζέζε νη καζεηέο , ζην ηέινο ηνπ καζήκαηνο θαη
κε βάζε ην πιηθό ηεο νηθείαο δηδαθηηθήο ελόηεηαο λα
παξνπζηάζνπλ πξνθνξηθά ε γξαπηά ην πεξηερόκελν ηεο.
ΔΙΓΙΚΟΙ ΢ΣΟΥΟΙ.
Α. Γλωζηηθνί.
 Να εκβαζύλνπλ νη καζεηέο ζηα αίηηα θαη ηα θίλεηξα πνπ
ώζεζαλ ηνπο επξσπαίνπο ζηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ
εμεξεπλεηηθώλ ηαμηδηώλ θαη λα ηα θαηαηάζζνπλ ζε
θαηεγνξίεο.
 Να επηζεκάλνπλ ηνπο παξάγνληεο πνπ ππνζηήξημαλ ηελ
πινπνίεζε ησλ ππεξπόληησλ ηαμηδηώλ.
 Να γλσξίζνπλ ηνπο κεγάινπο ζαιαζζνπόξνπο , ηηο
θαηεπζύλζεηο πνπ αθνινύζεζαλ θαη ηηο πεξηνρέο πνπ
αλαθάιπςαλ.
 Να θαηαλνήζνπλ ηε ζεκαζία ησλ αλαθαιύςεσλ γηα ηελ
Δπξώπε εθείλεο ηεο επνρήο θαζώο θαη ηηο αιιαγέο πνπ
απηέο πξνθάιεζαλ ζ’ όινπο ηνπο ηνκείο ηεο αλζξώπηλεο
δξαζηεξηόηεηαο ( νηθνλνκία , πνιηηηθή , θνηλσλία ,
πνιηηηζκό)
 Να θαηαλνήζνπλ θαη λα εξκελεύζνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ησλ
επξσπαίσλ θαηαθηεηώλ- απνίθσλ απέλαληη ζηνπο Ιζαγελείο.
Β. Δλλνηνινγηθνί.
 Να θαηαλνήζνπλ νη καζεηέο ηελ έλλνηα « αλαθαιύςεηο »
ζην ηζηνξηθό ζπγθείκελν ηεο .
Γ. Αμηαθνί.
 Να εθηηκήζνπλ ηε ζεκαζία ηεο αγσληζηηθήο δξάζεο κε
απώηεξν ζθνπό ηελ επίηεπμε ησλ ζηόρσλ , αθόκα θη αλ
απηνί έξρνληαη ζε ζύγθξνπζε κε ηηο ηζρύνπζεο αληηιήςεηο
ηεο θάζε επνρήο.
 Να εθηηκήζνπλ ηελ αλαγθαηόηεηα ηεο ύπαξμεο ελόο
νξακαηηζηή θαη ραξηζκαηηθνύ εγέηε γηα ηελ πινπνίεζε θάζε
ξεμηθέιεπζεο θαη θαηλνηόκνπ ηδέαο.
 Να πξνβιεκαηηζηνύλ πάλσ ζε εζηθά δεηήκαηα
( ζεβαζκόο , δηθαηνζύλε , αλεθηηθόηεηα απέλαληη ζηνλ
Άιιν θ. α ) πνπ πξνέθπςαλ από ηε ζηάζε ησλ «πνιηηηζκέλσλ
» απνίθσλ σο θνξέσλ ηνπ κεζαησληθνύ Αηαθνύ πιαηζίνπ
ζηνπο ηζαγελείο .

2.  Να απνηηκήζνπλ ην ξόιν ηνπ αλαζηνραζκνπ πνπ επήιζε
ζρεηηθά κε ηελ έλλνηα ηεο ηαπηόηεηαο ηνπ « πνιηηηζκέλνπ
αλζξώπνπ » ζηελ θαηάξξεπζε ηνπ έσο ηόηε αμηαθνύ πιαηζίνπ
θαη ζηε κεηάβαζε ζε έλα θαηλνύξην , ην νπνίν
απνθξπζηαιιώζεθε ηελ πεξίνδν ηνπ Γηαθσηηζκνύ.
Γ. Γεμηόηεηεο.
 Να αληινύλ πιεξνθνξίεο από ηηο πήγεο ( θείκελα ,
εηθόλεο , ράξηεο ) θαη ην δηαδηθηπν.
 Να νξγαλώλνπλ θαη λα ζπλζέηνπλ δηθά ηνπο θείκελα .
ΜΔΘΟΓΟΙ
α. Η εξκελεπηηθή πξνζέγγηζε ηνπ πεξηερνκέλνπ , ε νπνία
επηηπγράλεηαη κε ηελ αθήγεζε – όπνπ θξίλεηαη αλαγθαία –
θαη ηνλ θαηεπζπλόκελν δηάινγν.
β. Η δηεξεπλεηηθή δηαδηθαζία ε νπνία επηηπγράλεηαη κε ηελ
αμηνπνίεζε ηνπ θεηκέλνπ ηνπ ζρνιηθνύ βηβιίνπ , ησλ
παξαζεκάησλ , ησλ εηθόλσλ θαη ησλ ραξηώλ
γ. Γξαζηεξηόηεηα ζε νκάδεο.
ΔΠΟΠΣΙΚΑ ΜΔ΢Α
΢ρνιηθό εγρεηξίδην
Παξνπζηάζεηο Γηαθαλεηώλ (ppt)
Φύιιν εξγαζίαο
Απόζπαζκα από ηελ ηαηλία « 1492 Υξηζηόθνξνο Κνιόκβνο »
ηνπ Ridley Scott θαη κνπζηθή ηνπ Βαγγέιε Παπαζαλαζηνπ ,
1992
1ε
ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ
΢ΣΟΥΟΙ.
 Να εκβαζύλνπλ νη καζεηέο ζηα αίηηα θαη ηα θίλεηξα πνπ
ώζεζαλ ηνπο επξσπαίνπο ζηελ πξαγκαηνπνίεζε ησλ
εμεξεπλεηηθώλ ηαμηδηώλ θαη λα ηα θαηαηάζζνπλ ζε
θαηεγνξίεο.
 Να επηζεκάλνπλ ηνπο παξάγνληεο πνπ ππνζηήξημαλ ηελ
πινπνίεζε ησλ ππεξπόληησλ ηαμηδηώλ.
 Να γλσξίζνπλ ηνπο κεγάινπο ζαιαζζνπόξνπο , ηηο
θαηεπζύλζεηο πνπ αθνινύζεζαλ θαη ηηο πεξηνρέο πνπ
αλαθάιπςαλ.
 Να θαηαλνήζνπλ νη καζεηέο ηελ έλλνηα « αλαθαιύςεηο » ζην
ηζηνξηθό ζπγθείκελν ηεο .
ΔΦΟΡΜΗ΢Η
Οη καζεηέο έρνπλ ήδε έξζεη ζε επαθή κε ηελ πνιηηηζηηθή
θαηάζηαζε ζηελ Δπξώπε ( 6.2 ) . Αμηνπνηείηαη ε
πξνεγνύκελε γλώζε θαη ηίζεληαη εξσηήκαηα κε ηα νπνία
θαινύληαη λα πξνβιεκαηηζηνύλ νη ίδηνη ζρεηηθά κε ηνπο
παξάγνληεο πνπ δπλεηηθά ζα κπνξνύζαλ λα νδεγήζνπλ ζηελ
αλαδήηεζε πέξα από ηνλ κέρξη ηόηε γλσζηό θόζκν .
ΠΡΟ΢ΦΟΡΑ ΣΗ΢ ΝΔΑ΢ ΔΝΟΣΗΣΑ΢

3.  ΢ηε δηδαθηηθή πξάμε θξίλεηαη απαξαίηεηε ε ηκεκαηηθή
παξνπζίαζε ηεο ελόηεηαο:
 ΠΡΩΣΟ ΜΔΡΟ΢ : ΟΙ ΑΝΑΚΑΛΤΦΔΙ΢
α ) δηεξεπλώληαη ηα αίηηα θαη ηα θίλεηξα ησλ Μεγάισλ
Αλαθαιύςεσλ
β ) εμεηάδνληαη νη παξάγνληεο πνπ δηεπθόιπλαλ ηα
ππεξπόληηα ηαμίδηα
γ) παξνπζηάδνληαη νη ζαιάζζηνη δξόκνη , νη κεγάινη
ζαιαζζνπόξνη θαη νη λέεο ρώξεο πνπ αλαθαιύπηνπλ.
 ΓΔΤΣΔΡΟ ΜΔΡΟ΢ : ΟΙ ΢ΤΝΔΠΔΙΔ΢
α ) παξνπζηάδνληαη νη λέεο επξσπατθέο δπλάκεηο θαη νη
απηνθξαηνξίεο ηνπο.
β) αλαιύνληαη ηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα.
γ) εμεηάδεηαη ν θνηλσληθόο κεηαζρεκαηηζκόο ζηελ Δπξώπε.
δ) εξκελεύεηαη ε ζηάζε ησλ επξσπαίσλ απέλαληη ζηνπο
Ιζαγελείο.
ε) αμηνινγνύληαη νη επηπηώζεηο ζηνπο ηνκείο ηεο επηζηήκεο
θαη ηνπ πνιηηηζκνύ.
 Έλαο καζεηήο/καζεηξηα θαιείηαη λα αλαγλώζεη ην παξάζεκα
1 , ζ. 122
« Σα ακύζεηα πινύηε ηεο Ιαπωλίαο ».
Σίζεηαη ζηνπο καζεηέο ην παξαθάησ εξώηεκα :
Πνηα από ηα αίηηα θαη ηα θίλεηξα πνπ νδήγεζαλ ηνπο
Δπξσπαίνπο ζηα κεγάια εμεξεπλεηηθά ηαμίδηα ηνλ 15ν
θαη 16ν
αηώλα εληνπίδεηε ζην παξάζεκα ;
 Με ην δηάινγν αλαδεηθλύνληαη ηα ππόινηπα ζηνηρεία θαη
ηαμηλνκνύληαη από ηνπο καζεηέο.
Απάληεζε :
Σα αίηηα θαη ηα θίλεηξα ηεο αλαδήηεζεο λέσλ δξόκσλ.
 Πλεπκαηηθά :
α. Η δηεύξπλζε ηνπ πλεύκαηνο ζηελ Δπξώπε
κε ην θίλεκα ηεο
Αλαγέλλεζεο θαη ηνπ αλζξσπηζκνύ .
β. Η γλσξηκία κε ηνλ θόζκν ηεο Αλαηνιήο ήδε από
ηνλ Μεζαίσλα κέζσ
ησλ εκπόξσλ πνπ αθνινπζνύζαλ ην δξόκν
ηνπ κεηαμηνύ θαη ησλ
δηεγήζεσλ ηνπ Μάξθν Πόιν .
 Οηθνλνκηθά :
α . Η εηθόλα ηεο Αλαηνιήο σο πινπζηόηαηεο πεξηνρήο.
β. Η θπξηαξρία ησλ Οζσκαλώλ Σνύξθσλ ζηε Γ. Μ.
Αζία αλέθνςε ηνπο παξαδνζηαθνύο εκπνξηθνύο δξόκνπο -
εκπόδην ζηε κεηαθνξά αζηαηηθώλ πξντόλησλ.
γ. Ο κνλνπσιηαθόο έιεγρνο ηνπ εκπνξίνπ ησλ
κπαραξηθώλ ζηε Μεζόγεην από ηνπο Βελεηνύο θαη ηνπο
Άξαβεο
δ. Η έιιεηςε κεηάιισλ ζηελ Δπξώπε.
 Πνιηηηθά :
α. Η πνξεία πξνο ηε δηακόξθσζε εζληθώλ θξαηώλ

4. β. Ο αληαγσληζκόο κεηαμύ ησλ επξσπαίσλ
κνλαξρώλ θαη εγεκόλσλ.
 Με ηελ αθήγεζε παξνπζηάδνληαη ζηνπο καζεηέο νη ρώξεο
πνπ νξγάλωζαλ πξώηεο ηα ππεξπόληηα ηαμίδηα .
Οη ρώξεο πνπ πξνώζεζαλ ηηο αλαθαιύςεηο : Ιζπαλία –
Πνξηνγαιία.
- Αηηία : ε πιενλεθηηθή γεσγξαθηθή ζέζε ηεο Ιβεξηθήο
Υεξζνλήζνπ.
 Οη καζεηέο θαινύληαη λα παξαηεξήζνπλ ηηο ηξεηο εηθόλεο
ηνπ ζρνιηθνύ βηβιίνπ ζ. 123 , λα ηηο ζπλδέζνπλ κε ηα
ππεξπόληηα ηαμίδηα θαη λα πξνζζέζνπλ αιιά ζηνηρεία πνπ
γλωξίδνπλ από πξνεγνύκελν κάζεκα.
Απάληεζε :
Οη παξάγνληεο πνπ επλόεζαλ ηελ πινπνίεζε ησλ ππεξπόληησλ
εμεξεπλεηηθώλ ηαμηδηώλ.
 Πνιηηηθνί : Η ρξεκαηνδόηεζε άκεζα ε έκκεζα από
κνλάξρεο.
 Σειεηνπνίεζε κέζσλ πιεύζεο θαη πξνζαλαηνιηζκνύ όπσο:
α. ηεο ππμίδαο
β. ηνπ αζηξνιάβνπ
γ. ηνπ πνξηνιάλνπ
 Αλάπηπμε ηεο λαπζηπινΐαο - θαξαβέια : κεγαιύηεξε
ρσξεηηθόηεηα , ηαρύηεηα , πεξηζζόηεξε αζθάιεηα.
 Μαζεηέο θαινύληαη λα αλαγλώζνπλ ηα ρωξία ηνπ ζρνιηθνύ
εγρεηξηδίνπ (ζ. 123-125) θαη λα ζπγθεληξώζνπλ ζηνηρεία
κε βάζε ηα παξαθάηω εξωηήκαηα :
1.Πνηεο θαηεπζύλζεηο αθνινύζεζαλ νη Πνξηνγάινη θαη νη
Ιζπαλνί ;
2.Πνηνη είλαη νη κεγάινη ζαιαζζνπόξνη θαη πνηεο πεξηνρέο
αλαθάιπςαλ ;
Απάληεζε :
Οη ζαιάζζηνη δξόκνη - νη κεγάινη
ζαιαζζνπόξνη- νη λέεο ρώξεο.
 Πξνο Ιλδίεο :
 Αλαηνιηθή πνξεία : Πνξηνγάινη
α. Δξξίθνο ζαιαζζνπόξνο 1394- 1460 : ρξεκαηνδόηεζε
εμεξεπλεηηθώλ
ηαμηδηώλ παξαπιένληαο ηελ Αθξηθή.
β. Βαξζνινκαίνο Νηηαδ 1487 : Αθξσηήξην ηεο Καιήο
Διπίδαο.
γ. Βαζθν ληα Γθάκα : 1498 Καιηθνπη ησλ Ιλδηώλ
- 1499 Ληζζαβόλα .
δ. Αιβαξέδ Καπξάι : 1500 Βξαδηιία
 Γπηηθή πνξεία : Ιζπαλνί
α. Υξηζηόθνξνο Κνιόκβνο : Γελνπάηεο ζαιαζζνπόξνο
- πίζηε γηα ηε ζθαηξηθόηεηα ηεο γεο.

5. - ηαμίδηα 1492 – 1506
- 1492 ζην ΢αλ ΢αιβαδόξ
- πεπνίζεζε πσο ήηαλ ζηηο Ιλδίεο.
β. Ακεξηθν Βεζπνπηζη : Φισξεληίλνο
- ζηελ ππεξεζία ηνπ Πνξηνγάινπ Βαζηιηά
- 1507 δηαπίζησζε αλαθάιπςεο λέσλ ρσξώλ από
Κνιόκβν
- Υαξηνγξάθεζε λέσλ πεξηνρώλ
- Η λέα ήπεηξνο πήξε ην όλνκα ηνπ : Ακεξηθή.
 Ο πξώηνο πεξίπινπο ηεο γεο – Ιζπαλνί.
 Αηηία : ν αληαγσληζκόο κε ηνπο Πνξηνγάινπο
 Φεξδηλάλδνο Μαγγειάλνο : Πνξηνγάινο
- ζηελ ππεξεζία ηνπ Ιζπαλνύ Βαζηιηά
- ηαμίδη 1519-1522
- πξνο δπηηθά παξαθάκπηνληαο ηε Ν. Ακεξηθή
 Απόδεημε ηεο ζθαηξηθόηεηαο ηεο γεο.
ΔΜΠΔΓΩ΢Η
 Γίλεηαη κηα ζύληνκε επαλάιεςε ησλ βαζηθώλ ζεκείσλ
ηεο ελόηεηαο θαη έιεγρνο ηεο θαηαλόεζεο.
 Πξνβάιιεηαη απόζπαζκα από ηελ ηαηλία « 1492
Υξηζηόθνξνο Κνιόκβνο » ηνπ Ridley Scott θαη κνπζηθή
ηνπ Βαγγέιε Παπαζαλαζηνπ , 1992.
 Ρσηάκε ηα παηδηά αλ ηνπο άξεζε ην πεξηερόκελν ηεο
ελόηεηαο θαη πνηα ζεκεία ηνπο θίλεζαλ ην ελδηαθέξνλ.
 Γίλεηαη ην παξαθάησ θύιιν εξγαζίαο.
2ε
Γηδαθηηθή ώξα
Β. ΜΔΡΟ΢
 ΓΔΤΣΔΡΟ ΜΔΡΟ΢ : ΟΙ ΢ΤΝΔΠΔΙΔ΢
΢ΣΟΥΟΙ
 Να θαηαλνήζνπλ ηε ζεκαζία ησλ αλαθαιύςεσλ γηα ηελ
Δπξώπε εθείλεο ηεο επνρήο θαζώο θαη ηηο αιιαγέο πνπ
απηέο πξνθάιεζαλ ζ’ όινπο ηνπο ηνκείο ηεο αλζξώπηλεο
δξαζηεξηόηεηαο ( νηθνλνκία , πνιηηηθή , θνηλσλία ,
πνιηηηζκό)
 Να θαηαλνήζνπλ θαη λα εξκελεύζνπλ ηε ζπκπεξηθνξά ησλ
επξσπαίσλ θαηαθηεηώλ- απνίθσλ απέλαληη ζηνπο Ιζαγελείο.
 Να πξνβιεκαηηζηνύλ πάλσ ζε εζηθά δεηήκαηα ( ζεβαζκόο ,
δηθαηνζύλε , αλεθηηθόηεηα απέλαληη ζηνλ Άιιν θ. α ) πνπ
πξνέθπςαλ από ηε ζηάζε ησλ «πνιηηηζκέλσλ » απνίθσλ σο
θνξέσλ ηνπ κεζαησληθνύ αμηαθνύ πιαηζίνπ ζηνπο ηζαγελείο .

6.  Να απνηηκήζνπλ ην ξόιν ηνπ αλαζηνραζκνπ πνπ επήιζε
ζρεηηθά κε ηελ έλλνηα ηεο ηαπηόηεηαο ηνπ « πνιηηηζκέλνπ
αλζξώπνπ » ζηελ θαηάξξεπζε ηνπ έσο ηόηε αμηαθνύ πιαηζίνπ
θαη ζηε κεηάβαζε ζε έλα θαηλνύξην , ην νπνίν
απνθξπζηαιιώζεθε ηελ πεξίνδν ηνπ Γηαθσηηζκνύ.
ΑΦΟΡΜΗ΢Η
Αμηνπνηείηαη ε πξνεγνύκελε γλώζε θαη ηίζεληαη εξσηήκαηα
κε ηα νπνία θαινύληαη λα πξνβιεκαηηζηνύλ νη ίδηνη ζρεηηθά
κε ηηο ζπλέπεηεο ησλ λέσλ αλαθαιύςεσλ .
ΠΡΟ΢ΦΟΡΑ ΣΗ΢ ΝΔΑ΢ ΔΝΟΣΗΣΑ΢
Β. ΜΔΡΟ΢
 ΓΔΤΣΔΡΟ ΜΔΡΟ΢ : ΟΙ ΢ΤΝΔΠΔΙΔ΢
α ) παξνπζηάδνληαη νη λέεο επξσπατθέο δπλάκεηο θαη νη
απηνθξαηνξίεο ηνπο.
β) αλαιύνληαη ηα νηθνλνκηθά απνηειέζκαηα.
γ) εμεηάδεηαη ν θνηλσληθόο κεηαζρεκαηηζκόο ζηελ Δπξώπε.
δ) εξκελεύεηαη ε ζηάζε ησλ επξσπαίσλ απέλαληη ζηνπο
Ιζαγελείο.
ε) αμηνινγνύληαη νη επηπηώζεηο ζηνπο ηνκείο ηεο επηζηήκεο
θαη ηνπ πνιηηηζκνύ.
 Έλαο καζεηήο θαιείηαη λα αλαγλώζεη ην παξάζεκα 4 , ζ.
126 « Καη κε ηε βνύια ηνπ Παπα » θαη ηίζεηαη ζηνπο
καζεηέο ην παξαθάηω εξώηεκα : Πνηνη θαη κε πνην ηξόπν
κνηξάζηεθαλ ηηο λέεο ρώξεο ;
Απάληεζε :
Η δηαλνκή ηνπ Νένπ θόζκνπ θαη νη απνηθηαθέο απηνθξαηνξίεο.
 1494 ΢πλζήθε ηεο Σνξληεδηιαο :
α. Γηαλνκή θαη εθκεηάιιεπζε ησλ Νέσλ Υσξώλ .
β. Μεηαμύ Πνξηνγάισλ θαη Ιζπαλώλ.
 Με ηελ αθήγεζε παξνπζηάδνληαη ζηνπο καζεηέο νη λέεο
απηνθξαηνξίεο , θαη νη θπξηόηεξεο νηθνλνκηθέο
δξαζηεξηόηεηεο ηνπο.
 Γεκηνπξγία πξώηωλ απνηθηαθώλ απηνθξαηνξηώλ :
α. Πνξηνγάινη :
- ρξήζε ηνπ ζηόινπ θαη ππξνβνιηθνύ
- ίδξπζε νρπξσκέλσλ εκπνξηθώλ ζηαζκώλ από ηηο αθηέο
ηεο Αθξηθήο θαη ηνλ Πεξζηθό Κόιπν σο ηελ Ιαπσλία :
Ιλδηθό εκπόξην κπαραξηθώλ θαη κέηαιισλ
- Βξαδηιία : θπηείεο ηζαγηνύ , θαθάν θαη δάραξεο
- εγθαηλίαζαλ ην εκπόξην καύξσλ από ηελ Αθξηθή γηα
ηηο θπηείεο.
β. Ιζπαλνί :

7. - επεηξσηηθή απηνθξαηνξία , Μπνπέλνο Αηξεο σο
Καιηθόξληα
- αλάπηπμε θπηεηώλ ( θαθάν, ξύδη, θαπλόο, ακπέιηα
θ.α )
- επλόεζαλ θπξίσο ηελ αλαθάιπςε θαη εθκεηάιιεπζε
νξπρείσλ κεηάιισλ .
 Έλαο καζεηήο θαιείηαη λα αλαγλώζεη ην παξάζεκα 3 ζ. 125
« Σν πξώην ηαμίδη ηνπ Υξηζηόθνξνπ Κνιόκβνπ » , έλαο
άιινο ην παξάζεκα 5 , ζ. 126 « Μηα θωλή δηακαξηπξίαο »
έλαο άιινο ην παξάζεκα 6 ζ. 128 θαη όινη καδί λα
παξαηεξήζνπλ ηηο εηθόλεο ηηο ζ. 125 θαη ηίζεηαη ζηνπο
καζεηέο ην παξαθάηω εξώηεκα :
Πσο ζπκπεξηθέξζεθαλ νη επξσπαίνη άπνηθνη απέλαληη ζηνπο
ηζαγελείο θαη γηαηί ;
Απάληεζε :
 ΢πκπεξηθνξά ησλ θαηαθηεηώλ πξνο ηνπο Ιζαγελείο :
 Η θαηάιεςε ζπλνδεύηεθε από ζθαγέο , ιεειαζίεο
θαη θαηαζηξνθέο.
 Ιζπαλνί : ρξήζε απάλζξσπσλ κεζόδσλ ζηελ Κ. + Ν.
Ακεξηθή
- Δμαθάληζε πξνθνινκβηαλώλ πνιηηηζκώλ.
 Μαζεηέο θαινύληαη λα αλαγλώζνπλ ηα ρωξία ηνπ ζρνιηθνύ
εγρεηξηδίνπ (ζ. 127) θαη λα ζπγθεληξώζνπλ ζηνηρεία κε
βάζε ην παξαθάηω εξώηεκα :
Πνηεο αιιαγέο έθεξαλ νη κεγάιεο αλαθαιύςεηο ζηελ
νηθνλνκία ηεο Δπξώπεο ηνλ 16ν
αηώλα ;
Απάληεζε :
 Μεηαηνπίδεηαη ην θέληξν ηεο εκπνξηθήο θαη
νηθνλνκηθήο δξαζηεξηόηεηαο .
- Γεσγξαθηθά : από ηε Μεζόγεην ζηνλ Αηιαληηθό θαη
Βόξεηα Θάιαζζα.
- Υώξεο : από ηε Βελεηία θαη ηε Γέλνπα ζηε ΢εβίιιε ,
Ληζζαβόλα , Ακβέξζα
 Η Γπηηθή θαη Βόξεηα Δπξώπε είλαη ην θέληξν ησλ
εμειίμεσλ.
 Η εηζαγσγή ηνπ ρξπζνύ θαη ηνπ αξγύξνπ ζπκβάιινπλ
ζηελ :
- αύμεζε ηεο θπθινθνξίαο ηνπ ρξήκαηνο
- αλαγσγή ηνπ λνκίζκαηνο ζε απνθιεηζηηθό κέζν θαη
κέηξν όισλ ησλ αμηώλ.
- ζπγθέληξσζε κεγάινπ πινύηνπ θαη απνζεκάησλ .
- πηώζε ηεο ηηκήο ηνπο
 Η ζπζζώξεπζε θεθαιαίσλ από ην εκπόξην επελδύεηαη ζε
επηρεηξήζεηο :
- εκπνξηθέο
- ηξαπεδηθέο
- ρξεκαηηζηεξηαθέο
- αζθαιηζηηθέο

8.  ηίζεληαη νη βάζεηο ηνπ θεθαιαηνθξαηηθνύ ζπζηήκαηνο
 αλαηξέπεηαη ε θενπδαξρηθή δνκή ηεο νηθνλνκίαο.
 Αλάπηπμε ηεο βηνηερλίαο ζηνπο ηνκείο ηεο :
- πθαληνπξγία ο
- κεηαμνπξγίαο
- ηππνγξαθίαο .
αηηία : ν ζηαδηαθόο παξαγθσληζκόο ησλ κεζαησληθώλ
νηθνλνκηθώλ ζεζκώλ
π.ρ ησλ ζπληερληώλ
 Η γεσξγία παξακέλεη ζεκέιην ηεο νηθνλνκίαο αιιά
εκπινπηίδεηαη κε απνηθηαθά πξντόληα.
 Αύμεζε ηεο ηηκήο ησλ αγαζώλ θαηά 300% – 400% ζηα η.
16νπ
.
 Απνηθηαθόο αληαγσληζκόο κε Άγγινπο , Γάιινπο θαη
Οιιαλδνύο.
 Με ηελ αθήγεζε παξνπζηάδνληαη ζηνπο καζεηέο νη αιιαγέο
ζηελ επξσπατθή θνηλσλία κεηά ηηο αλαθαιύςεηο.
Απάληεζε :
α. Γεκηνπξγία αζηηθήο ηάμεο :
- ε νκάδα πνπ εκπιέθεηαη άκεζα ε έκκεζα ζηηο
νηθνλνκηθέο εμειίμεηο
- θύξηνο κνριόο ηεο δηαδηθαζίαο ηνπ θνηλσληθνύ
κεηαζρεκαηηζκνύ.
β. Οη επγελείο θαη νη εξγάηεο πιήηηνληαη ζνβαξά .
γ. Οη ρσξηθνί επλννύληαη από ηελ αύμεζε ησλ ηηκώλ.
 Η θνηλσλία ζε θάζε αλαπξνζαξκνγώλ θαη έληνλσλ
αλαθαηαηάμεσλ κέρξη ηνλ 18ν
θαη ην Γηαθσηηζκό.
 Με ηελ αθήγεζε παξνπζηάδεηαη ζηνπο καζεηέο ε ζπκβνιή
ησλ αλαθαιύςεσλ ζηνλ επηζηεκνληθό ηνκέα θαη ηνλ
πνιηηηζκό
Δπηζηήκε –
Πνιηηηζκόο.
 Αλάπηπμε πνηθίιισλ επηζηεκνληθώλ θιάδσλ ζηελ Δπξώπε :
- ηεο γεσγξαθίαο
- ηεο αζηξνλνκίαο
- ησλ καζεκαηηθώλ
- ηεο δσνινγίαο - βνηαληθήο
- ηεο εζλνγξαθίαο
 δηεύξπλζε ησλ πλεπκαηηθώλ νξηδόλησλ .
ΔΜΠΔΓΩ΢Η
 Γίλεηαη κηα ζύληνκε επαλάιεςε ησλ βαζηθώλ ζεκείσλ
ηεο ελόηεηαο θαη έιεγρνο ηεο θαηαλόεζεο.
 Πξνβάιιεηαη απόζπαζκα από ηελ ηαηλία « 1492
Υξηζηόθνξνο Κνιόκβνο » ηνπ Ridley Scott θαη κνπζηθή
ηνπ Βαγγέιε Παπαζαλαζηνπ , 1992.
 Ρσηάκε ηα παηδηά αλ ηνπο άξεζε ην πεξηερόκελν ηεο
ελόηεηαο θαη πνηα ζεκεία ηνπο θίλεζαλ ην ελδηαθέξνλ.

9.  Γίλεηαη ην παξαθάησ θύιιν εξγαζίαο.
 Δλεκεξώλνληαη ηα παηδηά γηα ηηο νκαδηθέο εξγαζίεο
ηεο επόκελεο δηδαθηηθήο ώξαο.
ΦΤΛΛΟ ΔΡΓΑ΢ΙΑ΢
Α. Δξωηήζεηο θιεηζηνύ ε αληηθεηκεληθνύ ηύπνπ.
1. Να δώζεηε ην πεξηερόκελν ησλ παξαθάησ ιέμεσλ :
α. Αζηξνιάβνο
β. Πνξηνιάλνο
γ. θαξαβέια
δ. Πεξίπινπο ηεο γεο
ε. ΢πλζήθε ηεο Σνξληεδηιαο ( 1494 )
ζη. πξνθνινκβηαλνί Πνιηηηζκνί
2. Να πξνζδηνξίζεηε αλ ην πεξηερόκελν ησλ αθόινπζσλ
πξνηάζεσλ είλαη ζσζηό ή όρη , γξάθνληαο ζην θύιιν ζαο ηε
ιέμε ΢ωζηό ή Λάζνο δίπια ζηνλ αξηζκό πνπ αληηζηνηρεί ζηελ
θάζε πξόηαζε.
α. Οη Δπξσπαίνη εγεκόλεο αξλήζεθαλ λα
ρξεκαηνδνηήζνπλ ηα
εμεξεπλεηηθά ηαμίδηα.
β. Ο πνξηνιάλνο ήηαλ όξγαλν πξνζδηνξηζκνύ ηνπ
γεσγξαθηθνύ
πιάηνπο .
γ. Ο πξώηνο πεξίπινπο ηεο γεο έγηλε από
ηνλ Φεξδηλάλδν
Μαγγειάλν
δ. Οη Ιζπαλνί δεκηνύξγεζαλ κηα επεηξσηηθή
απηνθξαηνξία από
ην Μπνπέλνο Αηξεο κέρξη ηελ Καιηθόξληα.
3. Να γξάςεηε ηνπο αξηζκνύο ηεο ΢ηήιεο Ι θαη δίπια ζε
θάζε αξηζκό έλα από ηα γξάκκαηα ηεο ΢ηήιεο ΟΙΗ , ώζηε λα
πξνθύπηεη ε ζσζηή αληηζηνίρηζε.
΢ηήιε Ι ΢ηήιε ΙΙ
1. 1487 α. Η ΢πλζήθε ηεο Σνξληεδηιαο
2. 1492 β. Ο Βαζθν ληα Γθάκα ζην
Καιηθνπη ησλ Ιλδηώλ .
3. 1494 γ. Ο Ακεξηθν Βεζπνπηζη
ραξηνγξαθεί ηηο ρώξεο ηεο
Ακεξηθήο .

10. 4. 1498 δ. Ο Βαξζνινκαίνο Νηηαδ ζην
αθξσηήξην ηεο Καιήο Διπίδαο.
5. 1507 ε. Ο Υξηζηόθνξνο Κνιόκβνο
απνβηβάζηεθε ζην ΢αλ
΢αιβαδόξ.
4. ΢εκεηώζηε ηε ζσζηή απάληεζε.
 Η θαξαβέια ήηαλ :
α. λαπηηθόο ράξηεο
β. όξγαλν πξνζαλαηνιηζκνύ
γ. ηύπνο πινίνπ.
 Ο Αιβαξέδ Καπξάιε θαηέιαβε :
α. ην ΢αλ ΢αιβαδόξ
β. ηε Βξαδηιία
γ. ηελ Καιηθόξληα
 Οη Ιζπαλνί επλόεζαλ θπξίσο :
α. ηελ αλάπηπμε θπηεηώλ ηζαγηνύ , θαθάν θαη δάραξεο.
β. ηελ αλαθάιπςε θαη εθκεηάιιεπζε νξπρείσλ κεηάιινπ
γ. ην εκπόξην καύξσλ από ηελ Αθξηθή.
Β. Δξωηήζεηο αλνηθηνύ ηύπνπ ε αλάπηπμεο θαη ρξήζε πεγώλ.
1. Να αλαθέξεηε ηα αίηηα θαη ηα θίλεηξα ησλ κεγάισλ
γεσγξαθηθώλ αλαθαιύςεσλ ζην ηέινο ηνπ 15νπ
θαη ηηο αξρέο
ηνπ 16νπ
αηώλα κ.Υ .
2. Πνηα ηερλνινγηθά επηηεύγκαηα ππνζηήξημαλ ηα
εμεξεπλεηηθά ηαμίδηα ησλ κεγάισλ ζαιαζζνπόξσλ ;
3. ΢εκεηώζηε πάλσ ζην ράξηε πνπ αθνινπζεί κε δηαθνξεηηθό
ρξώκα ηηο θαηεπζύλζεηο πνπ αθνινύζεζαλ θαη ηηο πεξηνρέο
πνπ αλαθάιπςαλ νη κεγάινη ζαιαζζνπόξνη.

11. Βαξζνινκαίνο Νηηαδ
Βαζθν ληα Γθάκα
Αιβαξέδ Καπξάι
Υξηζηόθνξνο Κνιόκβνο
Φεξδηλάλδνο Μαγγειάλνο
4. Αθνύ δηαβάζεηε ην παξάζεκα ηνπ ζρνιηθνύ βηβιίνπ ζ. 126
« Καη κε ηε βνύια ηνπ Παπα » θαη ζηεξηδόκελνη ζηηο
ηζηνξηθέο ζαο γλώζεηο λα απαληήζεηε ζηα εμήο :
α. Με πνην ηξόπν κνηξάζηεθαλ νη Νέεο Υώξεο :
β. Πνηεο πεξηνρέο πήξαλ ππό ηνλ έιεγρν ηνπο νη Πνξηνγάινη;
γ. ΢ε ηη ζπλίζηαην ε εκπνξηθή ηνπο δξαζηεξηόηεηα ζηηο
πεξηνρέο απηέο ;
5. Αθνύ δηαβάζεηε ην παξάζεκα ηνπ ζρνιηθνύ βηβιίνπ ζ. 126
« Μηα θσλή δηακαξηπξίαο γηα ηελ ηύρε ησλ ηζαγελώλ » θαη
ζηεξηδόκελνη ζηηο ηζηνξηθέο ζαο γλώζεηο λα απαληήζεηε ζηα
εμήο :
α. Πνηα ήηαλ ε ζπκπεξηθνξά ησλ Ιζπαλώλ απέλαληη ζηνπο
Ιζαγελείο ;
β. Πνηα ήηαλ ε θύξηα αηηία ηεο ζπκπεξηθνξάο ηνπο ;
6. ΢εκεηώζηε πάλσ ζην ράξηε πνπ αθνινπζεί κε δηαθνξεηηθό
ρξώκα ηηο πεξηνρέο πνπ κνηξάζηεθαλ θαη εθκεηαιιεύηεθαλ
νη Πνξηνγάινη θαη νη Ιζπαλνί θαζώο θαη ηνπο λένπο
ζαιάζζηνπο εκπνξηθνύο δξόκνπο πνπ δεκηνπξγήζεθαλ.

12. Πνξηνγάινη
Ιζπαλνί
3ε ΓΙΓΑΚΣΙΚΗ ΩΡΑ
ΓΡΑ΢ΣΗΡΙΟΣΗΣΔ΢ ΢Δ
ΟΜΑΓΔ΢
ΟΜΑΓΑ Α : « ΟΙ Ι΢ΣΟΡΙΚΟΙ »
ΘΔΜΑ : Μεγάια εμεξεπλεηηθά ηαμίδηα από ηελ αξραηόηεηα
κέρξη ζήκεξα . ΢πνπδαίνη εμεξεπλεηέο .
ΠΗΓΔ΢ : Γηαδηθηπν
΢ρνιηθά εγρεηξίδηα ηζηνξίαο
ΓΡΑ΢ΣΗΡΙΟΣΗΣΑ : ΢πγθεληξώλνπκε πιεξνθνξίεο θαη γξάθνπκε
έλα ζύληνκν ηζηνξηθό θείκελν γηα ηα κεγάια εμεξεπλεηηθά
ηαμίδηα από ηελ αξραηόηεηα κέρξη ζήκεξα .
ΟΜΑΓΑ Β : « ΟΙ ΒΙΟΓΡΑΦΟΙ »

13. ΘΔΜΑ : Υξηζηόθνξνο Κνιόκβνο , Βαξζνινκαίνο Νηηαδ , Βαζθν
ληα Γθάκα , Φεξδηλάλδνο Μαγγειάλνο.
ΠΗΓΔ΢ : : - Το ππώηο ηαξίδι ζηιρ Ινδίερ, Βάζκο νηα Γκάμα εκδόζεων
Σηοσαζηήρ
- Μεγάλοι Εξεπεςνηηέρ: Ο Κολόμβορ και οι εξεπεςνηηέρ ηηρ Αναγέννηζηρ
ηος Colin Hynson, εκδ. Παηάκη
- Fiona MacDonald και Gerald Wood: Εξεπεςνηηέρ ηος Κόζμος,
- δηαδηθηπν
ΓΡΑ΢ΣΗΡΙΟΣΗΣΑ : ΢πγθεληξώλνπκε πιεξνθνξίεο θαη γξάθνπκε
έλα ζύληνκν βηνγξαθηθό ζεκείσκα γηα ηνπο παξαπάλσ
πξσηνπόξνπο ησλ κεγάισλ γεσγξαθηθώλ αλαθαιύςεσλ ηνπ 15νπ
θαη 16νπ
αηώλα
ΟΜΑΓΑ Γ: « ΟΙ ΔΠΙ΢ΣΗΜΟΝΔ΢ »
ΘΔΜΑ : Σα ηερληθά κέζα πιεύζεο θαη πξνζαλαηνιηζκνύ :
ππμίδα , αζηξνιάβνο , πνξηνιάλνο θαη θαξαβέια.
ΠΗΓΔ΢ : δηαδηθηπν
΢ρνιηθά εγρεηξίδηα
ΓΡΑ΢ΣΗΡΙΟΣΗΣΑ : ΢πγθεληξώλνπκε πιεξνθνξίεο θαη γξάθνπκε
έλα ζύληνκν θείκελν γηα ηα παξαπάλσ ηερληθά κέζα πνπ
ππνζηήξημαλ ηα κεγάια ππεξπόληηα ηαμίδηα.
ΟΜΑΓΑ Γ : « ΟΙ ΚΟΙΝΧΝΙΟΛΟΓΟΙ»
ΘΔΜΑ : Οη κεηαβνιέο ησλ θνηλσληθώλ δνκώλ θαη ηνπ αμηαθνύ
πιαηζίνπ ηόζν ζηελ Δπξώπε όζν θαη ζηηο λέεο ρώξεο.
ΠΗΓΔ΢ : δηαδηθηπν
΢ρνιηθά εγρεηξίδηα.
ΓΡΑ΢ΣΗΡΙΟΣΗΣΑ : ΢πγθεληξώλνπκε πιεξνθνξίεο θαη γξάθνπκε
έλα ζύληνκν θείκελν γηα ηε ζηάζε ησλ απνίθσλ απέλαληη
ζηνπο ηζαγελείο θαη ηηο αιιαγέο πνπ έγηλαλ ζηελ θνηλσλία
ηόζν ζηελ Δπξώπε όζν θαη ζηηο λέεο ρώξεο.
ΟΜΑΓΑ Δ: « ΟΙ ΚΑΛΛΙΣΔΥΝΔ΢ »
ΘΔΜΑ : Πνξηξέην – ζθελή
ΠΗΓΔ΢ : Δηθόλεο ηνπ ζρνιηθνύ βηβιίνπ .
Γηαδηθηπν
Βηνγξαθίεο.
ΓΡΑ΢ΣΗΡΙΟΣΗΣΑ : Δπηιέγνπκε έλα πξόζσπν , έλα γεγνλόο ,
κηα ζθελή ε έλα ηόπν θαη ην δσγξαθίδνπκε.