2. Nakasusulat ng talumpati batay sa
napakinggang halimbawa.
(CS_FA11/12PN-0g-i-91)
ika-7 -8 lingo )
3. Matapos mong pag-aralan ang modyul
na ito, ang mga inaasahang kasanayan
na matatamo mo ay ang mga
sumusunod:
Nabibigyang – kahulugan ang mga terminong
akademiko na may kaugnayan sa pagsulat ng
talumpati
2. Nabubuo ang balangkas tungkol sa pagsulat
ng talumpati;
3. Nakikilala ang mga katangian ng mahusay na
talumpati sa pamamagitan ng mga binasang
halimbawa;
4. Nagagampanan ang pananagutang panlipunan
sa pamamagitan ng pagbuo ng sariling
talumpati ayon sa napapanahong isyu.
4. Heto na naman tayo para sa
panibagong aralin na lalong
magpapayabong ng iyong kaalaman.
Halika’t ating sagotin ang nakaaliw
na Gawain.
12. ▶ Mga Dapat Isaalang – alang sa Pagsulat ng Talumpati
A. A. Uri ng mga Tagapakinig
▶
▶ Ayon kay Lorenzo, et al. sa kanilang aklat na Sining ng Pakikipagtalastasang Panlipunan (2002), ang ilan
sa dapat mabatid ng mananalumpati sa kanyang mga tagapakinig ay ang mga sumusunod:
▶ 1. Ang edad o gulang ng mga makikinig – Mahalagang alamim ang edad o gulang ng nakararami sa
mga tagapakinig. Iakma ang nilalaman ng paksa at maging ang wikang gagamitin sa edad ng makikinig.
Halimbawa, ang mga bata ay tiyak na hindi lubos na magiging interesado sa mga paksang
pangmatanda, gayundin naman, magiging kabagot – bagot para sa mga matatanda ang mga paksang
pambata.
▶ 2. Ang bilang ng mga makikinig – Mahalagang malaman kung ilan ang mga taong makikinig sa
talumpati. Kung maraming makikinig, marami ring paniniwala at saloobin ang dapat na isaalang -alang ng
mananalumpati. Mapaghahandaan nang husto ang talumpati kung batid ang dami ng makikinig.
13. ▶ 3. Kasarian – Madalas magkaiba ang interes, kawilihan, karanasan, at kaalaman ng
kababaihan. Nagkakaroon din ng magkaibang pananaw ang dalawa hinggil sa isang
kalalakihan, kababaihan,
kalalakihan sa
partikular na paksa.
o ng
Mahalagang malaman kung ang pagtitipong pupuntahan ay binubuo ng
magkahalong kasarian.
▶ 4. Edukasyon o antas sa lipunan – Mahalaga ring malaman ang antas ng edukasyon ng nakararaming
dadalo sa pagtitipon at maging ang antas ng kanilang buhay sa lipunan. Malaki ang kinalaman ng edukasyon
saa kakayahan ng mga tagapakinig na umunawa sa paksa. Kung ang mga makikinig ay kabilang sa
masang pankat, mahalagang gumamit ng mga salita o halimbawa na akma para sa kanila. Kung ang
karamihan naman sa mga makikinig ay mga edukado at kabilang sa mataas na antas ng lipunan, iba ring
pamamaraan ng pagtatalakay ang dapat gamitin sa kanila.
▶ 5. Mga saloobin o dati nang alam ng mga nakikinig – Dapat mabatid din kung gaano na kalawak ang
kaalaman at karanasan ng mga nakikinig tungkol sa paksa. Kung may alam na ang mga tagapakinig
tungkol sa paksa, sikaping gawing kasangkapan ito ng mga bago at karagdagang impormasyon upang hindi
sila mabagot o mawalan ng interes.
15. • 1. Pananaliksik ng datos at mga kaugnay na babasahin – Ito ay naisasagawa sa
pamamagitan ng pagbabasa at pangangalap ng impormasyon sa ensayklopedya,
aklat, pahayagan, magasin at dyornal. Mula rito ay maaaring kumuha ng mahahalagang
datos o kinakailangang impormasyon tungkol sa paksa kasama ang
sanggunian. Maaari ding magsagawa ng interbyu sa isang taong eksperto sa
paksang tatalakayin upang higit na maging makatotohanan ang niloalaman ng
susulating talumpati sa pamamgitan ng pagbanggit ng mga nagging karanasan at
nalalaman ng taong kinapanayam.
•
• Magiging mahina ang talumpati kung ito ay salat sa mga datos, walang laman, at may
mga maling impormasyon. Mahalagang isiping higit na mahalaga ang nilalaman ng
talumpati kaysa sa ganda ng boses, husay sa pagbigkas, at mga biswal na tulong sa
presentasyon.
• Sa kasalukuyan, ang internet ang isa sa pangunahing ginagamit ng marami sa
pangangalap ng mga datos mula sa mapagkakatiwalaang mga sanggunian, artikulo,
aklat, at iba pang babasahin.
16. • 2. Pagbuo ng Tesis – Matapos makapangalap ng sapat na datos o impormasyon ang
susunod na hakbang na gagawin ay ang pagbuo ng tesis o pangunahing kaisipan ng
paksang tatalakayin. Mahalagang matukoy ang tesis sapagkat dito iikot ang pangunahing
mensaheng ibabahagi sa mga tagapakinig. Ang tesis ang magsisilbing
pangunahing ideya kung ang layunin ng talumpati ay magbigay ng kabatiran, ito naman
ay magsisilbing pangunahing argumento o posisyon kung ang layunin ng talumpati ay
manghikayat, at nagsisilbi naman itong pokus ng pagpapahayag ng damdamin kung ang
layunin ng talumpati ay magtaguyod ng pagkakaisa ng damdamin ng mga makikinig.
•
• 3. Pagtukoy sa mga Pangunahing Kaisipan o Punto – Kapag may tiyak nang tesis
para sa talumpati, maaari nang alamin ng mananalumpati ang mga pangunahing punto
na magsisilbing batayan ng talumpati. Mahalagang mahimay o matukoy ang
ang
mahahalagang detalyeng bibigyang – pansin upang maging komprehensibo
susulatin at bibigkasing talumpati.
•
17. Hulwaran sa Pagbuo ng Talumpati
• 1. Kronolohikal na Hulwaran – Gamit ang hulwarang ito, ang mga
detalye o nilalaman ng talumpati ay nakasalalay sa pagkasunod –
sunod ng pangyayari o panahon.Maaaring isagawa ang
paghahanay ng detalye mula sa unang pangyayari, sumunod na
mga pangyayari, at panghuling pangyayari. Ang paksa ay maaari
ding talakayin sa pamamagitan ng mga hakbang na dapat mabatid
at sundin ayon sa tiyak na pagsunod – sunod ng mga ito.
•
18. •
• 2. Topikal na Hulwaran – Ang paghahanay ng mga materyales ng talumpati ay
nakabatay
na paksa
kultura
sa pangunahing paksa. Kung ang paksa ay kailangang hatiin sa mga tiyak
ay mainam na gamitin ang hulwarang ito. Halimbawa, kung tatalakayin ang
maaaring hatiin ito sa espesipikong paksa tulad ng sosyolohiya, antropolohiya,
at maging ang uri ng heograpiyang kinalalagyan ng mga tao. Mainam na gamitin ito
upang buo at malinaw na nauunawaan ng mga nakikinig ang tinatalakay ng paksa.
•
• 3. Hulwarang Problema – Solusyon – Kalimitang nahahatisa dalawang bahagi ang
pagkakahabi ng talumpati gamit ang hulwarang ito – ang paglalahad ng suliranin at
ang pagtalakay sa solusyon na maaaring isagawa. Kalimitang ginagamit ang
hulwarang ito sa mga uri ng talumpating nanghihikayat o nagpapakilos
19. Kasanayan sa Paghahabi ng mga
Bahagi ng Talumpati
• Introduksyon
• Diskusyon o katawan
• Katapusan o kongklusyon
• Haba ng talumpati
20. Suriin ang talumpati na ibinigay ni Pangulong
Duterte tungkol sa Covid-19. Sagutin ang mga
kasunod na gawain na nasa pagyamanin tungkol
sa nabasang talumpati.
21.
22.
23. Mga Katanungan:
• 1. Sino ang kinakausap ng pangulo sa kanyang
talumpati?
• 2. Paano sinimulan ang talumpating iyong
binasa? .
• 3. Magbigay ng tatlong punto na mababasa sa katawan o
diskusyong napapaloob sa talumpati n gating pangulo.
• 4. Bilang isang mamamayan, sumasang – ayon ka ba sa lahat ng
sinabi ng pangulo? Ipaliwanag ang iyong
kasagutan.
24. •Sa bahaging ito ay handa ka na bang
bumasa ng isa pang halimbawa ng
talumpati?
25. B a s a h i n a t suriin a n g s iniping t a l u mp a ti .
M a t a g a l n a s a n a n g ibig k o n g t a yo ’ y m a g k a t i p o n . M a r a h i l a y h i n d i kaila s a inyo, n a s a
m a l a k i n g p a g p u p u n y a g i n g ating P a m a h a l a a n , a y n a g k a r o o n a n g B a y a n g Pilipino n g i s a n g
p a m a t a n s a n g w i k a , w i k a n g hindi l a m a n g b i b i gk a si n at g a g a m i t i n n g m g a n a n a n a h a n a n s a
m g a l a l a wi g a n g a n g sinasalita a y W i k a n g Ta g a l o g k u n d i s a l o o b a t l a b a s m a n n g P a m a h a l a a n
a t s a l ah at n g p a n i g , s u l o k a t d a k o n g Pilipinas, h a n g g a n g s a B i s a y a at s a M i n d a n a w.
K a m a k a i l a n l a m a n g a y n a g k a r o o n k a m i n g a n g p a g t i ti p on dito. u n a , n g m g a d a l u b h a s a s a
a g h a m o siyentipiko u p a n g m a p a g - a r a l a n a n g p a g t a t a w i d - b u h a y n g m g a Pilipino s a gitna n g
k a h i r a p a n n a d i n a r a n a s natin, a t s i l a n g l a h a t a y b u o n g p u s o n g n a g p a h a y a g s a P a n g u l o n g
ating R e p u b l i k a n g k a n i l a n g n a i s n a p a g - t u l o n g ; p a g k a t a p o s a y n a g k a r o o n n g i s a n g
k a p u l u n g a n n g m g a guro’t t a g a p a g t u r o u p a n g p a g - u s a p a n n a m a n a n g p a r a a n s a
i k a p a g k a k a r o o n n g t u n a y n a b u h a y, k a l u l u w a a t d i w a n g
Pilipino n g lah at n a n g d a p a t ituro; d i y a n n a p a p a s o k a n g p a g t u t u r o n g ating sariling wi k a ; sila’y
n a n g a g s i p a n g a k o rin.
T a l u m p a t i n g b i n i g k a s n g K a n y a n g K a d a k i l a a n , J o s e P . L a u r e l , P a n g u l o n g R e p u b l i k a n g P i l i p i n a s , s a
B u l w a g a n g P a n l i p u n a n n g M a l a k a n y a n g s a m g a m a n u n u l a t s a t a g a l o g n o o n g h a p o n n g i k a - 8 n g M a y o , 1 9 4 4 .
26. 1.Anoangpinakapaksangtalum
patisaitaas?
A.G
uro B.Kabuhayan C
.Sam
bayanangPilipino D
.W
ika
2.Sinoangmgatagapakinigngtalumpatingibinigay?
A.Buongm
am
am
ayanngPilipinas
B
. M
gapropesyunalnainim
bitahan
C
.M
gam
anunulatsatagalog
D
.M
gadalubw
ikaatlingguw
ista
3.Anonghulwaranobalangkasangginamitsapaglalahadnito?
A
.D
iskusyonoK
ataw
an
B.HulwarangProblema-Solusyon
C.KronolohikalnaHulwaran
D
.T
opikalnaH
ulw
aran
4.Anonguringtalumpatiangbinasaayonsalayunin?
A.T
alum
patingkabatiran
B.T
alum
patingpanlibang
C
.T
alum
patingpanghihikayat
D
.T
alum
patingpapuri
29. • Bilang isang lider sa inyong paaaralan, ikaw ay napiling sumulat
ng isang talumpating ilalathala sa isang magasin na itatampok
sa inyong pahayagang pampaaralan. Binigyan ka ng
pagkakataong gawin ito upang mahikayat at magbigay ng
impormasyon sa iyong kapwa kabataan upang maging
responsable sila sa pagpapahayag o paggamit ng social media
lalo pang na sa kalagitnaan tayo sa COVID – 19. Isaalang –
alang ang mga pamantayang itinakda sa ibaba. Isulat ang iyong
talumpati sa isang papel at tatawag ako mamaya ng
magsasalita o magbabahagi.
30. Rubriks 5 4 3 Tala
1.Katumpakan sa elemento Kompleto sa elemento May kakulangan di-sapat
2. Kaayusan Napakaayos sa paglahad ng
elemento
May kaayusan sa paglalahad
ng elemento
di- masyadong maayos
3..Kalinawan Napakalinaw at lubos
naunawaan
Nauunawaan ngunit di
gaanong malinaw
di-masyadong malinaw
4. Teknikal Mataas ang antas sa teknikal
na pagkasulat (istruktura at
palabaybayan)
May kaunting teknikal na
naligtaan
Mababa ang kalidad sa
teknikal na pagsulat
5. Gramatika Wasto ang paggamit ng mga
salita at pagkabuo ng mga
pangungusap
May kaunting pagkakamali sa
paggamit ng mga salita at
pagkabuo ng mga pangungusap
Marami ang pagkakamali sa
paggamit ng mga salita at
pagkabuo ng mga pangungusap
Kabuuan
32. Bilang kabuuan!
▶ 1. Natutunan ko sa araling ito na
▶
▶ .
▶
▶ 2. Dahil dito, gagamitin ko ito sa
▶
▶ .
▶
▶ 3. Magagamit ko rin ito sa karerang aking tutunguhin dahil
▶
▶ .
▶
▶
33. Pagtataya
A. Panuto: Sagutin ang mga sumusunod na katanungan at isulat sa hiwalay
na papel ang iyong kasagutan. Sulatan ng pangalan baitang/seksyon
at bilang ng modyul.
1.Dito iikot ang pangunahing mensaheng ibabahagi ng tagapagsalita sa mga tagapakinig.
A. Edad B. Hulwaran C. Kasarian D. Tesis
2.Tatalakayin ni Arman ang tungkol sa kalusugan na kung saan nagdadalawang isip siya sa
anong tiyak na paksa ng kalusugan ang kanyang itatalakay. Ang mga sakit ba na naipapasa sa
ang mga sakit. Sa sitwasyong inilahad,
ibang tao o mga dapat gawin upang maiwasan
anong uri ng hulwaran ito?
A. Topikal na hulwaran
B. Hulwaran ng talumpati
C. Kronolohikal na hulwaran
D. Hulwarang problem – solusyon
3.Mahalagang dapat malaman ng isang mananalumpati kung ang pagtitipong kanyang
pupuntahan ay binubuo ng kalalakihan, kababaihan, o ng magkahalong kasarian. Ano uri ito na
dapat isaalang – alang sa pagbuo ng isang talumpati?
A. Edad B. Hulwaran C. Kasarian D. Tesis
