SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 4
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Të çmendur pas financës islamike
Sipas agjencisë Moody-s, cituar dhe nga “Economist”, “viti 2014 konsiderohet viti i
boom-it të financës islamike që nga një fenomen ekzotik është shndërruar në një
fenomen botëror.
Ndërsa politika ndërkombëtare përpiqet të ekuilibrojë botën e ndarë mes
Krishtërimit e Islamit, ekonomia globale duket se nuk shqetësohet aspak nga rreziku i
radikalizmit që e rrethon. Ekziston një sektor financiar që dëshirohet çdo ditë nga të
gjithë, me një nivel vjetor rritjeje që shënon mesatarisht rreth 15% në vit e që
udhëhiqet nga Sheriati, ligji i shenjtë i Kuranit. Ky sektor është financa islamike, e cila
vlen aktualisht 1,7 trilionë dollarë të tregut botëror me një rritje vjetore vetëm në
këto katër vitet e fundit që kapërcen 18%. Ndërsa financa botërore përpiqet me
mundim çdo ditë të fitojë besimin e operatorëve të saj, financa islamike dëshirohet
e vlerësohet në të gjithë botën. Kolosët e financës botërore si HSBC holding (grupi
më i madh bankar në botë), BNP, Paribas, Citibank kanë kohë që janë pjesë e
instrumenteve të saj financiare. Sipas agjencisë Moody-s, cituar dhe nga
“Economist”, “viti 2014 konsiderohet viti i boom-it të financës islamike që nga një
fenomen ekzotik është shndërruar në një fenomen botëror”. Perëndimi është
çmendur pas financës islamike, pas “Islamic banking” dhe instrumenteve financiare
që ato ofrojnë. Institute kreditimi e shërbime financiare të së drejtës islamike po
shumëfishohen në të gjithë botën. Janë shtuar shumë dhe evropianët të quajtur
“sharia advisors”, studiues të ligjit islamik që verifikojnë konformitetin e produkteve
dhe shërbime financiare me Sheriatin.
Stimohet që më vitin 2020 asetet e financës islamike mund të vlejnë 6.5 trilionë
dollarë. Në Evropë, qe Britania e Madhe shteti i parë që studioi një kuadër të
vërtetë legjislativ për të stimuluar financës islamike në vend. Sekretari i atëhershëm i
Thesarit, Ed Ball, deklaronte se “sistemi fiskal britanik duhet të inkurajojë zhvillimin e
produkteve në respekt të Sheriatit e duhet të synojmë që Mbretëria jonë të bëhet
qendra botërore e financës islamike”. Vetë Kryeministri britanik David Cameron
është shprehur se “financa islamike rritet me një ritëm superior prej 50% më shumë
sesa sektori bankar tradicional e se investimet në nivel global janë rritur gjatë 2014
në 1300 miliardë sterlina. Qeveria britanike synon të sigurojë që një përqindje e
madhe e këtyre investimeve të kryhet në Britaninë e Madhe”. Po, në Londër më
vitin 2013 u mbajt seksioni i nëntë i World Islamic Economic Forum, me pjesëmarrjen
e 1800 politikanëve e eksponentëve më të rëndësishëm të financës botërore.
London Stock Exchange po studion aktualisht një tregues islamik që të mbuloj
aktualisht të gjitha mundësitë e investimit të kësaj finance.
Përveç Londrës, Luksemburgu është vendi me një ekonomi të klasifikuar AAA, që
përfaqëson 8% të financës islamike. Qysh më 2008 në këtë shtet është ngritur një
task-forcë që identifikon pengesat e zhvillimit të kësaj finance. Pas Luksemburgut
renditet Irlanda, e cila përfaqëson 7% të financës islamike. Edhe pjesa më e madhe
e financës islamike kryhet në Iran, Arabi Saudite e Malajzi, çdo ditë e më shumë
bankat tradicionale po hapin degë të shoqërive të tyre që merren me financën
islamike. I tillë është rasti i japonezes Mitsubishi UFJ, që në marrëveshje me Export-
Import Banc of Malaysia (Exim Bank) për një kredi në lëndën e parë ka zgjedhur
kredinë islamike (murabahah) e jo atë tradicionale. Duke konfirmuar suksesin dega
malaziane e Mitsubishtit numëron, sot, 30 nëpunës në departamentin e saj të
financës islamike.
Në SHBA, Goldmn Sachs po përgatitet të emetojë bonon e parë islamike sipas
“Financial Times”, të plotfuqishmit e Wall Street janë takuar me sipërmarrësit e Qatar
dhe të Emirateve të Bashkuara për detyrime pesëvjeçare prej 500 milionë dollarë.
Gjithashtu dhe Afrika e Jugut, një vend jo mysliman do të emetojë bonon islamike
që do të kap shumën e 500 milionë dollarë.
Një tjetër lajm që mbylli vitin 2014-ën, që shkaktoi jo pak komente mediatike qe
blerja e ndërtesës së selisë kryesore të policisë britanike Scotland Yard nga fondi i
Abu Dhabi me 370 milionë stërlina. Sipas “Daily Telegraph”, kjo strukturë do të
shembet për t’i lënë vendin një zone rezidenciale e tregtare.
Financa Islamike propozon, sot, projekte ambicioze që i japin përgjigje kërkesave të
kreditimit në shumë vende në zhvillim me një traditë të varfër bankare, por dhe
lançon një model të nevojshëm dhe për vendet e zhvilluar që prej disa vitesh
gjenden në një sistem bankar në krizë.
Po ç’është financa islamike?
Mund të përkufizohet dhe si një financë etike që përjashton tepritë spekulative e jo
të moralshme, tipike të financës moderne, dhe bazuar në ligjet e shenjta të Kuranit
e në tre principe themelore të rëndësishme:
1. Nuk ekziston një vlerë në kohë e parasë. Kurani ndalon kategorikisht pagimin
e interesave e nuk pranon asnjë kërkesë rimbursimi superior për shumën e
dorëzuar në bankë. Sipas koncepteve të Kuranit paraja nuk mund dhe nuk
duhet të gjenerojë para duke mos lëvizur, pra duke u mbyllur në një llogari
bankare. Bankat islamike zotërojnë llogari investimesh speciale në të cilat
investuesit depozitojë të ardhurat me qëllim investimin e tyre në një aktivitet
të specifikuar ekonomik. Kurani konsideron “halal” të gjitha aktivitetet
tregtare e përfitimet e derivuara nga këto shërbime financiare.
2. Spekulimi është rreptësisht i ndaluar e konsiderohet “haram”, çdo kredi e
interes bankar. Instrumentet financiare “Sharia Compliant” duhet të kenë një
aktivitet real e përjashtohet haptazi përdorimi i derivateve.
3. Këto aktivitet reale duhet të konsiderohen të lejuara nga Kurani e nuk duhet
të përfshijnë biznese të lidhura me duhanin, alkoolin, lojërat e fatit,
prostitucionin e prodhimin e mishit të derrit.
Bono islamike – Sukuk
Instrumenti financiar më i përdorur në financën islamike është Sukuk-u, i
barasvlershëm me një bono tradicionale bankare. Janë certifikata investimesh në
përputhje me ligjet islamike e kush zotëron një Sukuk teknikisht nuk jep para atij që e
ka emetuar, por zotëron një kuotë të parasë të shpenzuar për blerjen. Sukuku
përdoret për të financuar projekte ekonomike dhe rendimenti i tyre derivon nga
ndarja e përfitime të lidhura me aktivitetin ekonomik të financuar. Penguar nga
principet e krijimit të kësaj finance nuk janë të shumta hapësirat e investimeve për
institutet financiare që operojnë sipas financës islamike.
Si rrjedhojë, gjenden sasi të mëdha parash të gatshme për t’u investuar e në pritje
të diversifikimit të tyre. Pjesa më e madhe e këtyre investimeve është përqendruar
në sektorin imobiliar. Përfitimet nga Sukuku vijnë drejtpërdrejtë nga asetet apo nga
kuota që hedhësi i bonusit i derdh blerësit. Sipas revistës “Economist” të muajit
shtator 2014, prej vitit 2002 dri më 2013 emetimi i Sukuku është rritur me 35%. Vëllimi i
përgjithshëm ka kaluar nga 4 në 83 miliardë dollarë e Malajzia mban vendin e parë
në emetimin e Sukuk. Sipas Moody-s Investitor Service, gjatë 2014 emetimet e Sukuk
kanë kapërcyer 300 miliardë dollarët, shifër që pritet të rritet shumë gjatë viteve të
ardhshme me kulmin në 2020 për të financuar EXPO në Dubai. Aktualisht “Islamic
Banc” është një sektor që stimohet në shkallë botërore 2 mijë miliardë dollarë. Pika e
fortë së sistemit bankar islamik janë kreditë dhe borxhet. Ligji islamik lejon besimtarët
të kërkojnë para dhe kredi për të financuar aktivitetet e tyre tregtare me pakt që
mos të kenë të bëjnë me pornografinë, alkoolin, prostitucionin, duhanin, prodhimin
e mishit të derrit, duke evituar interesin financiar.
Sistemi bankar modern islamik ka lindur rreth vitit 1970, ka njohur një fazë fillestare
eksperimentimi, sot ka një përhapje të gjerë e dëshirohet kaq shumë nga tregu
financiar botëror. Organizata e Bankës Islamike ka aprovuar përkufizimin e
mëposhtëm të emërtimit “Bankë Islamike”: quhet i tillë një institucion financiar në të
cilin ligjet, statuti e rregullorja operojnë sipas principeve islamike e evitojnë marrjen e
dhënien e interesave në çdo operacion të kryer.

Weitere ähnliche Inhalte

Andere mochten auch

BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)fatonbajrami1
 
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)fatonbajrami1
 
ETIKA E BIZNESIT - Dr. Hysen Çela
ETIKA E BIZNESIT - Dr. Hysen ÇelaETIKA E BIZNESIT - Dr. Hysen Çela
ETIKA E BIZNESIT - Dr. Hysen Çelafatonbajrami1
 
Sjellja organizative finale
Sjellja organizative finaleSjellja organizative finale
Sjellja organizative finaleFatof Hyseni
 
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje)
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje)Autoshkolla (Pyetje - përgjigje)
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje)fatonbajrami1
 
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Provime të zgjidhura)
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Provime të zgjidhura)MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Provime të zgjidhura)
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Provime të zgjidhura)fatonbajrami1
 
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)fatonbajrami1
 
Menaxhimi i Dijes dhe Inovacionet - Dr. Ymer Havolli (Ligjërata të autorizuara)
Menaxhimi i Dijes dhe Inovacionet - Dr. Ymer Havolli (Ligjërata të autorizuara)Menaxhimi i Dijes dhe Inovacionet - Dr. Ymer Havolli (Ligjërata të autorizuara)
Menaxhimi i Dijes dhe Inovacionet - Dr. Ymer Havolli (Ligjërata të autorizuara)fatonbajrami1
 
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)Blerim Raci
 
Biznesi i Vogel dhe i Mesem
Biznesi i Vogel dhe i MesemBiznesi i Vogel dhe i Mesem
Biznesi i Vogel dhe i MesemErmon Cërvadiku
 
Marrëveshja e Tregtisë së Lirë (CEFTA)
Marrëveshja e Tregtisë së Lirë (CEFTA)Marrëveshja e Tregtisë së Lirë (CEFTA)
Marrëveshja e Tregtisë së Lirë (CEFTA)fatonbajrami1
 
NDËRMARRËSIA - Dr. Safet Merovci (Pyetje dhe përgjigje)
NDËRMARRËSIA - Dr. Safet Merovci (Pyetje dhe përgjigje)NDËRMARRËSIA - Dr. Safet Merovci (Pyetje dhe përgjigje)
NDËRMARRËSIA - Dr. Safet Merovci (Pyetje dhe përgjigje)fatonbajrami1
 
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (97 pyetje dhe përgjigje)
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (97 pyetje dhe përgjigje)INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (97 pyetje dhe përgjigje)
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (97 pyetje dhe përgjigje)fatonbajrami1
 
MENAXHIMI I BURIMEVE NJERËZORE - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)
MENAXHIMI I BURIMEVE NJERËZORE - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)MENAXHIMI I BURIMEVE NJERËZORE - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)
MENAXHIMI I BURIMEVE NJERËZORE - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)fatonbajrami1
 
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)fatonbajrami1
 
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Sllajdet e ligjëratave)
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Sllajdet e ligjëratave)MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Sllajdet e ligjëratave)
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Sllajdet e ligjëratave)fatonbajrami1
 
E Drejta Biznesore, Viti 1 - Dr. Armand Krasniqi (Sllajdet e ligjëratave)
E Drejta Biznesore, Viti 1 - Dr. Armand Krasniqi (Sllajdet e ligjëratave)E Drejta Biznesore, Viti 1 - Dr. Armand Krasniqi (Sllajdet e ligjëratave)
E Drejta Biznesore, Viti 1 - Dr. Armand Krasniqi (Sllajdet e ligjëratave)fatonbajrami1
 
Përgatitje për provim pranues në Fakultetin Ekonomik
Përgatitje për provim pranues në Fakultetin EkonomikPërgatitje për provim pranues në Fakultetin Ekonomik
Përgatitje për provim pranues në Fakultetin Ekonomikfatonbajrami1
 

Andere mochten auch (20)

BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)
 
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Pyetje dhe përgjigje)
 
ETIKA E BIZNESIT - Dr. Hysen Çela
ETIKA E BIZNESIT - Dr. Hysen ÇelaETIKA E BIZNESIT - Dr. Hysen Çela
ETIKA E BIZNESIT - Dr. Hysen Çela
 
Sjellja organizative finale
Sjellja organizative finaleSjellja organizative finale
Sjellja organizative finale
 
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje)
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje)Autoshkolla (Pyetje - përgjigje)
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje)
 
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Provime të zgjidhura)
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Provime të zgjidhura)MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Provime të zgjidhura)
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Provime të zgjidhura)
 
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (Provime të zgjidhura)
 
Menaxhimi i Dijes dhe Inovacionet - Dr. Ymer Havolli (Ligjërata të autorizuara)
Menaxhimi i Dijes dhe Inovacionet - Dr. Ymer Havolli (Ligjërata të autorizuara)Menaxhimi i Dijes dhe Inovacionet - Dr. Ymer Havolli (Ligjërata të autorizuara)
Menaxhimi i Dijes dhe Inovacionet - Dr. Ymer Havolli (Ligjërata të autorizuara)
 
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)
Menaxhimi i NVM-ve (Pytje dhe Pergjigje per provim)
 
Biznesi i Vogel dhe i Mesem
Biznesi i Vogel dhe i MesemBiznesi i Vogel dhe i Mesem
Biznesi i Vogel dhe i Mesem
 
Bvm- Justina
Bvm- Justina Bvm- Justina
Bvm- Justina
 
Ndermarresia
NdermarresiaNdermarresia
Ndermarresia
 
Marrëveshja e Tregtisë së Lirë (CEFTA)
Marrëveshja e Tregtisë së Lirë (CEFTA)Marrëveshja e Tregtisë së Lirë (CEFTA)
Marrëveshja e Tregtisë së Lirë (CEFTA)
 
NDËRMARRËSIA - Dr. Safet Merovci (Pyetje dhe përgjigje)
NDËRMARRËSIA - Dr. Safet Merovci (Pyetje dhe përgjigje)NDËRMARRËSIA - Dr. Safet Merovci (Pyetje dhe përgjigje)
NDËRMARRËSIA - Dr. Safet Merovci (Pyetje dhe përgjigje)
 
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (97 pyetje dhe përgjigje)
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (97 pyetje dhe përgjigje)INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (97 pyetje dhe përgjigje)
INFORMATIKA NË BIZNES - Dr. Mihane Berisha (97 pyetje dhe përgjigje)
 
MENAXHIMI I BURIMEVE NJERËZORE - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)
MENAXHIMI I BURIMEVE NJERËZORE - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)MENAXHIMI I BURIMEVE NJERËZORE - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)
MENAXHIMI I BURIMEVE NJERËZORE - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)
 
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)
BIZNESI ELEKTRONIK - Dr. Mihane Berisha (Skriptë)
 
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Sllajdet e ligjëratave)
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Sllajdet e ligjëratave)MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Sllajdet e ligjëratave)
MENAXHMENTI - Dr. Ymer Havolli (Sllajdet e ligjëratave)
 
E Drejta Biznesore, Viti 1 - Dr. Armand Krasniqi (Sllajdet e ligjëratave)
E Drejta Biznesore, Viti 1 - Dr. Armand Krasniqi (Sllajdet e ligjëratave)E Drejta Biznesore, Viti 1 - Dr. Armand Krasniqi (Sllajdet e ligjëratave)
E Drejta Biznesore, Viti 1 - Dr. Armand Krasniqi (Sllajdet e ligjëratave)
 
Përgatitje për provim pranues në Fakultetin Ekonomik
Përgatitje për provim pranues në Fakultetin EkonomikPërgatitje për provim pranues në Fakultetin Ekonomik
Përgatitje për provim pranues në Fakultetin Ekonomik
 

Ähnlich wie Të çmendur pas financës islamike

Sistemi bankar islamik
Sistemi bankar islamikSistemi bankar islamik
Sistemi bankar islamikVilma Hoxha
 
Klasifikimi kreditor 7
Klasifikimi kreditor 7Klasifikimi kreditor 7
Klasifikimi kreditor 7Menaxherat
 
Presentimi nga ekonomia
Presentimi nga ekonomiaPresentimi nga ekonomia
Presentimi nga ekonomiaBekim Bajrami
 
01 financa hyrje ne financa
01 financa   hyrje ne financa01 financa   hyrje ne financa
01 financa hyrje ne financaShkumbin Gashi
 
Nehar islami dhe Arben Dedaj-Krahasimi i bankes Teb dhe i bankes Raiffeisen
Nehar islami dhe Arben Dedaj-Krahasimi i bankes Teb dhe i bankes RaiffeisenNehar islami dhe Arben Dedaj-Krahasimi i bankes Teb dhe i bankes Raiffeisen
Nehar islami dhe Arben Dedaj-Krahasimi i bankes Teb dhe i bankes RaiffeisenTarget
 
Banka dhe biznesi bankar
Banka dhe biznesi bankarBanka dhe biznesi bankar
Banka dhe biznesi bankarshar bakalli
 
Institucionet financiare(leksion)
Institucionet financiare(leksion)Institucionet financiare(leksion)
Institucionet financiare(leksion)Vilma Hoxha
 

Ähnlich wie Të çmendur pas financës islamike (9)

Sistemi bankar islamik
Sistemi bankar islamikSistemi bankar islamik
Sistemi bankar islamik
 
Klasifikimi kreditor 7
Klasifikimi kreditor 7Klasifikimi kreditor 7
Klasifikimi kreditor 7
 
Presentimi nga ekonomia
Presentimi nga ekonomiaPresentimi nga ekonomia
Presentimi nga ekonomia
 
01 financa hyrje ne financa
01 financa   hyrje ne financa01 financa   hyrje ne financa
01 financa hyrje ne financa
 
Nehar islami dhe Arben Dedaj-Krahasimi i bankes Teb dhe i bankes Raiffeisen
Nehar islami dhe Arben Dedaj-Krahasimi i bankes Teb dhe i bankes RaiffeisenNehar islami dhe Arben Dedaj-Krahasimi i bankes Teb dhe i bankes Raiffeisen
Nehar islami dhe Arben Dedaj-Krahasimi i bankes Teb dhe i bankes Raiffeisen
 
Banka dhe biznesi bankar
Banka dhe biznesi bankarBanka dhe biznesi bankar
Banka dhe biznesi bankar
 
Menaxhmenti Financiar - Hyrje Ne Financa
Menaxhmenti Financiar - Hyrje Ne FinancaMenaxhmenti Financiar - Hyrje Ne Financa
Menaxhmenti Financiar - Hyrje Ne Financa
 
Institucionet financiare(leksion)
Institucionet financiare(leksion)Institucionet financiare(leksion)
Institucionet financiare(leksion)
 
Pastrimi i parave
Pastrimi i parave  Pastrimi i parave
Pastrimi i parave
 

Mehr von fatonbajrami1

MENAXHMENTI FINANCIAR - Dr. Drita Konxheli (Provime)
MENAXHMENTI FINANCIAR - Dr. Drita Konxheli (Provime)MENAXHMENTI FINANCIAR - Dr. Drita Konxheli (Provime)
MENAXHMENTI FINANCIAR - Dr. Drita Konxheli (Provime)fatonbajrami1
 
MENAXHIMI I INOVACIONEVE - Dr. Besnik Krasniqi
MENAXHIMI I INOVACIONEVE - Dr. Besnik KrasniqiMENAXHIMI I INOVACIONEVE - Dr. Besnik Krasniqi
MENAXHIMI I INOVACIONEVE - Dr. Besnik Krasniqifatonbajrami1
 
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)ETIKA NË BIZNES - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)fatonbajrami1
 
E - Marketingu - Dr. Hykmete Bajrami
E - Marketingu - Dr. Hykmete BajramiE - Marketingu - Dr. Hykmete Bajrami
E - Marketingu - Dr. Hykmete Bajramifatonbajrami1
 
SJELLJA ORGANIZATIVE - Dr. Berim Ramosaj (Pyetjet e provimeve)
SJELLJA ORGANIZATIVE - Dr. Berim Ramosaj (Pyetjet e provimeve)SJELLJA ORGANIZATIVE - Dr. Berim Ramosaj (Pyetjet e provimeve)
SJELLJA ORGANIZATIVE - Dr. Berim Ramosaj (Pyetjet e provimeve)fatonbajrami1
 
KOMUNIKIM BIZNESI - Dr. Mrika Kotorri (Sllajdet e ligjëratave)
KOMUNIKIM BIZNESI - Dr. Mrika Kotorri (Sllajdet e ligjëratave)KOMUNIKIM BIZNESI - Dr. Mrika Kotorri (Sllajdet e ligjëratave)
KOMUNIKIM BIZNESI - Dr. Mrika Kotorri (Sllajdet e ligjëratave)fatonbajrami1
 
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ejup Fejza (Sllajdet e ligjëratave)
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ejup Fejza (Sllajdet e ligjëratave)ETIKA NË BIZNES - Dr. Ejup Fejza (Sllajdet e ligjëratave)
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ejup Fejza (Sllajdet e ligjëratave)fatonbajrami1
 
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje) 2017
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje) 2017Autoshkolla (Pyetje - përgjigje) 2017
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje) 2017fatonbajrami1
 
Abetarja e Vjetër Shqipe
Abetarja e Vjetër ShqipeAbetarja e Vjetër Shqipe
Abetarja e Vjetër Shqipefatonbajrami1
 
BIZNESI NDËRKOMBËTAR - Dr. Besim Beqaj (Sllajdet e ligjëratave)
BIZNESI NDËRKOMBËTAR - Dr. Besim Beqaj (Sllajdet e ligjëratave)BIZNESI NDËRKOMBËTAR - Dr. Besim Beqaj (Sllajdet e ligjëratave)
BIZNESI NDËRKOMBËTAR - Dr. Besim Beqaj (Sllajdet e ligjëratave)fatonbajrami1
 
Menaxhimi i Burimeve Njerëzore - Dr. Ymer Havolli (Skriptë)
Menaxhimi i Burimeve Njerëzore - Dr. Ymer Havolli (Skriptë)Menaxhimi i Burimeve Njerëzore - Dr. Ymer Havolli (Skriptë)
Menaxhimi i Burimeve Njerëzore - Dr. Ymer Havolli (Skriptë)fatonbajrami1
 

Mehr von fatonbajrami1 (11)

MENAXHMENTI FINANCIAR - Dr. Drita Konxheli (Provime)
MENAXHMENTI FINANCIAR - Dr. Drita Konxheli (Provime)MENAXHMENTI FINANCIAR - Dr. Drita Konxheli (Provime)
MENAXHMENTI FINANCIAR - Dr. Drita Konxheli (Provime)
 
MENAXHIMI I INOVACIONEVE - Dr. Besnik Krasniqi
MENAXHIMI I INOVACIONEVE - Dr. Besnik KrasniqiMENAXHIMI I INOVACIONEVE - Dr. Besnik Krasniqi
MENAXHIMI I INOVACIONEVE - Dr. Besnik Krasniqi
 
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)ETIKA NË BIZNES - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ymer Havolli (Pyetje dhe përgjigje)
 
E - Marketingu - Dr. Hykmete Bajrami
E - Marketingu - Dr. Hykmete BajramiE - Marketingu - Dr. Hykmete Bajrami
E - Marketingu - Dr. Hykmete Bajrami
 
SJELLJA ORGANIZATIVE - Dr. Berim Ramosaj (Pyetjet e provimeve)
SJELLJA ORGANIZATIVE - Dr. Berim Ramosaj (Pyetjet e provimeve)SJELLJA ORGANIZATIVE - Dr. Berim Ramosaj (Pyetjet e provimeve)
SJELLJA ORGANIZATIVE - Dr. Berim Ramosaj (Pyetjet e provimeve)
 
KOMUNIKIM BIZNESI - Dr. Mrika Kotorri (Sllajdet e ligjëratave)
KOMUNIKIM BIZNESI - Dr. Mrika Kotorri (Sllajdet e ligjëratave)KOMUNIKIM BIZNESI - Dr. Mrika Kotorri (Sllajdet e ligjëratave)
KOMUNIKIM BIZNESI - Dr. Mrika Kotorri (Sllajdet e ligjëratave)
 
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ejup Fejza (Sllajdet e ligjëratave)
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ejup Fejza (Sllajdet e ligjëratave)ETIKA NË BIZNES - Dr. Ejup Fejza (Sllajdet e ligjëratave)
ETIKA NË BIZNES - Dr. Ejup Fejza (Sllajdet e ligjëratave)
 
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje) 2017
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje) 2017Autoshkolla (Pyetje - përgjigje) 2017
Autoshkolla (Pyetje - përgjigje) 2017
 
Abetarja e Vjetër Shqipe
Abetarja e Vjetër ShqipeAbetarja e Vjetër Shqipe
Abetarja e Vjetër Shqipe
 
BIZNESI NDËRKOMBËTAR - Dr. Besim Beqaj (Sllajdet e ligjëratave)
BIZNESI NDËRKOMBËTAR - Dr. Besim Beqaj (Sllajdet e ligjëratave)BIZNESI NDËRKOMBËTAR - Dr. Besim Beqaj (Sllajdet e ligjëratave)
BIZNESI NDËRKOMBËTAR - Dr. Besim Beqaj (Sllajdet e ligjëratave)
 
Menaxhimi i Burimeve Njerëzore - Dr. Ymer Havolli (Skriptë)
Menaxhimi i Burimeve Njerëzore - Dr. Ymer Havolli (Skriptë)Menaxhimi i Burimeve Njerëzore - Dr. Ymer Havolli (Skriptë)
Menaxhimi i Burimeve Njerëzore - Dr. Ymer Havolli (Skriptë)
 

Të çmendur pas financës islamike

  • 1. Të çmendur pas financës islamike Sipas agjencisë Moody-s, cituar dhe nga “Economist”, “viti 2014 konsiderohet viti i boom-it të financës islamike që nga një fenomen ekzotik është shndërruar në një fenomen botëror. Ndërsa politika ndërkombëtare përpiqet të ekuilibrojë botën e ndarë mes Krishtërimit e Islamit, ekonomia globale duket se nuk shqetësohet aspak nga rreziku i radikalizmit që e rrethon. Ekziston një sektor financiar që dëshirohet çdo ditë nga të gjithë, me një nivel vjetor rritjeje që shënon mesatarisht rreth 15% në vit e që udhëhiqet nga Sheriati, ligji i shenjtë i Kuranit. Ky sektor është financa islamike, e cila vlen aktualisht 1,7 trilionë dollarë të tregut botëror me një rritje vjetore vetëm në këto katër vitet e fundit që kapërcen 18%. Ndërsa financa botërore përpiqet me mundim çdo ditë të fitojë besimin e operatorëve të saj, financa islamike dëshirohet e vlerësohet në të gjithë botën. Kolosët e financës botërore si HSBC holding (grupi më i madh bankar në botë), BNP, Paribas, Citibank kanë kohë që janë pjesë e instrumenteve të saj financiare. Sipas agjencisë Moody-s, cituar dhe nga “Economist”, “viti 2014 konsiderohet viti i boom-it të financës islamike që nga një fenomen ekzotik është shndërruar në një fenomen botëror”. Perëndimi është çmendur pas financës islamike, pas “Islamic banking” dhe instrumenteve financiare që ato ofrojnë. Institute kreditimi e shërbime financiare të së drejtës islamike po shumëfishohen në të gjithë botën. Janë shtuar shumë dhe evropianët të quajtur “sharia advisors”, studiues të ligjit islamik që verifikojnë konformitetin e produkteve dhe shërbime financiare me Sheriatin. Stimohet që më vitin 2020 asetet e financës islamike mund të vlejnë 6.5 trilionë dollarë. Në Evropë, qe Britania e Madhe shteti i parë që studioi një kuadër të
  • 2. vërtetë legjislativ për të stimuluar financës islamike në vend. Sekretari i atëhershëm i Thesarit, Ed Ball, deklaronte se “sistemi fiskal britanik duhet të inkurajojë zhvillimin e produkteve në respekt të Sheriatit e duhet të synojmë që Mbretëria jonë të bëhet qendra botërore e financës islamike”. Vetë Kryeministri britanik David Cameron është shprehur se “financa islamike rritet me një ritëm superior prej 50% më shumë sesa sektori bankar tradicional e se investimet në nivel global janë rritur gjatë 2014 në 1300 miliardë sterlina. Qeveria britanike synon të sigurojë që një përqindje e madhe e këtyre investimeve të kryhet në Britaninë e Madhe”. Po, në Londër më vitin 2013 u mbajt seksioni i nëntë i World Islamic Economic Forum, me pjesëmarrjen e 1800 politikanëve e eksponentëve më të rëndësishëm të financës botërore. London Stock Exchange po studion aktualisht një tregues islamik që të mbuloj aktualisht të gjitha mundësitë e investimit të kësaj finance. Përveç Londrës, Luksemburgu është vendi me një ekonomi të klasifikuar AAA, që përfaqëson 8% të financës islamike. Qysh më 2008 në këtë shtet është ngritur një task-forcë që identifikon pengesat e zhvillimit të kësaj finance. Pas Luksemburgut renditet Irlanda, e cila përfaqëson 7% të financës islamike. Edhe pjesa më e madhe e financës islamike kryhet në Iran, Arabi Saudite e Malajzi, çdo ditë e më shumë bankat tradicionale po hapin degë të shoqërive të tyre që merren me financën islamike. I tillë është rasti i japonezes Mitsubishi UFJ, që në marrëveshje me Export- Import Banc of Malaysia (Exim Bank) për një kredi në lëndën e parë ka zgjedhur kredinë islamike (murabahah) e jo atë tradicionale. Duke konfirmuar suksesin dega malaziane e Mitsubishtit numëron, sot, 30 nëpunës në departamentin e saj të financës islamike. Në SHBA, Goldmn Sachs po përgatitet të emetojë bonon e parë islamike sipas “Financial Times”, të plotfuqishmit e Wall Street janë takuar me sipërmarrësit e Qatar dhe të Emirateve të Bashkuara për detyrime pesëvjeçare prej 500 milionë dollarë. Gjithashtu dhe Afrika e Jugut, një vend jo mysliman do të emetojë bonon islamike që do të kap shumën e 500 milionë dollarë. Një tjetër lajm që mbylli vitin 2014-ën, që shkaktoi jo pak komente mediatike qe blerja e ndërtesës së selisë kryesore të policisë britanike Scotland Yard nga fondi i Abu Dhabi me 370 milionë stërlina. Sipas “Daily Telegraph”, kjo strukturë do të shembet për t’i lënë vendin një zone rezidenciale e tregtare. Financa Islamike propozon, sot, projekte ambicioze që i japin përgjigje kërkesave të kreditimit në shumë vende në zhvillim me një traditë të varfër bankare, por dhe lançon një model të nevojshëm dhe për vendet e zhvilluar që prej disa vitesh gjenden në një sistem bankar në krizë.
  • 3. Po ç’është financa islamike? Mund të përkufizohet dhe si një financë etike që përjashton tepritë spekulative e jo të moralshme, tipike të financës moderne, dhe bazuar në ligjet e shenjta të Kuranit e në tre principe themelore të rëndësishme: 1. Nuk ekziston një vlerë në kohë e parasë. Kurani ndalon kategorikisht pagimin e interesave e nuk pranon asnjë kërkesë rimbursimi superior për shumën e dorëzuar në bankë. Sipas koncepteve të Kuranit paraja nuk mund dhe nuk duhet të gjenerojë para duke mos lëvizur, pra duke u mbyllur në një llogari bankare. Bankat islamike zotërojnë llogari investimesh speciale në të cilat investuesit depozitojë të ardhurat me qëllim investimin e tyre në një aktivitet të specifikuar ekonomik. Kurani konsideron “halal” të gjitha aktivitetet tregtare e përfitimet e derivuara nga këto shërbime financiare. 2. Spekulimi është rreptësisht i ndaluar e konsiderohet “haram”, çdo kredi e interes bankar. Instrumentet financiare “Sharia Compliant” duhet të kenë një aktivitet real e përjashtohet haptazi përdorimi i derivateve. 3. Këto aktivitet reale duhet të konsiderohen të lejuara nga Kurani e nuk duhet të përfshijnë biznese të lidhura me duhanin, alkoolin, lojërat e fatit, prostitucionin e prodhimin e mishit të derrit. Bono islamike – Sukuk Instrumenti financiar më i përdorur në financën islamike është Sukuk-u, i barasvlershëm me një bono tradicionale bankare. Janë certifikata investimesh në përputhje me ligjet islamike e kush zotëron një Sukuk teknikisht nuk jep para atij që e ka emetuar, por zotëron një kuotë të parasë të shpenzuar për blerjen. Sukuku përdoret për të financuar projekte ekonomike dhe rendimenti i tyre derivon nga ndarja e përfitime të lidhura me aktivitetin ekonomik të financuar. Penguar nga principet e krijimit të kësaj finance nuk janë të shumta hapësirat e investimeve për institutet financiare që operojnë sipas financës islamike. Si rrjedhojë, gjenden sasi të mëdha parash të gatshme për t’u investuar e në pritje të diversifikimit të tyre. Pjesa më e madhe e këtyre investimeve është përqendruar në sektorin imobiliar. Përfitimet nga Sukuku vijnë drejtpërdrejtë nga asetet apo nga kuota që hedhësi i bonusit i derdh blerësit. Sipas revistës “Economist” të muajit shtator 2014, prej vitit 2002 dri më 2013 emetimi i Sukuku është rritur me 35%. Vëllimi i përgjithshëm ka kaluar nga 4 në 83 miliardë dollarë e Malajzia mban vendin e parë në emetimin e Sukuk. Sipas Moody-s Investitor Service, gjatë 2014 emetimet e Sukuk kanë kapërcyer 300 miliardë dollarët, shifër që pritet të rritet shumë gjatë viteve të ardhshme me kulmin në 2020 për të financuar EXPO në Dubai. Aktualisht “Islamic Banc” është një sektor që stimohet në shkallë botërore 2 mijë miliardë dollarë. Pika e fortë së sistemit bankar islamik janë kreditë dhe borxhet. Ligji islamik lejon besimtarët të kërkojnë para dhe kredi për të financuar aktivitetet e tyre tregtare me pakt që
  • 4. mos të kenë të bëjnë me pornografinë, alkoolin, prostitucionin, duhanin, prodhimin e mishit të derrit, duke evituar interesin financiar. Sistemi bankar modern islamik ka lindur rreth vitit 1970, ka njohur një fazë fillestare eksperimentimi, sot ka një përhapje të gjerë e dëshirohet kaq shumë nga tregu financiar botëror. Organizata e Bankës Islamike ka aprovuar përkufizimin e mëposhtëm të emërtimit “Bankë Islamike”: quhet i tillë një institucion financiar në të cilin ligjet, statuti e rregullorja operojnë sipas principeve islamike e evitojnë marrjen e dhënien e interesave në çdo operacion të kryer.