SlideShare una empresa de Scribd logo
1 de 21
Descargar para leer sin conexión
COLEGIO ALJARAFE                                        LATÍN 2º BACHILLERATO
                              Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
                                  
                                  
    SELECCIÓN DE TEXTOS DE C.I.CAESAR, LA GUERRA DE LAS GALIAS 
 
       *Para facilitar la traducción, podéis estudiar los textos de César en 
Perseus o con el asistente de lectura de textos latinos Nodictionaries: 
 
http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.000
2&default.scheme=book%3Achapter%3Asection&default.type=chapter 
http://nodictionaries.com/caesar/de‐bello‐gallico‐1/1 
 
1ª Evaluación 
 
*Los alumnos traducirán los textos que estén anotados 
 
LIBRO I (Campaña contra los helvecios; campaña contra Ariovisto, germano) 
 
I, 1. Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam 
Aquitani, tertiam qui ipsorum lingua Celtae, nostra Galli appellantur. [2] Hi 
omnes lingua, institutis, legibus inter se differunt. Gallos ab Aquitanis 
Garumna flumen, a Belgis Matrona et Sequana dividit. [3] Horum omnium 
fortissimi sunt Belgae, propterea quod a cultu atque humanitate provinciae 
longissime absunt, minimeque ad eos mercatores saepe commeant atque ea 
quae ad effeminandos animos pertinent important, [4] proximique sunt 
Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt. 
Qua de causa Helvetii quoque reliquos Gallos virtute praecedunt, quod fere 
cotidianis proeliis cum Germanis contendunt, cum aut suis finibus eos 
prohibent aut ipsi in eorum finibus bellum gerunt. [5] [Eorum una, pars, quam 
Gallos obtinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano, continetur 
Garumna flumine, Oceano, finibus Belgarum, attingit etiam ab Sequanis et 
Helvetiis flumen Rhenum, vergit ad septentriones. [6] Belgae ab extremis 
Galliae finibus oriuntur, pertinent ad inferiorem partem fluminis Rheni, 
spectant in septentrionem et orientem solem. [7] Aquitania a Garumna flumine 
ad Pyrenaeos montes et eam partem Oceani quae est ad Hispaniam pertinet; 
spectat inter occasum solis et septentriones.] 
 
 
 
 
 
 
 
 


                                                                                     1
COLEGIO ALJARAFE                                            LATÍN 2º BACHILLERATO
                                  Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
Texto 1: Orgetórix promueve una conspiración de la nobleza helvecia, actual 
Suiza. 
 
I, 2, 1. Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetorix. Is 
M. Messala, [et P.] M. Pisone consulibus regni cupiditate inductus 
coniurationem nobilitatis fecit et civitati1 persuasit2 ut de finibus suis cum 
omnibus copiis exirent:… 
 
1
    Entiéndase como conjunto de ciudadanos
2
    Verbo transitivo
 
 
I, 3, 1. His rebus adducti et auctoritate Orgetorigis permoti constituerunt ea 
quae ad proficiscendum pertinerent comparare, iumentorum et carrorum quam 
maximum numerum coemere, sementes quam maximas facere, ut in itinere 
copia frumenti suppeteret, cum proximis civitatibus pacem et amicitiam 
confirmare. 
 
 
 
Texto 2: Los helvecios, preparados ya para salir de sus territorios, queman 
todo lo demás. 
 
I, 5, 2‐3. Ubi iam se ad eam rem paratos esse arbitrati sunt, oppida sua omnia, 
numero ad duodecim, vicos ad quadRhingentos, reliqua privata aedificia 
incendunt; [3] frumentum omne, praeter quod1 secum portaturi erant2, 
comburunt, ut domum reditionis spe sublata paratiores ad omnia pericula 
subeunda3 essent; trium mensum molita cibaria sibi quemque4 domo5 efferre 
iubent. 
 
1
  Praeter quod: “con excepción del que”
2
  3ª per. Pl. perifrástica activa: “iban a llevar”
3
  Ad omnia pericula subeunda: “para sobrellevar todos los peligros”
4
  De quisque, quaeque, quidque
5
  Abl. de separación : “de su país”
 
 
 
 
 
 
 


                                                                                         2
COLEGIO ALJARAFE                                            LATÍN 2º BACHILLERATO
                                  Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
 
 
Texto 3: Los helvecios sólo disponen de dos salidas de sus territorios. 
 
I, 6, 1‐2. Erant omnino itinera duo, quibus1 itineribus domo2 exire possent: 
unum per Sequanos, angustum et difficile, inter montem Iuram et flumen 
Rhodanum, vix qua3 singuli carri ducerentur, mons autem altissimus 
impendebat, ut facile perpauci prohibere possent; [2] alterum per provinciam 
nostram, multo4 facilius atque expeditius, propterea quod5 inter fines 
Helvetiorum et Allobrogum, qui nuper pacati erant, Rhodanus fluit isque non 
nullis6 locis vado transitur. 
 
1
  quibus itineribus: repetición del antecedente itinera, “había dos caminos, por los cuales…”
2
  Abl. de separación: “de sus país”
3
  Adverbio relativo: “por donde”
4
  Adverbio modificador de los adjetivos comparativos
5
  propterea quod: “porque”
6
  non nullis locis: “en algunos lugares”
 
 
Texto 4: Cuando César se entera de las intenciones de los helvecios, se 
apresura hacia la Galia ulterior 
 
I, 7, 1. Caesari cum id nuntiatum esset, eos per provinciam nostram iter facere1 
conari2, maturat ab urbe proficisci et quam maximis potest itineribus3 in 
Galliam ulteriorem contendit et ad Genavam pervenit. 
 
1
  Iter facere: “pasar, marchar”.
2
  Aposición de id.
3
  Quam maximis potest itineribus: “a marcahs forzadas”
 
 
Texto 5: Los helvecios intentan convencer a César de que su propósito de 
atravesar la provincia no es perjudicial para ella. 
 
I, 7, 3. Ubi1 de eius adventu Helvetii certiores facti sunt, legatos ad eum mittunt 
nobilissimos civitatis, cuius legationis Nammeius et Verucloetius principem 
locum obtinebant, qui2 dicerent sibi esse in animo sine ullo maleficio iter per 
provinciam facere, propterea quod3 aliud iter haberent nullum: 
 
1
  Valor temporal.
2
  Adjetiva con subjuntivo, valor final.
3
  Propterea quod: “porque”, con subjuntivo al depender de un infinitivo (traducir en indicativo).


                                                                                                    3
COLEGIO ALJARAFE                                             LATÍN 2º BACHILLERATO
                                   Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
 
Texto 6: César realiza construcciones de defensa en el monte Jura, junto a la 
desembocadura del Ródano en el lago Lemán para frenar el paso de los 
helvecios. 
 
I, 8, 1. Interea ea legione quam secum1 habebat militibusque, qui ex provincia 
convenerant, a lacu Lemanno, qui in flumen Rhodanum influit, ad montem 
Iuram, qui fines Sequanorum ab Helvetiis dividit, milia passuum XVIIII murum 
in altitudinem pedum sedecim fossamque perducit. 
 
1
    Se refiere a César



Texto 7: A los helvecios, que no han podido pasar por la provincia, sólo les queda
un camino a través del territorio de los secuanos. Para ello, intentan que el heduo
Dumnórige interceda por ellos ante los secuanos.
 
I, 9, 1‐2. Relinquebatur una per Sequanos via, qua1 Sequanis invitis2 propter 
angustias ire non poterant. [2] His cum sua sponte persuadere non possent, 
legatos ad Dumnorigem Haeduum mittunt, ut eo deprecatore2 a Sequanis 
impetrarent. 
 
1
    Adverbio relativo
2
    Ab. Ab., tipo “Cicerone consule”



Texto 8: Dumnórige consigue lo que le piden y secuanos y helvecios se
intercambian rehenes.
 
I, 9, 4. Itaque rem suscipit et a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire 
patiantur, obsidesque1 uti2 inter sese dent perficit: Sequani, ne itinere Helvetios 
prohibeant, Helvetii, ut sine maleficio et iniuria transeant3. 
 
1
  Entiéndase obsides detrás de uti.
2
  Uti = ut. Hay varios en el texto, no siempre con el mismo valor
3
  Yuxtapuestas en las que se sobreentiende el verbo y cuyos sujetos son Sequani y Helvetii.
 
 
I, 10, 1. Caesari renuntiatur Helvetiis esse in animo per agrum Sequanorum et 
Haeduorum iter in Santonum fines facere, qui non longe a Tolosatium finibus 
absunt, quae civitas est in provincia. 



                                                                                              4
COLEGIO ALJARAFE                                               LATÍN 2º BACHILLERATO
                                     Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
 
I, 11, 1‐2. Helvetii iam per angustias et fines Sequanorum suas copias 
traduxerant et in Haeduorum fines pervenerant eorumque agros populabantur. 
[2] Haedui, cum se suaque ab iis defendere non possent, legatos ad Caesarem 
mittunt rogatum auxilium: 
 
 
Texto 9: Después de asolar el país de los heduos, los helvecios atraviesan el 
río Arar, hoy el Saona. 
 
I, 12, 1. Flumen est Arar, quod per fines Haeduorum et Sequanorum in 
Rhodanum influit, incredibili lenitate, ita ut1 oculis in utram partem2 fluat 
iudicari non possit. Id Helvetii ratibus ac lintribus iunctis3 transibant. 
 
1
  Ita ut… possit (Subjuntivo).
2
  In utram partem: “hacia cuál de las dos partes”
3
  Ratibus ac lintribus iunctis: Instrumental.
 
 
Texto 10: César se prepara para trabar combate con los helvecios. 
 
I, 24, 1‐2. Postquam id animum advertit1, copias suas Caesar in proximum 
collem subduxit equitatumque, qui2 sustineret hostium impetum, misit. [2] Ipse 
interim in colle medio triplicem aciem instruxit legionum quattuor 
veteranarum; 
 
1
    Animum advertit = animadvertit
2
    Adjetiva con subjuntivo, valor final
 
 
Texto 11: Los helvecios, vencidos, piden la paz a César con súplicas. 
 
I, 27, 1‐2. Helvetii omnium rerum inopia adducti1 legatos de deditione ad eum2 
miserunt. [2] Qui3 cum eum in itinere convenissent seque ad pedes proiecissent 
suppliciterque locuti flentes4 pacem petissent, atque eos in eo loco quo5 tum 
essent suum adventum expectare iussisset, paruerunt. 
 
1
  Omnium rerum inopia adducti: “llevados por la falta de todo”
2
  Ad eum: “ante él”
3
  Falso relativo.
4
  Locuti flentes: dos participios que concuerdan con el sujeto y que tienen funciones diferentes
5
  Quo tum essent: “en el que en ese momento se encontraran”



                                                                                                   5
COLEGIO ALJARAFE                                     LATÍN 2º BACHILLERATO
                           Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
 
 
I, 38, 1. Cum tridui viam processisset, nuntiatum est ei Ariovistum cum suis 
omnibus copiis ad occupandum Vesontionem, quod est oppidum maximum 
Sequanorum, contendere [triduique viam a suis finibus processisse]. 
 
 
I, 43, 1‐2. Planities erat magna et in ea tumulus terrenus satis grandis. Hic locus 
aequum fere spatium a castris Ariovisti et Caesaris aberat. Eo, ut erat dictum, 
ad conloquium venerunt. [2] Legionem Caesar, quam equis devexerat, passibus 
CC ab eo tumulo constituit. Item equites Ariovisti pari intervallo constiterunt. 
 
 
I, 46, 1‐2. Dum haec in conloquio geruntur, Caesari nuntiatum est equites 
Ariovisti propius tumulum accedere et ad nostros adequitare, lapides telaque in 
nostros coicere. [2] Caesar loquendi finem fecit seque ad suos recepit suisque 
imperavit ne quod omnino telum in hostes reicerent. 
 
 
I, 54, 1. Hoc proelio trans Rhenum nuntiato, Suebi, qui ad ripas Rheni venerant, 
domum reverti coeperunt; quos ubi qui proximi Rhenum incolunt perterritos 
senserunt, insecuti magnum ex iis numerum occiderunt.  
 
 
LIBRO II (Campaña contra los belgas) 
 
 
Texto 12: César, una vez establecidos contactos con los remos se entera de que 
los otros pueblos belgas se están preparando contra él, de manera que se 
apresura a cruzar el río Áxona, actual Aisne, en la frontera con los remos, y a 
apostarse al otro lado, después de colocar una guarnición en el puente. 
 
II, 5, 6. In eo flumine pons erat. Ibi praesidium ponit et in altera parte fluminis 
Q. Titurium Sabinum legatum cum sex cohortibus relinquit; castra in 
altitudinem pedum XII vallo fossaque duodeviginti pedum muniri iubet. 
 
 
 
 
 
 
 


                                                                                  6
COLEGIO ALJARAFE                                                LATÍN 2º BACHILLERATO
                                      Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
 
 
II, 6, 2. Gallorum eadem atque Belgarum oppugnatio est haec: ubi circumiecta 
multitudine hominum totis moenibus undique in murum lapides iaci coepti 
sunt murusque defensoribus nudatus est, testudine facta portas succedunt 
murumque subruunt.  
 
 
Texto 13: En la dura batalla, los soldados romanos matan a muchos enemigos 
en su intento de atravesar el río, algunos de ellos pasando por encima de los 
cadáveres de sus compañeros. 
 
II, 10, 2‐3. Acriter in eo loco pugnatum est. [2] Hostes impeditos nostri in 
flumine adgressi magnum eorum numerum occiderunt; [3] per eorum corpora 
reliquos audacissime transire conantes1 multitudine telorum reppulerunt 
primosque, qui transierant, equitatu circumventos2 interfecerunt. 
 
1
    Per eorum corpora audacissime transire conantes: participio concordando con reliquos.
2
    Participio de perfecto de circumvenio.
 
 
Texto 14: César se apresura hacia los territoios de los suesiones, vecinos 
sureños de los remos. 
 
II, 12, 1. Postridie eius diei1 Caesar, priusquam se hostes ex terrore ac fuga 
reciperent, in fines Suessionum, qui proximi Remis erant, exercitum duxit et 
magno itinere [confecto] ad oppidum Noviodunum contendit. 
 
1
    Postridie eius diei: “al día siguiente”.
 
 
Texto 15: César acepta la rendición de los suesiones mediante la entrega de 
rehenes. 
 
II, 13, 1. Caesar, obsidibus1 acceptis primis civitatis atque ipsius Galbae2 regis 
duobus filiis armisque omnibus ex oppido traditis, in deditionem Suessiones 
accipit exercitumque in Bellovacos3 ducit. 
 
1
  Predicativo de primis civitatis, en ablativo por concordancia con primis.
2
  Galba, jefe de los suesiones.
3
  Los belovacos, otro pueblo belga.



                                                                                             7
COLEGIO ALJARAFE                                    LATÍN 2º BACHILLERATO
                          Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
 
 
II, 26, 1‐2. Caesar, cum VII. legionem, quae iuxta constiterat, item urgeri ab 
hoste vidisset, tribunos militum monuit ut paulatim sese legiones coniungerent 
et conversa signa in hostes inferrent. [2] Quo facto cum aliis alii subsidium 
ferrent neque timerent ne aversi ab hoste circumvenirentur, audacius resistere 
ac fortius pugnare coeperunt. 
 
 
II, 29, 1‐2. Atuatuci, de quibus supra diximus, cum omnibus copiis auxilio 
Nerviis venirent, hac pugna nuntiata ex itinere domum reverterunt; [2] cunctis 
oppidis castellisque desertis sua omnia in unum oppidum egregie natura 
munitum contulerunt. 
 
 

II, 34‐35, 1. Eodem tempore a P. Crasso, quem cum legione una miserat ad 
Venetos, Venellos, Osismos, Coriosolitas, Esuvios, Aulercos, Redones, quae 
sunt maritimae civitates Oceanumque attingunt, certior factus est omnes eas 
civitates in dicionem potestatemque populi Romani esse redactas. 

35. His rebus gestis omni Gallia pacata, … 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


                                                                                 8
COLEGIO ALJARAFE                                          LATÍN 2º BACHILLERATO
                                Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 

2ª Evaluación 

LIBRO III (Rebelión en los Alpes; campaña contra los vénetos; rebelión en 
Aquitania) 
 
 
III, 1, 1. Cum in Italiam proficisceretur Caesar, Ser. Galbam cum legione XII. et 
parte equitatus in Nantuates, Veragros Sedunosque misit, qui a finibus 
Allobrogum et lacu Lemanno et flumine Rhodano ad summas Alpes pertinent. 
 
 
III, 7, 1. His rebus gestis cum omnibus de causis Caesar pacatam Galliam 
existimaret, [superatis Belgis, expulsis Germanis, victis in Alpibus Sedunis,] 
atque ita inita hieme in Illyricum profectus esset, quod eas quoque nationes 
adire et regiones cognoscere volebat, subitum bellum in Gallia coortum est. 
 
 
Texto 1: Estalla una nueva rebelión entre los vénetos, pueblo marítimo de 
Armórica, en la actual Bretaña, que detenta el mayor poder entre sus vecinos 
por su número de naves y de puertos y su práctica de la navegación. 
 
III, 8, 1. Huius est civitatis longe1 amplissima auctoritas omnis orae maritimae 
regionum earum2, quod et3 naves habent Veneti plurimas, quibus in Britanniam 
navigare consuerunt, et scientia atque usu rerum nauticarum ceteros 
antecedunt et in magno impetu maris atque aperto4 paucis portibus interiectis, 
quos5 tenent ipsi, omnes fere6 qui eo mari uti7 consuerunt habent vectigales8. 
 
1
  Modificador de amplissima.
2
  omnis orae maritimae regionum earum: partitivo de amplissima.
3
  Et… et…et: coordinadas introducidas por quod.
4
  In magno impetu maris atque aperto: “en un mar borrascoso y abierto”.
5
  Adjetiva, con portibus como antecedente.
6
  Modificador de omnes.
7
  Infinitivo de utor, que rige ablativo.
8
  Predicativo que se refiere a omnes.

 
III, 9, 1‐2. Quibus de rebus Caesar a Crasso certior factus, quod ipse aberat 
longius, naves interim longas aedificari in flumine Ligeri, quod influit in 
Oceanum, remiges ex provincia institui, nautas gubernatoresque comparari 
iubet. [2] His rebus celeriter administratis ipse, cum primum per anni tempus 
potuit, ad exercitum contendit. 
 


                                                                                       9
COLEGIO ALJARAFE                                           LATÍN 2º BACHILLERATO
                                 Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
Texto 2: Los vénetos, enterados de las maniobras de César y confiados en su 
supremacía en el arte de la guerra en mar abierto, se preparan también ellos y 
se buscan aliados. 
 
III, 9, 8‐10. His initis consiliis oppida muniunt, [9] frumenta ex agris in oppida 
comportant, naves in Venetiam, ubi Caesarem primum bellum gesturum1 [10] 
constabat, quam plurimas possunt2 cogunt. Socios sibi ad id bellum Osismos, 
Lexovios, Namnetes, Ambiliatos, MoRhinos, Diablintes, Menapios adsciscunt; 
auxilia3 ex Britannia, quae contra eas regiones posita est, arcessunt 
 
1
  Se sobreentiende esse.
2
  Naves quam plurimas possunt: “el mayor número de naves posible”.
3
  Tropas auxiliares.
 
 
III, 11, 1‐2. Itaque T. Labienum legatum in Treveros, qui proximi flumini Rheno 
sunt, cum equitatu mittit. [2] Huic mandat, Remos reliquosque Belgas adeat 
atque in officio contineat Germanosque, qui auxilio a Belgis arcessiti dicebantur, 
si per vim navibus flumen transire conentur, prohibeat. 
 
 
Texto 3: Después de dar instrucciones a T. Labieno para que actúe con los 
belgas y germanos, hace lo mismo con P. Craso, pues intenta evitar que los 
pueblos galos se unan en una gran ofensiva. 
 
III, 11, 3. P. Crassum cum cohortibus legionariis XII et magno numero equitatus 
in Aquitaniam proficisci iubet, ne ex his nationibus auxilia in Galliam mittantur 
ac tantae nationes coniungantur. 
 
 
Texto 4: Por otro lado, ordena a D. Bruto ponerse al frente de la flota y 
marchar contra los vénetos. 
 
III, 11, 5. D. Brutum adulescentem classi Gallicisque navibus, quas ex Pictonibus 
et Santonis reliquisque pacatis regionibus convenire iusserat, praeficit et, cum 
primum possit1, in Venetos proficisci iubet. Ipse eo2 pedestribus copiis 
contendit. 
 
1
    Cum primum possit: “tan pronto como pueda”.
2
    Adverbio de lugar.
 



                                                                                       10
COLEGIO ALJARAFE                                           LATÍN 2º BACHILLERATO
                                 Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
Texto 5: Mientras tanto, Q.Titurio Sabino llega a los territorios de los unelos, 
en la actual Normandía, donde Viridóvix está reuniendo un ejército contra 
Roma. 
 
III, 17, 1‐2. Dum haec in Venetis geruntur, Q. Titurius Sabinus cum iis copiis 
quas a Caesare acceperat in fines Venellorum pervenit. [6] His praeerat 
Viridovix ac summam imperii tenebat earum omnium civitatum quae 
defecerant, ex quibus exercitum [magnasque copias] coegerat; 
 
 
Texto 6: Por otro lado, Publio Craso, después de reunir tropas y alimento, se 
dirige hacia el territorio de los sotiates, en Aquitania.  
 
III, 20, 2. Itaque re frumentaria provisa, auxiliis equitatuque comparato, multis 
praeterea viris fortibus Tolosa et Carcasone et Narbone, quae sunt civitates 
Galliae provinciae finitimae, ex his regionibus nominatim evocatis, in Sotiatium 
fines exercitum introduxit. 
 
 
III; 21, 1. Pugnatum est diu atque acriter, cum Sotiates superioribus victoriis 
freti in sua virtute totius Aquitaniae salutem positam putarent, nostri autem 
quid sine imperatore et sine reliquis legionibus adulescentulo duce efficere 
possent perspici cuperent; tandem confecti vulneribus hostes terga verterunt. 
 
 
Texto 7: Craso, después de la rendición, se dirige hacia los territorios de los 
vocates y de los tarusatios, también aquitanos. Allí, asustados, se preparan los 
“bárbaros”. 
 
III, 23, 1‐2. Armis obsidibusque acceptis, Crassus in fines Vocatium et 
Tarusatium profectus est. [2] Tum vero barbari commoti, quod oppidum et 
natura loci et1 manu munitum2 paucis diebus quibus eo3 ventum erat 
expugnatum4 cognoverant, legatos quoque versus5 dimittere, coniurare, obsides 
inter se dare, copias parare coeperunt. 
 
1
  Et… et: “ya… ya”
2
  Participio con valor concesivo.
3
  Adverbio de lugar.
4
  Se sobreentiende esse. El núcleo de su sujeto, oppidum.
5
  Quoque versus: “a todas partes”
 
 



                                                                                       11
COLEGIO ALJARAFE                                           LATÍN 2º BACHILLERATO
                                 Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
III, 24. Prima luce productis omnibus copiis duplici acie instituta, auxiliis in 
mediam aciem coniectis, quid hostes consilii caperent expectabat. [2] Illi, etsi 
propter multitudinem et veterem belli gloriam paucitatemque nostrorum se 
tuto dimicaturos existimabant, tamen tutius esse arbitrabantur obsessis viis 
commeatu intercluso sine vulnere victoria potiri, [3] et si propter inopiam rei 
frumentariae Romani se recipere coepissent, impeditos in agmine et sub sarcinis 
infirmiores animo adoriri cogitabant. [4] Hoc consilio probato ab ducibus, 
productis Romanorum copiis, sese castris tenebant. [5] Hac re perspecta 
Crassus, cum sua cunctatione atque opinione timoris hostes nostros milites 
alacriores ad pugnandum effecissent atque omnium voces audirentur expectari 
diutius non oportere quin ad castra iretur, cohortatus suos omnibus cupientibus 
ad hostium castra contendit. 
 
 
Texto 8: Craso da instrucciones a los prefectos con la intención de acercarse a 
las fortificaciones de los enemigos. 
 
III, 26, 1‐2. Crassus equitum praefectos cohortatus, ut magnis praemiis 
pollicitationibusque suos excitarent, quid1 fieri vellet ostendit. [2] Illi, ut erat 
imperatum, eductis iis cohortibus … celeriter ad eas quas diximus munitiones2 
pervenerunt… 
 
1
    Pronombre interrogativo.
2
    = ad eas munitiones quas diximus
 
 
 
Texto 9: Al rebasar las fortificaciones, los soldados de César renuevan sus 
ánimos, mientras que los enemigos buscan un camino para su salvación. 
 
III, 26, 4‐5. Tum vero clamore ab ea parte audito nostri redintegratis viribus, 
quod1 plerumque in spe victoriae accidere consuevit, acrius impugnare 
coeperunt. [5] Hostes undique circumventi desperatis omnibus rebus se per 
munitiones deicere et fuga salutem petere contenderunt. 
 
1
    “cosa que”
 
 
 
 
 


                                                                                       12
COLEGIO ALJARAFE                                           LATÍN 2º BACHILLERATO
                                 Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
Texto 10: En el norte, tras un temporal, César decide retirar su ejército en 
campamentos de invierno entre los aulercos y lexovios, en la actual 
Noemandía. 
 
III, 29, 3. Itaque vastatis omnibus eorum agris, vicis aedificiisque incensis, 
Caesar exercitum reduxit et in Aulercis Lexoviisque, reliquis item civitatibus 
quae proxime bellum fecerant, in hibernis conlocavit. 
 
 
 
LIBRO V (Campaña de Britania) 
 
Texto 11: César emprende su campaña de Britania, tras dejar a Labieno al 
cuidado de todos los asuntos de la Galia 
 
V, 8, 1‐2. His rebus gestis, Labieno in continente cum tribus legionibus et 
equitum milibus duobus relicto ut portus tueretur et rem frumentariam 
provideret quaeque1 in Gallia gererentur cognosceret consiliumque pro tempore 
et pro re2 caperet, [2] ipse cum quinque legionibus et pari numero equitum, 
quem3 in continenti reliquerat, ad solis occasum naves solvit et leni Africo4 
provectus media circiter nocte vento intermisso cursum non tenuit5, et longius 
delatus aestu orta luce sub sinistra Britanniam relictam6 conspexit. 
 
1
  Quae: pronombre interrogativo, neutro.
2
  Pro tempore et pro re: “según el momento o la situación”
3
  Su antecedente se sobreentiende como el segundo término de la comparación con pari: “con igual
número de jinetes del que…”
4
  “por un suave ábrego”, viento del suroeste, que viene de África según los romanos.
5
  “no mantuvo el rumbo”
6
  Sub sinistra relictam, participio predicativo dependiendo de un verbo de percepción.
 
 
V, 10, 1‐2. Postridie eius diei mane tripertito milites equitesque in expeditionem 
misit, ut eos qui fugerant persequerentur. [2] His aliquantum itineris progressis, 
cum iam extremi essent in prospectu, equites a Quinto Atrio ad Caesarem 
venerunt, qui nuntiarent superiore nocte maxima coorta tempestate prope 
omnes naves adflictas atque in litore eiectas esse,… 
 
 
 
 
 
 


                                                                                                   13
COLEGIO ALJARAFE                                           LATÍN 2º BACHILLERATO
                                 Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
Texto 12: Los enemigos aprovechan un momento de descuido de los romanos 
pues están fortificando el campamento. 
 
V, 15, 3. At illi, intermisso spatio1, imprudentibus nostris atque occupatis in 
munitione castrorum, subito se ex silvis eiecerunt, impetuque in eos facto qui 
erant in statione2 pro castris collocati, [4] acriter pugnaverunt,… 
 
1
    Se sobreentiende temporis.
2
    In statione: “de guardia”
 
 
Texto 13: Después de mauchos problemas, pues la forma de combate de los 
britanos esbastante nueva para los romanos, César decide ir hacia el Támesis, 
en los territorios de Casivelauno 
 
V, 18, 1‐2. Caesar cognito consilio eorum ad flumen Tamesim in fines 
Cassivellauni exercitum duxit; quod1 flumen uno omnino2 loco pedibus, atque 
hoc aegre3, transiri potest. [2] Eo4 cum venisset, animum advertit5 ad alteram 
fluminis ripam magnas esse copias hostium instructas6; 
 
1
  Falso relativo.
2
  Modificador de uno.
3
  “y esto con facultad”.
4
  Adverbio de lugar.
5
  Animum advertit = animadvertit.
6
  Para entenderlo mejor > magnas copias hostium instructas esse.
 
 
Texto 14: Al atravesar el río, los soldados romanos se abalanzan con mucho 
ímpetu sobre los enemigos apostados en la otra orilla y causan una 
desbandada. 
 
V, 18, 5. Sed ea celeritate atque eo impetu milites ierunt, cum1 capite solo ex 
aqua exstarent, ut hostes impetum legionum atque equitum sustinere non 
possent ripasque dimitterent2 ac se fugae mandarent. 
 
1
    Valor más bien concesivo.
2
    Dimitto: “abandonar”
 
 
 
 


                                                                                       14
COLEGIO ALJARAFE                                    LATÍN 2º BACHILLERATO
                          Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
 
V, 20, 1‐3. Interim TRhinobantes, prope firmissima earum regionum civitas, ex 
qua Mandubracius adulescens Caesaris fidem secutus ad eum in continentem 
Galliam venerat, cuius pater in ea civitate regnum obtinuerat interfectusque 
erat a Cassivellauno, ipse fuga mortem vitaverat, legatos ad Caesarem mittunt 
pollicenturque sese ei dedituros atque imperata facturos; [2] petunt ut 
Mandubracium ab iniuria Cassivellauni defendat atque in civitatem mittat, qui 
praesit imperiumque obtineat. 
 
 
V, 21, 1‐2. TRhinobantibus defensis atque ab omni militum iniuria prohibitis 
Cenimagni, Segontiaci, Ancalites, Bibroci, Cassi legationibus missis sese Caesari 
dedunt. [2] Ab his cognoscit non longe ex eo loco oppidum Cassivellauni abesse 
silvis paludibusque munitum, quo satis magnus hominum pecorisque numerus 
convenerit. 
 
 
V, 22, 1. Dum haec in his locis geruntur, Cassivellaunus ad Cantium, quod esse 
ad mare supra demonstravimus, quibus regionibus quattuor reges praeerant, 
Cingetorix, Carvilius, Taximagulus, Segovax, nuntios mittit atque eis imperat 
uti coactis omnibus copiis castra navalia de improviso adoriantur atque 
oppugnent. 
 
 
 
Texto 15: César decide regresar después de la victoria y para ello necesita 
organizar dos convoyes. 
 
V, 23, 1‐2. Obsidibus acceptis exercitum reducit ad mare, naves invenit refectas. 
[2] His deductis1, quod et captivorum magnum numerum habebat, et nonnullae 
tempestate deperierant naves, duobus commeatibus exercitum reportare 
instituit. 
 
1
    Deduco: “botar”
 
 
 
 
 
 
 


                                                                                15
COLEGIO ALJARAFE                                              LATÍN 2º BACHILLERATO
                                    Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 

3ª Evaluación 

LIBRO VI (Diversas revueltas galas; 2ª expedición al otro lado del Rhin; 
disgresión sobre galos y germanos) 
 
Texto 1: César ha pedido a Pompeyo que le abastezca de soldados y ha hecho 
una leva entre los galos, pues teme una revuelta aún mayor… Después de la 
muerte de Indutiomaro en el 54, enemigo de César y jefe de los tréveros, en la 
actual Luxemburgo, su pueblo intenta conseguir ayuda de los germanos, sus 
vecinos. 
 
VI, 2, 1‐2. Interfecto Indutiomaro, ut docuimus, ad eius propinquos1 a Treveris 
imperium defertur. Illi finitimos Germanos sollicitare et pecuniam polliceri non 
desistunt. Cum ab proximis impetrare non possent, [2] ulteriores temptant. 
 
1
    “parientes”
 
 
VI, 3, 1‐2. Itaque nondum hieme confecta proximis quattuor coactis legionibus 
de improviso in fines Nerviorum contendit et, [2] priusquam illi aut convenire 
aut profugere possent, magno pecoris atque hominum numero capto atque ea 
praeda militibus concessa vastatisque agris in deditionem venire atque obsides 
sibi dare coegit. 
 
 
Texto 2: Efectivamente, debe sofocar a los nervios, pueblo belga; más tarde 
los senones, vecinos de los parisios,  y los carnutes, vecinos al oeste de éstos, 
piden que se les perdone en su intento de revuelta. Sin embargo, su 
preocupación está en el líder eburón Ambiórix, ya que se está movilizando 
junto con los menapios y tréveros, los primeros al norte, en territrio belga, y 
los segundos al sur de los eburones, también belgas, además de solicitar 
ayuda a los germanos. Para ello, primero somete a los menapios, mientras que 
Labieno hará lo mismo con los tréveros. En este momento decide atravesar el 
Rhin. 
 
VI, 9, 1‐2. Caesar, postquam ex Menapiis in Treveros venit, duabus de causis 
Rhenum transire constituit; quarum una erat, quod auxilia contra se Treveris 
miserant1, [2] altera, ne ad eos Ambiorix receptum haberet2. 
1
    Se sobreentiende que el sujeto son los germanos.
2
    Receptum haberet: “encontrara refugio”



                                                                                          16
COLEGIO ALJARAFE                                           LATÍN 2º BACHILLERATO
                                 Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
 
 
VI, 17, 1‐2. Deum maxime Mercurium colunt. Huius sunt plurima simulacra: 
hunc omnium inventorem artium ferunt, hunc viarum atque itinerum ducem, 
hunc ad quaestus pecuniae mercaturasque habere vim maximam arbitrantur. 
Post hunc Apollinem et Martem et Iovem et Minervam. [2] De his eandem fere, 
quam reliquae gentes, habent opinionem: Apollinem morbos depellere, 
Minervam operum atque artificiorum initia tradere, Iovem imperium 
caelestium tenere, Martem bella regere. 
 
 
Texto 3: En su disgresión sobre galos y germanos, César habla de sus 
creencias y sus dioses, y, entre ellos de Dis Pater (probablemente Cernuno, 
un dios muy respetado entre los galos), considerado en Roma como una 
divinidad de la noche (aunque no está demostrada esta relación en el dios 
galo) 
 
 VI, 18, 1‐2. Galli se omnes ab Dite patre prognatos1 praedicant idque ab 
druidibus proditum1 dicunt. [2] Ob eam causam spatia omnis temporis non 
numero dierum sed noctium finiunt; dies natales et mensum et annorum initia 
sic observant ut2 noctem dies subsequatur. 
 
1
    Se sobreentiende esse.
2
    Sic… ut + Subjuntivo.
 
 
VI, 21, 1‐2. Germani multum ab hac consuetudine differunt. Nam neque 
druides habent, qui rebus divinis praesint, neque sacrificiis student. [2] Deorum 
numero eos solos ducunt, quos cernunt et quorum aperte opibus iuvantur, 
Solem et Vulcanum et Lunam, reliquos ne fama quidem acceperunt. 
 
 
Texto 4: César decide no avanzar más en territorio suevo, que se ha retirado a 
la parte más alejada de su territorio, debido a la falta de trigo. 
 
VI, 29, 1. Caesar, postquam per Vbios1 exploratores comperit Suebos sese in 
silvas recepisse, inopiam frumenti veritus, quod, ut supra demonstravimus, 
minime omnes Germani agriculturae student2, constituit non progredi longius; 
1
 Pueblo germano, fiel a César y vecino de los tréveros.
2
 Según la disgresión de César sobre los germanos, éstos no se preocupaban demasiado de la agricultura
(VI, 22).


                                                                                                    17
COLEGIO ALJARAFE                                       LATÍN 2º BACHILLERATO
                             Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
 
 
VI, 31, 5. Catuvolcus, rex dimidiae partis Eburonum, qui una cum Ambiorige 
consilium inierat, aetate iam confectus, cum laborem aut belli aut fugae ferre 
non posset, omnibus precibus detestatus Ambiorigem, qui eius consilii auctor 
fuisset, taxo, cuius magna in Gallia Germaniaque copia est, se exanimavit. 
 
 
Texto 5: Tras volver del otro lado del Rhin, El ejército de César ha 
sorprendido a Ambiórix, pero éste ha podido huir. Esta desbandada de los 
eburones ha provocado el suicidio del otro jefe, Catuvolco. César divide sus 
tropas y él se dirige hacia el río Escalde, actual Escaut, para buscar a 
Ambiórix. 
 
VI, 33, 3. ipse cum reliquis tribus ad flumen Scaldem, quod influit in Mosam, 
extremasque Arduennae partes ire constituit, quo1 cum paucis equitibus 
profectum2 Ambiorigem audiebat. 
 
1
    Adverbio relativo.
2
    Se sobreentiende esse.
 
 
 
VI, 39, 1‐2. Interim confecta frumentatione milites nostri clamorem exaudiunt: 
praecurrunt equites; quanto res sit in periculo cognoscunt. [2] Hic vero nulla 
munitio est quae perterritos recipiat: modo conscripti atque usus militaris 
imperiti ad tribunum militum centurionesque ora convertunt;… 
 
 
VI, 41, 1‐2. Germani desperata expugnatione castrorum, quod nostros iam 
constitisse in munitionibus videbant, cum ea praeda quam in silvis deposuerant 
trans Rhenum sese receperunt. [2] Ac tantus fuit etiam post discessum hostium 
terror ut ea nocte, cum Gaius Volusenus missus cum equitatu ad castra 
venisset, fidem non faceret adesse cum incolumi Caesarem exercitu. 
 
 
VI, 44, 2. Quibus cum aqua atque igni interdixisset, duas legiones ad fines 
Treverorum, duas in Lingonibus, sex reliquas in Senonum finibus Agedinci in 
hibernis collocavit frumentoque exercitui proviso, ut instituerat, in Italiam ad 
conventus agendos profectus est. 
 



                                                                                   18
COLEGIO ALJARAFE                                               LATÍN 2º BACHILLERATO
                                     Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
LIBRO  VII (Vecingetórix) 
 
Texto 6: Después de pacificar toda la Galia, César parte hacia Italia en el 
invierno del 52 a.C. Allí se entera de la muerte de Publio Clodio, afecto a su 
facción. Mientras tanto, algunos pueblos galos comienzan de nuevo a 
movilizarse… Los carnutes toman Cénabo, actual Orleans y asesinan a los 
comerciantes romanos. En el país arverno, el joven Vercingetórige intenta 
suscitar la misma rebelión. 
 
VII, 4, 1. Simili ratione1 ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae 
potentiae adulescens, cuius pater pRhincipatum2 Galliae totius obtinuerat et ob 
eam causam, quod regnum appetebat, ab civitate erat interfectus, convocatis 
suis clientibus facile incendit3. 
 
1
  “con esta misma idea”
2
  “supremacía”
3
  El CD está implícito en el Ab. Ab.
 
VII, 8, 1‐2. His rebus comparatis, represso iam Lucterio et remoto, quod intrare 
intra praesidia periculosum putabat, in Helvios proficiscitur. [2] Etsi mons 
Cevenna, qui Arvernos ab Helviis discludit, durissimo tempore anni altissima 
nive iter impediebat, tamen discussa nive sex in altitudinem pedum atque ita 
viis patefactis summo militum sudore ad fines Arvernorum pervenit. 
 
 
Texto 7: Vercingétorix ha conseguido que se le unan numerosos pueblos 
galos y se ha puesto al mando de los mismos. César ha organizado su ejército 
tras volver de Italia y asegurar la defensa de la Narbonense, y se dispone a 
tomar la ciudadela de Novioduno, de los bituriges, en el centro de la Galia, 
pero cuando está en esta empresa, aparece el ejército de Vercingétorix y los de 
la ciudadela se enardecen con la posibilidad de la ayuda gala… César decide 
ayudar a sus soldados, que han entrado ya en la ciudadela, con la caballería y 
con algunos germanos. 
 
VII, 13, 1‐2. Caesar ex castris equitatum educi iubet, proelium equestre 
committit: laborantibus1 iam suis Germanos equites circiter CCCC summittit2, 
quos ab initio habere secum instituerat. [2] Eorum impetum Galli sustinere non 
potuerunt atque in fugam coniecti multis amissis se ad agmen receperunt… 
 
1
    Laboro: En este contexto, traducir por “hallarse en dificultades”
2
    Summitto: “enviar en ayuda”




                                                                                           19
COLEGIO ALJARAFE                                          LATÍN 2º BACHILLERATO
                                Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
 
 
 
VII, 15, 1‐2. Omnium consensu hac sententia probata uno die amplius XX urbes 
Biturigum incenduntur. [2] Hoc idem fit in reliquis civitatibus: in omnibus 
partibus incendia conspiciuntur; quae etsi magno cum dolore omnes ferebant, 
tamen hoc sibi solati proponebant, quod se prope explorata victoria celeriter 
amissa reciperaturos confidebant. 
 
 
Texto 8: Después de varias derrotas, Vercingétorix reune un consejo y los 
arenga para que quemen las ciudadelas más desprotegidas y así no den 
oportunidad a los romanos de quedarse con los víveres que tanto necesitan 
(política de “tierra quemada”). Así lo hacen, con la excepción de Avárico, 
ciudad también de los bituriges, fácilmente defendible por la naturaleza del 
lugar, donde César ya ha establecido su campamento para asediarla. Hacia 
allí se dirige y comienza a vigilar los movimientos de los soldados romanos. 
 
VII, 16, 1‐2. Vercingetorix minoribus Caesarem itineribus1 subsequitur et locum 
castris deligit paludibus silvisque munitum ab Avarico longe milia passuum 
XVI. [2] Ibi per certos exploratores in singula diei tempora2 quae3 ad Avaricum 
agerentur cognoscebat et quid3 fieri vellet imperabat. 
 
1
  Minoribus itineribus: “en etapas cortas”
2
  In singula diei tempora: “en cada momento del día”
3
  Pronombres interrogativos.

 
Texto 9: Vercingétorix ha conseguido movilizar a muchos de los pueblos 
galos, incluso a los heduos, los más fieles a César, y ha impedido el asedio de 
la ciudad de Gergovia, en territorio arverno. César, por su parte, se ha reunido 
con Labieno, que estaba luchando con los parisios, y se ha enfrentado con 
Vercingétorix, que decide trasladarse a Alesia, ciudad de los mandubios. 
 
VII, 68, 1. Fugato omni equitatu1 Vercingetorix copias, ut pro castris 
collocaverat, reduxit protinusque Alesiam, quod est oppidum Mandubiorum, 
iter facere coepit celeriterque impedimenta ex castris educi et se subsequi iussit. 
 
1
    Ab. Ab. con matiz causal.
 
 




                                                                                      20
COLEGIO ALJARAFE                                    LATÍN 2º BACHILLERATO
                          Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias
VII, 79, 1. Interea Commius reliquique duces quibus summa imperi permissa 
erat cum omnibus copiis ad Alesiam perveniunt et colle exteriore occupato non 
longius mille passibus ab nostris munitionibus considunt. 
 
 
VII, 87, 1‐4. Mittit primo Brutum adulescentem cum cohortibus Caesar, post 
cum aliis Gaium Fabium legatum; postremo ipse, cum vehementius 
pugnaretur, integros subsidio adducit. [2] Restituto proelio ac repulsis hostibus 
eo quo Labienum miserat contendit; cohortes quattuor ex proximo castello 
deducit, equitum partem sequi, partem circumire exteriores munitiones et ab 
tergo hostes adoriri iubet. 
 
 
Texto 10: Vercingétorix se ha establecido dentro de Alesia y desde allí 
organiza toda la defensa y despide a la caballería para que vaya en busca de 
ayuda a las ciudades galas. Por su parte, César ha construido una doble 
fortificación para defenderse de los ataques desde la ciudad tanto como de 
los de los refuerzos galos, hasta que consigue que estos últimos se retiren y 
fuerza así la rendición de Alesia y la entrega de las armas y del líder 
Vercingétorix. 
 
VII, 89, 3-4. Mittuntur de his rebus ad Caesarem legati. [3] Iubet arma tradi,
pRhincipes produci. [4] Ipse in munitione pro castris consedit: eo duces
producuntur; Vercingetorix deditur, arma proiciuntur.




                                                                                21

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

Antología de textos. p.a.u. selectividad -2º bachillerato_
Antología de textos.  p.a.u.   selectividad   -2º bachillerato_Antología de textos.  p.a.u.   selectividad   -2º bachillerato_
Antología de textos. p.a.u. selectividad -2º bachillerato_
niconimedes
 
LatíN 2º Texto Analizado Y Traducido1
LatíN 2º Texto Analizado Y Traducido1LatíN 2º Texto Analizado Y Traducido1
LatíN 2º Texto Analizado Y Traducido1
Ángeles Cornelia
 
Poesía lírica. Horacio.
Poesía lírica. Horacio.Poesía lírica. Horacio.
Poesía lírica. Horacio.
susanadubois
 
Gramatica latina
Gramatica latinaGramatica latina
Gramatica latina
guhm
 
Presentació
PresentacióPresentació
Presentació
laiamoras
 

La actualidad más candente (20)

Textos de César con participios
Textos de César con participiosTextos de César con participios
Textos de César con participios
 
Antología de textos. p.a.u. selectividad -2º bachillerato_
Antología de textos.  p.a.u.   selectividad   -2º bachillerato_Antología de textos.  p.a.u.   selectividad   -2º bachillerato_
Antología de textos. p.a.u. selectividad -2º bachillerato_
 
LatíN 2º Texto Analizado Y Traducido1
LatíN 2º Texto Analizado Y Traducido1LatíN 2º Texto Analizado Y Traducido1
LatíN 2º Texto Analizado Y Traducido1
 
Evolucion fonética del latín al castellano
Evolucion fonética del latín al castellanoEvolucion fonética del latín al castellano
Evolucion fonética del latín al castellano
 
Alea iacta est_Latín II
Alea iacta est_Latín IIAlea iacta est_Latín II
Alea iacta est_Latín II
 
El Infinitivo Griego
El Infinitivo GriegoEl Infinitivo Griego
El Infinitivo Griego
 
Leer griego
Leer griegoLeer griego
Leer griego
 
El anciano y la muerte. Esopo, Fábulas, 60
El anciano y la muerte. Esopo, Fábulas, 60El anciano y la muerte. Esopo, Fábulas, 60
El anciano y la muerte. Esopo, Fábulas, 60
 
La poma escollida comentari de text
La poma escollida comentari de textLa poma escollida comentari de text
La poma escollida comentari de text
 
El verb sum
El verb sumEl verb sum
El verb sum
 
PASOS PARA TRADUCIR LATÍN. 1ª DECLINACION
PASOS PARA TRADUCIR LATÍN. 1ª DECLINACIONPASOS PARA TRADUCIR LATÍN. 1ª DECLINACION
PASOS PARA TRADUCIR LATÍN. 1ª DECLINACION
 
como analizar una oracion en latin
como analizar una oracion en latincomo analizar una oracion en latin
como analizar una oracion en latin
 
Ejercicios modo subjuntivo latin + oraciones con vocabulario
Ejercicios modo subjuntivo latin + oraciones con vocabularioEjercicios modo subjuntivo latin + oraciones con vocabulario
Ejercicios modo subjuntivo latin + oraciones con vocabulario
 
El Participiogriego
El ParticipiogriegoEl Participiogriego
El Participiogriego
 
Poesía lírica. Horacio.
Poesía lírica. Horacio.Poesía lírica. Horacio.
Poesía lírica. Horacio.
 
El verb. el pretèrit perfet d'indicatiu actiu
El verb. el pretèrit perfet d'indicatiu actiu El verb. el pretèrit perfet d'indicatiu actiu
El verb. el pretèrit perfet d'indicatiu actiu
 
Ciudad sin sueño
Ciudad sin sueñoCiudad sin sueño
Ciudad sin sueño
 
Gramatica latina
Gramatica latinaGramatica latina
Gramatica latina
 
Ejercicios pronombres en latin
Ejercicios pronombres en latinEjercicios pronombres en latin
Ejercicios pronombres en latin
 
Presentació
PresentacióPresentació
Presentació
 

Similar a Selección de Textos de Guerra De Las Galias, César (9)

Antologia de-cesar
Antologia de-cesarAntologia de-cesar
Antologia de-cesar
 
Lengua Latina Facil C T
Lengua Latina Facil C TLengua Latina Facil C T
Lengua Latina Facil C T
 
LITERATURA.docx
LITERATURA.docxLITERATURA.docx
LITERATURA.docx
 
Literatura latina I (Virgilio, Plauto y Catulo)
Literatura latina I (Virgilio, Plauto y Catulo)Literatura latina I (Virgilio, Plauto y Catulo)
Literatura latina I (Virgilio, Plauto y Catulo)
 
Corazon tinieblas conrad
Corazon tinieblas conradCorazon tinieblas conrad
Corazon tinieblas conrad
 
Video 8 conversión de los godos
Video 8 conversión de los godosVideo 8 conversión de los godos
Video 8 conversión de los godos
 
Hermunduros.pdf
Hermunduros.pdfHermunduros.pdf
Hermunduros.pdf
 
VENEZUELA HEROICA LA.pdf
VENEZUELA HEROICA LA.pdfVENEZUELA HEROICA LA.pdf
VENEZUELA HEROICA LA.pdf
 
CANTAR DE MIO ÇID
CANTAR DE MIO ÇIDCANTAR DE MIO ÇID
CANTAR DE MIO ÇID
 

Más de Fátima Prieto

La historia de Grecia en imágenes II
La historia de Grecia en imágenes IILa historia de Grecia en imágenes II
La historia de Grecia en imágenes II
Fátima Prieto
 
La historia de Grecia en imágenes I
La historia de Grecia en imágenes ILa historia de Grecia en imágenes I
La historia de Grecia en imágenes I
Fátima Prieto
 
Introducción a La Conjuración de Catilina
Introducción a La Conjuración de CatilinaIntroducción a La Conjuración de Catilina
Introducción a La Conjuración de Catilina
Fátima Prieto
 
Selección de Textos de Anábasis I, Jenofonte
Selección de Textos de Anábasis I, JenofonteSelección de Textos de Anábasis I, Jenofonte
Selección de Textos de Anábasis I, Jenofonte
Fátima Prieto
 
Guerra de las Galias Texto 5 1ª Evaluación
Guerra de las Galias Texto 5 1ª EvaluaciónGuerra de las Galias Texto 5 1ª Evaluación
Guerra de las Galias Texto 5 1ª Evaluación
Fátima Prieto
 
Anábasis Texto 1 1ª Evaluación
Anábasis Texto 1 1ª EvaluaciónAnábasis Texto 1 1ª Evaluación
Anábasis Texto 1 1ª Evaluación
Fátima Prieto
 
Introducción a La Guerra de las Galias de Julio César
Introducción a La Guerra de las Galias de Julio CésarIntroducción a La Guerra de las Galias de Julio César
Introducción a La Guerra de las Galias de Julio César
Fátima Prieto
 
Introducción a La Anábasis de Jenofonte
Introducción a La Anábasis  de JenofonteIntroducción a La Anábasis  de Jenofonte
Introducción a La Anábasis de Jenofonte
Fátima Prieto
 
Homosexualidad En La Antigua Grecia
Homosexualidad En La Antigua GreciaHomosexualidad En La Antigua Grecia
Homosexualidad En La Antigua Grecia
Fátima Prieto
 
El Teatro Clásico. Grecia. Tragedia
El Teatro Clásico. Grecia. TragediaEl Teatro Clásico. Grecia. Tragedia
El Teatro Clásico. Grecia. Tragedia
Fátima Prieto
 
Sistema Mitológico Clásico II
Sistema Mitológico Clásico IISistema Mitológico Clásico II
Sistema Mitológico Clásico II
Fátima Prieto
 
Sistema Mitológico Clásico I
Sistema Mitológico Clásico ISistema Mitológico Clásico I
Sistema Mitológico Clásico I
Fátima Prieto
 
Trabajo de Mitología Clásica
Trabajo de Mitología ClásicaTrabajo de Mitología Clásica
Trabajo de Mitología Clásica
Fátima Prieto
 
Las Lenguas Flexivas. Introducción Al Latín
Las Lenguas Flexivas. Introducción Al LatínLas Lenguas Flexivas. Introducción Al Latín
Las Lenguas Flexivas. Introducción Al Latín
Fátima Prieto
 
Formación Del Español
Formación Del EspañolFormación Del Español
Formación Del Español
Fátima Prieto
 

Más de Fátima Prieto (18)

La historia de Grecia en imágenes II
La historia de Grecia en imágenes IILa historia de Grecia en imágenes II
La historia de Grecia en imágenes II
 
La historia de Grecia en imágenes I
La historia de Grecia en imágenes ILa historia de Grecia en imágenes I
La historia de Grecia en imágenes I
 
Teogonía de Hesíodo
Teogonía de HesíodoTeogonía de Hesíodo
Teogonía de Hesíodo
 
Introducción a La Conjuración de Catilina
Introducción a La Conjuración de CatilinaIntroducción a La Conjuración de Catilina
Introducción a La Conjuración de Catilina
 
Selección de Textos de Anábasis I, Jenofonte
Selección de Textos de Anábasis I, JenofonteSelección de Textos de Anábasis I, Jenofonte
Selección de Textos de Anábasis I, Jenofonte
 
Guerra de las Galias Texto 5 1ª Evaluación
Guerra de las Galias Texto 5 1ª EvaluaciónGuerra de las Galias Texto 5 1ª Evaluación
Guerra de las Galias Texto 5 1ª Evaluación
 
Anábasis Texto 1 1ª Evaluación
Anábasis Texto 1 1ª EvaluaciónAnábasis Texto 1 1ª Evaluación
Anábasis Texto 1 1ª Evaluación
 
Introducción a La Guerra de las Galias de Julio César
Introducción a La Guerra de las Galias de Julio CésarIntroducción a La Guerra de las Galias de Julio César
Introducción a La Guerra de las Galias de Julio César
 
Introducción a La Anábasis de Jenofonte
Introducción a La Anábasis  de JenofonteIntroducción a La Anábasis  de Jenofonte
Introducción a La Anábasis de Jenofonte
 
Volubilis
VolubilisVolubilis
Volubilis
 
Homosexualidad En La Antigua Grecia
Homosexualidad En La Antigua GreciaHomosexualidad En La Antigua Grecia
Homosexualidad En La Antigua Grecia
 
El Teatro Clásico. Grecia. Tragedia
El Teatro Clásico. Grecia. TragediaEl Teatro Clásico. Grecia. Tragedia
El Teatro Clásico. Grecia. Tragedia
 
Sistema Mitológico Clásico II
Sistema Mitológico Clásico IISistema Mitológico Clásico II
Sistema Mitológico Clásico II
 
Sistema Mitológico Clásico I
Sistema Mitológico Clásico ISistema Mitológico Clásico I
Sistema Mitológico Clásico I
 
Trabajo de Mitología Clásica
Trabajo de Mitología ClásicaTrabajo de Mitología Clásica
Trabajo de Mitología Clásica
 
Las Lenguas Flexivas. Introducción Al Latín
Las Lenguas Flexivas. Introducción Al LatínLas Lenguas Flexivas. Introducción Al Latín
Las Lenguas Flexivas. Introducción Al Latín
 
Formación Del Español
Formación Del EspañolFormación Del Español
Formación Del Español
 
La Casa Romana
La Casa RomanaLa Casa Romana
La Casa Romana
 

Último

PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docxPLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
lupitavic
 
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
JonathanCovena1
 

Último (20)

Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...
Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...
Caja de herramientas de inteligencia artificial para la academia y la investi...
 
ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...
ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...
ACERTIJO DE LA BANDERA OLÍMPICA CON ECUACIONES DE LA CIRCUNFERENCIA. Por JAVI...
 
Plan Refuerzo Escolar 2024 para estudiantes con necesidades de Aprendizaje en...
Plan Refuerzo Escolar 2024 para estudiantes con necesidades de Aprendizaje en...Plan Refuerzo Escolar 2024 para estudiantes con necesidades de Aprendizaje en...
Plan Refuerzo Escolar 2024 para estudiantes con necesidades de Aprendizaje en...
 
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circularLey 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
Ley 21.545 - Circular Nº 586.pdf circular
 
Qué es la Inteligencia artificial generativa
Qué es la Inteligencia artificial generativaQué es la Inteligencia artificial generativa
Qué es la Inteligencia artificial generativa
 
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docxPLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
PLAN DE REFUERZO ESCOLAR primaria (1).docx
 
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VSOCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
OCTAVO SEGUNDO PERIODO. EMPRENDIEMIENTO VS
 
Estrategias de enseñanza-aprendizaje virtual.pptx
Estrategias de enseñanza-aprendizaje virtual.pptxEstrategias de enseñanza-aprendizaje virtual.pptx
Estrategias de enseñanza-aprendizaje virtual.pptx
 
Programacion Anual Matemática4 MPG 2024 Ccesa007.pdf
Programacion Anual Matemática4    MPG 2024  Ccesa007.pdfProgramacion Anual Matemática4    MPG 2024  Ccesa007.pdf
Programacion Anual Matemática4 MPG 2024 Ccesa007.pdf
 
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
LABERINTOS DE DISCIPLINAS DEL PENTATLÓN OLÍMPICO MODERNO. Por JAVIER SOLIS NO...
 
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
La empresa sostenible: Principales Características, Barreras para su Avance y...
 
CALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDAD
CALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDADCALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDAD
CALENDARIZACION DE MAYO / RESPONSABILIDAD
 
MAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grande
MAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grandeMAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grande
MAYO 1 PROYECTO día de la madre el amor más grande
 
Sesión de aprendizaje Planifica Textos argumentativo.docx
Sesión de aprendizaje Planifica Textos argumentativo.docxSesión de aprendizaje Planifica Textos argumentativo.docx
Sesión de aprendizaje Planifica Textos argumentativo.docx
 
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcción
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcciónEstrategia de prompts, primeras ideas para su construcción
Estrategia de prompts, primeras ideas para su construcción
 
PIAR v 015. 2024 Plan Individual de ajustes razonables
PIAR v 015. 2024 Plan Individual de ajustes razonablesPIAR v 015. 2024 Plan Individual de ajustes razonables
PIAR v 015. 2024 Plan Individual de ajustes razonables
 
proyecto de mayo inicial 5 añitos aprender es bueno para tu niño
proyecto de mayo inicial 5 añitos aprender es bueno para tu niñoproyecto de mayo inicial 5 añitos aprender es bueno para tu niño
proyecto de mayo inicial 5 añitos aprender es bueno para tu niño
 
Valoración Crítica de EEEM Feco2023 FFUCV
Valoración Crítica de EEEM Feco2023 FFUCVValoración Crítica de EEEM Feco2023 FFUCV
Valoración Crítica de EEEM Feco2023 FFUCV
 
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdfplande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
plande accion dl aula de innovación pedagogica 2024.pdf
 
Imperialismo informal en Europa y el imperio
Imperialismo informal en Europa y el imperioImperialismo informal en Europa y el imperio
Imperialismo informal en Europa y el imperio
 

Selección de Textos de Guerra De Las Galias, César

  • 1. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias     SELECCIÓN DE TEXTOS DE C.I.CAESAR, LA GUERRA DE LAS GALIAS    *Para facilitar la traducción, podéis estudiar los textos de César en  Perseus o con el asistente de lectura de textos latinos Nodictionaries:    http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.02.000 2&default.scheme=book%3Achapter%3Asection&default.type=chapter  http://nodictionaries.com/caesar/de‐bello‐gallico‐1/1    1ª Evaluación    *Los alumnos traducirán los textos que estén anotados    LIBRO I (Campaña contra los helvecios; campaña contra Ariovisto, germano)    I, 1. Gallia est omnis divisa in partes tres, quarum unam incolunt Belgae, aliam  Aquitani, tertiam qui ipsorum lingua Celtae, nostra Galli appellantur. [2] Hi  omnes lingua, institutis, legibus inter se differunt. Gallos ab Aquitanis  Garumna flumen, a Belgis Matrona et Sequana dividit. [3] Horum omnium  fortissimi sunt Belgae, propterea quod a cultu atque humanitate provinciae  longissime absunt, minimeque ad eos mercatores saepe commeant atque ea  quae ad effeminandos animos pertinent important, [4] proximique sunt  Germanis, qui trans Rhenum incolunt, quibuscum continenter bellum gerunt.  Qua de causa Helvetii quoque reliquos Gallos virtute praecedunt, quod fere  cotidianis proeliis cum Germanis contendunt, cum aut suis finibus eos  prohibent aut ipsi in eorum finibus bellum gerunt. [5] [Eorum una, pars, quam  Gallos obtinere dictum est, initium capit a flumine Rhodano, continetur  Garumna flumine, Oceano, finibus Belgarum, attingit etiam ab Sequanis et  Helvetiis flumen Rhenum, vergit ad septentriones. [6] Belgae ab extremis  Galliae finibus oriuntur, pertinent ad inferiorem partem fluminis Rheni,  spectant in septentrionem et orientem solem. [7] Aquitania a Garumna flumine  ad Pyrenaeos montes et eam partem Oceani quae est ad Hispaniam pertinet;  spectat inter occasum solis et septentriones.]                  1
  • 2. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias   Texto 1: Orgetórix promueve una conspiración de la nobleza helvecia, actual  Suiza.    I, 2, 1. Apud Helvetios longe nobilissimus fuit et ditissimus Orgetorix. Is  M. Messala, [et P.] M. Pisone consulibus regni cupiditate inductus  coniurationem nobilitatis fecit et civitati1 persuasit2 ut de finibus suis cum  omnibus copiis exirent:…    1 Entiéndase como conjunto de ciudadanos 2 Verbo transitivo     I, 3, 1. His rebus adducti et auctoritate Orgetorigis permoti constituerunt ea  quae ad proficiscendum pertinerent comparare, iumentorum et carrorum quam  maximum numerum coemere, sementes quam maximas facere, ut in itinere  copia frumenti suppeteret, cum proximis civitatibus pacem et amicitiam  confirmare.        Texto 2: Los helvecios, preparados ya para salir de sus territorios, queman  todo lo demás.    I, 5, 2‐3. Ubi iam se ad eam rem paratos esse arbitrati sunt, oppida sua omnia,  numero ad duodecim, vicos ad quadRhingentos, reliqua privata aedificia  incendunt; [3] frumentum omne, praeter quod1 secum portaturi erant2,  comburunt, ut domum reditionis spe sublata paratiores ad omnia pericula  subeunda3 essent; trium mensum molita cibaria sibi quemque4 domo5 efferre  iubent.    1 Praeter quod: “con excepción del que” 2 3ª per. Pl. perifrástica activa: “iban a llevar” 3 Ad omnia pericula subeunda: “para sobrellevar todos los peligros” 4 De quisque, quaeque, quidque 5 Abl. de separación : “de su país”               2
  • 3. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias       Texto 3: Los helvecios sólo disponen de dos salidas de sus territorios.    I, 6, 1‐2. Erant omnino itinera duo, quibus1 itineribus domo2 exire possent:  unum per Sequanos, angustum et difficile, inter montem Iuram et flumen  Rhodanum, vix qua3 singuli carri ducerentur, mons autem altissimus  impendebat, ut facile perpauci prohibere possent; [2] alterum per provinciam  nostram, multo4 facilius atque expeditius, propterea quod5 inter fines  Helvetiorum et Allobrogum, qui nuper pacati erant, Rhodanus fluit isque non  nullis6 locis vado transitur.    1 quibus itineribus: repetición del antecedente itinera, “había dos caminos, por los cuales…” 2 Abl. de separación: “de sus país” 3 Adverbio relativo: “por donde” 4 Adverbio modificador de los adjetivos comparativos 5 propterea quod: “porque” 6 non nullis locis: “en algunos lugares”     Texto 4: Cuando César se entera de las intenciones de los helvecios, se  apresura hacia la Galia ulterior    I, 7, 1. Caesari cum id nuntiatum esset, eos per provinciam nostram iter facere1  conari2, maturat ab urbe proficisci et quam maximis potest itineribus3 in  Galliam ulteriorem contendit et ad Genavam pervenit.    1 Iter facere: “pasar, marchar”. 2 Aposición de id. 3 Quam maximis potest itineribus: “a marcahs forzadas”     Texto 5: Los helvecios intentan convencer a César de que su propósito de  atravesar la provincia no es perjudicial para ella.    I, 7, 3. Ubi1 de eius adventu Helvetii certiores facti sunt, legatos ad eum mittunt  nobilissimos civitatis, cuius legationis Nammeius et Verucloetius principem  locum obtinebant, qui2 dicerent sibi esse in animo sine ullo maleficio iter per  provinciam facere, propterea quod3 aliud iter haberent nullum:    1 Valor temporal. 2 Adjetiva con subjuntivo, valor final. 3 Propterea quod: “porque”, con subjuntivo al depender de un infinitivo (traducir en indicativo). 3
  • 4. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias     Texto 6: César realiza construcciones de defensa en el monte Jura, junto a la  desembocadura del Ródano en el lago Lemán para frenar el paso de los  helvecios.    I, 8, 1. Interea ea legione quam secum1 habebat militibusque, qui ex provincia  convenerant, a lacu Lemanno, qui in flumen Rhodanum influit, ad montem  Iuram, qui fines Sequanorum ab Helvetiis dividit, milia passuum XVIIII murum  in altitudinem pedum sedecim fossamque perducit.    1 Se refiere a César Texto 7: A los helvecios, que no han podido pasar por la provincia, sólo les queda un camino a través del territorio de los secuanos. Para ello, intentan que el heduo Dumnórige interceda por ellos ante los secuanos.   I, 9, 1‐2. Relinquebatur una per Sequanos via, qua1 Sequanis invitis2 propter  angustias ire non poterant. [2] His cum sua sponte persuadere non possent,  legatos ad Dumnorigem Haeduum mittunt, ut eo deprecatore2 a Sequanis  impetrarent.    1 Adverbio relativo 2 Ab. Ab., tipo “Cicerone consule” Texto 8: Dumnórige consigue lo que le piden y secuanos y helvecios se intercambian rehenes.   I, 9, 4. Itaque rem suscipit et a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire  patiantur, obsidesque1 uti2 inter sese dent perficit: Sequani, ne itinere Helvetios  prohibeant, Helvetii, ut sine maleficio et iniuria transeant3.    1 Entiéndase obsides detrás de uti. 2 Uti = ut. Hay varios en el texto, no siempre con el mismo valor 3 Yuxtapuestas en las que se sobreentiende el verbo y cuyos sujetos son Sequani y Helvetii.     I, 10, 1. Caesari renuntiatur Helvetiis esse in animo per agrum Sequanorum et  Haeduorum iter in Santonum fines facere, qui non longe a Tolosatium finibus  absunt, quae civitas est in provincia.  4
  • 5. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias     I, 11, 1‐2. Helvetii iam per angustias et fines Sequanorum suas copias  traduxerant et in Haeduorum fines pervenerant eorumque agros populabantur.  [2] Haedui, cum se suaque ab iis defendere non possent, legatos ad Caesarem  mittunt rogatum auxilium:      Texto 9: Después de asolar el país de los heduos, los helvecios atraviesan el  río Arar, hoy el Saona.    I, 12, 1. Flumen est Arar, quod per fines Haeduorum et Sequanorum in  Rhodanum influit, incredibili lenitate, ita ut1 oculis in utram partem2 fluat  iudicari non possit. Id Helvetii ratibus ac lintribus iunctis3 transibant.    1 Ita ut… possit (Subjuntivo). 2 In utram partem: “hacia cuál de las dos partes” 3 Ratibus ac lintribus iunctis: Instrumental.     Texto 10: César se prepara para trabar combate con los helvecios.    I, 24, 1‐2. Postquam id animum advertit1, copias suas Caesar in proximum  collem subduxit equitatumque, qui2 sustineret hostium impetum, misit. [2] Ipse  interim in colle medio triplicem aciem instruxit legionum quattuor  veteranarum;    1 Animum advertit = animadvertit 2 Adjetiva con subjuntivo, valor final     Texto 11: Los helvecios, vencidos, piden la paz a César con súplicas.    I, 27, 1‐2. Helvetii omnium rerum inopia adducti1 legatos de deditione ad eum2  miserunt. [2] Qui3 cum eum in itinere convenissent seque ad pedes proiecissent  suppliciterque locuti flentes4 pacem petissent, atque eos in eo loco quo5 tum  essent suum adventum expectare iussisset, paruerunt.    1 Omnium rerum inopia adducti: “llevados por la falta de todo” 2 Ad eum: “ante él” 3 Falso relativo. 4 Locuti flentes: dos participios que concuerdan con el sujeto y que tienen funciones diferentes 5 Quo tum essent: “en el que en ese momento se encontraran” 5
  • 6. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias       I, 38, 1. Cum tridui viam processisset, nuntiatum est ei Ariovistum cum suis  omnibus copiis ad occupandum Vesontionem, quod est oppidum maximum  Sequanorum, contendere [triduique viam a suis finibus processisse].      I, 43, 1‐2. Planities erat magna et in ea tumulus terrenus satis grandis. Hic locus  aequum fere spatium a castris Ariovisti et Caesaris aberat. Eo, ut erat dictum,  ad conloquium venerunt. [2] Legionem Caesar, quam equis devexerat, passibus  CC ab eo tumulo constituit. Item equites Ariovisti pari intervallo constiterunt.      I, 46, 1‐2. Dum haec in conloquio geruntur, Caesari nuntiatum est equites  Ariovisti propius tumulum accedere et ad nostros adequitare, lapides telaque in  nostros coicere. [2] Caesar loquendi finem fecit seque ad suos recepit suisque  imperavit ne quod omnino telum in hostes reicerent.      I, 54, 1. Hoc proelio trans Rhenum nuntiato, Suebi, qui ad ripas Rheni venerant,  domum reverti coeperunt; quos ubi qui proximi Rhenum incolunt perterritos  senserunt, insecuti magnum ex iis numerum occiderunt.       LIBRO II (Campaña contra los belgas)      Texto 12: César, una vez establecidos contactos con los remos se entera de que  los otros pueblos belgas se están preparando contra él, de manera que se  apresura a cruzar el río Áxona, actual Aisne, en la frontera con los remos, y a  apostarse al otro lado, después de colocar una guarnición en el puente.    II, 5, 6. In eo flumine pons erat. Ibi praesidium ponit et in altera parte fluminis  Q. Titurium Sabinum legatum cum sex cohortibus relinquit; castra in  altitudinem pedum XII vallo fossaque duodeviginti pedum muniri iubet.                6
  • 7. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias       II, 6, 2. Gallorum eadem atque Belgarum oppugnatio est haec: ubi circumiecta  multitudine hominum totis moenibus undique in murum lapides iaci coepti  sunt murusque defensoribus nudatus est, testudine facta portas succedunt  murumque subruunt.       Texto 13: En la dura batalla, los soldados romanos matan a muchos enemigos  en su intento de atravesar el río, algunos de ellos pasando por encima de los  cadáveres de sus compañeros.    II, 10, 2‐3. Acriter in eo loco pugnatum est. [2] Hostes impeditos nostri in  flumine adgressi magnum eorum numerum occiderunt; [3] per eorum corpora  reliquos audacissime transire conantes1 multitudine telorum reppulerunt  primosque, qui transierant, equitatu circumventos2 interfecerunt.    1 Per eorum corpora audacissime transire conantes: participio concordando con reliquos. 2 Participio de perfecto de circumvenio.     Texto 14: César se apresura hacia los territoios de los suesiones, vecinos  sureños de los remos.    II, 12, 1. Postridie eius diei1 Caesar, priusquam se hostes ex terrore ac fuga  reciperent, in fines Suessionum, qui proximi Remis erant, exercitum duxit et  magno itinere [confecto] ad oppidum Noviodunum contendit.    1 Postridie eius diei: “al día siguiente”.     Texto 15: César acepta la rendición de los suesiones mediante la entrega de  rehenes.    II, 13, 1. Caesar, obsidibus1 acceptis primis civitatis atque ipsius Galbae2 regis  duobus filiis armisque omnibus ex oppido traditis, in deditionem Suessiones  accipit exercitumque in Bellovacos3 ducit.    1 Predicativo de primis civitatis, en ablativo por concordancia con primis. 2 Galba, jefe de los suesiones. 3 Los belovacos, otro pueblo belga. 7
  • 8. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias       II, 26, 1‐2. Caesar, cum VII. legionem, quae iuxta constiterat, item urgeri ab  hoste vidisset, tribunos militum monuit ut paulatim sese legiones coniungerent  et conversa signa in hostes inferrent. [2] Quo facto cum aliis alii subsidium  ferrent neque timerent ne aversi ab hoste circumvenirentur, audacius resistere  ac fortius pugnare coeperunt.      II, 29, 1‐2. Atuatuci, de quibus supra diximus, cum omnibus copiis auxilio  Nerviis venirent, hac pugna nuntiata ex itinere domum reverterunt; [2] cunctis  oppidis castellisque desertis sua omnia in unum oppidum egregie natura  munitum contulerunt.      II, 34‐35, 1. Eodem tempore a P. Crasso, quem cum legione una miserat ad  Venetos, Venellos, Osismos, Coriosolitas, Esuvios, Aulercos, Redones, quae  sunt maritimae civitates Oceanumque attingunt, certior factus est omnes eas  civitates in dicionem potestatemque populi Romani esse redactas.  35. His rebus gestis omni Gallia pacata, …                        8
  • 9. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias   2ª Evaluación  LIBRO III (Rebelión en los Alpes; campaña contra los vénetos; rebelión en  Aquitania)      III, 1, 1. Cum in Italiam proficisceretur Caesar, Ser. Galbam cum legione XII. et  parte equitatus in Nantuates, Veragros Sedunosque misit, qui a finibus  Allobrogum et lacu Lemanno et flumine Rhodano ad summas Alpes pertinent.      III, 7, 1. His rebus gestis cum omnibus de causis Caesar pacatam Galliam  existimaret, [superatis Belgis, expulsis Germanis, victis in Alpibus Sedunis,]  atque ita inita hieme in Illyricum profectus esset, quod eas quoque nationes  adire et regiones cognoscere volebat, subitum bellum in Gallia coortum est.      Texto 1: Estalla una nueva rebelión entre los vénetos, pueblo marítimo de  Armórica, en la actual Bretaña, que detenta el mayor poder entre sus vecinos  por su número de naves y de puertos y su práctica de la navegación.    III, 8, 1. Huius est civitatis longe1 amplissima auctoritas omnis orae maritimae  regionum earum2, quod et3 naves habent Veneti plurimas, quibus in Britanniam  navigare consuerunt, et scientia atque usu rerum nauticarum ceteros  antecedunt et in magno impetu maris atque aperto4 paucis portibus interiectis,  quos5 tenent ipsi, omnes fere6 qui eo mari uti7 consuerunt habent vectigales8.    1 Modificador de amplissima. 2 omnis orae maritimae regionum earum: partitivo de amplissima. 3 Et… et…et: coordinadas introducidas por quod. 4 In magno impetu maris atque aperto: “en un mar borrascoso y abierto”. 5 Adjetiva, con portibus como antecedente. 6 Modificador de omnes. 7 Infinitivo de utor, que rige ablativo. 8 Predicativo que se refiere a omnes.   III, 9, 1‐2. Quibus de rebus Caesar a Crasso certior factus, quod ipse aberat  longius, naves interim longas aedificari in flumine Ligeri, quod influit in  Oceanum, remiges ex provincia institui, nautas gubernatoresque comparari  iubet. [2] His rebus celeriter administratis ipse, cum primum per anni tempus  potuit, ad exercitum contendit.    9
  • 10. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias   Texto 2: Los vénetos, enterados de las maniobras de César y confiados en su  supremacía en el arte de la guerra en mar abierto, se preparan también ellos y  se buscan aliados.    III, 9, 8‐10. His initis consiliis oppida muniunt, [9] frumenta ex agris in oppida  comportant, naves in Venetiam, ubi Caesarem primum bellum gesturum1 [10]  constabat, quam plurimas possunt2 cogunt. Socios sibi ad id bellum Osismos,  Lexovios, Namnetes, Ambiliatos, MoRhinos, Diablintes, Menapios adsciscunt;  auxilia3 ex Britannia, quae contra eas regiones posita est, arcessunt    1 Se sobreentiende esse. 2 Naves quam plurimas possunt: “el mayor número de naves posible”. 3 Tropas auxiliares.     III, 11, 1‐2. Itaque T. Labienum legatum in Treveros, qui proximi flumini Rheno  sunt, cum equitatu mittit. [2] Huic mandat, Remos reliquosque Belgas adeat  atque in officio contineat Germanosque, qui auxilio a Belgis arcessiti dicebantur,  si per vim navibus flumen transire conentur, prohibeat.      Texto 3: Después de dar instrucciones a T. Labieno para que actúe con los  belgas y germanos, hace lo mismo con P. Craso, pues intenta evitar que los  pueblos galos se unan en una gran ofensiva.    III, 11, 3. P. Crassum cum cohortibus legionariis XII et magno numero equitatus  in Aquitaniam proficisci iubet, ne ex his nationibus auxilia in Galliam mittantur  ac tantae nationes coniungantur.      Texto 4: Por otro lado, ordena a D. Bruto ponerse al frente de la flota y  marchar contra los vénetos.    III, 11, 5. D. Brutum adulescentem classi Gallicisque navibus, quas ex Pictonibus  et Santonis reliquisque pacatis regionibus convenire iusserat, praeficit et, cum  primum possit1, in Venetos proficisci iubet. Ipse eo2 pedestribus copiis  contendit.    1 Cum primum possit: “tan pronto como pueda”. 2 Adverbio de lugar.   10
  • 11. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias   Texto 5: Mientras tanto, Q.Titurio Sabino llega a los territorios de los unelos,  en la actual Normandía, donde Viridóvix está reuniendo un ejército contra  Roma.    III, 17, 1‐2. Dum haec in Venetis geruntur, Q. Titurius Sabinus cum iis copiis  quas a Caesare acceperat in fines Venellorum pervenit. [6] His praeerat  Viridovix ac summam imperii tenebat earum omnium civitatum quae  defecerant, ex quibus exercitum [magnasque copias] coegerat;      Texto 6: Por otro lado, Publio Craso, después de reunir tropas y alimento, se  dirige hacia el territorio de los sotiates, en Aquitania.     III, 20, 2. Itaque re frumentaria provisa, auxiliis equitatuque comparato, multis  praeterea viris fortibus Tolosa et Carcasone et Narbone, quae sunt civitates  Galliae provinciae finitimae, ex his regionibus nominatim evocatis, in Sotiatium  fines exercitum introduxit.      III; 21, 1. Pugnatum est diu atque acriter, cum Sotiates superioribus victoriis  freti in sua virtute totius Aquitaniae salutem positam putarent, nostri autem  quid sine imperatore et sine reliquis legionibus adulescentulo duce efficere  possent perspici cuperent; tandem confecti vulneribus hostes terga verterunt.      Texto 7: Craso, después de la rendición, se dirige hacia los territorios de los  vocates y de los tarusatios, también aquitanos. Allí, asustados, se preparan los  “bárbaros”.    III, 23, 1‐2. Armis obsidibusque acceptis, Crassus in fines Vocatium et  Tarusatium profectus est. [2] Tum vero barbari commoti, quod oppidum et  natura loci et1 manu munitum2 paucis diebus quibus eo3 ventum erat  expugnatum4 cognoverant, legatos quoque versus5 dimittere, coniurare, obsides  inter se dare, copias parare coeperunt.    1 Et… et: “ya… ya” 2 Participio con valor concesivo. 3 Adverbio de lugar. 4 Se sobreentiende esse. El núcleo de su sujeto, oppidum. 5 Quoque versus: “a todas partes”     11
  • 12. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias   III, 24. Prima luce productis omnibus copiis duplici acie instituta, auxiliis in  mediam aciem coniectis, quid hostes consilii caperent expectabat. [2] Illi, etsi  propter multitudinem et veterem belli gloriam paucitatemque nostrorum se  tuto dimicaturos existimabant, tamen tutius esse arbitrabantur obsessis viis  commeatu intercluso sine vulnere victoria potiri, [3] et si propter inopiam rei  frumentariae Romani se recipere coepissent, impeditos in agmine et sub sarcinis  infirmiores animo adoriri cogitabant. [4] Hoc consilio probato ab ducibus,  productis Romanorum copiis, sese castris tenebant. [5] Hac re perspecta  Crassus, cum sua cunctatione atque opinione timoris hostes nostros milites  alacriores ad pugnandum effecissent atque omnium voces audirentur expectari  diutius non oportere quin ad castra iretur, cohortatus suos omnibus cupientibus  ad hostium castra contendit.      Texto 8: Craso da instrucciones a los prefectos con la intención de acercarse a  las fortificaciones de los enemigos.    III, 26, 1‐2. Crassus equitum praefectos cohortatus, ut magnis praemiis  pollicitationibusque suos excitarent, quid1 fieri vellet ostendit. [2] Illi, ut erat  imperatum, eductis iis cohortibus … celeriter ad eas quas diximus munitiones2  pervenerunt…    1 Pronombre interrogativo. 2 = ad eas munitiones quas diximus       Texto 9: Al rebasar las fortificaciones, los soldados de César renuevan sus  ánimos, mientras que los enemigos buscan un camino para su salvación.    III, 26, 4‐5. Tum vero clamore ab ea parte audito nostri redintegratis viribus,  quod1 plerumque in spe victoriae accidere consuevit, acrius impugnare  coeperunt. [5] Hostes undique circumventi desperatis omnibus rebus se per  munitiones deicere et fuga salutem petere contenderunt.    1 “cosa que”           12
  • 13. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias   Texto 10: En el norte, tras un temporal, César decide retirar su ejército en  campamentos de invierno entre los aulercos y lexovios, en la actual  Noemandía.    III, 29, 3. Itaque vastatis omnibus eorum agris, vicis aedificiisque incensis,  Caesar exercitum reduxit et in Aulercis Lexoviisque, reliquis item civitatibus  quae proxime bellum fecerant, in hibernis conlocavit.        LIBRO V (Campaña de Britania)    Texto 11: César emprende su campaña de Britania, tras dejar a Labieno al  cuidado de todos los asuntos de la Galia    V, 8, 1‐2. His rebus gestis, Labieno in continente cum tribus legionibus et  equitum milibus duobus relicto ut portus tueretur et rem frumentariam  provideret quaeque1 in Gallia gererentur cognosceret consiliumque pro tempore  et pro re2 caperet, [2] ipse cum quinque legionibus et pari numero equitum,  quem3 in continenti reliquerat, ad solis occasum naves solvit et leni Africo4  provectus media circiter nocte vento intermisso cursum non tenuit5, et longius  delatus aestu orta luce sub sinistra Britanniam relictam6 conspexit.    1 Quae: pronombre interrogativo, neutro. 2 Pro tempore et pro re: “según el momento o la situación” 3 Su antecedente se sobreentiende como el segundo término de la comparación con pari: “con igual número de jinetes del que…” 4 “por un suave ábrego”, viento del suroeste, que viene de África según los romanos. 5 “no mantuvo el rumbo” 6 Sub sinistra relictam, participio predicativo dependiendo de un verbo de percepción.     V, 10, 1‐2. Postridie eius diei mane tripertito milites equitesque in expeditionem  misit, ut eos qui fugerant persequerentur. [2] His aliquantum itineris progressis,  cum iam extremi essent in prospectu, equites a Quinto Atrio ad Caesarem  venerunt, qui nuntiarent superiore nocte maxima coorta tempestate prope  omnes naves adflictas atque in litore eiectas esse,…              13
  • 14. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias   Texto 12: Los enemigos aprovechan un momento de descuido de los romanos  pues están fortificando el campamento.    V, 15, 3. At illi, intermisso spatio1, imprudentibus nostris atque occupatis in  munitione castrorum, subito se ex silvis eiecerunt, impetuque in eos facto qui  erant in statione2 pro castris collocati, [4] acriter pugnaverunt,…    1 Se sobreentiende temporis. 2 In statione: “de guardia”     Texto 13: Después de mauchos problemas, pues la forma de combate de los  britanos esbastante nueva para los romanos, César decide ir hacia el Támesis,  en los territorios de Casivelauno    V, 18, 1‐2. Caesar cognito consilio eorum ad flumen Tamesim in fines  Cassivellauni exercitum duxit; quod1 flumen uno omnino2 loco pedibus, atque  hoc aegre3, transiri potest. [2] Eo4 cum venisset, animum advertit5 ad alteram  fluminis ripam magnas esse copias hostium instructas6;    1 Falso relativo. 2 Modificador de uno. 3 “y esto con facultad”. 4 Adverbio de lugar. 5 Animum advertit = animadvertit. 6 Para entenderlo mejor > magnas copias hostium instructas esse.     Texto 14: Al atravesar el río, los soldados romanos se abalanzan con mucho  ímpetu sobre los enemigos apostados en la otra orilla y causan una  desbandada.    V, 18, 5. Sed ea celeritate atque eo impetu milites ierunt, cum1 capite solo ex  aqua exstarent, ut hostes impetum legionum atque equitum sustinere non  possent ripasque dimitterent2 ac se fugae mandarent.    1 Valor más bien concesivo. 2 Dimitto: “abandonar”         14
  • 15. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias     V, 20, 1‐3. Interim TRhinobantes, prope firmissima earum regionum civitas, ex  qua Mandubracius adulescens Caesaris fidem secutus ad eum in continentem  Galliam venerat, cuius pater in ea civitate regnum obtinuerat interfectusque  erat a Cassivellauno, ipse fuga mortem vitaverat, legatos ad Caesarem mittunt  pollicenturque sese ei dedituros atque imperata facturos; [2] petunt ut  Mandubracium ab iniuria Cassivellauni defendat atque in civitatem mittat, qui  praesit imperiumque obtineat.      V, 21, 1‐2. TRhinobantibus defensis atque ab omni militum iniuria prohibitis  Cenimagni, Segontiaci, Ancalites, Bibroci, Cassi legationibus missis sese Caesari  dedunt. [2] Ab his cognoscit non longe ex eo loco oppidum Cassivellauni abesse  silvis paludibusque munitum, quo satis magnus hominum pecorisque numerus  convenerit.      V, 22, 1. Dum haec in his locis geruntur, Cassivellaunus ad Cantium, quod esse  ad mare supra demonstravimus, quibus regionibus quattuor reges praeerant,  Cingetorix, Carvilius, Taximagulus, Segovax, nuntios mittit atque eis imperat  uti coactis omnibus copiis castra navalia de improviso adoriantur atque  oppugnent.        Texto 15: César decide regresar después de la victoria y para ello necesita  organizar dos convoyes.    V, 23, 1‐2. Obsidibus acceptis exercitum reducit ad mare, naves invenit refectas.  [2] His deductis1, quod et captivorum magnum numerum habebat, et nonnullae  tempestate deperierant naves, duobus commeatibus exercitum reportare  instituit.    1 Deduco: “botar”               15
  • 16. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias   3ª Evaluación  LIBRO VI (Diversas revueltas galas; 2ª expedición al otro lado del Rhin;  disgresión sobre galos y germanos)    Texto 1: César ha pedido a Pompeyo que le abastezca de soldados y ha hecho  una leva entre los galos, pues teme una revuelta aún mayor… Después de la  muerte de Indutiomaro en el 54, enemigo de César y jefe de los tréveros, en la  actual Luxemburgo, su pueblo intenta conseguir ayuda de los germanos, sus  vecinos.    VI, 2, 1‐2. Interfecto Indutiomaro, ut docuimus, ad eius propinquos1 a Treveris  imperium defertur. Illi finitimos Germanos sollicitare et pecuniam polliceri non  desistunt. Cum ab proximis impetrare non possent, [2] ulteriores temptant.    1 “parientes”     VI, 3, 1‐2. Itaque nondum hieme confecta proximis quattuor coactis legionibus  de improviso in fines Nerviorum contendit et, [2] priusquam illi aut convenire  aut profugere possent, magno pecoris atque hominum numero capto atque ea  praeda militibus concessa vastatisque agris in deditionem venire atque obsides  sibi dare coegit.      Texto 2: Efectivamente, debe sofocar a los nervios, pueblo belga; más tarde  los senones, vecinos de los parisios,  y los carnutes, vecinos al oeste de éstos,  piden que se les perdone en su intento de revuelta. Sin embargo, su  preocupación está en el líder eburón Ambiórix, ya que se está movilizando  junto con los menapios y tréveros, los primeros al norte, en territrio belga, y  los segundos al sur de los eburones, también belgas, además de solicitar  ayuda a los germanos. Para ello, primero somete a los menapios, mientras que  Labieno hará lo mismo con los tréveros. En este momento decide atravesar el  Rhin.    VI, 9, 1‐2. Caesar, postquam ex Menapiis in Treveros venit, duabus de causis  Rhenum transire constituit; quarum una erat, quod auxilia contra se Treveris  miserant1, [2] altera, ne ad eos Ambiorix receptum haberet2.  1 Se sobreentiende que el sujeto son los germanos. 2 Receptum haberet: “encontrara refugio” 16
  • 17. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias       VI, 17, 1‐2. Deum maxime Mercurium colunt. Huius sunt plurima simulacra:  hunc omnium inventorem artium ferunt, hunc viarum atque itinerum ducem,  hunc ad quaestus pecuniae mercaturasque habere vim maximam arbitrantur.  Post hunc Apollinem et Martem et Iovem et Minervam. [2] De his eandem fere,  quam reliquae gentes, habent opinionem: Apollinem morbos depellere,  Minervam operum atque artificiorum initia tradere, Iovem imperium  caelestium tenere, Martem bella regere.      Texto 3: En su disgresión sobre galos y germanos, César habla de sus  creencias y sus dioses, y, entre ellos de Dis Pater (probablemente Cernuno,  un dios muy respetado entre los galos), considerado en Roma como una  divinidad de la noche (aunque no está demostrada esta relación en el dios  galo)     VI, 18, 1‐2. Galli se omnes ab Dite patre prognatos1 praedicant idque ab  druidibus proditum1 dicunt. [2] Ob eam causam spatia omnis temporis non  numero dierum sed noctium finiunt; dies natales et mensum et annorum initia  sic observant ut2 noctem dies subsequatur.    1 Se sobreentiende esse. 2 Sic… ut + Subjuntivo.     VI, 21, 1‐2. Germani multum ab hac consuetudine differunt. Nam neque  druides habent, qui rebus divinis praesint, neque sacrificiis student. [2] Deorum  numero eos solos ducunt, quos cernunt et quorum aperte opibus iuvantur,  Solem et Vulcanum et Lunam, reliquos ne fama quidem acceperunt.      Texto 4: César decide no avanzar más en territorio suevo, que se ha retirado a  la parte más alejada de su territorio, debido a la falta de trigo.    VI, 29, 1. Caesar, postquam per Vbios1 exploratores comperit Suebos sese in  silvas recepisse, inopiam frumenti veritus, quod, ut supra demonstravimus,  minime omnes Germani agriculturae student2, constituit non progredi longius;  1 Pueblo germano, fiel a César y vecino de los tréveros. 2 Según la disgresión de César sobre los germanos, éstos no se preocupaban demasiado de la agricultura (VI, 22). 17
  • 18. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias       VI, 31, 5. Catuvolcus, rex dimidiae partis Eburonum, qui una cum Ambiorige  consilium inierat, aetate iam confectus, cum laborem aut belli aut fugae ferre  non posset, omnibus precibus detestatus Ambiorigem, qui eius consilii auctor  fuisset, taxo, cuius magna in Gallia Germaniaque copia est, se exanimavit.      Texto 5: Tras volver del otro lado del Rhin, El ejército de César ha  sorprendido a Ambiórix, pero éste ha podido huir. Esta desbandada de los  eburones ha provocado el suicidio del otro jefe, Catuvolco. César divide sus  tropas y él se dirige hacia el río Escalde, actual Escaut, para buscar a  Ambiórix.    VI, 33, 3. ipse cum reliquis tribus ad flumen Scaldem, quod influit in Mosam,  extremasque Arduennae partes ire constituit, quo1 cum paucis equitibus  profectum2 Ambiorigem audiebat.    1 Adverbio relativo. 2 Se sobreentiende esse.       VI, 39, 1‐2. Interim confecta frumentatione milites nostri clamorem exaudiunt:  praecurrunt equites; quanto res sit in periculo cognoscunt. [2] Hic vero nulla  munitio est quae perterritos recipiat: modo conscripti atque usus militaris  imperiti ad tribunum militum centurionesque ora convertunt;…      VI, 41, 1‐2. Germani desperata expugnatione castrorum, quod nostros iam  constitisse in munitionibus videbant, cum ea praeda quam in silvis deposuerant  trans Rhenum sese receperunt. [2] Ac tantus fuit etiam post discessum hostium  terror ut ea nocte, cum Gaius Volusenus missus cum equitatu ad castra  venisset, fidem non faceret adesse cum incolumi Caesarem exercitu.      VI, 44, 2. Quibus cum aqua atque igni interdixisset, duas legiones ad fines  Treverorum, duas in Lingonibus, sex reliquas in Senonum finibus Agedinci in  hibernis collocavit frumentoque exercitui proviso, ut instituerat, in Italiam ad  conventus agendos profectus est.    18
  • 19. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias   LIBRO  VII (Vecingetórix)    Texto 6: Después de pacificar toda la Galia, César parte hacia Italia en el  invierno del 52 a.C. Allí se entera de la muerte de Publio Clodio, afecto a su  facción. Mientras tanto, algunos pueblos galos comienzan de nuevo a  movilizarse… Los carnutes toman Cénabo, actual Orleans y asesinan a los  comerciantes romanos. En el país arverno, el joven Vercingetórige intenta  suscitar la misma rebelión.    VII, 4, 1. Simili ratione1 ibi Vercingetorix, Celtilli filius, Arvernus, summae  potentiae adulescens, cuius pater pRhincipatum2 Galliae totius obtinuerat et ob  eam causam, quod regnum appetebat, ab civitate erat interfectus, convocatis  suis clientibus facile incendit3.    1 “con esta misma idea” 2 “supremacía” 3 El CD está implícito en el Ab. Ab.   VII, 8, 1‐2. His rebus comparatis, represso iam Lucterio et remoto, quod intrare  intra praesidia periculosum putabat, in Helvios proficiscitur. [2] Etsi mons  Cevenna, qui Arvernos ab Helviis discludit, durissimo tempore anni altissima  nive iter impediebat, tamen discussa nive sex in altitudinem pedum atque ita  viis patefactis summo militum sudore ad fines Arvernorum pervenit.      Texto 7: Vercingétorix ha conseguido que se le unan numerosos pueblos  galos y se ha puesto al mando de los mismos. César ha organizado su ejército  tras volver de Italia y asegurar la defensa de la Narbonense, y se dispone a  tomar la ciudadela de Novioduno, de los bituriges, en el centro de la Galia,  pero cuando está en esta empresa, aparece el ejército de Vercingétorix y los de  la ciudadela se enardecen con la posibilidad de la ayuda gala… César decide  ayudar a sus soldados, que han entrado ya en la ciudadela, con la caballería y  con algunos germanos.    VII, 13, 1‐2. Caesar ex castris equitatum educi iubet, proelium equestre  committit: laborantibus1 iam suis Germanos equites circiter CCCC summittit2,  quos ab initio habere secum instituerat. [2] Eorum impetum Galli sustinere non  potuerunt atque in fugam coniecti multis amissis se ad agmen receperunt…    1 Laboro: En este contexto, traducir por “hallarse en dificultades” 2 Summitto: “enviar en ayuda” 19
  • 20. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias       VII, 15, 1‐2. Omnium consensu hac sententia probata uno die amplius XX urbes  Biturigum incenduntur. [2] Hoc idem fit in reliquis civitatibus: in omnibus  partibus incendia conspiciuntur; quae etsi magno cum dolore omnes ferebant,  tamen hoc sibi solati proponebant, quod se prope explorata victoria celeriter  amissa reciperaturos confidebant.      Texto 8: Después de varias derrotas, Vercingétorix reune un consejo y los  arenga para que quemen las ciudadelas más desprotegidas y así no den  oportunidad a los romanos de quedarse con los víveres que tanto necesitan  (política de “tierra quemada”). Así lo hacen, con la excepción de Avárico,  ciudad también de los bituriges, fácilmente defendible por la naturaleza del  lugar, donde César ya ha establecido su campamento para asediarla. Hacia  allí se dirige y comienza a vigilar los movimientos de los soldados romanos.    VII, 16, 1‐2. Vercingetorix minoribus Caesarem itineribus1 subsequitur et locum  castris deligit paludibus silvisque munitum ab Avarico longe milia passuum  XVI. [2] Ibi per certos exploratores in singula diei tempora2 quae3 ad Avaricum  agerentur cognoscebat et quid3 fieri vellet imperabat.    1 Minoribus itineribus: “en etapas cortas” 2 In singula diei tempora: “en cada momento del día” 3 Pronombres interrogativos.   Texto 9: Vercingétorix ha conseguido movilizar a muchos de los pueblos  galos, incluso a los heduos, los más fieles a César, y ha impedido el asedio de  la ciudad de Gergovia, en territorio arverno. César, por su parte, se ha reunido  con Labieno, que estaba luchando con los parisios, y se ha enfrentado con  Vercingétorix, que decide trasladarse a Alesia, ciudad de los mandubios.    VII, 68, 1. Fugato omni equitatu1 Vercingetorix copias, ut pro castris  collocaverat, reduxit protinusque Alesiam, quod est oppidum Mandubiorum,  iter facere coepit celeriterque impedimenta ex castris educi et se subsequi iussit.    1 Ab. Ab. con matiz causal.     20
  • 21. COLEGIO ALJARAFE LATÍN 2º BACHILLERATO Selección de Textos de J. César, La Guerra de las Galias VII, 79, 1. Interea Commius reliquique duces quibus summa imperi permissa  erat cum omnibus copiis ad Alesiam perveniunt et colle exteriore occupato non  longius mille passibus ab nostris munitionibus considunt.      VII, 87, 1‐4. Mittit primo Brutum adulescentem cum cohortibus Caesar, post  cum aliis Gaium Fabium legatum; postremo ipse, cum vehementius  pugnaretur, integros subsidio adducit. [2] Restituto proelio ac repulsis hostibus  eo quo Labienum miserat contendit; cohortes quattuor ex proximo castello  deducit, equitum partem sequi, partem circumire exteriores munitiones et ab  tergo hostes adoriri iubet.      Texto 10: Vercingétorix se ha establecido dentro de Alesia y desde allí  organiza toda la defensa y despide a la caballería para que vaya en busca de  ayuda a las ciudades galas. Por su parte, César ha construido una doble  fortificación para defenderse de los ataques desde la ciudad tanto como de  los de los refuerzos galos, hasta que consigue que estos últimos se retiren y  fuerza así la rendición de Alesia y la entrega de las armas y del líder  Vercingétorix.    VII, 89, 3-4. Mittuntur de his rebus ad Caesarem legati. [3] Iubet arma tradi, pRhincipes produci. [4] Ipse in munitione pro castris consedit: eo duces producuntur; Vercingetorix deditur, arma proiciuntur. 21