1. Γιάμμα Υξσομάοη Γ3

2. •Διραγχγή
•Ποχςεΐμεπ
• Πηγέπ
• Ρόλξπ ρςξμ ξογαμιρμό
• ΢σμέπειεπ αμεπαοκξύπ ποόρληφηπ/σπεοποόρληφηπ
•Τδαςάμθοακεπ
• Πηγέπ
• Ρόλξπ ρςξμ ξογαμιρμό
• ΢σμέπειεπ αμεπαοκξύπ ποόρληφηπ
• Λιπίδια
• Πηγέπ
• Ρόλξπ ρςξμ ξογαμιρμό
• ΢σμέπειεπ αμεπαοκξύπ ποόρληφηπ

3. Απαοαίςηςη για ςημ καλή σγεία είμαι η
ιρξοοξπημέμη διαςοξτή. Έςρι ποέπει
μα ςοετόμαρςε με πξικιλία ςοξτίμχμ
ποξκειμέμξσ μα ποξρλαμβάμξσμε όλα
ςα απαοαίςηςα θοεπςικά ρσρςαςικά - ή
μόοια ςηπ ζχήπ. Δίςε η σπεοποόρληφη
είςε η έλλειφη ασςώμ ξδηγξύμ ρε
ποξβλήμαςα. Σα ρπξσδαιόςεοα μόοια
ςηπ ζχήπ είμαι:
Οι ποχςεΐμεπ
Οι σδαςάμθοακεπ
Σα λιπίδια

4. Ιδαμική συμμετοχή στο διαιτολόγιο
15%
Τδαςάμθοακεπ
50% Λιπίδια
35% Ποχςεΐμεπ

5.  Γεμικά: Οι ποχςεΐμεπ μξιάζξσμ με αλσρίδεπ ςχμ ξπξίχμ ξι κοίκξι είμαι ςα
αμιμξνέα. Διατέοξσμ όμχπ από ςοότιμξ ρε ςοότιμξ ςόρξ ρςημ πξρόςηςα (ρε
κάπξια ςοότιμα ξι ποχςεΐμεπ βοίρκξμςαι ρε μεγάλεπ πξρόςηςεπ και ρε κάπξια
ρε αρήμαμςεπ), όρξ και ρςημ πξιόςηςα. Ζ πξιόςηςα, ή αλλιώπ η βιξλξγική ανία
ςχμ ποχςεψμώμ, εναοςάςαι από ςξ είδξπ και ςξμ αοιθμό ςχμ αμιμξνέχμ πξσ
πεοιέυξσμ. Οι ποχςεΐμεπ πξσ πεοιέυξσμ όλα ςα απαοαίςηςα αμιμξνέα, και
μάλιρςα ρςιπ αμαλξγίεπ πξσ ςα υοειάζεςαι ξ αμθοώπιμξπ
ξογαμιρμόπ, υαοακςηοίζξμςαι χπ ποχςεΐμεπ σφηλήπ βιξλξγικήπ ανίαπ. Οι
ζχικέπ ποχςεΐμεπ, δηλαδή ασςέπ πξσ βοίρκξμςαι ρςα ζχικά ςοότιμα είμαι
σφηλήπ βιξλξγικήπ ανίαπ. Από ςημ άλλη μεοιά, ξι πεοιρρόςεοεπ τσςικέπ
ποχςεΐμεπ θεχοξύμςαι υαμηλήπ βιξλξγικήπ ανίαπ. Τπάουξσμ όμχπ και τσςικά
ςοότιμα πξσ πεοιέυξσμ καλήπ πξιόςηςαπ ποχςεΐμεπ, όπχπ είμαι ςα όρποια.Για
μα ποξρλάβξσμε ποχςεΐμεπ σφηλήπ βιξλξγικήπ ανίαπ μπξοξύμε επίρηπ μα
ρσμδσάζξσμε διάτξοα τσςικά ςοότιμα (π.υ ταρόλια με φχμί).

6. Πηγέπ:
 Τφηλήπ πξιόςηςαπ: ασγά, γάλα, ούζι , κοέαπ ,φάοι
, πξσλεοικά
 Μέρηπ πξιόςηςαπ:
ρόγια, γαλακςξκξμικά, ούζι, δημηςοιακά, όρποια, φχμί,
παςάςα
 Ρόλξπ ρςξμ ξογαμιρμό:
 Οικξδξμξύμ ςα κύςςαοα και ςξσπ ιρςξύπ.(Δίμαι ςξ κύοιξ
ρσρςαςικό ςχμ μσώμ, ςχμ ξογάμχμ και ςχμ αδέμχμ).
 ΢σμθέςξσμ ξσρίεπ πξσ οσθμίζξσμ ςημ καλή λειςξσογία
ςξσ ξογαμιρμξύ, όπχπ ςα έμζσμα και ξι ξομόμεπ.
 Φοηριμξπξιξύμςαι ρςη ρύμθερη ςχμ αμςιρχμάςχμ, πξσ
εμιρυύξσμ ςημ άμσμα ςξσ ξογαμιρμξύ ρςιπ αρθέμειεπ
και βξηθξύμ ρςημ πέφη.
 Παοέυξσμ(λίγη βέβαια) εμέογεια.
΢σμέπειεπ έλλειφηπ/σπεοποόρληφηπ:
΢ςιπ ποχςεΐμεπ θεχοείςαι ρξβαοόςεοη η σπεοποόρληφη
παοά η έλλειφη.
 Έλλειφη: Ζ έλλειφη ξδηγεί ρε γεμική αδσμαμία ςξσ
ξογαμιρμξύ και δσρκξλία μα αμσμθεί ρε αρθέμειεπ. Ζ Αοιρςεοά:τσριξλξγικό παιδί
Δενία:παιδί με κβαριόοκξο
μεγάλη έλλειφη ποξκαλεί κβαριόοκξο.
 Τπεοποόρληφη: Ζ επιπλέξμ πξρόςηςα ποχςεψμώμ
πεοιέυει άζχςξ, ςξ ξπξίξ μεςαςοέπεςαι ρςξ ρσκώςι ρε
ξσοία. Σα μετοά ποέπει μα απξβάλξσμ ασςήμ ςημ
ξσρία με ςημ έκκοιρη ςηπ ρςα ξύοα. Έςρι, πάοα πξλλή
ποχςεΐμη μπξοεί ποξκαλέρει πεοεςαίοχ πίερη ρςξ
ρσκώςι και ςα μετοά . ΢σμδσαρμόπ ποχςεψμώμ: δημηςοιακά με γάλα

7.  Γεμικά: ξι σδαςάμθοακεπ(ύδχο=μεοό και άμθοακαπ) είμαι
απαοαίςηςα ρςξιυεία για ςξσπ ξογαμιρμξύπ. Σα τσςά, με ςη
διαδικαρία ςηπ τχςξρύμθερηπ, παίομξσμ μεοό από ςξ
έδατξπ, διξνείδιξ ςξσ άμθοακα από ςημ αςμόρταιοα
και, με ςη βξήθεια ςηπ ηλιακήπ ακςιμξβξλίαπ και ςη
μερξλάβηρη ςηπ υλχοξτύλληπ, ρσμθέςξσμ σδαςάμθοακεπ.
Διακοίμξμςαι ρε απλξύπ (μξμξρακυαοίςεπ) και ρύμθεςξσπ
(πξλσρακυαοίςεπ) αμάλξγα με ςξμ αοιθμό ςχμ δξμικώμ
ρςξιυείχμ πξσ πεοιέυξμςαι ρςξ μόοιό ςξσπ.
 Ρόλξπ:
 Απξςελξύμ πηγή εμέογειαπ για ςξμ αμθοώπιμξ
ξογαμιρμό.
 Ποξτσλάρρξσμ ςιπ ποχςεΐμεπ ςξσ ρώμαςξπ από ςημ
απξικξδόμηρη.
 Διάτξοξι σδαςάμθοακεπ βξηθξύμ ρςημ ξμαλή λειςξσογία
ςξσ εγκετάλξσ και ςξσ μεσοικξύ ρσρςήμαςξπ, άλλξι ρςημ
ξμαλή λειςξσογία ςξσ εμςέοξσ κλπ.

8.  ΢σμέπειεπ έλλειφηπ/σπεοποόρληφηπ.
 Τπεοποόρληφη: Μεςαςοέπξμςαι ρε σφηλήπ
πεοιεκςικόςηςαπ ρε λίπξπ και θεομίδεπ όςαμ
καςαμαλώμξμςαι ρε μεγάλεπ πξρόςηςεπ ή όςαμ
ρσμδσάζξμςαι με άλλεπ ςοξτέπ με σφηλή
πεοιεκςικόςηςα ρε λίπξπ. Έςρι ασνάμεςαι ςξ ρχμαςικό
βάοξπ και δημιξσογξύμςαι ποξβλήμαςα παυσραοκίαπ.
 Έλλειφη: Ποξβλήμαςα μμήμηπ, μάθηρηπ, πέςοεπ ρςα
μετοά κλπ.
 Πηγέπ:
 Οι πλξσριόςεοεπ πηγέπ σδαςαμθοάκχμ είμαι ςα
ςοότιμα τσςικήπ
ποξέλεσρηπ(τοξύςα, λαυαμικά, όρποια, δημηςοιακ
ά, ζσμαοικά). Δμδεικςικά: ςα τοξύςα πεοιέυξσμ
γλσκόζη και τοξσκςόζη, ςξ γάλα λακςόζη, ςα
ζαυαοξκάλαμα ρακυαοόζη και ξι παςάςεπ άμσλξ.
Δναίοερη απξςελεί ςξ γάλα πξσ είμαι ζχικήπ
ποξέλεσρηπ.

10.  Γεμικά:Λιπίδια ξμξμάζξμςαι διάτξοεπ υημικέπ εμώρειπ πξσ
έυξσμ κξιμό υαοακςηοιρςικό γμώοιρμα ςξ όςι είμαι
αδιάλσςεπ ρςξ μεοό. Σα λιπίδια ρςα ςοότιμα είμαι καςά
κύοιξ λόγξ ςοιγλσκεοίδια, εμώ σπάουξσμ επίρηπ
τχρτξλιπίδια (π.υ. λεκιθίμη) και ρςεοόλεπ (π.υ.
υξληρςεοόλη).Διακοίμξμςαι ρε τσςικά και ζχικά και
κξοερμέμα και ακόοερςα.Σα λιπίδια τσςικήπ ποξέλεσρηπ
απξςελξύμςαι κσοίχπ από ακόοερςα λιπαοά ξνέα, ςα ξπξία
επιδοξύμ θεςικά ρςημ σγεία μαπ. Αμςίθεςα, ςα λιπίδια
ζχικήπ ποξέλεσρηπ είμαι αμεπιθύμηςα, επειδή
απξςελξύμςαι από κξοερμέμα λιπαοά ξνέα.
 Ρόλξπ:
 είμαι η καςενξυήμ απξθήκη εμέογειαπ (λιπώδηπ ιρςόπ)
 παοέυξσμ εμέογεια για ςιπ πεοιρρόςεοεπ δοαρςηοιόςηςεπ
 ποξρςαςεύξσμ ςα διάτξοα όογαμα ςξσ ρώμαςξπ
 βξηθξύμ ρςξ μα διαςηοηθεί ρςαθεοή η θεομξκοαρία ςξσ
ρώμαςξπ
 απξςελξύμ δξμικό ρσρςαςικό ςχμ κσςςαοικώμ μεμβοαμώμ.
 διεγείοξσμ ςημ όοενη και βξηθξύμ ρςξ αίρθημα κξοερμξύ.
 παοέυξσμ ςα απαοαίςηςα λιπαοά ξνέα

11.  Πηγέπ:
• Υσςικήπ ποξέλεσρηπ (πξλσακόοερςα και μξμξακόοερςα)
• Ξηοξί καοπξί
• Δλαιόλαδξ και ελιέπ
• ΢πξοέλαια
• Υσςικέπ μαογαοίμεπ
• Εχικήπ ποξέλεσρηπ(κξοερμέμα λιπαοά)
• Βξύςσοξ
• Λαοδί
• Κοέαςα
• Χάοια
• Γάλα
 Έλλειφη/Yπεοποόρληφη
 Ζ σπεοποόρληφη λιπιδίχμ (ιδιαίςεοα κξοερμέμχμ) όπχπ η
υξληρςεοόλη ξδηγεί ρε καοδιαγγειακά ποξβλήμαςα όπχπ
εγκεταλικό, έμτοαγμα κλπ. Δπίρηπ ιδιαίςεοα αμ δεμ ρσμξδεύξμςαι
από τσςικέπ ίμεπ ποξκαλξύμ καοκίμξ ςξσ παυέχπ εμςέοξσ (ρε
σπεοβξλικέπ πξρόςηςεπ). Ακόμα σπεοβξλική ποόρληφη λιπιδίχμ και
λίγη άρκηρη ξδηγξύμ ρςημ ρσρρώοεσρη ςξσπ με απξςέλερμα μα
δημιξσογείςαι λίπξπ.
 Ζ έλλειφη λιπιδίχμ πξλλέπ τξοέπ ξδηγεί ρςξ μα πέτςξσμ ςα μαλλιά ή
μα ρπάμε ςα μύυια . Ακόμα σπάουξσμ διαςαοαυέπ ρςημ διαςοξτή
(βξσλιμία) καθώπ ςα λιπίδια οσθμίζξσμ ςξ αίρθημα ςξσ
κξοερμξύ, αςξμία, αδσμαμία και νηοξδεομία.

12. • Wikipedia (αγγλική)
• Βικιπαίδεια
• vita.gr
• health.in.gr
• Οικιακή Οικξμξμία Β’ Γσμμαρίξσ