Για τρίτη συνεχή χρονιά, ο Κύκλος ιδεών για την Εθνική Ανασυγκρότηση, σε συνεργασία με τη Συμεών Γ. Τσομώκος Α.Ε., πραγματοποιούν το ετήσιο διήμερο συνέδριο H ΕΛΛΑΔΑ ΜΕΤΑ στις 19 και 20 Ιουνίου 2019 στο ξενοδοχείο Divani Caravel. Κεντρικό θέμα στο φετινό συνέδριο είναι: Η ανασύσταση της μεσαίας τάξης Κύκλος VI: Η μεσαία τάξη και οι δοκιμασίες της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης και της Ευρωπαϊκής Φιλελεύθερης Δημοκρατίας https://ekyklos.gr/19-20-iouniou-ellada-meta-iii-i-anasystasi-tis-mesaias-taksis.html

1. Ευρώπη και μεσαία τάξη:
βάλλεται αλλά κρατάει
Γιώργος Παγουλάτος

2. Branko Milanovic’s Elephant (1988-2008)

3. Structural factors
• Ageing, shrinking of labor force, baby boomers in retirement
• Secular stagnation
• Lower productivity growth due to lower private and public investment, delayed productivity gains from digitization, and weak
aggregate demand
• rise of savings as people retire
• Tax competition > tax burden to immobile factors of production
• Tax havens, free riding, taxing tech companies
• Cost of cleaning up environment vs global free riders (Trump’s US, China, India)
• Globalization; financialization; Technology rather than trade drives income inequalities (robotization/ AI
against middle class jobs)
• Need for flexible markets, to allocate employees and resources across sectors & companies: BUT insecurity!
• Flexicurity + active labor market policies: but not all budgets can fund it

5. Growth in Europe more inclusive than US
• Growth much more inclusive in Europe
vs US (1980-2017)
• Average real income of bottom 50%
increased 37% (vs 3% US)
• This is less than but close to the increase
in average income for the entire
population
• Highest income earners took lion’s share
of growth, but smaller in Europe vs US.
• Source: World Inequality Lab

6. Συμπεράσματα
• Οι ευρωπαϊκές κοινωνίες παραμένουν κοινωνίες μεσαίας τάξης
• Οι ανισότητες αυξάνονται σε όλες σχεδόν τις ευρωπαϊκές χώρες μετά τη δεκαετία του ’80
(μεγαλύτερη στην Ανατολ. Ευρώπη -μικρότερη στις Σκανδιναβικές)
• Ανισότητες μεταξύ ομάδων, περιφερειών, χωρών
• Η διεύρυνση των ανισοτήτων και κυρίως της πολλαπλής ανασφάλειας εξηγεί εν μέρει την άνοδο
του εθνικολαϊκισμού και την αμφισβήτηση των φιλελεύθερων ευρωπαϊκών κεκτημένων
• Η μεσαία τάξη βάλλεται αλλά αντέχει!
• Εθνικές πολιτικές (φορολογική, κοινωνική, κλπ) κάνουν τη διαφορά
• Ευρωπαϊκές πολιτικές πρέπει να ενισχυθούν (φορολογικός συντονισμός, επενδύσεις, Ευρωζώνη)