2. ცომის მოზელის ტრადიციული მეთოდი
პირველყოფილმა ადამიანმა ხორბლის დაფქვის შედეგად
ფქვილი მიიღო , როგორც კი საკვების მოსამზადებლად
ცეცხლი გამოიყენა, დაიწყო პურის ფქვილის წყალში
მოხარშვა,ეს შეჭამანდი უფრო ეგემრიელა და ამგვარ
ფაფას დიდხანს მიირთმევდა.
მოგვიანებით ადამიანი მიხვდა, რომ შეიძლებოდა
შესქელებული ფაფა ცხელ ქვაზე გამოეცხო.
თანამედროვე მსოფლიოში პურის ინდუსტრია კარგად
არის განვითარებული. მისი ცხობის ისტორია იქ
იწყება, როდესაც ადამიანმა მიატოვა მომთაბარე
ცხროვრება და ერთ ადგილას დამკვიდრდდა. შუა
საუკუნეებში ყველა სასახლესა და მონასტერს ჰქონდა
საკუთარი წისქვილი და პურის საცხობი.
3. მას შემდეგ ათასწლეულები გავიდა, ვიდრე
ადამიანი ცომის გაღვივებას და მისგან პურის
გამოცხობას ისწავლიდა,გაფუებილ პურს კი
მეცნიერები ,,ადამიანის გონების უდიდეს მიღწევას”
უწოდებდნენ.
ცომის გაღვივება 5-6 ათასი წლის წინ ძველმა
ეგვიპტელებმა დაიწყეს, მათ უმცირესი
მიკროორგანიზმები-საფუარი და რძემჟავა
ბაქტერიები გამოიყენეს.
. ანტიკური ხანის ეგვიპტელებმა პირველებმა
აღმოაჩინეს პურის კვებითი ღირებულება. ამ დროს
მათ უკვე იცოდნენ პურის აფუების ტექნოლოგია
4. სწორედ გაფუების პროცესში მიმდინარეობს ცომში
ურთულესი პროცესები, რაც შემდგომ შესანიშნავ
გემოსა და არომატს სძენს პურს.
. მოგვიანებით ბერძნება ეს მეთოდი
ეგვიპტელებისაგან ისწავლეს და დელიკატესად
ქცეული თეთრი, ფუმფულა პურით პირველი
ოლიმპიური თამაშების მონაწილეებსა და
სტუმრებს უმასპინძლდებოდნენ.
ეგვიპტის ფარაონის განსასვენებელ კედელზე
გამოსახულია პურის ცხობის დეტალური
სურათი,რომელიც 5 ატასი წლის წინ არის
შესრულებული.
ეგვიპტის ქალაქ გიზაში კი დღესაც დგას პურის
მზელავის ქანდაკება
5. ჩვენმა წინაპრებმა პურის გამოცხობა ჯერ კიდევ
ნეოლითურ ხანაში იცოდნენ.
საქართველოში ძველთაგანვე პურის ცომს ხაშზე, ანუ
სპეციალურად დამჟავებულ ცომზე ამზადებდნენ.
საინტერესოა თავად პურის ხაშის მომზადების
პროცესი – საამისოდ ახლადგაღივებულ ხორბალს
ჭყლეტენ, აყრიან მარილს და ამჟავებენ ცოტა
ფქვილთან ერთად. ცომის ასაფუებლად ხაში
გაცილებით ჯანსაღ პროდუქტად ითვლება, ვიდრე
საფუარი.
ასეთ ხაშს პურის დედასაც ეძახიან
.
6. პურისდედა ესაა დამჟავებული ცომი, რომელიც
ყველა ოჯახს აქვს შენახული საგანგებოდ მისთვის
გამოყოფილ პატარა ქილაში (კოჭობში).
პურის გამოცხობისას ამ ცომს გახსნიან წყალში და
ცოტაოდენი ფქვილით ცომს მოზელენ –
“პურისცომს წაადედებენ.” მას 24 საათს
გააჩერებენ, რომ კარგად დამჟავდეს, შემდეგ პურის
ცომს ჩადებენ პურის გამოსაცხობად გამზადებულ
ფქვილში, დაასხამენ თბილ წყალს, მარილით
შეზავებულს ზომაზე, კარგად დაზელენ და პურის
გამოსაცხობ ცომს მოამზადებენ.
.ცხობის დროს პატარა გუნდა ცომს ჩადებენ
კოჭობში და კვლავ პურისდედად შეინახავენ. ასე “ა
ხლდება” პურის დედა ყოველი გამოცხობის დროს.
7. პურის ხარისხი დამოკიდებულია ცომის
მოზელაზე, ცომის მომწიფებასა და დუღილზე,
ცომის დაყოფა და დაგუნდავებაზე, ცომის
დაყოვნებაზე და საბოლოო დასკვნით
ეტაპზე_პურის გამოცხობაზე.
8. დღეს პურს მზა საფუარით ზელენ,ამატებენ
მარილს, ცხიმს,წყალი ,რომლითაც ცომი
იზილება,ოთახის ტემპერატურის უნდა იყოს.
ცომის გაფუებას განსაკუთრებული წესების დაცვა
სჭირდება. მოზელილი ცომი უნდა შეიფუთოს და
სითბოში დაიდგას.
ცომის ზელის პროცესი ჩვენთვის უფრო გასაგები
რომ ყოფილიყო,ვეწვიეთ პურის საცხობსა და
თონეს,
9. დიდი ინტერესით
ვაკვირდებოდით
ცომის ზელის
პროცესს, აქ ცომი
სპეციალური
დანადგარის
საშუალებით
იზილება დიდ
ჭურჭელში,შემდეგ
იჭრება და
იწონება,ამის შემდეგ
კი ცომს ხაბაზი
აგუნდავებს და
გუნდებს სპეციალურ
გასაფუებელ ოთახში
ათავსებენ,ამოსული
ცომის გუნდებს კი
ღუმელში დებენ და
აცხობენ
10. იმდენად ჩავერთეთ პროექტის მსვლელობაში,რომ გადავწყვიტეთ
საკლასო ოთახშიც მოგვეზილა ცომი.დიდი მონდომებით
მოვემზადეთ,ფქვილი დავყარეთ თასზე,დავამატეთ მზა
საფუარი,მარილი გემოვნებით და დავასხით ოთახის ტემპერატურის
წყალი
11. თანამედროვე ტექნოლოგიით კი კიდევ უფრო იოლია
პურის მოზელა და გამოცხობა სახლის პირობებში
ჩვენ პურის ელექტრო
საცხობშიც მოვსინჯეთ
ცომის მოზელა,რასაც
ჩვენი შრომა სულაც არ
დასჭირვებია
14. უკვე კარგად ვიცით,რომ:
ყველაზე დიდი ყურადღება ფქვილს უნდა
მიაქციოთ. მისი ხარისხი ფასდება წებოვნების
უნარით. საფუვრიანი, მოხარშული ან ფენოვანი
ცომისთვის საჭიროა მაღალი წებოვნების ფქვილი,
ხოლო ფხვიერი ან ბისკვიტის ცომისთვის დაბალი.
საფუვრიან ცომს არ უყვარს ორპირი ქარი,
ტემპერატურის სწრაფი ცვალებადობა, ცხელი და
ცივი ინგრედიენტების შერევა. უნდა ზილოთ
დიდხანს, სანამ ცომი ხელიდან ადვილად არ
მოგცილდებათ