3. 2020 Ikuspegia:
ZER DATORKIZU BURURA GARAPEN JASANGARRIA ENTZUTEAN?
Horrela ezin du sistemak jarraitu.
Gizartea garatzea modu kontrolatuan.
Gizartearen ardatz nagusia, ekologia.
Garatzen jarraitu, baina, erritmo motelagoan.
Garapen logikoa.
2B+M (Berrerabili, Birziklatu eta Murriztu).
Etorkizunean jasateko gai garen garapena.
Mundua gehiago ez kutsatzeko neurriak hartu.
Garapen birziklatua.
3
4. ZER EGITEN DUGU INGURUMENAREN ALDE ALA KONTRA?
PRAKTIKA ONAK:
- Birziklatzea. - Bizikleta erabiltzea eta ez garraio-
- Ura beharrezkoa ez denean iturria motorduna; garraio publikoa
ixtea. erabiltzea edo kutsatzen ez dutenak.
- Bainatu beharrean dutxatu eta ur - Iturrietan iragazkiak jarri.
gutxiago kontsumitu. - CFC gabeko sprayak erabili.
- Etxean kontsumo txikiko bonbilak - Garbigailuan xaboia erabili
erabili. beharrean, bola ekologikoa erabili;
- Argiak beharrezkoak ez direnean, garbigailua bete-beteta dagoenean
itzaltzea. erabili.
- Ikuzgailua beteta dagoenean - Oparien bilgarriak birziklatu; papera
bakarrik martxan jarri. berrerabili.
- Lehorgailua, berogailua, - Rollin-rollineko desodorantea
ezinbestekoa denean bakarrik erabili. erabiltzen dut.
- Berogailua erabili beharrean, manta - Mikropatina erabiltzen dut.
jarri; berogailua gehienez 21ºC jarri. - Alderdi ekologikoari garrantzia
- Ez dut arropa-lehorgailurik ematen diot.
erabiltzen. - Behar ditudan produktuak besterik
- Telebista erabat itzaltzen dut (ez ez ditut erabiltzen; kontsumo
mandotik), standby-a saihestu, arduratsua.
lapurraren interruptorea itzaltzea. - Kargadore batekin lau mobil kargatu.
- Behar ditudan gauzak baino gehiago - Pixa dutxan egin.
ez erostea. - Eguraldi ona egiten duenean, etxea
goxatzeko aprobetxatu.
4
5. HOBETU BEHARREKO PRAKTIKAK:
- Materia organiko batzuk ez ditut - Uneoro motorra erabiltzea, eskolara
belarretara botatzen. kotxez etortzea.
- Platerak garbitzerako ura xahutzen - Ikuzgailua ez betetzea.
dut. - Txipiroi asko arrantzatzea.
- Energia-kontsumo ez arduratsua: - Hortzak garbitzean iturria amaitu
ordenagailua, musika-aparatoa, arte ez dut ixten / Dutxa luzeak
logelako argia, denak batera erabili; hartzen ditut.
ordenagailua gau oso pizturik; - Produktu bat erosten dugunean, ez
berogailua gehiegi erabili; telebista dugu kontuan izaten enbalajea
stanby-en utzi; mobilaren birziklatu daitekeen.
kargadorea entxufatuta utzi. - Zaborraren mekanismoa gaizki
- Argi guztiak batera pizturik izatea. erabili: pilak edozein zakarrontzitara
- Dutxaren tenperatura altua. botatzea.
- Zakarra kalean edo edozein tokitan - Guztiz kontsumituta ez dagoena
botatzea (litxarkerien paperak...). zakarretara bota.
- Argiak ez itzaltzea.
5
6. LANDUTAKO GAKOAK
1. GAKOA: BALIABIDE NATURAL URRIAK ETA AGORTZEAR eta
2. GAKOA: MENDEKOTASUN ENERGETIKOA ETA ALDAKETA KLIMATIKOA
GURE ESKU DAUDENAK
• Kutsaduraren eta abarren inguruko kontzientzia hartu eta inguruan zabaldu.
Horretarako erakundeak sortu.
• Gazteek ulertzea gutxiago kontsumitu behar dela.
• Behar dena soilik kontsumitu.
• Kapitalismo-sistemaren pentsamoldea aldatu. Sistema berri bat asmatu.
• 1. sektorearen inguruan eskoletan informazioa zabaldu (adib. Fraisoro eskolak
eskaintzen duen informazioa sustatu).
• Energia berriztagarrien inguruko ikasketak burutu.
OROKORRAK
• Kutsadura murriztu (2B + M) Berrerabili, Birziklatu eta Murriztu.
• Gutxiago kontsumitu, beharrezkoa dena soilik erosi.
• 1. sektorea sustatu (adibidez, esnea baserritarrei zuzenean erosi). Lehen sektorea
berreskuratu beharra dago; nekazaritza, abeltzaintza eta arrantzak lehengo
indarra berreskuratu behar dute. Horretarako, publizitatea erabili behar da eta
sektore horretan inbertitu.
• Energia lortzeko baliabide berriak bilatu, EAEn aurki daitezkeenak.
• EAEko baliabide berriztagarriak izan daitezke: haizea, ura...
6
7. 4. GAKOA: ALDAKETA DEMOGRAFIKO SAKONAK eta
5. GAKOA: BELAUNALDI-ALDAKETA DESOREKATUA
GURE ESKU DAUDENAK
• Ikasketak burutzea.
• Daukagun jarrera aldatu, gizarteari lagundu ahal izateko.
• Euskal Herrian lana bilatzen saiatzea, beste leku batzuetara ez joateko.
• Beste herrialdeetan lanpostuak bilatu.
• Lana bilatzeko jarrera positiboa izan.
• Hainbeste urte gurasoen ardura ekonomikoaren menpe ezin dugula egon
konturatzea.
• Independizatzearekiko jarrera positiboa azaltzea.
OROKORRAK
• Jaiotze-tasa sustatu, laguntza ekonomikoak emanez.
• Gazteei aukera eskaini.
• Teknologian gehiago inbertitu, ikertzaileen lana sustatzeko.
• Gazteei diru-laguntzak emanzipatzeko.
• Aurreztea bultzatu.
7
8. 7. GAKOA: MUGIKORTASUNA ETA GARRAIO IRAUNGAITZA
GURE ESKU DAUDENAK
• Gaueko autobusak erabili. Orokorrean garraio publiko gehiago erabili.
• Garraio alternatiboak erabili eta sustatu (bizikleta...).
• Joan-etorriak ondo aprobetxatu (kotxe bakarrean pertsona bat baino gehiago...).
• Festetan alkohola edanez gero, ondoren ez gidatzea.
• Abiadura kontrolatzea.
• Autoetan aldaketak ez egitea.
OROKORRAK
• Garraio publikoa sustatu, merkea eta ordutegi zabala.
• Garraio publikoaren prezioak jaitsi.
• Bidegorri gehiago eraiki.
• Erregai sostengarriagoak erabili (ekologikoak, berriztagarriak...).
• Oinezkoentzat ibilbide erakargarriak eraiki.
• Merkantziak garraiatzerakoan, garraioak beteta eramatea.
• Erregai-mota desberdinak erabili (biodiesela, kotxe elektrikoak...).
• Autoen erabilera gutxitu eta ondo aprobetxatu joan-etorriak.
• Seinale egokiak eta behar diren lekuan, ondo kokatuta egotea.
• Gidariak errepidearen arriskuez kontzientziatzea, hobeto gida dezaten.
8
9. 8. GAKOA: NAZIOARTEKO GARAPEN DESBERDINA
GURE ESKU DAUDENAK
• Kontsumitzen ditugun produktuen jatorria jakin eta informatu (komertzio justuaren
alde).
• Herrialde azpigaratuetara laguntza bidali (janaria...).
• Bizi-maila orekatzea: kontsumoa jaitsi eta familiaz arduratzea.
• Altruistagoak izatea.
• Gure ohitura kontsumistak gutxiagotzea.
• Aporofobia pentsamendua aldatu.
• Laguntzeko erakundeak sortu (GKE-ak...).
OROKORRAK
• Herrialde azpigaratuetan:
- Gobernatzeko era aldatu.
- Hezkuntza derrigorrezkoa bihurtzea, bultzatzea.
- Osasun publikoa.
- Industria justua sustatu: sindikatuak egotea. Multinazional edo enpresen
aldetik, soldata eta lan-baldintza duinak eskaintzea.
• Herrialde garatuetan:
- Herrialde garatu bakoitzak, herrialde azpigaratu baten ardura ekonomikoa
hartzea, (herrialde horretarako diru-laguntzak, laguntza herri jakin horretara
bideratua izatea...).
- Demokrazioaren alde lan egin.
- GKE-ak sustatu (Gobernuz Kanpoko Erakundeak).
- Demokraziaren alde lan egin.
- Ekonomia sustatzen lagundu.
9
10. • Estatu guztiak bateratzea eta bakarra sortzea. Horrela berdintasuna lortuko da
munduan.
• Guztien interesak babestuko dituzten erabakiak hartzea
10
