SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo

Prawo amerykańskie. Podręcznik ebook

•
•
e-booksweb.pl
e-booksweb.pl
Bildung
1 von 20
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym e-booksweb.pl.
Autor podczas pierwszego pobytu w Harvard Law School z jej profesorami — Haroldem Josephem Bermanem (u góry), Arthurem Taylorem von Mehrenem (u dołu)
Autor podczas pierwszego pobytu w Harvard Law School z jej profesorami — Davidem Nathanem Smithem (u góry), Roberto Mangaibera Ungerem (u dołu)
SPIS TREŚCI Przedmowa...................................................................................................................................13 Do wydania piątego ...................................................................................................................16 Do wydania szóstego .................................................................................................................16 Do wydania siódmego ...............................................................................................................18 Do wydania ósmego...................................................................................................................19 Do wydania dziewiątego ..........................................................................................................19 Do wydania dziesiątego ............................................................................................................20 Słowo wstępne ............................................................................................................................21 Rozdział pierwszy Charakterystyka prawa amerykańskiego .............................................................................25 Pojęcie prawa ...........................................................................................................................25 Rodzaje prawa .........................................................................................................................26 System prawa ..........................................................................................................................26 Zasada precedensów ..............................................................................................................28 Angielskie common law............................................................................................................29 Znaczenie Komentarzy Blackstone’a .....................................................................................30 Amerykańskie common law ....................................................................................................31 Common law stanowe a federalne .........................................................................................33 Wpływy prawa stanowionego ..............................................................................................34 Amerykańskie prawo stanowione .......................................................................................35 Prawo stanowione a common law ..........................................................................................35 Zasada słuszności ....................................................................................................................37 Dążenia unifikacyjne ..............................................................................................................38 Język prawny i prawniczy .....................................................................................................40 Wybrana literatura ..................................................................................................................41 Rozdział drugi Prawo konstytucyjne .................................................................................................................44 Prawo nadrzędne ....................................................................................................................44 Konstytucja amerykańska .....................................................................................................45 Poprawki Konstytucyjne ........................................................................................................46 Zasady Konstytucji .................................................................................................................48 Stany a Unia .............................................................................................................................51 5
Władza ustawodawcza ..........................................................................................................52 Władza wykonawcza..............................................................................................................54 Władza sądownicza ................................................................................................................55 Wybrana literatura ..................................................................................................................59 Rozdział trzeci Prawo administracyjne ..............................................................................................................62 Zakresy regulacji .....................................................................................................................62 Władze lokalne ........................................................................................................................63 Hrabstwa ..................................................................................................................................64 Municypalitety ........................................................................................................................66 Gminy .......................................................................................................................................67 Agencje administracyjne........................................................................................................68 Funkcje agencji ........................................................................................................................70 Sądowa kontrola agencji administracyjnych......................................................................71 Krytyka agencji administracyjnych .....................................................................................72 Wybrana literatura ..................................................................................................................73 Rozdział czwarty Prawo ochrony środowiska ......................................................................................................76 Założenia regulacji ..................................................................................................................76 Przedmiot regulacji federalnej ..............................................................................................77 Inne regulacje federalne ........................................................................................................78 Regulacje stanowe i lokalne ..................................................................................................79 Skargi prywatne ......................................................................................................................79 Udział społeczeństwa w ochronie środowiska ..................................................................80 Ochrona środowiska a mechanizmy rynkowe ..................................................................80 Wybrana literatura ..................................................................................................................81 Rozdział piąty Prawo własności .........................................................................................................................83 Zakresy prawa .........................................................................................................................83 Klasyfikacja własności ............................................................................................................84 Przekazywanie własności osobistej......................................................................................86 Przekazywanie własności nieruchomości...........................................................................87 Sprzedaż nieruchomości ........................................................................................................88 Prawna kontrola nieruchomości...........................................................................................89 Wybrana literatura ..................................................................................................................90 Rozdział szósty Prawo zobowiązań umownych................................................................................................92 Źródła prawa zobowiązań umownych ...............................................................................92 Umowy pisemne .....................................................................................................................94 Zdolność do czynności prawnych........................................................................................94 Wzajemna zgoda: porozumienie .........................................................................................95 Prawa strony trzeciej ..............................................................................................................96 Wzajemne obietnice świadczenia ........................................................................................96 6
Realność porozumienia ..........................................................................................................97 Wykonanie umowy.................................................................................................................98 Interpretacja umów ................................................................................................................99 Naruszenie praw umownych .............................................................................................100 Nielegalność umów ..............................................................................................................101 Wybrana literatura ................................................................................................................102 Rozdział siódmy Prawo rodzinne .........................................................................................................................104 Ewolucja przedmiotu ...........................................................................................................104 Rys historyczny .....................................................................................................................105 Prawo małżeńskie .................................................................................................................108 Zawarcie małżeństwa ...........................................................................................................109 Relacje rodzinne ....................................................................................................................112 Małżeński ustrój majątkowy ...............................................................................................114 Ustanie małżeństwa..............................................................................................................115 Obowiązek alimentacyjny ...................................................................................................117 Wybrana literatura ................................................................................................................119 Rozdział ósmy Prawo postępowania cywilnego ...........................................................................................122 Postępowanie cywilne ..........................................................................................................122 Uczestnicy postępowania cywilnego.................................................................................122 Wstępne postępowanie rozpoznawcze .............................................................................124 Przedstawienie formalnych pism procesowych ..............................................................124 Czynności przedprocesowe ................................................................................................125 Przebieg procesu ...................................................................................................................126 Proces apelacyjny ..................................................................................................................127 Oceny postępowania cywilnego ........................................................................................128 Wybrana literatura ................................................................................................................128 Rozdział dziewiąty Prawo pracy................................................................................................................................131 Nieco historii ..........................................................................................................................131 Kierowanie stosunkami pracy ............................................................................................132 Warunki pracy .......................................................................................................................133 Równe możliwości zatrudnienia ........................................................................................135 Nieuczciwe praktyki w stosunkach pracy ........................................................................137 System ubezpieczeń .............................................................................................................138 Wybrana literatura ................................................................................................................140 Rozdział dziesiąty Prawo handlowe .......................................................................................................................142 Przegląd pojęć .......................................................................................................................142 Regulacje przedsiębiorczości...............................................................................................144 Formy organizacji przedsiębiorstw handlowych i przemysłowych ............................144 Regulacje agencji ...................................................................................................................147 7
Regulacje papierów wartościowych ..................................................................................149 Międzynarodowe transakcje handlowe ............................................................................151 Wybrana literatura ................................................................................................................153 Rozdział jedenasty Prawo antymonopolowe .........................................................................................................155 Określenie pojęć ....................................................................................................................155 Prawodawstwo antymonopolowe .....................................................................................156 Zakazy monopolizacji ..........................................................................................................157 Zakazy porozumień..............................................................................................................157 Rodzaje porozumień ............................................................................................................158 Zakazy ograniczeń handlu ..................................................................................................159 Zakazy dyskryminacji cenowej ..........................................................................................160 Zakazy nieuczciwych praktyk handlowych.....................................................................161 Wybrana literatura ................................................................................................................161 Rozdział dwunasty Prawo konsumentów ...............................................................................................................164 Główne pojęcia ......................................................................................................................164 Uwarunkowania regulacji ...................................................................................................165 Federalna ochrona konsumentów......................................................................................166 Stanowa ochrona konsumentów ........................................................................................168 Odpowiedzialność za produkty i usługi ...........................................................................169 Wybrana literatura ................................................................................................................172 Rozdział trzynasty Prawo podatkowe .....................................................................................................................174 Ewolucja prawa podatkowego ...........................................................................................174 Federalne podatki dochodowe ...........................................................................................175 Podatki na ubezpieczenia społeczne..................................................................................176 Podatki konsumpcyjne .........................................................................................................177 Podatki spadkowe i od darowizn .......................................................................................178 Podatki importowe ...............................................................................................................178 Podatki od sprzedaży ...........................................................................................................179 Stanowe podatki konsumpcyjne ........................................................................................179 Stanowe podatki dochodowe .............................................................................................180 Podatki od eksploatacji źródeł naturalnych .....................................................................180 Podatki od własności ............................................................................................................181 Podatki lokalne ......................................................................................................................181 Dochody a wydatki...............................................................................................................182 Wybrana literatura ................................................................................................................183 Rozdział czternasty Prawo deliktów .........................................................................................................................185 Pojęcie deliktów.....................................................................................................................185 Rodzaje deliktów ..................................................................................................................185 Rozwój deliktów ...................................................................................................................186 Delikty umyślne ....................................................................................................................187 8
Delikty niedbalstwa ..............................................................................................................189 Odpowiedzialność ścisła......................................................................................................191 Prawo gwarancji....................................................................................................................192 Reformowanie prawa deliktów ..........................................................................................193 Wybrana literatura ................................................................................................................193 Rozdział piętnasty Prawo karne ...............................................................................................................................196 System karny .........................................................................................................................196 Źródła prawa karnego..........................................................................................................197 Pojęcie przestępstwa.............................................................................................................198 Klasyfikacje przestępstw......................................................................................................199 Wyłączenia odpowiedzialności karnej ..............................................................................200 Podmioty przestępstwa ........................................................................................................201 Stadia przestępstwa ..............................................................................................................202 Środki karne ...........................................................................................................................203 Kara więzienia .......................................................................................................................204 Kara śmierci............................................................................................................................206 Wybrana literatura ................................................................................................................207 Rozdział szesnasty Prawo procesu karnego ...........................................................................................................210 Cechy procesu karnego........................................................................................................210 Źródła prawa karnego procesowego .................................................................................211 Zasady procesu karnego ......................................................................................................212 Uczestnicy procesu karnego ...............................................................................................214 Postępowanie przygotowawcze .........................................................................................215 Plea bargaining ........................................................................................................................216 Rozprawa sądowa .................................................................................................................217 Prawa pokrzywdzonego ......................................................................................................218 Oceny procesu karnego .......................................................................................................219 Wybrana literatura ................................................................................................................219 Rozdział siedemnasty Prawo policyjne ........................................................................................................................223 Nazwy i treści ........................................................................................................................223 Policja amerykańska .............................................................................................................224 Śledztwo policyjne................................................................................................................229 Areszt policyjny .....................................................................................................................231 Użycie broni ...........................................................................................................................233 Rewizje i konfiskata ..............................................................................................................234 Operacje policyjne ................................................................................................................235 Prowokacja policyjna ...........................................................................................................237 Inwigilacja i podsłuch ..........................................................................................................238 Metody psychologiczne .......................................................................................................239 Zastosowania poligrafu........................................................................................................240 Wybrana literatura ................................................................................................................240 9
Rozdział osiemnasty Prawo dowodowe .....................................................................................................................242 Wybrane problemy ...............................................................................................................242 Dowody prawne ...................................................................................................................244 Istotność dowodów ..............................................................................................................247 Charakter a wiarygodność ..................................................................................................248 Dowody ze świadków ..........................................................................................................251 Dowody z biegłych ...............................................................................................................253 Dowody z dokumentów ......................................................................................................255 Domniemania dowodowe ...................................................................................................257 Wyłączenia dowodów ..........................................................................................................260 Przywileje a dowody ............................................................................................................261 Wybrana literatura ................................................................................................................262 Rozdział dziewiętnasty Prawo morskie...........................................................................................................................265 Złożoność gałęzi prawa........................................................................................................265 Jurysdykcja admiralska ........................................................................................................266 Status marynarzy ..................................................................................................................268 Robotnicy portowi ................................................................................................................271 Śmierć zawiniona ..................................................................................................................272 Zastawy i hipoteki morskie .................................................................................................274 Przewóz ładunków ...............................................................................................................276 Holowanie i pilotaż...............................................................................................................277 Zderzenie statków ................................................................................................................278 Ograniczenie odpowiedzialności .......................................................................................281 Ratownictwo morskie...........................................................................................................282 Immunitet suwerenności .....................................................................................................284 Wybrana literatura ................................................................................................................285 Rozdział dwudziesty Prawo indian amerykańskich ................................................................................................286 Przegląd zagadnień ..............................................................................................................286 Zarys historii ..........................................................................................................................287 Główne pojęcia ......................................................................................................................289 Ewolucja prawa .....................................................................................................................293 Suwerenność plemion ..........................................................................................................295 Prawa obywatelskie ..............................................................................................................298 Traktaty indiańskie................................................................................................................299 Prawo federalne Indian .......................................................................................................300 Prawo stanowe Indian .........................................................................................................301 Prawo plemienne Indian .....................................................................................................303 Systemy sprawiedliwości Indian ........................................................................................304 Jurysdykcja w sprawach Indian .........................................................................................307 Bogactwo kultur Indian .......................................................................................................309 Wybrana literatura ................................................................................................................312 10
Rozdział dwudziesty pierwszy Prawo imigracyjne....................................................................................................................314 Kluczowe pojęcia ..................................................................................................................314 Nieco historii ..........................................................................................................................315 Prawo obowiązujące .............................................................................................................316 Zasady wjazdu ......................................................................................................................317 Wizy studenckie ....................................................................................................................319 Prawo tymczasowego pobytu .............................................................................................320 Prawo stałego pobytu ...........................................................................................................321 Obywatelstwo amerykańskie .............................................................................................322 Przepisy deportacyjne ..........................................................................................................324 Prawo azylu ...........................................................................................................................325 Status uchodźcy ....................................................................................................................325 Wybrana literatura ................................................................................................................326 Rozdział dwudziesty drugi Alternatywne rozstrzyganie sporów....................................................................................329 Zakresy rozstrzygania ..........................................................................................................329 Negocjacje ..............................................................................................................................330 Mediacje .................................................................................................................................330 Arbitraż ...................................................................................................................................331 Neutralne ustalanie faktów .................................................................................................331 Wysłuchiwanie poufne ........................................................................................................332 Arbitraż związany z sądem .................................................................................................332 Sądy dla drobnych spraw cywilnych ................................................................................333 Miniprocesy ...........................................................................................................................333 Przyspieszony proces przed ławą przysięgłych ..............................................................333 Wstępne osądzanie neutralne .............................................................................................334 Rozstrzyganie sporów przez agencje administracyjne ..................................................334 Sądzenie prywatne ...............................................................................................................334 Formy ombudsmana ............................................................................................................335 Wybrana literatura ................................................................................................................335 Rozdział dwudziesty trzeci Edukacja prawnicza .................................................................................................................338 System edukacyjny ...............................................................................................................338 Początki edukacji prawniczej ..............................................................................................339 Model edukacji prawniczej .................................................................................................340 Rodzaje studiów ....................................................................................................................341 Przyjęcia na studia ................................................................................................................343 Studenci prawa......................................................................................................................344 Profesorowie prawa ..............................................................................................................345 Programy nauczania .............................................................................................................346 Metody nauczania ................................................................................................................347 Grupy studenckie .................................................................................................................349 Stawiane wymagania ...........................................................................................................350 11
Koszty studiów ......................................................................................................................351 Perspektywy zawodowe ......................................................................................................352 Wybrana literatura ................................................................................................................353 Rozdział dwudziesty czwarty Zawody prawnicze ...................................................................................................................356 Uwagi ogólne .........................................................................................................................356 Dominacja białych mężczyzn .............................................................................................357 Pola aktywności .....................................................................................................................359 Rozmieszczenie prawników................................................................................................359 Urząd sędziego ......................................................................................................................361 Sędziowie Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych .................................................363 Sędziowie przysięgli .............................................................................................................365 Prokurator amerykański ......................................................................................................367 Egzaminy adwokackie .........................................................................................................368 Etyka zawodowa prawników .............................................................................................370 Stowarzyszenia zawodowe .................................................................................................372 Wybrana literatura ................................................................................................................373 Indeks nazwisk .........................................................................................................................377 Recenzje książki .......................................................................................................................397 Opinie o książce........................................................................................................................398 12
PRZEDMOWA Podjęcie się napisania książki o systemie prawa obcego, a zwłaszcza tak skompli- kowanego jak amerykańskie, należy do przedsięwzięć bardzo trudnych. Dawno już minęły czasy, gdy jeden wielki umysł ludzki – Arystoteles, Kopernik, Galileusz czy Leonardo da Vinci – mógł ująć niemal całokształt wiedzy, dostępnej w jego czasach całej ludzkości. W związku z niezwykle szybkim rozwojem wiedzy w czasach nowożytnych stało się rzeczą niemożliwą ogarnięcie przez jednostkę wszystkich wiadomości, nawet z zakresu jednej z gałęzi nauki. Uczeni twierdzą, że wiek XX przyniósł ludzkości więcej wynalazków niż cała uprzednia historia naszej ziemi. Lekarze praktykujący medycynę ogólną muszą odsyłać do specjalistów pacjentów, których problemy zdrowotne nie należą do łatwych i rutynowych. Interniści, reumatolodzy, neurolodzy, diabetolodzy, kardiolodzy, okuliści, laryngolodzy, dermatolodzy, chirurdzy – a nawet te działy medycyny (a są i inne) dzielą się na pododdziały; są więc chirurdzy naczyniowi, ortopedzi, chirurdzy mózgu... To wszystko jest wiadome ogółowi. Nie wszyscy natomiast zdają sobie sprawę z tego, że podobna specjalizacja istnieje w prawie. Oczywiście są adwokaci, którzy przyjmują wszelkie sprawy od klientów, ale jeśli zagadnienie nie jest rutynowe lub leżące w sferze specjalnego zainteresowania tego prawnika, musi on napracować się, aby znaleźć praw- dopodobną odpowiedź na postawiony mu problem. Często musi poradzić się kolegów lub po prostu przekazać klienta w ręce specjalisty od postawionego mu pytania. Znaczna większość adwokatów, zwłaszcza w najbardziej rozwiniętych krajach, dobrze zna tylko wybraną dziedzinę prawa i do niej ogranicza swą prywatną praktykę. Wiele zagadnień prawnych, które stwarza życie, ma więcej niż jedną stronę i zahacza o różne działy prawa. Tak, jak w medycynie są konsylia lekarskie, tak czasami potrzebna jest opinia więcej niż jednego prawnika, aby dojść do zadowalającej odpowiedzi. Są ad- wokaci w Stanach Zjednoczonych, którzy swój zawód wykonują samotnie – zwłaszcza w małych miejscowościach. Ale na ogół praktykuje się zbiorowo, w firmach prawnych, w których pracuje od kilku do kilkuset adwokatów, a w rzadkich przypadkach nawet przeszło tysiąc. Niektóre z tych firm mają filie w różnych miastach. Te, które załatwiają sprawy międzynarodowe, otwierają przedstawicielstwa za granicą. Pracują w nich zarów- no adwokaci amerykańscy, jak i miejscowi. Niektórzy z adwokatów są wspólnikami i dzielą się zyskiem firmy, a inni – zwłaszcza młodzi – są po prostu pracownikami pobierającymi miesięczne uposażenie. W ten sposób częstokroć skomplikowane zagadnienia prawne, które trafiają do firmy, są badane przez specjalistów różnych dziedzin prawa i żadna ich strona nie powinna być niedostrzeżona. Powyższe uwagi obrazują trudności w opanowaniu całokształtu systemu prawnego określonego kraju przez jedną osobę. Trudności te potęgują się, jeśli mamy do czynienia 13
z prawem w ustroju federalnym, w szczególności Stanów Zjednoczonych, złożonych z 50 stanów i innych terytoriów. Zwykliśmy mówić o prawie amerykańskim, musimy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że każdy ze stanów (państw) ma swoją własną konstytucję i swój własny system prawny. Prócz tego własne prawo mają Puerto Rico, stowarzyszone ze Stanami Zjedno- czonymi, District of Columbia, na którym zbudowano Waszyngton, stolicę unii federalnej oraz kilka zamorskich posiadłości. Nad nimi panuje Konstytucja Stanów Zjednoczonych, federalne ustawy, uchwalone w dziedzinach delegowanych przez Konstytucję federacji, przez Kongres oraz umowy międzynarodowe. Każdy ze stanów ma też swój własny ustrój wymiaru sprawiedliwości ze swoim sądem najwyższym na czele, który feruje ostateczne wyroki w sprawach wynikających z prawa stanowego. Ta strona życia amerykańskiego jest na ogół mało znana w Euro- pie. Kilkanaście lat temu wielkiego rozgłosu w Stanach Zjednoczonych, a potem na ca- łym świecie, doczekała się sprawa niejakiego Chessmana, który został skazany na śmierć przez sądy Kalifornii, włącznie ze stanowym sądem najwyższym w ostatniej instancji. Używając najrozmaitszych kruczków prawnych, podań o ponowne rozpatrzenie sprawy, petycji o ułaskawienie lub złagodzenie kary itp. adwokaci skazanego odwlekali egzekucję przez wiele lat i przez ponad dziesięć lat Chessman siedział w celi śmierci. Przed ostatecznym wyczerpaniem wszystkich możliwości niewykonywania wyroku i straceniem skazanego wykładałem we Francji i miałem odczyty w innych krajach. Wielu prawników europejskich wyrażało zdziwienie i zgorszenie, że sprawy nie można było załatwić szybciej. Typowe pytanie brzmiało: dlaczego amerykański Sąd Najwyższy nie mógł przyspieszyć całej procedury, która wlecze się tak długo? Odpowiedź była prosta: Sąd Federalny nie miał żadnej kompetencji w tej sprawie, która podlegała właściwości sądów stanowych. Apelacja od ich wyroków do Sądu Najwyż- szego Stanów Zjednoczonych przysługuje tylko w sprawach podlegających federalnym ustawom i umowom międzynarodowym oraz – oczywiście – Konstytucji Unii. Odpowiedź ta przeważnie, spotykała się z niedowierzaniem, bo Federalny Sąd Najwyższy zwykle uważany jest w Europie za ostateczną instancję apelacyjną we wszystkich sprawach. Jeśli każdy ze stanów ma swoje własne prawa i wymiar sprawiedliwości, to jak może prof. Tokarczyk pisać o prawie amerykańskim, a nie o prawie Colorado, Florydy, Kalifornii czy Nowego Jorku? Odpowiedź znów jest prosta: mimo różnorodności, prawo wszystkich stanów (z wyjątkiem Luizjany, której system oparty jest na francuskim i hiszpańskim, choć podlega wpływom innych stanów) ma swoje źródło w prawie angielskim – common law – które jest podstawą ich systemu i stanowi pewien element stały, wywodzący się z orzecznictwa angielskiego, a potem amerykańskiego, podczas gdy zmiany dokonywane są przez ustawy stanowe. Choć przepisy prawa w różnych stanach mogą być (i są) często odmienne, w ogól- nych zarysach są one podobne. Wspólny jest też sposób wykładni ustaw. Tak więc można mówić o ogólnych zarysach prawa amerykańskiego. Znajomość prawa obcego jest w dzisiejszym świecie, który szybko się kurczy, bardzo ważna. Oczywiście, trudno jest mówić o gruntownej znajomości. Jak zostało wspomniane, nawet prawnicy wychowani i praktykujący w jednym systemie prawnym nie są w stanie opanować całości swojego prawa. Chodzi jednak o ogólne zrozumienie obcego systemu 14
i jego podstawowych zasad – jak tworzy się prawo, jakie są jego źródła, jaki jest stosunek prawa stanowionego do orzecznictwa, jak interpretuje się prawo pisane, jaki jest sposób argumentacji prawnej. Jeśli chodzi o Stany Zjednoczone, konieczne jest też zrozumienie dwoistości norm prawnych: federalnych i stanowych, oraz podobnej dwoistości sądów. Skomplikowane zagadnienia, wywodzące się z tej dwoistości, należą do najtrudniejszych. Wśród różnych wykładów, które prowadziłem na amerykańskich uniwersytetach przez około 40 lat, mia- łem najwięcej kłopotów z Federal Jurisdiction – kursem o organizacji sądów, stosunku sądów federalnych do stanowych i ich właściwości. Przepisy Konstytucji Stanów Zjednoczonych i ustaw, a przede wszystkim aktu o ustroju sądownictwa (Judiciary Act), regulujących te zagadnienia w ogólnych zarysach, doczekały się setek wyroków, interpretujących prawo stanowione. Mimo to, zagadnienie, która sprawa ma być rozstrzygnięta przez Sąd Federalny, a która przez stanowy, nie zawsze jest jasne. W niektórych przypadkach, zanim dojdzie do merytorycznego rozpatrzenia sprawy, strony prowadzą długie spory o kompetencję sądu. Jest to cena, jaką płaci się za funkcjonowanie amerykańskiego sy- stemu federalnego. Ogólnie uważa się, na podstawie doświadczeń już z górą 200 lat, że system ten zdał egzamin celująco i pod wieloma względami posłużył jako wzór innym krajom. Ale pod niektórymi względami skomplikował on życie społeczne, gdyż stał się podstawą zagadnień nieistniejących w krajach unitarnych, a nawet niektórych federal- nych, tak jak na przykład w Niemczech czy Szwajcarii, w których powołano do życia tylko jedną sieć sądów. Oczywiście różne zawiłości prawa i wymiaru sprawiedliwości w Stanach Zjedno- czonych nie muszą (i nie mogą) zostać opanowane przez prawnika, który praktykuje w innym kraju; szczegóły mogą nawet nie być znane przeciętnemu adwokatowi amery- kańskiemu. Chodzi jednak o to, aby osoba praktykująca na terenie międzynarodowym lub po prostu zainteresowana prawem obcym orientowała się, że takie problemy istnieją. W razie prowadzenia spraw ze Stanami Zjednoczonymi w większości przypadków trzeba będzie zwrócić się o pomoc prawną do prawnika amerykańskiego, ale dla strony polskiej będzie dużym plusem, jeśli: jej adwokat będzie znał ogólne zarysy prawa obcego, potrafi zadawać odpowiednie pytania, należycie zrozumie, o co chodzi jego amerykańskiemu partnerowi, będzie znał możliwe skutki niewykonania umowy przez jego klienta itd. Przedsięwzięcie prof. Tokarczyka – to praca, której w całości nie dokonał jeszcze żaden polski prawnik. Autor miał wszelkie dane ku temu, aby dokonać tego dzieła z po- wodzeniem. Zna Stany Zjednoczone, gdzie miał możliwości zapoznania się z ich prawem na kilku uczelniach. Jest autorem wielu wnikliwych prac z dziedziny prawa. Wielokrotnie wykładał wstęp do prawa amerykańskiego na macierzystym uniwersytecie. Wykłady jego cieszyły się wielkim powodzeniem wśród studentów. Ma łatwość pisania, a jego uwagi są jasne i nie przedstawiają czytelnikowi trudności. Należy spodziewać się, że praca prof. Tokarczyka odniesie sukces, zapełni lukę, która istniała w polskiej literaturze prawnej i stanie się ważnym źródłem informacji o prawie kraju, którego stosunki z Polską będą się zacieśniać. Wenceslas J. Wagner (profesor prawa Uniwersytetu w Detroit, wcześniej Notre Dame i Indiana, USA, wykładał w kilkudziesięciu państwach świata) 15
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym e-booksweb.pl.

Empfohlen

Mężczyzna od A do Z - Piotr Mart - ebook
Mężczyzna od A do Z - Piotr Mart - ebookMężczyzna od A do Z - Piotr Mart - ebook
Mężczyzna od A do Z - Piotr Mart - ebooke-booksweb.pl
 
Mężczyzna Od A Do Z - Przeczytaj zanim kupisz! Poniżej znajdziesz obszerny fr...
Mężczyzna Od A Do Z - Przeczytaj zanim kupisz! Poniżej znajdziesz obszerny fr...Mężczyzna Od A Do Z - Przeczytaj zanim kupisz! Poniżej znajdziesz obszerny fr...
Mężczyzna Od A Do Z - Przeczytaj zanim kupisz! Poniżej znajdziesz obszerny fr...Poradniki
 
Umysl mezczyzny i jego sekrety poradnik, darmowy ebook pdf, darmowe ebooki
Umysl mezczyzny i jego sekrety poradnik, darmowy ebook pdf, darmowe ebookiUmysl mezczyzny i jego sekrety poradnik, darmowy ebook pdf, darmowe ebooki
Umysl mezczyzny i jego sekrety poradnik, darmowy ebook pdf, darmowe ebookizmbook
 
Umysł Lidera
Umysł LideraUmysł Lidera
Umysł Lideraebook
 
Umysł Lidera
Umysł LideraUmysł Lidera
Umysł LideraAdam
 
Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Komentarz - ebook
Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Komentarz - ebookUstawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Komentarz - ebook
Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Małe bure skakadło - Opowiadania ćwierćabsurdalne - tom 2 - ebook
Małe bure skakadło - Opowiadania ćwierćabsurdalne - tom 2 - ebookMałe bure skakadło - Opowiadania ćwierćabsurdalne - tom 2 - ebook
Małe bure skakadło - Opowiadania ćwierćabsurdalne - tom 2 - ebooke-booksweb.pl
 
Seksualny klucz do kobiecych emocji - ebook
Seksualny klucz do kobiecych emocji - ebookSeksualny klucz do kobiecych emocji - ebook
Seksualny klucz do kobiecych emocji - ebooke-booksweb.pl
 

Empfohlen

Mężczyzna od A do Z - Piotr Mart - ebook
Mężczyzna od A do Z - Piotr Mart - ebookMężczyzna od A do Z - Piotr Mart - ebook
Mężczyzna od A do Z - Piotr Mart - ebooke-booksweb.pl
 
Mężczyzna Od A Do Z - Przeczytaj zanim kupisz! Poniżej znajdziesz obszerny fr...
Mężczyzna Od A Do Z - Przeczytaj zanim kupisz! Poniżej znajdziesz obszerny fr...Mężczyzna Od A Do Z - Przeczytaj zanim kupisz! Poniżej znajdziesz obszerny fr...
Mężczyzna Od A Do Z - Przeczytaj zanim kupisz! Poniżej znajdziesz obszerny fr...Poradniki
 
Umysl mezczyzny i jego sekrety poradnik, darmowy ebook pdf, darmowe ebooki
Umysl mezczyzny i jego sekrety poradnik, darmowy ebook pdf, darmowe ebookiUmysl mezczyzny i jego sekrety poradnik, darmowy ebook pdf, darmowe ebooki
Umysl mezczyzny i jego sekrety poradnik, darmowy ebook pdf, darmowe ebookizmbook
 
Umysł Lidera
Umysł LideraUmysł Lidera
Umysł Lideraebook
 
Umysł Lidera
Umysł LideraUmysł Lidera
Umysł LideraAdam
 
Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Komentarz - ebook
Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Komentarz - ebookUstawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Komentarz - ebook
Ustawa o Państwowej Inspekcji Pracy. Komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Małe bure skakadło - Opowiadania ćwierćabsurdalne - tom 2 - ebook
Małe bure skakadło - Opowiadania ćwierćabsurdalne - tom 2 - ebookMałe bure skakadło - Opowiadania ćwierćabsurdalne - tom 2 - ebook
Małe bure skakadło - Opowiadania ćwierćabsurdalne - tom 2 - ebooke-booksweb.pl
 
Seksualny klucz do kobiecych emocji - ebook
Seksualny klucz do kobiecych emocji - ebookSeksualny klucz do kobiecych emocji - ebook
Seksualny klucz do kobiecych emocji - ebooke-booksweb.pl
 
Sekrety języka C# (c sharp) ebook
Sekrety języka C# (c sharp) ebookSekrety języka C# (c sharp) ebook
Sekrety języka C# (c sharp) ebooke-booksweb.pl
 
Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebook
Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebookEuropejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebook
Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebooke-booksweb.pl
 
Udane wesele - Jolanta Valentin - ebook
Udane wesele - Jolanta Valentin - ebookUdane wesele - Jolanta Valentin - ebook
Udane wesele - Jolanta Valentin - ebooke-booksweb.pl
 
Runy magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebook
Runy magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebookRuny magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebook
Runy magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebooke-booksweb.pl
 
Poker Współczesny
Poker WspółczesnyPoker Współczesny
Poker WspółczesnyAdam
 
DOS dla opornych
DOS dla opornychDOS dla opornych
DOS dla opornyche-booksweb.pl
 
Optymizm
OptymizmOptymizm
OptymizmAdam
 
69 goracych zabaw dla par - ebook
69 goracych zabaw dla par - ebook69 goracych zabaw dla par - ebook
69 goracych zabaw dla par - ebooke-booksweb.pl
 
Optymizm
OptymizmOptymizm
Optymizmebook
 
Poker Wspolczesny
Poker WspolczesnyPoker Wspolczesny
Poker Wspolczesnylucfx
 
Sztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebook
Sztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebookSztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebook
Sztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebooke-booksweb.pl
 
Metody i-techniki-szybkiego-czytania
Metody i-techniki-szybkiego-czytaniaMetody i-techniki-szybkiego-czytania
Metody i-techniki-szybkiego-czytaniaPrzemysław Wolny
 
Sekrety naszej-klasy
Sekrety naszej-klasySekrety naszej-klasy
Sekrety naszej-klasymazur16111
 
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)mazur16111
 
Poker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebook
Poker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebookPoker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebook
Poker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebooke-booksweb.pl
 
Odwaznie o-seksie pdf
Odwaznie o-seksie pdfOdwaznie o-seksie pdf
Odwaznie o-seksie pdfmazur16111
 
Optymizm
OptymizmOptymizm
Optymizmlucfx
 
Prawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebook
Prawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebookPrawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebook
Prawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebooke-booksweb.pl
 
Moja Firma
Moja FirmaMoja Firma
Moja FirmaAdam
 
Hryncewicz materiały uzupełniające
Hryncewicz materiały uzupełniająceHryncewicz materiały uzupełniające
Hryncewicz materiały uzupełniającePiotr Cypla
 
Telekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebook
Telekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebookTelekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebook
Telekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebooke-booksweb.pl
 
Księga magii i wróżb - ebook
Księga magii i wróżb - ebookKsięga magii i wróżb - ebook
Księga magii i wróżb - ebooke-booksweb.pl
 

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Sekrety języka C# (c sharp) ebook
Sekrety języka C# (c sharp) ebookSekrety języka C# (c sharp) ebook
Sekrety języka C# (c sharp) ebooke-booksweb.pl
 
Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebook
Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebookEuropejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebook
Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebooke-booksweb.pl
 
Udane wesele - Jolanta Valentin - ebook
Udane wesele - Jolanta Valentin - ebookUdane wesele - Jolanta Valentin - ebook
Udane wesele - Jolanta Valentin - ebooke-booksweb.pl
 
Runy magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebook
Runy magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebookRuny magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebook
Runy magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebooke-booksweb.pl
 
Poker Współczesny
Poker WspółczesnyPoker Współczesny
Poker WspółczesnyAdam
 
Optymizm
OptymizmOptymizm
OptymizmAdam
 
69 goracych zabaw dla par - ebook
69 goracych zabaw dla par - ebook69 goracych zabaw dla par - ebook
69 goracych zabaw dla par - ebooke-booksweb.pl
 
Optymizm
OptymizmOptymizm
Optymizmebook
 
Poker Wspolczesny
Poker WspolczesnyPoker Wspolczesny
Poker Wspolczesnylucfx
 
Sztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebook
Sztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebookSztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebook
Sztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebooke-booksweb.pl
 
Metody i-techniki-szybkiego-czytania
Metody i-techniki-szybkiego-czytaniaMetody i-techniki-szybkiego-czytania
Metody i-techniki-szybkiego-czytaniaPrzemysław Wolny
 
Sekrety naszej-klasy
Sekrety naszej-klasySekrety naszej-klasy
Sekrety naszej-klasymazur16111
 
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)mazur16111
 
Poker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebook
Poker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebookPoker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebook
Poker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebooke-booksweb.pl
 
Odwaznie o-seksie pdf
Odwaznie o-seksie pdfOdwaznie o-seksie pdf
Odwaznie o-seksie pdfmazur16111
 
Optymizm
OptymizmOptymizm
Optymizmlucfx
 
Prawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebook
Prawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebookPrawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebook
Prawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebooke-booksweb.pl
 
Moja Firma
Moja FirmaMoja Firma
Moja FirmaAdam
 
Hryncewicz materiały uzupełniające
Hryncewicz materiały uzupełniająceHryncewicz materiały uzupełniające
Hryncewicz materiały uzupełniającePiotr Cypla
 

Was ist angesagt? (20)

Sekrety języka C# (c sharp) ebook
Sekrety języka C# (c sharp) ebookSekrety języka C# (c sharp) ebook
Sekrety języka C# (c sharp) ebook
 
Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebook
Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebookEuropejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebook
Europejski Trybunał Praw Człowieka. Wybór orzeczeń 2009 - ebook
 
Udane wesele - Jolanta Valentin - ebook
Udane wesele - Jolanta Valentin - ebookUdane wesele - Jolanta Valentin - ebook
Udane wesele - Jolanta Valentin - ebook
 
Runy magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebook
Runy magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebookRuny magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebook
Runy magia w Twoich rękach - Mariusz Staszewski - ebook
 
Poker Współczesny
Poker WspółczesnyPoker Współczesny
Poker Współczesny
 
DOS dla opornych
DOS dla opornychDOS dla opornych
DOS dla opornych
 
Optymizm
OptymizmOptymizm
Optymizm
 
69 goracych zabaw dla par - ebook
69 goracych zabaw dla par - ebook69 goracych zabaw dla par - ebook
69 goracych zabaw dla par - ebook
 
Optymizm
OptymizmOptymizm
Optymizm
 
Poker Wspolczesny
Poker WspolczesnyPoker Wspolczesny
Poker Wspolczesny
 
Sztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebook
Sztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebookSztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebook
Sztuka przyciągania ludzi - Miłosz Karbowski - ebook
 
Metody i-techniki-szybkiego-czytania
Metody i-techniki-szybkiego-czytaniaMetody i-techniki-szybkiego-czytania
Metody i-techniki-szybkiego-czytania
 
Sekrety naszej-klasy
Sekrety naszej-klasySekrety naszej-klasy
Sekrety naszej-klasy
 
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)
Poker wspolczesny-texas-hold-em-i-inne-odmiany-pokera(2)
 
Poker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebook
Poker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebookPoker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebook
Poker współczesny. Texas Hold'em i inne odmiany pokera - ebook
 
Odwaznie o-seksie pdf
Odwaznie o-seksie pdfOdwaznie o-seksie pdf
Odwaznie o-seksie pdf
 
Optymizm
OptymizmOptymizm
Optymizm
 
Prawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebook
Prawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebookPrawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebook
Prawo karne. zbiór przepisów. Wydanie 19 - ebook
 
Moja Firma
Moja FirmaMoja Firma
Moja Firma
 
Hryncewicz materiały uzupełniające
Hryncewicz materiały uzupełniająceHryncewicz materiały uzupełniające
Hryncewicz materiały uzupełniające
 

Andere mochten auch

Telekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebook
Telekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebookTelekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebook
Telekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebooke-booksweb.pl
 
Księga magii i wróżb - ebook
Księga magii i wróżb - ebookKsięga magii i wróżb - ebook
Księga magii i wróżb - ebooke-booksweb.pl
 
Autor 2.0 - Aleksander Sowa - ebook
Autor 2.0 - Aleksander Sowa - ebookAutor 2.0 - Aleksander Sowa - ebook
Autor 2.0 - Aleksander Sowa - ebooke-booksweb.pl
 
ABC praw konsumenta - poradnik kompletny - monika kępczyńska, anna śmigulska,...
ABC praw konsumenta - poradnik kompletny - monika kępczyńska, anna śmigulska,...ABC praw konsumenta - poradnik kompletny - monika kępczyńska, anna śmigulska,...
ABC praw konsumenta - poradnik kompletny - monika kępczyńska, anna śmigulska,...e-booksweb.pl
 
Geraint i Enida. Romans arturiański - ebook
Geraint i Enida. Romans arturiański - ebookGeraint i Enida. Romans arturiański - ebook
Geraint i Enida. Romans arturiański - ebooke-booksweb.pl
 
Poradnik rodzinny - ebook
Poradnik rodzinny - ebookPoradnik rodzinny - ebook
Poradnik rodzinny - ebooke-booksweb.pl
 
Grandmuszkieter. powieść historyczna z czasów Augusta Mocnego wiktor gomuli...
Grandmuszkieter. powieść historyczna z czasów Augusta Mocnego wiktor gomuli...Grandmuszkieter. powieść historyczna z czasów Augusta Mocnego wiktor gomuli...
Grandmuszkieter. powieść historyczna z czasów Augusta Mocnego wiktor gomuli...e-booksweb.pl
 
Miejsce dla dwojga - Marcin Wolski - ebook
Miejsce dla dwojga - Marcin Wolski - ebookMiejsce dla dwojga - Marcin Wolski - ebook
Miejsce dla dwojga - Marcin Wolski - ebooke-booksweb.pl
 
Granatowa krew - Wiktor Hagen - ebook
Granatowa krew - Wiktor Hagen - ebookGranatowa krew - Wiktor Hagen - ebook
Granatowa krew - Wiktor Hagen - ebooke-booksweb.pl
 
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...e-booksweb.pl
 

Andere mochten auch (11)

Telekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebook
Telekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebookTelekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebook
Telekomunikacyjne organy regulacyjne w Unii Europejskiej - ebook
 
Księga magii i wróżb - ebook
Księga magii i wróżb - ebookKsięga magii i wróżb - ebook
Księga magii i wróżb - ebook
 
Autor 2.0 - Aleksander Sowa - ebook
Autor 2.0 - Aleksander Sowa - ebookAutor 2.0 - Aleksander Sowa - ebook
Autor 2.0 - Aleksander Sowa - ebook
 
ABC praw konsumenta - poradnik kompletny - monika kępczyńska, anna śmigulska,...
ABC praw konsumenta - poradnik kompletny - monika kępczyńska, anna śmigulska,...ABC praw konsumenta - poradnik kompletny - monika kępczyńska, anna śmigulska,...
ABC praw konsumenta - poradnik kompletny - monika kępczyńska, anna śmigulska,...
 
Geraint i Enida. Romans arturiański - ebook
Geraint i Enida. Romans arturiański - ebookGeraint i Enida. Romans arturiański - ebook
Geraint i Enida. Romans arturiański - ebook
 
Poradnik rodzinny - ebook
Poradnik rodzinny - ebookPoradnik rodzinny - ebook
Poradnik rodzinny - ebook
 
Grandmuszkieter. powieść historyczna z czasów Augusta Mocnego wiktor gomuli...
Grandmuszkieter. powieść historyczna z czasów Augusta Mocnego wiktor gomuli...Grandmuszkieter. powieść historyczna z czasów Augusta Mocnego wiktor gomuli...
Grandmuszkieter. powieść historyczna z czasów Augusta Mocnego wiktor gomuli...
 
Miejsce dla dwojga - Marcin Wolski - ebook
Miejsce dla dwojga - Marcin Wolski - ebookMiejsce dla dwojga - Marcin Wolski - ebook
Miejsce dla dwojga - Marcin Wolski - ebook
 
Granatowa krew - Wiktor Hagen - ebook
Granatowa krew - Wiktor Hagen - ebookGranatowa krew - Wiktor Hagen - ebook
Granatowa krew - Wiktor Hagen - ebook
 
Koran - ebook
Koran - ebookKoran - ebook
Koran - ebook
 
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...
Prawa i obowiązki seksualne małżonków. Studium prawne nad normą i patologią z...
 

Ähnlich wie Prawo amerykańskie. Podręcznik ebook

Przykazania etyki prawniczej. Księga myśli, norm i rycin - ebook
Przykazania etyki prawniczej. Księga myśli, norm i rycin - ebookPrzykazania etyki prawniczej. Księga myśli, norm i rycin - ebook
Przykazania etyki prawniczej. Księga myśli, norm i rycin - ebooke-booksweb.pl
 
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebook
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebookPrawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebook
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebooke-booksweb.pl
 
Proces karny. część szczególna - ebook
Proces karny. część szczególna - ebookProces karny. część szczególna - ebook
Proces karny. część szczególna - ebooke-booksweb.pl
 
Od marzeń do realizacji - Daniel Janik - ebook
Od marzeń do realizacji - Daniel Janik - ebookOd marzeń do realizacji - Daniel Janik - ebook
Od marzeń do realizacji - Daniel Janik - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebook
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebookKodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebook
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebooke-booksweb.pl
 
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebook
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebookJednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebook
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebooke-booksweb.pl
 
Jak pracując mniej, zarabiać więcej - Wiesław Kluz - ebook
Jak pracując mniej, zarabiać więcej - Wiesław Kluz - ebookJak pracując mniej, zarabiać więcej - Wiesław Kluz - ebook
Jak pracując mniej, zarabiać więcej - Wiesław Kluz - ebooke-booksweb.pl
 
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnymBezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnymepartnerzy.com
 
Prawo spadkowe - ebook
Prawo spadkowe - ebookPrawo spadkowe - ebook
Prawo spadkowe - ebooke-booksweb.pl
 
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebookPrawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebooke-booksweb.pl
 
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebook
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebookCharakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebook
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebooke-booksweb.pl
 
Jak wyleczyć nieuleczalne choroby - ebook
Jak wyleczyć nieuleczalne choroby - ebookJak wyleczyć nieuleczalne choroby - ebook
Jak wyleczyć nieuleczalne choroby - ebooke-booksweb.pl
 
Odsetki cywilnoprawne - ebook
Odsetki cywilnoprawne - ebookOdsetki cywilnoprawne - ebook
Odsetki cywilnoprawne - ebooke-booksweb.pl
 
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...e-booksweb.pl
 
ABC Jak założyć i prowadzić własną firmę - włodzimierz markowski - ebook
ABC Jak założyć i prowadzić własną firmę - włodzimierz markowski - ebookABC Jak założyć i prowadzić własną firmę - włodzimierz markowski - ebook
ABC Jak założyć i prowadzić własną firmę - włodzimierz markowski - ebooke-booksweb.pl
 
ABC Firma na ryczałcie - Włodzimierz Markowski - ebook
ABC Firma na ryczałcie - Włodzimierz Markowski - ebookABC Firma na ryczałcie - Włodzimierz Markowski - ebook
ABC Firma na ryczałcie - Włodzimierz Markowski - ebooke-booksweb.pl
 
ABC Firma na księdze przychodów i rozchodów - ebook
ABC Firma na księdze przychodów i rozchodów - ebookABC Firma na księdze przychodów i rozchodów - ebook
ABC Firma na księdze przychodów i rozchodów - ebooke-booksweb.pl
 
Egzekucja administracyjna - teoria i praktyka z orzecznictwem sądowoadministr...
Egzekucja administracyjna - teoria i praktyka z orzecznictwem sądowoadministr...Egzekucja administracyjna - teoria i praktyka z orzecznictwem sądowoadministr...
Egzekucja administracyjna - teoria i praktyka z orzecznictwem sądowoadministr...e-booksweb.pl
 
Tajemnice największych uwodzicieli - ebook
Tajemnice największych uwodzicieli - ebookTajemnice największych uwodzicieli - ebook
Tajemnice największych uwodzicieli - ebooke-booksweb.pl
 
Dowody w sądowym procesie karnym - ebook
Dowody w sądowym procesie karnym - ebookDowody w sądowym procesie karnym - ebook
Dowody w sądowym procesie karnym - ebooke-booksweb.pl
 

Ähnlich wie Prawo amerykańskie. Podręcznik ebook (20)

Przykazania etyki prawniczej. Księga myśli, norm i rycin - ebook
Przykazania etyki prawniczej. Księga myśli, norm i rycin - ebookPrzykazania etyki prawniczej. Księga myśli, norm i rycin - ebook
Przykazania etyki prawniczej. Księga myśli, norm i rycin - ebook
 
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebook
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebookPrawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebook
Prawo prasowe. Komentarz. Wydanie 3 - ebook
 
Proces karny. część szczególna - ebook
Proces karny. część szczególna - ebookProces karny. część szczególna - ebook
Proces karny. część szczególna - ebook
 
Od marzeń do realizacji - Daniel Janik - ebook
Od marzeń do realizacji - Daniel Janik - ebookOd marzeń do realizacji - Daniel Janik - ebook
Od marzeń do realizacji - Daniel Janik - ebook
 
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebook
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebookKodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebook
Kodeks postępowania karnego oraz ustawa o świadku koronnym - ebook
 
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebook
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebookJednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebook
Jednorazowe odszkodowanie z ubezpieczenia wypadkowego - ebook
 
Jak pracując mniej, zarabiać więcej - Wiesław Kluz - ebook
Jak pracując mniej, zarabiać więcej - Wiesław Kluz - ebookJak pracując mniej, zarabiać więcej - Wiesław Kluz - ebook
Jak pracując mniej, zarabiać więcej - Wiesław Kluz - ebook
 
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnymBezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym
 
Prawo spadkowe - ebook
Prawo spadkowe - ebookPrawo spadkowe - ebook
Prawo spadkowe - ebook
 
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebookPrawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebook
 
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebook
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebookCharakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebook
Charakter prawny spółki cywilnej na tle prawa polskiego i niemieckiego - ebook
 
Jak wyleczyć nieuleczalne choroby - ebook
Jak wyleczyć nieuleczalne choroby - ebookJak wyleczyć nieuleczalne choroby - ebook
Jak wyleczyć nieuleczalne choroby - ebook
 
Odsetki cywilnoprawne - ebook
Odsetki cywilnoprawne - ebookOdsetki cywilnoprawne - ebook
Odsetki cywilnoprawne - ebook
 
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...
 
ABC Jak założyć i prowadzić własną firmę - włodzimierz markowski - ebook
ABC Jak założyć i prowadzić własną firmę - włodzimierz markowski - ebookABC Jak założyć i prowadzić własną firmę - włodzimierz markowski - ebook
ABC Jak założyć i prowadzić własną firmę - włodzimierz markowski - ebook
 
ABC Firma na ryczałcie - Włodzimierz Markowski - ebook
ABC Firma na ryczałcie - Włodzimierz Markowski - ebookABC Firma na ryczałcie - Włodzimierz Markowski - ebook
ABC Firma na ryczałcie - Włodzimierz Markowski - ebook
 
ABC Firma na księdze przychodów i rozchodów - ebook
ABC Firma na księdze przychodów i rozchodów - ebookABC Firma na księdze przychodów i rozchodów - ebook
ABC Firma na księdze przychodów i rozchodów - ebook
 
Egzekucja administracyjna - teoria i praktyka z orzecznictwem sądowoadministr...
Egzekucja administracyjna - teoria i praktyka z orzecznictwem sądowoadministr...Egzekucja administracyjna - teoria i praktyka z orzecznictwem sądowoadministr...
Egzekucja administracyjna - teoria i praktyka z orzecznictwem sądowoadministr...
 
Tajemnice największych uwodzicieli - ebook
Tajemnice największych uwodzicieli - ebookTajemnice największych uwodzicieli - ebook
Tajemnice największych uwodzicieli - ebook
 
Dowody w sądowym procesie karnym - ebook
Dowody w sądowym procesie karnym - ebookDowody w sądowym procesie karnym - ebook
Dowody w sądowym procesie karnym - ebook
 

Mehr von e-booksweb.pl

Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebookJak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebooke-booksweb.pl
 
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebookJak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebooke-booksweb.pl
 
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebookABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebooke-booksweb.pl
 
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebookŻycie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebooke-booksweb.pl
 
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebookżYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebooke-booksweb.pl
 
Zwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebookZwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebooke-booksweb.pl
 
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebookZrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebooke-booksweb.pl
 
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebookZostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebooke-booksweb.pl
 
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebookZnaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebooke-booksweb.pl
 
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebookZłote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebooke-booksweb.pl
 
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebookZłodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebooke-booksweb.pl
 
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebookZdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebooke-booksweb.pl
 
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebookZbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebooke-booksweb.pl
 
Zarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebookZarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebooke-booksweb.pl
 
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebookZakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebooke-booksweb.pl
 
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...e-booksweb.pl
 
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebookWypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebooke-booksweb.pl
 
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebookWymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebooke-booksweb.pl
 
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...e-booksweb.pl
 
Warsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebookWarsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebooke-booksweb.pl
 

Mehr von e-booksweb.pl (20)

Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebookJak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
 
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebookJak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
 
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebookABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
 
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebookŻycie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
 
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebookżYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
 
Zwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebookZwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebook
 
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebookZrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
 
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebookZostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
 
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebookZnaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
 
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebookZłote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
 
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebookZłodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
 
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebookZdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
 
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebookZbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
 
Zarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebookZarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebook
 
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebookZakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
 
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
 
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebookWypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebook
 
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebookWymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebook
 
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
 
Warsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebookWarsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebook
 

Prawo amerykańskie. Podręcznik ebook

  • 1.
  • 2. Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym e-booksweb.pl.
  • 3.
  • 4.
  • 5.
  • 6.
  • 7. Autor podczas pierwszego pobytu w Harvard Law School z jej profesorami — Haroldem Josephem Bermanem (u góry), Arthurem Taylorem von Mehrenem (u dołu)
  • 8. Autor podczas pierwszego pobytu w Harvard Law School z jej profesorami — Davidem Nathanem Smithem (u góry), Roberto Mangaibera Ungerem (u dołu)
  • 9. SPIS TREŚCI Przedmowa...................................................................................................................................13 Do wydania piątego ...................................................................................................................16 Do wydania szóstego .................................................................................................................16 Do wydania siódmego ...............................................................................................................18 Do wydania ósmego...................................................................................................................19 Do wydania dziewiątego ..........................................................................................................19 Do wydania dziesiątego ............................................................................................................20 Słowo wstępne ............................................................................................................................21 Rozdział pierwszy Charakterystyka prawa amerykańskiego .............................................................................25 Pojęcie prawa ...........................................................................................................................25 Rodzaje prawa .........................................................................................................................26 System prawa ..........................................................................................................................26 Zasada precedensów ..............................................................................................................28 Angielskie common law............................................................................................................29 Znaczenie Komentarzy Blackstone’a .....................................................................................30 Amerykańskie common law ....................................................................................................31 Common law stanowe a federalne .........................................................................................33 Wpływy prawa stanowionego ..............................................................................................34 Amerykańskie prawo stanowione .......................................................................................35 Prawo stanowione a common law ..........................................................................................35 Zasada słuszności ....................................................................................................................37 Dążenia unifikacyjne ..............................................................................................................38 Język prawny i prawniczy .....................................................................................................40 Wybrana literatura ..................................................................................................................41 Rozdział drugi Prawo konstytucyjne .................................................................................................................44 Prawo nadrzędne ....................................................................................................................44 Konstytucja amerykańska .....................................................................................................45 Poprawki Konstytucyjne ........................................................................................................46 Zasady Konstytucji .................................................................................................................48 Stany a Unia .............................................................................................................................51 5
  • 10. Władza ustawodawcza ..........................................................................................................52 Władza wykonawcza..............................................................................................................54 Władza sądownicza ................................................................................................................55 Wybrana literatura ..................................................................................................................59 Rozdział trzeci Prawo administracyjne ..............................................................................................................62 Zakresy regulacji .....................................................................................................................62 Władze lokalne ........................................................................................................................63 Hrabstwa ..................................................................................................................................64 Municypalitety ........................................................................................................................66 Gminy .......................................................................................................................................67 Agencje administracyjne........................................................................................................68 Funkcje agencji ........................................................................................................................70 Sądowa kontrola agencji administracyjnych......................................................................71 Krytyka agencji administracyjnych .....................................................................................72 Wybrana literatura ..................................................................................................................73 Rozdział czwarty Prawo ochrony środowiska ......................................................................................................76 Założenia regulacji ..................................................................................................................76 Przedmiot regulacji federalnej ..............................................................................................77 Inne regulacje federalne ........................................................................................................78 Regulacje stanowe i lokalne ..................................................................................................79 Skargi prywatne ......................................................................................................................79 Udział społeczeństwa w ochronie środowiska ..................................................................80 Ochrona środowiska a mechanizmy rynkowe ..................................................................80 Wybrana literatura ..................................................................................................................81 Rozdział piąty Prawo własności .........................................................................................................................83 Zakresy prawa .........................................................................................................................83 Klasyfikacja własności ............................................................................................................84 Przekazywanie własności osobistej......................................................................................86 Przekazywanie własności nieruchomości...........................................................................87 Sprzedaż nieruchomości ........................................................................................................88 Prawna kontrola nieruchomości...........................................................................................89 Wybrana literatura ..................................................................................................................90 Rozdział szósty Prawo zobowiązań umownych................................................................................................92 Źródła prawa zobowiązań umownych ...............................................................................92 Umowy pisemne .....................................................................................................................94 Zdolność do czynności prawnych........................................................................................94 Wzajemna zgoda: porozumienie .........................................................................................95 Prawa strony trzeciej ..............................................................................................................96 Wzajemne obietnice świadczenia ........................................................................................96 6
  • 11. Realność porozumienia ..........................................................................................................97 Wykonanie umowy.................................................................................................................98 Interpretacja umów ................................................................................................................99 Naruszenie praw umownych .............................................................................................100 Nielegalność umów ..............................................................................................................101 Wybrana literatura ................................................................................................................102 Rozdział siódmy Prawo rodzinne .........................................................................................................................104 Ewolucja przedmiotu ...........................................................................................................104 Rys historyczny .....................................................................................................................105 Prawo małżeńskie .................................................................................................................108 Zawarcie małżeństwa ...........................................................................................................109 Relacje rodzinne ....................................................................................................................112 Małżeński ustrój majątkowy ...............................................................................................114 Ustanie małżeństwa..............................................................................................................115 Obowiązek alimentacyjny ...................................................................................................117 Wybrana literatura ................................................................................................................119 Rozdział ósmy Prawo postępowania cywilnego ...........................................................................................122 Postępowanie cywilne ..........................................................................................................122 Uczestnicy postępowania cywilnego.................................................................................122 Wstępne postępowanie rozpoznawcze .............................................................................124 Przedstawienie formalnych pism procesowych ..............................................................124 Czynności przedprocesowe ................................................................................................125 Przebieg procesu ...................................................................................................................126 Proces apelacyjny ..................................................................................................................127 Oceny postępowania cywilnego ........................................................................................128 Wybrana literatura ................................................................................................................128 Rozdział dziewiąty Prawo pracy................................................................................................................................131 Nieco historii ..........................................................................................................................131 Kierowanie stosunkami pracy ............................................................................................132 Warunki pracy .......................................................................................................................133 Równe możliwości zatrudnienia ........................................................................................135 Nieuczciwe praktyki w stosunkach pracy ........................................................................137 System ubezpieczeń .............................................................................................................138 Wybrana literatura ................................................................................................................140 Rozdział dziesiąty Prawo handlowe .......................................................................................................................142 Przegląd pojęć .......................................................................................................................142 Regulacje przedsiębiorczości...............................................................................................144 Formy organizacji przedsiębiorstw handlowych i przemysłowych ............................144 Regulacje agencji ...................................................................................................................147 7
  • 12. Regulacje papierów wartościowych ..................................................................................149 Międzynarodowe transakcje handlowe ............................................................................151 Wybrana literatura ................................................................................................................153 Rozdział jedenasty Prawo antymonopolowe .........................................................................................................155 Określenie pojęć ....................................................................................................................155 Prawodawstwo antymonopolowe .....................................................................................156 Zakazy monopolizacji ..........................................................................................................157 Zakazy porozumień..............................................................................................................157 Rodzaje porozumień ............................................................................................................158 Zakazy ograniczeń handlu ..................................................................................................159 Zakazy dyskryminacji cenowej ..........................................................................................160 Zakazy nieuczciwych praktyk handlowych.....................................................................161 Wybrana literatura ................................................................................................................161 Rozdział dwunasty Prawo konsumentów ...............................................................................................................164 Główne pojęcia ......................................................................................................................164 Uwarunkowania regulacji ...................................................................................................165 Federalna ochrona konsumentów......................................................................................166 Stanowa ochrona konsumentów ........................................................................................168 Odpowiedzialność za produkty i usługi ...........................................................................169 Wybrana literatura ................................................................................................................172 Rozdział trzynasty Prawo podatkowe .....................................................................................................................174 Ewolucja prawa podatkowego ...........................................................................................174 Federalne podatki dochodowe ...........................................................................................175 Podatki na ubezpieczenia społeczne..................................................................................176 Podatki konsumpcyjne .........................................................................................................177 Podatki spadkowe i od darowizn .......................................................................................178 Podatki importowe ...............................................................................................................178 Podatki od sprzedaży ...........................................................................................................179 Stanowe podatki konsumpcyjne ........................................................................................179 Stanowe podatki dochodowe .............................................................................................180 Podatki od eksploatacji źródeł naturalnych .....................................................................180 Podatki od własności ............................................................................................................181 Podatki lokalne ......................................................................................................................181 Dochody a wydatki...............................................................................................................182 Wybrana literatura ................................................................................................................183 Rozdział czternasty Prawo deliktów .........................................................................................................................185 Pojęcie deliktów.....................................................................................................................185 Rodzaje deliktów ..................................................................................................................185 Rozwój deliktów ...................................................................................................................186 Delikty umyślne ....................................................................................................................187 8
  • 13. Delikty niedbalstwa ..............................................................................................................189 Odpowiedzialność ścisła......................................................................................................191 Prawo gwarancji....................................................................................................................192 Reformowanie prawa deliktów ..........................................................................................193 Wybrana literatura ................................................................................................................193 Rozdział piętnasty Prawo karne ...............................................................................................................................196 System karny .........................................................................................................................196 Źródła prawa karnego..........................................................................................................197 Pojęcie przestępstwa.............................................................................................................198 Klasyfikacje przestępstw......................................................................................................199 Wyłączenia odpowiedzialności karnej ..............................................................................200 Podmioty przestępstwa ........................................................................................................201 Stadia przestępstwa ..............................................................................................................202 Środki karne ...........................................................................................................................203 Kara więzienia .......................................................................................................................204 Kara śmierci............................................................................................................................206 Wybrana literatura ................................................................................................................207 Rozdział szesnasty Prawo procesu karnego ...........................................................................................................210 Cechy procesu karnego........................................................................................................210 Źródła prawa karnego procesowego .................................................................................211 Zasady procesu karnego ......................................................................................................212 Uczestnicy procesu karnego ...............................................................................................214 Postępowanie przygotowawcze .........................................................................................215 Plea bargaining ........................................................................................................................216 Rozprawa sądowa .................................................................................................................217 Prawa pokrzywdzonego ......................................................................................................218 Oceny procesu karnego .......................................................................................................219 Wybrana literatura ................................................................................................................219 Rozdział siedemnasty Prawo policyjne ........................................................................................................................223 Nazwy i treści ........................................................................................................................223 Policja amerykańska .............................................................................................................224 Śledztwo policyjne................................................................................................................229 Areszt policyjny .....................................................................................................................231 Użycie broni ...........................................................................................................................233 Rewizje i konfiskata ..............................................................................................................234 Operacje policyjne ................................................................................................................235 Prowokacja policyjna ...........................................................................................................237 Inwigilacja i podsłuch ..........................................................................................................238 Metody psychologiczne .......................................................................................................239 Zastosowania poligrafu........................................................................................................240 Wybrana literatura ................................................................................................................240 9
  • 14. Rozdział osiemnasty Prawo dowodowe .....................................................................................................................242 Wybrane problemy ...............................................................................................................242 Dowody prawne ...................................................................................................................244 Istotność dowodów ..............................................................................................................247 Charakter a wiarygodność ..................................................................................................248 Dowody ze świadków ..........................................................................................................251 Dowody z biegłych ...............................................................................................................253 Dowody z dokumentów ......................................................................................................255 Domniemania dowodowe ...................................................................................................257 Wyłączenia dowodów ..........................................................................................................260 Przywileje a dowody ............................................................................................................261 Wybrana literatura ................................................................................................................262 Rozdział dziewiętnasty Prawo morskie...........................................................................................................................265 Złożoność gałęzi prawa........................................................................................................265 Jurysdykcja admiralska ........................................................................................................266 Status marynarzy ..................................................................................................................268 Robotnicy portowi ................................................................................................................271 Śmierć zawiniona ..................................................................................................................272 Zastawy i hipoteki morskie .................................................................................................274 Przewóz ładunków ...............................................................................................................276 Holowanie i pilotaż...............................................................................................................277 Zderzenie statków ................................................................................................................278 Ograniczenie odpowiedzialności .......................................................................................281 Ratownictwo morskie...........................................................................................................282 Immunitet suwerenności .....................................................................................................284 Wybrana literatura ................................................................................................................285 Rozdział dwudziesty Prawo indian amerykańskich ................................................................................................286 Przegląd zagadnień ..............................................................................................................286 Zarys historii ..........................................................................................................................287 Główne pojęcia ......................................................................................................................289 Ewolucja prawa .....................................................................................................................293 Suwerenność plemion ..........................................................................................................295 Prawa obywatelskie ..............................................................................................................298 Traktaty indiańskie................................................................................................................299 Prawo federalne Indian .......................................................................................................300 Prawo stanowe Indian .........................................................................................................301 Prawo plemienne Indian .....................................................................................................303 Systemy sprawiedliwości Indian ........................................................................................304 Jurysdykcja w sprawach Indian .........................................................................................307 Bogactwo kultur Indian .......................................................................................................309 Wybrana literatura ................................................................................................................312 10
  • 15. Rozdział dwudziesty pierwszy Prawo imigracyjne....................................................................................................................314 Kluczowe pojęcia ..................................................................................................................314 Nieco historii ..........................................................................................................................315 Prawo obowiązujące .............................................................................................................316 Zasady wjazdu ......................................................................................................................317 Wizy studenckie ....................................................................................................................319 Prawo tymczasowego pobytu .............................................................................................320 Prawo stałego pobytu ...........................................................................................................321 Obywatelstwo amerykańskie .............................................................................................322 Przepisy deportacyjne ..........................................................................................................324 Prawo azylu ...........................................................................................................................325 Status uchodźcy ....................................................................................................................325 Wybrana literatura ................................................................................................................326 Rozdział dwudziesty drugi Alternatywne rozstrzyganie sporów....................................................................................329 Zakresy rozstrzygania ..........................................................................................................329 Negocjacje ..............................................................................................................................330 Mediacje .................................................................................................................................330 Arbitraż ...................................................................................................................................331 Neutralne ustalanie faktów .................................................................................................331 Wysłuchiwanie poufne ........................................................................................................332 Arbitraż związany z sądem .................................................................................................332 Sądy dla drobnych spraw cywilnych ................................................................................333 Miniprocesy ...........................................................................................................................333 Przyspieszony proces przed ławą przysięgłych ..............................................................333 Wstępne osądzanie neutralne .............................................................................................334 Rozstrzyganie sporów przez agencje administracyjne ..................................................334 Sądzenie prywatne ...............................................................................................................334 Formy ombudsmana ............................................................................................................335 Wybrana literatura ................................................................................................................335 Rozdział dwudziesty trzeci Edukacja prawnicza .................................................................................................................338 System edukacyjny ...............................................................................................................338 Początki edukacji prawniczej ..............................................................................................339 Model edukacji prawniczej .................................................................................................340 Rodzaje studiów ....................................................................................................................341 Przyjęcia na studia ................................................................................................................343 Studenci prawa......................................................................................................................344 Profesorowie prawa ..............................................................................................................345 Programy nauczania .............................................................................................................346 Metody nauczania ................................................................................................................347 Grupy studenckie .................................................................................................................349 Stawiane wymagania ...........................................................................................................350 11
  • 16. Koszty studiów ......................................................................................................................351 Perspektywy zawodowe ......................................................................................................352 Wybrana literatura ................................................................................................................353 Rozdział dwudziesty czwarty Zawody prawnicze ...................................................................................................................356 Uwagi ogólne .........................................................................................................................356 Dominacja białych mężczyzn .............................................................................................357 Pola aktywności .....................................................................................................................359 Rozmieszczenie prawników................................................................................................359 Urząd sędziego ......................................................................................................................361 Sędziowie Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych .................................................363 Sędziowie przysięgli .............................................................................................................365 Prokurator amerykański ......................................................................................................367 Egzaminy adwokackie .........................................................................................................368 Etyka zawodowa prawników .............................................................................................370 Stowarzyszenia zawodowe .................................................................................................372 Wybrana literatura ................................................................................................................373 Indeks nazwisk .........................................................................................................................377 Recenzje książki .......................................................................................................................397 Opinie o książce........................................................................................................................398 12
  • 17. PRZEDMOWA Podjęcie się napisania książki o systemie prawa obcego, a zwłaszcza tak skompli- kowanego jak amerykańskie, należy do przedsięwzięć bardzo trudnych. Dawno już minęły czasy, gdy jeden wielki umysł ludzki – Arystoteles, Kopernik, Galileusz czy Leonardo da Vinci – mógł ująć niemal całokształt wiedzy, dostępnej w jego czasach całej ludzkości. W związku z niezwykle szybkim rozwojem wiedzy w czasach nowożytnych stało się rzeczą niemożliwą ogarnięcie przez jednostkę wszystkich wiadomości, nawet z zakresu jednej z gałęzi nauki. Uczeni twierdzą, że wiek XX przyniósł ludzkości więcej wynalazków niż cała uprzednia historia naszej ziemi. Lekarze praktykujący medycynę ogólną muszą odsyłać do specjalistów pacjentów, których problemy zdrowotne nie należą do łatwych i rutynowych. Interniści, reumatolodzy, neurolodzy, diabetolodzy, kardiolodzy, okuliści, laryngolodzy, dermatolodzy, chirurdzy – a nawet te działy medycyny (a są i inne) dzielą się na pododdziały; są więc chirurdzy naczyniowi, ortopedzi, chirurdzy mózgu... To wszystko jest wiadome ogółowi. Nie wszyscy natomiast zdają sobie sprawę z tego, że podobna specjalizacja istnieje w prawie. Oczywiście są adwokaci, którzy przyjmują wszelkie sprawy od klientów, ale jeśli zagadnienie nie jest rutynowe lub leżące w sferze specjalnego zainteresowania tego prawnika, musi on napracować się, aby znaleźć praw- dopodobną odpowiedź na postawiony mu problem. Często musi poradzić się kolegów lub po prostu przekazać klienta w ręce specjalisty od postawionego mu pytania. Znaczna większość adwokatów, zwłaszcza w najbardziej rozwiniętych krajach, dobrze zna tylko wybraną dziedzinę prawa i do niej ogranicza swą prywatną praktykę. Wiele zagadnień prawnych, które stwarza życie, ma więcej niż jedną stronę i zahacza o różne działy prawa. Tak, jak w medycynie są konsylia lekarskie, tak czasami potrzebna jest opinia więcej niż jednego prawnika, aby dojść do zadowalającej odpowiedzi. Są ad- wokaci w Stanach Zjednoczonych, którzy swój zawód wykonują samotnie – zwłaszcza w małych miejscowościach. Ale na ogół praktykuje się zbiorowo, w firmach prawnych, w których pracuje od kilku do kilkuset adwokatów, a w rzadkich przypadkach nawet przeszło tysiąc. Niektóre z tych firm mają filie w różnych miastach. Te, które załatwiają sprawy międzynarodowe, otwierają przedstawicielstwa za granicą. Pracują w nich zarów- no adwokaci amerykańscy, jak i miejscowi. Niektórzy z adwokatów są wspólnikami i dzielą się zyskiem firmy, a inni – zwłaszcza młodzi – są po prostu pracownikami pobierającymi miesięczne uposażenie. W ten sposób częstokroć skomplikowane zagadnienia prawne, które trafiają do firmy, są badane przez specjalistów różnych dziedzin prawa i żadna ich strona nie powinna być niedostrzeżona. Powyższe uwagi obrazują trudności w opanowaniu całokształtu systemu prawnego określonego kraju przez jedną osobę. Trudności te potęgują się, jeśli mamy do czynienia 13
  • 18. z prawem w ustroju federalnym, w szczególności Stanów Zjednoczonych, złożonych z 50 stanów i innych terytoriów. Zwykliśmy mówić o prawie amerykańskim, musimy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że każdy ze stanów (państw) ma swoją własną konstytucję i swój własny system prawny. Prócz tego własne prawo mają Puerto Rico, stowarzyszone ze Stanami Zjedno- czonymi, District of Columbia, na którym zbudowano Waszyngton, stolicę unii federalnej oraz kilka zamorskich posiadłości. Nad nimi panuje Konstytucja Stanów Zjednoczonych, federalne ustawy, uchwalone w dziedzinach delegowanych przez Konstytucję federacji, przez Kongres oraz umowy międzynarodowe. Każdy ze stanów ma też swój własny ustrój wymiaru sprawiedliwości ze swoim sądem najwyższym na czele, który feruje ostateczne wyroki w sprawach wynikających z prawa stanowego. Ta strona życia amerykańskiego jest na ogół mało znana w Euro- pie. Kilkanaście lat temu wielkiego rozgłosu w Stanach Zjednoczonych, a potem na ca- łym świecie, doczekała się sprawa niejakiego Chessmana, który został skazany na śmierć przez sądy Kalifornii, włącznie ze stanowym sądem najwyższym w ostatniej instancji. Używając najrozmaitszych kruczków prawnych, podań o ponowne rozpatrzenie sprawy, petycji o ułaskawienie lub złagodzenie kary itp. adwokaci skazanego odwlekali egzekucję przez wiele lat i przez ponad dziesięć lat Chessman siedział w celi śmierci. Przed ostatecznym wyczerpaniem wszystkich możliwości niewykonywania wyroku i straceniem skazanego wykładałem we Francji i miałem odczyty w innych krajach. Wielu prawników europejskich wyrażało zdziwienie i zgorszenie, że sprawy nie można było załatwić szybciej. Typowe pytanie brzmiało: dlaczego amerykański Sąd Najwyższy nie mógł przyspieszyć całej procedury, która wlecze się tak długo? Odpowiedź była prosta: Sąd Federalny nie miał żadnej kompetencji w tej sprawie, która podlegała właściwości sądów stanowych. Apelacja od ich wyroków do Sądu Najwyż- szego Stanów Zjednoczonych przysługuje tylko w sprawach podlegających federalnym ustawom i umowom międzynarodowym oraz – oczywiście – Konstytucji Unii. Odpowiedź ta przeważnie, spotykała się z niedowierzaniem, bo Federalny Sąd Najwyższy zwykle uważany jest w Europie za ostateczną instancję apelacyjną we wszystkich sprawach. Jeśli każdy ze stanów ma swoje własne prawa i wymiar sprawiedliwości, to jak może prof. Tokarczyk pisać o prawie amerykańskim, a nie o prawie Colorado, Florydy, Kalifornii czy Nowego Jorku? Odpowiedź znów jest prosta: mimo różnorodności, prawo wszystkich stanów (z wyjątkiem Luizjany, której system oparty jest na francuskim i hiszpańskim, choć podlega wpływom innych stanów) ma swoje źródło w prawie angielskim – common law – które jest podstawą ich systemu i stanowi pewien element stały, wywodzący się z orzecznictwa angielskiego, a potem amerykańskiego, podczas gdy zmiany dokonywane są przez ustawy stanowe. Choć przepisy prawa w różnych stanach mogą być (i są) często odmienne, w ogól- nych zarysach są one podobne. Wspólny jest też sposób wykładni ustaw. Tak więc można mówić o ogólnych zarysach prawa amerykańskiego. Znajomość prawa obcego jest w dzisiejszym świecie, który szybko się kurczy, bardzo ważna. Oczywiście, trudno jest mówić o gruntownej znajomości. Jak zostało wspomniane, nawet prawnicy wychowani i praktykujący w jednym systemie prawnym nie są w stanie opanować całości swojego prawa. Chodzi jednak o ogólne zrozumienie obcego systemu 14
  • 19. i jego podstawowych zasad – jak tworzy się prawo, jakie są jego źródła, jaki jest stosunek prawa stanowionego do orzecznictwa, jak interpretuje się prawo pisane, jaki jest sposób argumentacji prawnej. Jeśli chodzi o Stany Zjednoczone, konieczne jest też zrozumienie dwoistości norm prawnych: federalnych i stanowych, oraz podobnej dwoistości sądów. Skomplikowane zagadnienia, wywodzące się z tej dwoistości, należą do najtrudniejszych. Wśród różnych wykładów, które prowadziłem na amerykańskich uniwersytetach przez około 40 lat, mia- łem najwięcej kłopotów z Federal Jurisdiction – kursem o organizacji sądów, stosunku sądów federalnych do stanowych i ich właściwości. Przepisy Konstytucji Stanów Zjednoczonych i ustaw, a przede wszystkim aktu o ustroju sądownictwa (Judiciary Act), regulujących te zagadnienia w ogólnych zarysach, doczekały się setek wyroków, interpretujących prawo stanowione. Mimo to, zagadnienie, która sprawa ma być rozstrzygnięta przez Sąd Federalny, a która przez stanowy, nie zawsze jest jasne. W niektórych przypadkach, zanim dojdzie do merytorycznego rozpatrzenia sprawy, strony prowadzą długie spory o kompetencję sądu. Jest to cena, jaką płaci się za funkcjonowanie amerykańskiego sy- stemu federalnego. Ogólnie uważa się, na podstawie doświadczeń już z górą 200 lat, że system ten zdał egzamin celująco i pod wieloma względami posłużył jako wzór innym krajom. Ale pod niektórymi względami skomplikował on życie społeczne, gdyż stał się podstawą zagadnień nieistniejących w krajach unitarnych, a nawet niektórych federal- nych, tak jak na przykład w Niemczech czy Szwajcarii, w których powołano do życia tylko jedną sieć sądów. Oczywiście różne zawiłości prawa i wymiaru sprawiedliwości w Stanach Zjedno- czonych nie muszą (i nie mogą) zostać opanowane przez prawnika, który praktykuje w innym kraju; szczegóły mogą nawet nie być znane przeciętnemu adwokatowi amery- kańskiemu. Chodzi jednak o to, aby osoba praktykująca na terenie międzynarodowym lub po prostu zainteresowana prawem obcym orientowała się, że takie problemy istnieją. W razie prowadzenia spraw ze Stanami Zjednoczonymi w większości przypadków trzeba będzie zwrócić się o pomoc prawną do prawnika amerykańskiego, ale dla strony polskiej będzie dużym plusem, jeśli: jej adwokat będzie znał ogólne zarysy prawa obcego, potrafi zadawać odpowiednie pytania, należycie zrozumie, o co chodzi jego amerykańskiemu partnerowi, będzie znał możliwe skutki niewykonania umowy przez jego klienta itd. Przedsięwzięcie prof. Tokarczyka – to praca, której w całości nie dokonał jeszcze żaden polski prawnik. Autor miał wszelkie dane ku temu, aby dokonać tego dzieła z po- wodzeniem. Zna Stany Zjednoczone, gdzie miał możliwości zapoznania się z ich prawem na kilku uczelniach. Jest autorem wielu wnikliwych prac z dziedziny prawa. Wielokrotnie wykładał wstęp do prawa amerykańskiego na macierzystym uniwersytecie. Wykłady jego cieszyły się wielkim powodzeniem wśród studentów. Ma łatwość pisania, a jego uwagi są jasne i nie przedstawiają czytelnikowi trudności. Należy spodziewać się, że praca prof. Tokarczyka odniesie sukces, zapełni lukę, która istniała w polskiej literaturze prawnej i stanie się ważnym źródłem informacji o prawie kraju, którego stosunki z Polską będą się zacieśniać. Wenceslas J. Wagner (profesor prawa Uniwersytetu w Detroit, wcześniej Notre Dame i Indiana, USA, wykładał w kilkudziesięciu państwach świata) 15
  • 20. Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym e-booksweb.pl.