SlideShare ist ein Scribd-Unternehmen logo
1 von 18
Downloaden Sie, um offline zu lesen
Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie - ebook
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
                      pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym e-booksweb.pl.
Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie - ebook
Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie - ebook
Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie - ebook
Stan prawny na 1 marca 2007 r.

Poszczególne części komentarza napisali:
Antoni Górski – komentarz do:
– art. 1–78 ustawy kosztach sądowych w sprawach cywilnych;
– art. 98, 100-104, 1081, 1261, 1262, 130, 1302, 1303, 1304, 520 k.p.c.
Lech Walentynowicz – komentarz do:
– art. 79-125, 148-151 ustawy kosztach sądowych w sprawach cywilnych;
– art. 105–110 (z wyjątkiem art. 1081), 394, 39822, 39823 k.p.c.

Wydawca:
Justyna Kossak

Redakcja:
Ewa Fonkowicz

Skład i łamanie:
Studio Lotus


© Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007

ISBN 978-83-7526-146-2

Wydane przez:
Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o.

Redakcja Wydawnictw Książkowych i Czasopism Prawniczych
01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a
tel. (022) 535 80 00


Redakcja Książek
31-156 Kraków, ul. Zacisze 7
tel. (012) 630 46 00
e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl

www.wolterskluwer.pl

Księgarnia internetowa: www.profinfo.pl


1. wydanie


cena: 98 zł




Druk i oprawa:
Drukarnia Wydawnictw Naukowych Sp. z o.o., ul. Żwirki 2, 90-450 Łódź
SPIS TREŚCI

Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .     7
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .               9

Część I
Komentarz do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych . . . . . . . . .                                                              11
Część II
Orzekanie o kosztach sądowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                           177
Część III
Ustawa oraz przepisy wykonawcze i towarzyszące . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                                            211
Tabela. Wysokość opłat według rodzajów spraw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                                         276
Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .        287
Skorowidz rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .                  289




                                                                                                                                              5
Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie - ebook
WSTÊP
    Jest rzeczą zrozumiałą, że w postępowaniu sądowym głównym przedmiotem uwa-
gi sądu i stron pozostaje merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. Z tego punktu wi-
dzenia orzeczenie w przedmiocie kosztów stanowi najczęściej problem drugoplanowy,
przez co nie należy jednak rozumieć, że mało znaczący. O jego randze decydują dwa
momenty. Pierwszy ma charakter zasadniczy, który wyraża się w tym, że wysokość
kosztów sądowych, nawet przy uwzględnieniu możliwości ubiegania się o zwolnienie
od nich, ma wpływ na kształtowanie się rzeczywistej dostępności do wymiaru spra-
wiedliwości, a więc na realizację jednego z podstawowych praw obywatela, jakim jest
prawo do sądu. Drugi ma wymiar ściśle praktyczny – koszty stanowią zwykle pokaźną
pozycję w stosunku do wartości przedmiotu sporu, niekiedy dorównując mu wręcz
swoją wysokością. Orzekanie o nich dotyka więc bezpośrednio ważnego interesu ma-
jątkowego stron (uczestników postępowania), stąd też należy uznać, że spotykane
w praktyce niedocenianie kwestii rozstrzygnięcia o kosztach godzi w ten interes i jest
przejawem swoistej dezynwoltury prawniczej.
    Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U.
Nr 167, poz. 1398 ze zm.) wprowadziła w zakresie objętym jej regulacją sporo nowości
i zmian. Wystarczy wspomnieć o kilku z nich: ustanowieniu nowej kategorii opłat, jaką
jest opłata podstawowa, nadaniu priorytetu opłacie stałej, rozszerzeniu obowiązku
samoobliczania opłat, mającego dotychczas zastosowanie tylko przy opłatach stałych,
na opłaty stosunkowe, ograniczeniu zwolnienia od kosztów z mocy ustawy oraz moż-
liwości zaskarżania orzeczeń w przedmiocie sądowego zwolnienia od kosztów, kon-
sekwentnym przeprowadzeniu zasady niepodejmowania przez sąd czynności wnios-
kowanych w piśmie, od którego nie została uiszczona należna opłata, czy wreszcie
powierzeniu w szerokim zakresie referendarzowi sądowemu kompetencji w zakresie
orzekania o kosztach. Całkowicie nowym rozwiązaniem jest uregulowanie wysokości
opłat w ustawie, a nie, jak dotychczas, w rozporządzeniu wykonawczym.
    Wejście w życie tej ustawy rodzi problemy z jej prawidłowym stosowaniem,
w których rozwiązywaniu ma pomóc, przynajmniej częściowo, niniejszy komentarz.
Zawiera on uwagi nie tylko do poszczególnych jej przepisów, ale, w niezbędnym
i skrótowym zakresie, także do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego odnoszą-
cych się do orzekania w przedmiocie kosztów procesu, których istotnym, a niekiedy
jedynym składnikiem są koszty sądowe. W ten sposób realizowane jest podstawowe
założenie, zawarte w podtytule opracowania, jakim ma być jego praktyczność. Orzeka-
nie jest najlepszym testem trafności przyjętych rozwiązań ustawowych. Tak naprawdę
bowiem prawo sprawdza się dopiero w życiu, w działaniu, w trakcie którego kształ-
tuje się jego ostateczny sens i treść. Uwzględnienie zasad orzekania w przedmiocie

                                                                                     7
kosztów sprawia, że komentarz jest bodaj pierwszą próbą całościowego ujęcia pro-
blematyki kosztów sądowych.
   Kierując się przyjętym założeniem, starano się w opracowaniu kłaść akcent na
przedstawianie sposobów rozwiązywania omawianych problemów przyjętych w ju-
dykaturze, stąd też częste przytaczanie orzecznictwa, zwłaszcza Sądu Najwyższego,
w tym wydanego już na tle nowej ustawy; część z wyjaśnianych kwestii ilustrowano
przykładami. Do niezbędnego minimum ograniczono natomiast odwoływanie się do
wypowiedzi doktryny.
   W celu ułatwienia korzystania z przepisów ustawy opracowana została tabela wy-
sokości opłat sądowych w poszczególnych rodzajach spraw. Razem z tabelą zamiesz-
czono podstawowe akty wykonawcze do ustawy oraz inne akty prawne lub ich wy-
ciągi, łączące się bezpośrednio z tematyką kosztów sądowych.
WYKAZ SKRÓTÓW
                         1. Akty prawne

k.c.               – ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U.
                     Nr 16, poz. 93 ze zm.)
k.k.               – ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U.
                     Nr 88, poz. 553 ze zm.)
Konstytucja        – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
                     (Dz. U. Nr 78, poz. 483, ze sprost.)
k.p.               – ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t. jedn.
                     Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94)
k.p.c.             – ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania
                     cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.)
k.r.io.            – ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny
                     i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.)
k.s.h.             – ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlo-
                     wych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.)
pr. bank.          – ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t. jedn.
                     Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.)
pr.up.napr.        – ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe
                     i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 ze zm.)
reg.sąd.           – rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 listopada
                     1987 r. – Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów po-
                     wszechnych (Dz. U. Nr 38, poz. 218 ze zm.)
rozp. o w.w.       – rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia
                     1996 r. o wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz. U.
                     Nr 154, poz. 753 ze zm.)
ustawa z 1967 r.   – ustawa z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w spra-
                     wach cywilnych (t. jedn. Dz. U. 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm.)
u.k.w.h.           – ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hi-
                     potece (t. jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.)
u.KRS              – ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Są-
                     dowym (t. jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 ze zm.)
u.p.n.             – ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu
                     w sprawach nieletnich (t. jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 11,
                     poz. 109 ze zm.)
u.prok.            – ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skar-
                     bu Państwa (Dz. U. Nr 169, poz. 1417 ze zm.)
u.rej.zast.        – ustawa z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym
                     i rejestrze zastawów (Dz. U. Nr 149, poz. 703 ze zm.)


                                                                                  9
u.s.p.                        – ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów po-
                                wszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.)
ustawa z 2005 r. lub ustawa   – ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych
                                w sprawach cywilnych (Dz. U. 167, poz. 1398 ze zm.)

                              2. Czasopisma i publikatory

Dz. U.                        – Dziennik Ustaw
Dz. Urz. MS                   – Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości
M.P.                          – Monitor Polski
Mon. Pr.                      – Monitor Prawniczy
NP                            – Nowe Prawo
OSN                           – Orzecznictwo Sądu Najwyższego
OSNAPiUS                      – Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Administracyjna, Pracy
                                i Ubezpieczeń Społecznych
OSNC                          – Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych
OSP                           – Orzecznictwo Sądów Polskich
OSPiKA                        – Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych
OTK                           – Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego
Pr. Bank.                     – Prawo Bankowe
Prok. i Pr.                   – Prokuratura i Prawo
PS                            – Przegląd Sądowy
PUG                           – Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego
RPEiS                         – Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny

                                     3. Inne skróty

niepubl.                      – niepublikowany
por.                          – porównaj
RPO                           – Rzecznik Praw Obywatelskich
SN                            – Sąd Najwyższy
sprost.                       – sprostowanie
str.                          – strona
t. jedn.                      – tekst jednolity
w zw.                         – w związku
ze zm.                        – ze zmianami
zob.                          – zobacz
CZÊŚÆ I

                     KOMENTARZ DO USTAWY
          O KOSZTACH S¥DOWYCH W SPRAWACH CYWILNYCH




                                    USTAWA
                               z dnia 28 lipca 2005 r.
                o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
                (Dz. U. z dnia 1 września 2005 r. Nr 167, poz. 1398,
              zm: Dz. U. z 2006 r. Nr 126, poz. 876, Nr 218, poz. 1592)


                                     TYTUŁ I

                                 Przepisy ogólne


                                       Art. 1

   Ustawa określa zasady i tryb pobierania kosztów sądowych w sprawach cy-
wilnych, zasady ich zwrotu, wysokość opłat sądowych w sprawach cywilnych, za-
sady zwalniania od kosztów sądowych oraz umarzania, rozkładania na raty i od-
raczania terminu zapłaty należności sądowych.

    1. Przepis posługuje się dwoma pojęciami, mającymi zasadnicze znaczenie dla ca-
łej ustawy – kosztów sądowych i spraw cywilnych.
    2. Pojęcie kosztów sądowych zdefiniowane zostało w art. 2 ustawy (por. uwagi do
tego przepisu), natomiast spraw cywilnych w art. 1 k.p.c. Zgodnie z tym drugim prze-
pisem sprawami cywilnymi są sprawy ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, ro-
dzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również w sprawach z zakresu ubez-
pieczeń społecznych oraz w innych sprawach, do których przepisy tego kodeksu sto-
suje się z mocy ustaw szczególnych.
    3. Przytoczone określenie kodeksowe pozwala na rozróżnienie dwóch rodzajów
spraw cywilnych: w znaczeniu materialnym i w znaczeniu formalnym. O zaliczeniu
do pierwszej grupy przesądza materialnoprawny charakter sporu, prowadzonego po-
między dwoma równorzędnymi podmiotami. Są to sprawy z zakresu prawa cywilne-
go, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy. Sprawy cywilne w znaczeniu for-
malnym to takie, które pod względem materialnoprawnym nie mają charakteru cy-
wilnego (nie należą do żadnej z wymienionych gałęzi prawa materialnego), a mimo


                                                                                  11
to ustawodawca zdecydował się przekazać je do rozpoznania na drogę postępowania
cywilnego. Do najważniejszych spraw cywilnych formalnych, uregulowanych w ko-
deksie, należą sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 4778 k.p.c.) oraz sprawy
z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach i samorządzie załogi przedsiębiorstwa pań-
stwowego (art. 6911 k.p.c.). Przykładami spraw cywilnych formalnych, przekazanych
na drogę sądową z mocy ustaw szczególnych, są sprawy z ustawy z dnia 29 wrze-
śnia 1986 r. o aktach stanu cywilnego (t. jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688 ze
zm.) czy sprawy z protestów wyborczych. Trzeba uznać, że w tym kontekście spra-
wy rejestrowe mają charakter mieszany, ponieważ zawierają zarówno pierwiastki for-
malnoprawne, jak i materialnoprawne.
    4. Z określeniem „sprawy cywilne” łączy się ściśle pojęcie drogi sądowej (art. 2
k.p.c.). Oznacza ono realną możliwość domagania się udzielenia odpowiedniej ochro-
ny prawnej, polegającej na rozpoznaniu wniesionej sprawy przez właściwy sąd. Temu
uprawnieniu odpowiada obowiązek sądu rozpoznania sprawy. Współcześnie upraw-
nienie to stanowi podstawowy składnik konstruujący jedno z najważniejszych praw
człowieka i obywatela, jakim jest prawo do sądu. Jego doniosłość wynika stąd, że
pełni ono funkcję gwaranta pozostałych praw w tym sensie, że umożliwia dochodze-
nie ich ochrony przed niezawisłym sądem (por. art. 45 Konstytucji oraz art. 6 Kon-
wencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Dz. U. z 1993 r. Nr 61,
poz. 284 ze zm.).
    5. Artykuł 2 k.p.c. należy rozumieć nie tylko jako przepis ustanawiający domniema-
nie drogi sądowej dla spraw cywilnych, ale także jako normę stanowiącą swoiste wyj-
ście bezpieczeństwa, zapewniające rozpoznanie roszczenia przez sąd cywilny. Oznacza
to, że gdyby jakieś roszczenie nie podlegało właściwości innych sądów, powinno zo-
stać rozpoznane przez sąd jako sprawa cywilna. Dobrą ilustracją zastosowania tej za-
sady jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2005 r., III CZP 75/04 (OSNC
2005, nr 11, poz. 188), w której, kierując się domniemaniem drogi sądowej, Sąd ten
uznał, że roszczenie członka stowarzyszenia o ochronę jego członkostwa przed nie-
zgodnym z prawem lub statutem wykreśleniem ze stowarzyszenia podlega rozpozna-
niu na drodze sądowej. Konsekwencją respektowania tej zasady jest też wyrażone
w orzecznictwie stanowisko, zgodnie z którym, w razie odrzucenia pozwu z powodu
niedopuszczalności drogi przed sądem powszechnym, należy w uzasadnieniu posta-
nowienia wskazać inny sąd właściwy dla rozpoznania sprawy (art. 45 ust. 1 i art. 177
Konstytucji). Tylko bowiem w ten sposób można zapewnić realizację konstytucyjnego
prawa do sądu (por. postanowienie SN z dnia 21 maja 2002 r., III CK 53/02, OSNC
2003, nr 2, poz. 31). Podsumowaniem i ustawową akceptacją tego stanowiska orzecz-
nictwa jest treść dodanego art. 1991 k.p.c, zgodnie z którym sąd nie może odrzucić
pozwu z tego powodu, że do rozpoznania sprawy właściwy jest organ administracji
publicznej lub sąd administracyjny, jeżeli organ administracji publicznej lub sąd ad-
ministracyjny uznały się w tej sprawie za niewłaściwe.
    6. W orzecznictwie Trybunału Praw Człowieka podkreśla się, że państwo nie może
w ustawodawstwie wewnętrznym kształtować w sposób dowolny zakresu sądowej
ochrony cywilnoprawnej. W szczególności niedopuszczalne jest wyłączenie spod ju-
rysdykcji sądowej całych obszarów czy kategorii roszczeń cywilnoprawnych lub ob-
jęcie dużych grup immunitetem od odpowiedzialności cywilnej (wyłączenia pod-

12
miotowe), gdyż nie da się to pogodzić z zasadą państwa prawnego oraz z art. 6 Kon-
wencji (sprawa Woś przeciwko Polsce, orzeczenie z dnia 8 czerwca 2006 r., skarga
nr 22860/02). W sprawie tej Trybunał podkreślił, iż niedopuszczalne jest pozostawienie
obywatela w sytuacji swoistej pustki prawnej na skutek tego, że zarówno Naczelny
Sąd Administracyjny, jak i Sąd Najwyższy uznały, że brak im kompetencji do roz-
poznania sprawy z odwołania od decyzji Komisji Weryfikacyjnej Fundacji Polsko-Nie-
mieckie Pojednanie, odmawiającej obywatelowi polskiemu prawa do odszkodowania
za pracę przymusową w gospodarstwie niemieckim w czasie wojny. Oznaczało to bo-
wiem pozbawienie go prawa do sądu.
    7. W ostatnim czasie pojęcie sprawy cywilnej jest rozumiane w orzecznictwie sze-
roko. Wychodzi się z założenia, przyjmowanego także w doktrynie, że dopuszczalność
drogi sądowej zależy wyłącznie od treści samych twierdzeń, na których powód opiera
roszczenie sformułowane w pozwie (koncepcja tzw. roszczenia procesowego). Uznaje
się, że przyjęcie kompetencji sądu nie jest warunkowane wykazaniem istnienia rosz-
czenia lub stosunku prawnego łączącego strony. Dlatego też, jeżeli roszczenie opiera
się na twierdzeniach o występowaniu zdarzeń wywołujących konsekwencje cywilno-
prawne, droga sądowa jest dopuszczalna, co, rzecz jasna, nie przesądza o zasadności
tego roszczenia (por. postanowienie SN z dnia 19 grudnia 2003, III CK 319/03, nie-
publ. i powołane tam orzecznictwo). Tym samym należy przyjąć, że zdezaktualizowało
się stanowisko SN, wyrażone w uchwale siedmiu sędziów z dnia 20 kwietnia 1970 r.,
III CZP 4/70 (OSNCP 1970, nr 9, poz. 146), zgodnie z którym do przesłanek wa-
runkujących dopuszczalność drogi sądowej należy wykazanie istnienia stosunku ma-
terialnoprawnego łączącego powoda z pozwanym. Warto jednak podkreślić, że to
współczesne podejście, powodujące rozszerzenie dopuszczalności drogi sądowej ma
najczęściej jedynie walor formalny w tym sensie, że pozwala na rozpoznanie przez
sąd zgłoszonego roszczenia, które na ogół będzie podlegać oddaleniu jako niezasadne,
a nie, jak poprzednio, odrzuceniu.
    8. Potwierdzeniem tej tendencji do szerokiego rozumienia pojęcia „sprawy cy-
wilne” jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2000 r., SK 12/99
(OTK 2000, nr 5, poz. 143), w którym przyjęto, że sprawami cywilnymi są nie
tylko sprawy wynikłe wprost ze stosunków cywilnoprawnych w rozumieniu
art. 1 k.c., ponieważ źródłem takich spraw może być także akt administracyjny, wy-
wołujący skutki w zakresie prawa cywilnego (chodziło o dopuszczalność drogi są-
dowej dla dochodzenia odsetek od roszczenia głównego niemającego charakteru
cywilnoprawnego).
    9. Przesądzenie dopuszczalności drogi sądowej ma pierwszorzędne znaczenie tak-
że z punktu widzenia kosztów. Zgodnie z art. 1262 § 2 k.p.c. nie żąda się opłaty od
pisma, jeżeli już z jego treści wynika, że podlega ono odrzuceniu. Jeśli mimo to po-
brano opłatę, podlega ona zwrotowi z urzędu przez sąd po uprawomocnieniu się po-
stanowienia o odrzuceniu pisma, jeżeli odrzucenie nastąpiło przed wysłaniem pisma
stronom, a w braku stron – przed wysłaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia
(art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. b).




                                                                                    13
Art. 2

   1. Koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki.
   2. Do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu
pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba że ustawa stanowi ina-
czej.

    1. Koszty sądowe stanowią część składową szerszego pojęcia, jakim jest kategoria
kosztów procesu (por. art. 98 § 1 k.p.c.).
    2. Ustawa z 1967 r. w art. 3 wprowadzała podział opłat sądowych na wpis i opła-
tę kancelaryjną. W komentowanej ustawie zrezygnowano z tego podziału, przyjmując
jednolite określenie „opłata”. Zamiar tego ujednolicenia powiódł się tylko częściowo,
ponieważ w art. 3 ust. 3, art. 77 i 78 ustawy przewidziano pobieranie opłaty kance-
laryjnej. Oznacza to, że obecnie są dwa rodzaje opłat sądowych: opłata i opłata kan-
celaryjna, co wcale nie jest rozwiązaniem bardziej czytelnym od poprzedniego, a co
pozwala na zakwestionowanie celowości tej innowacji.
    Mówiąc najogólniej, „opłatę” pobiera się od pisma wnoszonego przez stronę do
sądu (opłata „za wniesienie”), zaś opłatę kancelaryjną uiszcza się od wniosku o wy-
danie stronie z akt różnego rodzaju odpisów, wypisów, kopii, wyciągów i innych do-
kumentów (opłata „za wydanie”).
    3. Opłata ma charakter zryczałtowanego ekwiwalentu za udzielenie przez państwo
swoistej usługi publicznej, jaką jest sprawowanie wymiaru sprawiedliwości w konkret-
nej sprawie. Usługa ta, mająca z mocy art. 175 ust. 1 Konstytucji charakter monopolu
państwowego, jest ze swej istoty niewymierna, (nie obejmuje kosztów faktycznego
utrzymania i funkcjonowania sądów), stąd możliwość szerokiego posługiwania się for-
mą opłat stałych. W przeciwieństwie do tego wydatek stanowi kwota precyzyjne usta-
lona i rzeczywiście poniesiona w związku z dokonywaną czynnością procesową.
    4. Określenie z art. 2 ust. 2 „uiszczenie kosztów od pisma powodującego wydatki”
jest pewnym skrótem myślowym. Chodzi tu o to, że strona ma obowiązek ponieść
wydatki, które powstaną na skutek uwzględnienia wniosków zawartych w jej piśmie;
samo pismo nie podlega, rzecz jasna, opłacie. Na pokrycie tych wydatków strona
obowiązana jest wpłacić zaliczkę w wysokości oznaczonej przez sąd lub przewodni-
czącego, pod rygorem pominięcia wnioskowanych czynności (art. 1304 § 4 k.p.c.). Po-
minięcie nie wchodzi w grę, jeżeli sąd ma obowiązek działania z urzędu (por. art. 83
ustawy i uwagi do tego przepisu).
    5. Odmienny rygor przewidziano w k.p.c. w razie nieuiszczenia opłaty. Pismo nie-
opłacone obarczone jest tzw. brakiem fiskalnym, wobec czego przewodniczący wzy-
wa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do opłacenia go w terminie tygodnio-
wym (art. 130 § 1 k.p.c.). Jeżeli pismo wniosła osoba zamieszkała za granicą, która nie
ma w kraju przedstawiciela, termin do opłacenia nie może być krótszy niż miesiąc
(art. 130 § 11 k.p.c.). Po bezskutecznym upływie terminu do opłacenia pisma, przewod-
niczący wydaje zarządzenie o jego zwrocie. Nie dotyczy to spraw w postępowaniu
gospodarczym ani sytuacji, gdy strona jest reprezentowana przez profesjonalnego peł-
nomocnika. W takich przypadkach, gdy pismo podlega opłacie stałej lub stosunkowej,
przewodniczący zwraca je, bez wzywania do opłacenia (art. 1302 § 1 i 4 k.p.c.) – por.

14
więcej uwag na ten temat w części II niniejszego opracowania pt. Orzekanie o kosz-
tach sądowych.
   6. Jeżeli pismo jest środkiem zaskarżenia, w razie nieopłacenia, podlega odrzuce-
niu, a nie zwrotowi.
   7. Pojęcie strony na potrzeby ustawy definiuje jej art. 7 ust. 1, traktując jako stro-
nę m.in. świadka, biegłego i tłumacza. Przez „pismo” należy rozumieć przede wszyst-
kim pismo procesowe według przepisów k.p.c., a także składany ustnie do protoko-
łu pozew (por. art. 466 k.p.c.), wniosek wszczynający innego rodzaju postępowanie
(np. art. 760 § 1 k.p.c.) lub inny wniosek, jeżeli podlega opłacie (art. 7 ust. 2 usta-
wy).
   8. Uwagi o wnoszeniu opłat zamieszczono w komentarzu do art. 10.


                                         Art. 3

    1. Opłacie podlega pismo, jeżeli przepis ustawy przewiduje jej pobranie.
    2. Opłacie podlegają w szczególności następujące pisma:
1) pozew i pozew wzajemny;
2) apelacja i zażalenie;
3) skarga kasacyjna i skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego
   orzeczenia;
4) sprzeciw od wyroku zaocznego;
5) zarzuty od nakazu zapłaty;
6) interwencja główna i uboczna;
7) wniosek:
   a) o wszczęcie postępowania nieprocesowego,
   b) o ogłoszenie upadłości,
   c) o wpis i wykreślenie w księdze wieczystej,
   d) o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym i w rejestrze zastawów oraz o zmia-
       nę i wykreślenie tych wpisów;
8) skarga:
   a) o wznowienie postępowania,
   b) o uchylenie wyroku sądu polubownego,
   c) na orzeczenie referendarza sądowego,
   d) na czynności komornika;
9) odwołanie od decyzji oraz zażalenie na postanowienie Prezesa Urzędu Ochro-
   ny Konkurencji i Konsumentów, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa
   Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty, Prezesa Urzędu Transportu Kolejo-
   wego, Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji.
    3. Opłacie podlega wniosek o wydanie na podstawie akt: odpisu, wypisu, za-
świadczenia, wyciągu, innego dokumentu oraz kopii, a nadto wniosek o wydanie
odpisu księgi wieczystej (opłata kancelaryjna).

    1. W art. 3 ust. 1 sformułowano zasadę, mającą istotne znaczenie dla wykładni ca-
łej ustawy, iż opłacie podlega pismo tylko wtedy, kiedy przepis ustawy przewiduje

                                                                                       15
Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment
                      pełnej wersji całej publikacji.

Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj.
Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie
rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez
NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można
nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są
jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody
NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej
od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu.
Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie
internetowym e-booksweb.pl.

Weitere ähnliche Inhalte

Was ist angesagt?

Prawo penitencjarne. Kodeks karny wykonawczy z przepisami wykonawczymi i zwią...
Prawo penitencjarne. Kodeks karny wykonawczy z przepisami wykonawczymi i zwią...Prawo penitencjarne. Kodeks karny wykonawczy z przepisami wykonawczymi i zwią...
Prawo penitencjarne. Kodeks karny wykonawczy z przepisami wykonawczymi i zwią...e-booksweb.pl
 
Kodeks karny wykonawczy. Wydanie 8 - ebook
Kodeks karny wykonawczy. Wydanie 8 - ebookKodeks karny wykonawczy. Wydanie 8 - ebook
Kodeks karny wykonawczy. Wydanie 8 - ebooke-booksweb.pl
 
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz - ebook
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz - ebookUstawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz - ebook
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Bójka i pobicie. aspekty wykrywcze i dowodowe
Bójka i pobicie. aspekty wykrywcze i dowodoweBójka i pobicie. aspekty wykrywcze i dowodowe
Bójka i pobicie. aspekty wykrywcze i dowodoweepartnerzy.com
 
Prawo administracyjne. testy dla studentów - ebook
Prawo administracyjne. testy dla studentów - ebookPrawo administracyjne. testy dla studentów - ebook
Prawo administracyjne. testy dla studentów - ebooke-booksweb.pl
 
Cup of Law - październik
Cup of Law - październikCup of Law - październik
Cup of Law - październikRK Legal
 
Współtwórczość i jej skutki w prawie autorskim - Joanna Banasiuk - ebook
Współtwórczość i jej skutki w prawie autorskim - Joanna Banasiuk - ebookWspółtwórczość i jej skutki w prawie autorskim - Joanna Banasiuk - ebook
Współtwórczość i jej skutki w prawie autorskim - Joanna Banasiuk - ebookepartnerzy.com
 
Windykacja należności w praktyce
Windykacja należności w praktyceWindykacja należności w praktyce
Windykacja należności w praktyceRK Legal
 
NOWE ZASADY PROWADZENIA SPRAW SĄDOWYCH DLA FIRM
NOWE ZASADY PROWADZENIA SPRAW SĄDOWYCH DLA FIRMNOWE ZASADY PROWADZENIA SPRAW SĄDOWYCH DLA FIRM
NOWE ZASADY PROWADZENIA SPRAW SĄDOWYCH DLA FIRMŁukasz Dubicki
 
Zabezpieczenia umowne
Zabezpieczenia umowneZabezpieczenia umowne
Zabezpieczenia umowneRK Legal
 

Was ist angesagt? (10)

Prawo penitencjarne. Kodeks karny wykonawczy z przepisami wykonawczymi i zwią...
Prawo penitencjarne. Kodeks karny wykonawczy z przepisami wykonawczymi i zwią...Prawo penitencjarne. Kodeks karny wykonawczy z przepisami wykonawczymi i zwią...
Prawo penitencjarne. Kodeks karny wykonawczy z przepisami wykonawczymi i zwią...
 
Kodeks karny wykonawczy. Wydanie 8 - ebook
Kodeks karny wykonawczy. Wydanie 8 - ebookKodeks karny wykonawczy. Wydanie 8 - ebook
Kodeks karny wykonawczy. Wydanie 8 - ebook
 
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz - ebook
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz - ebookUstawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz - ebook
Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej. Komentarz - ebook
 
Bójka i pobicie. aspekty wykrywcze i dowodowe
Bójka i pobicie. aspekty wykrywcze i dowodoweBójka i pobicie. aspekty wykrywcze i dowodowe
Bójka i pobicie. aspekty wykrywcze i dowodowe
 
Prawo administracyjne. testy dla studentów - ebook
Prawo administracyjne. testy dla studentów - ebookPrawo administracyjne. testy dla studentów - ebook
Prawo administracyjne. testy dla studentów - ebook
 
Cup of Law - październik
Cup of Law - październikCup of Law - październik
Cup of Law - październik
 
Współtwórczość i jej skutki w prawie autorskim - Joanna Banasiuk - ebook
Współtwórczość i jej skutki w prawie autorskim - Joanna Banasiuk - ebookWspółtwórczość i jej skutki w prawie autorskim - Joanna Banasiuk - ebook
Współtwórczość i jej skutki w prawie autorskim - Joanna Banasiuk - ebook
 
Windykacja należności w praktyce
Windykacja należności w praktyceWindykacja należności w praktyce
Windykacja należności w praktyce
 
NOWE ZASADY PROWADZENIA SPRAW SĄDOWYCH DLA FIRM
NOWE ZASADY PROWADZENIA SPRAW SĄDOWYCH DLA FIRMNOWE ZASADY PROWADZENIA SPRAW SĄDOWYCH DLA FIRM
NOWE ZASADY PROWADZENIA SPRAW SĄDOWYCH DLA FIRM
 
Zabezpieczenia umowne
Zabezpieczenia umowneZabezpieczenia umowne
Zabezpieczenia umowne
 

Andere mochten auch

188 dni i nocy - Małgorzata Domagalik Janusz L. Wiśniewski - ebook
188 dni i nocy - Małgorzata Domagalik Janusz L. Wiśniewski - ebook188 dni i nocy - Małgorzata Domagalik Janusz L. Wiśniewski - ebook
188 dni i nocy - Małgorzata Domagalik Janusz L. Wiśniewski - ebooke-booksweb.pl
 
Generacja P - Wiktor Pielewin - ebook
Generacja P - Wiktor Pielewin - ebookGeneracja P - Wiktor Pielewin - ebook
Generacja P - Wiktor Pielewin - ebooke-booksweb.pl
 
Flesz - Hanna Samson - ebook
Flesz - Hanna Samson - ebookFlesz - Hanna Samson - ebook
Flesz - Hanna Samson - ebooke-booksweb.pl
 
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebookPrawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebooke-booksweb.pl
 
Angielskie czasy - ebook
Angielskie czasy - ebookAngielskie czasy - ebook
Angielskie czasy - ebooke-booksweb.pl
 
Negocjacje dla prawników. Prawo cywilne - ebook
Negocjacje dla prawników. Prawo cywilne - ebookNegocjacje dla prawników. Prawo cywilne - ebook
Negocjacje dla prawników. Prawo cywilne - ebooke-booksweb.pl
 
Angielski. Ważne konstrukcje bez tajemnic. Repetytorium - ebook
Angielski. Ważne konstrukcje bez tajemnic. Repetytorium - ebookAngielski. Ważne konstrukcje bez tajemnic. Repetytorium - ebook
Angielski. Ważne konstrukcje bez tajemnic. Repetytorium - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebookKodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebooke-booksweb.pl
 

Andere mochten auch (8)

188 dni i nocy - Małgorzata Domagalik Janusz L. Wiśniewski - ebook
188 dni i nocy - Małgorzata Domagalik Janusz L. Wiśniewski - ebook188 dni i nocy - Małgorzata Domagalik Janusz L. Wiśniewski - ebook
188 dni i nocy - Małgorzata Domagalik Janusz L. Wiśniewski - ebook
 
Generacja P - Wiktor Pielewin - ebook
Generacja P - Wiktor Pielewin - ebookGeneracja P - Wiktor Pielewin - ebook
Generacja P - Wiktor Pielewin - ebook
 
Flesz - Hanna Samson - ebook
Flesz - Hanna Samson - ebookFlesz - Hanna Samson - ebook
Flesz - Hanna Samson - ebook
 
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebookPrawo cywilne dla studentów administracji - ebook
Prawo cywilne dla studentów administracji - ebook
 
Angielskie czasy - ebook
Angielskie czasy - ebookAngielskie czasy - ebook
Angielskie czasy - ebook
 
Negocjacje dla prawników. Prawo cywilne - ebook
Negocjacje dla prawników. Prawo cywilne - ebookNegocjacje dla prawników. Prawo cywilne - ebook
Negocjacje dla prawników. Prawo cywilne - ebook
 
Angielski. Ważne konstrukcje bez tajemnic. Repetytorium - ebook
Angielski. Ważne konstrukcje bez tajemnic. Repetytorium - ebookAngielski. Ważne konstrukcje bez tajemnic. Repetytorium - ebook
Angielski. Ważne konstrukcje bez tajemnic. Repetytorium - ebook
 
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebookKodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
Kodeks postępowania cywilnego ze skorowidzem. Wydanie 13 - ebook
 

Ähnlich wie Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie - ebook

Skarga na przewlekłość postępowania sądowego. Komentarz - ebook
Skarga na przewlekłość postępowania sądowego. Komentarz - ebookSkarga na przewlekłość postępowania sądowego. Komentarz - ebook
Skarga na przewlekłość postępowania sądowego. Komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks wykroczeń. Komentarz - ebook
Kodeks wykroczeń. Komentarz - ebookKodeks wykroczeń. Komentarz - ebook
Kodeks wykroczeń. Komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Zwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu przed sądami administracyjnymi - ...
Zwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu przed sądami administracyjnymi - ...Zwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu przed sądami administracyjnymi - ...
Zwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu przed sądami administracyjnymi - ...e-booksweb.pl
 
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - ebook
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - ebookAutonomia pacjenta a polskie prawo karne - ebook
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - ebooke-booksweb.pl
 
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - e-book
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - e-bookAutonomia pacjenta a polskie prawo karne - e-book
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - e-bookepartnerzy.com
 
Konflikt interesów w administracji publicznej - ebook
Konflikt interesów w administracji publicznej - ebookKonflikt interesów w administracji publicznej - ebook
Konflikt interesów w administracji publicznej - ebooke-booksweb.pl
 
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...e-booksweb.pl
 
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebook
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebookŚrodki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebook
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebooke-booksweb.pl
 
Obrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo - ebook
Obrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo - ebookObrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo - ebook
Obrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo - ebooke-booksweb.pl
 
Czynności notarialne w prawie spółek - ebook
Czynności notarialne w prawie spółek - ebookCzynności notarialne w prawie spółek - ebook
Czynności notarialne w prawie spółek - ebooke-booksweb.pl
 
Lokowanie produktu. Zagadnienia prawne - ebook
Lokowanie produktu. Zagadnienia prawne  - ebookLokowanie produktu. Zagadnienia prawne  - ebook
Lokowanie produktu. Zagadnienia prawne - ebookepartnerzy.com
 
Kazusy z prawa gospodarczego dla ekonomistów - ebook
Kazusy z prawa gospodarczego dla ekonomistów - ebookKazusy z prawa gospodarczego dla ekonomistów - ebook
Kazusy z prawa gospodarczego dla ekonomistów - ebooke-booksweb.pl
 
Autoryzacja wypowiedzi - e-book
Autoryzacja wypowiedzi - e-bookAutoryzacja wypowiedzi - e-book
Autoryzacja wypowiedzi - e-bookepartnerzy.com
 
Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz - ebook
Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz - ebookUstawa o gospodarce komunalnej. Komentarz - ebook
Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz - ebooke-booksweb.pl
 
Stosowanie prawa podatkowego - ebook
Stosowanie prawa podatkowego - ebookStosowanie prawa podatkowego - ebook
Stosowanie prawa podatkowego - ebooke-booksweb.pl
 
Przewodnik po prawie karnym - ebook
Przewodnik po prawie karnym - ebookPrzewodnik po prawie karnym - ebook
Przewodnik po prawie karnym - ebooke-booksweb.pl
 
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...e-booksweb.pl
 
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebookWymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebooke-booksweb.pl
 
Kara ograniczenia wolności w polskim prawie karnym - ebook
Kara ograniczenia wolności w polskim prawie karnym - ebookKara ograniczenia wolności w polskim prawie karnym - ebook
Kara ograniczenia wolności w polskim prawie karnym - ebooke-booksweb.pl
 
Rozporządzenie jako akt wykonawczy do ustawy w polskim prawie konstytucyjnym ...
Rozporządzenie jako akt wykonawczy do ustawy w polskim prawie konstytucyjnym ...Rozporządzenie jako akt wykonawczy do ustawy w polskim prawie konstytucyjnym ...
Rozporządzenie jako akt wykonawczy do ustawy w polskim prawie konstytucyjnym ...e-booksweb.pl
 

Ähnlich wie Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie - ebook (20)

Skarga na przewlekłość postępowania sądowego. Komentarz - ebook
Skarga na przewlekłość postępowania sądowego. Komentarz - ebookSkarga na przewlekłość postępowania sądowego. Komentarz - ebook
Skarga na przewlekłość postępowania sądowego. Komentarz - ebook
 
Kodeks wykroczeń. Komentarz - ebook
Kodeks wykroczeń. Komentarz - ebookKodeks wykroczeń. Komentarz - ebook
Kodeks wykroczeń. Komentarz - ebook
 
Zwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu przed sądami administracyjnymi - ...
Zwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu przed sądami administracyjnymi - ...Zwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu przed sądami administracyjnymi - ...
Zwyczajne środki zaskarżenia w postępowaniu przed sądami administracyjnymi - ...
 
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - ebook
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - ebookAutonomia pacjenta a polskie prawo karne - ebook
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - ebook
 
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - e-book
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - e-bookAutonomia pacjenta a polskie prawo karne - e-book
Autonomia pacjenta a polskie prawo karne - e-book
 
Konflikt interesów w administracji publicznej - ebook
Konflikt interesów w administracji publicznej - ebookKonflikt interesów w administracji publicznej - ebook
Konflikt interesów w administracji publicznej - ebook
 
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
Kodeks postępowania administracyjnego. komentarz. tom i komentarz do art.1 10...
 
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebook
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebookŚrodki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebook
Środki odwoławcze w postępowaniu cywilnym - ebook
 
Obrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo - ebook
Obrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo - ebookObrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo - ebook
Obrona konieczna w prawie karnym. Teoria i orzecznictwo - ebook
 
Czynności notarialne w prawie spółek - ebook
Czynności notarialne w prawie spółek - ebookCzynności notarialne w prawie spółek - ebook
Czynności notarialne w prawie spółek - ebook
 
Lokowanie produktu. Zagadnienia prawne - ebook
Lokowanie produktu. Zagadnienia prawne  - ebookLokowanie produktu. Zagadnienia prawne  - ebook
Lokowanie produktu. Zagadnienia prawne - ebook
 
Kazusy z prawa gospodarczego dla ekonomistów - ebook
Kazusy z prawa gospodarczego dla ekonomistów - ebookKazusy z prawa gospodarczego dla ekonomistów - ebook
Kazusy z prawa gospodarczego dla ekonomistów - ebook
 
Autoryzacja wypowiedzi - e-book
Autoryzacja wypowiedzi - e-bookAutoryzacja wypowiedzi - e-book
Autoryzacja wypowiedzi - e-book
 
Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz - ebook
Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz - ebookUstawa o gospodarce komunalnej. Komentarz - ebook
Ustawa o gospodarce komunalnej. Komentarz - ebook
 
Stosowanie prawa podatkowego - ebook
Stosowanie prawa podatkowego - ebookStosowanie prawa podatkowego - ebook
Stosowanie prawa podatkowego - ebook
 
Przewodnik po prawie karnym - ebook
Przewodnik po prawie karnym - ebookPrzewodnik po prawie karnym - ebook
Przewodnik po prawie karnym - ebook
 
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...
Ustrój organów ochrony prawnej. Wybór źródeł. Akty normatywne. Orzecznictwo -...
 
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebookWymiar i rozkład czasu pracy - ebook
Wymiar i rozkład czasu pracy - ebook
 
Kara ograniczenia wolności w polskim prawie karnym - ebook
Kara ograniczenia wolności w polskim prawie karnym - ebookKara ograniczenia wolności w polskim prawie karnym - ebook
Kara ograniczenia wolności w polskim prawie karnym - ebook
 
Rozporządzenie jako akt wykonawczy do ustawy w polskim prawie konstytucyjnym ...
Rozporządzenie jako akt wykonawczy do ustawy w polskim prawie konstytucyjnym ...Rozporządzenie jako akt wykonawczy do ustawy w polskim prawie konstytucyjnym ...
Rozporządzenie jako akt wykonawczy do ustawy w polskim prawie konstytucyjnym ...
 

Mehr von e-booksweb.pl

Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebookJak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebooke-booksweb.pl
 
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebookJak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebooke-booksweb.pl
 
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebookABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebooke-booksweb.pl
 
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebookŻycie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebooke-booksweb.pl
 
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebookżYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebooke-booksweb.pl
 
Zwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebookZwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebooke-booksweb.pl
 
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebookZrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebooke-booksweb.pl
 
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebookZostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebooke-booksweb.pl
 
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebookZnaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebooke-booksweb.pl
 
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebookZłote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebooke-booksweb.pl
 
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebookZłodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebooke-booksweb.pl
 
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebookZdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebooke-booksweb.pl
 
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebookZbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebooke-booksweb.pl
 
Zarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebookZarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebooke-booksweb.pl
 
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebookZakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebooke-booksweb.pl
 
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...e-booksweb.pl
 
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebookWypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebooke-booksweb.pl
 
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...e-booksweb.pl
 
Warsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebookWarsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebooke-booksweb.pl
 
Udręczeni przez demony. Opowieści o szatańskim zniewoleniu - ebook
Udręczeni przez demony. Opowieści o szatańskim zniewoleniu - ebookUdręczeni przez demony. Opowieści o szatańskim zniewoleniu - ebook
Udręczeni przez demony. Opowieści o szatańskim zniewoleniu - ebooke-booksweb.pl
 

Mehr von e-booksweb.pl (20)

Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebookJak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
Jak zdobyć zielona kartę i wizy czasowe - ebook
 
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebookJak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
Jak zachęcać do czytania. Minilekcje dla uczniów gimnazjum i liceum - ebook
 
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebookABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
ABC emigranta - Honorata Chorąży-Przybysz - ebook
 
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebookŻycie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
Życie, sprawy i wędrówka do piekła doktora jana fausta - ebook
 
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebookżYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
żYcie przed życiem, życie po życiu. Zaświaty w tradycjach niebiblijnych - ebook
 
Zwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebookZwielokrotnianie umysłu - ebook
Zwielokrotnianie umysłu - ebook
 
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebookZrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
Zrobię to dzisiaj! - Bartłomiej Popiel - ebook
 
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebookZostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
Zostań Kopernikiem! - Halina Gumowska - ebook
 
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebookZnaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
Znaki i przepowiednie nadchodzącego końca świata - ebook
 
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebookZłote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
Złote pocałunki. Opowieści niezwykłe - ebook
 
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebookZłodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
Złodziejka pamięci - Krystyna Kofta - ebook
 
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebookZdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
Zdobycie sandomierza (rok 1809) - Walery Przyborowski - ebook
 
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebookZbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
Zbuduj trwałą i szczęśliwą przyjaźń - Anna Grabka - ebook
 
Zarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebookZarządzanie pracą - ebook
Zarządzanie pracą - ebook
 
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebookZakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
Zakłady sportowe i bukmacherskie kontra multilotek - ebook
 
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
Zagadki ludzkiej natury huna - tajemna wiedza kahunów, hipnoza, duchy, zjawy,...
 
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebookWypełnianie dokumentów ZUS - ebook
Wypełnianie dokumentów ZUS - ebook
 
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
Warsztaty edukacji twórczej. Jak rozwijać osobowość przez sztukę. Program int...
 
Warsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebookWarsztaty edukacji teatralnej - ebook
Warsztaty edukacji teatralnej - ebook
 
Udręczeni przez demony. Opowieści o szatańskim zniewoleniu - ebook
Udręczeni przez demony. Opowieści o szatańskim zniewoleniu - ebookUdręczeni przez demony. Opowieści o szatańskim zniewoleniu - ebook
Udręczeni przez demony. Opowieści o szatańskim zniewoleniu - ebook
 

Koszty sądowe w sprawach cywilnych. Ustawa i orzekanie - ebook

  • 2. Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym e-booksweb.pl.
  • 6. Stan prawny na 1 marca 2007 r. Poszczególne części komentarza napisali: Antoni Górski – komentarz do: – art. 1–78 ustawy kosztach sądowych w sprawach cywilnych; – art. 98, 100-104, 1081, 1261, 1262, 130, 1302, 1303, 1304, 520 k.p.c. Lech Walentynowicz – komentarz do: – art. 79-125, 148-151 ustawy kosztach sądowych w sprawach cywilnych; – art. 105–110 (z wyjątkiem art. 1081), 394, 39822, 39823 k.p.c. Wydawca: Justyna Kossak Redakcja: Ewa Fonkowicz Skład i łamanie: Studio Lotus © Copyright by Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o., 2007 ISBN 978-83-7526-146-2 Wydane przez: Wolters Kluwer Polska Sp. z o.o. Redakcja Wydawnictw Książkowych i Czasopism Prawniczych 01-231 Warszawa, ul. Płocka 5a tel. (022) 535 80 00 Redakcja Książek 31-156 Kraków, ul. Zacisze 7 tel. (012) 630 46 00 e-mail: ksiazki@wolterskluwer.pl www.wolterskluwer.pl Księgarnia internetowa: www.profinfo.pl 1. wydanie cena: 98 zł Druk i oprawa: Drukarnia Wydawnictw Naukowych Sp. z o.o., ul. Żwirki 2, 90-450 Łódź
  • 7. SPIS TREŚCI Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Część I Komentarz do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych . . . . . . . . . 11 Część II Orzekanie o kosztach sądowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 Część III Ustawa oraz przepisy wykonawcze i towarzyszące . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211 Tabela. Wysokość opłat według rodzajów spraw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 276 Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 287 Skorowidz rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289 5
  • 9. WSTÊP Jest rzeczą zrozumiałą, że w postępowaniu sądowym głównym przedmiotem uwa- gi sądu i stron pozostaje merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy. Z tego punktu wi- dzenia orzeczenie w przedmiocie kosztów stanowi najczęściej problem drugoplanowy, przez co nie należy jednak rozumieć, że mało znaczący. O jego randze decydują dwa momenty. Pierwszy ma charakter zasadniczy, który wyraża się w tym, że wysokość kosztów sądowych, nawet przy uwzględnieniu możliwości ubiegania się o zwolnienie od nich, ma wpływ na kształtowanie się rzeczywistej dostępności do wymiaru spra- wiedliwości, a więc na realizację jednego z podstawowych praw obywatela, jakim jest prawo do sądu. Drugi ma wymiar ściśle praktyczny – koszty stanowią zwykle pokaźną pozycję w stosunku do wartości przedmiotu sporu, niekiedy dorównując mu wręcz swoją wysokością. Orzekanie o nich dotyka więc bezpośrednio ważnego interesu ma- jątkowego stron (uczestników postępowania), stąd też należy uznać, że spotykane w praktyce niedocenianie kwestii rozstrzygnięcia o kosztach godzi w ten interes i jest przejawem swoistej dezynwoltury prawniczej. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) wprowadziła w zakresie objętym jej regulacją sporo nowości i zmian. Wystarczy wspomnieć o kilku z nich: ustanowieniu nowej kategorii opłat, jaką jest opłata podstawowa, nadaniu priorytetu opłacie stałej, rozszerzeniu obowiązku samoobliczania opłat, mającego dotychczas zastosowanie tylko przy opłatach stałych, na opłaty stosunkowe, ograniczeniu zwolnienia od kosztów z mocy ustawy oraz moż- liwości zaskarżania orzeczeń w przedmiocie sądowego zwolnienia od kosztów, kon- sekwentnym przeprowadzeniu zasady niepodejmowania przez sąd czynności wnios- kowanych w piśmie, od którego nie została uiszczona należna opłata, czy wreszcie powierzeniu w szerokim zakresie referendarzowi sądowemu kompetencji w zakresie orzekania o kosztach. Całkowicie nowym rozwiązaniem jest uregulowanie wysokości opłat w ustawie, a nie, jak dotychczas, w rozporządzeniu wykonawczym. Wejście w życie tej ustawy rodzi problemy z jej prawidłowym stosowaniem, w których rozwiązywaniu ma pomóc, przynajmniej częściowo, niniejszy komentarz. Zawiera on uwagi nie tylko do poszczególnych jej przepisów, ale, w niezbędnym i skrótowym zakresie, także do przepisów Kodeksu postępowania cywilnego odnoszą- cych się do orzekania w przedmiocie kosztów procesu, których istotnym, a niekiedy jedynym składnikiem są koszty sądowe. W ten sposób realizowane jest podstawowe założenie, zawarte w podtytule opracowania, jakim ma być jego praktyczność. Orzeka- nie jest najlepszym testem trafności przyjętych rozwiązań ustawowych. Tak naprawdę bowiem prawo sprawdza się dopiero w życiu, w działaniu, w trakcie którego kształ- tuje się jego ostateczny sens i treść. Uwzględnienie zasad orzekania w przedmiocie 7
  • 10. kosztów sprawia, że komentarz jest bodaj pierwszą próbą całościowego ujęcia pro- blematyki kosztów sądowych. Kierując się przyjętym założeniem, starano się w opracowaniu kłaść akcent na przedstawianie sposobów rozwiązywania omawianych problemów przyjętych w ju- dykaturze, stąd też częste przytaczanie orzecznictwa, zwłaszcza Sądu Najwyższego, w tym wydanego już na tle nowej ustawy; część z wyjaśnianych kwestii ilustrowano przykładami. Do niezbędnego minimum ograniczono natomiast odwoływanie się do wypowiedzi doktryny. W celu ułatwienia korzystania z przepisów ustawy opracowana została tabela wy- sokości opłat sądowych w poszczególnych rodzajach spraw. Razem z tabelą zamiesz- czono podstawowe akty wykonawcze do ustawy oraz inne akty prawne lub ich wy- ciągi, łączące się bezpośrednio z tematyką kosztów sądowych.
  • 11. WYKAZ SKRÓTÓW 1. Akty prawne k.c. – ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) k.k. – ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) Konstytucja – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483, ze sprost.) k.p. – ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t. jedn. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94) k.p.c. – ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) k.r.io. – ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) k.s.h. – ustawa z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlo- wych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.) pr. bank. – ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t. jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) pr.up.napr. – ustawa z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. Nr 60, poz. 535 ze zm.) reg.sąd. – rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 listopada 1987 r. – Regulamin wewnętrznego urzędowania sądów po- wszechnych (Dz. U. Nr 38, poz. 218 ze zm.) rozp. o w.w. – rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 grudnia 1996 r. o wysokości wpisów w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 154, poz. 753 ze zm.) ustawa z 1967 r. – ustawa z dnia 13 czerwca 1967 r. o kosztach sądowych w spra- wach cywilnych (t. jedn. Dz. U. 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm.) u.k.w.h. – ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hi- potece (t. jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 124, poz. 1361 ze zm.) u.KRS – ustawa z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Są- dowym (t. jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 ze zm.) u.p.n. – ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (t. jedn. Dz. U. z 2002 r. Nr 11, poz. 109 ze zm.) u.prok. – ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o Prokuratorii Generalnej Skar- bu Państwa (Dz. U. Nr 169, poz. 1417 ze zm.) u.rej.zast. – ustawa z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz. U. Nr 149, poz. 703 ze zm.) 9
  • 12. u.s.p. – ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów po- wszechnych (Dz. U. Nr 98, poz. 1070 ze zm.) ustawa z 2005 r. lub ustawa – ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. 167, poz. 1398 ze zm.) 2. Czasopisma i publikatory Dz. U. – Dziennik Ustaw Dz. Urz. MS – Dziennik Urzędowy Ministerstwa Sprawiedliwości M.P. – Monitor Polski Mon. Pr. – Monitor Prawniczy NP – Nowe Prawo OSN – Orzecznictwo Sądu Najwyższego OSNAPiUS – Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Administracyjna, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych OSNC – Orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach cywilnych OSP – Orzecznictwo Sądów Polskich OSPiKA – Orzecznictwo Sądów Polskich i Komisji Arbitrażowych OTK – Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Pr. Bank. – Prawo Bankowe Prok. i Pr. – Prokuratura i Prawo PS – Przegląd Sądowy PUG – Przegląd Ustawodawstwa Gospodarczego RPEiS – Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Społeczny 3. Inne skróty niepubl. – niepublikowany por. – porównaj RPO – Rzecznik Praw Obywatelskich SN – Sąd Najwyższy sprost. – sprostowanie str. – strona t. jedn. – tekst jednolity w zw. – w związku ze zm. – ze zmianami zob. – zobacz
  • 13. CZÊŚÆ I KOMENTARZ DO USTAWY O KOSZTACH S¥DOWYCH W SPRAWACH CYWILNYCH USTAWA z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z dnia 1 września 2005 r. Nr 167, poz. 1398, zm: Dz. U. z 2006 r. Nr 126, poz. 876, Nr 218, poz. 1592) TYTUŁ I Przepisy ogólne Art. 1 Ustawa określa zasady i tryb pobierania kosztów sądowych w sprawach cy- wilnych, zasady ich zwrotu, wysokość opłat sądowych w sprawach cywilnych, za- sady zwalniania od kosztów sądowych oraz umarzania, rozkładania na raty i od- raczania terminu zapłaty należności sądowych. 1. Przepis posługuje się dwoma pojęciami, mającymi zasadnicze znaczenie dla ca- łej ustawy – kosztów sądowych i spraw cywilnych. 2. Pojęcie kosztów sądowych zdefiniowane zostało w art. 2 ustawy (por. uwagi do tego przepisu), natomiast spraw cywilnych w art. 1 k.p.c. Zgodnie z tym drugim prze- pisem sprawami cywilnymi są sprawy ze stosunków z zakresu prawa cywilnego, ro- dzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy, jak również w sprawach z zakresu ubez- pieczeń społecznych oraz w innych sprawach, do których przepisy tego kodeksu sto- suje się z mocy ustaw szczególnych. 3. Przytoczone określenie kodeksowe pozwala na rozróżnienie dwóch rodzajów spraw cywilnych: w znaczeniu materialnym i w znaczeniu formalnym. O zaliczeniu do pierwszej grupy przesądza materialnoprawny charakter sporu, prowadzonego po- między dwoma równorzędnymi podmiotami. Są to sprawy z zakresu prawa cywilne- go, rodzinnego i opiekuńczego oraz prawa pracy. Sprawy cywilne w znaczeniu for- malnym to takie, które pod względem materialnoprawnym nie mają charakteru cy- wilnego (nie należą do żadnej z wymienionych gałęzi prawa materialnego), a mimo 11
  • 14. to ustawodawca zdecydował się przekazać je do rozpoznania na drogę postępowania cywilnego. Do najważniejszych spraw cywilnych formalnych, uregulowanych w ko- deksie, należą sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych (art. 4778 k.p.c.) oraz sprawy z zakresu przepisów o przedsiębiorstwach i samorządzie załogi przedsiębiorstwa pań- stwowego (art. 6911 k.p.c.). Przykładami spraw cywilnych formalnych, przekazanych na drogę sądową z mocy ustaw szczególnych, są sprawy z ustawy z dnia 29 wrze- śnia 1986 r. o aktach stanu cywilnego (t. jedn. Dz. U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688 ze zm.) czy sprawy z protestów wyborczych. Trzeba uznać, że w tym kontekście spra- wy rejestrowe mają charakter mieszany, ponieważ zawierają zarówno pierwiastki for- malnoprawne, jak i materialnoprawne. 4. Z określeniem „sprawy cywilne” łączy się ściśle pojęcie drogi sądowej (art. 2 k.p.c.). Oznacza ono realną możliwość domagania się udzielenia odpowiedniej ochro- ny prawnej, polegającej na rozpoznaniu wniesionej sprawy przez właściwy sąd. Temu uprawnieniu odpowiada obowiązek sądu rozpoznania sprawy. Współcześnie upraw- nienie to stanowi podstawowy składnik konstruujący jedno z najważniejszych praw człowieka i obywatela, jakim jest prawo do sądu. Jego doniosłość wynika stąd, że pełni ono funkcję gwaranta pozostałych praw w tym sensie, że umożliwia dochodze- nie ich ochrony przed niezawisłym sądem (por. art. 45 Konstytucji oraz art. 6 Kon- wencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, Dz. U. z 1993 r. Nr 61, poz. 284 ze zm.). 5. Artykuł 2 k.p.c. należy rozumieć nie tylko jako przepis ustanawiający domniema- nie drogi sądowej dla spraw cywilnych, ale także jako normę stanowiącą swoiste wyj- ście bezpieczeństwa, zapewniające rozpoznanie roszczenia przez sąd cywilny. Oznacza to, że gdyby jakieś roszczenie nie podlegało właściwości innych sądów, powinno zo- stać rozpoznane przez sąd jako sprawa cywilna. Dobrą ilustracją zastosowania tej za- sady jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 6 stycznia 2005 r., III CZP 75/04 (OSNC 2005, nr 11, poz. 188), w której, kierując się domniemaniem drogi sądowej, Sąd ten uznał, że roszczenie członka stowarzyszenia o ochronę jego członkostwa przed nie- zgodnym z prawem lub statutem wykreśleniem ze stowarzyszenia podlega rozpozna- niu na drodze sądowej. Konsekwencją respektowania tej zasady jest też wyrażone w orzecznictwie stanowisko, zgodnie z którym, w razie odrzucenia pozwu z powodu niedopuszczalności drogi przed sądem powszechnym, należy w uzasadnieniu posta- nowienia wskazać inny sąd właściwy dla rozpoznania sprawy (art. 45 ust. 1 i art. 177 Konstytucji). Tylko bowiem w ten sposób można zapewnić realizację konstytucyjnego prawa do sądu (por. postanowienie SN z dnia 21 maja 2002 r., III CK 53/02, OSNC 2003, nr 2, poz. 31). Podsumowaniem i ustawową akceptacją tego stanowiska orzecz- nictwa jest treść dodanego art. 1991 k.p.c, zgodnie z którym sąd nie może odrzucić pozwu z tego powodu, że do rozpoznania sprawy właściwy jest organ administracji publicznej lub sąd administracyjny, jeżeli organ administracji publicznej lub sąd ad- ministracyjny uznały się w tej sprawie za niewłaściwe. 6. W orzecznictwie Trybunału Praw Człowieka podkreśla się, że państwo nie może w ustawodawstwie wewnętrznym kształtować w sposób dowolny zakresu sądowej ochrony cywilnoprawnej. W szczególności niedopuszczalne jest wyłączenie spod ju- rysdykcji sądowej całych obszarów czy kategorii roszczeń cywilnoprawnych lub ob- jęcie dużych grup immunitetem od odpowiedzialności cywilnej (wyłączenia pod- 12
  • 15. miotowe), gdyż nie da się to pogodzić z zasadą państwa prawnego oraz z art. 6 Kon- wencji (sprawa Woś przeciwko Polsce, orzeczenie z dnia 8 czerwca 2006 r., skarga nr 22860/02). W sprawie tej Trybunał podkreślił, iż niedopuszczalne jest pozostawienie obywatela w sytuacji swoistej pustki prawnej na skutek tego, że zarówno Naczelny Sąd Administracyjny, jak i Sąd Najwyższy uznały, że brak im kompetencji do roz- poznania sprawy z odwołania od decyzji Komisji Weryfikacyjnej Fundacji Polsko-Nie- mieckie Pojednanie, odmawiającej obywatelowi polskiemu prawa do odszkodowania za pracę przymusową w gospodarstwie niemieckim w czasie wojny. Oznaczało to bo- wiem pozbawienie go prawa do sądu. 7. W ostatnim czasie pojęcie sprawy cywilnej jest rozumiane w orzecznictwie sze- roko. Wychodzi się z założenia, przyjmowanego także w doktrynie, że dopuszczalność drogi sądowej zależy wyłącznie od treści samych twierdzeń, na których powód opiera roszczenie sformułowane w pozwie (koncepcja tzw. roszczenia procesowego). Uznaje się, że przyjęcie kompetencji sądu nie jest warunkowane wykazaniem istnienia rosz- czenia lub stosunku prawnego łączącego strony. Dlatego też, jeżeli roszczenie opiera się na twierdzeniach o występowaniu zdarzeń wywołujących konsekwencje cywilno- prawne, droga sądowa jest dopuszczalna, co, rzecz jasna, nie przesądza o zasadności tego roszczenia (por. postanowienie SN z dnia 19 grudnia 2003, III CK 319/03, nie- publ. i powołane tam orzecznictwo). Tym samym należy przyjąć, że zdezaktualizowało się stanowisko SN, wyrażone w uchwale siedmiu sędziów z dnia 20 kwietnia 1970 r., III CZP 4/70 (OSNCP 1970, nr 9, poz. 146), zgodnie z którym do przesłanek wa- runkujących dopuszczalność drogi sądowej należy wykazanie istnienia stosunku ma- terialnoprawnego łączącego powoda z pozwanym. Warto jednak podkreślić, że to współczesne podejście, powodujące rozszerzenie dopuszczalności drogi sądowej ma najczęściej jedynie walor formalny w tym sensie, że pozwala na rozpoznanie przez sąd zgłoszonego roszczenia, które na ogół będzie podlegać oddaleniu jako niezasadne, a nie, jak poprzednio, odrzuceniu. 8. Potwierdzeniem tej tendencji do szerokiego rozumienia pojęcia „sprawy cy- wilne” jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10 lipca 2000 r., SK 12/99 (OTK 2000, nr 5, poz. 143), w którym przyjęto, że sprawami cywilnymi są nie tylko sprawy wynikłe wprost ze stosunków cywilnoprawnych w rozumieniu art. 1 k.c., ponieważ źródłem takich spraw może być także akt administracyjny, wy- wołujący skutki w zakresie prawa cywilnego (chodziło o dopuszczalność drogi są- dowej dla dochodzenia odsetek od roszczenia głównego niemającego charakteru cywilnoprawnego). 9. Przesądzenie dopuszczalności drogi sądowej ma pierwszorzędne znaczenie tak- że z punktu widzenia kosztów. Zgodnie z art. 1262 § 2 k.p.c. nie żąda się opłaty od pisma, jeżeli już z jego treści wynika, że podlega ono odrzuceniu. Jeśli mimo to po- brano opłatę, podlega ona zwrotowi z urzędu przez sąd po uprawomocnieniu się po- stanowienia o odrzuceniu pisma, jeżeli odrzucenie nastąpiło przed wysłaniem pisma stronom, a w braku stron – przed wysłaniem zawiadomienia o terminie posiedzenia (art. 79 ust. 1 pkt 1 lit. b). 13
  • 16. Art. 2 1. Koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki. 2. Do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba że ustawa stanowi ina- czej. 1. Koszty sądowe stanowią część składową szerszego pojęcia, jakim jest kategoria kosztów procesu (por. art. 98 § 1 k.p.c.). 2. Ustawa z 1967 r. w art. 3 wprowadzała podział opłat sądowych na wpis i opła- tę kancelaryjną. W komentowanej ustawie zrezygnowano z tego podziału, przyjmując jednolite określenie „opłata”. Zamiar tego ujednolicenia powiódł się tylko częściowo, ponieważ w art. 3 ust. 3, art. 77 i 78 ustawy przewidziano pobieranie opłaty kance- laryjnej. Oznacza to, że obecnie są dwa rodzaje opłat sądowych: opłata i opłata kan- celaryjna, co wcale nie jest rozwiązaniem bardziej czytelnym od poprzedniego, a co pozwala na zakwestionowanie celowości tej innowacji. Mówiąc najogólniej, „opłatę” pobiera się od pisma wnoszonego przez stronę do sądu (opłata „za wniesienie”), zaś opłatę kancelaryjną uiszcza się od wniosku o wy- danie stronie z akt różnego rodzaju odpisów, wypisów, kopii, wyciągów i innych do- kumentów (opłata „za wydanie”). 3. Opłata ma charakter zryczałtowanego ekwiwalentu za udzielenie przez państwo swoistej usługi publicznej, jaką jest sprawowanie wymiaru sprawiedliwości w konkret- nej sprawie. Usługa ta, mająca z mocy art. 175 ust. 1 Konstytucji charakter monopolu państwowego, jest ze swej istoty niewymierna, (nie obejmuje kosztów faktycznego utrzymania i funkcjonowania sądów), stąd możliwość szerokiego posługiwania się for- mą opłat stałych. W przeciwieństwie do tego wydatek stanowi kwota precyzyjne usta- lona i rzeczywiście poniesiona w związku z dokonywaną czynnością procesową. 4. Określenie z art. 2 ust. 2 „uiszczenie kosztów od pisma powodującego wydatki” jest pewnym skrótem myślowym. Chodzi tu o to, że strona ma obowiązek ponieść wydatki, które powstaną na skutek uwzględnienia wniosków zawartych w jej piśmie; samo pismo nie podlega, rzecz jasna, opłacie. Na pokrycie tych wydatków strona obowiązana jest wpłacić zaliczkę w wysokości oznaczonej przez sąd lub przewodni- czącego, pod rygorem pominięcia wnioskowanych czynności (art. 1304 § 4 k.p.c.). Po- minięcie nie wchodzi w grę, jeżeli sąd ma obowiązek działania z urzędu (por. art. 83 ustawy i uwagi do tego przepisu). 5. Odmienny rygor przewidziano w k.p.c. w razie nieuiszczenia opłaty. Pismo nie- opłacone obarczone jest tzw. brakiem fiskalnym, wobec czego przewodniczący wzy- wa stronę, pod rygorem zwrócenia pisma, do opłacenia go w terminie tygodnio- wym (art. 130 § 1 k.p.c.). Jeżeli pismo wniosła osoba zamieszkała za granicą, która nie ma w kraju przedstawiciela, termin do opłacenia nie może być krótszy niż miesiąc (art. 130 § 11 k.p.c.). Po bezskutecznym upływie terminu do opłacenia pisma, przewod- niczący wydaje zarządzenie o jego zwrocie. Nie dotyczy to spraw w postępowaniu gospodarczym ani sytuacji, gdy strona jest reprezentowana przez profesjonalnego peł- nomocnika. W takich przypadkach, gdy pismo podlega opłacie stałej lub stosunkowej, przewodniczący zwraca je, bez wzywania do opłacenia (art. 1302 § 1 i 4 k.p.c.) – por. 14
  • 17. więcej uwag na ten temat w części II niniejszego opracowania pt. Orzekanie o kosz- tach sądowych. 6. Jeżeli pismo jest środkiem zaskarżenia, w razie nieopłacenia, podlega odrzuce- niu, a nie zwrotowi. 7. Pojęcie strony na potrzeby ustawy definiuje jej art. 7 ust. 1, traktując jako stro- nę m.in. świadka, biegłego i tłumacza. Przez „pismo” należy rozumieć przede wszyst- kim pismo procesowe według przepisów k.p.c., a także składany ustnie do protoko- łu pozew (por. art. 466 k.p.c.), wniosek wszczynający innego rodzaju postępowanie (np. art. 760 § 1 k.p.c.) lub inny wniosek, jeżeli podlega opłacie (art. 7 ust. 2 usta- wy). 8. Uwagi o wnoszeniu opłat zamieszczono w komentarzu do art. 10. Art. 3 1. Opłacie podlega pismo, jeżeli przepis ustawy przewiduje jej pobranie. 2. Opłacie podlegają w szczególności następujące pisma: 1) pozew i pozew wzajemny; 2) apelacja i zażalenie; 3) skarga kasacyjna i skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia; 4) sprzeciw od wyroku zaocznego; 5) zarzuty od nakazu zapłaty; 6) interwencja główna i uboczna; 7) wniosek: a) o wszczęcie postępowania nieprocesowego, b) o ogłoszenie upadłości, c) o wpis i wykreślenie w księdze wieczystej, d) o wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym i w rejestrze zastawów oraz o zmia- nę i wykreślenie tych wpisów; 8) skarga: a) o wznowienie postępowania, b) o uchylenie wyroku sądu polubownego, c) na orzeczenie referendarza sądowego, d) na czynności komornika; 9) odwołanie od decyzji oraz zażalenie na postanowienie Prezesa Urzędu Ochro- ny Konkurencji i Konsumentów, Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, Prezesa Urzędu Regulacji Telekomunikacji i Poczty, Prezesa Urzędu Transportu Kolejo- wego, Przewodniczącego Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji. 3. Opłacie podlega wniosek o wydanie na podstawie akt: odpisu, wypisu, za- świadczenia, wyciągu, innego dokumentu oraz kopii, a nadto wniosek o wydanie odpisu księgi wieczystej (opłata kancelaryjna). 1. W art. 3 ust. 1 sformułowano zasadę, mającą istotne znaczenie dla wykładni ca- łej ustawy, iż opłacie podlega pismo tylko wtedy, kiedy przepis ustawy przewiduje 15
  • 18. Niniejsza darmowa publikacja zawiera jedynie fragment pełnej wersji całej publikacji. Aby przeczytać ten tytuł w pełnej wersji kliknij tutaj. Niniejsza publikacja może być kopiowana, oraz dowolnie rozprowadzana tylko i wyłącznie w formie dostarczonej przez NetPress Digital Sp. z o.o., operatora sklepu na którym można nabyć niniejszy tytuł w pełnej wersji. Zabronione są jakiekolwiek zmiany w zawartości publikacji bez pisemnej zgody NetPress oraz wydawcy niniejszej publikacji. Zabrania się jej od-sprzedaży, zgodnie z regulaminem serwisu. Pełna wersja niniejszej publikacji jest do nabycia w sklepie internetowym e-booksweb.pl.