Presentaties van het masterplan Voorzieningen aan de raden van de drie gemeenten in Zeeuws-Vlaanderen.

1. Presentatie Raad Masterplan
voorzieningen Zeeuws Vlaanderen
Terneuzen, 30 augustus 2011
Hulst, 7 september 2011
Oostburg, 13 september 2011
www.nu2021.nl

2. AGENDA
Masterplan Voorzieningen Zeeuws-Vlaanderen in vogelvlucht:
• Aanleiding
• Aanpak
•Organisatie
• Resultaten inventarisatie
•Analyse van de opgave
•scenario’s en advies
• Burgerparticipatie
•Financieel
www.nu2021.nl

3. AANLEIDING
Waarom een Masterplan Voorzieningen?
• Demografische en maatschappelijke veranderingen vragen om een
heroriëntatie op bestaand beleid t.a.v. de voorzieningen.
• Behoefte aan een lange termijnvisie, waarmee veranderingen in
goede banen geleid kunnen worden.
• Een gezamenlijke aanpak en samenwerking op Zeeuws Vlaamse schaal
is daarbij gewenst.
• Het Masterplan dient als leidraad naar de stip op de horizon in 2030
en verder.
www.nu2021.nl

4. AANPAK Aanbod
Beleid Vraag
Gefaseerde aanpak:
• Inventarisatie Omgeving
• Analyse
• Ontwikkeling scenario’s Kwalitatief Kwantitatief
• Masterplan voorzieningen
Analyse opgave
Scenario’s
Masterplan voorzieningen
www.nu2021.nl

5. Organisatie
Werkstructuur
• Ambtelijke projectgroep en werkgroepen
• Bestuurlijke begeleidingsgroep
• Externe adviseurs: Hospitality Consultants en Scoop
• Communicatie: ambtelijke werkgroep, Moveo en Politiek Online
Brede (maatschappelijke) betrokkenheid:
• Gezamenlijke informatieve raadsbijeenkomst januari 2011
• Per gemeente drie burgerbijeenkomsten (maart, mei, juni 2011)
• Voor heel Zeeuws Vlaanderen drie bijeenkomsten met
maatschappelijke partners
• Online participatie via www.nu2021.nl (vanaf maart 2011)
www.nu2021.nl

6. RESULTATEN INVENTARISATIE Indeling kernen naar voorzieningenniveau
Huidige situatie
Bron: notitie inventarisatie voorzieningen Masterplan
Breskens
Groede
Ossenisse
Cadzand
Nieuwvliet Hoofdplaat
Kloosterzande
Kenmerken huidig voorzieningenaanbod:
Retranchement Schoondijke
Zuidzande
Lamswaarde
Hengstdijk
Oostburg IJzendijke Biervliet Terneuzen Vogelwaarde
Grauw
Sluis Waterlandkerkje Zaamslag Terhole
Hoek
• Decentrale voorzieningenstructuur Aardenburg
St. Kruis Philippine
Sluiskil
Zandstraat
Axel
St. Janssteen
Hulst
Clinge
Nieuw Namen
• Kleinschalige voorzieningen met kleine
Eede
Heikant
Kapellebrug
Westdorpe
Koewacht
Zuiddorpe
Sas van Gent
Overslag
verzorgingsgebieden
Type kernen naar voorziening
• Beperkte, toenemende clustering op 2,5 5 Hoof dkern
km km
Middelkern
Basiskern
Woongemeenschap
kernniveau 100%
• Overcapaciteit en lage bezetting door 90%
80%
Vergelijking over-/ondercapaciteit in relatie tot huidig
gebruik voorzieningen
spreiding en omvang 70%
60%
50%
• Gemeentegericht aanbod 40%
30%
• Veel van hetzelfde, weinig diversiteit in het 20%
10%
aanbod. 0%
• Beleidsmatig gekozen voor gespreid
voorzieningenniveau van autonome kernen.
www.nu2021.nl

7. Voorzieningen Bevolkingsontwikkeling 2010-2030 (2010=100)
102
100
onder druk: 98
96
94
92
• Demografisch: 90 Zeeland
Zeeuws-Vlaanderen
 ontgroening en vergrijzing
88
Gemeente Hulst
86
Gemeente Sluis
 bevolkingskrimp
84 Gemeente Terneuzen
82
2010 2015 2020 2025 2030
• Maatschappelijke trends:
 individualisering
Ontwikkeling vraag naar voorzieningen 2010-2030
175%
 toegenomen (auto)mobiliteit,
Zeeuws Vlaanderen
150% Nederland
 veranderende vrijetijdsbesteding 125%
 afnemend vrijwilligerswerk
100%
75%
 opkomst van nieuwe technologieën; 50%
• Beleidsmatig: 25%
 overheveling taken naar gemeenten
 ontwikkelingen in zorg en welzijn
• Financieel
www.nu2021.nl

8. Samenvattend:
• Historisch en geografisch logische keuze voor decentrale
voorzieningenstructuur.
• Spreiding en beschikbaarheid voorzieningen goed.
• Continuïteit onder druk door afnemende én veranderende vraag naar
voorzieningen.
• Steeds moeilijker om decentrale voorzieningenstructuur overeind te
houden.
www.nu2021.nl

9. OPGAVE & SCENARIO’S
Opgave kent twee dilemma’s:
1. Capaciteit versus bereikbaarheid
2. Vernieuwing versus behoud
www.nu2021.nl

10. Vier scenario’s ontwikkeld:
1. Zelfstandige voorzieningen per kern
2. Clustering op kernniveau
3. Herschikking van voorzieningen
4. Voorzieningenstructuur op de schop
Scen Scen Scen Scen
1 2 3 4
Dilemma 1 Bereikbaarheid Capaciteit
Dilemma 2
Behoud Vernieuwing
Scen Scen Scen Scen
1 2 3 4
www.nu2021.nl

11. Scenario 1: Zelfstandige voorzieningen per kern
• Behoud bestaande voorzieningen
• Kleinschalige, individuele voorzieningen per kern.
• Grote rol voor lokale gemeenschap.
• Focus op behoud bestaande voorzieningenstructuur, geen ruimte
voor vernieuwing
www.nu2021.nl

12. Scenario 2: Clustering op kernniveau
• Geclusterde multifunctionele voorzieningen per kern
• Samenwerking op kernniveau.
• Veel inzet van lokale gemeenschap en gemeente
• Focus op verbetering van bestaande
voorzieningenstructuur. Weinig
ruimte voor diversiteit van
voorzieningen.
www.nu2021.nl

13. Scenario 3: Herschikking van voorzieningen
• Planning voorzieningen op verschillende schaalniveaus
(basiskern, hoofdkern, gemeente, regio)
• Evenwicht in vraag en aanbod
• Clustering en multifunctioneel gebruik
• Veel inzet van gemeente en maatschappelijk partners
• Focus op vernieuwing en
kwaliteitsverbetering
voorzieningenniveau
www.nu2021.nl

14. Scenario 4: Voorzieningenstructuur op de schop
• Planning voorzieningen op gemeentelijke en regionale schaal.
• Evenwicht in vraag en aanbod door opschaling en centralisatie
• Impuls in kwaliteit en diversiteit
• Meer mobiliteit gevraagd.
• Grote rol gemeenten en maatschappelijke
en private partijen
• Focus op investeringen in
diversiteit en kwaliteit
www.nu2021.nl

15. ANALYSE EN ADVIES
Beoordeling scenario’s Criterium Scenario
1
Scenario
2
Scenario
3
Scenario
4
• Scenario 1 speelt in zijn geheel niet Demografische
opgave
in op de veranderopgave. Maatschappelijke
opgave
Bereikbaarheid
• Scenario 2 is te weinig robuust en Ondersteuning
hinkt te zeer op twee gedachten. sociale samenhang
Flexibiliteit
• Scenario 3 speelt beste in op de Samenwerking
veranderopgaven en vindt Financiële
robuustheid
Innovatief
evenwicht in de dilemma’s vermogen
Kwaliteit
• Scenario 4 slaat te zeer door naar Continuïteit
één kant van de dilemma’s en gaat Aansluiting bij
(Wmo-)beleid
voorbij aan de specifieke Zeeuws Onderscheidend
vermogen
Draagvlak
Vlaamse situatie.
www.nu2021.nl

16. RESULTATEN BURGERPARTICIPATIE
• Bewustwording en betrokkenheid.
• Inhoudelijke inbreng voor masterplan.
• Betrokken bij beoordeling scenario’s
 vooral draagvlak voor scenario 2 en 3.
 vanuit maatschappelijk partners en bedrijfsleven ook voor scenario 4.
www.nu2021.nl

17. ANALYSE EN ADVIES
Advies van de projectgroep:
• Scenario 3 kiezen als stip op de horizon (lange termijnvisie)
• Gefaseerd doorvoeren.
• Inspelen op ontwikkelingen die al aansluiten bij scenario 3.
• Verschillende aanpak, dynamiek en mogelijkheden per beleidsveld.
• Samenwerking en afstemming met (maatschappelijke)
partners, gemeenten, regio, provincie
www.nu2021.nl

18. FINANCIËLE ASPECTEN SCENARIO 3
• Investeer in vernieuwing van aanbod
• Goed maatschappelijk rendement
• Daling van instandhoudinglasten
• Beter exploitabel, betere bezetting
• Lagere beheerslasten in totaliteit
• Hogere beheerslasten per accommodatie ivm gedeeltelijke
professionalisering
www.nu2021.nl

19. HOE VERDER?
• Zicht krijgen op kansen, mogelijkheden en knelpunten
• Goede keuzes maken
• Begrip krijgen voor keuzes
• Betrek in uitwerking maatschappelijke partijen, verenigingen en inwoners
• Afstemming tussen gemeenten onderling én
• Voorkom onderlinge concurrentie, bv via
• Intergemeentelijk Overleg Orgaan
• Zet gezamenlijk in op grensoverstijgend overleg
www.nu2021.nl

20. Mede mogelijk gemaakt door de Provincie Zeeland
www.nu2021.nl