Ngày 30/12/2014, BQL Dự án EU đã tổ chức hội thảo kỹ thuật “Báo cáo chia sẻ kinh nghiệm điều tra khách du lịch tại 5 điểm đến thí điểm” để chuyển giao kết quả khảo sát cho Tổng cục Du lịch.

1. Sự cần thiết và mục đích công việc Điều tra
khách du lịch
Trình bày: Ông Vũ Quốc Trí – Giám đốc Dự án EU
Tháng 12/2014

2. Dự án EU - Mục tiêu
Đưa các nguyên tắc du lịch có trách nhiệm vào
ngành Du lịch Việt Nam nhằm nâng cao khả năng
cạnh tranh và góp phần triển khai thành công Kế
hoạch Phát triển Kinh tế - Xã hội (SEDP)
Thúc đẩy các sản phẩm và dịch vụ du lịch có
trách nhiệm với môi trường và xã hội như một
phần của Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam
Mục tiêu
tổng quát
Mục tiêu
cụ thể
20

3. Dự án EU - Kết quả đầu ra
Năng lực thể chế
của ngành Du lịch
ở cấp trung ương
và địa phương
trong việc hoạch
định chính sách,
quy hoạch và quản
lý du lịch có trách
nhiệm được nâng
cao.
Hợp phần 1
Tăng sức cạnh
tranh của sản
phẩm du lịch VN;
Cải thiện năng lực
đối thoại và hợp
tác công-tư của
các địa phương,
hiệp hội du lịch và
doanh nghiệp du
lịch.
Hợp phần 2
Hệ thống đào tạo
nghề du lịch, bao
gồm cả Hệ thống
tiêu chuẩn nghề du
lịch (VTOS) được
duy trì bền vững.
Hợp phần 3
21

4. Kế hoạch hoạt động năm 2014
Hợp phần 1: Hỗ trợ chính sách và tăng cường thể chế
Kết quả 1: Năng lực hoạch định chính sách, quy hoạch, phát triển sản phẩm và tiếp thị của
TCDL được củng cố
Kết quả 2: Khái niệm và chính sách du lịch có trách nhiệm được đưa vào chính sách, quy
hoạch du lịch quốc gia và được thực hiện tại các điểm đến – vùng du lịch thí điểm
Các hoạt động chính của Dự án EU theo Hợp phần 1 là:
• Hỗ trợ quá trình sửa đổi đổi Luật Du lịch
• Thống kê về tác động kinh tế của du lịch
• Phát triển sản phẩm, tiếp thị, xây dựng thương hiệu du lịch có trách nhiệm
• Đào tạo tại EU (6 Cán bộ) và tại Malaysia (20 Cán bộ)
• Hướng dẫn xây dựng chính sách du lịch có trách nhiệm
• Phổ biến các thực hành tốt về du lịch có trách nhiệm:(Nhãn Bông sen xanh)
• Nghiên cứu biến đổi khí hậu và tác động tới du lịch

5. Công việc đã thực hiện
Dự án EU đã tổ chức các nhóm chuyên gia
thực hiện việc điều tra khách tại 5 điểm đến
thí điểm trong 2 giai đoạn: Tháng 3-4 và tháng
7-8/ 2014
Hội thảo kỹ thuật giai đoạn 1 (27/6/2014)
Nhóm chuyên gia đã thực hiện các
cuộc phỏng vấn trực tiếp, phỏng vấn
sâu, trao đổi – thảo luận với cán bộ,
chuyên viên Du lịch tại các Sở VHTTDL
của 5 tỉnh (Lào cai, Quảng Ninh, Thừa
thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng nam)
* Tư vấn các chuyên gia
du lịch để sử dụng hiệu
quả các kết quả phân tích
của điều tra khách.
Sử dụng các phần mềm
xử lý số liệu và phân tích
thống kê tiến tiến như
SPSS…
Nhóm chuyên gia đã thực hiện
trên 3.000 cuộc phỏng vấn
trực tiếp cùng với bảng hỏi đối
với khách Quốc tế nói tiếng
Anh và khách nội địa tại 5
điểm đến thí điểm
5

6. 6
Sự cần thiết của công việc “Điều tra khách du lịch”
Trên phạm vi
toàn quốc
Trong từng vùng/
địa phương
Đối với từng
mục đích cụ thể
Cung cấp:
- Một nền tảng vững chắc cho việc
giám sát các hoạt động du lịch tại
địa phương;
- Thông tin để xây dựng quy hoạch
du lịch địa phương, kế hoạch
marketing và phát triển kinh
doanh;
- Nhu cầu và mong đợi của khách
du lịch đối với các doanh nghiệp
địa phương tham gia vào du lịch;
- Sự hỗ trợ cho các doanh nghiệp
điều chỉnh phương án marketing
và kế hoạch kinh doanh (sản
phẩm/ dịch vụ và chất lượng)
dựa trên nghiên cứu vững chắc
và hiểu biết sâu sắc về thị trường
khách của họ.
Cung cấp:
- Đánh giá hoạt động du lịch trên
phạm vi toàn quốc với những tiêu
chí chính;
- Đánh giá hình ảnh/ thương hiệu
du lịch Việt Nam đối với thị trường
khách quốc tế và nội địa;
- Thông tin cho công tác quy hoạch
tổng thể phát triển du lịch, xây
dựng chiến lược marketing du lịch
Việt Nam, kế hoạch hành động du
lịch quốc gia ngắn, trung, dài hạn;
- Định hướng phát triển du lịch cho
các vùng, địa phương, điểm đến
trong sự phát triển chung của toàn
ngành;
- Thông tin cho việc xây dựng sự
hợp tác giữa du lịch với các ngành,
bộ, địa phương…
- Cung cấp: Thông tin
thích hợp với từng mục
đích cụ thể;
- Phạm vi và qui mô linh
hoạt tùy thuộc vào từng
mục đích, kinh phí, thời
gian;
- Áp dụng linh hoạt các
phương pháp, hình thức
điều tra khách riêng lẻ/
kết hợp…
- Quản lý tốt kết quả điều
tra khách để có thể xử
dụng hữu ích cho các
mục đích thích hợp khác

7. 7
Đơn vị tổ chức và sử dụng kết quả điều tra khách du lịch
1/ Đơn vị/ tổ chức tham gia thực hiện điều tra khách có thể:
- Các Vụ chuyên môn/ Viện NCPTDL/ Trung tâm TTDL - Tổng cục Du lịch;
- Sở VHTTDL địa phương;
- Cơ quan xúc tiến và thông tin du lịch địa phương;
- Các Hiệp hội du lịch/ lữ hành/ khách sạn
- Các đơn vị, tổ chức du lịch khác….
2/ Các đơn vị/ tổ chức sử dụng kết quả điều tra khách có thể:
- Cơ quan quản lý du lịch quốc gia/ vùng/ địa phương trong việc quy hoạch,
định hướng phát triển du lịch; xây dựng thương hiệu, hình ảnh; chiến lược
xúc tiến, quảng bá; nâng cao sản phẩm và dịch vụ du lịch địa phương…
- Cơ quan xúc tiến, quảng bá du lịch địa phương;
- Doanh nghiệp du lịch (lữ hành/cơ sở lưu trú/ quản lý điểm tham quan…);
- Các nhà đầu tư du lịch (cơ sở lưu trú, khu vui chơi giải trí, dịch vụ chăm sóc
sức khỏe…);
- Cơ sở đào tạo nghề …

8. Đã có nhiều cuộc điều tra khách du lịch được thực
hiện trong và ngoài ngành Du lịch, ví dụ như:
“
Tổng cục Thống kê:
- Từ 2003 TCTK đã tiến hành 6 cuộc điều tra tại các cơ sở lưu trú (2003,
2005, 2006, 2009, 2011 và 2013);
- Năm 2013 TCTK điều tra “Chi tiêu của khách du lịch quốc tế và trong
nước” tại 30 tỉnh/ thành phố đối với khách nội địa và 14 tỉnh/ thành
phố đối với khách quốc tế
Tổng cục Du lịch:
- Điều tra của Trung tâm TTDL/ Viện NCPTDL/ các Vụ nghiệp vụ;
- Năm 2013-2014 Trung tâm TTDL đã tiến hành Điều tra khách du lịch nội
địa tại 52 khu/điểm tham quan du lịch tại 26 tỉnh/ thành;
- Hiện nay đang tiến hành điều tra khách du lịch quốc tế đến tại các cửa
khẩu
Sở VHTTDL địa phương: Một số địa phương đã có cuộc điều tra khách du
lịch với các mục đích khác nhau…

9. Các cuộc điều tra có mục đích, quy mô, phạm vi khác nhau.
Ví dụ như:
Phạm vi toàn
quốc (điều tra
khách du lịch quốc
tế và nội địa tại cơ
sở lưu trú)
Mục đích: Chi
tiêu của khách
du lịch quốc tế
và nội địa
Tổng cục
thống kê
2013
Phạm vi toàn
quốc
(điều tra khách du
lịch nội địa tại
điểm tham quan)
Mục đích: Chi tiêu
của khách du lịch
nội địa
TITC
2013-
2014
9

10. Lý do nên xây dựng Bộ câu hỏi chuẩn và áp dụng các
bước điều tra khách du lịch tiêu chuẩn
10
Các cuộc
điều tra
thực hiện
các mục
đích khác
nhau
Khác nhau
về quan
điểm, sử
dụng các
phương
pháp và các
câu hỏi khác
nhau
Khó khăn trong
việc so sánh dữ
liệu giữa các khu
vực khác nhau
và ngay cả giữa
các cuộc điều tra
khác nhau trong
cùng một khu
vực.
Kết quả của
cuộc khảo sát
khách tại địa
phương không
có tính phổ biến
nên không thể
so sánh ở cấp
địa phương và
quốc gia

11. Lý do nên xây dựng Bộ câu hỏi chuẩn và áp dụng các
bước điều tra khách du lịch tiêu chuẩn
Điều tra
khách
du lịch
Để đạt được sự hiểu biết sâu
sắc về du khách đến Việt Nam
nói chung và đến các khu vực/
điểm đến khác nhau trong nước
Để tạo ra một (tập hợp) bộ các
câu hỏi tiêu chuẩn để có thể sử
dụng cho các cuộc điều tra
khách du lịch trong tương lai ở
cấp địa phương
11

12. Lý do nên xây dựng Bộ câu hỏi chuẩn và áp dụng các
bước điều tra khách du lịch tiêu chuẩn
Các địa
phương có
thể lựa chọn
câu hỏi trong
Bộ câu hỏi
chuẩn để sử
dụng trong
các cuộc điều
tra tại địa
phương
Cho phép đối chiếu kết quả điều
tra khách của địa phương mình
với các địa phương khác trong
khu vực và dữ liệu quốc gia
Nếu giữ được tính nhất quán
sẽ cho phép theo dõi kết quả
điều tra khách tại từng địa
phương theo thời gian và đưa ra
được dự báo
12

13. Bước 1. Xác định mục đích và quyết định tính khả thi của cuộc điều tra
khách du lịch
Bước 2: Xác định nội dung điều tra
Bước 3. Lựa chọn và quyết định áp dụng
phương pháp thu thập thông tin thích hợp
Bước 4. Soạn thảo câu hỏi và thiết kế bảng hỏi
Bước 5. Thử bảng hỏi
Bước 6. Biên soạn tài liệu hướng dẫn điều tra
(Tập huấn)
Bước 7. Xác định cỡ mẫu và dàn mẫu phù hợp
Bước 8. Lập kế hoạch tổ chức điều tra khách
Bước 9. Tập huấn các điều tra viên
Bước 10. Triển khai công việc điều tra khách du lịch tại địa bàn
Bước 11. Làm sạch dữ liệu, nhập dự liệu từ cuộc điều tra khách
Bước 12. Phân tích dữ liệu điều tra, thẩm định và dự báo
Bước 13. Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm và Báo cáo kết quả điều tra khách
13
Các bước thực hiện điều tra khách mẫu

14. Mục đích của cuộc Điều tra khách du lịch
tại 5 điểm đến thí điểm (Sapa, Hạ Long, Huế, Đà Nẵng, Hội An)
Thực hành
Phương pháp
Phương pháp tổ chức điều tra, thu thập dữ liệu;
phân tích, thẩm định dữ liệu và đưa ra dự báo (sử
dụng SPSS)
;
Quản lý và phổ biến số liệu được thu thập, phân
tích từ các cuộc điều tra khách
Ứng dụng,
Chuyển giao kỹ
thuật
Kết quả điều tra khách là tài liệu tham khảo cho 5 điểm
đến thí điểm- xác định thị trường khách mục tiêu, xây
dựng hình ảnh, thương hiệu, lập kế hoạch hoạt động
marketing, xây dựng và nâng cao chất lượng sản phẩm
và dịch vụ du lịch, tư vấn đầu tư, quy hoạch…
Đề xuất các địa phương tổ chức điều tra khách và
tư vấn cách thức phối hợp giữa các bên liên quan
khi tham gia tổ chức điều tra khách du lịch tại các
điểm đến

15. Khảo sát thực tế công tác thống kê du lịch
15
Dự án EU đã kết hợp với cán bộ lãnh đạo Vụ KH&TC, Trung tâm TTDL tổ
chức khảo sát thực tế công tác thống kê du lịch, để đánh giá hiện trạng
các nguồn số liệu thống kê du lịch và biện pháp cải thiện:
1/ Công tác thống kê khách du lịch tại các cửa khẩu đường bộ (Lạng
Sơn, Lào Cai, Lao Bảo, Mộc Bài) đường biển (Đà Nẵng), đường hàng
không (Đà Nẵng)…
2/ Công tác thống kê khách tại các Sở VHTTDL địa phương (Hà Nội,
Lào Cai, Quảng Ninh, Quảng Trị, Đà Nẵng, Tây Ninh, TP HCM…)

16. Ứng dụng SPSS trong xử lý số liệu và phân tích thống kê
Dự án EU đã tổ chức khóa
tập huấn về “Ứng dụng
SPSS trong xử lý số liệu và
phân tích thống kê” cho
gần 20 cán bộ, chuyên
viên của Viện NCPTDL,
Trung tâm TTDL, Vụ Kế
hoạch-tài chính, Vụ Lữ
hành TCDL
16

17. * Tổ chức hội thảo tham vấn sau điều tra khách giai đoạn I để
rút kinh nghiệm;
* Tổ chức khóa tập huấn sử dụng chương trình SPSS trong xử
lý dự liệu thống kê du lịch;
* Tổ chức hội thảo chia sẻ, phổ biến kết quả điều tra khách và
đưa ra các đề xuất sử dụng cho địa phương;
* Tổ chức hội thảo chia sẻ kinh nghiệm và phương pháp điều
tra khách để có thể thực hiện những cuộc điều tra khách đạt
hiệu quả cao hơn.
17
Quản lý, sử dụng kết quả Điều tra khách du lịch

18. Một số câu hỏi thảo luận
1. Kết quả điều tra khách du lịch sẽ sử dụng như thế nào?
2. Sự cần thiết tiến hành việc điều tra khách như thế này?
3. Nếu cần thiết thì trong tương lai nên triển khai phạm vi điều tra
ở mức độ nào (rộng, hẹp)?
4. TCDL có thể tổ chức điều tra khách du lịch ở mức độ thường
xuyên (mấy năm/ lần)?
5. TCDL có thể làm gì để hỗ trợ địa phương trong công việc điều tra
khách du lịch?
6. Cách thức chia sẻ thông tin nói chung và kết quả điều tra du
khách nói riêng?

19. Chương trình Phát triển Năng lực Du lịch có Trách nhiệm với Môi trường và Xã hội (Dự án EU) do Liên minh Châu
Âu tài trợ trong giai đoạn 2011 – 2015 với các hợp phần sau: 1. Hỗ trợ chính sách và tăng cường thể chế, 2. Năng
lực cạnh tranh của sản phẩm và quan hệ đối tác công – tư 3. Giáo dục và đào tạo nghề.
www.esrt.vn