Το Μουσείο είναι ένα μόνιμο ίδρυμα, μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στην υπηρεσία της
κοινωνίας και της ανάπτυξής της, ανοιχτό στο
κοινό, που έχει ως έργο του τη συλλογή, τη μελέτη,
τη διατήρηση, τη γνωστοποίηση και την έκθεση
τεκμηρίων του ανθρώπινου πολιτισμού και
περιβάλλοντος, με στόχο τη μελέτη, την εκπαίδευση
και την ψυχαγωγία.
Η εξέλιξη κάθε μουσείου αποτελεί ουσιαστικό
παράγοντα για την ανάπτυξή του ως οργανισμό. Δεν
υπάρχει ούτε ένα μουσείο που να μην έχει
αναπτυχθεί. Η εξέλιξη μεταλλάσσει την παρούσα
μορφή του. Και στο ερώτημα αν πρέπει να
προχωρήσουμε ή όχι στην αλλαγή, η απάντηση
είναι μία: ας το ανοικοδομήσουμε! Βεβαίως και
τώρα αλλά και στο μέλλον η εξέλιξη ενός μουσείου
δεν περιορίζεται στις κτιριακές εγκαταστάσεις. Γι
αυτό και οφείλουμε να επαναπροσδιορίσουμε το
είδος μουσειακού χώρου που μπορούμε, πρέπει και
θέλουμε να έχουμε.
Όλοι γνωρίζουμε τη διαφορά μεταξύ δημόσιων και
ιδιωτικών αγαθών. Ανάμεσα στα δημόσια και στα κοινά
όμως;
Το δημόσιο αγαθό υπόκειται σε κοινωνική διαχείριση.
Το κοινό αγαθό υπόκειται σε αμοιβαιότητα και
συνεργασία.
Στην Ελλάδα η τέχνη που παράγεται είναι αποτέλεσμα
της συλλογικής δουλειάς πολλών συμμετεχόντων. Είναι
κοινό αγαθό.
Η κουλτούρα είναι μία εκπληκτική μορφή κοινού
αγαθού.
Αναλογιζόμενοι την σημερινή κατάσταση στην
Ελλάδα αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο, το μουσείο
του μέλλοντος δε θα έχει να κάνει καθόλου με την
οικονομία. Το μουσείο του μέλλοντος θα έχει να
κάνει με την πολιτική. Την πολιτική του δημόσιου
χώρου, του πολιτισμού, των ανθρώπων. Τα μουσεία
βρίσκονται σε διαρκή μεταμόρφωση, όμως
υπάρχουν πολλοί τρόποι μετασχηματισμού τους, όχι
μονάχα η διόγκωση των συλλογών και των
κτηριακών υποδομών τους.
ΝΕΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ:
Αντιιεραρχικό
Ανοιχτό σε διαφορετικές ομάδες κοινού αλλά και στις
πρωτοβουλίες του.
Όχι ένα μουσείο που απευθύνεται μαζικά και
αδιαφοροποίητα στο κοινό του.
Τα όρια μεταξύ πομπού και δέκτη δεν είναι ξεκάθαρα,
με έντονο το στοιχείο της διάδρασης.
Συνδυασμός ψηφιακής και υλικής πραγματικότητας.
Ούτε δημόσιο ούτε ιδιωτικό ΑΛΛΑ κοινό αγαθό.
ΧΩΡΟΣ:
Το μουσείο δεν ορίζεται μονό στους τοίχους που το
περικλείουν παρ’ ολ’ αυτά είναι απαραίτητο να
καθορίσουμε το χώρο:
Ένας χώρος ανοιχτός, χωρίς περιορισμούς και τοίχους
που εμποδίζουν ή καθοδηγούν το κοινό, αλλά δίνει
ελευθερία στον επισκέπτη.
Εγκαταστάσεις με σύγχρονα μέσα και χαρακτήρα είτε
στεγάζονται σε σύγχρονα κτίρια είτε σε
αναπαλαιωμένα.
Ο χώρος θα πρέπει να συνδυάζει την κουλτούρα του
μοντέρνου με τον χαρακτήρα του μουσείο.
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ:
Η επικοινωνία ενός μουσείου- και πόσο μάλλον του
μέλλοντος- με το κοινό του θα πρέπει να συνάδει με
τις τάσεις της καθημερινότητας.
Social media: το πλέον διαδεδομένο μέσο
επικοινωνίας. Το μουσείο θα δραστηριοποιείται στις
περισσότερες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης- ή
και σε όλες. Η επικοινωνία με το κοινό θα είναι
άμεση και η ενημέρωση των λογαριασμών θα είναι
καθημερινή.
Διαδίκτυο: ως site- ένα καλά οργανωμένο και εύχρηστο
site όπου θα υπάρχουν όλες οι πληροφορίες για το
μουσείο( εκθέσεις, δράσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα,
τηλ. επικοινωνίας, οδός κ.α.). Επιπλέον, μία πλατφόρμα
επικοινωνίας όπου ο εν δυνάμει επισκέπτης θα μπορέσει
να επικοινωνήσει άμεσα με ένα μήνυμα με τους
υπευθύνους του μουσείου.
Marketing: η προσέγγιση του κοινού θα ήταν σκόπιμο
να διέπεται από πρακτικές του marketing καθώς η
προσέγγιση διαφέρει αναλόγως με τις ιδιαιτερότητες
του εκάστοτε κοινού όπως η ηλικία, το μορφωτικό
επίπεδο, το φύλο κ. α.
ΔΙΑΔΡΑΣΗ:
Πολύ σημαντικό κομμάτι αποτελεί η διάδραση μεταξύ
μουσείου και κοινού, ο σχεδιασμός του οποίου
χρειάζεται μελέτη καθώς είναι πολυεπίπεδο.
Χρήση νέων τεχνολογιών. Δεδομένου ότι μελετάμε το
μουσείο του μέλλοντος δε θα μπορούσαμε να
παραλείψουμε τη χρήση νέων τεχνολογιών:
Εικονική πραγματικότητα, περιήγηση του επισκέπτη ως
άνθρωπος του παρελθόντος ή του μέλλοντος (αναλόγως
με την έκθεση) σε αναπαράσταση πραγματικού κόσμου
με τη βοήθεια μάσκας. Έτσι, βοηθάμε τον επισκέπτη να
κατανοήσει τι βλέπει, να έχει μια πιο ολοκληρωμένη
εικόνα, μια πιο ολοκληρωμένη μουσειακή εμπειρία.
Παράλληλα, τον παροτρύνουμε να δράσει, να
συμμετέχει.
Τρισδιάστατη εκτύπωση, ως εκθέματα σε πλήρεις κ
ακριβείς αποτυπώσεις έργων που δεν βρέθηκαν
ποτέ αλλά υπήρξαν ή που εικάζουμε ότι θα
υπάρξουν( αναλόγως με τη φύση της έκθεσης). Με
επίκεντρο τον επισκέπτη, αυτή η δράση και πάλι
οδηγεί τον ίδιο στην πιο ολοκληρωμένη μουσειακή
εμπειρία.
Smartphones: οι επισκέπτες μέσω των έξυπνων
κινητών τηλεφώνων τους, μοιράζονται τα όσα
βιώνουν και με αυτό τον τρόπο προσελκύουν
άλλους επισκέπτες.
Στις κοινωνίες μας, ένα μουσείο είναι το μόνο μέρος
που μπορούμε να σκεφτούμε κα να κάνουμε
πράγματα για τον εαυτό μας. Μπορούμε να
κάτσουμε δέκα λεπτά ή μία ώρα. Να δούμε κάτι ή
να παραλείψουμε κάτι άλλο. Μπορούμε επίσης να
σκεφτούμε ό, τι θέλουμε για το έργο τέχνης. Τελικά
ένα μουσείο είναι πιο δημοκρατικό απ’ ότι ένα
κοινοβούλιο, γιατί εκεί ακούγονται πολύ
περισσότερες διαφορετικές γνώμες. Στο κοντινό
μέλλον, ο πολιτισμός θα καταλαμβάνει όλο και
μεγαλύτερο μέρος της καθημερινής μας ζωής και
έτσι θα πρέπει να τον αντιμετωπίζουμε.