ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΑ Γ΄ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

1. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Διακονία : Οι πολλές όψεις της σε όλον τον κόσμο
«Ό,τι είναι το αλάτι για την τροφή,
είστε κι εσείς για τον κόσμο. Αν το
αλάτι χάσει την αρμύρα του, πώς θα
την ξαναποκτήσει; Δε χρησιμεύει πια
σε τίποτε· το πετούν έξω στο δρόμο
και το πατούν οι άνθρωποι.»
῾Υμεῖς ἐστε τὸ ἅλας τῆς γῆς· ἐὰν
δὲ τὸ ἅλας μωρανθῇ, ἐν τίνι
ἁλισθήσεται; εἰς οὐδὲν ἰσχύει ἔτι
εἰ μὴ βληθῆναι ἔξω καὶ
καταπατεῖσθαι ὑπὸ τῶν
ἀνθρώπων.
Η επί του όρους ομιλία

2. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Διακονία : Οι πολλές όψεις της σε όλον τον κόσμο
Διακονία
«διακονία η [δiakonía]: 1. (εκκλ.) το αξίωμα και
το λειτούργημα του διακόνου. 2. προσφορά
υπηρεσίας σε συνάνθρωπο, ως χριστιανικό
καθήκον. || (επέκτ.) έργο που γίνεται με
αφοσίωση και ανιδιοτέλεια: Aφιέρωσε τη ζωή
του στη ~ της επιστήμης. || H Aποστολική
Διακονία της Εκκλησίας της Ελλάδος,
οργανισμός που συντονίζει την ιεραποστολική
δράση της Εκκλησίας.
[λόγ. < ελνστ. διακονία, αρχ. σημ.: `υπηρεσία΄]»

3. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Διακονία : Οι πολλές όψεις της σε όλον τον κόσμο
Η ιεροσύνη ως διακονία
«Η Ιεροσύνη δεν είναι αξίωμα και εξουσία με την κοσμική σημασία, αλλά με την
πνευματική. Σκοπός της είναι η διακονία του λαού. Κάθε λειτούργημα στην
Εκκλησία είναι διακονία. Στην Ορθοδοξία, […] Όπου χάνεται αυτή η συνείδηση,
εμφανίζεται στη ζωή του ιερέα ο επαγγελματισμός. Ο κληρικός όμως είναι
πνευματικός πατέρας και οι πιστοί πνευματικά του τέκνα. Το έργο του. ιδιαίτερα
σήμερα, πρέπει να είναι φωτιστικό και οδηγητικό. Να οδηγεί, δηλαδή, τον κόσμο
στην αλήθεια και χάρη του Χριστού, μεταδίδοντας το μήνυμα της σωτηρίας του
ανθρώπου και της ανθρώπινης κοινωνίας. Όσο πιο πατερικός και παραδοσιακός
είναι ο κληρικός, τόσο περισσότερο σύγχρονος είναι.»
Γκότσης Χ., Μεταλληνός π. Γ., Φίλιας Γ., Ορθόδοξη Πίστη και Λατρεία. Α' Γενικού Λυκείου, ΟΕΔΒ,
Με βάση το παραπάνω κείμενο ποια είναι το έργο που πρέπει να επιτελεί ο κληρικός;

4. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Διακονία : Οι πολλές όψεις της σε όλον τον κόσμο
Η αποστολή της Ορθόδοξης Εκκλησίας ως μαρτυρία αγάπης εν διακονία.
«ΣΤ. . 1. Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἐπιτελοῦσα τήν σωτήριον αὐτῆς ἀποστολήν ἐν τῷ κόσμῳ,
μεριμνᾷ ἐμπράκτως διά πάντας τούς ἀνθρώπους χρῄζοντας βοηθείας, τούς πεινῶντας, τούς
ἀπόρους, τούς ἀσθενεῖς, τούς ἀναπήρους, τούς ὑπερήλικας, τούς διωκομένους, τούς
αἰχμαλώτους, τούς φυλακισμένους, τούς ἀστέγους, τά ὀρφανά, τά θύματα τῶν καταστροφῶν
καί τῶν πολεμικῶν συγκρούσεων, τῆς ἐμπορίας ἀνθρώπων καί τῶν συγχρόνων μορφῶν
δουλείας. Αἱ καταβαλλόμεναι ὑπό τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας προσπάθειαι διά τήν
καταπολέμησιν τῆς ἐνδείας καί τῆς κοινωνικῆς ἀδικίας ἀποτελοῦν ἔκφρασιν τῆς πίστεως αὐτῆς
καί διακονίαν Αὐτοῦ τοῦ Κυρίου, ὁ ὁποῖος ἐταύτισεν Ἑαυτόν πρός πάντα ἄνθρωπον, ἰδίως πρός
τούς ἐν ἀνάγκαις εὑρισκομένους: «Ἐφ’ ὅσον ἐποιήσατε ἑνὶ τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν
ἐλαχίστων, ἐμοὶ ἐποιήσατε» (Ματθ. κε’, 40). Ἐν τῇ πολυπτύχῳ ταύτῃ κοινωνικῇ διακονίᾳ, ἡ
Ἐκκλησία δύναται νά συνεργάζηται μετά τῶν διαφόρων σχετικῶν κοινωνικῶν φορέων.
1. Να εντοπίσετε τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του έργου που επιτελεί η Ορθόδοξη
Εκκλησία.
2. Να σχολιάσετε τη φράση «Εν τη πολυπτύχω…… φορέων»

5. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Διακονία : Οι πολλές όψεις της σε όλον τον κόσμο
Ὑπό τάς τραγικάς ταύτας καταστάσεις, κατανοεῖται ἡ τεραστία εὐθύνη τῆς Ἐκκλησίας διά τήν
καταπολέμησιν τῆς πείνης καί πάσης ἄλλης μορφῆς ἐνδείας ἐν τῷ κόσμῳ.Ἕν τοιοῦτον
φαινόμενον εἰς τήν ἐποχήν μας, κατά τήν ὁποίαν αἱ χῶραι ζοῦν ὑπό καθεστώς
παγκοσμιοποιημένης οἰκονομίας, ὑποδηλοῖ τήν σοβαράν κρίσιν ταυτότητος τοῦ συγχρόνου
κόσμου, διότι ἡ πεῖνα οὐχί μόνον ἀπειλεῖ τό θεῖον δῶρον τῆς ζωῆς ὁλοκλήρων λαῶν, ἀλλά καί
θίγει τό μεγαλεῖον καί τήν ἱερότητα τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, συγχρόνως δέ προσβάλλει καί
τόν ἴδιον τόν Θεόν. Διά τοῦτο, ἄν ἡ μέριμνα διά τήν ἰδικήν μας τροφήν εἶναι θέμα ὑλικόν, ἡ
μέριμνα διά τήν τροφήν τοῦ συνανθρώπου μας εἶναι θέμα πνευματικόν (Ἰακ. β’, 14-18).
Ἀποτελεῖ, ἑπομένως, ἀποστολήν ὅλων τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν νά ἐπιδεικνύουν
ἀλληλεγγύην καί νά ὀργανώνουν ἀποτελεσματικῶς τήν βοήθειάν των πρός τούς ἐνδεεῖς
ἀδελφούς.
Η αποστολή της Ορθοδόξου Εκκλησίας στον σύγχρονον κόσμον, Ἡ συμβολή τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας εἰς ἐπικράτησιν τῆς εἰρήνης, τῆς
δικαιοσύνης,τῆς ἐλευθερίας, τῆς ἀδελφοσύνης καί τῆς ἀγάπης μεταξύ τῶν λαῶν, καί ἄρσιν τῶν φυλετικῶν καί λοιπῶν διακρίσεων, (Κρήτη,
2016).
Να σχολιάσετε τη φράση: «Δια τούτο……πνευματικόν (Ιακ. β΄, 14-18)

6. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Διακονία : Οι πολλές όψεις της σε όλον τον κόσμο
Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος: ο οικουμενικός
διάλογος ως διακονία
«[...] Μόνον δια του διαλόγου μπορεί να επέλεθει
συνεννόησις, συμφιλίωσις και καταλλαγή. Γι’ αυτό και θα
συνεχίσουμε ό,τι και άν μας λένε, όσο και να μας
επικρίνουν, να διαλεγόμεθα και με τη Ρώμη και με την
Αγγλικανική Εκκλησία και με το Π.Σ.Ε. και με την Παγκόσμια
Λουθηρανική Ομοσπονδία και με τις λεγόμενες Αρχαίες
Ανατολικές Εκκλησίες, τους Αρμενίους, τους Κόπτας, τους
Αιθίοπας έως ότου έλθει η μεγάλη και επιφανής ημέρα της
των πάντων ενώσεως για την οποία η Εκκλησία μας σε
κάθε Ακολουθία της, συνεχώς, ανελλιπώς και αδιαλλείπτως
προσεύχεται όταν λέγει... υπέρ της ειρήνης του σύμπαντος
κόσμου, ευσταθείας των Αγίων του Θεού Εκκλησιών και
της των πάντων ενώσεως [...] Αυτό είναι μία από τις
προτεραιότητές μας, από τους ιερούς σκοπούς μας, από τα
ιδανικά και τους στόχους της διακονίας μας.»
Μαγγίνας,Ν. “Βαρθολομαίος: Θα συνεχίσουμε τους
διαλόγους όσο και αν μας επικρίνουν…” (2012).

7. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Ιεραποστολή : Από την προπαγάνδα στο άνοιγμα και στη μαρτυρία στα πέρατα του κόσμου: Από
την Αλάσκα στην Αφρική και από τη Λατινική Αμερική στη μακρινή Ανατολή
«Ιεραποστολή ονομάζεται η αποστολή
κηρύκων του Ευαγγελίου στις μη χριστιανικές
χώρες για τη διάδοση της διδασκαλίας του
Χριστού. Ως κήρυκες αποστέλλονται κληρικοί
και λέγονται ιεραπόστολοι.
Οι πρώτοι ιεραπόστολοι που ξεκίνησαν να
διαδώσουν τη διδασκαλία του Χριστού ήταν οι
ίδιοι οι μαθητές του, που ονομάστηκαν
απόστολοι. Το έργο των αποστόλων συνέχισαν
οι διάδοχοι τους, που δίδαξαν πρώτα στους
μεσογειακούς λαούς και συνέχισαν κατόπι σ'
όλες τις ηπείρους: στην Ευρώπη, στην Ασία,
στην Αφρική.

8. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Ιεραποστολή : Από την προπαγάνδα στο άνοιγμα και στη μαρτυρία στα πέρατα του κόσμου: Από
την Αλάσκα στην Αφρική και από τη Λατινική Αμερική στη μακρινή Ανατολή
Μετά το σχίσμα των Εκκλησιών και μετά τη
θρησκευτική μεταρρύθμιση, κάθε χριστιανική
Εκκλησία συνέχισε, χωριστά, το έργο της
ιεραποστολής. Πιο εντατικά οι προτεστάντες
και η Καθολική Εκκλησία.
Σήμερα, και η Ορθόδοξη Ανατολική Εκκλησία
στέλνει ιεραποστολές σ' όλον τον κόσμο. Έχει
ιδρύσει παντού, όπου υπάρχουν ελληνικές
παροικίες, Ορθόδοξες Χριστιανικές Εκκλησίες,
που έχουν επικεφαλής άξιους ιεράρχες και
κατώτερους κληρικούς• έχτισε ναούς, ίδρυσε
σχολεία και άλλα ιδρύματα. Αλλά και προς
τους ιθαγενείς λαούς της Αφρικής και της
Ασίας έχουν στραφεί οι Έλληνες ορθόδοξοι
ιεραπόστολοι• έχουν διαδώσει την ορθόδοξη
χριστιανική πίστη στην Ιαπωνία, στις μαύρες
φυλές της Αφρικής και αλλού.»

9. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Ιεραποστολή : Από την προπαγάνδα στο άνοιγμα και στη μαρτυρία στα πέρατα του κόσμου: Από
την Αλάσκα στην Αφρική και από τη Λατινική Αμερική στη μακρινή Ανατολή
Ο στόχος της ιεραποστολής: μια ορθόδοξη ματιά
«Η Εκκλησία ασκώντας ιεραποστολικό έργο θέλει να δημιουργήσει πρόσωπα κι όχι οπαδούς.
Οι οπαδοί είναι αμφιλεγόμενα πρόσωπα. Ζητούν σ' οποιαδήποτε μορφή θρησκείας, συλλόγου,
ιδεολογίας κ.λ.π. να βρουν ένα αποκούμπι. Αντίθετα τα πρόσωπα που συγκροτούν την
Εκκλησία ασκούνται να ελευθερώσουν την ύπαρξη τους ολόκληρη «εν Χριστώ» με τη μετάνοια.
Τούτο αποτελεί προσπάθεια κοπιώδη να διασώσουν τη φύση τους, και κατ' επέκταση, τη φύση
όλου του κόσμου, και να την εξαγιάσουν. Ο λόγος του Κυρίου «ο πιστεύσας και βαπτισθείς,
σωθήσεται», αποτελεί τη συμπύκνωση βιωμάτων που θα μπορούσαμε να εκφράσουμε
αναλυτικά με τις λέξεις άσκηση, αγώνας, πάλη, μετάνοια, θυσία, αγάπη, αυτογνωσία, σήκωμα
στους ώμους πολλών δυσάρεστων καταστάσεων, που όμως σμιλεύουν όχι χαρακτήρες, αλλά
αγίους. Το θεανθρώπινο στοιχείο μέσα μας, χάρισμα του Θεού στον άνθρωπο, απ’’ τη στιγμή
που φανερώνεται, προδίδει τη διάσωση της φύσεως μας. […]

10. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Ιεραποστολή : Από την προπαγάνδα στο άνοιγμα και στη μαρτυρία στα πέρατα του κόσμου: Από
την Αλάσκα στην Αφρική και από τη Λατινική Αμερική στη μακρινή Ανατολή
Στόχος της ιεραποστολής είναι να σχηματίσει εκκλησιαστικές κοινωνίες όχι σαν «πολιτείες του
Θεού», αλλά σαν πολιτείες ελεύθερων προσώπων που η κοινωνικότητα τους δεν θα
σταματάει στην ανταλλαγή και απόλαυση των «αγαθών του πολιτισμού», «της ποιότητας
ζωής», αλλά θα είναι αντανάκλαση της κοινωνικότητας των τριών Προσώπων της Αγίας
Τριάδος. […] Οι άνθρωποι, μικροί και μεγάλοι, πεινούν και διψούν, παντού στη γη.
Πεινούν και διψούν από πνευματικό και υλικό νερό και ψωμί. Δεν ζητούν συμπόνοια, αλλά
«φιλανθρωπία», δηλαδή αγάπη για τον άνθρωπο. […] Χρειάζεται ένας στόχος: Να φανερωθεί η
αλήθεια του Θεού στον κόσμο όλο, μακρυά από πιθανή σύνδεση της με ιδεολογίες,
ευσεβισμούς, αφελείς δεισιδαιμονικές αντιλήψεις ή μια ξερή επιστημονικοφάνεια.»
Αλ. Καρυότογλου, Ένας μονόδρομος καταργείται.

11. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος: Ένα ζωντανό παράδειγμα διακονίας
Σπούδασε στη Θεολογική Σχολή του
Πανεπιστημίου Αθηνών όπου και έλαβε το πτυχίο
του το 1952. Παράλληλα με τις θεολογικές του
σπουδές αναμείχθηκε με οργανώσεις ορθόδοξης
νεολαίας. Το 1960
χειροτονήθηκε Διάκονος και Πρεσβύτερος ενώ
χειροτονήθηκε Αρχιμανδρίτης το 1964.
Παράλληλα ξεκίνησε ιεραποστολικές εξορμήσεις
στην Αφρική και κυρίως στην Ουγκάντα. Εκεί
έμαθε τις τοπικές διαλέκτους, αναγκάστηκε όμως
να αποχωρήσει όταν προσβλήθηκε από μαλάρια.
Ανέπτυξε τον τομέα εξωτερικής ιεραποστολής με
τη συνεχή συμπαράσταση στα ιεραποστολικά
κλιμάκια Kορέας, Iνδίας, Aφρικής, και με την
οργάνωση της Eβδομάδας Eξωτερικής
Iεραποστολής.
Παραιτήθηκε όταν εξελέγη Aρχιεπίσκοπος
Tιράνων (24.06.1992).

12. Ὑμεῖς ἐστέ τό ἅλας τῆς γῆς (Μτ 5,13):
Ιεραποστολή και Διακονία
Ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος: Ένα ζωντανό παράδειγμα διακονίας
Έφτασα στο βάθος της χαράδρας και βγήκα στο ξέφωτο