2. Η ΘΕΩΡΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑΣ
Οργανισμική τάση πραγμάτωσης
Η τάση του ανθρώπου για:
• επιβίωση
• Διαφοροποίηση
• Αξιοποίηση στο μέγιστο δυνατό βαθμό όλων των
βιολογικών, ψυχικών και νοητικών δυνατοτήτων
του
4. Απενεργοποίηση της τάσης
• Βίαιοι θόρυβοι
• Έλλειψη αγάπης
• Ελλιπής φροντίδα
• Αδιαφορία και παραμέληση
Αρνητική αξιολόγηση εαυτού
5. Η αγάπη και η αποδοχή
Οι ζωτικότερες ανάγκες του ανθρώπου
6. Όροι αξίας
Οι συνθήκες που επιβάλλει το περιβάλλον στο
παιδί για να εξασφαλίσει την αποδοχή και την
ασφάλεια.
• «Σ΄αγαπώ γιατί είσαι καλό παιδί»
• «Θα σ’ αγαπώ αν αγαπάς και συ το αδερφάκι
σου.»
• «Όλοι αγαπούν τα υπάκουα παιδιά.»
• Δε θα σ’ αγαπάω αν δε φας όλο το φαγητό σου.»
7. Όσο πιο πολλοί όροι αξίας
Τόσο η αντίληψη του εαυτού εξαρτάται:
από τους άλλους
και την έγκρισή τους
8. Εσωτερική σύγκρουση
Θέλω γιατί είναι θέλουν οι άλλοι
η φυσική μου τάση για να μ’ αγαπούν
Ανάλογη αυτοαποδοχή και αυτοεκτίμηση
9. Η επίδραση του σχολείου
Νέες σχέσεις νέες εικόνες εαυτού
Θετικές φιλοπονία, αυτοπεποίθηση
(θεραπευτική παρέμβαση)
Αρνητικές συναίσθ. Κατωτερότητας και
ανεπάρκειας
(τραυματική παρέμβαση)
12. Παράγοντες μη αποδοχής
Παιδιά:
• Επιθετικά και ζωηρά
• Μη ελκυστικά εμφανισιακά
• Άρρωστα
• Γκρινιάρικα
• Κορίτσια ή αγόρια
• Ενεργητικά ή περίεργα
• Παθητικά και εξαρτημένα
13. Συνθήκες μη αποδοχής :
• Η στιγμιαία διάθεση εκπαιδευτή ή μαθητή
• Η παρουσία ξένων ή η επίσκεψη κάποιου
ξένου χώρου
14. Η ψεύτικη αποδοχή
Όταν αυτό που θέλουμε, αισθανόμαστε ή
σκεφτόμαστε δεν είναι σύμφωνο με την συμπεριφορά
που επιλέγουμε συνειδητά να έχουμε.
Σύγχυση των παιδιών
Μη λεκτικά μηνύματα Επιλεγμένη συμπεριφορά
μη αποδοχής
15. Αρνητικές συνέπειες από τα μεικτά
μηνύματα
Τα παιδιά νιώθουν:
• Νιώθουν πως δεν τα αγαπάνε
• Πολύ ανήσυχα
• Νιώθουν ανασφάλεια
• Έλλειψη εμπιστοσύνης στον δάσκαλο
16. Ενώ τα παιδιά προτιμούν να τα αποδέχονται,
μπορούν να χειριστούν δημιουργικά τα
συναισθήματα μη αποδοχής του δασκάλου όταν
αυτός στέλνει καθαρά και ειλικρινή μηνύματα
που αντιστοιχούν στα πραγματικά του
συναισθήματα.
Αυτό όχι μόνο βοηθάει τα παιδιά να
ανταποκριθούν ευκολότερα αλλά να βλέπουν τον
δάσκαλό τους ως ένα πραγματικό πρόσωπο,
διάφανο και ανθρώπινο με το οποίο θα ήθελαν
να έχουν σχέσεις.
17. Η μη λεκτική αποδοχή
Η μη παρέμβαση
Το να μην ανακατεύεται κανείς όταν το παιδί
ασχολείται με μια δραστηριότητα είναι
έκφραση αποδοχής και εμπιστοσύνης.
Αντίθετο: παρέμβαση, εισβολή, έλεγχος,
άρνηση της ιδιαιτερότητας, μη αποδοχή του
λάθους, επιβολή, συνταγή
18. Η μη λεκτική αποδοχή
Η παθητική ακρόαση
Το να μη λέει κανείς τίποτε. Ούτε σχόλια ούτε
κριτικές.
Το παιδί μπορεί να :
• Παραδεχτεί
• Απελευθερώσει τα συναισθήματά του
• Αναλογιστεί
• Συμπεράνει
• Εξελιχτεί αλλάζοντας οπτική
19. Περίπτωση 1η
Ο μαθητής σας λέει:
«Το σχολείο είναι απαίσιο. Δε θέλω να
έρχομαι. Μακάρι να μπορούσα να μένω στο
σπίτι!»
20. Περιπτωση 2η
Μια μαθήτρια σας λέει:
«Δεν ξέρω τι πάει στραβά με μένα. Η Μαίρη με
συμπαθούσε, αλλά τώρα παίζει μόνο με την
Κατερίνα και εγώ κάθομαι μόνη μου. Δε μ’ έχουν
φίλη πια!!!!!
21. Περίπτωση 3η
Ένας μαθητής στην αυλή σάς λέει:
Γιατί πρέπει να φροντίζω την αυλή και να
μαζεύω τα σκουπίδια; Δεν τα έριξα εγώ! Δε
φτάνει το δούλεμα που τρώω γιατί ρίχνω τα
σκουπίδια στον κάδο; Δεν είναι δίκαιο!
24. 1. Εντολή ,καθοδήγηση, διαταγή
Σταμάτα να παραπονιέσαι.
Γύρνα εκεί και παίξε μαζί τους.
Δε με νοιάζει τι κάνουν οι άλλοι !
Μη μιλάς έτσι.
25. 2.Προειδοποίηση, επίπληξη, εντολή
Αν το κάνεις αυτό θα το μετανιώσεις.
Μια ακόμη φράση σαν αυτή και έφυγες από την
τάξη.
Κοιτάξτε να τα βρείτε , γιατί θα τιμωρηθείτε και
οι δύο.
Θα ήταν προτιμότερο να μη το κάνεις αυτό, αν
ξέρεις τι είναι καλό για σένα.
26. 3. Παραίνεση, ηθικολογία, διδαχή
Δε θα έπρεπε να φέρεσαι έτσι.
Οφείλεις να το κάνεις αυτό.
Πρέπει πάντοτε να σέβεσαι τους κανόνες.
Πρέπει να παίζετε όμορφα.
27. 4.Συμβουλή, προσφορά λύσεων ή
αποδείξεων
Γιατί δε ζητάς από τη Κατερίνα και την Μαίρη να
παίξετε κάτι μαζί?
Μη το λες. Έχεις τόσους λόγους να σου αρέσει
το σχολείο.
Χωρίς κανόνες δε μπορεί να λειτουργήσει καμιά
ομάδα .
Βρες άλλο φίλο να παίξεις.
28. 5.Κήρυγμα, διδασκαλία, λογική
επιχειρηματολογία
Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να τα πηγαίνουν
καλά μεταξύ τους.
Δες το κι έτσι: ο διευθυντής χρειάζεται βοήθεια.
Όταν ήμουν στην ηλικία σου……
Κάτι θα έκανες και συ!
29. 6. Κριτική επίκριση, διαφωνία,
κατηγορία
Δε σκέφτεσαι καθαρά.
Αυτό είναι πολύ ανώριμο
Κάνεις μεγάλο λάθος.
Και συ δεν είσαι αγγελούδι.
30. 7. Έπαινος, συμφωνία
Πιστεύω πως αν θες θα τα πάτε καλά. Εσύ
μπορείς τόσα πράγματα.
Νομίζω πως έχεις δίκιο.
Συμφωνώ μαζί σου.
Έλα εσύ είσαι καλό παιδί! Άστον!
32. 9. Ερμηνεία, ανάλυση, διάγνωση
Απλώς ζηλεύεις την Κατερίνα.
Μα γιατί είσαι τόσο ευαίσθητος?
Το λες για να με προκαλέσεις.
Δεν το πιστεύεις αυτό.
33. 10. Καθησυχασμός, παρηγοριά
Αύριο θα είστε πάλι μαζί.
Όλα τα παιδιά το περνάνε αυτό.
Μη στενοχωριέσαι θα περάσει.
Κι εγώ έτσι σκεφτόμουν.
Μη το παίρνεις προσωπικά! Αυτός όλους τους
πειράζει!
34. 11. Διερεύνηση, ερώτηση, ανάκριση
Πότε άρχισες να αισθάνεσαι έτσι?
Σου λένε τα παιδιά γιατί δε θέλουν να
παίξουν μαζί σου?
Ποιός σου έβαλε αυτές τις ιδέες στο μυαλό
σου?
35. 12. Απόσυρση ,αντιπερισπασμός,
χιούμορ, εκτροπή προσοχής
Ας το ξεχάσουμε.
Ας μη μιλήσουμε γι’ αυτό μες στην τάξη.
Ας πούμε κάτι πιο ευχάριστο.
Τα έχουμε ξανασυζητήσει αυτά.
36. Τα μηνύματα που παίρνουν τα παιδιά
• Δεν αποδέχεσαι τα συναισθήματα μου
• Δε με εμπιστεύεσαι να λύσω μόνη μου τα προβλήματά
μου
• Νομίζεις πως το σφάλμα είναι δικό μου.
• Δε θεωρείς τα συναισθήματά μου πολύ σημαντικά
• Δε με παίρνεις στα σοβαρά
37. Οι αντιδράσεις
Σταματώ να μιλώ
Αμύνομαι, αντιδρώ
Επιχειρηματολογώ, αντεπιτίθεμαι
Αισθάνομαι:
• ανεπαρκής, κατώτερος
• απογοητευμένος ή θυμωμένος
• ένοχος ή κακός
• ότι υφίσταμαι πίεση να αλλάξω
• δεν είμαι αποδεκτός όπως είμαι
• ότι δε με καταλαβαίνουν
38. Ανοίγματα επικοινωνίας
Πρόσκληση να πουν περισσότερα.
Τα παιδιά εισπράττουν:
• Έχεις το δικαίωμα να εκφράσεις το πώς
νιώθεις.
• Σε σέβομαι ως πρόσωπο με ιδέες και
συναισθήματα.
• Ενδιαφέρομαι για σένα
• Αξίζει να ακούσει κανείς τις ιδέες σου.
40. τώρα πρέπει να αφήσει την δ
Αντί για κριτική και συμβουλές
Έχασα το κλειδί του
σπιτιού!!!
Ξανά!!! Που το
είχες;
Να εδώ! Στην τσέπη
μου!
Δεν παραξενεύομαι! Σου είπα
την τελευταία φορά πως δεν
είναι αρκετά βαθιά.
Και σας προειδοποίησα παιδιά! Μη τρέχετε σαν άλογα
στο διάλειμμα. Αλλά δεν ακούτε . Να, τώρα!
Θα με σκοτώσει η
μαμά μου!
Και ποιος θα την κατηγορήσει; Τώρα
πρέπει να φύγει πάλι απ’ την δουλειά
της για να σου ανοίξει!
Εντάξει!! Δεν είναι και το τέλος του κόσμου! Πήγαινε να
ξαναψάξεις! Μπορεί να το βρεις.
Αλλά στο μέλλον να προσέχεις περισσότερο.
Είμαι βλάκας!
41. Αναγνωρίζοντας συναισθήματα με έναν ήχο ή μια λέξη
Έχασα το κλειδί από το
σπίτι.
Ωωω! Το είχα εδώ στην τσέπη μου. Πρέπει να μου έπεσε
όταν πάλευα με τον Νίκο.
Αυτή είναι η δεύτερη φορά. Θα με σκοτώσει η
μαμά!
Ωχ!!!!
Θα ζητήσω από τον Νίκο να με φιλοξενήσει
μέχρι να έρθει η μαμά.
Κι από δω και μπρος, θα δέσω σφιχτά το κλειδί σε ένα
κορδόνι και θα το φοράω στο λαιμό μου.
Α! ωραία!
42. Αντιδράσεις πρόσκλησης
• Πες μου γι’ αυτό
• Θα ήθελα να ακούσω γι’ αυτό
• Θα ήθελες να μιλήσεις γι’ αυτό;
• Πες μου ολόκληρη την ιστορία
• Αυτό φαίνεται να είναι κάτι σημαντικό για
σένα
44. Παράδειγμα
Το παιδί έχει πεινάσει (δυσφορία)
«Σε πόση ώρα χτυπάει το κουδούνι»; (Κωδικοποιεί)
Σωστή αποκωδικοποίηση
«πείνασες;»
Λάθος αποκωδικοποίηση (παρεξήγηση)
«Το μυαλό σου στο διάλειμμα!»
Σωστή ανατροφοδότηση
«Κουράστηκες;»
45. Διαδικασία ενεργητικής ακρόασης
Ενσυναίσθηση, αντανάκλαση
• Ο παραλήπτης προσπαθεί να καταλάβει τι
εννοεί ο αποστολέας.
• Το εκφράζει με δικά του λόγια (χωρίς
αξιολόγηση κλπ).
• Το στέλνει πίσω για επιβεβαίωση (ερώτηση).
46. Λειτουργία ενεργητικής ακρόασης
Επιβεβαιώνοντας ή διορθώνοντας κάθε φορά
την ανατροφοδότηση:
• Το παιδί διευκολύνεται να πει περισσότερα
• Να πάει βαθύτερα
• Να αναπτύξει τις σκέψεις του
• Να επαναπροσδιορίσει το πρόβλημά του
• Να βαδίσει προς μια λύση του προβλήματος του
επιλεγμένη από το ίδιο.
47. Ενθάρρυνση ανοιχτής έκφρασης
ενοχλητικών συναισθημάτων
• Συναισθηματική Απελευθέρωση
• Μείωση του φόβου για τα αρνητικά συναισθήματα
• Ακριβής εντοπισμός συναισθήματος
• Δημιουργία ζεστής σχέσης
• Διευκολύνει την εύρεση λύσης από το ίδιο το παιδί
• Κάνει το παιδί πιο ανοιχτό να ακούσει σκέψεις άλλου
• Κάνει το παιδί αυτοκατευθυνόμενο , υπεύθυνο, ανεξάρτητο
48. Προϋποθέσεις για την χρήση
της ενεργητικής ακρόασης
• Να θέλετε να ακούσετε – χρόνος
• Να θέλετε ειλικρινά να βοηθήσετε το παιδί
• Να μπορείτε χωρίς προσποίηση να δεχτείτε τα
συναισθήματα του παιδιού όποια κι αν είναι
• Να εμπιστεύεστε το παιδί να διαχειριστεί τα
συναισθήματά του
• Να γνωρίζετε την παροδικότητα των συναισθημάτων
• Να βλέπετε το παιδί σαν κάποιο αξιοσέβαστο άτομο
άσχετα από ηλικία, κοινωνική προέλευση και
εμφάνιση
49. Αντί να αρνούμαστε τα συναισθήματα
Αυτή η ιστορία
είναι χαζή!
Όχι, δεν είναι! Είναι
πολύ ενδιαφέρουσα.
Μισώ το
διάβασμα
Δεν είναι αλήθεια. Είσαι ένας
πολύ καλός αναγνώστης
Έχει πολλές
λέξεις.
Μη γίνεσαι ανόητος!
Όλες είναι εύκολες
λέξεις.
Ούτε καν
προσπάθησες
Είναι τόσο
δύσκολο!
50. Βάλτε τα συναισθήματα σε λέξεις
Αυτή η ιστορία
είναι χαζή.
Κάτι δεν σ ‘ αρέσει σ’
αυτήν;
Είναι βαρετή! Ποιος
νοιάζεται τώρα για
την Μπέσυ Ρος;
Α, ο χαρακτήρας δε σου
φαίνεται ενδιαφέρων!
Ναι! Εμένα μου άρεσε η
άλλη ιστορία με τα
άλογα και τα σκυλιά!
Μάλλον προτιμάς τις
ιστορίες με ζώα!
Ναι ! Αυτό είναι!
Μόλις τελειώσω
αυτήν θα πάρω μια
με σκυλιά.
Θα σε βοηθήσω την
άλλη φορά να βρεις μια
τέτοια.
51. ΠΡΟΣΟΧΗ
ΚΙΝΔΥΝΟΣ!
Όταν δείτε τα πράγματα μέσα από τα μάτια του
παιδιού κινδυνεύετε να αλλάξετε απόψεις.
Δοκιμάστε το μόνο αν είστε ευέλικτοι!
52. Ο γιος σας δεν
προσπάθησε καθόλου
τον τελευταίο καιρό.
Αντί για κάτι αρνητικό..
Η ιδανική συνάντηση από την πλευρά του γονιού.
Ο Κώστας ήταν ο πρώτος που
δήλωσε συμμετοχή στο
πρόγραμμα ανακύκλωσης.
Άρχισε με κάτι θετικό για το
παιδί μου..
53. Η ιδανική συνάντηση από την πλευρά του γονιού.
Αντί για λίστα ανεπαρκειών..
Είναι αφηρημένος όλη
την ώρα. Και είναι
αδύνατος στα
μαθηματικά, ειδικά
στον
πολλαπλασιασμό!!
Δείξτε τι πρέπει να γίνει
Ο Κώστας πρέπει να
εξασκηθεί καθημερινά
με την προπαίδεια.
54. Εσείς και η γυναίκα σας θα
έπρεπε να του κάνετε
εξάσκηση με κάρτες κάθε
μέρα.
Είμαστε
χωρισμένοι!!!
Αντί να μου πεις τι να κάνω..
Η ιδανική συνάντηση από την πλευρά του γονιού.
Περιέγραψε τι δούλεψε στο σχολείο.
Πρόσεξα ότι όταν του
ανέθεσα να μετρήσει τα
λεφτά που μαζέψαμε για
τους άστεγους , τα πήγε
θαυμάσια!