2. TATVAN YÖRESİ
• Bölümün batı ve kuzey kısmında geniş platolar ve
bunlar üzerinde yer alan genç volkan konileri ile
belirlenmiş kesimlere Tatvan yöresi
adlandırılmıştır. Yani Murat ırmağı havzası ile Van
gölü havzası arasında volkan konilerin oluşturduğu
(nemrut, Sühan, Aladağ, tendürek) pleistosen
tabakalarla kaplı kalan bölgedir..
3. • Tendürek dağı ve Aladağ sıra dağ
kütleleriyle takip edip Sühan dağı arasında
kalan ova, Erciş ovasını oluşturur.
• Sühan dağı ile Nemrut dağı arasındaki
depresyona Süte yaylası oluşturur. Ayrıca
bu iki dağ arasında Adilcevaz ve Ahlat ilçe
yerleşmesi var.
TATVAN YÖRESİ
4. • Tendürek Dağı(3533): Pamir'e göre
Anadolu tek aktif volkanı bazik lavları
geniş alana yayılmış dağın 500m
kraterinde hala sıcak buhar ve kükürtlü
hidrojen gazı salıyor. Zirvesinde renkli
parlak obsidyen taşları var. Kuvaterner
yaşında bazalt konisidir.
TATVAN YÖRESİ
5. Aladağ dağ kütleleri: bu dağ kütlelerinden
en yüksek zirvesi Hüdavendigar Dağı’dır
(3520?)
ALT PALEOZOİK
ÜST PALEOZOİK
Alt Paleozoik’ in Metamorfizmaya Uğraması
ÜST KRETESE
Derinlerden Gelen Plüton Çıkışıyla Parçalanma
ORTA MİYOSEN
Sıkışma Tektoniği Sürecinde Oluşan
Açılma Çatlakları
PLİYO-
KUARTERNER?
ALADAĞLAR BÜTÜNÜYLE BİR VOLKANİK DAĞ OLARAK KABUL EDİLMEZ!!
7. Erciş ovasını oluşturan 2 kaynak var.
1.si Tendürek dağından kaynak alan Deli çay
2. si ise Aladağlardan kaynak toplayan Ilıca-
Zilan çayı önce Koçköprü’de birikerek sonra
Erciş şehrinin ortasından geçer. Zilan-Ilıca
çayının batı kesimi Patnos a uzanan Hatun
Çukurova'sı,
Doğu kısmında Deli çay arasındaki ovaya Erciş
Suluova'sı denir.
E R C İ Ş
eart
8. Yıllık yağış miktarı 490 mm yıllık sıcaklık
ortalaması 8 o C ile uygun iklim şartlarının
uygun oluşuna ilaveten, sulamalı tarıma geçilmiş
olması Erciş Ovası'nı bir tarım havzasına
dönüştürmüştür.
Önceleri tahıl ve patates üretilen bu yörede, 1989
Erciş Şeker Fabrikası'nın kurulmasıyla
Şekerpancarı tarımına ayrılmış alanlar hızla
genişlemiştir.
Suluova ise daha çok sebze ve meyve üretimi
ÖNEMLİDİR .
E R C İ Ş
10. ERCİŞ
• yörenin en büyük tarımsal merkezi ve en fazla
nüfuslu yerleşmesidir.
• Geniş bir tarım havzasının ekonomik merkezi
oluşunun yanı sıra ulaşım bakımından da
merkezi bir konuma sahiptir.
11. Erciş şehrinin 3 konumu var:
• İlk Erciş: bu günü Erciş şehrini n
kuzeyinde olan Zernakitepe antik
yerleşmesidir. Zernakitepe modern
yerleşme ızgara planlı yerleşmesi batı
Anadolu'dan MÖ. V. yy önce
uygulamışlar.
• Bu şehir kalıntısı ilk Urartuların başkenti
olduğu söyleniyor.
13. 2.Konum
• Van gölü kıyısında 11. yy. gelen Türk boyları
tarafında kurulmuştur.
• 13.yy. İlhanlı devleti veziri buraya kale
yaparak büyük önem kazanmış. Buraya
yapılan kale hem İran saldırılarına karşı
hemde Karakoyunlu devletine başkentlik
yapmıştır.(1000ev-200)
• Geçimlerini Aladağ yaylalarında hayvancılık
önemliydi.
• Osmanlı zamanında Van eyaletine bağlı bir
sancak yapıldı.
15. 3.Konum
• Erciş şehri Van gölü kapalı havza içinde
bulunuyor. 17.yy beri bol yağışlı bir devre
geçirdiği için Van gölü seviyesinde
yükselme olunca sahil deki Erciş
yerleşmesi yerini bugünkü Erciş'in olduğu
yerleşme taşınmıştır.
• İlhanlı ve Karakoyunlu devletlerinin izleri
göl altında kalmıştır.
Koçköprü Barajı
17. Erciş Nüfus ’un Tarihsel Gelişim
YILLAR Nüfus Gelişimi
1890 Cuinet verdiği bilgiye göre nüfusu = 2180
1917 20.000
1917 Rus işgali ve ermeni zulmü sonra nüfus aynı yıl 2.000 e düşmüş
1945 Nüfus ancak 4.751 olmuş
1950 Çok partili hayata geçiş ve tarım politikaları önem kazanmış
1990 40.481
2000 70.881
2007 77.464
2013 170.124 = Van büyükşehir olmasıyla köyler ilçe mahallesi dahil
18. Sühan Volkanı Ve Süte
Depresyonu
Ülkemizin Ağrı ve Buzul dağlarından sonra
en yüksek üçüncü dağı Sühan Dağı'dır.
Sühan dağı neojen lavların oluşturduğu bir
temel üzerinde pliyo-kuvaterner
püskürmeleriyle çıkan lavlar andezit ve
bazaltlar.
Sühan volkanın güneyinde Aygır gölü
batısında Süte Depresyonu var.
Sızma-hyvblk
20. A D İ L C E V A Z
• Süte Depresyonu ile Van Gölü arasında kalan
Adilcevaz Doğusunda ve batısında doğal
engeller bulunması nedeniyle nedeniyle yatay
yönde gelişme şansı bulamamaktadır.
• Dünyanın en iyi cevizleri ve reçellik kayısı
üretilen meyve bahçeleri içinde serpilmiş
konutlarıyla Van Gölü kıyılarının göz alıcı
yerleşmeleri arasındadır.
• Adilcevaz II. Rusa döneminde inşa edilen Kef
Kalesi, Selçuklu Dönemi’ne kadar
kullanılmıştır.
21. A H L A T
• Ahlat, temeli Asurlardan başlayıp Urartular
tarafından Halads adıyla kurulan kale
yerleşmelerinden biriydi. Yerleşme uzun süre
Selçuklu (Ahlat Şahlar), İlhanlı ve Akkoyunlu
devletlerine başşehir olmuş. Ahlatın Evliya
Çelebi'nin Oğuz Taifesi Şehri, Selçukluların
Kubbetü'l - İslam, Osmanlıları Ata Şehri
olarak tanımladığı bir diğer özelliği de
ortaçağda bilim merkezi olması nedeniyle
dünyada sadece üç şehre verilmiş Kubbetül
İslam unvanı taşımasıydı.(Belh ve Buhara)
22. • Ahlat, Selçuklu yönetimine girdiğinde
Anadolu’daki ilk Türk başşehri olarak ilan
edilen nüfusu 13. yüzyılın başlarında
350.000’e yaklaşan son derece gelişmiş bir
şehirdi. Bu dönemde nüfus bakımından
ancak İstanbul, İzmit, Antakya ve Tebriz gibi
gelişmiş şehirlerle kıyaslanabiliyordu. Aynı
dönemde İstanbul nüfusu 50-75 bin nüfuslu,
Tebriz 40-80bin civarındaydı.
şehirler 13.yy 2016
Ahlat?? 350.000?? 39.171
İstanbul 50-75bin?? 14.804.116
Tebriz 70-80bin?? 1.593.776
A H L A T
23. • Ahlat şehri tarih boyunca her devletlerin ele
geçirmek istediği bir kızıl elma niteliği taşıyor.
• Bu nedenle Celaleddin Harzemşah ahlatı ele
geçirmeyi tutku haline getirmiş ve sonucunda 8 ay
süren kuşatmadan sonra ele geçirmiş sonra bu
şehrin harabeye getirilmesine üzülmüş ve tekrar
imar etmeye çalışmışlarsada başarılı olamamıştı.
Çünkü Moğollar karşısında kahramanlıklar yapan
harzemşahlılar yanlış politikalar yüzünden şarkın en
önemli şehri yerle bir olmuş. Yassıçemen Savaşı'nda
Anadolu Selçukluları karşısında yenilgiye uğrayarak
ahlat gibi büyük bir Türk İslam kültürüyle birlikte
çok acıklı bir akıbetle tarihe karışmıştır.
A H L A T
24. • Ahlat Selçuklu yönetimine geçtikten sonra
Alâeddin Keykubat önemli devlet adamlarını
gönderdi. Burada dirlik ve düzeni sağlamak
için halka yardım dağıttılar vergiden muaf
tutular bunu duyan Azerbaycan ve erran
nüfusu buraya göç ettiler.1246yılına gelinceye
kadar nüfusu tekrar 40 bine ulaştı.
• 1246 yılında katip çelebi alınan bilgiye göre
korkunç bir deprem olmuş halkın ezici bir
çoğunluğu enkazlar altında ölmüştür.
A H L A T
25. • 1472 -1473de Akkoyunlular eline geçti .sonra Safevi
ve en son Iraktan seferi sırasında 1533-1536 yıllarında
alınmıştı. Ahlat, Osmanlılar için çok önemliydi
çünkü Süleyman şah ve oğlu Ertuğrul gazi ata yurdu
olan bu topraklarda doğmuştu. Burayı tekrar imar
faaliyeti yapmış.
• Kanuni sultan Süleyman Van kalesini fethedince
İran tehdit olarak gördüğü için doğu Anadolu'yu 4
koldan saldırarak görülmemiş ölçüde tahrip edildi. 40
yıllık tahribat Van gölü havzasının en sönük
yerleşmesi haline geliyor
A H L A T
26. • Cumhuriyet kurulduğunda 1619 nüfuslu
küçük tarım kasabasıydı
• 1980 de ilk defa 10 bin nüfusu aşmış
• 2007 de 22.699 nüfuslu yerleşme
• 2016 yılında ise 39.171 nüfuslu yerleşme
olmuş.
• Ahlat günümüzde başta Selçuklu
mezarlığı biryandan nemrut bir yandan
Sühan dağı turistik öneme sahip bir
turizm potansiyeline sahiptir
A H L A T
30. NEMRUT VOLKANI
305 km2 Taban kaidesi üzerine
4100 m Yükseltisi
olan bir Strotovolkan
100bin yıl önce büyük patlama olmuş
kaldera oluşmuş.
Burdan çıkan lavlar Bitlis vadisi kadar uzanmış
vadiyi kapatmasıyla bugünkü volkanik set gölü olan
Van gölü oluşmuş.
Nemrut volkanı en son patlaması 1441 yılında olmuşNemrut volkanı pliyo- Kuvaterner patlaması 14411-1441 yılında
olmuş sonrasında çökmeyle bugünkü kalderası oluşmuş
Çeveresinde birçok parazit koniler mevcuttur.
Kalderasında kendine özgü mikro klima olanı var.
32. T A T V A N
• Yörenin fonksiyon merkezidir
• Fırat ve Dicle nehrine akarsu kaynağı gönderir.
• Cumhuriyet döneminde yerleşme ortaya çıkmış
Sonrasında karayolu ve demiryolu kesiştiği kavşak
noktası olmasıyla gelişim çok hızla büyüdü.
Tatvan'da bilinen ilk yerleşme Urartular
zamanında aiadi yerleşmesi kurulmuş göl
taşımacılığı yapılmış
Pers satraplığında duatyana, Osmanlıda ise taht-ı
Van denmiştir.
33. • Cumhuriyet Dönemi’ne gelindiği zaman
Tatvan şehrinin kurulmuş olduğu konumda
üç köy yerleşmesinin her birinde azami 150-
200 nüfus barınıyordu. Ancak bazı gelişmeler
Tatvan’ı yeniden tarih sahnesine çıkaracak
şekilde gelişiyordu.
• 2 yıl muşa ilçelikten sonra 1936 yılında tekrar
il statüsünü verilmiş ilçe idari sınırları
oluşturulurken 42 köyle birlikte Tatvan ilçesi
kurulmuş. İlçenin ilk merkezi 6 kmgd
Küçüksu idi. 1946 yılında bugünkü yere
taşındı.
T A T V A N
36. • Sovyetlerden gelen birçok göçmenler Tatvan'a
yerleştirilmiş fakat daha sonra hepsi gitti.
İlerleyen zamanlarda doğu Karadeniz , Bitlis
ilçelerinde ve diğer yerlerden göç alarak hızlı bir
nüfus artışı olmuştur.
• 1963 demiryolunun Tatvan'a ulaştı
• 1965 nüfus 10 bin aştı.
• 1968 de başlayan ve her yıl binlerce ziyaretçi
ağırlayan doğu Anadolu fuarı kuruldu.
• 1982-1998 devresinde bir garnizon şehrine
dönüştü.
T A T V A N
37. 2008 ‘de Nemrut kayak merkezi açılması, yanı
başında Ahlat ve Bitlis tarihi şehirleri Van gölü ,
Nemrut dağı ve Sühan dağı manzarası turizm
potansiyeline dönüştürmüş. 2014 yılında 600 bine
yakın yerli turist bölgemizi ziyaret etmiş, aynı
zamanda 60 bine yakın yabancı turist çekmiştir.
YILLAR NÜFUS
1940 1234
1965 10,000+
1980 40,286
1985 51,906
2007 55,033
2015 89,185
T A T V A N