2. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΩΣ ΤΙΣ
ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 6ΟΥ ΑΙΩΝΑ
α. Οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα
Σελ.
10-12
β. Το γερμανικό πρόβλημα
γ. Πολιτιστικές εξελίξεις

Χαρακτηριστικά της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας
Τον 4ο και 5ο αι.
μ.Χ. η Ρωμαϊκή
Αυτοκρατορία
είναι κυρίως ένα
μεσογειακό
κράτος.

Οι αυτοκράτορες, που είχαν την έδρα τους
στην Κωνσταντινούπολη, προσπάθησαν να
τονώσουν την οικονομία και να λύσουν τα
πολιτικά προβλήματα της εποχής τους.
ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ

1.Η γεωργία ήταν η
κύρια πηγή πλούτου.
Χαρακτηριστικά της οικονομίας του πρώιμου βυζαντινού κράτους

2. Το κράτος ακολουθούσε παρεμβατική πολιτική
προσπαθώντας να καθορίσει τις οικονομικές εξελίξεις.
Παρεμβατική πολιτική
Tο κράτος παρεμβαίνει στις οικονομικές
διαδικασίες για να ελέγξει τον ελεύθερο
ανταγωνισμό προς όφελος του κοινωνικού
συνόλου.
Χαρακτηριστικά της οικονομίας του πρώιμου βυζαντινού κράτους
Χρυσό νόμισμα Ιουλιανού

3. Στις εμπορικές συναλλαγές χρησιμοποιούσαν το νόμισμα
ενώ οι ανταλλαγές είδους με είδος ήταν περιορισμένες
(εκχρηματισμένη οικονομία).
Σελ. 11
Χρυσό νόμισμα που χρονολογείται γύρω στα 525. Οι δύο
συναυτοκράτορες Ιουστίνος Α΄ και Ιουστινιανός Α΄
εικονίζονται να κρατούν σφαίρες που συμβολίζουν τη ρωμαϊκή
οικουμένη. Ο σταυρός που διακρίνεται στο πάνω μέρος
συμβολίζει το χριστιανικό χαρακτήρα της οικουμένης.
Χαρακτηριστικά της οικονομίας του πρώιμου βυζαντινού κράτους

4. Οι πόλεις στο ανατολικό τμήμα είχαν μεγάλη
οικονομική σημασία ως τα μέσα του 6ου αιώνα.
Χαρακτηριστικά της οικονομίας του πρώιμου βυζαντινού κράτους

5. Αναπτύχθηκε το μακρινό εμπόριο
Χαρακτηριστικά της οικονομίας του πρώιμου βυζαντινού κράτους

Ποιες πληροφορίες μας δίνει το
παράθεμα για τη γεωγραφία του
βυζαντινού εμπορίου και το
διεθνές κύρος του Βυζαντίου
στις αρχές του 6ου αι.;
Σελ. 10

Η γη στην ύπαιθρο συγκεντρώνεται στα χέρια των μεγάλων γαιοκτημόνων.
Οι μικροϊδιοκτήτες, λόγω χρεών, μετατρέπονται σε πάροικους *.
Πάροικοι είναι οι εξαρτημένοι αγρότες που καλλιεργούσαν τη γη και πλήρωναν φόρο στους
ιδιοκτήτες των μεγάλων κτημάτων, τα οποία δεν είχαν δικαίωμα να εγκαταλείψουν. *
Οι σχέσεις των μεγάλων γαιοκτημόνων με τους πάροικους
Πληρωμή φόρων
Κοινωνικά-οικονομικά προβλήματα του πρώιμου βυζαντινού κράτους

Οχυρωμένη έπαυλη
Σε τέτοιες επαύλεις, που
έμοιαζαν με μικρά φρούρια,
ζούσαν, σε συνθήκες
ασφάλειας και μεγάλης
πολυτέλειας, οι ισχυροί
γαιοκτήμονες της
πρωτοβυζαντινής περιόδου .
Σελ. 10
Κοινωνικά-οικονομικά προβλήματα του πρώιμου βυζαντινού κράτους

Οι φόροι πλήττουν τον
αγροτικό πληθυσμό
περισσότερο από τον αστικό.
Πολλοί αγρότες
εγκαταλείπουν τη γη τους και
καταφεύγουν στις μονές ή στις
μεγαλουπόλεις.
Ο πληθυσμός των πόλεων
υποφέρει από τη φτώχεια με
αποτέλεσμα να προκαλούνται
ταραχές.
Κοινωνικά προβλήματα

Ποια προβλήματα απασχολούσαν
τις κατώτερες κοινωνικές τάξεις
στο Βυζάντιο;

Οι αρχές των πόλεων διανέμουν δωρεάν σιτάρι. Οργανώνουν θεάματα στον Ιππόδρομο.
Τρόποι αντιμετώπισης κοινωνικών προβλημάτων

2. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΩΣ ΤΙΣ
ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 6ΟΥ ΑΙΩΝΑ
β. Το γερμανικό πρόβλημα
Σελ. 11

Χωρισμός
του
Ρωμαϊκού
Κράτους σε
ανατολικό και
δυτικό τμήμα
μετά το
θάνατο του
Θεοδοσίου Α'
(395 μ.Χ.)
Χωρισμένο
αντιμετώπισε
ως τα τέλη
του 5ου αι. τις
επιθέσεις
γερμανικών
και άλλων
φύλων, που
είχαν αρχίσει
από τον 3ο αι.
να εισδύουν
στην Ευρώπη.
Η έκβαση
του αγώνα
ήταν
διαφορετική
για κάθε
τμήμα.Το
Δυτικό
κατέρρευσε
ενώ το
Ανατολικό
επιβίωσε.
Το γερμανικό πρόβλημα

Αρκάδιος
Ονώριος
Δυτική Ανατολική
Ο Θεοδόσιος Α΄ το 395
μοιράζει την αυτοκρατορία
στους δυο γιους του

Γότθοι
Ούννοι
Βάνδαλοι
Διασχίζουν από το Βορρά το Δούναβη και κάνουν επιθέσεις
Ούννοι
Βάνδαλοι
Γότθοι

Αντιμετώπιση των Γερμανών από το Ανατολικό κράτος
Έπεισαν τους Γερμανούς να στραφούν προς τη Δύση ή
να εγκατασταθούν ειρηνικά στα εδάφη τους με στόχο τη
σταδιακή αφομοίωσή τους.
Ο Θεοδόσιος Α΄ έδωσε στους ηγέτες των Γερμανών
ανώτερες θέσεις στο στρατό και τη διοίκηση του κράτους με
αποτέλεσμα το σοβαρό κίνδυνο εκγερμανισμού του κράτους.
Οι λόγιοι και πολιτικοί αντέδρασαν, οργάνωσαν ένα
πατριωτικό & αντιγερμανικό κόμμα που εξόντωσε τους
Γότθους & τον αρχηγό τους Γαϊνά (400 μ.Χ.).

1. Στρατολόγηση ντόπιων
γεωργών
2.Αντικατάσταση – απόλυση
Γερμανών μισθοφόρων
3.Γενική κινητοποίηση
(Φιλόσοφοι, βιοτέχνες, λαός)
ώστε να αφαιρεθεί η
στρατιωτική διοίκηση από
τους Γερμανούς
4.Ανάκτηση υψηλού Ρωμαϊκού
φρονήματος
(Αυτοπεποίθηση)
Σελίδα 11

Το Ανατολικό ρωμαϊκό κράτος αντιμετώπισε
τους επιδρομείς και άντεξε.
Το Δυτικό ρωμαϊκό κράτος, αδύναμο
οικονομικά και στρατιωτικά, παραδόθηκε στις
επιθέσεις των βάρβαρων γερμανικών λαών και
υπέκυψε το 476μ.Χ.. Οι βάρβαροι
μοιράστηκαν τα εδάφη και ίδρυσαν τα δικά
τους κράτη.

Επίθεση των Ούννων
του Αττίλα

Ο τελευταίος
αυτοκράτορας του Δυτικού
ρωμαϊκού κράτους. Η
εκθρόνισή του από τον
γερμανό Οδόακρο
παραδοσιακά σηματοδοτεί
το τέλος της Δυτικής
Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας,
την πτώση της αρχαίας
Ρώμης και την έναρξη του
Μεσαίωνα στη Δυτική
Ευρώπη.
Είναι κυρίως γνωστός με το
ψευδώνυμό του «Ρωμύλος
Αυγουστύλος», αν και
βασίλευσε επίσημα ως
«Ρωμύλος Αύγουστος». Η
λατινική κατάληξη -ulus
είναι υποκοριστική: έτσι,
το «Αυγουστύλος»
σημαίνει ουσιαστικά
«Μικρός Αύγουστος»

Ο Οδόακρος
απαρνήθηκε τον
τίτλο του
αυτοκράτορα που
ήταν ούτως ή
άλλως χωρίς ουσία
και έτσι απέφυγε
μια πιθανή σύρραξη
με την
Κωνσταντινούπολη.
Έστειλε τα
αυτοκρατορικά
εμβλήματα στο
Βυζαντινό
αυτοκράτορα
Ζήνωνα και
αυτοανακηρύχθηκε
πατρίκιος της
δυτικής
αυτοκρατορίας.

2. ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ
ΩΣ ΤΙΣ
ΑΡΧΕΣ ΤΟΥ 6ΟΥ
ΑΙΩΝΑ
γ. Πολιτιστικές εξελίξεις
Σελ. 11

Πολιτιστικές εξελίξεις
Δυτικό
κράτος
Οι επιστήμες
και οι τέχνες
παρακμάζουν
Τα πνευματικά
ιδρύματα
υπολειτουργούν
Οι
βιβλιοθήκες
είναι κλειστές.

Ίδρυση
από (425) με 16 ελληνόφωνες
έδρες και 15 λατινόφωνες.
Η Κωνσταντινούπολη πολιτιστικό κέντρο
όπως η Αθήνα και η Αλεξάνδρεια.
Εκδίδεται ο (438)
περιλάμβανε τα αυτοκρατορικά
διατάγματα που είχαν εκδοθεί μετά το
312 - διευκόλυνε την απονομή της
δικαιοσύνης.