Caderno de traballo sobre a redución, a reutilización e a reciclaxe dos refugos, editado por Candea (Asociación de Ensinantes do Salnés) no 2000.

1. R
R
R
tiuliez
a
ic
e
u
c
d
i
cela
fichas
de
traballo
Educación Primaria-2

2. Os ENVASES son recipientes de materiais diversos que se adquiren
xunto cos produtos que conteñen. Os máis comúns son os de papel e car-
tón, plástico, vidro e metais.
Constitúen o 30% do peso e o 60% do volume do lixo.
Dun 10 a un 20% dos cartos que pagamos na compra serve para pagar os
envoltorios que irán directamente ó lixo.
PROCESO DE RECICLAXE
Antes de inciciar o proceso de reciclaxe hai que facer a separación dos dife-
rentes tipos de envases. O papel e cartón e o vidro xa van a uns contedores
específicos. Os plásticos, metais e briks sepáranse nas plantas de clasifica-
ción e cada un deles segue un proceso de reciclaxe diferente.
PLÁSTICOS METAIS BRIKS
 Triturado
 Limpeza
 Fusión
 Novos obxectos
 Separación por tipos
(ferro, aluminio...)
 Fusión
 Novos obxectos
 Triturado
 Separación dos com-
poñentes.
 Reutilización en dis-
tintos productos.
Desde o 1 de maio do 1998 todo envasador ou
distribuidor que comercialice un produto enva-
sado no Estado Español ten que pagar para fi-
nanciar a recollida de ese envase. Os envasado-
res que cumplen esa obriga poden identificar o
seu envase co símbolo punto verde.

3.  Busca nas láminas, en revistas, folletos....
imaxes de distintos produtos que botarías no
contedor de envases.
 Recórtaas e fai unha clasificación tendo en
conta o tipo de material: plásticos, metais,
briks...
 Apégaas e ponlle o nome.

4. ESTUDO DOS RESÍDUOS: ENVASES 1
NOME ORIXE IDEA PARA REDUCILO IDEA PARA
REUTILIZALO

5. ESTUDO DOS RESÍDUOS: ENVASES 2
Anota durante unha semana os envases que van ó lixo na túa casa e comple-
ta a táboa.
MATERIAL
DO ENVASE
TIPO DE
ENVASE
PRODUTO
QUE CONTIÑA
OBSERVACIÓNS
LUNSMARTESMÉRCORESXOVESVENRESSÁBADODOMINGO

6. O vidro fabrícase a partir da fusión, a 1.500 ºC, dunha mestura de area,
sosa, caliza e outros compoñentes, segundo o tipo de vidro.
Pode ser reutilizado e reciclado (ata 50 veces).
Os envases alimentarios recíclanse para facer novos envases.
Os demais vidros conteñen substancias que os inutilizan para facer envases,
pero pódense reciclar para outros usos.
PROCESO DE RECICLAXE
 Selección dos materiais. Deben ser so
envases de alimentos (botellas, tarros), sen
tapas e limpos. Calquera elemento extrano pode
botar a perder unha gran cantidade de material
aproveitable.
 Depósito nos contedores específicos (iglús).
 Recollida dos contedores e transporte á
planta de tratamento.
 Limpeza, triturado, e mestura coas outras
materias primas.
 Fusión a 1500 ºC
 Moldeo
 Templado
 Control de calidade
 Envasado e comercialización.
Por cada tonelada de
vidro reciclado
afórranse 1.200 kg de
materias primas, 130
kg de fuel, e redúcese
o volume do lixo, cos
seus custos
derivados.

7. Busca nas láminas, en revistas, folletos....
imaxes de distintos obxectos que botarías no
contedor de vidro. Apégaas e ponlle o nome

8. ESTUDO DOS RESÍDUOS: VIDRO
NOME ORIXE IDEA PARA REDUCILO IDEA PARA REUTILIZALO
Fai unha lista de obxectos de vidro que se poden botar no contedor verde
(iglú) para reciclar e os que non.
OBXECTOS QUE SE BOTAN
NO CONTEDOR
OBXECTOS QUE NON SE BOTAN
NO CONTEDOR

9. CICLO DE VIDA DO VIDRO
Apega as imaxes representativas de cada fase do ciclo do vidro e explica o que representan

10. O PAPEL é un material liso e flexible feito con febras de celulosa com-
pactadas. A celulosa obtense xeralmentedas árbores. Tritúrase a madei-
ra, “cócese” para deixar libre a celulosa e engádenselle blanquedores.
Tamén se pode facer papel con palla, trapos, bambú...
É un dos materiais máis comúns do lixo (case un cuarto do total)
PROCESO DE RECICLAXE:
 Seleccionase na casa. Só se debe botar papel e
cartón limpo, pregado e sen enrolar.
 Deposítase en contedores especiais (de cor azul)
 Trasládase á planta clasificadora onde se separa
por calidades ou tipos (branco, periódicos, revis-
tas, cartóns) e se retiran as impurezas (plásti-
cos, cordas, metais...)
 Tritúrase, amolécese e engádenselle produtos
para favorecer a separación das febras de celu-
losa.
 Depúrase e destíntase.
 Espésase, lamínase e sécase.
Cada Tm de papel que se recicla salva 24 árbores,
aforra 24.000 litros de auga e 4.100 kw de corren-
te eléctrica (o que consume unha vivenda de tipo
medio nun ano). Reduce a contaminación atmos-
férica nun 74% e a das augas nun 35%.
O reciclado de papel reduce o consumo de ma-
deira co que se mellora a protección dos bosques.

11.  Busca nas láminas, en revistas, folletos.... imaxes
de distintos produtos que botarías no contedor de
papel e cartón.
 Recórtaas e fai unha clasificación tendo en conta o
tipo de material: embalaxes, envoltorios, material
de lectura, material escolar, publicidade...
 Apégaas e ponlle o nome.

12. ESTUDO DOS RESÍDUOS: PAPEL E CARTÓN
NOME ORIXE IDEA PARA REDUCILO IDEA PARA
REUTILIZALO

13. A RECICLAXE DO PAPEL
Apega as imaxes representativas de cada fase do proceso e explica o que representan

14. A RECICLAXE DOS ENVASES METÁLICOS
Apega as imaxes representativas de cada fase do proceso e explica o que representan

15. A RECICLAXE DOS PLÁSTICOS
Apega as imaxes representativas de cada fase do proceso e explica o que representan

16. As PILAS son aparellos que conteñen produtos químicos que ó reaccionar
producen corrente eléctrica. Algúns destas substancias (mercurio, cadmio,
chumbo...) son moi tóxicas e o seu verquido á natureza pode ocasinar graves
danos. As pilas nunca deberían rematar nun vertedoiro.
PROCESO DE RECICLADO:
 Recóllense en contedores específicos.
 Trasládanse a unha planta de tratamen-
to
 Selecciónanse
 Tritúranse
 Trátanse con productos químicos para
deixalas inactivas.
Como resultado obtense:
 Chatarra férrica (reutilizable),
 Vapores amoniacais (dos que se
saca sulfato amónico que se po-
de usar como fertilizante),
 Unha masa inertizada que se tras-
lada a depósitos de seguridade.
 Unha sola pila de botón po-
de contaminar máis de me-
dio millón de litros de auga.
Unha pila precisa 50 veces
máis enerxía para a súa fa-
bricación que a que ela mes-
ma producirá.

17. Busca nas láminas, en revistas, folletos.... imaxes
de distintos tipos de pilas e apégaas.
AMPLÍA INFORMACIÓN SOBRE AS PILAS:
Tipos de pilas
Efectos sobre o medio ambiente
Maneiras de reducir o seu uso

18. Une cada produto do centro co contedor onde crees que se debería botar. Pinta cada contedor coa súa cor.
envases

19. Observa as ilustracións. Indica se son accións positivas ou negativas e fai un
comentario.

20. Recorta unha imaxe ou noticia que indique unha conduta negativa relacionada
cos resíduos, apégaa no recadro e fai un comentario.

21. Recorta unha imaxe ou noticia que indique unha conduta positiva relacionada
cos resíduos, apégaa no recadro e fai un comentario.

22. Debuxa nos recadros esceas que representen condutas relacionadas cos resíduos: como separalos, a
onde levalos, como depositalos, onde non se deben deixar...
Escribe un pequeno comentario persoal.
O QUE SE DEBE FACER
COS RESÍDUOS
O QUE NON SE DEBE FACER

23. Recorta imaxes da lámina nº 3 e sitúaas nos recadros. Escribe debaixo delas a túa opinión.
CONDUTAS PREXUDICIAIS
PARA Ó MEDIO AMBIENTE
CONDUTAS POSITIVAS
CARA Ó MEDIO AMBIENTE
FOTO FOTO
FOTO FOTO

24. Busca ou fai unha foto que indique unha conduta negativa relacionada cos resíduos ou co medio am-
biente. Apégaa no recadro e fai un comentario

25. Busca ou fai unha foto que indique unha conducta positiva relacionada cos resíduos ou co medio am-
biente. Apégaa no recadro e fai un comentario

26. EXPERIENCIA: estudo da descomposición de diferentes materiais do lixo
OBXECTIVOS:
 Observar as transformacións que sofren os dis-
tintos materiais do lixo.
 Estudar o ciclo natural de descomposición dos
materiais no solo.
MATERIAL:
 Xardineira, maceta, caixón... grandes
 Obxectos variados do lixo: recipientes de papel ou
cartón, plástico, metal, tecidos, restos de froita,
plantas, madeiras...
 Botes de vidro
PROCEDEMENTO:
1)
 Recoller diversos materiais do lixo, procurando
que sexan variados: plásticos, materia orgáni-
ca, recipientes de metais, papeis, tecidos....
Facer unha ficha indicando as características
de cada un: cor, textura, cheiro, aspecto...
 Preparar unha maceta grande, caixón, xardi-
neira... con terra
 Enterrar os diferentes materiais
 Desenterralos despois dun mes e observar os
cambios. Completar a ficha indicando as carac-
terísticas de cada material e intentar explicar
os cambios que se produciron neles.
Pódese seguir coa experiencia durante varios me-
ses ou facer un estudo comparativo en distintos
recipientes con distintas condicións: humidade,
luz, tipo de terra, presenza de miñocas...
2)
Facer unha experiencia semellante encerrando os
materiais hermeticamente en botes de vidro. Fa-
cer un rexistro dos cambios cada semana.
MATERIAL CARACTERÍSTICAS
INICIAIS
DESPOIS DE 1 MES 2 MESES ...

27. IDEAS PARA REALIZAR OBXECTOS CON MATERIAL DE REFUGO
BRIKS
barcos
coche
tren
macetas para plantas

28. BOTELLAS
bolos bonecas
depuradora de auga xogo de pelota
acuarrio
recipientes para pintar, para lápices...
coche
CAIXAS DE PLÁSTICO
acuario, terrario
BOTES

29. VASOS
sementeiro
móbiles
flores
maracas
CAIXAS DE CARTÓN
edificios
tragabolas

30. Pon a funcionar a túa imaxinación
As latas ou botes de vidro pódense usar para gardar ou clasificar obxectos
As caixas pódense usar para facer maquetas, xogos, construccións ...
Con bolsas de plástico e restos de papeis podes facer cometas, disfraces ...
Con pezas e mecanismos de xoguetes e aparellos vellos pódense deseñar outros aparellos.
Con restos de tecidos e la podes facer bonecas, títeres, fundas, cadros, bolsos ...
Con madeiras de embalaxes podes construir vehículos, xoguetes, máquinas ...
Con pasta de papel usado podes facer máscaras, cabezudos ...
Con todo tipo de materiais pódense facer esculturas, collages, murais ...
Deseña e realiza novos obxectos e usos a partir de material do lixo. Podes aproveitar algunha
das suxerencias ou descubrir outras.
Caixa de cartón
Caixa de ovos
Bandexa de
poliespán
Tubo de papel
hixiénico
Bolsa de plástico

31. 1

32. 2

33. 3

34. RECICLAXE DE ENVASES METÁLICOS
RECICLAXE DE PLÁSTICOS

35. RECICLAXE-VIDRO
RECICLAXE PAPEL

36. Setembro 2000