SlideShare a Scribd company logo
1 of 13
ფიტარეთი
ფიტარეთის ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია მდებარეობს ქვემო
ქართლის მხარეში , თეთრიწყაროს რაიონში
ფიტარეთის ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია მდებარეობს ქვემო
ქართლის მხარეში , დმანისის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე
ფიტარეთი ჯვარგუმბათოვანი ტაძარია , რომლის გეგმა თითქმის
კვადრატულია . კარიბჭე სამხრეთიდან ჰქონდა და დღემდეც ასე
მოაღწია.
ტაძრის გუმბათის ყელში გაჭრილია თორმეტი ვიწრო , მაღალი სარკმელი
ტაძარი უხვად შემკულია ულამაზესი , მდიდრული ორნამენტებით
მონასტრის აშენება ლაშა-გიორგის მეფობის პერიოდს უკავშირდება
და 1213-1222 წლებით თარიღდება.
მონასტრის მთავარი წარწერიდან ირკვევა რომ კომპლექსი XIV
საუკუნეში აღუდგენია გიორგი ბრწყინვალის ამირეჯიბს ქავთარ ქაჯიფაისძეს
რომელიც ბარათაშვილების წინაპარი იყო. სამონასტრო კომპლექსი შემდეგი
საუკუნეების მანძილზეც სწორედ ბარათაშვილ-ორბელიანთა (ორბელიშვილთა)
საკუთრება იყო. მონასტერი მათ საძვალე სასაფლაოდ ითვლება, რადგან აქ ყაფლან
ორბელიშვილი, მისი ძე პაპუნა — „სომხითის მოურავი, საორბელოს პატრონი“,
სულხან-საბა ორბელიანის მეუღლე დარეჯან ბაგრატიონი და სხვ.
XVI ს. პირველ ნახევარში ფიტარეთი გიორგი ბარათაშვილს
ეკუთვნოდა, 1536 წლიდან ორბელი ბარათაშვილს, რომლის
მემკვიდრეს ყაფლან ორბელის შვილს 1627-1671 წლებში, ქართლის
მდივანბეგსა და სახლთუხუცესს, 61 სოფელი გაუშენ-დაუსახლებია
და ფიტარეთის სამონასტრო კომპლექსიც საფუძვლიანად
განუახლებია
XVII-XVIII სს. მიჯნაზე აუგიათ მონასტრის მარანი, რომელიც მის
წინამღძვარს იობ ფიტარელს მიეწერება. ახალი შენობა არა მარტო
მარნის, არამედ საცხოვრებელისა და თავდაცვით ფუნქციებსაც
ასრულებდა. იმ დროიდან მტერთა გახშირებული თარეშის გამო
ფიტარეთი დაცარიელდა. ძველ მემატიანეთა უწყებით ფიტარეთი
ლეკებსაც კი დაურბევიათ.
სამონასტრო კომპექსი ადრიდანვე მწიგნობრობის და სულიერების
მძლავრ კერად ითვლებოდა.
მოღწეული ცნობებით განსაკუთრებით XVII-XVIII სს. მიჯნაზე, 1696-1730
წლებში მონასტერს გამორჩეული წინამძღვარი — იობი ჰყოლია. იგი
ვახტანგ VI-თან და სულხან-საბა ორბელიანთან ძალზედ
დაახლოებული პირი ყოფილა. ფიტარეთის მონასტერს ადრიდანვე
მდიდარი ბიბილიოთეკა ჰქონდა. მტერთა ამაოხრებელ თარეშს
გადაურჩა სახარება, რომელიც ასლან ორბელაშვილმა და მისმა
მეუღლემ თამარ დიასამიძემ 1673 წ. დაამზადებინეს იესე
ბედისმწერლიშვილს და მონასტერს შესწირეს.
ხელნაწერთა ინსტიტუტში ასევე დავანებულია ფიტარეთის
ძლისპირები, - გადაწერილი XVII ს-ში ფიტარეთის ძველ საგალობელთა
კრებულიდან,
ფიტარეთის მონასტერი მანგლისისა და წალკის ეპარქიის
დაქვემდებარებაშია.
ეპარქია ვახტანგ გორგასლის საეკელსიო რეფორმის შედეგად
დაარსდა. საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის გაუქმების შემდეგ
მანგლისისა და წალკის ეპარქიები რუსეთის ეგზარქოსს
დაუქვემდებარეს და მცხეთა-ქართლის ეპარქიაში გააერთიანეს.
1917 წელს ავტოკეფალიის აღდგენის შემდეგ აღდგა უძველესი და
მრავალგანსაცდელგამოვლილი სამღვდელმთავრო კათედრა.
1992 წლიდან მანგლისისა და წალკის ეპარქიის მღვდელმთავარია
მიტროპოლიტი ანანია (ჯაფარიძე).

More Related Content

What's hot

ლია ცხადაძე
ლია ცხადაძელია ცხადაძე
ლია ცხადაძე
jgufi8
 
ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლები
ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლებიქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლები
ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლები
nana
 
სლაიდშოუ
სლაიდშოუსლაიდშოუ
სლაიდშოუ
lamara
 
ექსკურსია–გელათი, მოწამეთა, ბაგრატის ტაძარი, სათაფლია
ექსკურსია–გელათი, მოწამეთა, ბაგრატის ტაძარი, სათაფლიაექსკურსია–გელათი, მოწამეთა, ბაგრატის ტაძარი, სათაფლია
ექსკურსია–გელათი, მოწამეთა, ბაგრატის ტაძარი, სათაფლია
irinagusha
 
კირიონ საძაგლიშვილი
კირიონ   საძაგლიშვილიკირიონ   საძაგლიშვილი
კირიონ საძაგლიშვილი
Nino Chkhetia
 
,,ქვათა ღაღადი”..ინტეგრირებული ხელოვნებასთან
,,ქვათა ღაღადი”..ინტეგრირებული ხელოვნებასთან,,ქვათა ღაღადი”..ინტეგრირებული ხელოვნებასთან
,,ქვათა ღაღადი”..ინტეგრირებული ხელოვნებასთან
nino abuladze
 

What's hot (8)

Agdgoma lazar svili
Agdgoma  lazar sviliAgdgoma  lazar svili
Agdgoma lazar svili
 
ლია ცხადაძე
ლია ცხადაძელია ცხადაძე
ლია ცხადაძე
 
ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლები
ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლებიქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლები
ქართული ხუროთმოძღვრების ძეგლები
 
უფლისციხე
უფლისციხეუფლისციხე
უფლისციხე
 
სლაიდშოუ
სლაიდშოუსლაიდშოუ
სლაიდშოუ
 
ექსკურსია–გელათი, მოწამეთა, ბაგრატის ტაძარი, სათაფლია
ექსკურსია–გელათი, მოწამეთა, ბაგრატის ტაძარი, სათაფლიაექსკურსია–გელათი, მოწამეთა, ბაგრატის ტაძარი, სათაფლია
ექსკურსია–გელათი, მოწამეთა, ბაგრატის ტაძარი, სათაფლია
 
კირიონ საძაგლიშვილი
კირიონ   საძაგლიშვილიკირიონ   საძაგლიშვილი
კირიონ საძაგლიშვილი
 
,,ქვათა ღაღადი”..ინტეგრირებული ხელოვნებასთან
,,ქვათა ღაღადი”..ინტეგრირებული ხელოვნებასთან,,ქვათა ღაღადი”..ინტეგრირებული ხელოვნებასთან
,,ქვათა ღაღადი”..ინტეგრირებული ხელოვნებასთან
 

Viewers also liked

Viewers also liked (6)

ხუჯაბის ივერიის ღვთისმშობლის ქართული მონასტერი
ხუჯაბის ივერიის ღვთისმშობლის ქართული მონასტერი ხუჯაბის ივერიის ღვთისმშობლის ქართული მონასტერი
ხუჯაბის ივერიის ღვთისმშობლის ქართული მონასტერი
 
დმანისის სიონი
დმანისის სიონი დმანისის სიონი
დმანისის სიონი
 
ქვემო ქართლი - მსოფლიო რელიგიების გზაჯვარებინზე
ქვემო ქართლი - მსოფლიო რელიგიების გზაჯვარებინზე ქვემო ქართლი - მსოფლიო რელიგიების გზაჯვარებინზე
ქვემო ქართლი - მსოფლიო რელიგიების გზაჯვარებინზე
 
თამაში
თამაში თამაში
თამაში
 
ტაძარი
ტაძარი ტაძარი
ტაძარი
 
შავნაბადა
შავნაბადა შავნაბადა
შავნაბადა
 

Similar to ფიტარეთი

ნეკრესიდან სამებამდე
ნეკრესიდან  სამებამდენეკრესიდან  სამებამდე
ნეკრესიდან სამებამდე
ekachexani
 
ბორჯომის კულტურის ძეგლები-ლაშა ლაშხი
ბორჯომის კულტურის ძეგლები-ლაშა ლაშხიბორჯომის კულტურის ძეგლები-ლაშა ლაშხი
ბორჯომის კულტურის ძეგლები-ლაშა ლაშხი
bakurgelashvili
 

Similar to ფიტარეთი (7)

ნეკრესიდან სამებამდე
ნეკრესიდან  სამებამდენეკრესიდან  სამებამდე
ნეკრესიდან სამებამდე
 
ბორჯომის კულტურის ძეგლები-ლაშა ლაშხი
ბორჯომის კულტურის ძეგლები-ლაშა ლაშხიბორჯომის კულტურის ძეგლები-ლაშა ლაშხი
ბორჯომის კულტურის ძეგლები-ლაშა ლაშხი
 
ისტორიკოსები
ისტორიკოსებიისტორიკოსები
ისტორიკოსები
 
რ.ფუთურიძე.pptx
რ.ფუთურიძე.pptxრ.ფუთურიძე.pptx
რ.ფუთურიძე.pptx
 
გავიცნოთ საქართველო 2011
გავიცნოთ საქართველო 2011გავიცნოთ საქართველო 2011
გავიცნოთ საქართველო 2011
 
ჩემი სოფელი ნიკოლოზ გაბელაშვილი.pptx
ჩემი სოფელი ნიკოლოზ გაბელაშვილი.pptxჩემი სოფელი ნიკოლოზ გაბელაშვილი.pptx
ჩემი სოფელი ნიკოლოზ გაბელაშვილი.pptx
 
სასწავლო შემოქმედებითი ვიზიტი მარტვილში (1)
სასწავლო შემოქმედებითი        ვიზიტი მარტვილში (1)სასწავლო შემოქმედებითი        ვიზიტი მარტვილში (1)
სასწავლო შემოქმედებითი ვიზიტი მარტვილში (1)
 

More from Nino Bidzinashvili

თეატრი/ავტორი ანა ბადალიანი
თეატრი/ავტორი ანა ბადალიანი თეატრი/ავტორი ანა ბადალიანი
თეატრი/ავტორი ანა ბადალიანი
Nino Bidzinashvili
 
გამოიცანი თანაკლასელი
გამოიცანი თანაკლასელი გამოიცანი თანაკლასელი
გამოიცანი თანაკლასელი
Nino Bidzinashvili
 
2015 წლის 12 აპრილი ბოლო ზარის რეპეტიცია :)
2015 წლის 12 აპრილი ბოლო ზარის რეპეტიცია :) 2015 წლის 12 აპრილი ბოლო ზარის რეპეტიცია :)
2015 წლის 12 აპრილი ბოლო ზარის რეპეტიცია :)
Nino Bidzinashvili
 
ნარკომანია ოცდამეერთე-საუკუნის-ტკივილი (1)
ნარკომანია ოცდამეერთე-საუკუნის-ტკივილი (1)ნარკომანია ოცდამეერთე-საუკუნის-ტკივილი (1)
ნარკომანია ოცდამეერთე-საუკუნის-ტკივილი (1)
Nino Bidzinashvili
 

More from Nino Bidzinashvili (20)

ისტორიული ვიქტორინა ,,საქართველოს დიდი მეფეები"
ისტორიული ვიქტორინა ,,საქართველოს დიდი მეფეები"ისტორიული ვიქტორინა ,,საქართველოს დიდი მეფეები"
ისტორიული ვიქტორინა ,,საქართველოს დიდი მეფეები"
 
გეოგრაფიული ვიქტორინა
გეოგრაფიული ვიქტორინა გეოგრაფიული ვიქტორინა
გეოგრაფიული ვიქტორინა
 
საზოგადოებრივი მეცნიერებების კათედრა
საზოგადოებრივი მეცნიერებების კათედრა საზოგადოებრივი მეცნიერებების კათედრა
საზოგადოებრივი მეცნიერებების კათედრა
 
ქვემო ქართლი- მსოფლიო რელიგიების გზაჯვარედინზე
ქვემო ქართლი- მსოფლიო რელიგიების გზაჯვარედინზე ქვემო ქართლი- მსოფლიო რელიგიების გზაჯვარედინზე
ქვემო ქართლი- მსოფლიო რელიგიების გზაჯვარედინზე
 
თამაში მეორე(კაპიტნების თამაში)
თამაში მეორე(კაპიტნების თამაში)თამაში მეორე(კაპიტნების თამაში)
თამაში მეორე(კაპიტნების თამაში)
 
თამაში მეორე
თამაში მეორე თამაში მეორე
თამაში მეორე
 
თამაში პირველი(კაპიტნების კონკურსი)
თამაში პირველი(კაპიტნების კონკურსი) თამაში პირველი(კაპიტნების კონკურსი)
თამაში პირველი(კაპიტნების კონკურსი)
 
თამაში პირველი
თამაში პირველითამაში პირველი
თამაში პირველი
 
27 სექტემბერი
27  სექტემბერი27  სექტემბერი
27 სექტემბერი
 
istoriuli kvleva /damxmare dargebi
istoriuli kvleva /damxmare  dargebi istoriuli kvleva /damxmare  dargebi
istoriuli kvleva /damxmare dargebi
 
Colours of your life
Colours  of your lifeColours  of your life
Colours of your life
 
საზოგადოებრივი მეცნიერებების კათედრა /1 სემესტრის ანგარიში
საზოგადოებრივი მეცნიერებების კათედრა /1 სემესტრის ანგარიშისაზოგადოებრივი მეცნიერებების კათედრა /1 სემესტრის ანგარიში
საზოგადოებრივი მეცნიერებების კათედრა /1 სემესტრის ანგარიში
 
კარიბის კრიზისი
კარიბის კრიზისი კარიბის კრიზისი
კარიბის კრიზისი
 
თეატრი/ავტორი ანა ბადალიანი
თეატრი/ავტორი ანა ბადალიანი თეატრი/ავტორი ანა ბადალიანი
თეატრი/ავტორი ანა ბადალიანი
 
მხიარული ასოციაციები /ავტორი ხ.პაპიაშვილი
მხიარული ასოციაციები /ავტორი ხ.პაპიაშვილიმხიარული ასოციაციები /ავტორი ხ.პაპიაშვილი
მხიარული ასოციაციები /ავტორი ხ.პაპიაშვილი
 
გამოიცანი თანაკლასელი
გამოიცანი თანაკლასელი გამოიცანი თანაკლასელი
გამოიცანი თანაკლასელი
 
მხიარული ასოციაცია
მხიარული ასოციაცია მხიარული ასოციაცია
მხიარული ასოციაცია
 
2015 წლის 12 აპრილი ბოლო ზარის რეპეტიცია :)
2015 წლის 12 აპრილი ბოლო ზარის რეპეტიცია :) 2015 წლის 12 აპრილი ბოლო ზარის რეპეტიცია :)
2015 წლის 12 აპრილი ბოლო ზარის რეპეტიცია :)
 
რას ანადგურებს-ნარკოტიკი
რას ანადგურებს-ნარკოტიკირას ანადგურებს-ნარკოტიკი
რას ანადგურებს-ნარკოტიკი
 
ნარკომანია ოცდამეერთე-საუკუნის-ტკივილი (1)
ნარკომანია ოცდამეერთე-საუკუნის-ტკივილი (1)ნარკომანია ოცდამეერთე-საუკუნის-ტკივილი (1)
ნარკომანია ოცდამეერთე-საუკუნის-ტკივილი (1)
 

ფიტარეთი

  • 2. ფიტარეთის ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია მდებარეობს ქვემო ქართლის მხარეში , თეთრიწყაროს რაიონში
  • 3. ფიტარეთის ღვთისმშობლის სახელობის ეკლესია მდებარეობს ქვემო ქართლის მხარეში , დმანისის მუნიციპალიტეტის ტერიტორიაზე
  • 4. ფიტარეთი ჯვარგუმბათოვანი ტაძარია , რომლის გეგმა თითქმის კვადრატულია . კარიბჭე სამხრეთიდან ჰქონდა და დღემდეც ასე მოაღწია.
  • 5. ტაძრის გუმბათის ყელში გაჭრილია თორმეტი ვიწრო , მაღალი სარკმელი
  • 6. ტაძარი უხვად შემკულია ულამაზესი , მდიდრული ორნამენტებით
  • 7. მონასტრის აშენება ლაშა-გიორგის მეფობის პერიოდს უკავშირდება და 1213-1222 წლებით თარიღდება.
  • 8. მონასტრის მთავარი წარწერიდან ირკვევა რომ კომპლექსი XIV საუკუნეში აღუდგენია გიორგი ბრწყინვალის ამირეჯიბს ქავთარ ქაჯიფაისძეს რომელიც ბარათაშვილების წინაპარი იყო. სამონასტრო კომპლექსი შემდეგი საუკუნეების მანძილზეც სწორედ ბარათაშვილ-ორბელიანთა (ორბელიშვილთა) საკუთრება იყო. მონასტერი მათ საძვალე სასაფლაოდ ითვლება, რადგან აქ ყაფლან ორბელიშვილი, მისი ძე პაპუნა — „სომხითის მოურავი, საორბელოს პატრონი“, სულხან-საბა ორბელიანის მეუღლე დარეჯან ბაგრატიონი და სხვ.
  • 9. XVI ს. პირველ ნახევარში ფიტარეთი გიორგი ბარათაშვილს ეკუთვნოდა, 1536 წლიდან ორბელი ბარათაშვილს, რომლის მემკვიდრეს ყაფლან ორბელის შვილს 1627-1671 წლებში, ქართლის მდივანბეგსა და სახლთუხუცესს, 61 სოფელი გაუშენ-დაუსახლებია და ფიტარეთის სამონასტრო კომპლექსიც საფუძვლიანად განუახლებია
  • 10. XVII-XVIII სს. მიჯნაზე აუგიათ მონასტრის მარანი, რომელიც მის წინამღძვარს იობ ფიტარელს მიეწერება. ახალი შენობა არა მარტო მარნის, არამედ საცხოვრებელისა და თავდაცვით ფუნქციებსაც ასრულებდა. იმ დროიდან მტერთა გახშირებული თარეშის გამო ფიტარეთი დაცარიელდა. ძველ მემატიანეთა უწყებით ფიტარეთი ლეკებსაც კი დაურბევიათ.
  • 11. სამონასტრო კომპექსი ადრიდანვე მწიგნობრობის და სულიერების მძლავრ კერად ითვლებოდა. მოღწეული ცნობებით განსაკუთრებით XVII-XVIII სს. მიჯნაზე, 1696-1730 წლებში მონასტერს გამორჩეული წინამძღვარი — იობი ჰყოლია. იგი ვახტანგ VI-თან და სულხან-საბა ორბელიანთან ძალზედ დაახლოებული პირი ყოფილა. ფიტარეთის მონასტერს ადრიდანვე მდიდარი ბიბილიოთეკა ჰქონდა. მტერთა ამაოხრებელ თარეშს გადაურჩა სახარება, რომელიც ასლან ორბელაშვილმა და მისმა მეუღლემ თამარ დიასამიძემ 1673 წ. დაამზადებინეს იესე ბედისმწერლიშვილს და მონასტერს შესწირეს. ხელნაწერთა ინსტიტუტში ასევე დავანებულია ფიტარეთის ძლისპირები, - გადაწერილი XVII ს-ში ფიტარეთის ძველ საგალობელთა კრებულიდან,
  • 12. ფიტარეთის მონასტერი მანგლისისა და წალკის ეპარქიის დაქვემდებარებაშია.
  • 13. ეპარქია ვახტანგ გორგასლის საეკელსიო რეფორმის შედეგად დაარსდა. საქართველოს ეკლესიის ავტოკეფალიის გაუქმების შემდეგ მანგლისისა და წალკის ეპარქიები რუსეთის ეგზარქოსს დაუქვემდებარეს და მცხეთა-ქართლის ეპარქიაში გააერთიანეს. 1917 წელს ავტოკეფალიის აღდგენის შემდეგ აღდგა უძველესი და მრავალგანსაცდელგამოვლილი სამღვდელმთავრო კათედრა. 1992 წლიდან მანგლისისა და წალკის ეპარქიის მღვდელმთავარია მიტროპოლიტი ანანია (ჯაფარიძე).