1. Բնության հատուկ պահպանվող
տարածքներ
Բնության հատուկ պահպանվող տարածքները
ապահովում են եզակի էկոհամակարգերի,
հազվագյուտ, անհետացման եզրին գտնվող, էնդեմ,
ռելիկտային տեսակների պահպանությունը և
վերարտադրությունը բնական միջավայրում:
2. Խիստ պահպանության ռեժիմով բնական արգելոց
Խիստ պահպանության ռեժիմով տարածք
Ազգային պարկ
Բնության հուշարձան
Արգելավայր
Ցամաքային և ջրային լադշաֆտների
պահպանություն, ռեկրեացիա:
Կառավարվող ռեսուրսներով պահպանվող
տարածքներ
Բնության հատուկ պահպանվող
տարածքների դասակարգում
3. Պետական արգելոցները գիտական, կրթական,
պատմամշակույթային արժեք ներկայացնող
առանձնահատուկ բնապահպանական, գեղագիտական
հատկանիշներով օժտված միջազգային և/կամ
հանրապետական նշանակություն ունեցող տարածքներ են,
որտեղ բնական միջավայրի զարգացման գործընթացներն
ընթանում են առանց մարդու անմիջական միջամտության:
ՀՀ պետական արգելոցներն են`Խոսրովի, Էրեբունու,
Շիկահողի արգելանոցներ:
Պետական արգելոցներ
4. Գտնվում է ՀՀ Սյունիքի մարզում` Խուստուփ լեռան հարավ-
արևելյան և Մեղրու լեռնաշղթայի հյուսիս արևելյան լանջերին:
Հիմնվել է 1958 թվականին: Տարածքը կազմում է մոտ 10 330
հա: Կազմավորվել է մի շարք ծառատեսակների և
կենդանիների պահպանության նպատակով: Տարածքի մոտ
94%-ն անտառապատ է: Կան նաև վայրի պտղատու
ծառատեսակներ` տանձենի, խնձորենի, կենի, վայրի ընկուզենի,
լորենի, հացենի, թխկի, թեղի, սալորենի: Արգելոցի տարածքում
սողուններից հայտնի են գյուրզան, լորտուները, դեղնափորիկը,
իժը: Թռչուններից տարածված են վայրի հնդկահավը,
քարարծիվը, սպիտակագլուխ անգղը, կաթնասուններից` գորշ
արջը, վարազը, այծյամը, գայլը, աղվեսը, գորշ նապաստակը,
լայնականջ ոզնին:
Շիկահողի արգելոցը
5. Շատերը են գալիս բարձրանալու Խուստուփ լեռը:
Խուստուփ լեռան ճանապարհին է Գեղանուշ համայնքը,
որտեղ կան պատմական հուշարձաններ: Գյուղն ունի
հետաքրքիր ավանդույթներ, ինչպես նաև առասպելներ
և հետաքրքիր պատմություններ՝ կապված
Գեղանուշում ծնված խիզախմարդկանց հետ
(էթնոտուրիզմի տարր): Գյուղի սբ. Հռիփսիմե եկեղեցու
բակում դրված են նախաքրիստոնեական
դարաշրջանին պատկանող մի քանի Վիշապաքարեր:
Շատ կհետաքրքրեն հուշարձան-դամբարանները,
որոնք կառուցվել են մոտ 4000 տարի առաջ և առայժմ
չեն պեղվել»: Գյուղում կա նաև հանքային ջրի փոքր
աղբյուր:
Շիկահողը` էկոտուրիզմի կենտրոն
6. Գյուղում կարող են զարգանալ էկոտուրիզմի բազմաթիվ
տեսակներ, ներառյալ լեռնամագլցումը, վայրի
կենդանիների դիտումը և արշավները: Շիկահողում
կարող են զարգանալ նաև պատմամշակութային
տուրիզմը և էթնոտուրիզմը:
Գյուղում` ուտելիքներից հայտնի է չիրաթթուն,
մասրաթթուն, հոնաթթուն, խաշ-խաշը, թռնաճաշը,
կորկոտը, տոլմաների բազմազան տեսականին,
մասուրի, ալոճի գինին, մոշի օղին, շորվան: Ու քանի որ
ուսումնասիրողները խորհրդատվության կարիք ունեն
նաև հանրային հատվածից, մեր կողմից հավելենք, որ
այս ուտեստները հաստատ չեն կարող քրիստոնեական
շրջանի լինել:
