1. Elektriciteitsschaarste en afschakelplan winter
2014 - 2015
Anne Martens
Arrondissementscommissaris
verantwoordelijk voor de noodplanning
21 oktober 2014

2. 2

3. ► Overzicht
1. Afschakelen – waarom ?
2. Wat is het ‘afschakelplan ?’
3. Waar gaat het licht uit?
4. Wat is de rol van de gouverneur ? Hoe bereiden
we ons voor ?
5. Wanneer zal u op de hoogte gebracht worden? –
Aspect crisiscommunicatie

4. ► Afschakelen – waarom ?
• Problemen met de 3 kerncentrales
• België is sterk afhankelijk van ingevoerde stroom
(3500 MW)
• Noodzaak van een evenwicht tussen productie en
verbruik → zo niet risico op ‘blackout’
4

5. ► Enkele kerncijfers voor België
• Totale productiecapaciteit: 15000 MW ( 20000
MW in 2012)
- Capaciteit kernenergie: 6000 MW
Tihange 2 + Doel 3: 2100 MW
Doel 4: 1039 MW
- Capaciteit hernieuwbare: 3000 MW
- Capaciteit andere energiën: 6000 MW ( 11000 MW in 2012)
• Importcapaciteit België: 3500 MW
• Winterpiekbelasting: 10000 à 14000 MW
22/10/2014 5

6. ► De impact van een Black-out is enorm
• Financiële en sociale impact van een Black-out
in België
• 1 uur :120 MEUR/u (Oostenrijkse simulator)
wordt als de accuraatste raming beschouwd
• 2 uur: 170MEUR/U
• 8 uur: De kosten zullen exponentieel stijgen
22/10/2014 6

7. ► Wie beslist?
• Minister van Economie en de Minister van
Energie
• Advies van Elia
&

8. ► Wanneer afschakelen en hoe hoog is de
kans op een afschakeling ?
• Kansberekening is onmogelijk !!
• Verschillende factoren bepalen of afschakeling
noodzakelijk is :
- koude winter of niet
- koudegolf beperkt tot België of zijn alle buurlanden
ook getroffen ?
- kan Doel 4 nog tijdig heropgestart worden ?
- levert de solidariteit een voldoende besparing op om
afschakeling te voorkomen ?
8

9. ► Wat is het afschakelplan ?
• 5 zones, in elke zone 6 schijven
• Provincie West-Vlaanderen : 28 gemeenten
waarvan
- 10 in schijf 4
- 18 in schijf 5
• Afschakelplan = het ultieme redmiddel
• Elke schijf vertegenwoordigt 500 MW
9

10. ► Waar gaat het licht uit ?
10

11. ► Wanneer wordt afgeschakeld ?
• Als vraag en aanbod niet langer in evenwicht zijn
• Meest waarschijnlijk tussen
17 en 20 uur (= piekuren stroomverbruik)
11

12. ► Wie krijgt in afgeschakelde schijf wel
elektriciteit?
• Wie?
De prioritaire gebruikers: ziekenhuizen en
psychiatrische ziekenhuizen
• PAS OP!!!
Slechts 10% wordt na 15 min terug voorzien van
elektriciteit

13. ► Rol provinciegouverneur bij stroompannes
• GEEN rechtstreekse rol voor de
provinciegouverneur om elektriciteitsproblemen
op te lossen
• ENKEL bevoegd voor noodplanning en
crisisbeheer
- toezien op behoud van openbare veiligheid,
openbare orde en gezondheid bevolking
- anticiperen op gevolgen van het uitvallen van kritieke
infrastructuur / essentiële diensten

14. ► Hoe bereiden we ons voor ?
• Wanneer?
reeds in de winter 2012 – 2013 toen al kans op een
afschakeling van de elektriciteit werd aangekondigd
• Hoe?
- inzicht verwerven in de mogelijke problemen die kunnen
opduiken
- inventariseren van bruikbare / nuttige informatie
- opmaak van een risico-analyse door de provinciale
veiligheidscel
14

15. ► Risico-analyse: aan welke risico’s moet
gedacht worden ? (1)
1. kwetsbare personen
- patiënten (medische discipline)
- niet-zelfredzame burgers
2. kritieke locaties
- Drinkwatervoorzieningen
- Overstromingsgevaar
- gevaarlijke verkeerspunten
- kwetsbare bedrijven / SEVESO-bedrijven
- spoorovergangen / bruggen
- scheepvaartverkeer
15

16. ► Risico-analyse (2)
- Scholen
- telecommunicatie
- ASTRID-radiocommunicatie hulpdiensten
16

17. ► Crisisbeheer: Wie doet wat? Federaal
• Dag -1: Afkondiging federale fase
• Wat doet het Crisiscentrum van de Regering:
- Situatie inschatten
- Communicatiestrategie
- Bovenlokale middelen: Defensie, civiele
bescherming, federale politie
-HCS112
- Astrid
- Telecommunicatie
- Spoor- en luchtverkeer
- Internationale afstemming

18. ► Wat doet het CC-Prov (1)?
• Dag -1 Afkondiging provinciale fase
• Taken:
- analyse van impact op provinciale instellingen en
infrastructuren:
° gevangenissen
° bovenlokale waterafvoersystemen
° bovenlokale drinkwatervoorzieningen
° regionale verkeerspunten

19. ► Wat doet het CC-Prov (2)
- Crisisbeheer
- Garanderen openbare orde en veiligheid
- Coördineren en uitvoeren federale maatregelen
- Informeren burgemeesters
- Informeren crisiscentrum
- Verspreiden gemeenschappelijke communicatie via
eigen kanalen

20. ► Provinciaal crisiscentrum KAM-gebouw Brugge

21. ► Wat doet het gemeentelijk
coördinatiecomité?
• Opvolgen impact op gemeentelijk niveau
- verpleeg- en verzorgingshuizen
- Waterafvoersystemen
- verkeer
• Crisisbeheer
• Garanderen openbare orde en veiligheid
• Uitvoeren maatregelen federaal en provinciaal
niveau
• Informeren gouverneur
• Inzet eigen kanalen voor gemeenschappelijke
communicatie

22. ► Hoe verloopt de (crisis-)communicatie? (1)
• Dag -7: communicatie over een mogelijke dreiging
van elektriciteitsschaarste
- Opgevolgd door Elia (www.winterklaar.be vanaf 01/11 online)
- Gecommuniceerd door:
• FOD Economie/energie naar crisiscentrum van de
regering (CGCCR) en
• CGCCR naar crisispartners : oa gouverneur
• Gouverneur naar burgemeesters
• Alle instanties communiceren via de media en eigen
kanalen naar de burgers: oproep tot solidariteit om in
piekmoment minder elektriciteit te gebruiken (ook in
niet afgeschakelde gebieden!) ►door gezamenlijke
inspanning kan afschakeling vermeden worden!!!!
22

23. ► Hoe verloopt de (crisis-)communicatie? (2)
• Dag -1: communicatie over al dan niet effectieve
afschaling
- Opgevolgd door Elia
- Gecommuniceerd door:
• FOD Economie/energie naar crisiscentrum van de
regering (CGCCR) en
• CGCCR naar crisispartners : oa
• gouverneur naar burgemeesters
• Alle instanties communiceren via de media en eigen
kanalen naar de burgers: overnemen van richtlijnen
opgesteld door CGCCR (welke schijven, tijdens welke
uren, maatregelen voor tijdens en na de
afschakeling…) + lokale maatregelen (waar infopunt
gevestigd, onthaalcentrum…)
23

24. ► Wat kan u als onderneming doen om kans
tot afschakeling te verkleinen? (dag-7)
• Verlichting
- Doof lichten in toiletten, fotokopielokalen, gangen,… bij het
verlaten
- Beperk de verlichting in burelen, werkplaatsen, opslagplaatsen…
(hou het veilig!)
- Vermijd alle buitenverlichting (lichtborden)
• Elektrische verwarming:
- beperk de verwarming overdag tot 19-20°C
- verlaag de verwarming ‘s nachts tot 15-16°C.
• Elektrische apparaten:
- aangepaste (energiezuinige) apparaten
- uitschakelen wanneer niet in gebruik (geen waakstand)
- werk met contactdozen met een aan/af-schakelaar

25. ► Nuttige links
• Infonummer FOD Economie: 0800 120 33
• www.winterklaar.be : (vanaf 01/11 online ) hierop
komt indicator over dreiging op stroomtekort met
vooruitblik van 5 dagen
• Verder:
- de site van de FOD Economie
(http://economie.fgov.be)
- de website van het Nationaal Crisiscentrum :
http://crisiscentrum.be
- De website van het Vlaams Energieagentschap
(http://www.energiesparen.be/)

26. ►Vragen?

27. ► Contactgegevens.
Anne Martens
Arrondissementscommissaris bevoegd voor de
noodplanning
Anne.martens@ibz.fgov.be
050 30 16 06
0495 62 00 30
Federale dienst openbare hulpverlening :
fdoh.wvl@ibz.fgov.be
050/301.611
27