1.
Punoi: Anida Rroshi
Pranoi: Dr. EMA KRISTO

2.

Hipoteza

Qëllimi

Objektivat

Aftësitë e të menduarit kritik në Tik.

Mënyrat e zhvillimit të të menduarit kritik në Tik.

Rreziqet e mos përdorimit të aftësive të të menduarit kritik në Tik.

Çfarë duhet të bëjë një mësues në klasë për të zhvilluar të menduarin
kritik te nxënësit?

Rekomandime

Përfundime

3.
HIPOTEZA
 Inkurajimi
i nxënësve të mendojnë në mënyrë kritike
në kontekstin e teknologjisë së informacionit dhe
komunikimit.
QËLLIMI
 Qëllimi
i kësaj teme është paraqitja e marrëdhënies
midis mendimit kritik dhe teknologjisë së
informacionit dhe komunikimit.

4.
OBJEKTIVAT

Të nxisim nxënësit për përdorimin e kompjuterave dhe
formave të tjera të teknologjisë në procesin e të nxënit

Të nxisim qëndrimet ndaj përdorimit të TIK-ut nëpërmjet
rritjes dhe zhvillimit të aftësive të të menduarit, duke
përfshirë edhe nivelet më të larta të menduarit, të menduarit
krijues, të menduarit kritik, të menduarit sistematik dhe
aftësitë e tjera përkatëse të menduarit për nxënësit në
mjediset e TIK-ut në klasë.

Të përmirësojnë aftësitë dhe praktikave të mësimdhënies
dhe të mësuarit për mësuesit që të çojnë në një rritje të
efektivitetit të integrimit të TIK-ut në mjediset mësimore.

5.
AFTËSITË E TË MENDUARIT KRITIK NË
TIK

Të menduarit kritik ka katër komponentë kryesorë:

1. Aplikimi – përdorimi i dijeve dhe të kuptuarit për të
përfunduar detyrat.

2. Analiza – ndarja e informacionit apo gjërave në
komponente.

3. Sinteza - integrimi dhe kombinimi i burimeve të
ndryshme të informacionit.

4. Vlerësimi – matja e vlerësimit, meritës, ose çdo
informacioni me vlerë.

6.
Të mësojmë nxënësit përmes zhvillimit të mendimit kritik
kërkon krijimin dhe plotësimin e disa kushteve gjatë mësimit,
të cilat ndihmojnë dhe nxisin të menduarin kritik te nxënësit,
si dhe mbështesin këtë lloj mësimdhënie:






Sigurimi i kohës së mjaftueshme për shpalosjen e përvojave
të mendimit kritik.
Krijimi i mundësive që nxënësit të mendojnë më shumë për
çështje të caktuar.
Marrja parasysh e ideve dhe opinioneve të ndryshme të
dhëna prej nxënësve.
Nxitja e nxënësve për të marrë pjesë në proceset e të
nxënit.
Ofrimi i një mjedisi të lirë bashkëveprimi dhe shmangia e
“rrezikut” se mund t‟i verë dikush në lojë.
Vlerësimi i mendimit kritik të shprehur prej nxënësve.

7.
Për t‟u përfshirë në mendimin kritik në mënyrë të suksesshëm
nxënësit duhet:

Të fitojnë vetëbesimin dhe arsyetimin për dobinë e
mendimeve te veta.

Të përfshihen gjallërisht në procesin e të nxënit.

Të dëgjojnë duke respektuar mendimet e shumta të shokëve.

Të shmangin në vetëdijen e tyre të plotë lindjen e gjykimeve
dhe paragjykimeve për të tjerët.

8.
Karakteristikat e veçanta të zbatimit të mendimit kritik
në shkollë janë:

Puna në grup dhe bashkëpunimi në grup.

Zhvillimi i të menduarit kritik dhe argumentues.

Trajtimi i gjerë i arsyetimit shkencor.

Të nxënit në të gjitha lëndët.

Vendosja e theksit te vlerësimi i fakteve, kompetenca dhe
besueshmëria.

Modulet për të shkruarin si njësi më vete me përshkallëzim
gradual.

Koleksione të mëdha e të shumëllojshme ushtrimesh.

9.
MËNYRAT E ZHVILLIMIT TË MENDUARIT KRITIK
NË TIK.

Së pari, si një rregull i përgjithshëm, duhet të nxisim një
rrugë kritike për të folurit.

Së dyti, duhet të pyesësh gjithmonë “pse?” dhe jo vetëm një
herë. Kur merret përgjigja pyet “pse?” përsëri.

Së treti, pyet “Si e dini”. E përdorim këtë pyetje në të njëjtën
mënyrë si “Pse-ja”, veçanërisht për burime informacionesh
ose njerëzish.

Së katërti, gjej disa burime të mira

Së pesti, zhvillo aktivitete të mira.

10.
RREZIQET E MOS PËRDORIMIT TË AFTËSIVE TË
MENDUARIT KRITIK NË TIK
Në Psikologjinë e Edukimit, theksohet se nuk ka rëndësi
nëse nxënësit përdorin vetëm një apo më shumë burime
teknologjike, në klasë sigurohu që:

Të zgjidhni programe të përshtatshme që nxisin të mësuarit,
kreativitetin dhe ndërveprimet sociale.

Të kontrollojmë me imtësi gjithë nxënësit ndërkohë që
punojnë në kompjuter.

Kujdesu për nxënësit kur janë në kompjuter.

11.
ÇFARË DUHET TË BËJË NJË MËSUES NË KLASË PËR TË
ZHVILLUAR TË MENDUARIN KRITIK TE NXËNËSIT?

1. Të inkurajosh nxënësit të pyesin

2. Duke i lënë nxënësit të vendosin vetë për gjëra të
ndryshme.

3. Të lejosh nxënësit të bëjnë gabime

4. Lavdëro nxënësit për përpjekjet e tyre

5. Bëj pyetje që nuk kërkojnë vetëm përgjigje me „po‟ ose „jo‟

6. Lexo me zë të lartë në klasë dhe bëj pyetje rreth leximit.

7. Bëhu model i mendimit kritik në klasë.

12.
REKOMANDIME

Nxënësit duhet të jenë në gjëndje të identifikojnë dhe të
përcaktojnë problema të njëjta dhe pyetje kuptimplota për
hulumtimet që do të bëjnë.

Nxënësit duhet të dizenjojnë dhe menaxhojnë aktivitete /
eksperimente për të zhvilluar një zgjidhje ose një projekt.

Nxënësit duhet të mbledhin dhe të sigurojnë të dhëna për të
identifikuar zgjidhjen ose të marin vendime të informuara të
tilla si:
•Duke identifikuar një problem të vështirë;
•Duke planifikuar një plan sistematik hulumtimi;
•Duke prezantuar të rejat e hulumtimit;

13.

Studentët me aftësi të mira kompjuterike të demonstrojnë
një nivel më të lartë të të menduarit kritik.

Është e domosdoshme që nxënësit të mësojnë dhe të
përdorin aftësitë e të menduarit kritik për të zgjidhur
problemet, për të vlerësuar materialet dhe burimet që
gjenden në internet, për të mbrojtur veten dhe reputacionin
e tyre në botën e mediave sociale.

Roli i mësuesit është ti pajisë nxënësit me dijet, kuptimet
dhe praktikat e përdorimit të aftësive të menduarit kritik, për
të vlerësuar vlefshmërinë e asaj që ata lexojnë, shohin dhe
dëgjojnë në media dhe në internet.

14.
PËRFUNDIME

Aplikimi i metodave të ndryshme në mësimdhënie për të
nxitur mendimin kritik tek nxënësi si dhe zgjidhjen e
problemave.

Nxënësit punojnë me detyra duke përdorur mjetet e TIK, me
të cilën nxitet mendimi kritik, zgjidhja e problemeve dhe
kreativiteti

Duhet të përdorin njohuritë e tyre për të menduarin kritik për
të hulumtuar, për të përpunuar të dhënat, për të përdorur
mjetet multimediale, për të bashkëpunuar, për të
komunikuar, për të zgjidhur probleme.

15.

Si konkluzion, sipas studimeve, të menduarit kritik mund
dhe duhet promovuar që në klasat fillore pasi zhvillon
aftësitë njohëse, bashkëpunimin, kreativitetin si dhe motivon
nxënësit.

Të menduarit kritik, promovon idetë dhe mendimin nga
këndvështrime të ndryshme, duke i bërë nxënësit të
gjykojnë drejtë dhe siç duhet, të marrin vendime të zgjuara
dhe të bëjnë zgjedhjen e duhur