Programación 2o ciclo de Primaria: 3er curso

PROGRAMACIÓN 2º CICLO DE PRIMARIA

3.º CURSO

1

INTRODUCIÓN
CARACTERÍSTICAS DO CICLO
O Segundo Ciclo de Educación Primaria comprende os cursos de terceiro e cuarto, en idades
comprendidas entrre os oito e dez anos cun desenrolo evolutivo particular que condiciona o
proceso de ensino-aprendizaxe e que teremos en conta á programar o curriculo.
O Segundo Ciclo, é o ciclo da consolidación de coñecementos e descubrimentos doutros
novos e novas formas de aprendizaxes. Os obxectiivos curriculares propoñen a construción dunha
base imprescindible onde se sustentarán novas aprendizaxes.
Algunhas das características psicoevolutivas do alumnado deste nivel son:
Desenrolo psicomotor: O coñecemento básico do corpo xa está superado pola
maioría do alumnado. É un ciclo marcado por unha sensible estabilidade en tódolos aspectos
como consecuencia de que apenas se producen cambios estructurales no corpo o que posibilita
movementos máis eficaces e económicos, o que fai que melloren as coordinacións ese
estabilicen a dominancia lateral e ocular.
Desenrolo cognitivo: Continuarán no estadio de operacións concretas o que lles
obriga a manipular os obxectos, a linguaxe dos conceptos que se propoñen vai aumentando en
complexidade. Manexan con soltura os símbolos en sustitucións das cousas. Comenzan a
realizar reflexións sistemáticassobre as actividades que levas a cabo, polo que intentan
ordenar, clasificar e comparar.
Desenrolo da linguaxe: Destribuen e ordean bastante ben as palabras e as
oracións no espacio-tempo. Todavía presentan moitas dúbidas ortográficas. Len xa con certa
fluídez, ainda que poden presentar algúns tropezos. Por iso é necesario seguir traballando a
comprensión lectora.
Desenrolo social: Teñen maior autonomía en relación ós pais tanto para buscaros
seus propios xogos como para “saír de apuros”. Teñen moita vitalidade: xogan, pelexan, falan
todos ao mesmo tempo,entusiasmanse, competen… Ë este un campo no que é posible
desenrolar unha interesante acción educativa,centrando a actividade do alumnado. Manifestan
gran interese polo que ocorre fora da familia. O compañerismo é típico destas idades, a
pertenencia ao grupo é o núcleo vital en torno ao cal se desenvolven as súas actividades.
Ademais destas características xerais o profesorado deste ciclo esforzámonos en coñecer as
diferencias individuais do alumnado,recollendo datos dos pais e dos compañeiros do centro e todo
o que nos poda axudar a programar o curriculo.

GRUPO DE TERCEIRO
Número de alumnos e alumnas – 20
Características do alumnado – Grupo moi heteroxéneo, con diferentes ritmos de aprendizaxe,
cóstalles centrarse nas tarefas escolares.
Hai dous alumnos que necesitan atención especializada por parte dun especialista en
Audición e Linguaxe.
Outro alumno que recibe tratamento por Déficit de Atención.
E outros dous alumnos pendientes valorar por presentar dificultades nas relacións co grupo,
na atención, nalgunha das Competencias Básicas, ou por ter problemas de saúde.

2

Son solidarios con respeto ao grupo. Son activos e participativos .
Neste curso intentaremos incorporar como eixo da nosa programación as competencias
básicas. Entendendo estas como a aprendizaxe indispensable que deben desenrolarse dende
tódalas áreas e que posibilitan a realización persoal do alumnado para convertilos en cidadáns
activos,responsables e con sentido crítico, dotados de habilidades que lles permitan aprender
durante toda a súa vida .
Na nosa Comunidade Autónoma regulouse o currículo de Educación Primaria polo
Decreto 130/2007 de 28 de xullo no que se establecen oito competencias, que son:

Competencia en comunicación lingüística. Pretende garantir o desenrolo de habilidades como
falar, ler,escoitar,escribir, comprender, conversar.
Competencia matemática. Axuda a comprender a sociedade actual, o razonamento matemático
está presente na solución de moitas situacións. Para valernos axeitadamente na vida cotiá é
necesario dominar os números, as operacións, as unidades de medida, a representación da
realidade.

Competencia no coñecemento e a interación no mundo físico. Impulsa o coñecemento e o
coidado de un mesmo e do mundo no que vivimos,defendendo o coidado da propia saúde,de
tódolos seres vivos e do medio ambiente en xeral.
Competencia dixital. Motiva odescubrimentodas tecnoloxías da información como constructoras de
coñecementos, manexo das mesas; visión crítica e utilización responsable na vida cotiá.
Competencia social e cidadá. Prepara ao alumnado para vivir na nosa sociedade, formando parte
dela como cidadán que participan cívicamente convivindo con as demais persoas,fomentando o
desenrolo de valores como a solidaridade, a paz, o respeto as ideas dos outros, a participación,
etc.
Competencia cultural e artística. Permite desenrolaro sentido artístico a través das
manifestacións presentes en diversos campos da sociedade (como a literatura, a música e outras
expresións artísticas ).
Competencia para aprender a aprender. Pretende dotar ao alumno de ferranmentas e
estratexias individuais e colectivas que lle permitan aprender de xeito útil,ser capaz de coñecer as
súas posibilidades, facerse preguntas, autoavaliarse, ser constante etc.
Autonomía e iniciativa persoal. Incentiva o coñecemento de si mesmo e a autoestima, aprender
dos erros, o control emocional, o esforzo e a autosuperación, etc como actitudes necesarias para
cooperar con os demais e levar a cabo tarefas e proxectos individuais e colectivos.
OBXECTIVOS DO CURSO
Autonomía persoal. 1. Ser capaz de aprender a aprender. Onde? Como? Cando? Con quen? 2.Ser
capaz de ver as dificuldades na propia aprendizaxe.3. Ser capaz de superar os obstáculos do día a
día. 4. Ser capaces de elaborar e cumplir as propias normas de aula.
RECURSOS DIDÁCTICOS
Ademais dos libros da editorial Santillana, cada alumno traerá tres cadernos de exercicios e
problemas de matemáticas da editorial Bruño. Un caderno de vocabulario, un de comprensión
lectora e outro de expresión lectora, os tres da editorial Bruño.

3

Empregaránse tamén carteis, mapas, reproducións do corpo humano, o invernadoiro, figuras
xeométricas con volume etc. É dicir todo tipo de material do que dispón o centro.
MEDIDAS DE ATENCIÓN E REFORZO EDUCATIVO
Terán RE aqueles alumnos e alumnas que no ciclo anterior xa o tiveron e no presente curso siguen
necesitandoo, por non acadar algunhas das competencias básicas, por non superar as probas de
avaliación inicial, para prever a consolidación das DA ou por ter algunha dificultade específica.
Hai unha alumna que terá que saír da aula para recibir atención especializada por parte da
profesora de AL, durante unha sesión e media á semana.
Tamén recibirá atención especializada da profesora de AL, outro alumno, nunha sesión de vinte
minutos.
Colaborarán ca titora no RE na aula, unha profesora con tres sesións semanais e o especialista de
PT con unha sesión.
UNIDADES DIDÁCTICAS NO COÑECEMENTO DO MEDIO
As unidades didácticas no Coñecemento do Medio estarán relacionadas con:
Temas propostos polos alumnos e alumnas, con temas propostos pola editorial, con temas
relacionados con actividades complementarias e extraescolares e outros temas imprevistos
relacionados con observacións feitas polos propios alumnos, informacións aparecidas nos medios
de comunicación e que pode ser interesante tratalos na aula.
No 1º trimestre serían:
1. O corpo. Aspecto físico

2. O corpo. Os sentidos.
3. Os seres vivos: Nacen, alimentanse, reproducense, e morren. Os seres vivos e o entorno.
Festas tradicionais relacionadas co outono. O Samaín. A esfolla.
4. Animais vertebrados. Animais invertebrados.
5. O Nadal.
6. O planeta Terra.
7. A auga. O mar.
8. O aire. O tempo atmosférico.
9. As máquinas.
10. As paisaxes.
11. A localidade e a poboación. Festas tradicionais relacionadas ca primavera. Os maios.
12. Os traballos ou carencia de…
13. Tipos de traballo. O sector servicio.
14. As institucións da localidade.
4

15. Festival Fin de Curso.
TEMPORALIZACIÓN
Cada unidade didáctica terá unha duración aproximada de quince días. Agás as unidades
relacionadas con temas das actividades complementarias e extraescolares, ou outros temas que
non o precisen.
METODOLOXÍA
Partir dos coñecementos previos.
Presentación dun texto, fotografías,video, documental, ou observación directa.
Relación do tema con outras áreas distintas das que estamos a traballar.
Fixar a atención nas palabras con dificultade léxica ou ortográfica.
Repaso individual ou en grupo das ideas básicas, intentando memorizalas.

Realizar algunhas actividade lúdica relacionada co tema
Reproducir oralme nte ou por escrito o aprendido.
SISTEMA DE CUALIFICACION
Terase moi en conta a presentación de traballos diarios, a adquisición de vocabulario e os controis
de coñecementos. Farase unha supervisión diaria do rendemento dos alumnos e alumnas e
controis que recollan todo o traballo ó longo do curso . O valor aproximado será: Caderno 10%,
traballo diario e esforzo 20%, controis 30%, proba de avaliación 40%.
Afectan a tódalas áreas impartidas pola titora: a temporalización, os obxectivos do curso, a
metodoloxía, o sistema de calificación e as normas de aula.
AREAS DE LINGUA GALEGA E LINGUA CASTELÁ
Para reforzar a lectura, o terceiro curso participa no proxecto lector do centro.
A biblioteca de aula estará formada por libros traídos polos alumnos e polas alumnas, librosl fixos
na aula, e outros libros temporais traídos da biblioteca do centro.
OBXECTIVOS PREVISTOS NO PLAN LECTOR DO CENTRO
Mellorar a pronunciación, ton, velocidade e o ritmo na lectura.

Mellorar a comprensión lectora e ampliar o vocabulario.

Recoñecer a estrutura dun determinado texto (presentación, nó e

desenlace) así como a súa idea principal.

Identificar os personaxes protagonistas e secundarios.

Iniciar o alumnado ao uso do dicionario.

Potenciar o uso das bibliotecas de aula e centro.

-Lectura diaria en clase( media hora a entrada do recreo).

5

TEMPO MINIMO DIARIOA PARA A LECTURA
O tempo dedicado á lectura será de 12,15 a 15,35 horas, todos os días de luns a venres, tal e
como se recollen nos horarios e na PXA.
Lectura en voz alta de todo o grupo en dúas sesións semanais.
Isto non impedirá que en calquera momento pódase ler.
PRÁCTICAS DE FOMENTO DA LECTURA
Formar parte como socio da biblioteca escolar
Ser socio da biblioteca municipal si é posible.
Facer da biblioteca de centro un lugar agradable que estimule aos nenos nenas a súa
utilización.
Manter a biblioteca aberta nos tempos de ocio dos alumnos/as
Utilizar a biblioteca escolar, no día e no horario asinado.
Visitar en grupo a biblioteca municipal.

TICS
Utilizar a sesión semanal asinada, e sempre que sexa posible
Emprego dos CD aportados pola editorial na aula.
Emprego das páxinas webs, tipo EDUCALIM, e outras páxinas da rede, para reforzar tódalas áreas.
OBXECTIVOS

• Saber cales son as partes do corpo.
• Entender cal é a función da pel.
• Comprender que os órganos se atopan non interior do corpo.
• Coñecer algúns dos aspectos que diferencian unhas persoas doutras.
• Aprender como son os ósos, as articulacións e os músculos.
• Comprender que os ósos e os músculos traballan conxuntamente para producir o movemento.

• Coñecer as diferentes etapas da vida.
• Saber que as funcións vitais son a nutrición, a relación e a reprodución.
• Comprender que a nutrición consiste en conseguir enerxía e materiais para o corpo.
• Entender como realizan a nutrición as plantas e os animais.
• Comprender que a función de relación consiste en captar información do exterior e en actuar
consecuentemente con ela.
• Entender como se relacionan os animais e as plantas.
• Comprender como os animais realizan a función de reprodución para ter descendentes
parecidos a eles.
• Aprender que existen dous tipos de reprodución, sexual e non-sexual.
• Coñecer as principais características dos mamíferos.
6

• Saber que existen diferentes grupos de mamíferos e coñecer algunhas das súas características.
• Coñecer as principais características dos réptiles.
• Coñecer as principais características das aves.
• Coñecer as principais características dos peixes.
• Coñecer as principais características dos anfibios.
• Interpretar e realizar secuencias de debuxos.
• Comprender a importancia de elixir ben unha mascota.
• Entender a necesidade de manter hábitos de hixiene para medrar de forma sa.
• Saber que os animais invertebrados son aqueles que non teñen ósos.
• Coñecer algúns grupos de invertebrados, como as medusas, os vermes, os moluscos e os
artrópodos.

• Saber que os insectos son o grupo de animais máis numeroso dos invertebrados.
• Aprender que o corpo dos insectos se divide en cabeza, tórax e abdome, que teñen antenas e
seis patas e catro ás.
• Coñecer as fases da vida dos insectos.
• Identificar os principais grupos de invertebrados por debuxos ou por fotografías.
• Aprender a clasificar animais.
• Aprender que a Terra é un planeta e saber como é.
• Aprender que o Sol é unha estrela e saber como é.
• Aprender que a Lúa é un satélite e saber como é.
• Comprender e explicar como a rotación da Terra dá lugar á sucesión do día e a noite.
• Comprender e explicar como o movemento de translación da Terra da orixe á sucesión das
estacións.
• Coñecer a rotación da Lúa arredor da Terra e as fases lunares.
• Saber cales son e localizar os catro puntos cardinais coa axuda do compás.
• Saber que son un globo terráqueo e un planisferio.
• Coñecer os principais usos da auga.
• Saber que a auga se pode presentar en tres estados: líquido, sólido e gasoso.
• Comprender que a auga pode cambiar de estado e coñecer eses cambios.
• Aprender que a maior parte da auga do planeta se encontra nos océanos e nos mares, e que é
salgada.
• Saber que a auga que se encontra nos continentes é auga doce e que nas montañas altas a
auga encóntrase en estado sólido.
• Comprender e describir o ciclo da auga.

7

• Saber que son e para que serven as máquinas.
• Coñecer as principais utilidades das máquinas.
• Comprender que as máquinas necesitan enerxía para funcionar.
• Comprender a diferenza entre máquinas simples e compostas.
• Coñecer algunhas máquinas simples, como a roda, o plano inclinado e a panca.
• Coñecer algúns dos elementos que forman unha máquina composta.
• Elaborar o modelo dunha máquina.
• Comprender a importancia de manexar as máquinas e as ferramentas con seguridade.
• Recoñecer as características do aire.
• Saber cales son os principais gases que compoñen o aire.
• Definir a atmosfera e recoñecer os fenómenos meteorolóxicos que se producen nela.
• Identificar os elementos que determinan o tempo atmosférico e o clima.
• Comprender o cambio do tempo coas estacións.
• Elaborar táboas de rexistro de datos meteorolóxicos.
• Relacionar o tempo con actividades que se poden realizar.
• Valorar as medidas encamiñadas a reducir a contaminación atmosférica.
• Recoñecer os elementos e as características das paisaxes de montaña, de chaira e de costa.
• Discriminar nunha paisaxe entre os elementos naturais e os humanizados.
• Interpretar adecuadamente un mapa de relevo sinxelo.
• Definir que é un río e identificar as súas distintas partes.
• Relacionar as partes do curso dun río coas súas características.
• Diferenciar un lago dun encoro.
• Discriminar itinerarios nun plano.
• Valorar as medidas que se toman para a conservación da paisaxe.
• Coñecer as características dunha aldea, dunha vila e dunha cidade.
• Distinguir as características das aldeas, das vilas e das cidades.
• Identificar o centro, o ensanche e a periferia no plano dunha cidade.
• Localizar rúas e edificios no plano dunha localidade.
• Diferenciar poboación rural de poboación urbana.
• Clasificar as persoas por grupos de idade.
• Recoñecer as causas polas que a poboación varía.
• Diferenciar entre emigrante e inmigrante.
• Coñecer e respectar algunhas normas viarias

8

• Coñecer as actividades económicas relacionadas coa obtención de recursos da natureza.
• Diferenciar os tipos de agricultura, gandaría e pesca.
• Enumerar e explicar algunhas tarefas agrícolas e gandeiras.
• Coñecer algunhas das melloras técnicas introducidas na agricultura e na gandaría ao longo do
tempo.
• Explicar en que consiste o proceso industrial.
• Diferenciar materias primas e produtos elaborados.
• Distinguir distintos tipos de industrias.
• Saber ler e interpretar un mapa temático.
• Coñecer a importancia dalgún produto agrícola propio da súa comunidade autónoma.
• Valorar a importancia do sector servizos.
• Saber que son os servizos e coñecer os diferentes tipos que hai.
• Explicar que é o comercio e que persoas interveñen nel.
• Distinguir entre comercio por xunto e comercio polo miúdo.
• Saber que son os dereitos do consumidor.
• Saber que son os medios de transporte e distinguir entre públicos e privados.
• Saber que son os medios de comunicación e diferenciar os distintos tipos que existen.
• Saber que é a publicidade e cal é a súa finalidade.
• Criterios de avaliación.
• Recoñecer cal é a institución que goberna un municipio.
• Coñecer as funcións do concello.
• Distinguir as funcións do alcalde e dos concelleiros.
• Saber que son os servizos municipais.
• Clasificar os servizos municipais e explicar en que consisten algúns deles.
• Coñecer o proceso das eleccións municipais.
• Valorar o papel das institucións municipais.
• Recoñecer os cambios que produce o paso do tempo nas persoas e nas cousas.
• Diferenciar entre pasado, presente e futuro.
• Diferenciar entre historia persoal e historia da localidade.
• Identificar e clasificar documentos históricos segundo un criterio dado.
• Coñecer distintas unidades de medida do tempo histórico.
• Explicar a evolución dunha localidade ao longo do tempo.
• Valorar as tradicións e os costumes como unha parte da nosa historia.

9

• Comprender e interpretar unha liña do tempo.
• Respectar os documentos e valoralos como un documento do pasado.
CONTIDOS
• O corpo humano.
• O movemento do corpo.

• As etapas da vida.
• Lectura comprensiva de diferentes tipos de textos.
• Identificación dos trazos que distinguen ás persoas.

• Lectura e interpretación de imaxes.
• Descrición dunha persoa.
• Curiosidade por coñecer o funcionamento do noso corpo.
• Respecto polas persoas por encima dos seus trazos físicos.
• A vista.
• O oído.
• O olfacto, o gusto e o tacto.
• Diferenciación dos cinco sentidos.
• Lectura e interpretación de imaxes.
• Curiosidade por coñecer o funcionamento dos órganos dos sentidos.
• Interese por aprender a protexer os seus ollos e oídos.
• Solidariedade coas persoas que padecen enfermidades que afectan aos órganos dos sentidos,
como os cegos.
• A nutrición.
• A relación.
• A reprodución.
• Lectura comprensiva e interpretación de diferentes tipos de imaxes.
• Identificación das funcións vitais nos animais e nas plantas.
• Organización de datos nunha táboa.
• Comparación de bosquexos.
• Curiosidade por aprender como viven os animais e as plantas.
• Respecto por todos os seres vivos que nos rodean e desexo de coñecer as especies máis
necesitadas de protección.
• A nutrición.
• A relación.

10

• A reprodución.
• Lectura comprensiva e interpretación de diferentes tipos de imaxes.
• Identificación das funcións vitais nos animais e nas plantas.
• Comparación de bosquexos.
• Curiosidade por aprender como viven os animais e as plantas.
• Respecto por todos os seres vivos que nos rodean e desexo de coñecer as especies máis
necesitadas de protección.

• Os mamíferos.
• Os réptiles e as aves.
• Os peixes e os anfibios.
• Identificación do grupo de vertebrados ao que pertence un animal mediante fotografías.
• Compleción e rotulación de esquemas.
• Elaboración e compleción de secuencias de debuxos.
• Curiosidade por aprender máis sobre os animais vertebrados.
• Interese por distinguir a que grupo pertencen os distintos animais.
• Curiosidade por coñecer as especies de vertebrados ameazadas da Comunidade de Madrid e
desexo de protexer todas as especies
• Os animais invertebrados.
• Os insectos.
• Debuxo de animais a partir de fotografías ou do natural.
• Identificación e clasificación de distintos animais a través de debuxos ou fotografías.
• Curiosidade por coñecer os distintos grupos de invertebrados.
• Gusto pola observación de animais pequenos.
• Respecto por todos os animais, en especial polos invertebrados.
• A Terra, o Sol e a Lúa.
• A Terra e a Lúa móvense.
• A Terra e a súa representación.
• Identificación da Terra, o Sol, a Lúa e diversos planetas do Sistema Solar a través de
ilustracións.
• Interpretación e comparación de gráficos.
• Localización dos puntos cardinais cun compás.
11

• Elección dun instrumento científico.
• Curiosidade por coñecer o lugar que ocupa o noso planeta no Sistema Solar.
• Interese por comprender como se produce a sucesión do día e a noite
• Interpreta correctamente sobre o mapa o plano indicacións referidas aos puntos cardinais.
• A auga e os seus estados.
• A auga na natureza.
• O ciclo da auga.
• Identificación dos distintos estados da auga.
• Lectura comprensiva e elaboración de gráficos.
• Realización de experimentos científicos, concretando os resultados nunha táboa.
• Elección de actitudes responsables co gasto de auga.
• Curiosidade por coñecer como ocorre o ciclo da auga.
• Interese por coñecer como chega a auga potable ata os nosos fogares.
• As máquinas.
• O interior das máquinas.
• Identificación de máquinas simples.
• Elaboración de modelos de máquinas a partir de fotografías.
• Identificación de pezas dunha máquina composta.
• Elección dunha máquina en función das súas características.
• Curiosidade por coñecer para que serven e como funcionan as máquinas.
• Interese pola observación do interior dunha máquina.
• O aire.
• O tempo atmosférico e o clima.
• As estacións.
• Observación de fenómenos atmosféricos.
• Lectura e interpretación de imaxes e símbolos.
• Elaboración dunha táboa de tempo atmosférico.
• Interese por recoñecer os compoñentes do aire.
• Curiosidade polos aspectos relacionados co tempo atmosférico e as estacións.
• Curiosidade por coñecer as consecuencias da contaminación do aire para o planeta.
• Define a atmosfera.
• Recoñece os fenómenos meteorolóxicos.

12

• Identifica os elementos que determinan o tempo e o clima.
• Coñece os instrumentos que se empregan para medir o tempo.
• Coñece os cambios de tempo de cada estación.
• Realiza táboas de rexistro de datos meteorolóxicos.
• Valora a importancia das medidas encamiñadas a reducir a contaminación atmosférica.
• As paisaxes de interior.
• As paisaxes de costa.
• Ríos, lagos e encoros.
• Observación de ilustracións.
• Lectura e interpretación de mapas de relevo sinxelos.
• Discriminación de itinerarios.
• Interese por coñecer os diferentes tipos de paisaxes.
• Respecto pola conservación da natureza.
• Curiosidade por coñecer as consecuencias da intervención do home na paisaxe.
• As aldeas e as vilas.
• As cidades.
• A poboación.
• Observación e comparación de ilustracións e fotografías.
• Localización nun plano de zonas, rúas e edificios.
• Curiosidade por coñecer as vantaxes e os inconvenientes do campo e da cidade.
• Valoración dos esforzos que fan algunhas persoas por mellorar a vida nas vilas e nas cidades.
• Respecto polas normas viarias.
• A agricultura.
• A gandaría, a pesca e a minaría.
• O traballo nas fábricas.
• Lectura dun mapa temático.
• Interese por coñecer as distintas actividades económicas.
• Curiosidade por saber en que consiste o proceso industrial.
• Valoración do traballo que realizan agricultores, gandeiros, pescadores e mineiros.

13

• Interese por saber organizar o propio tempo
• Os servizos.
• O comercio.
• Os transportes e as comunicacións.
• Interpretación de anuncios publicitarios.
• Lectura e interpretación dos símbolos das etiquetas dos produtos.
• Interese por coñecer os diferentes traballos do sector servizos.
• Curiosidade por saber en que consiste o comercio e as persoas que interveñen.
• Interese por coñecer os medios de transporte e os medios de comunicación e valoración da
súa utilidade.
• Interese por ser un consumidor responsable.
• O paso do tempo.
• Os recordos do pasado.
• Unha localidade a través do tempo.
• Recoñecementos de documentos históricos.
• Lectura e elaboración dunha liña do tempo.
• Curiosidade por recoñecer os cambios que se producen co tempo.
• Interese por diferenciar entre historia persoal e historia da localidade.
• Valoración dos documentos históricos.
• Interese por diferenciar presente, pasado e futuro.
• Curiosidade por realizar unha liña do tempo.
•
CRITERIOS DE AVALIACIÓN
• Recoñece as partes do seu corpo.
• Coñece algúns órganos internos.
• Sabe que todos somos diferentes, pero temos os mesmos dereitos.
• Coñece a función dos ósos, das articulacións e dos músculos.
• Analiza movementos sinxelos.
• Enumera as etapas da vida.

14

• Describe fisicamente outras persoas e a si mesmo.
• Entender como os sentidos captan os distintos tipos de información e a fan chegar ao cerebro.
• Saber que os ollos son os órganos do sentido da vista e que serven para captar a luz.
• Coñecer as distintas partes do ollo.
• Saber que os oídos son os órganos do sentido do oído.
• Coñecer as distintas partes do oído.
• Saber que o nariz é o órgano do sentido do olfacto.
• Saber que a lingua é o órgano do sentido do gusto.
• Saber que a pel é o órgano do sentido do tacto.
• Recoñece os distintos tipos de información que recibimos a través dos cinco sentidos.
• Coñece os órganos dos sentidos.
• Recoñece en ilustracións as principais partes do ollo e do oído.
• Coñece e practica medidas de prevención e hixiene dos órganos dos sentidos, especialmente
dos ollos e dos oídos.
• Explica como participa o cerebro na percepción.
• Rotula bosquexos dos órganos dos sentidos.
• Coñece as funcións vitais que realizan os seres vivos.
• Comprende para que serve a nutrición e sabe como a levan a cabo os animais e as plantas.
• Comprende que é a función de relación e sabe como a realizan os animais e as plantas.
• Comprende para que serve a función de reprodución e sabe que pode ser reprodución sexual
ou non-sexual.
• Coñece as vantaxes e as desvantaxes das sementes e dos gallos como forma de reproducir
unha planta.
• Coñece a importancia de protexer os seres vivos.
• Compara bosquexos e extrae conclusións a partir deles.
• Enumera os cinco grupos de animais vertebrados.
• Enumera as características principais de cada un dos grupos de vertebrados.
• Recoñece a que grupo de vertebrados pertence un animal e razoa a súa resposta.
• Coñece algúns dos vertebrados ameazados que existen na Comunidade de Madrid.

• Interpreta e rotula secuencias de debuxos.
• Enumera diversos grupos de animais invertebrados: medusas, vermes, moluscos e artrópodos.
• Debuxa animais tomando como modelo unha fotografía ou a realidade, empregando unha lupa
se é preciso.
• Recoñece a que grupo de invertebrados pertence un animal e razoa a súa resposta.

15

• Identifica as partes dun insecto a partir de fotografías ou debuxos.
• Coñece algúns dos invertebrados da súa comunidade.
• Coñece a importancia de protexer os seres vivos.
• Compara bosquexos e extrae conclusións a partir deles.
• Explica por que a auga é importante para as persoas, os animais e as plantas.
• Identifica cambios de estado da auga e noméaos.
• Indica os lugares nos que se encontra a auga na natureza, nos seus diversos estados.
• Realiza un experimento, recolle os datos e extrae conclusións.
• Describe o ciclo da auga e sinala os cambios de estado da auga e tamén os cambios de
posición.
• Describe o camiño da auga desde o punto de captación ata os nosos fogares, e desde estes
ata os ríos.
• Coñece e aplica estratexias para aforrar auga.
• Identifica máquinas no seu contorno.
• Enumera diversas utilidades das máquinas.
• Relaciona diversas máquinas coa enerxía que empregan para funcionar.
• Recoñece algunhas máquinas simples como a roda, o plano inclinado e a panca.
• Distingue diversas pezas nunha máquina composta: motor, engrenaxes, circuítos eléctricos e
circuítos electrónicos.
• Constrúe un modelo sinxelo de máquina.
• Usa as máquinas dun modo seguro.
• Distingue as principais características das paisaxes de montaña, de chaira e de costa.
• Discrimina nunha paisaxe entre elementos naturais e humanizados.
• Interpreta adecuadamente un mapa de relevo sinxelo.
• Sabe definir que é un río e coñece as súas partes.
• Relaciona cada parte do curso dun río coas súas características.
• Coñece a diferenza entre un lago e un encoro.
• Discrimina itinerarios nun esbozo.
• Valora a importancia de protexer a paisaxe.
• Diferencia unha aldea, unha vila e unha cidade.
• Recoñece as características das aldeas, das vilas e das cidades.
• Identifica os distintos barrios no plano dunha cidade.
• Diferencia entre poboación rural e poboación urbana.
• Clasifica a poboación por grupos de idade.
16

• Sabe que a poboación pode aumentar ou diminuír e coñece as causas.
• Diferencia entre emigrante e inmigrante.
• Coñece e respecta algunhas normas viarias.
• Comprende a situación das persoas emigrantes e valora a súa achega á nosa cultura.
• Coñece actividades económicas relacionadas coa obtención de recursos da natureza e sabe en
que consiste cada unha.
• Coñece os distintos tipos de agricultura, gandaría e pesca.
• Enumera e explica algunhas tarefas agrícolas e gandeiras.
• Diferencia entre materias primas e produtos elaborados.
• Sabe en que consiste o proceso industrial.
• Distingue distintos tipos de industrias.
• Le e interpreta un mapa temático.
• Coñece a importancia dalgún produto agrícola propio da súa comunidade autónoma.
• Valora a importancia do sector servizos.
• Sabe que son os servizos e coñece os diferentes tipos que hai.
• Explica que é o comercio e que persoas interveñen nel.
• Distingue entre comercio por xunto e comercio polo miúdo.
• Sabe que son os dereitos do consumidor.
• Sabe que son os medios de transporte e distingue entre públicos e privados.
• Sabe que son os medios de comunicación e diferencia os distintos tipos que existen.
• Sabe que é a publicidade e cal é a súa finalidade
• Coñecer e valorar unha festa local de Galicia.
• Recoñece a institución que goberna un municipio.
• Coñece as funcións do concello.
• Distingue as funcións do alcalde e dos concelleiros.
• Sabe que son os servizos municipais.
• Clasifica os servizos municipais e explica en que consisten algúns deles.
• Coñece o proceso das eleccións municipais.
• Valora o papel das institucións municipais.
• Coñece e valora unha festa local de Galicia.
• Recoñece os cambios que produce o paso do tempo nas persoas e nas cousas.
• Diferenza entre pasado, presente e futuro.
• Diferenza entre historia persoal e historia da localidade.

17

• Identifica e clasificar documentos históricos segundo un criterio dado.
• Coñece distintas unidades de medida do tempo histórico.
• Explica a evolución dunha localidade ao longo do tempo.
• Valora as tradicións e costumes como unha parte da historia.
• Comprende e interpreta unha liña do tempo.
• Respecta os documentos e valóraos como un documento do pasado.
• Coñece algúns símbolos e monumentos de Galicia.
SISTEMA DE CALIFICACIÓN DAS UNIDADES DIDÁCTICAS
Nas probas de avaliación e nos controis, puntuarase de forma proporcionada os exercicios,
dependendo do grado de dificultade dos mesmos, que podrán variar de 1 a 3 puntos, dun total de
10.
- Puntuarase o esforzo diario, a atención, a participación activa con aportacións referidas ao
tema, ainda que o resultado non sexa óptimo.

- Tamén o traballo dos cadernos, nos que se valorará orde, limpeza, letra (lexible) e
ortografía.
• Este sistema de calificación afectará a tódolas unidades

18

LINGUA CASTELÁ 3.º CURSO

OBXECTIVOS
• Ler fluidamente un texto narrativo.
• Comprender un texto narrativo.
• Recoñecer e utilizar palabras sinónimas.
• Coñecer os distintos tipos de punto e usalos correctamente.
• Recoñecer o sentido global dunha narración oral.
• Comunicarse sen utilizar a linguaxe verbal.

• Recoñecer e utilizar palabras antónimas.
• Comprender o concepto de lingua e coñecer as distintas linguas que se falaban en España.
• Aprender e aplicar a regra ortográfica do son K.
• Escribir descricións de persoas.
• Cambiar o sentido dun texto.
• Ler un texto narrativo coa entoación axeitada.
• Recoñecer e utilizar palabras polisémicas.
• Comprender o concepto de oración.
• Aprender e aplicar a regra ortográfica que regula a escritura do son Z.
• Formar oracións ordenando adecuadamente as palabras.
• Detectar erros nunha narración oral.
• Reconstruír unha mensaxe escrita.
• Ler fluidamente un texto informativo.
• Comprender un texto informativo.
• Recoñecer familias de palabras.
• Comprender os conceptos de son e letra.
• Coñecer e aplicar a regra de escritura do son G suave.
• Describir un obxecto.
• Recitar poemas co ritmo axeitado.
19

• Coñecer o criterio de ordenación de palabras nos dicionarios.
• Identificar as sílabas dunha palabra e coñecer as clases de palabras segundo o seu número de
sílabas.
• Utilizar adecuadamente os signos de interrogación e de admiración.
• Ler un texto narrativo coa entoación adecuada.
• Recoñecer e utilizar palabras derivadas.
• Coñecer as diferentes clases de sílabas.

• Aprender e aplicar a regra de escritura do son R forte.
• Crear un cómic.
• Ler un texto narrativo con fluidez.

• Comprender o contido dun conto.
• Identificar palabras compostas.
• Comprender o concepto de substantivo e diferenciar as clases de substantivos.
• Coñecer e aplicar a regra ortográfica de escritura de palabras co son J.
• Cambiar a orde das palabras dunha oración.
• Tomar notas dalgúns datos dun texto oral.
• Recoñecer as diferenzas entre dous textos.
• Ler un texto narrativo coa velocidade adecuada.
• Formar e utilizar diminutivos.
• Comprender o concepto de xénero dos substantivos.
• Aprender e aplicar a regra ortográfica que regula a correcta escritura de palabras que terminan
en y.
• Elaborar unha invitación.
• Fomentar o interese pola poesía.
• Potenciar a creatividade lingüística.
• Diferenciar tipos de textos.
• Ler correctamente un texto informativo.
• Recoñecer e utilizar aumentativos.
• Comprender o concepto de número dos substantivos.

• Coñecer e aplicar correctamente as regras de división de palabras a final de liña.

20

• Ordenar oracións para formar un parágrafo.
• Dar instrucións de forma oral.
• Consultar un índice para localizar información.
• Ler un texto narrativo con expresividade.
• Localizar palabras no dicionario buscando pola segunda letra e as letras sucesivas.
• Comprender os conceptos de determinante e artigo.
• Aprender e aplicar a regra ortográfica que regula a escritura de coma nas enumeracións.

• Dar instrucións por escrito.
• Recitar poemas co ritmo adecuado
• Ler un texto narrativo de forma fluída.

• Comprender o texto narrativo.
• Identificar palabras colectivas.
• Comprender o concepto de adxectivo e as súas diferentes posicións.
• Escribir correctamente palabras con br e bl.
• Inserir oracións nun parágrafo.
• Comprender anuncios radiofónicos.
• Ler un texto narrativo con expresividade.
• Recoñecer e utilizar palabras parónimas.
• Coñecer os pronomes persoais.
• Aprender e aplicar a regra ortográfica que regula a correcta escritura de palabras con z e con d
final.
• Unir oracións.
• Escribir dedicatorias.
• Comprender e utilizar frases feitas.
• Comprender os conceptos de verbo e conxugación.
• Aprender e aplicar a regra ortográfica sobre a correcta escritura de palabras terminadas en -illo,
-illa.
• Recitar poemas co ritmo adecuado.
• Analizar a cuberta dun libro.

21

• Ler un texto dramático coa entoación adecuada.
• Comprender un texto dramático.
• Identificar nunha entrada de dicionario os distintos significados que pode ter unha palabra.
• Comprender o concepto de tempo verbal.
• Aprender e aplicar algunhas das regras ortográficas que regulan a escritura dos dous puntos.
• Ordenar feitos ao escribir textos.
• Identificar e recordar os detalles dun texto oral.
CONTIDOS

• A sinonimia.
• A comunicación.
• O punto.

• Lectura do conto.
• Recoñecemento dos elementos esenciais do conto.
• Manipulación de oracións.
• Resumo dunha narración oral.
• Utilización da linguaxe non-verbal.
• Interese polos textos escritos como fonte de aprendizaxe.
• Valoración e respecto das normas que rexen a interacción oral.
• A antonimia.
• A lingua e as linguas de España.
• O son K.
• Lectura do conto Rosalinde se enfada.
• Recoñecemento de elementos esenciais do conto.
• Descrición dunha persoa.
• Transformación de textos.
• Respecto e aprecio pola diversidade lingüística de España.
• Valoración e aprecio polos textos literarios como recurso de goce persoal.
• A polisemia.
• As oracións e as palabras.
• O son Z.
• Lectura do texto narrativo Las lágrimas de Justino.
• Formación de oracións con sentido.
• Reconstrución dunha mensaxe escrita.

22

• Valoración e aprecio dos textos literarios como recurso de goce persoa.
• Describir de memoria.
• Familia de palabras.
• Sons e letras.
• O son G suave.
• Lectura do texto informativo Grandes viajes.
• Recoñecemento da información do texto.
• Descrición dun obxecto.

• Lectura de poemas co ritmo e a entoación adecuados.
• Respecto pola norma ortográfica.
• Valoración e aprecio dos textos literarios como recurso de goce persoal

• Os dicionarios: a orde das palabras.
• A sílaba. Clases de palabras segundo o seu número de sílabas.
• Os signos de interrogación e de admiración.
• Lectura en voz alta e en cadea do texto narrativo El burro requetelisto.
• Interese por expresarse oralmente coa pronunciación e a entoación adecuadas.
• As palabras derivadas.
• As clases de sílabas.
• O son R forte.
• Lectura en voz alta e en cadea do texto Un safari en Kenya.
• Identificación do problema e da solución nun texto narrativo.
• Elaboración dun cómic.
• Valoración e aprecio polos textos literarios como fonte de coñecemento doutras culturas.
• Interese polo coidado e a presentación dos textos escritos.
• Recoñece e utiliza palabras derivadas.
• Coñece as diferentes clases de sílabas.
• Coñece e aplica a regra ortográfica de escritura do son R forte.
• Crea un cómic.
• Utiliza recursos poéticos de carácter lúdico.
• Palabras compostas.
• Substantivos. Clases de substantivos
• O son J.

23

• Lectura do texto narrativo La Luna y el Sol.
• Recoñecemento da estrutura do conto.
• Cambio de orde das palabras dunha oración.
• Síntese dos principais datos dun texto oral.
• Recoñecemento das diferenzas entre dous textos.
• Valoración de textos orais como fonte de información.
• Interese por expresarse oralmente coa pronunciación e a entoación
• Os diminutivos.

• O xénero dos substantivos.
• O son I ao final de palabra.
• Lectura en voz alta e en cadea do conto Una elección acertada.

• Elaboración dunha invitación.
• Lectura de poemas.
• Utilización lúdica da linguaxe.
• Diferenciación de diversos tipos de textos.
• Actitude de cooperación e respecto en situacións de aprendizaxe compartida.
• Uso dunha linguaxe non-discriminatoria e respectuosa coas diferenzas.
• Os aumentativos.
• O número dos substantivos.
• O guión.
• Lectura do texto informativo Un fenómeno espectacular.
• Escritura de parágrafos a partir de oracións desordenadas.
• Expresión de instrucións de forma oral.
• Consulta dun índice para localizar información.
• Valoración de textos orais como fonte de información.
• Interese polos textos escritos como fonte de aprendizaxe.
• Os dicionarios: a orde alfabética
• Os determinantes.
• A coma.
• Lectura do conto Supersapo.
• Comprensión do conto.
• Escritura de instrucións.
• Lectura de poemas.

24

• Interese polos textos escritos como medio de regulación da convivencia.
• Interese por expresarse oralmente coa pronunciación e a entoación
• Palabras colectivas.
• Adxectivos. Posición do adxectivo.
• Palabras con br e bl.
• Lectura coa entoación adecuada do texto narrativo El héroe de los arrozales.
• Inserción de oracións nun parágrafo.
• Análise de anuncios orais.
• Participación e colaboración en situacións comunicativas habituais.
• Palabras onomatopéicas.
• O xénero e o número do adxectivo.
• Palabras con mp e mb.
• Lectura en voz alta do conto La grulla.
• Identificación dun dos trazos dos contos populares: o enxeño.

• Escritura dunha carta persoal.
• Recitación de poemas.
• Realización de xogos co dicionario.
• Interese polos textos escritos como medio de comunicación de experiencias.
• Interese polo coidado e a presentación dos textos escritos.
• Respecto pola norma ortográfica
• As frases feitas.
• Os verbos.
• Palabras terminadas en -illo, -illa
• Lectura en voz alta do conto Un chico especial.
• Lectura de poemas co ritmo e a entoación adecuados.
• Realización de xogos lingüísticos.
• Análise da cuberta dun libro.

25

• Valoración e aprecio dos textos literarios como recurso de goce persoal
• Os significados das palabras no dicionario.
• O tempo verbal.
• Os dous puntos.
• Lectura expresiva do texto teatral El falso príncipe.
• Comprensión dos principais elementos dun texto dramático.
• Escritura de textos nos que se inclúan palabras para ordenar os feitos no tempo.
• Comprensión de detalles dun texto oral.

• Respecto pola norma ortográfica

• Le de forma fluída o texto narrativo da unidade.
• Comprende o texto narrativo.
• Recoñece e utiliza palabras sinónimas.
• Usa correctamente os distintos tipos de punto.
• Alonga oracións.
• Recoñece o sentido global dunha narración oral.
• Comunícase sen utilizar a linguaxe verbal.
• Le fluidamente un texto narrativo.
• Comprende un texto narrativo.
• Recoñece e utiliza palabras antónimas.
• Comprende o concepto de lingua e coñece as distintas linguas que se falan en España.
• Aprende e aplica a regra ortográfica do son K.
• Escribe descricións de persoas.
• Cambia o sentido dun texto.
• Le un texto narrativo coa entoación adecuada.
• Recoñece e utiliza palabras polisémicas.
• Comprende o concepto de oración.
• Aprende e aplica a regra ortográfica que regula a escritura do son Z.
• Forma oracións ordenando adecuadamente as palabras.

26

• Le fluidamente un texto informativo.
• Comprende un texto informativo.
• Recoñece familias de palabras.
• Comprende os conceptos de son e letra.
• Coñece e aplica a regra de escritura do son G suave.
• Describe un obxecto.
• Recita poemas co ritmo adecuado.
• Le de forma fluída un texto narrativo.

• Comprende globalmente un texto narrativo.
• Ordena palabras alfabeticamente.
• Identifica as sílabas dunha palabra e coñece as clases de palabras segundo o seu número de
sílabas.
• Utiliza e escribe correctamente os signos de interrogación e de admiración.
• Le un texto narrativo fluidamente.
• Comprende o contido dun conto.
• Identifica palabras compostas.
• Comprende o concepto de substantivo e diferencia as clases de substantivos.
• Coñece e aplica a regra de escritura do son J forte.
• Cambia a orde das palabras dunha oración.
• Toma notas dalgúns datos dun texto oral.
• Recoñece as diferenzas entre dous textos.
• Forma e utiliza diminutivos.
• Comprende o concepto de xénero dos substantivos.
• Escribe con corrección palabras terminadas en y.

• Sabe elaborar unha invitación.
• Sente interese por ler textos poéticos.
• Aumentou a súa creatividade lingüística.
• Distingue tipos de textos.
• Le un texto informativo.
• Recoñece e utiliza aumentativos.

27

• Comprende o concepto de número dos substantivos.
• Coñece e aplica correctamente as regras de división de palabras a final de liña.
• Ordena oracións para formar un parágrafo.
• Dá instrucións claras de forma oral.
• Consulta un índice para localizar unha información determinada.
• Le un texto narrativo con expresividade.
• Localiza palabras no dicionario buscando pola segunda letra e as letras sucesivas.

• Comprende os conceptos de determinante e artigo.
• Aprende e aplica a regra ortográfica que regula a escritura da coma nas enumeracións.
• Escribe instrucións.

• Resolve xogos coa linguaxe.
• Le un texto narrativo de forma fluída.
• Comprende o texto narrativo.
• Identifica palabras colectivas.
• Comprende o concepto de adxectivo e as súas diferentes posicións.
• Escribe correctamente palabras con br e bl.
• Insire oracións nun parágrafo.
• Comprende anuncios radiofónicos.
• Recoñecer o xénero e o número dos adxectivos.
• Aprender a regra ortográfica que establece a escritura de m antes de p e de b.
• Escribir correctamente cartas persoais.
• Gozar da poesía.
• Coñecer a dimensión lúdica da linguaxe.
• Xogar co dicionario.
• Le un texto narrativo.
• Recoñece palabras onomatopéicas.
• Analiza o xénero e o número dos adxectivos.
• Aplica a regra ortográfica que establece a escritura de m antes de p e de b.
• Escribe correctamente cartas persoais.
• Goza coa poesía.

28

• Coñece a dimensión lúdica da linguaxe.
• Xoga co dicionario.
• As palabras parónimas.
• Os pronomes persoais.
• Palabras terminadas en z ou en d.
• Lectura do conto Disparates por carta.
• Escritura de oracións unidas con enlaces.
• Escritura de dedicatorias.

• Interese por expresarse oralmente coa pronunciación e a entoación adecuadas.
• Le un texto narrativo con expresividade.

• Recoñece e utiliza palabras parónimas.
• Coñece e utiliza os pronomes persoais.
• Aplica de forma correcta a regra que regula a escritura de palabras con z final e palabras con d
final.
• Une oracións con enlaces.
• Comprende as mensaxes dun contestador telefónico.
• Escribe dedicatorias.
• Comprende e utiliza frases feitas.
• Comprende os conceptos de verbo e conxugación.
• Aprende e aplica a regra ortográfica sobre a correcta escritura de palabras terminadas en -illo, -
illa.
• Xoga coa linguaxe.
• Analiza a cuberta dun libro.
• Le un texto dramático coa entoación adecuada.
• Comprende un texto dramático.
• Identifica nos dicionarios os distintos significados que pode ter unha palabra.
• Comprende o concepto de tempo verbal.
• Aprende e aplica algunhas das regras ortográficas que regulan a escritura dos dous puntos.

29

• Utiliza conectores adecuados para ordenar feitos ao escribir textos.
• Identifica e lembra elementos de detalle dun texto oral.
SISTEMAS DE CALIFICACIÓN
- Nas probas de avaliación e nos controis, puntuarase de forma proporcionada os exercicios,
dependendo do grado de dificultade dos mesmos, que podrán variar de 1 a 3 puntos, dun
total de 10.

ortografía.
• Este sistema de calificación afectará a tódolas unidades didácticas da área.

30

LINGUA 3.º CURSO

OBXECTIVOS
• Ler de xeito fluído e comprender un texto narrativo.
• Aprender a escoitar e a pronunciar correctamente para facilitar a comunicación.
• Comprender o concepto de comunicación e as diferentes maneiras que hai de comunicarse.
• Coñecer os diferentes tipos de punto e a utilidade que teñen.
• Aprender vocabulario relacionado cos sentimentos.
• Coñecer as fases do proceso de escritura.
• Recitar poemas co ritmo axeitado.
• Ler de xeito fluído un texto narrativo.
• Entender correctamente a información máis destacada de cada unha das partes do texto
narrativo.
• Aprender a asociar o ton de voz co contido.
• Comprender o concepto de lingua e distinguilo do concepto de linguaxe.
• Aprender a regra ortográfica das grafías c e qu co son [k].
• Coñecer vocabulario relacionado coas festas e cos xogos populares.
• Coñecer a estrutura dunha invitación a unha festa.
• Xogar coas letras.
• Ler un texto narrativo coa entoación correcta.
• Coñecer as intencións dos protagonistas dun conto.
• Identificar o contido dunha mensaxe oral a partir dunhas pistas.
• Aprender a falar en público.
• Comprender o concepto de oración.
• Coñecer e aplicar a regra ortográfica das grafías g e gu.
• Ampliar o vocabulario relacionado co movemento.
• Explicar anécdotas persoais e traballar coa función expresiva da linguaxe.
• Coñecer a estrutura dos poemas e lelos co ritmo axeitado.
• Ler un texto narrativo e identificar o marco temporal e espacial en que se desenvolve.
• Explorar a bagaxe lectora dos alumnos e xogar coas expectativas.
• Identificar o tema e o xénero dun discurso oral.
• Aprender a iniciar unha conversa.
• Coñecer a diferenza entre sons e letras.
• Aprender a regra ortográfica das palabras con h.
• Ampliar o vocabulario sobre os animais e aplicalo nas descricións.
• Xogar coa lingua.
• Repasar a ordenación alfabética.
31

• Elaborar un resumo do texto informativo.
• Escoitar e resumir textos narrativos.
• Comprender o concepto de sílaba e de ditongo.
• Entender a utilidade dos signos de interrogación e de admiración.
• Coñecer vocabulario relacionado cos traballos da clase.
• Escribir unha felicitación de Nadal.
• Ler coa entoación axeitada un poema e familiarizarse co recurso da metáfora.
• Ler un texto de maneira dramatizada.
• Comprender e resumir un texto narrativo.
• Entender instrucións.
• Expresar ideas e sentimentos mediante xestos.
• Coñecer os diferentes tipos de sílabas segundo o acento.
• Aprender a regra ortográfica das grafías z e c.
• Coñecer expresións temporais para referirse ás partes do día.
• Escribir contos respectando a estrutura dos textos narrativos.
• Xogar coas palabras para crear rimas.
• Ler un texto narrativo e extraer os datos máis importantes da historia.
• Manter a atención e seleccionar información dun texto oral.
• Iniciar unha conversa sobre un tema proposto.
• Comprender o concepto de substantivo e distinguir substantivos comúns e propios.
• Coñecer a regra ortográfica das consoantes r e rr.
• Aprender vocabulario relacionado coa auga.
• Coñecer a estrutura dos textos descritivos.
• Ler un poema e comprender o concepto de personificación.
• Ler un texto narrativo e recoñecer o protagonista.
• Escoitar e comentar textos informativos orais.
• Comprender o concepto de xénero.
• Coñecer a regra ortográfica de uso do x.
• Aprender palabras relacionadas co mundo da electrónica.
• Coñecer as características formais dos textos dialogados.
• Ler un conto de maneira dramatizada e identificar os datos máis relevantes.
• Entender textos informativos sobre o tempo.
• Comprender o concepto de número.
• Aprender a dividir palabras a final de liña.
• Ampliar vocabulario relacionado co tempo atmosférico.
• Coñecer a utilidade e as características da postal.
• Ler textos poéticos e traballar a métrica.

32

• Representar un texto teatral e identificar as diferenzas entre este xénero e o narrativo.
• Identificar a información que falta nun texto informativo.
• Comprender o concepto de artigo.
• Coñecer as normas de uso da coma.
• Adquirir vocabulario relacionado coas posicións.
• Describir lugares.
• Coñecer a estrutura típica do cómic.
• Ler un texto narrativo e comprender as reaccións dos personaxes.
• Entender direccións.
• Comprender o concepto de adxectivo.
• Coñecer a regra ortográfica dos grupos br e bl.
• Ampliar o vocabulario sobre a rúa.
• Coñecer a estrutura dun conto.
• Ler un poema e identificar comparacións.
• Ler un texto narrativo e resumilo.
• Interpretar o significado de palabras descoñecidas a partir do contexto.
• Elaborar textos argumentativos orais.
• Coñecer os morfemas de xénero e número dos adxectivos.
• Aprender a regra ortográfica para usar m diante de p e b.
• Adquirir vocabulario relacionado cos oficios manuais.
• Escribir textos instrutivos.
• Xogar coa linguaxe.
• Ler de xeito fluído un texto narrativo e identificar os aspectos máis destacados.
• Crear rimas e memorizar poemas.
• Comprender o concepto e a función dos pronomes persoais.
• Aprender a regra ortográfica referida á letra b.
• Ampliar o vocabulario relacionado coa saúde.
• Explicar anécdotas persoais para facer un diario.
• Ler e comprender un poema.
• Ler de maneira fluída e extraer a información máis destacada dun texto narrativo.
• Aprender as normas básicas para a comunicación telefónica.
• Comprender os conceptos de verbo e infinitivo.
• Aprender a regra ortográfica do v.
• Adquirir vocabulario relacionado cos comercios.
• Coñecer a estrutura dun anuncio.
• Ler de maneira comprensiva un texto informativo e facer un resumo.

33

• Coñecer a estrutura das páxinas web.
• Comprender a finalidade das lendas e saber explicalas.
• Entender a utilidade dos tempos verbais.
• Aprender a función dos dous puntos.
• Adquirir vocabulario relacionado coa redacción dun xornal.
• Aprender a formular preguntas.
• Ler poemas de xeito expresivo.
CONTIDOS
• As formas de comunicación.
• O punto.
• Lectura comprensiva de Fada de marmelada.
• Identificación dos personaxes do conto e da orde en que ocorren os feitos.
• Asociación de imaxes e palabras.
• Resolución de actividades de comprensión, análise e creación da lingua.
• Lectura de poemas co ritmo axeitado.
• Apreciación da lectura como fonte de pracer e de información.
• Respecto polas persoas que falan.
• Valoración da escritura como ferramenta de comunicación.
• Actitude de respecto ante os sentimentos doutras persoas.
• A lingua.
• As grafías c e qu.
• Lectura d’ A festa monstruosa.
• Identificación dos protagonistas dunha narración.
• Recoñecemento do estado de ánimo dunha persoa polo ton de voz.
• Asociación de palabras e imaxes.
• Escritura dunha invitación.
• Actitude comprometida coa sociedade para conseguir un mundo mellor.
• O concepto de oración.
• As grafías g e gu. A diérese
• Lectura de Espantallo amigo.
• Identificación dos datos máis importantes da lectura.
• Gusto pola lectura como fonte de pracer e de información.
• Actitude respectuosa e xenerosa cos demais.

34

• Seguridade e confianza cando se fala en público.
• Gusto pola orde.
• Sons e letras.
• Palabras con h.
• Lectura d’A galiña dos ovos de ovo.
• Descrición de animais.
• Ordenación dun ficheiro.
• Apreciación do valor creativo dos textos literarios.
• Desenvolvemento das habilidades sociais.
• Respecto e interese polos animais.
• Valoración do alfabeto como método de ordenación.
• A sílaba e o ditongo.
• Os signos de interrogación e de admiración.
• Lectura de Uns animaliños ben proveitosos.
• Extracción da información máis relevante do texto.
• Elaboración do resumo dunha narración.
• Asociación de accións que se fan na clase e materiais necesarios.
• Envío dunha felicitación de Nadal.
• Respecto polas diversas culturas e os costumes propios.
• Tipos de sílabas segundo o acento.
• As grafías z e c.
• Lectura da narración Lúa mentireira.
• Identificación e clasificación dos personaxes do conto.
• Elaboración dunha narración.
• Recoñecemento da mensaxe que se adecua a un contexto.
• Gusto pola lectura como fonte de pracer.
• Desenvolvemento dunha personalidade propia.
• Valoración da xestualidade como ferramenta de comunicación.
• Os substantivos.
• Uso de r e rr.
• Lectura do conto Por que a auga do mar é salgada.
• Reflexión sobre os obxectos máxicos nos contos.

35

• Descrición de persoas.
• Manexo dun procesador de textos.
• Respecto polas persoas maiores.
• Desenvolvemento das habilidades sociais.
• Interese por mellorar a presentación dos traballos.
• O xénero dos substantivos.
• Palabras con x.
• Lectura de O reloxo do bisavó.
• Reflexión sobre os xogos.
• Comentario de textos informativos orais.
• Dominio das técnicas para escribir diálogos.
• Uso lúdico da linguaxe.
• Interpretación da información que achega o dicionario.
• Interese por ser consumidores responsables.
• Valoración dos xogos tradicionais fronte aos xogos tecnolóxicos.
• Fomento dunha actitude non sexista.
• Valoración do dicionario como ferramenta que debe acompañar o proceso de escritura.
• O número dos substantivos.
• A partición de palabras.
• Lectura de León na neve.
• Identificación do problema que desencadea a historia.
• Comprensión de textos informativos.
• Asociación de imaxes e sons.
• A escritura dunha postal.
• Mellora da comprensión de textos ambiguos.
• Apreciación do valor artístico e creativo dos textos literarios.
• Colaboración cos compañeiros para facer unha lectura en cadea.
• Valoración da chuvia como fenómeno necesario para o medio natural.
• Os determinantes. O artigo.
• A coma.
• Interpretación da obra teatral Bos días!

36

• Identificación das características máis destacadas das obras teatrais.
• Recoñecemento da información que falta nun texto informativo instrutivo.
• Resolución de actividades de comprensión, de análise e creación da lingua.
• Descrición dun lugar.
• Familiarización coa estrutura do cómic.
• Valoración do teatro como xénero literario.
• Apreciación da natureza.
• Actitude pacífica diante dos conflitos.
• Interese por facer preguntas mantendo un ton respectuoso.
• Os adxectivos.
• O uso de br e bl.
• Lectura de O cura que falaba ao revés.
• Comprensión de textos instrutivos.
• Escritura dun conto.
• Lectura expresiva do poema Os farois.
• Práctica da lectura selectiva para localizar datos determinados nun texto.
• Gusto pola lectura como medio de distracción e de aprendizaxe.
• Respecto por todos os compañeiros, a pesar dos defectos que poidan ter.
• Responsabilidade como viandantes.
CONTIDOS
• O xénero e o número dos adxectivos.
• Uso de mb e mp.
• Lectura de Unha chave especial.
• Dedución do significado de palabras a partir do contexto.
• Exposición de opinións.
• Elaboración dun texto instrutivo.
• Compleción de textos instrutivos.
• Reflexión sobre a importancia dos amigos.
• Respecto polas opinións dos compañeiros.
• Os pronomes persoais.
• O uso de b.
• Lectura do conto Unhas vilas sen escolas.

37

• Identificación do elemento que provoca o cambio da situación inicial.
• Creación de rimas e memorización de poemas.
• Escritura dun diario persoal.
• Identificación do significado dunha palabra en contextos diversos.
• Valoración da escola como espazo de diversión e de aprendizaxe.
• Gusto pola poesía como mecanismo lúdico e mnemotécnico.
• Gusto pola escritura como testemuño dos nosos actos.
• O verbo.
• Uso de v.
• Lectura de Gregoria Cartolina.
• Recoñecemento dos protagonistas dunha historia.
• Identificación dos erros que se producen nunha conversa.
• Elaboración dun anuncio.
• Uso do correo electrónico.
• Interese por coidar o medio natural reciclando materiais coma o cartón.
• Interese por solucionar os problemas dos demais.
• Respecto das normas básicas de comportamento en comercios e en transportes
• O tempo verbal: presente, pasado e futuro.
• Os dous puntos.
• Lectura comprensiva de Dinomanía.
• Elaboración de esquemas.
• Elaboración dun cuestionario.
• Lectura expresiva do poema O tempo.
• Valoración da Internet como fonte de información.
• Interese por frear o cambio climático con accións como a reciclaxe.
• Interese por coñecer a historia.
• Curiosidade polo traballo e pola traxectoria das persoas a distribuír o tempo.
• Le de xeito fluído un texto narrativo e entende os aspectos máis importantes.
• Mantén a atención cando escoita un texto oral e o entende.

38

• Sabe pronunciar todos os sons, incluíndo os que poden presentar máis dificultade.
• Identifica o tipo de comunicación que se usa en cada caso.
• Utiliza correctamente os diferentes puntos.
• Identifica os estados de ánimo e usa o vocabulario axeitado.
• Recita poemas e recoñece as palabras que rima.
• Le de xeito fluído un texto narrativo.
• Elabora un resumo cos datos máis importantes do texto.
• Identifica o estado de ánimo das persoas segundo o ton de voz.
• Coñece diferentes linguas do mundo e do Estado español.
• Aplica correctamente a regra ortográfica das grafías c e qu.
• Utiliza de maneira axeitada o vocabulario do tema.
• Escribe unha invitación sen esquecer a información necesaria.
• Sabe pronunciar trabalinguas.
• Le co ritmo e coa entoación adecuadas.
• Identifica os datos máis importantes da lectura.
• Sabe presentarse en público a partir dun guión.
• Recoñece os enunciados que son oracións e sabe escribilos.
• Aplica correctamente a regra ortográfica do g, do gu e do gü.
• Usa de maneira axeitada os verbos de movemento.
• Recoñece os versos e as estrofas dun poema.
• Comprende un texto narrativo e identifica os aspectos máis relevantes.
• Identifica o tema e o xénero ao que pertence un discurso oral.
• Discrimina letras e sons.
• Recoñece os dígrafos.
• Utiliza correctamente palabras con h e sen ela.
• Aplica o vocabulario aprendido nas descricións de animais.
• Domina a orde alfabética e é capaz de aplicala.
• Sabe extraer información dun texto expositivo.
• Entende e resume textos narrativos orais.
• Separa as sílabas correctamente.
• Usa de maneira axeitada os signos de interrogación e de admiración.
• Utiliza verbos precisos para referirse ás accións que se desenvolven na clase.
• Usa as formas de felicitación axeitadas segundo a situación.
• Asocia conceptos que teñen unha relación de semellanza.
• Le de maneira dramatizada coa entoación correcta.
• Identifica e clasifica os personaxes da narración.

39

• Entende as ordes de traballo e é capaz de aplicalas.
• Recoñece a sílaba tónica dunha palabra.
• Usa correctamente as grafías z e c.
• Utiliza correctamente as expresións temporais.
• Escribe un conto respectando a estrutura do xénero.
• Relaciona refráns a partir da rima.
• Le un texto narrativo e extrae a información máis destacada.
• Selecciona a información relevante dun discurso oral e lémbraa.
• Identifica os substantivos e clasifícaos segundo sexan comúns ou propios.
• Escribe r e rr nos contextos axeitados.
• Utiliza de maneira adecuada o vocabulario da unidade.
• Ordena correctamente a información nas descricións.
• Le un texto poético e recoñece as personificacións.
• Identifica o protagonista dun conto e valora o seu comportamento na historia.
• Entende unha noticia e é capaz de comentala.
• Clasifica os substantivos segundo o xénero.
• Aplica correctamente a regra ortográfica do x.
• Usa de maneira adecuada o vocabulario da unidade.
• Utiliza correctamente a raia para introducir as diferentes intervencións dun diálogo.
• Sabe resolver xogos lingüísticos.
• Le coa entoación axeitada e comprende os datos máis relevantes do texto.
• Entende previsións meteorolóxicas.
• Clasifica os substantivos segundo o número.
• Divide correctamente as palabras a final de liña.
• Usa de maneira axeitada o vocabulario referente ao tempo.
• Sabe escribir unha postal seguindo as convencións desta clase de textos.
• Sabe contar as sílabas dos versos.
• Recoñece un texto teatral e entende a historia que se explica.
• Completa a información dun texto informativo.
• Identifica os artigos e fainos concordar co substantivo.
• Utiliza correctamente a coma nas enumeracións.
• Aplica de maneira axeitada o vocabulario das posicións.
• Describe un lugar de xeito completo e ordenado.
• Interpreta correctamente os diferentes elementos gráficos dun cómic.
• Le un texto narrativo con fluidez e comprende os aspectos máis destacados.
• Entende direccións e é capaz de preguntar.

40

• Utiliza correctamente os grupos br e bl.
• Aplica de maneira axeitada o vocabulario desta unidade.
• Escribe un conto respectando a estrutura típica.
• Le un poema coa entoación axeitada.
• Crea comparacións poéticas.
• Le un texto narrativo e sintetiza o seu contido.
• Deduce o significado das palabras descoñecidas a partir do contexto.
• Achega opinións con argumentos.
• Identifica o xénero e o número dos adxectivos e cambia a forma para conseguir
concordancia.
• Utiliza m diante de b e p.
• Aplica correctamente o vocabulario dos oficios manuais.
• Escribe textos instrutivos ordenando correctamente a información.
• Resolve xogos lingüísticos.
• Le de xeito fluído os textos narrativos e identifica os aspectos máis relevantes da historia.
• Recita poemas e sabe crear rimas.
• Usa de maneira axeitada os pronomes persoais.
• Utiliza correctamente a grafía b.
• Aplica adecuadamente o vocabulario da unidade.
• Sabe explicar de xeito escrito experiencias persoais.
• Le un poema coa entoación axeitada
• Sabe extraer información dun texto expositivo.
• Entende e resume textos narrativos orais.
• Separa as sílabas correctamente.
• Usa de maneira axeitada os signos de interrogación e de admiración.
• Utiliza verbos precisos para referirse ás accións que se desenvolven na clase.
• Usa as formas de felicitación axeitadas segundo a situación.
• Asocia conceptos que teñen unha relación de semellanza.
• Le e comprende un texto informativo.
• Sabe facer esquemas a partir dun texto informativo.
• Entende o sentido e a finalidade dunha lenda.
• Identifica os diferentes tempos verbais e utilízaos de maneira axeitada.
• Usa correctamente os dous puntos.
• Utiliza adecuadamente o léxico da información.
• Elabora un cuestionario.
• Le poemas de xeito expresivo e identifica os recursos poéticos que se trataron ao longo do
curso.

41

SISTEMA DE CUALIFICACION
- Nas probas de avaliación e nos controis, puntuarase de forma proporcionada os exercicios,
dependendo do grado de dificultade dos mesmos, que podrán variar de 1 a 3 puntos, dun
total de 10.
ortografía.
Este sistema de calificación afectará a tódolas unidades didácticas da área.

42

MATEMÁTICAS 3.er CURSO

OBJETIVOS
• Leer, escribir, descomponer y representar números de tres cifras.
• Obtener el valor posicional de las cifras de un número de tres cifras.
• Comparar números de tres cifras usando los signos > y <.
• Ordenar grupos de números de tres cifras.
• Manejar y expresar los números ordinales hasta el trigésimo noveno.
• Resolver problemas aplicando cuatro pasos.
• Leer, escribir, descomponer y representar números de cuatro y cinco cifras.

• Obtener el valor posicional de las cifras de números de cuatro y cinco cifras.
• Comparar números de cuatro y cinco cifras usando los signos > y <.
• Ordenar grupos de números de cuatro y cinco cifras.
• Aproximar un número de dos cifras a la decena más cercana, un número de tres cifras a la
centena más cercana y un número de cuatro cifras al millar más cercano.
• Buscar los datos necesarios para resolver un problema y reconocer el dato que sobra.
• Contar 10 objetos y leer y escribir los números hasta el 10.
• Identificar los términos de una suma.
• Colocar las cifras correctamente para realizar una suma.
• Calcular sumas llevando y sin llevar con números de hasta cinco cifras.
• Realizar sumas con más de dos sumandos.
• Resolver problemas de suma.
• Reconocer que el orden de los sumandos no altera la suma.
• Realizar estimaciones de sumas, aproximando los sumandos al orden adecuado según su
número de cifras.
• Inventar el dato que falta en un problema y resolverlo.
• Conocer los términos de la resta.
• Colocar las cifras correctamente para realizar restas.
• Calcular restas sin llevar y llevando con números de hasta cinco cifras.
• Estimar restas realizando correctamente las aproximaciones de sus términos según su número
de cifras.
• Aplicar la prueba de la resta.
• Obtener una suma y dos restas a partir de tres números dados.
• Calcular el minuendo y el sustraendo de una resta a partir de los otros dos términos.
43

• Resolver problemas de dos operaciones.
• Reconstruir el enunciado de un problema para resolverlo.
• Identificar la multiplicación como una suma de sumandos iguales.
• Distinguir los términos de una multiplicación.
• Conocer las tablas de multiplicar.
• Reconocer que, al cambiar el orden de los factores, no varía el producto.
• Realizar correctamente multiplicaciones sin llevar por una cifra.
• Calcular el doble y el triple de un número dado.

• Aplicar las expresiones doble y triple en situaciones cotidianas.
• Elegir, para un enunciado, la pregunta correspondiente a un problema de dos operaciones
• Calcular multiplicaciones por una cifra llevando una o varias veces.

• Estimar productos aproximando uno de los factores.
• Resolver problemas con multiplicaciones mediante estimación.
• Resolver problemas con dos operaciones: suma o resta y multiplicación.
• Averiguar la cuestión intermedia en problemas de dos operaciones.
• Reconocer un polígono e identificar sus elementos.
• Clasificar polígonos según su número de lados, hasta el hexágono.
• Trazar polígonos con la ayuda de la regla.
• Clasificar triángulos según sus lados en equiláteros, isósceles o escalenos.
• Reconocer la diferencia entre circunferencia y círculo.
• Reconocer los elementos del círculo y la circunferencia: centro, radio y diámetro.
• Trazar circunferencias con el compás.
• Diferenciar si un problema se resuelve con una o dos operaciones.
• Reconocer la división como un reparto en partes iguales.
• Identificar los términos de la división.
• Distinguir entre división exacta y entera.
• Calcular divisiones con dos cifras en el dividendo y una en el divisor.
• Conocer la relación entre los términos de la división y realizar la prueba.
• Calcular la mitad, el tercio y el cuarto de un número dado.
• Elegir los cálculos correctos entre varios dados para resolver un problema.
• Aplicar el algoritmo de la división y su prueba.
• Calcular divisiones con el divisor de una cifra y la primera cifra del dividendo mayor, igual o
menor que el divisor.

44

• Realizar divisiones sin escribir las restas.
• Calcular divisiones con ceros en el cociente.
• Resolver problemas de dos o más operaciones.
• Elegir la solución más razonable entre varias dadas para resolver un problema.
• Identificar el metro como unidad principal de longitud.
• Reconocer y utilizar las unidades de longitud: centímetro, decímetro, metro y kilómetro, y sus
abreviaturas.
• Elegir la unidad más adecuada para medir la longitud de objetos o distancias.

• Establecer equivalencias entre las unidades de medida de longitud y realizar cambios de una
unidad a otra.
• Realizar mediciones con la regla y con la cinta métrica.

• Estimar la longitud de distancias u objetos cotidianos.
• Interpretar croquis sencillos.
• Resolver problemas con unidades de longitud.
• Inventar la pregunta de un problema a partir del enunciado y los cálculos que lo resuelven.
• Identificar el litro y el kilogramo como unidades principales de capacidad y masa.
• Reconocer las unidades de capacidad: litro, medio litro y cuarto de litro.
• Reconocer las unidades de masa: kilo, medio kilo, cuarto de kilo y gramo.
• Utilizar las equivalencias entre un litro, medio litro y cuarto de litro; entre un kilo, medio kilo y
cuarto de kilo, y entre el kilo y el gramo.
• Elegir la unidad de medida más adecuada para expresar pesos distintos.
• Estimar la capacidad o el peso de objetos cotidianos.
• Resolver problemas con unidades de capacidad y de masa.
• Inventar el enunciado de un problema a partir de un dibujo dado y los cálculos que lo
resuelven.
• Leer, representar y escribir las horas en un reloj analógico.
• Leer, representar y escribir las horas en un reloj digital.
• Relacionar las horas expresadas en relojes analógicos y digitales.
• Resolver sencillos problemas en los que intervengan situaciones con relojes analógicos y
digitales.
• Conocer las monedas y billetes del sistema monetario actual hasta los 100 euros.
• Expresar cantidades en euros y céntimos.

• Resolver situaciones problemáticas en las que intervengan monedas y billetes.
• Inventar el enunciado de un problema que se resolver con dos operaciones a partir de los datos
de un dibujo.
45

• Medir los lados de un polígono y hallar su perímetro.
• Calcular el área de un polígono, tomando como unidad de medida un cuadrado unidad.
• Dibujar polígonos sobre cuadrícula que tengan un área dada.
• Reconocer y dibujar figuras simétricas respecto a un eje de simetría sobre cuadrícula.
• Reconocer y dibujar la figura resultante al aplicar una traslación a una dada sobre cuadrícula.
• Realizar dibujos o croquis a partir de los datos del enunciado de un problema que ayuden a
resolverlo.
• Reconocer y diferenciar prismas y pirámides.

• Identificar en prismas y pirámides las bases y las caras laterales.
• Clasificar y nombrar prismas y pirámides según el polígono de la base.
• Reconocer y diferenciar cuerpos redondos: cilindro, cono y esfera, e identificar en ellos las
bases.
• Construir un prisma, una pirámide y un cilindro.
• Resolver un problema realizando un esquema para hallar todas las posibilidades.
CONTENIDOS
• Lectura y escritura de números de tres cifras.
• Descomposición de números de tres cifras en centenas, decenas y unidades y como suma.
• Comparación de números de tres cifras.
• Lectura y escritura de números ordinales hasta el trigésimo noveno.
• Resolución de problemas aplicando cuatro pasos
• Valoración de la utilidad del calendario en la vida cotidiana).
• Interés por aprender y utilizar las tablas de multiplicar.
• Valoración de la utilidad de los números en la vida cotidiana.
• Interés por la presentación ordenada y clara de los trabajos.
• Interés por la presentación limpia y clara de las operaciones y las líneas.
• Lectura y escritura de números de cuatro y cinco cifras.
• Descomposición de números de cuatro y cinco cifras en sus diferentes órdenes de unidades y
como suma.
• Obtención del valor posicional de una cifra en un número.
• Comparación y ordenación de números de hasta cinco cifras.
• Aproximación de números a la decena, centena o al millar más cercano según su número de
cifras.
• Resolución de problemas averiguando el dato que sobra del enunciado.
• Valoración de la utilidad de los números en la vida cotidiana.

46

• Términos de la suma: sumandos y suma o total.
• Realización de sumas de dos ó tres sumandos, sin llevar y llevando, con números de hasta
cinco cifras.
• Comprobación de que el orden de los sumandos no varía la suma.
• Estimación de sumas.
• Resolución de problemas de suma y de estimaciones de sumas.
• Resolución de problemas inventando un dato que falta.
• Valoración de la utilidad de la suma en situaciones cotidianas.
• Valoración de la importancia de la organización y el orden para resolver problemas.

• Términos de la resta: minuendo, sustraendo y diferencia.
• Cálculo de restas sin llevar y llevando.
• Estimación de restas.
• Aplicación de la prueba de la resta.
• Resolución de problemas mediante una o dos operaciones.
• Valoración de la utilidad de la suma y la resta para aplicarlas en situaciones reales.
• Interés por resolver problemas utilizando el razonamiento matemático.
• Líneas rectas, curvas y poligonales.
• Segmento.
• Rectas paralelas, secantes y perpendiculares.
• Ángulo: lado y vértice.
• Tipos de ángulos: rectos, agudos y obtusos.
• Reconocimiento y trazado de diferentes tipos de rectas.
• Comparación y clasificación de ángulos.
• Elección de la pregunta que se responde a partir de unos cálculos dados.
• Valoración de la utilidad del vocabulario específico a la hora de referirnos a conceptos
geométricos en situaciones de la vida cotidiana.
• Interés por presentar los dibujos de elementos geométricos de forma correcta y limpia.
• Manejo y conocimiento de las tablas de multiplicar.
• Cálculo de multiplicaciones sin llevar por una cifra.
• Comprobación de que el orden de los factores no varía el producto.
• Cálculo del doble y el triple de un número dado.
• Elección de la pregunta que corresponde a un problema de dos operaciones.

47

• Valoración de la importancia de la multiplicación para resolver situaciones problemáticas de la
vida diaria.
• Interés por aprender y utilizar las tablas de multiplicar.
• Multiplicaciones por una cifra llevando.
• Estimación de productos.
• Resolución de problemas de multiplicación mediante estimación.

• Resolución de problemas de dos operaciones.
• Determinación de la cuestión intermedia en problemas de dos operaciones.
• Valoración de la utilidad de la multiplicación en situaciones cotidianas.

• Interés por calcular multiplicaciones llevando.
• Valoración de la importancia del cálculo mental
. Clasificación de polígonos según su número de lados.

• Clasificación de triángulos según sus lados.
• Trazado de polígonos con la regla.
• Diferenciación entre círculo y circunferencia.
• Trazado de circunferencias con el compás.
• Resolución de problemas que se resuelven con una o dos operaciones.
• Valorar la importancia de la organización y el orden para resolver problemas.
• Expresión de repartos como divisiones.
• Cálculo de divisiones.
• Identificación de los términos de una división.
• Distinción entre divisiones exactas y enteras.
• Utilización de la prueba de la división.
• Cálculo de la mitad, tercio y cuarto de un número.
• Elección de los cálculos correctos entre varios dados para resolver un problema
• Valoración de la importancia de la división para resolver situaciones de la vida diaria.
• Interés por la presentación ordenada y clara de sus cálculos y problemas.
• Valoración del esfuerzo en el trabajo, tanto en clase como en casa.
• Cálculo de divisiones.

• Cálculo de divisiones con ceros en el cociente.
• Resolución de problemas con dos o más operaciones.
• Elección de la solución más razonable que resuelve un problema.
• Valoración de la utilidad de la división y su prueba en situaciones cotidianas.
48

• Interés por aplicar las divisiones en la resolución de problemas.
• Valoración del trabajo propio y de los compañeros.
• Reconocimiento y utilización de las medidas de longitud: centímetro, decímetro, metro y
kilómetro, y sus abreviaturas.
• Elección de la unidad de longitud más adecuada para la medición de objetos o distancias.
• Establecimiento de equivalencias entre las unidades de medida de longitud y realización de
cambios de una unidad a otra.
• Estimación de la longitud de distancias u objetos cotidianos.
• Resolución de problemas con unidades de longitud.
• Invención de la pregunta de un problema a partir de un enunciado dado y los cálculos que lo
resuelven.

• Valoración de la importancia de las medidas de longitud en la vida cotidiana.
• Interés por utilizar correctamente los instrumentos de medida.
• Utilización de equivalencias entre unidades de capacidad.
• Utilización de equivalencias entre unidades de masa.
• Elección de la unidad más adecuada para expresar pesos distintos.
• Estimación de la capacidad o el peso de objetos cotidianos.
• Resolución de problemas con unidades de capacidad o de masa.
• Invención del enunciado de un problema a partir de un dibujo dado y de los cálculos que lo
resuelven.
• Valoración de la importancia de las medidas de capacidad y masa y de su estimación en la vida
cotidiana.
• Interés por utilizar correctamente los instrumentos de medida.
• Lectura, representación y escritura de horas en relojes analógicos y digitales.
• Resolución de problemas relacionados con las horas.
• Reconocimiento de monedas y billetes del sistema monetario actual hasta los 100 euros.
• Expresión de cantidades de dinero en euros y céntimos.
• Resolución de problemas en los que aparezcan situaciones de compra.
• Invención del enunciado de un problema que se resolver con dos operaciones dadas a partir de
un dibujo.
• Valoración de la utilidad del conocimiento de las horas en situaciones cotidianas.
• Interés por conocer los billetes y monedas del sistema monetario actual.
• Valoración de la importancia del cálculo con monedas y billetes en situaciones diarias.
• Cálculo del perímetro de un polígono.
• Cálculo del área de un polígono, utilizando un cuadrado como unidad de medida.
49

• Realización del dibujo de un polígono que tener un área dada.
• Aplicación de una simetría o traslación a una figura dada.
• Representación de los datos de un problema en un dibujo como ayuda para resolverlo.
• Valoración de la importancia del cálculo del perímetro y el área de polígonos en la vida
cotidiana.
• Cuidado en la presentación de polígonos y dibujos realizados sobre cuadrícula.
• Reconocimiento de prismas y pirámides.
• Identificación de las bases y las caras laterales en prismas y pirámides.

• Clasificación de prismas y pirámides según el polígono de su base.
• Construcción de un prisma, una pirámide y un cilindro.
• Cálculo de todas las posibilidades de un problema y selección de las que lo resuelven.

• Interés por analizar relaciones entre los elementos de los cuerpos geométricos.
• Interés por la construcción y el trazado cuidadoso y limpio de los dibujos de los cuerpos
geométricos.
CRITERIOS DE EVALUACIÓN
• Lee, escribe y descompone números de tres cifras.
• Forma números de tres cifras a partir de sus órdenes.
• Representa números de tres cifras.
• Halla el valor posicional de las cifras de un número de tres cifras.
• Ordena y compara números de tres cifras.
• Utiliza los números ordinales.
• Resuelve problemas aplicando cuatro pasos
• Lee, escribe y descompone números de cuatro y cinco cifras.
• Forma números de cuatro y cinco cifras a partir de sus órdenes.
• Representa números de cuatro y cinco cifras.
• Halla el valor posicional de las cifras de números de cuatro y cinco cifras.
• Compara y ordena números de cuatro y cinco cifras.
• Aproxima un número a la decena, centena o millar más cercano teniendo en cuenta su número
de cifras.
• Resuelve problemas detectando el dato que sobra.
• Nombra e identifica los términos de una suma.
• Realiza sumas de dos ó tres sumandos sin llevar y llevando con números de hasta cinco cifras.
• Resuelve situaciones problemáticas utilizando la suma.
• Reconoce que el orden de los sumandos no varía la suma.
50

• Realiza estimaciones de sumas, aproximando correctamente los sumandos según su número de
cifras.
Inventa el dato que falta para resolver un problema.
• Conoce y coloca correctamente los términos de la resta.
• Calcula restas sin llevar y llevando con números de hasta cinco cifras.
• Realiza estimaciones de resta y las aplica a la resolución de problemas.
• Aplica la prueba de la resta como mecanismo de comprobación.
• Calcula el minuendo de una resta.
• Resuelve problemas de dos operaciones.
• Reconstruye el enunciado de un problema ordenando oraciones.
• Diferencia líneas rectas, curvas y poligonales.

• Identifica y traza rectas secantes, paralelas y segmentos.
• Conoce las partes de un ángulo y lo clasifica.
• Compara ángulos a partir de un ángulo recto y los clasifica en agudos, rectos y obtusos.
• Reconoce rectas perpendiculares.
• Elige la pregunta correspondiente al enunciado de un problema y lo resuelve correctamente.
• Identifica la multiplicación como una suma de sumandos iguales.
• Reconoce los términos de una multiplicación.
• Conoce y maneja las tablas de multiplicar.
• Reconoce que, al cambiar el orden de los factores, el producto no varía.
• Calcula multiplicaciones por una cifra sin llevar.
• Calcula el doble y el triple de un número, y lo aplica en situaciones reales.
• Elige la pregunta correspondiente al enunciado de un problema de dos operaciones.
• Calcula multiplicaciones por una cifra llevando una o varias veces.
• Estima productos aproximando un factor.
• Resuelve problemas con multiplicaciones aproximando uno de los factores.
• Resuelve problemas de dos operaciones en las que una de ellas es una multiplicación.
• Averigua la cuestión intermedia en problemas de dos operaciones.
• Reconoce un polígono e identifica sus elementos.

• Clasifica polígonos según su número de lados, hasta el hexágono.
• Traza polígonos con la regla.
• Clasifica triángulos según sus lados en equiláteros, isósceles y escalenos.

• Reconoce la diferencia entre circunferencia y círculo.

51

• Nombra los elementos del círculo y la circunferencia.
• Traza circunferencias con el compás.
• Diferencia si un problema se resuelve con una o dos operaciones y lo soluciona correctamente.
• Pedir a los alumnos que dibujen varias circunferencias y círculos con el compás.
• Hacer que los alumnos tracen circunferencias cuyo radio sea un número exacto de centímetros
(dado por el profesor o el que ellos quieran). Después, deberán trazar un radio y un diámetro, y
medirlos con la regla. El objetivo es que comprueben, en distintos casos, que la longitud del
diámetro es siempre el doble de la longitud del radio.

• Relaciona la división como un reparto en partes iguales.
• Identifica los términos de la división: dividendo, divisor, cociente y resto.
• Distingue entre división exacta y entera.

• Calcula divisiones.
• Aplica la prueba de la división para comprobar la corrección de sus cálculos.
• Calcula la mitad, el tercio y el cuarto de un número dado.
• Elige los cálculos correctos entre varios dados para resolver un problema.
• Aplica el algoritmo de la división y realiza la prueba.
• Realiza divisiones con el divisor de una cifra y la primera cifra del dividendo mayor, igual o
menor que el divisor.
• Calcula divisiones sin escribir las restas.
• Calcula divisiones en las que aparecen ceros en el cociente.
• Resuelve problemas aplicando dos o más operaciones, siendo una de ellas una división.
• Identifica el metro como unidad principal de longitud.
• Reconoce y utiliza las unidades de longitud y sus abreviaturas.
• Elige la unidad más adecuada para medir la longitud de objetos o distancias.
• Establece equivalencias entre las distintas unidades de longitud.
• Mide longitudes con la regla o la cinta métrica.
• Estima longitudes de objetos o distancias cotidianas.
• Interpreta croquis sencillos.
• Resuelve problemas con unidades de longitud.
Inventa la pregunta de un problema dado el enunciado y las operaciones que lo resuelven.
• Identifica el litro y el kilogramo como unidades principales de capacidad y masa.
• Reconoce unidades de capacidad y masa y sus abreviaturas (l, kg y g).

• Utiliza las equivalencias correspondientes entre un litro, medio litro y cuarto de litro; un kilo,
medio kilo y cuarto de kilo y entre el kilo y el gramo.

52

Programación 2o ciclo de Primaria: 3er curso

Programación 2o ciclo de Primaria: 3er curso

Recomendados

Recomendados

Más contenido relacionado

La actualidad más candente

La actualidad más candente (18)

Destacado

Destacado (20)

Similar a Programación 2o ciclo de Primaria: 3er curso

Similar a Programación 2o ciclo de Primaria: 3er curso (20)

Más de anabvo

Más de anabvo (10)

Programación 2o ciclo de Primaria: 3er curso