1. PROPIETATE
PERIODIKOAK

2. Ezaugarri periodikoak
» Talde eta periodoetan zehar propietate
fisiko eta kimiko batzuk errepikatzen
dira.
» Kokapena jakitea ezaugarriak aurresateko
balio du.

3. Ezaugarri periodikoak
» Garrantzitsuenak:
- ERRADIO ATOMIKOA ETA IONIKOA
- IONIZAZIO-ENERGIA
- ELEKTROAFINITATEA
- ELEKTRONEGATIBOTASUNA
- METALTASUNA

4. ERRADIO ATOMIKOA
» Elementuaren nukleoaren eta azaleko
geruzaren arteko distantzia adierazten du.
» Atomoa muga zehatzik ez duenez, zaila da
zehaztea.
» Neurtzeko:
- Metala denean,sarea osatzen duten
ondoko 2 atomoen arteko distantziarekin.
- Ez-metala denean, molekulen arteko
distantzia hartuta.

5. ERRADIO ATOMIKOA
» Erradioa talde eta periodoen arabera
aldatzen da.

6. ERRADIO IONIKOA
» Atomo bat katioi edo anioi bihurtzean daukan
erradioa da.
» Garrantzitsua konposatu
ionikoak aztertzean.
» Katioi bihurtzean: txikitu.
» Anioi bihurtzean: handitu.

7. ERRADIO IONIKOA

8. IONIZAZIO-ENERGIA
» Atomo neutro batek (gasa) elektroi bat
galtzeko behar duen energia kantitatea.
» I.E. elementua konposatu ionikoa edo
kobalente osatuko duen jakiteko balio
du.
- Baxua bada, IONIKOA.
- Nahiko altua bada, KOBALENTEA.
- Oso altua bada, IONIKOA.

9. IONIZAZIO-ENERGIA
» 1., 2., 3. … ionizazio-energiak daude.
- Lehenengo I.E.: X (g) → X + (g) + e-
- Bigarren I.E.: X + (g) → X +2 (g) + e-
- Hirugarren I.E.: X +2 (g) → X+3 (g) + e-
...

10. IONIZAZIO-ENERGIA

11. AFINITATE ELEKTRONIKOA
» Atomo gaseoso neutro bat elektroi bat
irabaztean trukatzen den energia da.
X (g) + e- → X- (g)
» Ezaugarri hau elementu kimiko baten
izaera oxidatzailea ezagutzeko balio du.
» Elektroien premia duten elementuek dira
elektroafinitate handiena dutenak.

12. AFINITATE ELEKTRONIKOA

13. ELEKTRONEGATIBOTASUNA
» Loturetan partekaturiko elektroiak
erakartzeko atomoak duen ahalmena
da.
» L.Pauling-ek eskala arbitrarioa osatu zuen.
- Balio maximoa, 4, fluorrari esleitu.
- Gas nobleei ez zaie baliorik ezarri.
» Elementuaren balentzia egoeraren

14. ELEKTRONEGATIBOTASUNA
» Oso erabilgarria da 2 atomoen artean
eratuko den lotura ezagutzeko.
- Elektronegatibotasun bereko atomoen
artean: APOLARRA.
- Elektronegatibotasun diferentzia handitzen
doan heinean: POLARRA.
- Diferentzia nahiko handia denean: IONIKOA.

15. ELEKTRONEGATIBOTASUNA

16. METALTASUNA
» Propietate metalikoak edo ez-metalikoak
adierazten ditu.
» I.E., afinitate elektroniko eta elektronega-
tibotasunarekin erlazionaturik dago.
» Taula Periodikoan: METALAK, EZ-
METALAK eta ERDIMETALAK.

17. METALTASUNA
» Erdimetalak:
- Bederatzi dira.
- Ez dira guztiz metalak, ez guztiz ez-metalak.
- Orokorrean, erdieroaleak dira.

18. METALTASUNA
» Metalak:
- Eroankortasun elektriko eta termiko altua.
- Distira gris metalikoa.
- Solidoak, merkurioa (Hg) izan ezik.
- Harikorrak eta xaflakorrak.
- Lotura metalikoa.
- Balentzia-elektroi gutxi.
- Elektronegatibotasun, elektroafinitate eta I.E. baxua.
- Konposatu ionikoak eratzen dituzte ez-metalekin.

19. METALTASUNA
» Ez-metalak:
- Eroankortasun elektriko eta termiko eskasa.
- Distira metalikorik gabeak.
- Egoera solido, likido edo gaseosoan.
- Ez dira harikorrak; egora solidoan hauskorrak.
- Lotura kobalentea.
- Balentzia-elektroi asko.
- Elektroafinitate, I.E. eta elektronegatibotasuna altua.
- Konposatu ioniko eta molekularrak.

20. METALTASUNA