1.
96
Module 9
6666
Filipino
Detalye ng mga Balita
A DepEd-BEAM Distance Learning Program supported by the Australian Agency for International Development

2.
97
Ngayong araw na ito ay may bago ka na namang matutuhan.
Pag-aralan mo ito nang maigi upang madali mo lang sagutin ang mga
gawain. Halika na!
Pagkatapos ng modyul na ito matutukoy mo ang mga tiyak na
detalye ng mga balita.
Basahin ang balita na nasa kahon. Sagutin ang mga tanong at
isulat ang sagot sa patlang.
1. Sino ang nahuli ng pulis? ______________________________________
2. Bakit hinuli ng mga pulis ang magnanakaw? ___________________
3. Saan nakatira ang nasabing magnanakaw? _____________________
Subukin Natin
Sa Mag-aaral
Mga Dapat Matutuhan
Magnanakaw Nahuli ng Pulis
Isang magnanakaw ang nahuli ng pulis
matapos na saktan at pagnakawan ang isang
magbabalot. Ang magnanakaw na nagngangalang
Diego Ruiz, 26 taong gulang, ay nakatira sa 24
Kalye Bakal, Malita, Davao del Sur. Siya ay
kasalukuyang nakakulong sa presinto 4 ng
Kagawarang ng Pulisya ng Malita.

3.
98
4. Saan ito kasalukuyang nakakulong? ____________________________
5. Anong pangyayari ang inilahad sa balita? ______________________
Ano ang iskor mo? Kung ang kuha mo ay 4 o 5 magaling,
talagang handa ka na sa modyul na ito. Kung ang kuha mo naman ay
3 o pababa. Huwag kang mag-alala ang modyul na ito ay tutulong sa
iyo.
Naranasan mo na bang magbasa ng pahayagan o makinig sa
radyo? Anu-anong mga balita ang iyong napakinggan o nabasa?
Basahin natin ang diyalogo na nasa ibaba.
Magkakasabay ang magkaklaseng Ana, Anita, Cora at Malou
patungo sa paaralan. Tumigil sila sandali at nag-usap.
Pag-aralan Natin

4.
99
Ana: Sumakay na tayo sa bus.
Anita: Maglakad na lamang tayo nang makatipid.
Cora: Oo nga. Mabilis ang pagtaas ng pasahe.
Malou: Nakakagulat talaga ang mga pangyayari ngayon. Tingnan
ninyo ang headline sa pahayagan.
Anita: Naku, ang daming nasalanta sa Bagyo Huring sa Visayas!
Cora: Maraming taniman, bahay at mga ari-arian ang mga
napinsala.
Malou: Tayo na, ipapabasa ko ito kay Itay.
Sagutin:
1. Ano ang pinag-usapan ng magkaibigan?
____________________________________________________________
2. Anong balita ang kanilang nabasa?
____________________________________________________________
Ang mga balita ay naglalagom ng mga pangyayari. Dapat
maging maikli ito ngunit nagbibigay ng mabuting kabatiran at may
mga detalye kung ano ang talaga ang nagyayari.
Ang mga balita ay sumasagot sa tanong na: Ano, Sino, Saan,
Kailan, Paano at Bakit.
Narito pa ang karagdagang halimbawa:
May bagyong dadating sa Rehiyon XI lalo na sa
lalawigan ng Davao del Sur, Davao del Norte at
Davao Oriental. Ayon sa PAG-ASA Weather Station na
ang namataang bagyo ay darating bukas sa alas
6:00 ng umaga Nobyebre 24, 2008 at ito’y may
lakas na Signal No. 1.Pinaalalahanan ang mga
mamamayang nakatira sa nasabing mga lalawigan
na dapat mag-ingat at laging handa sa posibleng
mangyari dahil sa bagyo.

5.
100
1. Ano ang inilalahad sa balita? Na may bagyong dadating sa
Rehiyon XI.
2. Anong oras posibleng darating ang bagyo? Alas 6:00 ng umaga,
Nobyembre 24, 2008.
3. Anu-anong mga lalawigan ang apektado? Davao del Sur, Davao
del Norte, at Davao Oriental.
4. Mahalaga ba ang balita? Talagang mahalaga.
Tayo na at subukin nating sagutin ang iba’t-ibang pagsasanay.
Pag-aralan ang balita na nasa ibaba. Isulat ang sagot sa loob ng
Spider Web.
Gawin Natin
1. Ano ang
inilalahad sa
balita?
Proyekto ng
Agrikultura
sisimulan na. 2. Ano ang
isinasaad ng
proyekto?
5. Anong
kagawaran
ang
responsible
rito?
3. Kailan ito
sisimulan?
4. Sinu-sino
ang
makatatang-
gap nito?

6.
101
Kung ang kuha mo ay 4 o 5, sagutin mo ang Gawain 2. Kung
ang kuha mo ay 3 o pababa sagutin mo muna ang Gawain 1.A.
Gawain 1.A
Basahin ang mga sumusunod na balita. Punan nang wastong
sagot ang bawat hanay.
Balita Anong
pangyayari
Saan ito
magaganap?
Kailan ito
mangyari?
A. Limampung pamilya sa
Sta. Maria, Davao del Sur
at pitumpo naman sa
Malalag, Davao del Sur ang
mabibigyan ng murang
bahay na nagkakahalaga
ng P30,000 bawat isa sa
ilalim ng proyektong BLISS
at gawa sa katutubong
kasangkapan. Ito ay
sisimulan ngayong Enero
sa susunod na taon.
Sino ang
gagawa sa
malawakang
programa?
Anong
gawain ang
sinimulan?
Bakit dapat
magkakabit
ng mga
main pipes
sa malapit
sa
kabahayan.
Makatanggap ang may 20,000 magsasaka at ang
kanilang pamilya ng tulong sa pagpapalawak ng produksiyon
ng mga pananim at pangkahayupan sa ilalim ng Extension
Delivery System na proyekto ng Kagawaran ng Agrikultura.
Ang nasabing proyekto ay sisimulan ngayong Disyembre 5,
2008 at ito’y pangungunahan ng Pangulong Gloria M. Arroyo.

7.
102
B. Sinimulan ng
Metropolitan Waterworks
and Sewerage System
(MWSS) and malawakang
pagkukumpuni ng mga
sirang tubo. Nagpalabas
ng mga bagong tagubilin
si Governor Dodo Cagas
upang lalong mapabilis
ang gawain ng MWSS.
Kasabay ng pagkukumpuni
ng mga sirang tubo,
magkakabit ang MWSS ng
mga main pipes sa malapit
sa kabahayan upang
maiwasan ang paggasta
hanggang P7,000 pataas
ng isang tao upang
magkatubig mula sa
MWSS. Isasagawa ang
pagkakabit ng mga main
pipes sa apat na lalawigan
sa Davao del Sur.
Basahin ang balita. Pagtambalin ang hanay A at hanay B. Isulat
ang titik ng tamang sagot.
P10M napinsala sa sunog sa Cebu
Sampung milyong piso ang napinsalang ari-arian sa lugar ng
Cebu nang nagkaroon ng sunog noong alas 10:00 ng gabi, Sabado,
Nobyembre 15, 2008. Nagsimula ang sunog sa tindahan nina G. at
Gng. Capitan. Napag-alamang pumutok ang isang electric fan na
buong araw na ginamit. Mabilis kumalat ang apoy at kinain ang
katabing mga tindahan at mga ari-arian. Wala namang natalang
nasaktan sa insidente.
Mga Dagdag na Gawain

8.
103
Ang mga balita ay naglalagom ng mga pangyayari. Ito’y
nagtataglay ng mga katibayan o nagpapatunay ng katotohanan.
Tumutugon sa mga katanungang sino, ano, kailan, saan, bakit, at
paano ang mabuting balita.
Hanay A Hanay B
_____ 1. Anong pangyayari
ang inilalahad sa
balita?
a. Pumutok ang isang
electric fan
_____ 2. Kailan naganap
ang pangyayari?
b. Isang sunog ang
naganap sa Cebu
_____ 3. Saan ito nangyari? c. P10 M napinsala sa
sunog sa Cebu
_____ 4. Paano nagsimula
ang insidente?
d. Alas 10:00 ng gabi,
Sabado, Nobyembre
15, 2008
_____ 5. Anong pamagat
ang nasa balita?
e. Cebu
Naintindihan mo ba ang iyong ginawa? Sa mga pagsasanay na
iyong ginawa, ano ang natutuhan mo?
Tandaan Natin

9.
104
Basahin ang balitang nasa ibaba. Sagutin ang mga tanong.
Batang babae, II taon gulang, pinakabatang piloto
Isang batang babaeng labing-isang taong gulang ang naging
pinakabatang piloto nang ang kanyang maliit na eroplano ay
lumapag sa San Fernando. Si Vicky Morales ay nakangiting
bumaba sa Cessna 172, eroplanong isahan ang makina at
pinapurihan siya ng mga taga San Fernando, Pampanga na
humanga sa kanyang lakas ng loob at tapang.
Ang batang ito, na nasa ika-anim na baitang ng Mababang
Paaralan ng Sta. Cruz ay binigyan ng iba’t-ibang handog,
kabilang dito ang replika ng “Spirit of St. Louis”, ang eroplano ni
Chardes Lindbergh na sa San Diego ginawa.
1. Ano ang paksa ng balita? _______________________
2. Sino si Vicky Morales? __________________________
3. Bakit siya hinangaan ng taga San Fernando?
______________________
4. Anong handog ang natanggap ni Vicky Morales?
__________________
5. Ano ang epekto sa mga kabataan ng kahanga-hangang nagawa
ni Vicky Morales? _________________________
Kung ang kuha mo ay 4 o 5, maaari ka ng kumuha ng susunod
na modyul. Subalit kung ang kuha mo ay 3 o pababa, sagutin mo
muna ang Pagyamanin Natin.
Sariling Pagsusulit

10.
105
Sagutin ang mga tanong. Isulat ang titik ng tamang sagot.
Isang ulila sa magulang ang nahirang na Cum Laude sa
Philippine Military Academy sa naganap na pagtatapos noong March
31, 2008. Ito ay si Vincent D. Gallo, 22 galong na isang batang iniwan
sa pintuan ng simbahan noon sa lalawigan ng Sta. Cruz, Davao del
Sur. Ipinamigay siya ng paring nakakita sa kanya sa mag-asawang G.
at Gng. Bert Gallo na pawang guro sa Sta. Cruz Central Elem. School.
Ang nasabing mag-asawa na walang anak ay siyang kinilala niyang
mga magulang at naging inspirasyon niya sa kanyang buhay.
A B
_____ 1. Tungkol saan ang
balita?
a. March 31, 2009
_____ 2. Sino ang batang
ulila?
b. Iniwan sa pinto ng
simbahan at ibinigay ng pari
sa mag-asawang Gallo.
_____ 3. Anong karangalan
ang kanyang
natanggap?
c. Isang ulila na naging Cum
Laude sa PMA.
_____ 4. Kailan niya ito
natanggap?
d. Vincent D. Gallo
_____ 5. Paano siya napunta
sa mag-asawa?
e. Cum Laude
Pagyamanin Natin

11.
106
Subukin Natin
1. magnanakaw na si Diego Ruiz
2. nanakit at nagnakaw sa magbabalot
3. 24 Kalye Bakal, Malita, Davao del Sur
4. Presinto 4 ng Kagawaran ng Pulisya ng Malita
5. Magnanakaw, Nahuli ng Pulis
Gawin Natin
Gawain 1
Gabay sa Pagwawasto
1. Magsasaka at
kanilang pamilya
nakatanggap ng tulong
sa pagpapalawak ng
pananim at
pangkabuhayan.
Proyekto ng
Agrikultura
sisimulan na. 2. Pagpapalawak
ng produksiyon
ng mga pananim
at panghayupan.
5. Kagawaran ng
Agrikultura.
3. Disyembre 5,
2008
4. Magsasaka
at kanilang
mga pamilya.

12.
107
Gawain 1.A
Anong Pangyayari? Saan ito magaganap? Kailan ito
mangyayari?
Mga pamilya sa Sta.
maria at Malalag
mabibigyan ng
murang bahay.
Sta. Maria at Malalag,
Davao del Sur.
Enero sa susunod na
taon.
Sino ang gagawa sa
malawakang
programa?
Anong gawain ang
sinimulan?
Bakit dapat
magkakabit ang
MWSS ng mga main
pipes sa malapit sa
kabuhayan?
Metropolitan
Waterworks and
Sewerage System
(MWSS)
Malawakang
pagkukumpuni ng
mga sirang tubo.
Upang maiwasan ang
paggasta ng isang tao
ng hanggang P7000
pataas upang
magkatubig.
Mga Dagdag na Gawain
1. b
2. d
3. e
4. a
5. c
Sariling Pagsusulit
1. Batang babae, II taon gulang, pinakabatang piloto
2. Isang batang babaeng piloto na nakapagpalipad ng eroplano
3. dahil humanga sila sa kanyang tapang at lakas ng loob
4. replika ng Spirit of St. Louis
5. Maraming kabataan ang naghangad na matulad kay Vicky
Morales
Pagyamanin Natin
1. c 3. e 5. b
2. d 4. a