1. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ ΣΧΕΔΙΟΥ
ΕΡΓΑΣΙΑΣ - PROJECT
«Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Αλλά
μερικοί άνθρωποι αισθάνονται ότι
είναι πιο ίσοι από τους άλλους…και
το δείχνουν!»
Σχ. Έτος: 2014-2015, ΣΧΟΛΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ: 4ο Γυμνάσιο Κατερίνης
ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ: Χατζηγεωργίου Σοφία, ΠΕ02.
Καθηγήτρια Ελληνικής και Αγγλικής Φιλολογίας,
MSc στη Σχολική Ψυχολογία.

2. ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Εντάσσεται στη διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας Γ΄ Γυμνασίου
• 3η Ενότητα: «Είμαστε όλοι ίδιοι. Είμαστε όλοι
διαφορετικοί» (σελ.46-59 Ρατσισμός)
• 4η Ενότητα: «Ενωμένη Ευρώπη και Ευρωπαίοι
πολίτες» (σελ.72 και 73 : Ευρώπη των δικαιωμάτων
του ανθρώπου - μετανάστες)
• 5η Ενότητα : «Ειρήνη-Πόλεμος» (σελ.88-101:
Πόλεμος-πρόσφυγες και σελ.102: ηλεκτρονικά
παιχνίδια με πολεμικό περιεχόμενο) και
• 6η Ενότητα : «Ενεργοί πολίτες για την υπεράσπιση
οικουμενικών αξιών» (σελ.108-117: Μη Κυβερνητικοί
Οργανισμοί).

3. Εισαγωγή
Το σχέδιο αφορά ένα ενιαίο τμήμα στο οποίο διδάσκονται οι
παραπάνω ενότητες και οι μαθητές/τριες έχουν εκδηλώσει το
ενδιαφέρον τους να μάθουν περισσότερα για τα θέματα που
παρουσιάζονται, εμπλεκόμενοι οι ίδιοι στην ερευνητική διαδικασία
(ανακαλυπτική – διερευνητική μάθηση).
Η προσέγγιση των νέων γνώσεων γίνεται μέσω της
ομαδοσυνεργατικής μεθόδου και της διαθεματικότητας.
Η χρονική διάρκεια του παρόντος σχεδίου εργασίας - project είναι 12
διδακτικές ώρες.

4. ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗΣ
Εξοικείωση της εκπαιδευτικού και των μαθητών με την πλοήγηση στο διαδίκτυο, τη
χρήση του επεξεργαστή κειμένου και το πρόγραμμα δημιουργίας παρουσιάσεων.
Εξοικείωση της εκπαιδευτικού και των μαθητών με τον ομαδοσυνεργατικό τρόπο
διδασκαλίας.
Εξοικείωση της εκπαιδευτικού με τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και την Αγγλική
γλώσσα (η εξοικείωση των μαθητών θεωρείται δεδομένη).
Συνεργασία με τη Δ/νση του σχολείου, τους συναδέλφους και τους γονείς των
μαθητών, ώστε να πραγματοποιηθούν οι προγραμματισμένες επισκέψεις.

5. Σκοπός του σχεδίου δράσης
Οι μαθητές και οι μαθήτριες:
να αναπτύξουν θετική
αντίληψη για τη σύγχρονη
πολυπολιτισμική κοινωνία
να καταπολεμήσουν την
ξενοφοβία και
να καλλιεργήσουν την
αποδοχή στη
διαφορετικότητα.

6. Επιμέρους στόχοι -
Κοινωνικοπολιτισμικοί και Γνωστικοί στόχοι 1/3
• Η αύξηση της γνώσης και της κατανόησης των παιδιών.
• Η καλλιέργεια δεξιοτήτων επικοινωνίας, ενσυναίσθησης και κοινωνικής ευαισθησίας
στα παιδιά.
• Η αλλαγή στάσεων και η ενίσχυση των θετικών στάσεων των παιδιών.
• Η ανάληψη ενεργού δράσης από τα παιδιά, για να εφαρμόσουν τρόπους που θα
οδηγήσουν στην καταπολέμηση του φόβου απέναντι στο «διαφορετικό» και στο
«ξένο» και στην αποδοχή και την αξιοποίηση της διαφοράς.
• Η ανάληψη ενεργού δράσης από τα παιδιά για να μεταφέρουν στο περιβάλλον τους
ότι οι διακρίσεις και ο ρατσισμός μάς αφορούν όλους.

7. Επιμέρους στόχοι - Παιδαγωγικοί στόχοι 2/3
Μέσα από τη συμμετοχή τους στις ομάδες αναμένεται οι μαθητές:
να μάθουν να ανακαλύπτουν μόνοι τους τη γνώση
να καλλιεργήσουν πνεύμα συνεργασίας και ομαδικότητας
να εμπλακούν σε δραστηριότητες αυτοαξιολόγησης και
ετεροαξιολόγησης αναπτύσσοντας την κριτική τους ικανότητα
να αξιοποιήσουν κλίσεις και δεξιότητες που πιθανόν να μη γνωρίζουν
ότι έχουν
να αναλαμβάνουν ευθύνες και πρωτοβουλίες και να βρίσκουν λύσεις
σε τυχόν προβλήματα

8. Επιμέρους στόχοι -Στόχοι σχετικοί με τις ΤΠΕ 3/3
Μέσα από τη χρήση των ΤΠΕ αναμένεται οι μαθητές:
Να εξοικειωθούν με τη χρήση του διαδικτύου ως περιβάλλοντος μάθησης.
Να αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης, αποτίμησης και αξιοποίησης πληροφοριών
από το διαδίκτυο.
Να αναπτύξουν δεξιότητες αναζήτησης της γνώσης σε ανοιχτά διερευνητικά
περιβάλλοντα ( π.χ. ηλεκτρονικά λεξικά).
Να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες του επεξεργαστή κειμένου και του λογισμικού
παρουσιάσεων για παραγωγή πολυτροπικού κειμένου καθώς και υπερκειμένου.
Να γνωρίσουν επιλεγμένους δικτυακούς τόπους.
Να καλλιεργήσουν τον πολυτροπικό γραμματισμό με την αξιοποίηση και άλλων
σημειωτικών συστημάτων (κόμικ, βίντεο κ.τ.λ.).

9. Αφόρμηση
Στο στάδιο αυτό η διδάσκουσα με βάση την παιδαγωγική αρχή της αφόρμησης παρουσιάζει σε μια ολιγόλεπτη
εισήγηση, με τη χρήση λογισμικού παρουσίασης και βιντεοπροβολέα, διαφάνειες που στοχεύουν στη διέγερση
του ενδιαφέροντος των μαθητών.
Μετανάστες εν πλω
προς το «όνειρο». Η
εικόνα φαντάζει ίσως
γραφική μετά από έναν
αιώνα, αλλά η
πραγματικότητα ήταν
συνήθως εφιαλτική.
Έναν αιώνα μετά οι
εικόνες είναι
εφιαλτικές, όπως και η
πραγματικότητα…
Ποιες σκέψεις και
συναισθήματα σου
δημιουργούν αυτές οι
εικόνες;

10. Ερευνητικά ερωτήματα 1/2
Τέθηκαν από τους μαθητές /τριες, στην πρώτη συνάντηση της ολομέλειας, με τη μέθοδο του
καταιγισμού ιδεών.
1. Ποια είναι τα ανθρώπινα δικαιώματα;
2. Τι είναι η προκατάληψη και τι τα στερεότυπα; Λειτουργούν θετικά ή αρνητικά στις
κοινωνικές αλληλεπιδράσεις;
3. Ποια η λειτουργία της ετικετοποίησης στις σχέσεις των ανθρώπων;
4. Πώς ορίζεται η ξενοφοβία και πώς ο ρατσισμός (κοινωνικός και φυλετικός);
5. Πώς εκδηλώνεται ο ρατσισμός και ποιοι είναι οι αποδέκτες ρατσιστικών συμπεριφορών;
6. Ποιες είναι οι αιτίες αυτών των συμπεριφορών, ποιοι ευθύνονται για τη διαιώνισή τους
και με ποιους τρόπους;
7. Το αθλητικό ιδεώδες μπορεί να συνυπάρχει με τις ρατσιστικές συμπεριφορές στους
χώρους άθλησης;
8. Στις σημερινές πολυεθνικές τάξεις των σχολείων παρατηρούνται ρατσιστικές
συμπεριφορές;

11. Ερευνητικά ερωτήματα 2/2
9. Τι μπορούμε να κάνουμε σε ατομικό και συλλογικό επίπεδο, για να αντιμετωπίσουμε το
ρατσισμό και την ξενοφοβία; Τι πρέπει να γίνει σε επίπεδο πολιτείας;
10. Υπάρχουν διακρίσεις (κοινωνικές, επαγγελματικές) σε βάρος των γυναικών (σεξισμός),
των μειονοτήτων (θρησκευτικών, εθνικών), των ατόμων με ειδικές ανάγκες;
11. Οικονομική, ιστορική, πολιτική, κοινωνιολογική και ψυχολογική προσέγγιση στο θέμα της
μετανάστευσης και της προσφυγιάς. Υπάρχουν διαφορές μεταξύ προσφύγων και
μεταναστών;
12. Με ποιον τρόπο υποστηρίζονται οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες; (δράσεις της πολιτείας,
οργανωμένες δράσεις πολιτών, μη κυβερνητικοί οργανισμοί)
13. Πώς παρουσιάζονται (διαχρονικά) οι ευάλωτες κοινωνικές ομάδες στα ΜΜΕ, στη
λογοτεχνία, στον κινηματογράφο, και στις άλλες μορφές τέχνης (ποίηση, μουσική,
θέατρο, γλυπτική, ζωγραφική);

12. Κριτήρια επιλογής θέματος 1/2
«Αποστολή µας είναι να αντιµετωπίσουµε την άγνοια µε τη γνώση, τη
µισαλλοδοξία µε την ανοχή και την αποµόνωση µε τη γενναιοδωρία.
Ο ρατσισµός µπορεί, πρόκειται και πρέπει να ηττηθεί»
Kofi Annan, Γενικός Γραµµατέας των Ηνωµένων Εθνών (1997-2006)
Ένα πρώτο βήμα για την καταπολέμηση του ρατσισμού και της επιθετικότητας που τον συνοδεύει, του
σεξισμού, των προκαταλήψεων και γενικότερα του φόβου των ανθρώπων για το διαφορετικό, είναι η
ενημέρωση. Ενημέρωση που θα πρέπει να παρέχεται σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης.
Τα παιδιά δε γεννιούνται ρατσιστές, μαθαίνουν να είναι. Με τον ίδιο τρόπο μπορούν να
μάθουν να μην είναι ξενοφοβικά, να αποδέχονται τη διαφορετικότητα, να καλλιεργήσουν την αλληλεγγύη
και την κατανόηση στα προβλήματα των άλλων, να αντιλαμβάνονται την ουσία πίσω από τις λέξεις και τις
βαθύτερες αιτίες μιας συμπεριφοράς, να μάθουν να μην ψάχνουν για αποδιοπομπαίους τράγους μέσα στις
ευάλωτες κοινωνικές ομάδες.

13. Κριτήρια επιλογής θέματος 2/2
Εκπαιδευτικοί και μαθητές θα πρέπει να μάθουν να διαχειρίζονται τη νέα πραγματικότητα
που αναδύεται στο περιβάλλον του σχολείου. Πολυπολιτισμικές τάξεις, συνεκπαίδευση
με παιδιά με ειδικές ανάγκες και με παιδιά που ανήκουν σε μειονότητες καθιστούν
επιτακτική την ανάγκη για αντιμετώπιση όλων των προβλημάτων που προκύπτουν
(εκπαιδευτικών, παιδαγωγικών, κοινωνικών).
Η αλλαγή των στάσεων απέναντι σε όλα αυτά προϋποθέτει εκπαιδευτικές δράσεις καλά
σχεδιασμένες, με εκπαιδευτικούς και μαθητές ενημερωμένους.
«Έχω ένα όνειρο, ότι τα παιδιά µου µια µέρα θα ζουν σε ένα έθνος όπου δε θα
κρίνονται από το χρώµα του δέρµατός τους, αλλά από το χαρακτήρα τους»
«Η γενιά µας θα πρέπει να απολογηθεί, όχι τόσο για τις κακές πράξεις των
µοχθηρών ανθρώπων, όσο για την αποτρόπαιη σιωπή των καλών ανθρώπων»
Μάρτιν Λούθερ Κινγκ

14. Διαθεματικότητα
Συσχέτιση με άλλα διδασκόμενα μαθήματα
Γλωσσικά μαθήματα: παραγωγή προφορικού και γραπτού λόγου κατά την παρουσίαση των προϊόντων
της εργασίας π.χ. άρθρα στη σχολική εφημερίδα ή στο blog του σχολείου κ.λ.π.
«Ελένη» του Ευριπίδη: το αντιπολεμικό μήνυμα εντοπίζεται σε πολλά σημεία του έργου.
Θρησκευτικά: ενημέρωση για τις διαφορετικές θρησκείες και τη θέση της Ορθόδοξης Χριστιανικής
θρησκείας (και των άλλων θρησκειών) για τη μισαλλοδοξία, τη ρατσιστική βία, την ξενοφοβία, τον
σεξισμό και την αποδοχή του διαφορετικού.
Εικαστικά: για τη διερεύνηση πληροφοριών π.χ. πώς παρουσιάζονται οι ευάλωτες σε ρατσιστική
συμπεριφορά κοινωνικές ομάδες στην κλασική και σύγχρονη ζωγραφική (ολοκαύτωμα, πρόσφυγες).
Δημιουργία άλλου εικαστικού υλικού π.χ. αφίσας, κολάζ.
Μουσική: επένδυση με μουσική της τελικής παρουσίασης.
Κοινωνική και πολιτική αγωγή: άσυλο, ανθρώπινα δικαιώματα, σχετική νομοθεσία, ο ρόλος των
θεσμών .
Πληροφορική: αναζήτηση πληροφοριών στο διαδίκτυο, επεξεργασία του υλικού, παραγωγή τελικού
προϊόντος σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή π.χ. κείμενα σε επεξεργαστή κειμένου, e-mail,
παρουσιάσεις, video κ.λ.π.

15. Αναμενόμενα μαθησιακά οφέλη
Τα μαθησιακά οφέλη μέσα από την αναζήτηση πληροφοριών, την ταξινόμηση του
υλικού που προέκυψε από τις διάφορες δραστηριότητες, την οργάνωση και
αξιολόγηση αυτού του υλικού και τελικά την αξιοποίησή του κατά την παρουσίαση
των προϊόντων του project, θα περιλαμβάνουν και τους τέσσερις άξονες των
στόχων:
Διερευνώ, Συνεργάζομαι, Εφαρμόζω, Δημιουργώ.
Οι μαθητές και μαθήτριες, με την ενεργό συμμετοχή τους στις δραστηριότητες της
ομάδας τους, αναμένεται να συνεργαστούν μεταξύ τους για την επίτευξη ενός
κοινού στόχου (να ολοκληρώσουν και να παρουσιάσουν με ελκυστικό τρόπο το
έργο τους) διαχέοντας τα μηνύματά του σε όλη τη σχολική κοινότητα.

16. Πηγές και εργαλεία αναζήτησης δεδομένων Πόροι, υλικά και εξοπλισμός
Σχολικά εγχειρίδια, πληροφορίες από το
διαδίκτυο, προβολή, παρακολούθηση και
συζήτηση επιλεγμένων ενημερωτικών video και
κινηματογραφικών ταινιών (αποσπασμάτων ή
ολόκληρων), τα οποία έχουν βρει οι μαθητές/τριες
ή παρέχονται από την εκπαιδευτικό σε περίπτωση
που οι μαθητές δεν έχουν τη δυνατότητα
πρόσβασης σε αυτό το υλικό.
Φύλλα εργασίας σε έντυπη και ηλεκτρονική
μορφή ( τα οποία ετοιμάζονται από την
εκπαιδευτικό και συμπληρώνονται από τους
μαθητές/τριες).
Υπολογιστές και προβολέας,
εκτυπωτής και φωτοτυπικό,
πρόσβαση στο διαδίκτυο και τα
ανάλογα λογισμικά,
φωτογραφική μηχανή και
βιντεοκάμερα (παρέχονται από
το σχολείο).
Συσκευές φορητής μνήμης (USB
Device) των μαθητών/τριών, για
μεταφορά και ανταλλαγή
αρχείων και άλλου ηλεκτρονικού
υλικού.

17. Μεθοδολογία επεξεργασίας δεδομένων
Η επεξεργασία των δεδομένων στηρίζεται στην ομαδοσυνεργατική μέθοδο
(ζευγάρια στο εργαστήριο πληροφορικής, μικρές ομάδες 4 ατόμων στην τάξη
και στην ολομέλεια).
Οι ομάδες συγκροτούνται με βάση τα κοινά ενδιαφέροντα των μελών σε
σχέση με τα υποθέματα της εργασίας.
Τα μέλη των ομάδων πραγματοποιούν μικρά διαλείμματα ενημέρωσης (για την
πορεία της εργασίας τους) και ανταλλαγής πληροφοριών. Έτσι επιτυγχάνεται η
ανατροφοδότηση, η διόρθωση λαθών στην πορεία της εργασίας και ο
αποτελεσματικότερος συντονισμός από την εκπαιδευτικό.

18. Αναμενόμενα αποτελέσματα και
τρόποι παρουσίασης των αποτελεσμάτων
Ατομικοί φάκελοι και φάκελοι ομάδων, όπου συγκεντρώνεται το έντυπο
υλικό
Ημερολόγια των ομάδων, όπου καταγράφονται αναλυτικά οι ατομικές και οι
ομαδικές δράσεις και δραστηριότητες
Τα τελικά προϊόντα κάθε ομάδας και η τελική εργασία μετά από τη σύνθεσή
τους
Τα καλλιτεχνικά έργα των παιδιών (αφίσες, κόμικς, βίντεο κ.λ.π.)
Παρουσίαση μέσα στο τμήμα, σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή
Άρθρο που θα δημοσιευτεί στην εφημερίδα του σχολείου
Συνοπτική παρουσίαση σε όλο το σχολείο
Δημοσίευση στην ιστοσελίδα του σχολείου της τελικής εργασίας του τμήματος
σε ηλεκτρονική μορφή

19. Επισκέψεις που προτείνονται στα
πλαίσια της δράσης
Επίσκεψη στο γηροκομείο Κατερίνης (αφού
προηγήθηκε παρουσίαση από μαθητή για τον
ρατσισμό στην τρίτη ηλικία).
Επίσκεψη στο Μουσείο Κινηματογράφου
Θεσσαλονίκης, όπου πρωταγωνίστησαν τα ίδια
τα παιδιά σε ένα δικό τους φιλμάκι κατά του
ρατσισμού, του οποίου το σενάριο επιμελήθηκε η
πέμπτη ομάδα.
Επίσης προτείνονται οι επισκέψεις:
στη Μέριμνα Παιδιού Κατερίνης, στο Ειδικό
Γυμνάσιο και Λύκειο Κωφών και Βαρηκόων
Θεσσαλονίκης, στη Σχολή Τυφλών Θεσσαλονίκης

20. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕ ΤΗ ΜΕΘΟΔΟ ΣΧΕΔΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΑΣ - PROJECT
ΘΕΜΑ: «Όλοι οι άνθρωποι είναι ίσοι. Αλλά μερικοί άνθρωποι
αισθάνονται ότι είναι πιο ίσοι από τους άλλους… και το δείχνουν!»
ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
Η μέθοδος project δεν είναι αυστηρά καθοδηγητική, γι’αυτό οι
δραστηριότητες είναι ενδεικτικές και απλά προτείνονται στους μαθητές
από τη διδάσκουσα εκπαιδευτικό.

21. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 1η
(κοινή για όλες τις ομάδες)
Πρώτη και δεύτερη ώρα (στο εργαστήριο πληροφορικής)
Α
Προτείνεται να μελετήσετε τα κόμικς που
προέρχονται από το φυλλάδιο της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής «Εγώ, ρατσιστής;!».
Το φυλλάδιο αυτό, που απευθύνεται στους
εκπαιδευτικούς και τους νέους, επιχειρεί μέσα από
κόμικς και ντοκουμέντα να παρακινήσει σε
προβληματισμό και συζήτηση πάνω στο φαινόμενο του
ρατσισμού.

23. Αν χρειαστείτε βοήθεια για να προσδιορίσετε τη
σημασία κάποιων λέξεων, όπως «ρατσισμός»,
«στερεότυπα», «σεξισμός» κ.λ.π., μεταβείτε
στην Πύλη για την Ελληνική Γλώσσα, επιλέξτε
Νέα Ελληνική, εργαλεία και στη συνέχεια
σώματα κειμένων. Έχετε μπροστά σας σώματα
κειμένων από εφημερίδες και διδακτικά βιβλία.
Αφού επιλέξετε μια κατηγορία, στην περιοχή
«αναζήτηση» πληκτρολογήστε τη λέξη
«ρατσισμός» ή «στερεότυπα» ή όποια άλλη
επιθυμείτε, ώστε να δείτε τη χρήση τους. Για να
βρείτε τον ορισμό τους, μπορείτε να επιλέξετε
Νέα Ελληνική, εργαλεία, ηλεκτρονικά λεξικά και
μετά Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής.

24. Στη συνέχεια η κάθε ομάδα μπορεί να επιλέξει
ένα κόμικ και να απαντήσει γραπτά σε έναν
κειμενογράφο στις παρακάτω ερωτήσεις:
1)Έχετε συναντήσει κάποιες από αυτές τις
περιπτώσεις στην καθημερινότητα σας;
2)Τι οδηγεί τους πρωταγωνιστές αυτών των
ιστοριών να εκδηλώνονται ρατσιστικά;
3)Κατανοούν σε όλες τις περιπτώσεις ότι
ενεργούν ρατσιστικά;
4)Σε ποια μορφή ρατσισμού αναφέρονται;
5)Ποιος ήταν ο σκοπός αυτού του φυλλαδίου της
Ευρωπαϊκής Επιτροπής ; Τον πέτυχε;
Μετά οι ομάδες θα αποθηκεύσουν τις
απαντήσεις στην επιφάνεια εργασίας και τελικά
θα τις επισυνάψουν σε e-mail προς τη
διδάσκουσα.

25. Β
Με τη βοήθεια του εργαλείου Web02
για κόμικς (toondoo.com)
επιχειρήστε να δημιουργήσετε τη
δική σας μικρή ιστορία με θέμα το
ρατσισμό. Μπορείτε να επιλέξετε
οποιαδήποτε έκφανση του
ρατσισμού. • Πώς νιώσατε ;
Μετά την παρουσίαση των κόμικς
από τις ομάδες, μια επιτροπή που θα
εκλέξετε εσείς θα επιλέξει το
καλύτερο κόμικ, που θα δημοσιευτεί
στις 21 Μαρτίου, ημέρα κατά του
ρατσισμού, στο blog του σχολείου.

26. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 2η
Τρίτη και τέταρτη ώρα (στο εργαστήριο πληροφορικής)
Οι μαθητές της Α΄ ομάδας αναλαμβάνουν τον ρόλο του
δημοσιογράφου και του συνεντευξιαζόμενου σε ένα παιχνίδι ρόλων
σχετικό με ρατσιστικές συμπεριφορές στο σχολικό περιβάλλον, του
οποίου το σενάριο ετοίμασε η Β΄ ομάδα σε έναν κειμενογράφο.
Οι μαθητές μπορούν να υποβάλουν τις υποθετικές τους ερωτήσεις και
σ΄αυτόν που υπέστη τη ρατσιστική συμπεριφορά, αλλά και σ΄αυτόν
από τον οποίο εκπορεύεται.

27. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 3η
Οι μαθητές της Γ΄ομάδας θα διερευνήσουν στο διαδίκτυο πώς παρουσιάζονται οι
ευάλωτες σε ρατσιστική συμπεριφορά κοινωνικές ομάδες στην κλασική και σύγχρονη
ζωγραφική. Έπειτα θα δοκιμαστούν στη δημιουργία μιας ψηφιακής αφίσας (
πολυτροπικό κείμενο ) που θα συνδυάζει γλώσσα, μουσική, βίντεο, εικόνα στο παρασκήνιο,
πολλαπλές εικόνες στο προσκήνιο, γραμματοσειρές και χρώματα των γραμμάτων, τρόπο
διάταξης στον χώρο. Το θέμα θα αφορά το πρόβλημα του ρατσισμού που αντιμετωπίζουν
οι πρόσφυγες και η αφίσα πρόκειται να δημοσιευτεί στις 21 Μαρτίου, ημέρα κατά του
ρατσισμού, στο blog του σχολείου και στη σχολική εφημερίδα.
Μπορούν να βοηθηθούν από ένα πρόγραμμα δημιουργίας αφίσας πατώντας
http://bighugelabs.com/motivator.php ή να χρησιμοποιήσουν το εργαλείο Web02
δημιουργίας video https://animoto.com/

31. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 4η
Στην ομάδα Δ΄ θα δοθούν φωτογραφίες διαφορετικών μορφών ρατσισμού και θα
ζητηθεί να εντοπίσουν πώς αυτός εκφράζεται . Οι μαθητές θα μπορούσαν να
τονίσουν τη διαχρονικότητα του φαινομένου και να αναφέρουν περιπτώσεις
ρατσισμού τις οποίες έχουν βιώσει είτε ως θύματα είτε ως παρατηρητές.
Έπειτα οι μαθητές θα συνθέσουν με θέμα την ιστορία ενός οικονομικού μετανάστη
ένα μικρό αφήγημα (300 λέξεων) με παντογνώστη αφηγητή,σε επεξεργαστή
κειμένου, διανθισμένο με πολυμεσικό υλικό της επιλογής τους.
Μπορούν να αναζητήσουν μέσω της μηχανής αναζήτησης της google εικόνες σχετικές
με το θέμα τους και να δημιουργήσουν υπερκείμενο.

33. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 5η
Οι μαθητές/τριες της Ε΄ ομάδας θα παρακολουθήσουν βιντεάκια κατά του ρατσισμού
στο you tube (η επιλογή έγινε από την εκπαιδευτικό).
1. Video me Angelina (https://www.youtube.com/watch?v=YSooMO8jOrQ)
2. video all potential refugees (https://www.youtube.com/watch?v=fH8bNGgmFwc)
3. video δεν είμαι ρατσιστής αλλά… (https://www.youtube.com/watch?v=gx7rCX-t8bc)
Κατόπιν θα αναλάβουν να γράψουν σε έναν κειμενογράφο το σενάριο για μια
αντιρατσιστική ταινία μικρού μήκους, στην οποία θα παίξουν μαθητές από όλες τις
ομάδες κατά τη διάρκεια της επίσκεψης στο Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

34. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 6η (κοινή για όλες τις ομάδες)
Πέμπτη και έκτη ώρα(στο εργαστήριο πληροφορικής)
Προτείνεται να παίξουν όλες οι ομάδες
το ανθρωπιστικό παιχνίδι
προσομοίωσης (ελεύθερο στο
διαδίκτυο) Darfur is Dying το οποίο, ως
μέρος της διδασκαλίας και της μάθησης,
θα εντείνει την ευαισθητοποίηση των
μαθητών/τριών γύρω από θέματα
παγκοσμίου ενδιαφέροντος, όπως η
πείνα, οι συγκρούσεις και η ειρήνη.

35. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ 7η (κοινή για όλες τις ομάδες)
Έβδομη και όγδοη ώρα (στο εργαστήριο πληροφορικής)
http://www.taxidifygis.org.cy/
Ψηφιακό εκπαιδευτικό Παιχνίδι
απευθύνεται σε μαθητές ηλικίας 13 μέχρι 16 ετών.
Η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους
Πρόσφυγες δημιούργησε ένα ψηφιακό
παιχνίδι που ονομάζεται «Ταξίδι φυγής».
Είναι ένα παιχνίδι επιβίωσης βασισμένο στην
πραγματικότητα. Ένα παιχνίδι για το τι
σημαίνει να είσαι πρόσφυγας.
Ο πρωταγωνιστής του παιχνιδιού είναι ένας
νεαρός πρόσφυγας ο οποίος αναγκάζεται να
εγκαταλείψει τη χώρα του και αντιμετωπίζει
μία σειρά από δυσκολίες και διλήμματα τόσο
κατά τη διάρκεια της φυγής όσο και κατά την
άφιξή του στη χώρα ασύλου.

36. ΦΥΛΛΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΔΙΝΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ
Ένατη ως δωδέκατη ώρα (στην τάξη)

37. 1. ΠΟΛΕΜΟΣ - ΑΝΑΚΡΙΣΗ
Σ’ αυτό το στάδιο ο παίκτης ανακρίνεται από εκπροσώπους της κυβέρνησης και αντιμετωπίζει μια
σειρά από κατηγορίες εναντίον του. Οι μαθητές εδώ μπορούν να νιώσουν πόσο σημαντικά είναι
τα ανθρώπινα δικαιώματα στη ζωή τους και ότι η ύπαρξη ενός καταπιεστικού κράτους μπορεί να
έχει καταστροφικές επιπτώσεις για τους πολίτες.
1ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
1. Ποια δικαιώματα θα πρέπει κατά τη γνώμη σας να έχουν οι άνθρωποι;
2. Ποια θεωρείτε τα δέκα πιο σημαντικά;
• Στη συνέχεια οι ομάδες παρουσιάζουν τα πορίσματά τους.
• Μετά, κάθε ομάδα γράφει σε μια λίστα τα δικαιώματα τα οποία είναι τόσο σημαντικά που, αν
καταπατούνται, μπορούν να οδηγήσουν τους ανθρώπους στη φυγή.
Στόχος της άσκησης: Καλύτερη κατανόηση για τις καταστάσεις που εξαναγκάζουν τους
ανθρώπους στην προσφυγιά.

38. ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ
Η Οικουμενική διακήρυξη για τα Ανθρώπινα δικαιώματα.
• Οι μαθητές συζητούν σε μικρές ομάδες παραδείγματα για τη σημασία που έχουν
συγκεκριμένα άρθρα στην καθημερινή τους ζωή.
• Συζητούν επίσης αν υπάρχουν κοινωνικές διαφορές μεταξύ διαφόρων ομάδων του
πληθυσμού ή αν τα ίδια δικαιώματα ισχύουν για όλους.
Στόχος της άσκησης: Κατανόηση ότι η ζωή ενός ατόμου σε μια χώρα που δε διατηρεί
δημοκρατικές αξίες και δε σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, μπορεί να γίνει
αφόρητη για τον ίδιο και για την οικογένειά του.
Έχει δημιουργηθεί στην Επιφάνεια Εργασίας του υπολογιστή που χρησιμοποιούμε,
Φάκελος με τον τίτλο «ΥΛΙΚΟ» , που περιέχει την Οικουμενική Διακήρυξη των
Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.

39. 2. ΠΟΛΕΜΟΣ - ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΦΥΓΕΙΣ!
Μ’ αυτό το παιχνίδι θέλουμε να δημιουργήσουμε μια κατάσταση που μοιάζει μ’ αυτήν που
βρίσκονται πολλοί πρόσφυγες, οι οποίοι αναζητούν ασφάλεια και προστασία. Ελπίζουμε ότι
μέσω αυτού του παιχνιδιού οι μαθητές θα νιώσουν τι σημαίνει να είσαι πρόσφυγας, τα
συναισθήματα των προσφύγων, τα διλήμματα που αντιμετωπίζουν και τις σημαντικές αποφάσεις
που παίρνει ένας πρόσφυγας συνήθως κάτω από μεγάλη πίεση.
2ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
1.Να γράψετε τα πέντε πιο έντονα συναισθήματα που θα νιώθατε, αν βρισκόσασταν στη θέση
του πρωταγωνιστή του παιχνιδιού σ’ αυτό το κρίσιμο στάδιο της φυγής.
2.Ο κάθε μαθητής ετοιμάζει μια λίστα με 10 αντικείμενα που θα έπαιρνε μαζί του, αν
αναγκαζόταν να φύγει από το σπίτι του και τη χώρα του.
3.Να επιλέξετε τα 4 από τα 10 πιο σημαντικά αντικείμενα.
Στόχος της άσκησης: Να νιώσουν τον πόνο κάποιου που πρέπει να φύγει από τη χώρα του
βιαστικά, για να γλιτώσει από κίνδυνο και θα πρέπει να αποφασίσει τι θα αφήσει πίσω του.

40. ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΕΥΑΙΣΘΗΤΟΠΟΙΗΣΗ
Συζήτηση για τις σκέψεις που έκαναν οι μαθητές κατά την επιλογή των
αντικειμένων.
Συζήτηση για το αν θα άλλαζαν την επιλογή τους ,αν τους δινόταν η ευκαιρία.
Συζήτηση για το τι μπορεί να προβλέψει κάποιος πρόσφυγας ,ο οποίος φεύγοντας
από τη χώρα του, δεν ξέρει τι πρόκειται να αντιμετωπίσει.
Συζήτηση για τον φόβο και την αβεβαιότητα στην οποία ζει ο πρωταγωνιστής ή η
πρωταγωνίστρια του παιχνιδιού και για το πώς θα είχαν αισθανθεί οι μαθητές ,αν
βρίσκονταν στην ίδια θέση…
Ο στόχος αυτού του παιχνιδιού είναι η κατανόηση των πρακτικών δυσκολιών στη
φυγή. Παράλληλα, αναπτύσσεται συμπάθεια, ευαισθησία και κυρίως
ενσυναίσθηση.

41. 3. ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ - ΨΑΞΕ ΚΑΤΑΦΥΓΙΟ
3ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
1. Να γράψετε πέντε προβλήματα/δυσκολίες που κατά τη γνώμη σας θα πρέπει να
αντιμετωπίσει κάποιος που φθάνει μόνος του σε μια καινούρια χώρα.
2. Στερεότυπα και προκαταλήψεις. Να γράψετε τους παράγοντες που επηρεάζουν τις
απόψεις σας.
3. Τι μπορεί να επηρεάζει γενικά τις απόψεις σας για συγκεκριμένους ανθρώπους; (π.χ.
πρόσφυγες)
Στόχος της άσκησης: Συνειδητοποίηση των παραγόντων που μπορούν να επηρεάζουν
τις απόψεις μας και πώς οδηγούμαστε σε στερεότυπα και προκαταλήψεις για
διάφορα θέματα και ομάδες ανθρώπων, συμπεριλαμβανομένων και των προσφύγων.

42. 4. ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ
ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
Τα Ηνωμένα Έθνη καθορίζουν ως πρόσφυγα το άτομο που βρίσκεται εκτός της χώρας
καταγωγής του ή του τόπου κατοικίας του, έχει δικαιολογημένο φόβο δίωξης για λόγους
φυλής, θρησκείας, εθνικότητας, συμμετοχής σε ορισμένη κοινωνική ομάδα ή λόγω
πολιτικών πεποιθήσεων και εξαιτίας αυτού του φόβου δίωξης αδυνατεί ή δεν επιθυμεί να
απολαμβάνει την προστασία αυτής της χώρας ή την επιστροφή σ' αυτήν.
Το έργο της Ύπατης Αρμοστείας περιλαμβάνει συχνά και την παροχή προστασίας και
βοήθειας σε άτομα που έχουν φύγει λόγω συνδυασμού αιτιών δίωξης, όπως λόγω ένοπλων
συγκρούσεων και παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Μερικές φορές η Ύπατη
Αρμοστεία παρέχει βοήθεια και σε εκτοπισμένους πληθυσμούς.
4ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
1.Τι σημαίνει κατά τη γνώμη σας ο όρος «δίωξη»;
2.Πώς καθορίζεται ο «δικαιολογημένος φόβος δίωξης» ;

43. Παραδείγματα δίωξης
Είναι παράνομο να μιλώ τη γλώσσα μου δημοσίως ή να δίνω στο παιδί μου
όνομα στη δική μου γλώσσα.
Δεν μπορώ να κάνω καλύτερη δουλειά, επειδή στην ταυτότητά μου γράφει ότι
είμαι μέλος μιας συγκεκριμένης θρησκευτικής ομάδας.
Οι γονείς μου θέλουν να με αναγκάσουν να παντρευτώ ένα άτομο που εγώ δεν
θέλω να παντρευτώ.
Η κόρη μου είναι σοβαρά άρρωστη και δεν έχουμε χρήματα για την εγχείρηση
καρδιάς που πρέπει να γίνει επειγόντως. Τώρα αναζητάμε άσυλο σε άλλη
χώρα.
Για να αναγνωριστεί κάποιος ως πρόσφυγας, πρέπει οι αρχές ασύλου μιας
χώρας να αποφασίσουν αν κάποιος αιτών άσυλο έχει δικαιολογημένο φόβο
δίωξης.

44. 5. ΝΕΑ ΖΩΗ
ΑΣΚΗΣΗ ΓΙΑ ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
Το παιχνίδι διεξάγεται σε καταυλισμό προσφύγων σε μια χώρα ασύλου. Οι μαθητές καλούνται να
συνειδητοποιήσουν πόσο ξένος και αποκλεισμένος νιώθει κάποιος, ο οποίος δεν ξέρει τη γλώσσα,
δεν μπορεί να γίνει κατανοητός, αλλά χρειάζεται άμεση βοήθεια για να επιβιώσει στην καινούρια
χώρα. Στην πατρίδα του ο αιτών άσυλο μπορεί να είχε την οικογένειά του και τον κοινωνικό του
περίγυρο. Τώρα είναι εντελώς μόνος του. Ταυτόχρονα, πολλοί αιτούντες άσυλο φοβούνται για την
ασφάλεια των συγγενών τους στην πατρίδα τους.
Οι μαθητές χωρίζονται σε ομάδες και καλούνται να σκεφτούν τι σημαίνει να ξεκινήσεις μια
καινούρια ζωή σε άλλη χώρα.
5ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
1. Πώς θέλετε να σας συμπεριφέρονται σε άλλη χώρα;
2. Ποιες διευκολύνσεις θα θέλατε να είχατε, αν βρισκόσασταν σ’ αυτήν την κατάσταση;
3. Τι θέλετε να μάθετε για την άλλη χώρα;
Σκοπός της άσκησης: Συνειδητοποίηση των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες σε μία
καινούρια χώρα.

45. 6. ΝΕΑ ΖΩΗ
Οι μαθητές να σκεφτούν τι μέτρα μπορούν να ληφθούν για την καλύτερη ένταξη
κοινωνικά αποκλεισμένων ομάδων στο ευρύτερο κοινωνικό σύνολο.
6ο ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ:
1. Γιατί οι πρόσφυγες μένουν σε συγκεκριμένες περιοχές;
2. Προτείνετε μέτρα για την καλύτερη ένταξη των μη προνομιούχων ομάδων, καθώς
επίσης μέτρα για την ενίσχυση του συναισθήματος ομαδικότητας μεταξύ των κατοίκων
συγκεκριμένων περιοχών.
Στόχος της άσκησης: Να βιώσουν οι μαθητές τις δυσκολίες και την απομόνωση που
πιθανότατα αντιμετωπίζει κάποιος πρόσφυγας.

46. ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ
Οι μαθητές μπαίνουν στη θέση ενός πρόσφυγα και
καλούνται να στείλουν ένα e-mail σ’ έναν φίλο τους, ο
οποίος βρίσκεται στη χώρα καταγωγής τους, όπου θα
διηγούνται τη σημερινή τους ζωή.
Ακολουθεί συζήτηση στην τάξη, αναφορικά με το τι μπορεί να
κάνει ο καθένας ως γείτονας, συνάδελφος ή συμμαθητής, για
να νιώσουν πιο ευπρόσδεκτοι οι πρόσφυγες.

47. Εναλλακτικές προτάσεις δραστηριοτήτων
Ανάγνωση λογοτεχνικών κειμένων Ελλήνων και ξένων συγγραφέων με θέμα τον
πρόσφυγα και τον μετανάστη και περιληπτική παρουσίασή τους στην τάξη.
Αναζήτηση και καταγραφή δημοτικών τραγουδιών, παροιμιών, κειμένων που
αναφέρονται στην ξενιτιά.
Συνεντεύξεις μαθητών από συμμαθητές τους μετανάστες και τις οικογένειές τους.
Φωτογράφηση αναπαράστασης εθίμων.
Μελέτη ξένης λογοτεχνίας.
Να αναζητήσουν οι μαθητές «ξένους» στην οικογενειακή ή στην τοπική τους ιστορία, να
δημιουργήσουν το οικογενειακό τους δέντρο και να το ανεβάσουν στο διαδίκτυο.
Αναζήτηση της έννοιας του «άλλου» σε νεοελληνικά λογοτεχνικά κείμενα, αρχαίες
πηγές (Όμηρος, Ηρόδοτος, Ευριπίδης), θρησκευτικά κ.ά. κείμενα, στο πλαίσιο της
διαθεματικής προσέγγισης.

48. Αξιολόγηση
Η αξιολόγηση είναι συνδυαστική: ατομική (ατομικός φάκελος μαθητή/τριας και η
παρουσία του στην ομάδα) και ομαδική (φάκελοι και ημερολόγια ομάδων). Στο τέλος
ζητήθηκε η συμπλήρωση του ακόλουθου ερωτηματολογίου, που στοχεύει στη διερεύνηση
των στάσεων των μαθητών στις Νέες Τεχνολογίες και στην αξιολόγηση της συγκεκριμένης
διδακτικής προσέγγισης.
ΦΥΛΛΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Παρακαλώ συμπλήρωσε με δικά σου λόγια τις παρακάτω φράσεις:
1. Αυτό που διευκόλυνε περισσότερο τη δική μου συμμετοχή σε αυτό το μάθημα ήταν: ……………………………………………………
2. Αυτό που δυσκόλεψε περισσότερο τη δική μου συμμετοχή σε αυτό το μάθημα ήταν: ……………………………………………………
3. Αυτό που με βοήθησε να κατανοήσω τις πληροφορίες που πήρα από αυτό το μάθημα ήταν: ………………………………………
4. Αυτό που με εμπόδισε να κατανοήσω τις πληροφορίες που πήρα από αυτό το μάθημα ήταν: ………………………………….…
5. Από τη συμμετοχή μου σ’ αυτό το μάθημα έμαθα πως αυτό πάνω στο οποίο χρειάζεται να εργαστώ περισσότερο
είναι: ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
6. Αν υπάρχει κάτι άλλο το οποίο θα ήθελες ως μαθητής να πεις από την εμπειρία σου στο μάθημα αυτό και δεν το
είπες μέχρι τώρα, σημείωσέ το εδώ. …………………………………………………………………………………………….…………………….....……

49. ΚΡΙΤΙΚΗ
Οι μαθητές /τριες αντιμετώπισαν την όλη πρόταση και την υλοποίησή της με ενδιαφέρον και
ενθουσιασμό. Ήταν ιδιαίτερα ενθουσιασμένοι από το γεγονός ότι ανέλαβαν την πρωτοβουλία
στη διεξαγωγή του μαθήματος και από το ότι επεξεργάστηκαν αυτόνομα το εκπαιδευτικό
υλικό. Ο βαθμός συνεργασίας στα πλαίσια των ομάδων ήταν ιδιαίτερα υψηλός και αυτό είχε
ως αποτέλεσμα την ενεργοποίηση ακόμη και μαθητών/τριών με περιορισμένες μαθησιακές
δυνατότητες.
Τους εντυπωσίασε επίσης η αντιμετώπιση των ηλεκτρονικών παιχνιδιών ως μέρους της
διδασκαλίας και της μάθησης, που εντείνει την ευαισθητοποίησή τους γύρω από θέματα
παγκοσμίου ενδιαφέροντος. Χαρακτηριστικά ανέφεραν ότι « δε φαντάζονταν ποτέ ότι θα
μπορούσαν να ταυτιστούν σε τέτοιο βαθμό με τους ανθρώπους που γίνονται αποδέκτες
ρατσιστικών συμπεριφορών».
Σημαντικό ήταν το ότι ένιωσαν ότι η εκπαιδευτικός «ήρθε πολύ κοντά τους, αφού μιλούσε τη
δική τους γλώσσα» κι εκτίμησαν ιδιαίτερα «την προσπάθειά της να κυκλοφορήσει στον δικό
τους κόσμο».

50. Ευχαριστώ για την προσοχή σας!