студенттин оздик жумысы

1. СӨЖ
Дайын өнімді шығару ,шикізаттың
қажетті есебін есептеу.
Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
« Семей қаласының Шәкәрім атындағы университеті»КЕАҚ
Тексерген:Кулуштаева Б.М
Орындаған:Заманбекова Айдана
Тобы:ТП-801
Семей 2021

2. Жоспар:
кіріспе
Дайын өнім
Есептеу
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер
2

3. Hello!
Дайын өнім – негізгі және қосалқы цехтарының сатуға
арналған өнімі. Дайын өнімнің өндірісте жасалғаны,
оның біртұтастығы, стандартпен немесе техникалық
шарттарға сәйкестігі, техникалық бақылау (сынау)
қызметінен өткендігі, паспорты, сертификаты (яғни
сапасы) және басқадай құжаттармен куәландырғаны,
қоймаға тапсырылғаны, тапсырыс берушілердің
қабылдап алғаны және басқа жайлары – міндетті
түрде актімен рәсімделеді.
3

4. Дайын өнімді есептеу үшін 1320 “Дайын өнім”
деп аталатын активті инвентарлық (мүліктік)
шот пайдаланылады. Дайын өнім кәсіпорынның
айналым қаражатының құрамына кіреді және
ол қаржылық есеп беруде нақты өзіндік құны
бойынша көрініс табады.
Дайын өнімнің нақты өзіндік құны есептік кезең
аяқталғаннан кейін ғана анықталады.
Ағымдағы есептік кезеңде өнім тұрақты түрде
қозғалыста (шығару, босату, жөнелту, сату)
болады, сондықтан өнім ағымдағы есеп үшін
есептік бағасы бойынша шартты түрде
бағаланады, ол үшін (есептік бағасы үшін)
дайын өнімнің өткен айдағы нақты өзіндік
құны, тіркелген бағасы пайдаланылуы мүмкін

5. Дайын өнімді қабылдау – тапсыру накладной бойынша немесе өнімді
шығару жиынтығы бойынша өндірістен қоймаға кірістеледі.
Қабылдау – тапсыру құжаты (накладнойы) цехта екі дана етіп
жазылады. Дайын өнімді қоймаға тапсырғаннан кейін, наклоднойдың
бір данасы қоймада, екіншісі цехта қалады. Экономиканың әр түрлі
салаларында қабылдау – тапсыру құжатының (накладнойының)
арнайы (немесе арнаулы) бланкілері қолданылуы мүмкін.
5
Өндірістік тапсырмалардың орындалу барысын
жедел байқап отыру үшін және шығарылған дайын
өнімнің құнын жедел есептеп отыру үшін
өнеркәсіптің барлық салаларында «Өнім шығару
жиынтығы» деген құжаттың нысаны қолданылады.
Осы жиынтық бойынша бір айдағы өнімді кірістеуге
болады. Бұл жағдайда оған тиісті накладнойлар қоса
тіркеледі.

6. .
6
✘ Қоймаларда дайын өнім есебін,
материалдар есебі сияқты қойма есебінің
карточкаларда жүргізіледі. Айдың
аяғында карточкалардағы шығарылған
қалдықтарды қойма меңгерушісі дайын
өнім қалдықтарының кітабына көшіреді.
Дайын өнімнің кірісі мен шығысы
жөніндегі құжаттар, оның тізімдемесімен
бірге бухгалтерияға түседі.

7. 2013 жылдың қантар айында кәсіпорын шығындары
мынадай болды:
1 қантардағы аяқталмаған өндіріс – 14 000
Қантар айының шығындары тең 317 200 тенгеге, бұл сома
8110 шотының дебеттік айналымы: (116 800 + 100 000 + 18
000 + 82 400)
Ақау салдарынан келген зиян сомасы шығындарға
қосылады
Дебет 8110 Кредит 8110.1 – 10 000.
31 қантарға қалған аяқталмаған өндіріс – 5 000.
Дайын өнімнің (жұмыс, қызмет) өзіндік құны мына
формула бойынша есептеледі = Бастапқы аяқталмаған
өндіріс қалдығы + Ай ішіндегі барлық шығындар сомасы –
Ай соңындағы аяқталмаған өндіріс қалдығы.
Біздің мысалымызда ол тең болады:
14 000 + 317200 + 10 000 – 5 000 = 336 200 тенге
Негізгі өндіріс өнімінің өзіндік құны шығарылады дайын
өнімнің өзіндік құнына:
Дебет 1320
Кредит 8110 336 200 тенге. 7
Мысал.
Негізгі өндіріс шығындарының талдау
есебі 1С:Бухгалтерия аясында (немесе
өзге компьютерлік бағдарлама) жасалған
компьютерлік ведомостарда жүргізіледі.
Аталған ведомостар (цехтарды бөліп
көрсете отырып) өндіріс шығындарын
есепке алуға арналған. Әрбір цех бойынша
оның қызметіне қатысты бүкіл тікелей
және үстеме шығындар көрсетіледі.
Аталмыш шығыстар талдау есеп
баптары бойынша бөлек көрсетіледі.

8. Қорытынды
8
Дайын өнімнің есебін жүргізудің
міндеттеріне мыналар кіреді:
Дайын өнім есебін ұйымдастыру және
жүргізу
-дайын өнімнің шығарылуын,қоймадағы
қорлардың жағдайы мен олардың
сақталуына ұдайы бақылау жасау;
-сатып алушылармен есеп
айырысуларды
ұйымдастыру,жөнелтілген дайын
өнімдердің құжатпен ресімделуін
мерзімінде және дұрыс жүргізу;
Дайын өнім есебінің негізгі мақсаттары:
өткізілген өнім сомалары, оның өндірісі мен
өткізілуіне кеткен нақты шығындар сомаларын,
пайда сомаларын уақытылы және дәл есептеу.
шығарылған өнімнің сапасына, жоспардың
орындалуына, ассортименті бойынша
жоспардың орындалуына бақылау жүргізу
Дайын өнім сатып алушылар мен тапсырыс
берушілермен шаруашылық субъектілер
арасында алдын-ала жасалған келісімдер,
жабдықтау шарттары негізінде белгіленген
көлемде өнімнің сұрыптары, атаулары, түрлері
бойынша өндіріледі. Бұдан басқа жағдайларда
да өнім өндіруші қоймадағы дайын өнімдерді
оны пайдаланушылардың сұранысына қарай
сата алады.

9. Әдебиеттер:
Друри К. Управленческий и производственный учет /
Пер с англ. Учебник- М.:ЮНИТИ-ДАНА,2007
Назарова В.Л., ЖапбахановаМ.С., Фурсов Д.А., Фурсова
С.Д. Басқару есебі: Оқулық –Алматы: Экономика,2005
Хонгрен Ч.Т., Фостер Дж. Бухгалтерский учет:
управленческий аспект: пер с англ, под ред.
Я.В.Соколова С-Пб: Финансы и статистика, 2005.
Мадиева К.С. Басқару есебі. – Қарағанды 2009.
Тайгашинова К. Басқарушылық есеп. – Алматы;
Экономика, 2011.
9