2. Guión
• 0. Introdución
• 1. O problema do ser
– Ser e devir
– Realidade e aparencia
– O ser e a nada
• 2. O problema do sentido da existencia
– A dor
– A morte
3. Introdución
Problema pode dicirse en moitos sentidos. Imos
deternos en dous:
- en sentido vital ou humano: un impedemento
ou barreira para lograr algo
- en sentido teórico: unha cuestión que aínda
non ten unha explicación satisfactoria: problema
do ser, relación mente-corpo, liberdade, sentido
da existencia, transcendencia, existencia do mal…
5. 1. O problema do ser
• Metafísica: disciplina filosófica que se ocupa do ser (ou
realidade)
• As cuestións máis debatidas:
• Ser e devir
• Aparencia e realidade
• Ser e nada
6. 1.1. Ser e devir
SER: conxunto de todo o que existe ou é.
• En sentido estrito: realidade é
todo aquilo do que podemos ter
experiencia: seres observables
polos sentidos, ou por
instrumentos como microscopios
ou telescopios (átomos,
planetas), ou podemos constatar
as consecuencias da súa
existencia (gravitación universal).
7. 1.1. Ser e devir
• En sentido amplo: non só teñen
existencia os seres materiais e
observables, senón tamén
realidades subxectivas que
coñecemos intimamente
(sentimentos, ideas, crenzas),
produtos culturais (personaxes
literarios), realidades inmateriais
ou espirituais (Deus, a mente, a
liberdade).
Pero incluso con esta perspectiva: ¿como podemos
dar cabida a todo aquilo que cambia? ¿son reais os
que viviron pero xa non existen?
Heráclito,
Parménides
8. 1.1. Ser e devir
• Substancia primordial: lume
• Todo cambia; nada é permanente
• “Non podemos bañarnos dúas
veces no mesmo río”
• O cambio fundaméntase na loita
• Ex: arco
9. 1.1. Ser e devir
PRINCIPIO DE IDENTIDADE: “ O ser é e o non ser non é”
O ser é:
• eterno (non xerado, nin destrutible)
• inmutable (inmóbil)
• enteiro, único (esférico)
10. 1.2. Realidade e aparencia
• Como verá o mundo un morcego?
• Teñen moi pouca visión, pero posúen unha especie de
sonar que capta o eco dos seus propios chillidos…e
permítelle facerse unha representación do mundo
• Como é a realidade ? Como a ve o morcego ou como a
vemos nós?…
• Normalmente consideramos
que nin unha nin outra,
senón que hai unha única
realidade, pero cambia a
percepción que temos dela.
11. 1.2. Realidade e aparencia
• Por iso, distínguese entre:
– Realidade: conxunto de todos os seres e
obxectos que teñen existencia por si mesmos,
independentemento dun suxeito que os perciba.
– Aparencia: forma en que
se manifesta ou aparece a
realidade aos suxeitos
que a perciben.
As aparencias son unha
representación ou unha ocultación?
13. Realidade e aparencia.
En Platón. Mito da caverna
– PLATÓN (s. IV a. C) :
prima o coñecemento da
razón fronte ao dos
sentidos.
• Distingue entre opinión (doxa)
e ciencia (episteme)
– Opinión: coñecemento
superficial, do aparente. Dos
sentidos
– Ciencia: coñecemento
verdadeiro, das esencias. Da
razón. Ler “mito da caverna”
20. 1.3. O ser e a nada
• Por que hai algo en lugar de nada?
• A que nos referimos co termo nada?
• Ser: é o que hai, o que existe, a realidade.
• Nada: é a negación do ser, e, polo tanto, o
que non é, o que non existe ou non ten
realidade.
Como é posible pensar a nada, o que non é? …
21. 1.3. O ser e a nada
• Segundo H. Bergson, a nada é unha
pseudoidea, é dicir, é un termo sen
significado, xa que non pode nin
imaxinarse nin pensarse.
• A nada é un termo lóxico, isto é,
podemos usalo na linguaxe para
expresar a negación dunha existencia,
pero non ten contido.
Bergson (1859-
1941)
23. O sentido da existencia
• Desde a filosofía non só
interesa coñecer a realidade,
senón tamén o por que e o para
que.
• Que fago aquí? Que sentido ten
a miña vida?, Que importancia
ten algo se coa morte todo se
acaba?
• Búsqueda e necesidade de sentido… bastante
ligado á experiencia da dor e a certeza da
morte.
24.
25.
26. 2.1. A dor
Falamos de dor se existe sufrimento.
• Dor física. Ex. Dor de moas.
Inclúe sensacións moi variadas,
pero con compoñente físico.
• Dor espiritual ou vital, é unha
experiencia de aflicción ou
angustia.
Considérase efecto da finitude humana
27. 2.1. A dor
Non é localizableÉ localizable nunha
parte do corpo
Pode ser unha actitude
ante a vida mesma.
Ten unha causa física
A miúdo, acompañante
inseparable da nosa
existencia
Momentánea ou
accidental
DOR VITALDOR FÍSICA
28. 2.3. A morte
EN SENTIDO AMPLO:
• A morte pode ser entendida como a
destrución de algo. (Ex.: seres vivos, e tamén
obxectos, ríos, idiomas…)
29. 2.3. A morte
DE MODO MÁIS PRECISO
• a morte refírese á perda das
propiedades características
da vida e que levan á
destrución do organismo.
Só en seres
vivos
• A morte ocorre cando os
órganos vitais deixan de exercer
a súa función. Pode ser por
causas externas ou accidentais
(golpes, feridas, inanición), ou
por causas internas
(envellecemento, enfermidade)
30. 2.3. A morte
A MORTE HUMANA ten trazos
específicos.
• O ser humano é consciente
da súa propia morte; por iso
condiciona toda a nosa vida.
• Para nós é un misterio, por
moito que poidamos esperala
ou prevela.
• é algo inexperimentable.
31. 2.3. A morte
Hai moitos ritos e costumes ao seu redor… en case
todas as culturas
32. 2.3. A morte
México. Día dos mortos.
Altares aos mortos
Antigo Exipto. O
deus Osiris era o que
rexía a pasaxe entre
a vida e a morte.
33. Recursos
WEBS sobre ilusións ópticas:
www.ilusionesopticas.org (ver arquivos)
www.psicoactiva.com/ilusion.htm
www.ilusionario.es
www.portalmix.com/efectos/
www.youtube.com ilusiones ópticas
- Sobre percepción: www.ite.educacion.es,
filosofía, investigando la percepción
