1. ‫موانع‬‫توسعه‬‫موضوع‬ ‫بر‬ ‫تمرکز‬ ‫با‬‫فساد‬
1.‫مقدمه‬
‫می‬ ‫شنیده‬ ‫گاه‬ ‫توسعه‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬‫می‬ ‫گفته‬ ‫که‬ ‫شود‬:‫شود‬
‫می‬ ‫فساد‬ ‫و‬ ‫رشوه‬‫شوند‬ ‫تحمل‬ ‫باید‬ ‫و‬ ‫باشند‬ ‫داشته‬ ‫اقتصاد‬ ‫بر‬ ‫مثبتی‬ ‫آثار‬ ‫توانند‬.
‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫جا‬ ‫همه‬ ‫فساد‬.
‫هزینه‬‫است‬ ‫زیاد‬ ‫خیلی‬ ‫فساد‬ ‫با‬ ‫برخورد‬ ‫های‬.
‫موجود‬ ‫محدود‬ ‫منابع‬‫مقام‬ ‫و‬ ‫مقررات‬ ‫اعمال‬ ‫صرف‬ ‫نباید‬ ‫را‬‫کرد‬ ‫نظارتی‬ ‫های‬.
‫استدالل‬ ‫این‬ ‫برعکس‬ ‫درست‬ ‫اما‬‫از‬ ‫حاکی‬ ‫روز‬ ‫هر‬ ‫شواهد‬ ،‫ها‬‫است‬ ‫آن‬‫و‬)‫(تجربی‬ ‫آمپریک‬ ‫و‬ ‫نظری‬ ‫تحقیقات‬ ‫و‬ ‫مطالعات‬
‫می‬ ‫نشان‬:‫که‬ ‫چرا‬ ،‫نیست‬ ‫درست‬ ‫دیدگاهی‬ ‫چنین‬ ‫که‬ ‫دهد‬
‫هزینه‬‫زیاد‬ ‫بسیار‬ ‫فساد‬ ‫اقتصادی‬ ‫های‬‫در‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫توسعه‬ ‫و‬ ‫است‬‫است‬ ‫روبرو‬ ‫فساد‬ ‫مانع‬ ‫با‬ ‫توسعه‬ ‫حال‬.
‫است‬ ‫ممکن‬ ‫فساد‬ ‫کنترل‬‫؛‬‫از‬ ‫فارغ‬‫نوع‬‫و‬‫درجه‬‫فساد‬ ‫شیوع‬ ‫ی‬.
‫استراتژی‬‫می‬ ‫فساد‬ ‫با‬ ‫مبارزه‬ ‫های‬‫ریشه‬ ‫با‬ ‫باید‬‫محرکه‬ ‫با‬ ،‫کند‬ ‫برخورد‬ ‫اصلی‬ ‫دالیل‬ ‫و‬ ‫ها‬‫و‬ ‫جلوگیر‬ ‫کند؛‬ ‫برخورد‬ ‫ها‬
‫مانع‬‫اصالحات‬ ‫به‬ ‫و‬ )‫(پیشگیری‬ ‫باشد‬ ‫شونده‬‫اقتصادی‬‫بپردازد‬ ‫نهادی‬ ‫و‬.
2.‫مبارزه‬ ‫نهادهای‬‫کننده‬‫و‬‫پژوهشگر‬
‫محققان‬‫مختلف‬ ‫زوایای‬ ‫از‬ ‫جهان‬ ‫در‬ ‫بسیاری‬‫می‬ ‫دنبال‬ ‫را‬ ‫موضوع‬‫جمله‬ ‫از‬ .‫کنند‬‫جهانی‬ ‫بانک‬،IMF،OECD‫و‬
NGO‫مثل‬ ‫ها‬Transparency International‫می‬ ‫تعقیب‬ ‫را‬ ‫موضوع‬.‫کنند‬
‫می‬ ‫اینها‬‫کوشند‬‫که‬‫را‬ ‫مالی‬ ‫فساد‬ ‫و‬ ‫رشوه‬‫به‬‫کیفری‬ ‫جرم‬‫همه‬ ‫در‬‫کشورها‬ ‫ی‬.‫کنند‬ ‫بدل‬
‫نهادها‬ ‫این‬‫چالش‬‫به‬ ‫را‬ ‫جرایم‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫مسائل‬ ‫و‬ ‫ها‬‫قرار‬ ‫بحث‬ ‫مورد‬ ‫گسترده‬ ‫و‬ ‫باز‬ ‫طور‬‫می‬.‫دهند‬
‫بگوییم‬ ‫است‬ ‫درست‬‫که‬‫پررنگ‬‫مسائل‬ ‫این‬ ‫شدن‬‫و‬ ‫جهانی‬ ‫سطح‬ ‫در‬‫به‬ ‫تروریسم‬ ‫مالی‬ ‫تأمین‬ ‫و‬ ‫پولشویی‬ ‫روی‬ ‫تمرکز‬ ‫با‬
‫به‬ ‫و‬ ‫یافته‬ ‫اهمیت‬ ‫امنیتی‬ ‫مسائل‬ ‫خاطر‬‫از‬ ‫بعد‬ ‫ویژه‬11‫سپتامبر‬‫توسعه‬.‫است‬ ‫یافته‬‫وگرنه‬‫توسعه‬ ‫نوع‬‫ی‬‫سوئیس‬‫پناهگاه‬ ،‫های‬

2. ‫مالیاتی‬tax haven،‫امارات‬‫و‬‫هنگ‬‫کنگ‬‫نمی‬ ‫برخورد‬ ‫جرائمی‬ ‫چنین‬ ‫با‬ ‫گذشته‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫بیانگر‬‫پولشویی‬ ‫و‬ ،‫شده‬
‫شده‬ ‫رایج‬ ‫امری‬‫بود‬.
3.‫تعاریف‬
‫منافع‬ ‫کسب‬ ‫برای‬ ‫دولتی‬ ‫و‬ ‫عمومی‬ ‫موقعیت‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬ ‫فساد‬‫شخصی‬‫؛‬... ‫و‬ ‫اخاذی‬ ،‫رشوه‬ ‫شامل‬ ‫این‬
‫می‬‫درگیرند‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫نفر‬ ‫دو‬ ‫معموال‬ ‫که‬ ،‫شود‬.‫می‬ ‫عمومی‬ ‫مقام‬ ‫که‬ ‫هست‬ ‫قانون‬ ‫خالف‬ ‫کار‬ ‫دیگر‬ ‫انواع‬‫انجام‬ ‫تنهایی‬ ‫به‬ ‫تواند‬
‫تقلب‬ ‫قبیل‬ ‫از‬ ‫دهد‬‫و‬‫اختالس‬.
‫می‬ ‫خصوصی‬ ‫اشخاص‬ ‫چیزی‬ ‫چه‬ ‫که‬ ‫دید‬ ‫باید‬ ،‫رشوه‬ ‫شرح‬ ‫در‬‫بروکرات‬ ‫یا‬ ‫سیاستمدار‬ ‫از‬ ‫توانند‬‫ها‬«‫خری‬‫داری‬».‫کنند‬
‫می‬ ‫گفته‬ ‫مورد‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫آنچه‬‫شود‬،‫خصولتی‬ ،‫عمومی‬ ‫نهادهای‬ ‫شامل‬‫جا‬ ‫هر‬ ‫و‬ ،‫ها‬Public Funds‫هست‬‫(مثل‬‫شرکت‬‫های‬
‫بازنشستگی‬ ،‫عام‬ ‫سهامی‬... ،‫ها‬‫می‬‫تئوری‬ ،‫نظری‬ ‫نظر‬ ‫از‬ .‫شود‬Agency‫می‬ ‫توضیح‬ ‫را‬ ‫موضوع‬.‫دهد‬
‫حوزه‬‫ها‬:‫فساد‬ ‫ی‬
‫دولتی‬ ‫قراردادهای‬
:‫دولتی‬ ‫امکانات‬ ‫و‬ ‫مزایا‬‫پولی‬ ‫و‬ ‫مادی‬ ‫مزایای‬ ‫تخصیص‬،‫یارانه‬ /‫سوبسیدها‬ ،‫مالیاتی‬ ‫فرار‬‫بیمه‬ ‫و‬ ‫بازنشستگی‬ ،‫ها‬‫ی‬
‫بیکاری‬... ،
‫غیرنقدی‬ ‫منافع‬ ‫یا‬
‫در‬ ‫سهم‬ ،‫مستغالت‬ ‫و‬ ‫امالک‬ ‫و‬ ‫مسکن‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬ ،‫پزشکی‬ ‫خدمات‬ ‫دسترس‬ ،‫ممتاز‬ ‫مدارس‬ ‫به‬ ‫دسترسی‬
‫بنگاه‬‫خصوصی‬ ‫های‬‫شده‬.
‫دولتی‬ ‫درآمدهای‬:‫عوارض‬ ‫سایر‬ ‫و‬ ‫مالیات‬ ‫کاهش‬ ‫برای‬ ‫رشوه‬
‫صرفه‬‫مقررات‬ ‫از‬ ‫اجتناب‬ ‫و‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ‫جویی‬:‫مصوبه‬ ‫در‬ ‫تسریع‬ ‫برای‬ ‫رشوه‬‫دولتی‬ ‫های‬
‫مقررات‬ ‫و‬ ‫قضایی‬ ‫فرایند‬ ‫نتایج‬ ‫بر‬ ‫تأثیرگذاری‬‫گذاری‬
4.‫شیوع‬
‫می‬ ‫فرق‬ ‫دیگر‬ ‫کشور‬ ‫به‬ ‫کشوری‬ ‫از‬ ‫گستره‬‫کند‬.

3. ‫می‬ ‫که‬ ‫کشورهایی‬ ‫از‬‫کشوره‬ ‫تا‬ ‫است‬ ‫نادر‬ ‫و‬ ‫کم‬ ‫فساد‬ ‫گفت‬ ‫شود‬‫که‬ ‫ایی‬‫فساد‬ ‫آنها‬ ‫در‬‫منظم‬ ‫و‬ ‫سیستماتیک‬ ‫جریان‬ ‫به‬ ‫تبدیل‬
.‫است‬ ‫شده‬
‫نیست‬ ‫رشوه‬ ‫فرهنگ‬‫بلکه‬ ،‫است‬ ‫زرنگی‬.
‫است‬ ‫آسان‬ ‫آن‬ ‫شناسایی‬ ‫و‬ ‫مبارزه‬ ،‫باشد‬ ‫نادر‬ ‫کشوری‬ ‫در‬ ‫اگر‬.
‫نظام‬ ‫جریان‬ ‫وقتی‬‫می‬ ‫سیستماتیک‬ ‫و‬ ‫مند‬‫می‬ ‫کاهش‬ ‫تنبیه‬ ‫و‬ ‫شناسایی‬ ‫احتمال‬ ،‫شود‬‫یابد‬.
‫انگیزه‬‫فساد‬ ‫های‬‫می‬ ‫ایجاد‬ ‫بیشتر‬‫شود‬.
‫هزینه‬ ‫جریان‬ ‫این‬‫می‬ ‫را‬ ‫طیف‬ ‫طرف‬ ‫دو‬ ‫فساد‬ ‫به‬ ‫آلودگی‬ ‫ها‬‫ندارد‬ ‫وجود‬ ‫فساد‬ ‫تقریبا‬ ‫که‬ ‫آنجا‬ :‫سازد‬،‫آن‬ ‫تا‬‫فراگیر‬ ‫فساد‬ ‫که‬ ‫جا‬
‫است‬.
‫آن‬:‫است‬ ‫شده‬ ‫سیستماتیک‬ ‫فساد‬ ‫که‬ ‫جا‬
‫نرم‬ ،‫مقررات‬ ،‫نهادها‬‫های‬(norms)‫می‬ ‫همراه‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫رفتاری‬‫پدیده‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫و‬ ،‫شوند‬‫می‬ ‫تبدیل‬ ‫روز‬.‫شود‬
‫این‬ ‫در‬‫بروکرات‬ ‫دیگر‬ ‫جا‬‫نماینده‬ ‫دیگر‬ ‫و‬ ‫ها‬‫آن‬ ‫نمایندگی‬ ‫که‬ ‫کسانی‬ ‫از‬ ‫ها‬‫را‬ ‫ها‬‫دارند‬(‫از‬Princple‫ها‬)‫غارتگری‬ ‫درس‬
‫می‬‫گیرند‬‫؛‬‫عرصه‬ ‫در‬.‫سیاست‬ ‫ی‬
‫خالصه‬‫این‬‫که‬‫است‬ ‫نهادی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ،‫اقتصادی‬ ‫بنیادین‬ ‫بیماری‬ ‫عالمت‬ ‫فساد‬‫؛‬‫برخورد‬ ‫بیماری‬ ‫دالیل‬ ‫با‬ ‫باید‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫برخورد‬ ‫برای‬
.‫کرد‬
5.‫هزینه‬‫فساد‬ ‫اقتصادی‬ ‫ی‬
‫آن‬ ‫برخالف‬‫مقدمه‬ ‫در‬ ‫چه‬،‫شد‬ ‫گفته‬‫فساد‬ ‫و‬ ‫رشوه‬‫است‬ ‫گسترده‬ ‫چند‬ ‫هر‬‫و‬‫می‬ ‫فرق‬ ‫کشور‬ ‫به‬ ‫کشور‬،‫کند‬‫اما‬‫کاهش‬ ‫امکان‬‫آن‬
‫وجود‬‫صنعتی‬ ‫کشورهای‬ ‫بعضی‬ ‫از‬ ‫بوتسوانا‬ ‫و‬ ‫شیلی‬ ‫مثل‬ ‫توسعه‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫کشورهای‬ ‫بعضی‬ ‫در‬ .‫دارد‬‫شده‬‫التین‬ ‫امریکای‬ ‫ی‬‫هم‬
‫فساد‬.‫است‬ ‫کمتر‬
‫هزینه‬ ‫فساد‬ ‫و‬ ‫رشوه‬‫می‬ ‫افزایش‬ ‫را‬ ‫معامالتی‬ ‫های‬‫می‬ ‫باال‬ ‫را‬ ‫اقتصاد‬ ‫در‬ ‫اطمینان‬ ‫عدم‬ ‫و‬ ‫دهد‬‫برد‬.

4. ‫می‬ ‫منجر‬ ‫غیرکارآمد‬ ‫اقتصادی‬ ‫نتایج‬ ‫به‬ ‫غالبا‬ ‫فساد‬ ‫و‬ ‫رشوه‬‫بهره‬ ‫و‬ ‫کارایی‬ ً‫ا‬‫قطع‬ .‫شود‬‫وری‬‫را‬‫پایین‬‫می‬‫آورد‬.
‫سرمایه‬ ‫جلوی‬‫خارجی‬ ‫بلندمدت‬ ‫گذاری‬‫داخلی‬ ‫و‬ ‫ها‬‫می‬ ‫را‬ ‫ها‬.‫گیرد‬
‫اشتباه‬ ‫جهت‬ ‫استعدادها‬ ‫به‬‫را‬‫می‬ ‫نشان‬‫فعالیت‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫دهد‬‫بروند‬ ‫رانتی‬ ‫های‬.
‫حاشیه‬ ‫ایران‬‫ها‬‫می‬ ‫متن‬ ‫به‬ ‫تبدیل‬ ‫و‬ ‫گسترش‬.‫شود‬‫حوزه‬ ‫چه‬ ‫در‬ ‫استعدادها‬‫می‬ ‫کار‬ ‫هایی‬‫کند‬‫؟‬
‫اولویت‬‫می‬ ‫منحرف‬ ‫را‬ ‫بخشی‬ ‫های‬‫کند‬‫و‬‫می‬ ‫نادرست‬ ‫جهت‬ ‫منابع‬ ‫تخصیص‬‫گیرد‬.
‫حوزه‬ ‫از‬ ‫منابع‬ ‫تخصیص‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫این‬‫می‬ ‫ایران‬ ‫در‬ ‫هم‬ ‫دیگری‬ ‫ی‬‫نیست‬ ‫فساد‬ ‫که‬ ‫بینم‬،‫سیاسی‬ ‫تخصیص‬ ‫بحث‬ ‫بلکه‬ً‫ال‬‫مث‬ .‫است‬‫عدم‬
‫وجود‬‫شده‬ ‫باعث‬ ‫حزب‬‫بهینه‬‫سازی‬‫سطح‬ ‫در‬‫ملی‬‫سطح‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫نباشد‬‫حوزه‬‫ان‬ ‫ی‬‫تخابیه‬‫می‬ ‫سعی‬ ‫نماینده‬ ‫هر‬ .‫باشد‬ ‫نماینده‬ ‫هر‬‫کند‬
‫بنگاه‬‫منطقه‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫تولیدی‬ ‫های‬‫مزیت‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫بدون‬ ،‫ببرد‬ ‫خود‬ ‫ی‬.‫منطقه‬ ‫های‬
‫(پروژه‬ ‫تکنولوژی‬ ‫غلط‬ ‫انتخاب‬‫درست‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫دفاعی‬ ‫ی‬)‫بهداشتی‬ ‫کلینک‬ ‫کردن‬.
‫دارایی‬ ‫غلط‬ ‫خرید‬‫ها‬‫چندنرخی‬ ‫نظام‬
‫بازار‬
‫ظرفیت‬‫ایران‬ ‫در‬ ‫اضافی‬ ‫های‬
‫توسعه‬)‫رسمی‬ ‫بخش‬ ‫(خارج‬ ‫غیررسمی‬ ‫بخش‬ ‫ی‬.‫نمی‬‫شود‬‫آن‬ ‫روی‬‫قانون‬‫کرد‬ ‫مقررات‬ ‫اعمال‬ ‫و‬ ‫گذاری‬‫؛‬‫با‬
‫مجموعه‬‫خودش‬ ‫مسائل‬ ‫ی‬.
‫درآمد‬ ‫کسب‬ ‫در‬ ‫دولت‬ ‫قدرت‬ ‫تضعیف‬.
‫نفت‬ ‫به‬ ‫تکیه‬
‫چون‬‫مالیات‬‫نمی‬ ‫بیشتر‬ ‫و‬ ‫بیشتر‬ ‫های‬‫شود‬،‫مالیات‬ ‫درست‬‫نمی‬ ‫گرفته‬‫شود‬‫و‬‫عده‬ ‫روی‬ ‫مالیات‬‫از‬ ‫کمتری‬ ‫ی‬
‫مالیات‬‫می‬ ‫تمرکز‬ ‫دهندگان‬.‫یابد‬
‫ایران‬‫مؤدیان‬‫بزرگ‬‫مالیات‬‫نمی‬‫دهند‬ً‫ا‬‫صرف‬ ‫و‬‫کوچک‬‫می‬ ‫شناسایی‬ ‫ها‬‫شوند‬.tax‫کوچک‬ ‫از‬‫شرکت‬ ‫و‬ ‫ها‬‫های‬
‫کوچک‬‫می‬ ‫اخذ‬ ‫ناعادالنه‬ ‫صنوف‬ ‫از‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫تر‬‫می‬ ‫تضعیف‬ ‫را‬ ‫جینی‬ ‫ضریب‬ ‫فساد‬ .‫شود‬‫و‬ ‫مشکالت‬ ‫و‬ ‫کند‬
‫بحث‬‫می‬ ‫جدی‬ ‫توزیع‬ ‫های‬.‫شود‬
‫ارائه‬ ‫برای‬ ‫دولت‬ ‫قدرت‬ ‫درآمدها‬ ‫کاهش‬‫عمومی‬ ‫کاالهای‬ ‫ی‬‫و‬‫می‬ ‫کاهش‬ ‫را‬ ‫قانون‬ ‫اعمال‬ ‫جمله‬ ‫از‬.‫دهد‬
‫چرخه‬‫فساد‬ ‫افزایش‬ :‫دائمی‬ ‫و‬ ‫معیوب‬ ‫ی‬‫می‬ ‫منتهی‬‫به‬ ‫شود‬‫بیشتر‬ ‫زیرزمینی‬ ‫اقتصاد‬.
‫است‬ ‫ناعادله‬ ‫فساد‬ ‫و‬ ‫رشوه‬.
‫می‬ ‫کشور‬ / ‫نظام‬ /‫حاکمیت‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫مشروعیت‬ ‫فساد‬‫گیرد‬.

5. ‫می‬ ‫مطالعات‬‫رابطه‬ :‫گوید‬‫کسب‬ ‫مدیران‬ ‫که‬ ‫زمانی‬ ‫و‬ ‫رشوه‬ ‫بین‬ ‫مثبتی‬ ‫ی‬‫صرف‬ ‫مقامات‬ ‫با‬ ‫وکارها‬
‫می‬.‫دارد‬ ‫وجود‬ ،‫کنند‬
‫می‬‫آن‬ ‫بینیم‬‫می‬ ‫تجویز‬ ‫توسعه‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫فساد‬ ‫کمی‬ ‫که‬ ‫ها‬‫می‬ ‫اشتباه‬ ‫قطعا‬ ،‫کردند‬‫کردند‬،‫چون‬‫فساد‬‫ای‬ ‫به‬‫رواب‬ ‫ن‬‫غیرتولی‬ ‫ط‬‫دی‬
‫می‬‫این‬ .‫انجامد‬‫و‬ ‫سنگین‬ ‫مقررات‬ ‫که‬‫اذیت‬‫کنند‬‫ه‬‫می‬‫شود‬،‫وقتی‬‫ناکارآمد‬ ‫قضایی‬ ‫نظام‬‫باشد‬‫بهان‬ ‫نباید‬ ،‫ه‬‫تحمل‬ ‫برای‬ ‫ای‬‫ف‬‫ساد‬
.‫باشد‬
‫می‬‫این‬ ‫جای‬ ‫به‬ ‫بینیم‬‫که‬«‫گریس‬‫روان‬ ‫چرب‬‫کننده‬‫ا‬ ‫شده‬ ‫مصلحتی‬ ‫و‬ ‫مازاد‬ ‫مقررات‬ ‫باعث‬ ‫خود‬ ،‫شود‬ ‫دنده‬ ‫ی‬‫ست‬»‫ا‬ ‫و‬‫در‬ ‫ین‬
‫ایران‬ ‫مورد‬.‫است‬ ‫صادق‬ ً‫ال‬‫کام‬
‫برعکس‬‫می‬ ‫زمان‬ ‫و‬ ‫سرعت‬ ‫استدالل‬ ‫که‬ ‫آنهایی‬‫کردند‬‫فسا‬ ‫برعکس‬ ‫گفت‬ ‫باید‬ ،‫کنید‬ ‫تحمل‬ ‫را‬ ‫فساد‬ ‫کمی‬ ‫که‬‫د‬‫زمان‬‫و‬ ‫ُش‬‫ک‬
‫کندکننده‬‫ی‬‫است‬ ‫توسعه‬ ‫فرایند‬.
‫خستگی‬ ‫از‬ ‫مردم‬‫گاهی‬‫حرف‬ ‫این‬‫می‬ ‫را‬ ‫ها‬‫زنند‬‫نمی‬ ‫فساد‬ ‫بدون‬ ‫که‬‫شود‬‫لجا‬ ‫تورم‬ ‫دل‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫افرادی‬ ‫مثل‬ ،‫م‬‫می‬ ‫گسیخته‬‫خواهند‬
‫بگیرند‬ ‫باال‬ ‫رشد‬ ‫نرخ‬.
‫می‬ ‫کشور‬ ‫هر‬ ‫در‬‫هسته‬ ‫باید‬‫کدهای‬ ‫که‬ ‫مقرراتی‬ .‫است‬ ‫اجتماعی‬ ‫اهداف‬ ‫خدمت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫مقررات‬ ‫و‬ ‫قوانین‬ ‫از‬ ‫قدرتمندی‬ ‫ی‬
‫می‬ ‫تعیین‬ ‫را‬ ‫الزم‬‫محیط‬ ،‫کند‬‫کنترل‬ ‫را‬ ‫زیست‬‫می‬‫بانک‬ ‫احتیاطی‬ ‫مقررات‬ ‫و‬ ،‫کند‬‫می‬ ‫را‬ ‫ها‬‫تئوری‬ ‫چارچوب‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫سازد‬
‫روغن‬ ‫و‬ ‫گریسکاری‬‫بی‬ ‫کاری‬‫بانک‬ ‫(مثال‬ ‫است‬ ‫مفهوم‬‫جبران‬ ‫اجتماعی‬ ‫صدمات‬ ‫که‬ ‫چرا‬ )‫ایران‬ ‫در‬ ‫ها‬‫ناپذیر‬‫می‬ ‫وارد‬.‫کند‬
‫می‬ ‫رشوه‬‫انحصاری‬ ‫حقوق‬ ‫تواند‬‫بخرد‬‫که‬ ‫باشد‬ ‫ضدرقابت‬ ‫یعنی‬ ‫؛‬‫می‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫اقتصادی‬ ‫آثار‬‫دانیم‬.
‫سابقه‬ ‫کمونیستی‬ ‫کشورهای‬‫داشته‬ ‫انحصاری‬ ‫موقعیت‬ ‫کسب‬ ‫برای‬ ‫گریسکاری‬ ‫میزان‬ ‫در‬ ‫بلندی‬ ‫ی‬.‫اند‬
‫طرح‬ ‫و‬ ‫داخلی‬ ‫افراد‬ ‫به‬ ‫مبهم‬ ‫وامدهی‬ ‫رفتار‬ ‫باالخره‬‫نظام‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫نامناسب‬ ‫مالی‬ ‫های‬‫طراحی‬ ‫و‬ ‫بانکی‬ ‫های‬‫ناقص‬ ‫های‬
‫شاهد‬ ‫مالی‬‫بوده‬ ‫آن‬‫ای‬‫م‬.‫بحران‬‫خاور‬ ،‫ایران‬ ‫در‬ ‫بزرگی‬ ‫های‬‫بل‬ ،‫آلبانی‬ ،‫دور‬... ،‫غارستان‬. ...‫عدم‬ ‫این‬‫تعادل‬‫بحران‬ ‫ها‬‫به‬
.‫است‬ ‫آورده‬ ‫همراه‬
‫منا‬ ‫و‬ ‫فساد‬‫ف‬‫ع‬‫جاافتاده‬‫است‬ ‫بوده‬ ‫اقتصادها‬ ‫بعضی‬ ‫کند‬ ‫رشد‬ ‫اصلی‬ ‫دالیل‬.
‫خارجی‬ ‫نقش‬‫ها‬‫توسعه‬ ‫در‬‫فساد‬ ‫ی‬.‫آ‬‫ی‬‫خارجی‬ ‫ا‬‫نیستند؟‬ ‫مقصر‬ ‫ها‬‫نفت‬ ‫صنعت‬ ‫در‬ ‫عربستان‬ ‫در‬ ‫مثال‬.
6.‫پیچیده‬ ‫دالیل‬‫سوم‬ ‫جهان‬ ‫در‬ ‫فساد‬ ‫ی‬

6. ‫این‬‫استدالل‬‫که‬‫خاصی‬ ‫مردم‬‫هستند‬ ‫دیگران‬ ‫با‬ ‫متفاوت‬.‫است‬ ‫نادرست‬‫می‬ ‫گفته‬ ‫مثال‬‫ایرانی‬ ‫شود‬‫فساد‬ ‫به‬ ‫دیگر‬ ‫ها‬
‫کرده‬ ‫عادت‬‫می‬ ‫رخ‬ ‫فساد‬ ‫اما‬ .‫اند‬‫دهد‬‫کار‬ ‫آن‬ ‫برای‬ ‫شرایط‬ ‫چون‬‫مناسب‬.‫است‬‫فساد‬ ‫که‬ ‫نرود‬ ‫یادمان‬‫اقتصادی‬ ‫جواب‬
‫اروپایی‬ ‫وگرنه‬ ،‫نداده‬‫مشغول‬ ‫هم‬ ‫ها‬‫می‬ ‫آن‬ ‫به‬‫شدند؛‬‫آن‬‫ا‬ ‫ها‬.‫درگیراند‬ ‫هم‬ ‫مروز‬
‫انگیزه‬‫ی‬‫توسعه‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫فساد‬‫باالست‬ ‫درآمد‬ ‫کسب‬.
،‫دولت‬ ‫کارکنان‬ ‫پایین‬ ‫دستمزد‬ ،‫فقر‬
‫در‬‫از‬ ‫قبل‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬‫انقالب‬‫حقوق‬
.‫است‬ ‫یافته‬ ‫کاهش‬ ‫بسیار‬ ‫دولت‬ ‫کارکنان‬
،‫(بیمه‬ ‫ریسک‬ ‫از‬ ‫جلوگیری‬ ‫نظام‬‫نیست‬ ‫دسترس‬ ‫در‬ )‫قدرتمند‬ ‫کار‬ ‫بازار‬.
‫فرصت‬ ‫بلکه‬ ،‫باالست‬ ‫نیازها‬ ‫تنها‬ ‫نه‬‫است‬ ‫گسترده‬ ‫فساد‬ ‫در‬ ‫درگیری‬ ‫های‬
‫رانت‬‫و‬‫کنترل‬ ‫بسیار‬ ‫شرایط‬ ‫در‬ ‫انحصار‬‫شده‬‫هم‬‫قانون‬ ‫فراوانی‬ ‫فساد‬ ‫که‬ ‫چرا‬ ،‫باالست‬‫می‬ ‫گذاری‬.‫آورد‬
‫دارایی‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫رانت‬‫دولتی‬ ‫بزرگ‬ ‫های‬.
‫مقامات‬ ‫زیاد‬ ‫اختیارات‬ ‫و‬ ‫تشخیص‬ ‫سطح‬‫مسئوالن‬ ‫و‬‫؛‬‫شهرداری‬ ‫مثال‬M‫عمده‬ ‫بخش‬ ‫یعنی‬ ،‫کاربری‬ ‫ی‬‫ها‬mix‫یا‬M
‫قابل‬ ‫و‬ ‫است‬.‫شهروند‬ ‫و‬ ‫شهرداری‬ ‫بین‬ ‫مذاکره‬
‫نظام‬ ‫ضعف‬‫تغییر‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫قوانین‬ ‫مند‬:
‫ضعیف‬ ‫قوانین‬‫و‬‫قوانین‬ ‫دائمی‬ ‫تغییر‬
‫مسئولیت‬‫شفافیت‬ ،‫پذیری‬‫و‬‫است‬ ‫ضعیف‬ ‫بسیار‬ ‫گزارشگری‬‫این‬ ‫اگر‬ .‫است‬ ‫مهم‬ ‫بازنشستگی‬ ‫صنعت‬ ‫مثال‬ ‫؛‬‫صنعت‬
‫سرمایه‬ ‫طبعا‬ ،‫داشت‬ ‫بیشتر‬ ‫گزارشگری‬‫گذاری‬‫بهتر‬ ‫های‬‫ی‬‫می‬‫کرد‬.
‫آزادی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫رقابت‬‫است‬ ‫محدود‬ ‫مدنی‬ ‫های‬.
‫اخالق‬ ‫مقررات‬ ‫و‬ ‫اصول‬‫ی‬‫دولت‬ ‫در‬‫است‬ ‫ضعیف‬ ‫ها‬‫؛‬‫متن‬ ‫خواندن‬‫دولت‬ ‫شروع‬ ‫در‬ ‫اخالق‬ ‫رعایت‬‫نمی‬ ‫کفایت‬‫کند‬.
‫ریسک‬‫های‬‫باال‬
‫بیماری‬
‫تصادف‬
‫بیکاری‬
.
.
.

7. ‫می‬ ‫کار‬ ‫اخالق‬ ‫ترویج‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫نهادهایی‬،‫کنند‬‫می‬ ‫درآمد‬ ‫بودجه‬ ‫از‬ ‫و‬،‫گیرند‬‫نمی‬ ‫عمل‬ ‫درست‬‫کنند‬.
﴿‫نمونه‬‫ایران‬ ‫بارز‬ ‫ی‬.﴾
‫سازمان‬‫نظارتی‬ ‫های‬‫و‬‫انسانی‬ ‫نیروی‬ ‫ضعف‬.
‫بررسی‬ ‫دانش‬ ‫با‬ ‫نیروهای‬ ‫وجود‬ ‫عدم‬‫کننده‬‫؛‬‫فساد‬ ‫و‬ ‫رشوه‬ ‫طرف‬ ‫دو‬ ‫وقتی‬‫اتحاد‬،‫دارند‬‫و‬‫می‬ ‫منتفع‬ ‫دو‬ ‫هر‬‫سخت‬ ،‫شوند‬
‫می‬‫کرد‬ ‫دنبال‬ ‫را‬ ‫فساد‬ ‫شود‬،‫باشد‬ ‫ممکن‬ ‫موضوع‬ ‫تعقیب‬ ‫اگر‬ ‫حتی‬.
‫فساد‬ ‫وقتی‬.‫است‬ ‫سبک‬ ‫تنبیهات‬ ،‫است‬ ‫سیستماتیک‬
‫می‬ ‫تنبیه‬ ‫را‬ ‫نفر‬ ‫یک‬ ‫وقتی‬‫می‬ ‫اشاره‬ ‫همه‬ ‫به‬ ‫عمومی‬ ‫افکار‬ ،‫کنید‬‫کن‬‫ن‬‫د‬‫می‬ ‫دائما‬ .‫گویند‬‫درشت‬ ‫دانه‬‫ها‬‫و‬‫بزرگ‬‫ول‬ ‫را‬ ‫ها‬
‫کرده‬‫اید‬،‫کوچک‬‫را‬ ‫ها‬‫چسبید‬‫ه‬.‫اید‬
‫دارد‬ ‫فرد‬ ‫زندگی‬ ‫بر‬ ‫کمی‬ ‫اثر‬ ‫دولتی‬ ‫کار‬ ‫دادن‬ ‫دست‬ ‫از‬.
‫دولتی‬ ‫کار‬‫ندارد‬ ‫سرقفلی‬.
‫مثال‬‫های‬‫دفترخانه‬ ‫سرقفلی‬‫آن‬‫می‬ ‫فساد‬ ‫و‬ ‫ندارند‬ ‫سرقفلی‬ ‫که‬ ‫شدند‬ ‫زیاد‬ ‫قدر‬.‫کنند‬
‫کارگزاری‬‫می‬‫گویند‬1۰۰‫پیش‬ ‫مجوز‬ ‫که‬ ‫حالی‬ ‫در‬ ،‫نیست‬ ‫کافی‬ ‫کارگزاری‬‫فساد‬ ‫تر‬
‫می‬.‫آورد‬
‫ایران‬ ‫در‬ ‫اما‬ ‫و‬
‫نفت‬﴿‫کشور‬ ‫خاص‬﴾‫یعنی‬‫طبیعی‬ ‫منابع‬ ‫ثروت‬‫حو‬ ‫خود‬‫زه‬‫گسترده‬ ‫فساد‬ ‫ی‬‫می‬ ‫ای‬‫می‬ ‫گفته‬ ‫و‬ ‫آورد‬‫شود‬‫ک‬‫فساد‬ ‫انون‬
.‫است‬
‫جمعیت‬ ‫هند‬ ‫در‬ ‫اگر‬‫زیاد‬‫جمعیت‬ ‫ترکیب‬ ‫و‬‫می‬‫دست‬ ‫تواند‬‫مایه‬‫در‬ ،‫باشد‬ ‫فساد‬ ‫ی‬‫بحرین‬ ‫و‬ ‫امارات‬‫کم‬ ‫جمعیت‬
‫دست‬‫می‬ ‫مایه‬.‫شود‬
7.‫اراده‬ ‫ایجاد‬‫سیاسی‬ ‫ی‬
‫ش‬‫ن‬‫ا‬‫خ‬‫سرچشمه‬ ‫ت‬‫و‬ ‫سیاستمداران‬ ‫قدرت‬ ‫ی‬‫این‬‫که‬‫منافعی‬ ‫چه‬‫را‬‫آن‬‫ها‬‫می‬ ‫نمایندگی‬‫حل‬ ‫در‬ ‫زیادی‬ ‫اهمیت‬ ،‫کنند‬
‫مسئله‬‫ی‬‫دارد‬ ‫فساد‬.‫جامعه‬ ،‫خیرخواهان‬ ‫دکتر‬ ‫کار‬‫شناسان‬،‫سیاستمداران‬‫و‬‫سیاسی‬ ‫عالمان‬‫موضوع‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬
‫بپردازند‬.
،‫فراگیر‬ ‫فساد‬ ‫با‬ ‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫حتی‬‫اصالح‬ ‫تصمیمگیران‬ ‫از‬ ‫بسیاری‬‫طلب‬/‫تحول‬‫می‬ ‫یافت‬ ‫خواه‬‫طرفداران‬ ‫که‬ ‫شوند‬
‫اصالح‬ ‫از‬ ‫آنان‬‫می‬ ‫استقبال‬ ‫عام‬ ‫منافع‬ ‫نفع‬ ‫به‬ ‫ات‬.‫کنند‬

8. ‫روزنه‬‫می‬ ‫پیدا‬ ‫زمانی‬ ‫امید‬ ‫های‬‫می‬ ‫تغییر‬ ‫خوبی‬ ‫که‬ ‫شود‬‫می‬ ‫تغییر‬ ‫دولتی‬ ،‫کند‬‫رده‬ ،‫کند‬‫رهبری‬ ‫های‬‫کننده‬‫ی‬‫جامعه‬‫تغییر‬
‫می‬‫می‬ ‫پیدا‬ ‫بحرانی‬ ‫یا‬ ‫و‬ ،‫کنند‬‫شود‬.
‫داریم‬ ‫را‬ ‫جلسه‬ ‫این‬ ‫امروز‬،‫بحران‬ ‫چون‬‫هایی‬‫ایران‬ ‫در‬‫است‬ ‫کرده‬ ‫بروز‬.
‫نبود‬ ‫در‬ ‫حتی‬‫ضعیت‬ ‫و‬ ‫این‬‫اراده‬ ‫بشود‬ ‫شاید‬ ‫هم‬ ‫ها‬‫آهسته‬ ‫چند‬ ‫هر‬ ،‫داد‬ ‫سوق‬ ‫اصالحات‬ ‫سمت‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫سیاسی‬ ‫ی‬‫و‬ ‫تر‬
‫مسیر‬ ‫کندتر‬.‫پیمود‬ ‫خواهند‬ ‫را‬
‫آگاهی‬ ‫برای‬ ‫تالش‬‫تشویق‬ ‫و‬ ‫مردم‬ ‫به‬ ‫رسانی‬‫جامعه‬‫تالش‬ ‫از‬ ‫حمایت‬ ‫برای‬ ‫مدنی‬ ‫ی‬‫ها‬‫و‬‫فساد‬ ‫علیه‬ ‫مبارزات‬.‫است‬ ‫مهم‬
‫تعیین‬ ‫قطعا‬ ‫خارج‬ ‫از‬ ‫کمک‬‫نیست‬ ‫کننده‬‫اما‬ ،‫می‬‫کند‬ ‫کمک‬ ‫تواند‬.
‫بدگمانی‬ ،‫ایران‬ ‫امروز‬ ‫شرایط‬ ‫در‬‫ها‬‫آن‬‫نمی‬ ‫خارج‬ ‫طرف‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫گسترده‬ ‫چنان‬‫حتی‬ ،‫رفت‬ ‫شود‬‫خیریه‬ ‫از‬ ‫کمک‬‫خارجی‬ ‫های‬
‫نمی‬ ‫هم‬‫گرفت‬ ‫شود‬.‫تجارب‬ ‫از‬ ‫اما‬‫و‬‫نوشته‬‫ها‬‫تئوری‬ ‫ی‬‫ک‬‫می‬ ‫آنها‬‫شود‬‫کرد‬ ‫استفاده‬.‫مناسب‬ ‫اطمینان‬ ‫فضای‬ ‫در‬ ‫قطعا‬‫می‬ ‫تر‬‫شد‬
‫کمک‬.‫گرفت‬ ‫بیشتری‬
‫د‬ ‫نمونه‬‫عرصه‬ ‫ر‬‫ورزش‬ ‫ی‬.
‫بین‬ ‫مقررات‬ ‫آیا‬‫المللی‬،‫ورزش‬ ‫در‬‫کشتی‬ ‫در‬‫و‬‫فوتبال‬،‫به‬‫فدراسیون‬‫ها‬‫کمک‬.‫است‬ ‫کرده‬ ‫کمک‬ ‫قطعا‬ ‫است؟‬ ‫نکرده‬
‫از‬ ‫حمایت‬‫حضور‬‫اصالح‬‫قوی‬ ‫طلبان‬‫جامعه‬ ‫و‬ ‫دولت‬ ‫در‬ ‫تر‬‫مدنی‬ ‫ی‬.
‫دریافت‬ ‫برای‬ ‫توسعه‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫کشورهای‬FDI‫می‬ ‫رقابت‬ ‫خارج‬ ‫از‬ ‫پول‬ ‫و‬‫خارجی‬ .‫کنند‬‫ها‬‫دنبال‬ ‫به‬‫ثبات‬،‫قابل‬
‫پیش‬‫بینی‬‫بودن‬‫به‬ ‫و‬ ‫هستند‬honesty‫می‬ ‫ارزش‬‫و‬ ‫دهند‬‫می‬‫این‬ ‫روی‬ ‫شود‬‫کرد‬ ‫تبلیغ‬ ‫ها‬.
‫گذاشت‬ ‫پیشگیری‬ ‫روی‬ ‫باید‬ ‫را‬ ‫اصلی‬ ‫فشار‬.‫سیاست‬ ‫اصالح‬ ‫معنای‬ ‫به‬ ‫این‬‫انگیزه‬ ‫و‬ ‫نهادها‬ ،‫اقتصادی‬ ‫های‬‫هاست‬‫؛‬
‫فقط‬‫حضور‬‫پلیس‬.‫نمی‬ ‫کفایت‬ ‫ناظر‬ ‫مقامات‬ ‫و‬ ‫قضایی‬ ‫مقامات‬‫کند‬.
‫ا‬ ‫تغییرات‬ ‫بعضی‬‫فرصت‬ ‫قتصادی‬‫می‬ ‫کاهش‬ ‫را‬ ‫فساد‬ ‫های‬‫دهد‬‫مثال‬ ‫؛‬‫ها‬‫׃‬
‫تعرفه‬ ‫کاهش‬‫تجارت‬ ‫موانع‬ ‫و‬ ‫ها‬‫؛‬
‫نرخ‬‫و‬ ‫یکسان‬ ‫ارز‬ ‫های‬‫تک‬‫کردن‬ ‫نرخی‬‫بازار‬ ‫طریق‬ ‫از‬‫؛‬
‫تعیین‬‫نرخ‬‫بازار‬ ‫طریق‬ ‫از‬ ‫بهره‬ ‫های‬‫؛‬
‫یارانه‬ ‫حذف‬‫بنگاه‬ ‫ی‬‫ها‬‫؛‬
‫مقررات‬ ‫کاهش‬‫؛‬
‫کاهش‬‫کسب‬ ‫به‬ ‫ورود‬ ‫موانع‬‫کلی‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫وکار؛‬

9. ‫بهبود‬‫و‬ ‫کسب‬ ‫فضای‬‫کار‬.
8.‫نتیجه‬‫گیری‬
‫طوالنی‬ ‫و‬ ‫کار‬ ‫مشکالت‬ ‫از‬ ‫ما‬ ‫به‬ ‫اصالحات‬ ‫به‬ ‫ناامیدها‬ ‫کمپ‬‫می‬ ‫مسیر‬ ‫شدن‬‫که‬ ‫کشید‬ ‫طول‬ ‫سال‬ ‫صد‬ ‫انگلستان‬ ‫برای‬ .‫گویند‬
‫را‬ ‫فساد‬‫تحت‬.‫بیاورد‬ ‫کنترل‬‫هنگ‬ ‫برای‬ ‫اما‬‫کنگ‬‫کمتر‬ ‫خیلی‬ ‫سنگاپور‬ ‫و‬‫آنها‬ ‫و‬ ،‫کشید‬ ‫طول‬‫شرایط‬ ‫از‬‫بسیار‬‫به‬ ‫فاسد‬
‫قابل‬ ‫بسیار‬ ‫شرایط‬‫قبول‬.‫رسیدند‬
‫موفق‬ ‫موارد‬ ‫ویژگی‬:
‫ملی‬ ‫سازمان‬‫قدرتمند‬ ‫ناظر‬.‫مهم‬ ‫اما‬‫تر‬‫آن؛‬ ‫از‬
‫بیفتد‬ ‫اتفاق‬ ‫همزمان‬ ‫که‬ ‫نهادی‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫اصالحات‬‫است‬ ‫زیر‬ ‫شرح‬ ‫به‬ ‫اصالحات‬ ‫این‬ .‫׃‬
‫مقررات‬ ‫معقول‬ ‫آزادسازی‬‫؛‬‫دولت‬ ‫کارکنان‬ ‫نظام‬ ‫اصالحات‬‫؛‬‫دستگاه‬ ‫تقویت‬... ‫و‬ ‫دولتی‬ ‫حسابرسی‬ ‫های‬‫؛‬‫دستگاه‬‫های‬
‫(بانک‬‫اطالعاتی‬ )‫های‬‫؛‬‫زمینه‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫عمده‬ ‫کمپین‬ ‫اعالم‬‫؛‬‫سیاست‬‫عمومی‬ ‫بخش‬ ‫و‬ ‫اقتصاد‬ ‫در‬ ‫مدیریت‬ ‫های‬‫؛‬‫ناظر‬ ‫مقامات‬ ‫ضعف‬
‫و‬‫آن‬ ‫پایین‬ ‫کارایی‬‫ها‬.
‫تکنولوژی‬‫برای‬‫شهرداری‬ ‫در‬ ‫مثال‬‫می‬‫توان‬‫مرکزی‬ ‫کنترل‬‫و‬ ‫کرد‬ ‫مستقر‬‫دامنه‬‫تشخیص‬ ‫ی‬‫صوابدیدها‬ ،‫ها‬‫و‬‫صالحیت‬‫ها‬‫را‬
.‫محدودکرد‬
‫پروانه‬ ‫چون‬‫توسط‬ ‫و‬ ‫مرکز‬ ‫از‬ ‫ها‬‫سامانه‬‫می‬ ‫کنترل‬ ‫مرکزی‬ ‫ی‬‫می‬ ‫کاهش‬ ‫مناطق‬ ‫تخلف‬ ،‫شود‬‫یابد؛‬‫اقتصادی‬ ‫آزادسازی‬ ‫اهمیت‬‫و‬ ‫؛‬
‫بودجه‬ ‫و‬ ‫مالیاتی‬ ‫مقررات‬ ‫در‬ ‫اصالحات‬‫بندی‬.
‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫اصالحات‬ ‫عدم‬‫عدم‬‫اصالح‬‫می‬ ‫پیش‬ ‫هم‬ ‫با‬ ‫فساد‬ ‫دست‬ ‫در‬ ‫دست‬ ‫عمومی‬ ‫بخش‬.‫روند‬