2. Në vitet 70 të shekullit XIX morën flakë lëvizjet
çlirimtare të popujve në Ballkan që ishin nën
sundimin osman.Më së pari Bullgari (prill 1876). Në
të njëjtën kohë në Maqedoni shpërtheu fuqishëm
diplomatik ndërkombëtar dhe shumë luftëra.
Periodi e këtyre lëvizjeve në histori njihet si Kriza
Lindore.
Shkaqet për shpërthimin e kryengritjes së
razllovecit ishin: gjendja e keqësuar e popullësisë
për shkak të tatimeve të shtuara, të
keqpërdorimeve nga ana e organeve të pushtetit
shtetëror dhe të krimeve të bandave të cupave. Në
këtë kohë në Maqedoni u vendosën shumë turq,
tatarë dhe çerkezë nga viset e rrezikuara osmane.
Kjo në mënyrë plotësuese e përkeqësoj gjendjen e
vështirë të popullsisë
4. Përgatitjet për Kryengritjen e Razllovecit u
zhvilluan nën kontrollin e Dimitar Pop
Gjorgjiev Berovski dhe Pop Stojani nga fshati
Razllovec. D. Berovski në vitin 1875 në
Selanik formoi një qerthull të fshehtë. Prej
andej filluan të bëhen përgatitjet për
kryengritje. Berovski dhe Pop Stojani e shitën
një pjesë të pasurisë së tyre, ndërsa me
paratë e fituara blenë armë. Armët u dërguan
fshehtas në Maleshevi.
5. “ Pop Stojani e këshillova... Të shkojë deri në
fshatin tim në Berovë dhe ta shesë tërë
pasurinë time...pasi ta bënte shitjen patjetër
të m’i dërgonte të hollat që do ti mblidhte. Ai
vetë premtoi se do t’i çojë disa lopë të veta
dhe gjalpë që t’i shesë për këtë qëllim. Ai
shkoi i ngarkuar me mision që t’i bëjë ati
miqtë dhe të blejë barut,plumb dhe gurë
pushke”. (Nga shënimet e D.P.G Berovskit)
6. Mësuesit gjyshja Nedela dhe Stanislava
Karivanova e bënë flamurin e kryengritjes. Në
të u qëndis një luan dhe mbishkrim
“Makedonija” dhe “Çohuni për liri”. Pastaj
D.Berovsi u kthye në Malishevi, ku vazhdi në
përgatitjet. Sipas planit kryengritja duhej të
fillonte në fshatrat e Pijanecit dhe
Maleshevisë, më vonë të zgjerohet kah
Radovishi, Strumica, Petriçi e Mellniku
8. Shkas për fillim e kryengritjes paraqet
keqtrajtim i disa razllovecasve nga ana e
nëpunësve tatimor turq. Për këtë arsye
kryengritësit e sulmuan fshatin Razllovec, në
mëngjes të 20 majit të vitit 1876. Me këtë
rast disa turq u vranë, disa të tjerit u plagosën.
Fshatarët i dogjën defterët e tyre. Atëherë,
Pop Stojani urdhëroj që të digjet hani i tij. Me
këtë donte të tregojë se e flijon pasurinë e tij
për liri, e cila është më e shtrenjtë se gjithçka.
9. Pas suksesit të parë, D.Berovski me një çetë të
madhe u nis kah Berova me qëllim që ta zgjërojë
kryengritjen. Udhës u konfrontua me një njësit
osman, me ç’rast Berovski u plagos. Në Razllovec
mbet Cone Spasovi me disa kryengritës që ta
mbrojnë popullsinë dhe pasurinë e tyre. Në të
njëjtën kohë Razlloveci u sulmua dhe u dogj nga
osmanlinjtë. Me këtë ndërroi i tërë plani për
rrjedhën e kryengritjes. Berovski nuk arriti të
lidhet me kyengritësit tjetër dhe t’i japë flakë
kryengritjes në viset të tjera.
10. Pushteti osman mori masa të shpejta për
shtypjen e kryengritjes. Më së pari iu urdhëroi
të gjithë blektorët së bashku me grigjat e tyre
ta braktisin Maleshevinë. Në këtë mënyrë
kryengritësit duhet të beteshin pa ushqim e pa
informata . Menjëherë pas kësaj filloi rrethimi i
territorit të kryengritjes. Me këtë rast
Razlloveci u dogj dhe u grabit për së dyti.
Njëherësh u morën dhe u burgosën shumë
njerës nga Maleshevia dhe rrethina. Berovski
arriti t’a evitojë rrethimin dhe të strehohet.
11. Mosskuksesi i kryengritjes së Razllovecit u bë
për shkak të karakterit të saj lokal, për shkak
të organizmit të pamjaftueshëm, armatimit të
dobët dhe përgatitjes së paktë të
kryengritësve. Kryengritja kishte karakter
çlirimtar. Nga kjo kryengritje D.Berovski fitoi
një përvojë të rëndësishme. Pas dy vjetësh ai u
gjet në krye të një kryengritje të re shumë më
të madhe.