Proqramlasdirma dillerinin tesnifati

1. Azərbaycan Dövlət Pedaoji
Universiteti
 Fakültə: SABAH qrupları
 İxtisas : Riyaziyyat və İnformaika müəllimliyi
 Kurs: V
Məmmədov Xaləddin
FRITL

3. MÖVZU: Proqramlaşdırma dillərinin təsnifatı

5. Kompyuter Azərbaycan, İngilis və ya başqa bir dildən anlamır.
Kompyuterin funksional beyni olmadığı üçün əmrlər (komandalar) yazılmalıdır.
Bu xüsusi dilə «proqramlaşdırma dili» deyilir.
Komandalar bir araya gələrək «proqramı» meydana gətirir. Məlum
dil ilə yazılmış komandalara «proqramın kodu» deyilir.
İlkin proqramı işçi proqrama çevirmək üçün translyator adlanan xüsusi
proqramdan istifadə olunur. Translyator 2 cür olur, İnterpretator və kompliyator

6. Kompyuterlərin əsasını 0 və 1-dən ibarət olan
2-lik say sistemi təşkil edir.
Kompyuterin başa düşdüyü yeganə dil maşın dilidir

7. Maşın dili
 Maşın dili dövrədən elektrikin keçib-keçməməsini əsas alan
dildir. Əgər dövrədə elektrik varsa 1, yoxsa 0 olaraq ifadə
edilir.
1 1 0 0 0 0 1 1
Elektrik

8. A hərfi maşın dilində 01000001 ilə ifadə edilir, onluq say sistemində
qarşılığı 65`dir.
Hər bir simvolun bu şəkildə ifadə edildiyini düşünsək bunun
anlaşılması çox çətin olan ifadə yaranır. Proqramı belə kodlarla
yazmaq çox çətindir.
Bunun üçün proqramlaşdırma dilinə ehtiyac duyulur.
hərfinin necə yazıdığına baxaq.

9. İlk komputer programçı
 Ada Augusto Lovelace
(1815-1852)
with Ada.Text_IO; use
Ada.Text_IO; procedure
Hello is begin
Put_Line ("Hello, world!");
end Hello;

10. Maşın dili çətin olduğu üçün fərqli proqramlaşdırma dilləri yaranıb.
Hər bir dil müəyyən bir məqsədə xidmət edir.

11. Maşın dilinə yaxın olmaqla bərabər, həm də məntiqi ifadələrdən
istifadə edilməyə başlandı.
Fortranın xüsusiyyətlərini alıb və giriş-çıxış işlərini yerinə
yetirməyə başladı.
Fortran və Cobolun ən yaxşı xüsusiyyətlərini özündə
cəmlədi.
Pascaldakı xatalardan dolayı ortaya çıxdı
İlk obyekt yönlü dildir
Obyekt yönlü dilləri zənginləşdirdi
NET platformadan istifadə
edilməyə başlandı

12. Dillərin səviyyəsi maşın dilinə yaxın olub-olmaması ilə ölçülür.
 Ən alt səviyyəli dil – Assembler dilidir.
 Yüksək səviyyəli dillər – Pascal, Basic, Fortran, C, C++və s.
Yüksək səviyyəli dillər dedikdə
insan dilinə nə qədər yaxın
olması başa düşülür.

13. Hər bir dilin özünə məxsus kəlmələri var. Bu həmin dilin açar sözləri
adlanır.
Açar sözlər məntiqə uyğun bir şəkildə yan-yana yazılmırsa onda bu
kəlimələr heç bir şey ifadə etmir.
Açar sözlər məntiqi cəhətdən düzgün yazılsada, yazılan sözlərin nə üçün
yazıdığıda bilinməlidir. Dilin sözlərinin necə və nə üçün istifadə edildiyi
həmin dilin semantikasıdır.

14. Kompüterdə məsələnin həlli aşağıdakı
mərhələlərdən ibarətdir:
1 • Məsələnin qoyuluşu
2
• Alqoritmin hazırlanması
3
• Proqramlaşdırma
4 • Testdən keçirmə və sazlama
5
• Nəticələrinin analizi

17. OOP əsas 3 konsepti
• İnkapsulyasiya (Encapsulation)
• Varislik (İnheritance)
• Polimorfizm (Polymorphism)

21. Dairənin sahəsi
#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
double pi=3.1415;
double radius=13;
double sahe;
cout << "Dairenin sahesi" << "n";
cout << "--------------" << "n";
sahe=pi*radius*radius;
cout << sahe << " sm2" << "n";
return 0;
}
S= 𝜋𝑟2

22. #include <iostream>
using namespace std;
int main() {
int a=6,b=3;
cout << " Cəmi= " << a+b <<
endl;
cout << "Fərqi= " << a-b <<
endl;
cout << "Hasili= " << a*b <<
endl;
cout << "Nisbəti= " << a/b <<
endl;
return 0;
}
Hesablama

23. Kvadrat tənliyi
C++
#include <iostream>
using namespace std;
int main() {
int a=1;
int b=-10;
int c=21;
float x1,x2,delta;
delta=b*b-4*a*c;
if (delta>0.0) {
x1=(-b+sqrt(delta))/2*a;
x2=(-b-sqrt(delta))/2*a;
cout << "x1= " << x1 << "n";
cout << "x2= " << x2 << "n"; }
else if (delta==0.0) {
x1=-b/2*a;
cout << "x1= " << x1 <<"n"; }
Else
cout << "kökü yoxdur." << "n";
return 0; }

24. Təşəkkürlər