1. 1 Introductie tot de cursus
1.1 Introductie
In dit onderdeel willen wij u informeren over onze bedoelingen met de cursus, de opbouw
ervan en de werkwijze die wij van u verwachten. Er wordt een beknopt overzicht gegeven
van de onderwerpen die aan bod komen. U vindt in dit onderdeel vooral informatie die u zal
helpen bij het bestuderen van deze cursus.
1.2 Leerdoelen
Na bestudering van dit onderdeel
- bent u in staat om de inhoud van de cursus te verwoorden
- bent u in staat de doelstellingen van de cursus te benoemen
- bent u in staat de onderdelen van deze cursus te benoemen
- hebt u een overzicht van alle aspecten die bij het onderwerp projectmanagement in
zijn algemeenheid horen
- hebt u zicht op wat u in de volledige cursus Projectmanagement bij de Open
Universiteit Nederland (zie http://www.ou.nl) zou kunnen leren.
1.3 Doel en aard van deze cursus
DAK SUPERMARKT STORT IN BIJ OPENING
Van onze verslaggever
BURNABY- Tijdens de opening van een splinternieuwe supermarkt is in Burnaby, British Columbia het dak
ingestort. De supermarkt maakt deel uit van een groot stadsontwikkelingsproject. Er werden zoveel auto’s op het
dak van de supermarkt geparkeerd dat het dak het begaf. Voordat het dak instortte begaven de waterleidingen het en
klonken er krakende geluiden. De meeste winkelende klanten konden net op tijd de supermarkt verlaten.
Persoonlijke ongevallen vielen mee. Onduidelijk is nog wie verantwoordelijk is voor dit ongeval.
De bouw van de supermarkt maakte deel uit van een groot stadsontwikkelingsproject. De
oorzaken van het ongeval moeten dan ook daar gezocht worden. Onderzoek toonde aan dat
er niet één specifieke oorzaak was aan te wijzen voor deze calamiteit. Door een samenspel
van factoren werden tijdens de bouw veiligheidsmarges overschreden en als gevolg daarvan
stortte het dak in. Het grote aantal onderaannemers heeft hiertoe mede bijgedragen. In veel
gevallen was onduidelijk wie waarvoor verantwoordelijk was. Een project waarbij de
projectorganisatie problemen opleverde. Een project ook waar we van kunnen leren.
Regelmatig lezen we artikelen in de krant waarbij we ons vaak niet realiseren dat er sprake
is van een projectorganisatie. In andere gevallen, bij gigantische projecten zoals het
paspoortproject of de Betuweroute wordt er uitgebreid geschreven over de
projectorganisatie en de problemen waar de projecten mee te maken hebben.
De ervaring leert ons dat, op kleine en grote schaal, veel gewerkt wordt in projecten. Vaak
gaat dat erg goed, vaak ook zijn er problemen, zoals in dit voorbeeld bij de supermarkt.
Met een project bedoelen we niet-routinematige activiteiten die gecoördineerd uitgevoerd
worden, gericht op een duidelijk gedefinieerd resultaat. Dit resultaat moet binnen een
bepaalde hoeveelheid tijd en geld en met een vooraf bepaalde kwaliteit behaald worden.
Werken binnen een project stelt andere eisen aan zowel mensen als middelen.
Werkzaamheden binnen een project zijn tijdelijk, steeds weer moet er een nieuwe
projectorganisatie opgebouwd worden. Men moet samenwerken met mensen van
verschillende afdelingen en vaak ook van verschillende organisaties. Daar komt bij dat er
veel geld omgaat in projecten, beheersing daarvan is van groot belang. En in veel gevallen is
er sprake van een tijdslimiet.
In de bouw heeft men van oudsher veel ervaring met het werken in projecten al garandeert
dat niet altijd een goede afloop. Ook op andere terreinen heeft men ervaring opgedaan.
Werken binnen projecten is complex. Fouten hebben meestal grote consequenties (denk
bijvoorbeeld aan het paspoortproject en onze supermarkt).
Met de cursus streven we de volgende algemene doelen na:
1

2. - leren kennen en toepassen van enkele technieken die gebruikt worden voor het
plannen van activiteiten binnen projecten
- een eerste inzicht krijgen in de aspecten die van belang zijn bij de tijdbeheersing van
een project.
- de geleerde technieken en inzichten op het gebied van planning en tijdbeheersing
kunnen toepassen op een grote case
- een overzicht krijgen van de overige aspecten van projectmanagement die niet in
deze korte cursus behandeld worden.
1.4 Inhoud en opbouw
De cursus bestaat uit de volgende onderdelen:
1. Introductie tot de cursus
Het onderdeel waar u zich nu bevindt.
2. Netwerkanalyse met CPM
In dit onderdeel wordt voor het grootste gedeelte de CPM methode (Critical Path Method)
behandeld. Met deze methode kunt u een netwerk van projectactiviteiten vastleggen en
hierop berekeningen loslaten om de doorlooptijd en spelingen te bepalen. Hierna wordt
aandacht besteed aan de toepassing van de Ganttkaart (strokenbord) bij de planning en
het verloop van het project. Tot slot wordt uitgaande van het netwerkplan aangegeven
welke mogelijkheden er zijn om een project sneller uit te voeren dan aanvankelijk de
bedoeling was en welke kosten dit met zich meebrengt.
3. Tijdbeheersing
Hierin wordt ingegaan op het beheersaspect tijd. Er wordt ingegaan op beperkingen die
er binnen een project zijn ten aanzien van tijd en capaciteit. Er worden enkele
mogelijkheden gegeven om knelpunten op dit gebied op te lossen. Ten slotte wordt in dit
onderdeel aandacht gegeven aan de voortgangsregistratie, voortgangsbewaking,
bijsturing en herplanning van een project.
4. Case
In dit onderdeel kunt u aan de hand van een case oefenen wat u in de voorgaande
onderdelen hebt geleerd. U krijgt een beschrijving van een project, opdrachten en een
ondersteunend software tool, waarmee u de opdrachten kunt maken.
2

3. 1.5 Projectmanagement en deze cursus
Uiteraard behandelt deze korte cursus slechts enkele aspecten van projectmanagement.
In de cursus Projectmanagement van de Open Universiteit Nederland worden wel alle
aspecten behandeld en wordt uiteraard ook dieper op de onderwerpen ingegaan dan in de
cursus die u nu volgt.
In het volgende wordt aan de hand van de inhoud van een gerenommeerd Engelstalig
tekstboek dat een goed overzicht geeft van de onderwerpen die binnen projectmanagement
van belang zijn en welke aspecten bij projectmanagement een rol spelen.
Project management wordt in het tekstboek “Meredith, IR. and Mantel, S.J., Project
Management, a managerial approach, 5th ed. 2003, Wi1ey, ISBN 0-471-07323-7” opgedeeld
in 3 aandachtsgebieden:
1. Project initiatie
2. Project implementatie
3. Project beëindiging
1.5.1 Project initiatie
Voordat een project kan starten dient een organisatie te bepalen welke projecten welke
prioriteit hebben. Er wordt een project portfolio vastgesteld die door de organisatie bewaakt
wordt. De project portfolio dient een afspiegeling te zijn van de strategie en het beleid
binnen de organisatie.
Uiteraard zal er voor het starten van een project een projectmanager voor het project
dienen te worden aangesteld. De vraag is dan wie de juiste persoon is om het project te
managen, welke vaardigheden moet deze persoon bezitten en wordt deze ook binnen de
organisatie geaccepteerd? De wijze waarop het project in de organisatie ingebed wordt zal
moeten worden vastgesteld en hoe het project verder bemand wordt. Er dient vastgesteld te
worden welke activiteiten er door het project dienen te worden uitgevoerd. Tenslotte zullen
er voldoende vaardigheden en procedures aanwezig moeten zijn om te kunnen omgaan met
conflicten.
In tabel1.1 ziet u welke (deel)onderwerpen op het gebeid van project initiatie aan bod
zouden kunnen komen.
Onderwerp Deelonderwerp
Strategy Management and - Project Management Maturity
Project Selection - Project Selection and Criteria of Choice
- The Nature of Project Selection Models
- Types of Project Selection Models
- Analysis under Uncertainty-The Management of Risk
- Comments on the Information Base for Selection
- Project Portfolio Process
- Project Proposals
The Project Manager - Project Management and the Project Manager
- Special Demands on the Project Manager
- Selecting the Project Manager
- Problems of Cultural Differences
- Impact of Institutional Environments
- Multicultural Communications and Managerial Behaviour
Project Organization - The Project as Part of the Functional Organization
- Pure Project Organization
- The Matrix Organization
- Mixed Organizational Form
- Choosing an Organizational Form
- Two Special Case-Risk Management and the Project
3

4. Office
- The Project Team
- Human Factors and the Project Team
Project Planning - Initial Project Coordination
- Systems Integration
- Sorting Out the Project
- The Work Breakdown Structure and Linear
Responsibility Charts
- Interface Coordination through Integration Management
Conflict and Negotiation - The Nature of Negotiation
- Partnering, Chartering, and Change
- Conflict and the Project Life Cycle
- Some Requirements and Principles of Negotiation
Tabel 1.1 (deel)onderwerpen behorende bij project initiatie
1.5.2 Project implementatie
Als het duidelijk is welke activiteiten in het project door wie uitgevoerd dienen te worden kan
er vastgesteld worden wat het budget van het project dient te zijn. Er zal een gedetailleerde
planning gemaakt worden per activiteit, waarin aangegeven wordt wie de activiteit uitvoert
welke middelen hiervoor nodig zijn, zodat ten slotte ook duidelijk is hoelang het project
duurt. Als dit duidelijk is en de duur is niet acceptabel zullen er wegen gezocht moeten
worden om zo goedkoop mogelijk te totale projectduur te bekorten. Zodra de activiteiten
van het project gestart zijn, zal er regelmatig gekeken moeten worden hoe de voortgang
van het project is en de planning eventueel moeten worden bijgesteld.
In tabel 1.2 ziet u welke (deel)onderwerpen op het gebeid van project implementatie aan
bod zouden kunnen komen.
Onderwerp Deelonderwerp
Budgeting and Cost - Estimating Project Budgets
Estimation - Improving the Process of Cost Estimation
Scheduling - Network Techniques: PERT and CPM
- Risk Analysis using Simulation with Crystal Ball 2000
Resource Allocation - Critical Path Method-Crashing a Project
- The Resource Allocation Problem
- Resource Loading
- Resource Levelling
- Constrained Resource Scheduling
- Multiproject Scheduling and Resource Allocation
- Goldratt’s Critical Chain
Monitoring and - The Planning-Monitoring-Controlling Cycle
Information systems - Information Needs and the Reporting Process
- Earned Value Analysis
Project Control - The Fundamental Purposes of Control
- Three Types of Control Processes
- Comments on the Design of Control Systems
- Control as a Function of Management
- Balance in a Control System
- Control of Creative Activities
4

5. - Control of Change and Scope Creep
-
Tabel 1.2 (deel)onderwerpen behorende bij project implementatie
1.5.3 Project beëindiging
In een organisatie kunnen meerdere projecten tegelijk lopen die bijdragen aan de realisering
van strategische doelen. Als projecten lopen is het uiteraard belangrijk om continu te
bekijken of projecten inderdaad nog bijdragen aan deze strategische doelen en indien nodig
projecten te beëindigen of qua prioriteit te wijzigen. Als een project gereed is of om een
andere reden gestopt, zal het formeel moeten worden beëindigd en zal er een rapportage
gemaakt moeten worden. Er zal gekeken worden wat met het eindresultaat dient te
gebeuren (bijvoorbeeld bij een informatiesysteem officieel in productie nemen) en er zal
vastgesteld moeten worden wat met alle tussenproducten dient te gebeuren (bijvoorbeeld
ontwikkeldocumenten). Uiteraard zal ook bepaald moeten worden wat met de personele
capaciteit en overige middelen die voor het project zijn vrijgemaakt na het project dient te
gebeuren.
In tabel 1.3 ziet u welke (deel)onderwerpen op het gebied van project beëindiging aan bod
zouden kunnen komen.
Onderwerp Deelonderwerp
Project Auditing - Purposes of Evaluation-Goals of the System
- The Project Audit
- Construction and Use of the Audit Report
- The Project Audit Life Cycle
- Some Essentials of an Audit/Evaluation
- Measurement
Project Termination - The Varieties of Project Termination
- When to Terminate a Project
- The Termination Process
- The Final Report-A Project History
Tabel 1.3 (deel)onderwerpen behorende bij project beëindiging
5