Maritieme Toegang beheert de vaarwegen naar de Vlaamse havens Oostende, Zeebrugge, Gent en Antwerpen, alsook de kunstwerken en eigendommen gelegen langs die maritieme toegangswegen. Daarnaast zorgen Maritieme Toegang voor de aanleg en het onderhoud van de basisinfrastructuur in de zeehavens. Dit is de infrastructuur, niet bestemd voor commerciële exploitatie zoals zeesluizen, havendammen, staketsels, spoorwegbermen, groenschermen met inbegrip van de ontsluitingswegen van en naar het havengebied. Het beheren van de vaarweg naar de Antwerpse haven omvat de uitvoering van onderhoudsbaggerwerken zowel ter hoogte van de hoofdvaargeul in de Westerschelde als in de Beneden-Zeeschelde. In de Westerschelde worden de principes van Flexibel Storten toegepast waarbij in overleg tussen Vlaanderen en Nederland op basis van monitoringsdata beslist wordt waar de onderhoudsbaggerspecie gestort kan worden binnen afgebakende stortzones. Gedurende de onderhoudsbaggerwerken registreert Maritieme toegang o.a. de bagger- en stortdata die aangeleverd worden in het kader van de MONEOS dataverzameling. Overeenkomstig het Tracébesluit Verruiming Westerschelde (juli 2008) dient in het kader van het flexibel storten en de mogelijkheden tot bijsturing van de stortactiviteiten een uitgebreid monitorings- en signaleringsprogramma uitgevoerd te worden. Tussentijds (minimaal eens per 2 jaar) dient er een voortgangsrapportage opgesteld worden over de voortgang van de werkzaamheden, de uitkomsten van de monitoring en voorstellen voor bijsturing van de stortactiviteiten. Aanvullend vereisen de milieuvergunningen van Maritieme Toegang tevens de tweejaarlijkse opmaak van voortgangsrapporten die de evolutie van de meetgegevens beoordelen en de relatie tot de onderhoudsbaggerwerken nagaan. Maritieme Toegang staat in voor de opdrachtverlening en coördinatie van deze evaluatieopdrachten, gesteund op de MONEOS-monitoringsdata. Vlaanderen en Nederland hebben aanvullend besloten iedere zes jaar de toestand van het Schelde-estuarium te evalueren in relatie tot de functies veiligheid, toegankelijkheid en natuurlijkheid waarbij nagegaan wordt in welke richting het estuarium zich ontwikkelt. De Vlaams-Nederlandse Scheldecommissie (VNSC) heeft hiervoor een evaluatiemethodiek ontwikkeld die leidt tot een oordeel over de toestand en de ontwikkeling op basis van de beleidsdoelstellingen uit de Langetermijnvisie Schelde-estuarium en inzichten in een goed functionerend Schelde-ecosysteem. De evaluatie wordt uitgevoerd aan de hand van een grote hoeveelheid meetgegevens over de toestand van het Schelde-estuarium, zoals bijvoorbeeld over hoog- en laagwaterstanden, de hoogteligging van de bodem, de concentraties van stoffen in het water, de oppervlakte van de leefgebieden en de aantallen en biomassa van diverse biota. Deskundigen analyseren deze gegevens en brengen met de voorgeschreven evaluatiemethodiek in beeld hoe de toestand en de toekomstverwachting veranderen...
MONEOS noodzakelijk voor evaluatie en sturing onderhoudsbaggerwerken Westerschelde en Beneden-Zeeschelde
1. 1
1 1
MONEOS noodzakelijk voor evaluatie
en sturing onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde en Beneden-
Zeeschelde
10 jaar MONEOS
25 oktober 2018
2. 2
2
Onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde en Beneden-
Zeeschelde
Maritieme Toegang treedt op als aanbestedende overheid:
• afdeling van het Departement Mobiliteit en Openbare Werken van de
Vlaamse Overheid
• beheert de vaarwegen naar de Vlaamse havens Oostende, Zeebrugge,
Gent en Antwerpen, alsook de kunstwerken en eigendommen
gelegen langs die maritieme toegangswegen.
• zorgt voor de aanleg en het onderhoud van de basisinfrastructuur in de
zeehavens. Dit is de infrastructuur, niet bestemd voor commerciële
exploitatie zoals zeesluizen, havendammen, staketsels, spoorwegbermen,
groenschermen met inbegrip van de ontsluitingswegen van en naar het
havengebied.
• verantwoordelijk voor het beheer van de luchthaveninfrastructuur via
de publieke Luchthavenontwikkelingsmaatschappijen (LOM) Antwerpen
en Oostende-Brugge.
3. 3
3
Onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde en Beneden-
Zeeschelde
Onderhoudsbaggerwerken door MT in Schelde-estuarium:
• Westerschelde
o drempels in de hoofdvaargeul
o Wielingen
• Beneden-Zeeschelde:
o drempels en plaatranden in de Beneden-Zeeschelde
o de toegangsgeulen tot de sluizen
o Deurganckdok
o Vaarweg ter hoogte van Europa terminal en Ouden Doel
o Vaarpassen achter de sluizen binnen de linker- en
rechteroeverhaven van Antwerpen
6. 6
6
Onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde en Beneden-
Zeeschelde - MONEOS
• Westerschelde
o Continu: Proces Flexibel Storten (operationeel)
o Jaarlijks: factual datarapportage (vergunningsverplichting)
o 2-jaarlijks: voortgangsrapport (Tracébesluit Verruiming vaargeul
Westerschelde en vergunningsverplichting)
o 6-jaarlijks: hele systeem Schelde-estuarium (Ontwikkelingsschets 2010
en vergunningsverplichting)
• Beneden-Zeeschelde
o Jaarlijks: factual datarapportage (vergunningsverplichting)
o 2-jaarlijks: voortgangsrapport (vergunningsverplichting)
o 6-jaarlijks: hele systeem Schelde-estuarium (Ontwikkelingsschets 2010)
7. 7
7
Onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde - MONEOS
• Westerschelde – proces Flexibel Storten
o Onderhoudsbaggerspecie wordt gestort in stortzones aan
plaatranden, nevengeulen en diepe zones in de hoofdvaargeul
o Beslisproces stortzone afhankelijk van kwaliteitsparameters flexibel
storten
De stortstrategie is gericht op de gewenste instandhouding van het
meergeulenstelsel
bepaling van watervolume van nevengeul
De stortstrategie is gericht op realisering en behoud van de maximale
ecologische winst van de plaatrandstortingen, waarbij er sprake is van
toename van de oppervlakte laagdynamisch ondiepwater en
intergetijdengebied
ecotopenkaart Westerschelde
meting van volume van de plaatrandstortvakken
De stortstrategie draagt bij aan het behoud van de oppervlakte
ecologisch waardevol gebied in de Westerschelde
ecotopenkaart Westerschelde
meting van hoogteligging
meting sediment-samenstelling
11. 11
11
Onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde - MONEOS
• Westerschelde – proces Flexibel Storten
o Rapportages beschikbaar op website VNSC:
https://www.vnsc.eu/publicaties/publicaties-flexibel-storten/
o Maandrapporten:
o Verslagen toetsing kwaliteitsparameters
o Conclusienota’s overleggen flexibel storten
12. 12
12
Onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde en Beneden-
Zeeschelde - MONEOS
• Westerschelde en Beneden-Zeeschelde – factual data rapportage
o Jaarlijkse rapportage van resultaten van monitoringactiviteiten aan
vergunningverlenende instanties (Vl. : Provincies, Gemeentes, OVAM,
VMM, ANB, LNE en Nl. : Economische Zaken en Rijkswaterstaat)
o Aanlevering set aan meetdata (factual data):
13. 13
13
Onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde en Beneden-
Zeeschelde - MONEOS
• Westerschelde en Beneden-Zeeschelde – 2-jaarlijks voortgangsrapport
o Het voortgangsrapport brengt verslag over de monitoring uitgevoerd
in de Westerschelde en de Beneden-Zeeschelde in het kader van het
MONEOS-T Uitvoeringsplan, aangevuld met analyse van
zeehondentellingen, vogeltellingen en benthosgegevens voor de
Westerschelde.
o Evaluatie van de effecten van het project van de derde verruiming
van de Westerschelde en Beneden-Zeeschelde en aftoetsen van deze
effecten af te toetsen tegen wat in het MER als verwachting werd
geformuleerd
o 3 voortgangsrapporten opgesteld (2010-2011, 2012-2013, 2014-2015),
procedure opmaak rapport 4 (2016-2017) in uitvoering
14. 14
14
Onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde en Beneden-
Zeeschelde - MONEOS
• Westerschelde en Beneden-Zeeschelde – 2-jaarlijks voortgangsrapport
o Opbouw rapport:
INGREPEN
HYDRODYNAMIEK
Randvoorwaarden: meteorologie en rivierafvoer
Hoog- en laagwaterstanden
Getijslag
Golven
Stroomsnelheden Westerschelde
Stroomsnelheden Beneden-Zeeschelde
MORFOLOGIE EN LEEFOMGEVING
Recente morfologische veranderingen (grote schaal)
Platen en plaatrandstortzones (Westerschelde)
Slikken en schorren
Watervolume in de nevengeulen
Ecotopenarealen
FYSICOCHEMIE EN WATERBODEMKWALITEIT
Chemische kwaliteit van de waterbodem op de baggerlocaties
Concentratie sediment in suspensie
Lichtpenetratie
Chlorofyl a gehalte
Chloridegehalte
FAUNA
Macrozoöbenthos
Vogels
Zeehonden
Conclusies
15. 15
15
Onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde en Beneden-
Zeeschelde - MONEOS
• Westerschelde en Beneden-Zeeschelde – 2-jaarlijks voortgangsrapport
o Wordt voorgelegd aan de Commissie Monitoring Westerschelde die
over dit rapport advies uitbrengt aan de beheerders van de
Westerschelde en de Beneden-Zeeschelde over:
de eventuele bijstelling van de bagger- en stortstrategie in de
Westerschelde
de monitoring
het nader onderzoek
o Met inachtneming van dit advies beslissen de beheerders over
mogelijke bijsturing of herstelmaatregelen.
16. 16
16
Onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde en Beneden-
Zeeschelde - MONEOS
• Westerschelde en Beneden-Zeeschelde – 6-jaarlijks systeemevaluatie
Schelde-estuarium
o evaluatiemethodiek, opgebouwd rond de drie hoofdfuncties uit de
langetermijnvisie: Veiligheid, Toegankelijkheid en Natuurlijkheid
o T2009
o T2015
17. 17
17
Onderhoudsbaggerwerken
Westerschelde en Beneden-
Zeeschelde - MONEOS
Besluit:
• MONEOS basis voor evaluatie effecten 3e Scheldeverruiming en
noodzakelijke onderhoudsbaggerwerken
• Huidige en toekomstige bagger- en stortstrategie in Westerschelde en
Beneden-Zeeschelde afhankelijk van resultaten MONEOS
• MONEOS als basis voor de vergunningsplichtige rapportages
• MONEOS cruciaal voor de operationele sturing van de bagger- en
stortactiviteiten