1. Dr. Vural Yi itğ
1.04.20171.04.2017
SagalassosSagalassos
AntikAntik

2. SAGALASSOS NERDE?SAGALASSOS NERDE?
• Sagalassos, Antalya'ya 110, Ispartaya 41 km
uzaklıkta, Burdur'un Ağlasun ilçesinin 7 km
kuzeydoğusunda yer alan antik bir kent.
• Batı Toroslarda, Ağlasun Dağı’nın güney
eteklerinde, 1450–1700 m yükseklikteki
meyilli bir arazi üzerine kurulu kentin
kalıntıları, doğu-batı yönünde 2.5 km, kuzey-
güney yönünde ise 1,5 km'yi kapsayan bir
alana yayılır.
• Antik Dönemde Psidya Bölgesinin başkentiydi.

3. AĞLASUN İLÇESİAĞLASUN İLÇESİ

4. Sagalassos

6. PİSİDYA(PİSİDİA) BÖLGESİPİSİDYA(PİSİDİA) BÖLGESİ
• Pisidya, Toros Dağlarının,
kuzey-güney doğrultusunda
yer alan antik bölgedir.
• Kuzeyde ve batıda Frigya,
güneybatıda Likya, güneyde
Pamfilya, doğuda Likaonya
ile çevriliydi.
• Bugünkü Isparta İlinin
tümünü, Afyonkarahisar,
Burdur, Antalya ve Konya
İllerininde bazı bölümlerini
de içine alıyordu.
• MÖ 1. yy. bu halk küçük
kabileler ya da köy grupları
biçiminde örgütlenmişti.
• Kralları Amyntas ölünce
(M.Ö. 25) Pisidya'nın büyük
bölümü, Roma’nın bir Eyaleti
olan Galatya'ya bağlandı.
• Burdur, Eğirdir ve Beyşehir
göllerinden Antalya
Körfezi’ne uzanan bu alan
arkeolojik açıdan oldukça
zengindi.

7. PİSİDYAPİSİDYA
• Pisidya, M.Ö. 188-133 yılları
arasında, Attalos Bergama
Krallığı’nın bir parçası olur.
• İmparator Vespasianus
döneminde ise, Likya ve
Pamfilya ile birleştirildi (M.S 74).
• Roma uygarlığının yöreyi
etkilemesi , 2. yüzyılda hızlandı.
• Diocletianus'un düzenlemesiyle
Pisidya (Diocesis Asiana) adlı
yönetsel bölüme katıldı.

8. Sagalassos’ta YerleşimSagalassos’ta Yerleşim
• İklim koşullarının elverişli olması nedeniyle bu
yerleşim, Büyük İskender’in bölgeyi M.Ö. 333
yılında ele geçirmesiyle ünlendi.
• Helenleşme süreci içinde birkaç defa el
değiştiren Sagalassos, M.Ö. 25 yılında Roma
İmparatorluğu yönetiminde parlak dönemlerini
yaşar.
• Önemi her geçen gün gittikçe artan kent, M.S.
120 yılında imparatorluğun bölgedeki kült
merkezi ilan edilir ve Pisidya’nın (Göller Bölgesi)
en önemli kenti durumuna gelir.

9. SAGALASSOS TARİHÇESİSAGALASSOS TARİHÇESİ
• Sagalassos’un yazılı kaynaklardan bilinen tarihi,
Büyük İskender’in bu şehri, M.Ö. 333 yılında fethi
ile başlıyor.
• M.Ö. 129’dan itibaren çeşitli Roma eyaletleri içine
dâhil edilen Sagalassos, M.S. 5.–7.yy’larda, ardı
ardına gelen depremler ve özellikle Arap saldırıları
sonucu, nüfüs yitirerek terk edilme sürecine girer.
• Daha sonra Bizanslılar yöreyi Thrakesion ve
Anatolikon thema'ları (yerel yönetim birimi)
arasında böldüler.

10. ARKEOLOJİK KAZILARARKEOLOJİK KAZILAR
• Sagalassos İlk olarak, 1706‘da Fransız gezgin Paul Lucas
tarafından keşfedilir.
• 1884-1886, Polonyalı Kont K. Lanckoronski kapsamlı
mimari ve epigrafik çalışmalar yürütmüştür.
• 1972-1974, Avusturyalı R. Fleischer ve ekibi genel bir yüzey
araştırmasına başlamıştır.
• 1986-1989, Galler Üniversitesi’nden S. Mitchell
başkanlığında bir ekip Pisidya Yüzey Araştırmaları
yapmıştır.
• 1990 senesinde, Sagalassos, Prof. Dr. Marc Waelkens
başkanlığında yürütülen, bir kazı projesi haline gelmiştir.

12. 1834

14. ANTİK KALINTILARANTİK KALINTILAR
• Çeşmelerinin görkemiyle anılan Sagalassos,
dünyanın en yüksek rakımlı, 9 bin kişilik
tiyatrosu ve kaya mezarları ortaya çıkar.
• Traian dönemine tarihlenen Ares, Herakles,
Hermes, Zeus, Athena ve Poseidon büstleri
Antik Dönem heykeltıraşlığının önemli
örneklerinden sayılır.
• Daha pek çok kalıntının ortaya çıkarılması ile
Sagalossos antik bir açıkhava müzesine dönüşür.

15. SÜTUNLU CADDESÜTUNLU CADDE

17. ONURSAL SÜTUNLARONURSAL SÜTUNLAR
• UNESCO Dünya Miras Geçici Listesinde bulunan
Sagalassos Antik Kenti’ndeki agoranın dört
kenarında, dört büyük onursal sütun bulunuyor.
• Bu sütunlar, kentin soyluları tarafından yaptırılmış
ve üzerlerindeki bronz heykellerin kendilerine ait
olduğu tahmin ediliyor.
• Bu 14 metre yükseklikteki sütunlar, kentin her
yerinden görülmek üzere yapılmış.
• Üzerindeki yazıtlardan, batıdaki iki sütunun Eilagoas
ve Krateros adlı iki kardeşe ithaf edildiği anlaşılıyor.

18. KUZEYBATI HEREONKUZEYBATI HEREON

19. HADRİAN ÇEŞMESİHADRİAN ÇEŞMESİ

20. 99 Mousalar (müzler)Mousalar (müzler)
İlham perileriİlham perileri
•Kalliope (Destan)
•Clio (tarih)
•Polymnia (Dinsel şiir)
•Euterpe (Lirik şiir- müzik)
•Thalia (Çoban şiiri –
komedya)
•Melpemone (Tragedya)
•Terpsikhore (Dans)
•Erato (Erotik-aşk şiirleri)
•Urania (Astronomi)

21. DİĞER ANTİK KALINTILARDİĞER ANTİK KALINTILAR
• Kentin en önemli tapınaklarından birinin (Dor Tapınağı),
cella (Tanrı heykellerinin yer aldığı kutsal bölüm) duvarları
kısmen ayaktadır.
• Büyük tiyatronun cavea’sı (İzleyicilerin oturduğu bölüm)
ve sahne binasının büyük bir kısmı «in-situ» durumdadır.
• Yukarı ve Aşağı Agora ile çevresindeki yapılar ve bazı
anıtlar açığa çıkarılmıştır.
• Roma Hamamı, Agora çeşmeleri, Hadrian Çeşmesi, Geç
Helenistik Çeşme, Neon Kütüphanesi, Sütunlu Cadde,
Bouleuterion, Heroon, Antoninler Çeşmesi, Macellum ve
Odeion gibi anıtsal yapılar oldukça iyi korunmuş
durumdadır.

24. Çömlekçiler Mahallesi’nde yapılan kazılarda
çömlek atölyeleri ve birçok seramik bulundu.

26. DİONYSOS’UN ASASIDİONYSOS’UN ASASI
• Tanrı Dionysos’un
Ucunda çam kozalağı
takılı bir sarmaşık ya
da şarabın simgesi
olan asma dallarıyla
sarılı bir değnek
bulunan PILASTR.
(Dörtgen biçimli ve
duvara bağlı yarım
sütun).

27. MUDUSA’NIN BAŞIMUDUSA’NIN BAŞI
• Antoninler çeşmesinin, 4.
aedicula* sında bulunan,
iyi korunmuş bir medusa
başı.
*Aedikula, edikula veya
edikül, antik dönemlerde
kullanılan, üzerilerinde
alınlığı olan nişler
şeklinde
tanımlanabilecek mimari
elementler.

28. M.S. 2. yüzyıla tarihlenen lahit, kremasyon
(yakarak gömme) urnesi ve tonozlu mezar odası
bulunanlar arasında.

29. Sagalassos Pazar Yapısı
(Macellum)

30. Et-balık pazarı kazısında ise küçük
bir dükkânın gün ışığına çıkarıldı.

32. 2 bin yıl önce yapıldığı ve soğuk hava deposu olarak
kullanıldığı tahmin edilen bir yapı bulundu.

33. BEREKETLİ SULAR ŞEHRİBEREKETLİ SULAR ŞEHRİ
• Sagalassos, Roma egemenliğine girdikten sonra
doğal su kaynaklarının zenginliğiyle dikkat
çekmiştir.
• Paul Lucas bölgenin güzelliği ve suyunun bolluğu
hakkında, “Hayatımda burası kadar çok pınarı olan
bir yer daha görmedim. Pınardan çıkan sular
hemen dereler oluşturuyor ve her yere bereket
getiriyor.” demiştir.
• Burdur Ovası gibi verimli yöreler de zamanla
Bölgenin sınırlarına dâhil etmiştir.

34. ANTONİNLER ÇEŞMESİANTONİNLER ÇEŞMESİ
(Nymphaeum)(Nymphaeum)
• Antoninler Çeşmesi, M.S. 161–180 yılları arasında
Roma İmparatoru, Marcus Aurelius zamanında
yapılmış ve Roma İmparatorluğu'nun prestij
göstergesi olarak inşa edilmiştir.
• M.S. 500 yılında, yaşanan depremde yıkılan ve
toprak altında kalan Çeşme yedi farklı renkteki
taşları ile dikkati çeker.
• UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’nde yer alan
antik kentin en göze çarpan yapılarından biridir.

42. HEYKELLİ ÇEŞMELERHEYKELLİ ÇEŞMELER
• Aşağı Agora’daki çeşmelerde zafer tanrısı Nike’ı,
aşk tanrıçası Aphrodite’i, deniz tanrısı
Poseidon’u,
• Yukarı Agoraki çeşmelerde ise ilahi adalet
tanrıçası Nemesis, sağlık tanrısı Asklepion ve
şarap ve eğlence tanrısı Dionysos ile Satyr
heykellerini görmek mümkündür.
• Bu Tanrı heykellerinin bulunduğu çeşmelerden
su içerek ömür geçirmek, güzel bir şey olsa
gerek...

46. HAMAMHAMAM
• 2’nci yüzyıl başlarında,
İmparator Hadrian zamanında
yapılan hamamın
süslemelerindeki detaylardan
4’üncü yüzyılda onarım
geçirdiği anlaşılıyor.
• Üç katlı ve 4 bin metrekarelik
hamamın sıcak odalarının
duvarları, 40 ton Afyon
mermeriyle kaplı.
• 6’ncı yüzyılda ısıtma
sistemi eklenmiş.
• Hamamda bulunan; kol,
bacak, kafa parçaları
birleştirildiğinde,
• 5 metre yüksekliğinde,
İmparator Hadrian
heykeline ait oldukları
ortaya çıktı..

47. NEON KÜTÜPHANESİNEON KÜTÜPHANESİ
• Bu kütüphane, M.S 120’li
yıllarda şehrin zengin bir
ailesince yaptırılarak, Ailenin
adı kütüphaneye verilmiş.
• 4’üncü yüzyıl sonlarına
doğru zemini, 40 ve 60
metrekarelik iki mozaikle
kaplanmış.
• Büyüğünün ortasında Aşil’in
Troya Savaşı’na katılması
betimlenmiş durumda.

48. NEON KÜTÜPHANESİNEON KÜTÜPHANESİ

49. ANTİK TİYATROANTİK TİYATRO

53. BURDUR ARKEOLOJİ MÜZESİBURDUR ARKEOLOJİ MÜZESİ

63. Sagalassos Antik Kenti’nde yapılan kazı çalışmalarında
çıkarılan Roma imparatorları Hadrian ile Marcus Aurelius’a
ait heykeller, Burdur Arkeoloji Müzesi’deki İmparatorlar
kültünde sergileniyor.

64. • Markus Aurelius
heykelinin 1 metre
boyundaki başını,
• 80 cm boyundaki
ayağını görünce bu
heykellerin bir bütün
olarak sergilendiği
alandaki yapıların ne
kadar büyük
olabileceğini bir
düşünün.

66. Müze girişine yerleştirilmiş “Dans Eden Kızlar” friziMüze girişine yerleştirilmiş “Dans Eden Kızlar” frizi

71. ‘Çağlar Boyu Saat’ sergisinde, Sagalassos Antik Kenti’nde
ortaya çıkarılan güneş saati büyük ilgi çekiyor.

72. KAYNAKLARKAYNAKLAR
• Anatolian Studies, 1950
• Epigrhttp://interactive.archaeology.org/sagalassos
/field05/anastylosis6.htmlaphica Anatolica, 1978-
• Tituli Asiae Minoris [Collected works of Louis
Robert]
• Mitchell, Stephen, Anatolia. Land, men, and gods
in Asia Minor. Vol 1
• http://www.rehberalicelik.com/sagalassos.html
• http://interactive.archaeology.org/sagalassos/field05