ESKİSEHİR OLD HOUSES

1. Dr. Vural Yiğit

2. ANTİK ESKİŞEHİR
• Yapılan arkeolojik çalışmalar sonucu, Eskişehir ve
yöresinin, M.Ö. 3000 yıllarına kadar varan, eski bir
yerleşim yeri olduğu anlaşılmaktadır.
• Anadolu’da M.Ö. 2000 yılında hüküm süren Hititler
devrinde de Eskişehir‘in önemi ve yeri dolayısıyla
Etilik (Beylik) olduğu görülmektedir.
• M.Ö. 1200 yılından sonra Frigler Anadolu’ya girmiş
ve Eskişehir bir Frig şehri olarak «Dorylaion» adını
almıştır.
• Friglerden sonra şehir, önce Lidyalılar'ın ve M.Ö. 546
yılında ise Persler'in hakimiyetine girmiştir.

3. ŞARHÖYÜK
• Özellikle Bizans çağında önem kazanan
kentte imparator Justinianos'un, yazlık
sarayının varlığından söz edilir.
• 19. yüzyılda birçok gezgin ve bilim adamı,
bölgeye yaptıkları gezi ve araştırmaların
sonucunda; Eskişehir'in 3 km kuzey
doğusunda, Porsuk Çayı'nın kuzeyinde yer
alan bugünkü adıyla «Şarhöyük» ören
yerinin, antik Dorylaion şehri olduğunu
saptamışlardır.

4. SELÇUKLU-OSMANLI
DÖNEMİ
• Dorylaion - Şarhöyük, Bizans'ın Selçuklular'a
karşı korunmasında büyük rol oynamıştı.
• 1176'da Selçuklu Sultanı II. Kılıçaslan'ın Bizans
İmparatoru Manuel Komnenos'u mağlup
etmesinden sonra kent, Selçuklular'ın
egemenliği altına girdi.
• Arkeolog W. M. Ramsay'in bildirdiğine göre,
büyük olasılıkla Dorylaion harabelerine
«Eskişehir» adı verilmiş ve bu ad o zamandan
günümüze gelmiştir.

5. 19-20 YY. ESKİŞEHİR
• 19. yüzyılın başlarında Eskişehir, bağımsız bir
mutasarrıflıktı ve çevresiyle birlikte kalabalık
bir nüfusa sahipti.
• Bugün olduğu gibi o günlerde tarımın
Eskişehir'in yaşamında önemli bir yeri vardı.
• 1890'lı yıllarda Eskişehir'e gelen Demiryolu
Şehrin gelişmesine yol açtı.
• 1892 yılında kurulan Cer Atölyesi, burayı
ticaretin yanı sıra, askeri ve endüstri açısından
da önemli bir stratejik nokta konumuna
getirmişti.

6. ESKİŞEHİR 1900

8. Demiryolu inşaatında çalışan
Almanlar

10. 1.DÜNYA SAVAŞI
• Mondros Müterekesi sonrası, 13 Kasım 1918
de İstanbul'a çıkan İngiliz kuvvetleri, İstanbul
Bağdat demiryolu hattı boyunca kendilerince
önemli gördükleri yerleri işgal etmeye
başladılar.
• Bu işgalden 1919 yılının ocak ayı sonlarında
Eskişehir'de nasibini aldı.
• 520 mevcutlu bir İngiliz birliği Eskişehir
İstasyonu çevresinde karargahlarını kurdu.
• Daha sonra bu kuvvetler 2000 kişiye çıktı.

11. Eskişehir, 1914-1918 Dünya
Savaşında

12. KURTULUŞ SAVAŞI
• 20 Mart 1920'de, 143. Alay Ankara - Eskişehir
arasındaki demiryolunu tekrar ele geçirdi ve
direnen İngiliz asker ve subayları da
tutuklandı.
• Aynı gün, İngiliz kuvvetleri çok sayıda araç
gereç ve mühimmat bırakarak Eskişehir'i terk
ettiler.
• Uşak ve Bursa üzerinden Kütahya ve Eskişehir
üstüne saldırıya geçen Yunan kuvvetleri, 20
Temmuz 1921'de Eskişehir'i işgal ettiler. Türk
Batı Cephesi güçleri Çifteler'e dek geri çekildi.

13. ESKİŞEHİR YUNAN İŞGALİ
• Yunan askerleri şehre girdi.
• Aylardan temmuz, Eskişehir'de zerdali vaktiydi.
• İlk günler Aşağı Mahalledeki çarşı dükkanlarını
yağmaladılar.
• Kurşunlu caminin Menzilhanesini erzak
deposu, Aşhaneyi mutfak yaptılar.
• Semahane Yunan askerleriyle doldu.
• Fransız mektebine, Doğaloğlu hanı ve diğer
büyük binalara yerleştiler. Odunpazandaki
Turan Numune mektebi hastane oldu.
• (Albek, 1991, s. 193)

14. ESKİŞEHİR-KÜTAHYA MUHAREBESİNDE EŞKİŞEHR’İ
İŞGAL EDEN YUNAN ASKERLERİ

15. MİLLİ MÜCALE YILLARINDA
ESKİŞEHİR

16. 18 MAYIS 1919- İŞGALE KARŞI ESKİŞEHİR’DE YAPILAN
MİTİNGDE KUVAY-I MİLLİYE

17. ESKİŞEHİR’İN KURTULUŞU
• 26 Ağustos 1922 de Türk Ordusunun başlayan
taarruzu sonucu, 2 Eylül 1922 de Eskişehir
düşman işgalinden kurtuldu.
• Ancak işgalciler geri çekilirken yakıp, yıkmış
kenti harabe haline getirmişlerdi.
• 250 kişiyi ölmüş, kent merkezinde 2 bin hane,
22 otel ve han, 2 bin mağaza ve dükkan, 5
hamam, 4 fabrika, 2 cami, 3 mescit ve 10
mektep yakmışlardı.
• Köylerde ise 13 bin hane ve 2 bin ağılı ateşe
vermişlerdi..

19. ODUNPAZARI
• Bizans’tan Selçuklulara, Osmanlılardan
Cumhuriyet’e kadar uzanan bu önemli şehrin
ilk yerleşim yeri «Odunpazarı» Semtidir.
• Tarihte Karacaşehir olarak da bilinen
Odunpazarı; Eskişehir’in Güney kesimindeki
tepelerin üzerine kurulmuştur.
• Şimdilerde, Osmanlı izlerini taşıyan bu semt
kıvrımlı yolları, çıkmaz sokakları, ahşap
süslemeli bitişik düzenli cumbalı evleri ile
geleneklerini ve tarihini günümüze kadar
yaşatmış ve özenle yaşatmaya devam ediyor.

20. ODUNPAZARI
• Bölgede bulunan, «Alaattin
Cami» sinin yapım tarihi 1267.
• 1905 ve 1922 tarihlerinde
çarşıda çıkan yangınlardan
sonra tüm önemli yapılar
Odunpazarı Bölgesi’ne doğru
kaymıştır.
• Odunpazarı adını, Yediler
Parkı alanındaki odun
alışverişi yerinden almaktadır.

22. KURŞUNLU CAMİSİ

24. Kurşunlu Camii ve Külliyesi : Odunpazarı semtindedir. 16 yy.'da
Osmanlı Hükümdarı Kanuni Sultan Süleyman devrinde Çoban
Mustafa Paşa yaptırmıştır. Cami, Medrese, Kervansaray ve
Aşhaneden oluşmaktadır. Onarıldıktan sonra 1996 yılında
müzeye dönüştürülmüştür. Fotoğrafta görünen bölüm Caminin
Şadırvanıdır..

27. ODUNPAZARI 1921

28. ODUNPAZARI EVLERİ
• Eskişehir‘in en eski yerleşim yeri olan Odunpazarı
İlçesinde yer alan, «Odunpazarı Evleri» UNESKO
‘nun dünya kültür mirası eserleri arasında yer alıyor.
• Tarihten bu yana Evliya Çelebi’nin de içinde
bulunduğu pek çok gezgin tarafından övgüyle
bahsedilen evler günümüzde şehrin turizminde
büyük öneme sahip.
• Belediye tarafından restorasyonu yapılıp eski
konumlarına kavuşmuştur.
• Bunda Belediye Başkanı Yılmaz Erşen’in rolü
büyüktür.

32. 1954 YILINDA GÖKYÜZÜNDE YANARKEN GÖRDÜĞÜM
JET UÇAĞININ, ODUNPAZARI'NA DÜŞTÜĞÜ YER.
UÇAĞIN PİLOTU MAALESEF ŞEHİT OLDU.

33. EVLERİN ÖZELLİKLERİ
• Odunpazarı konutları
genelde iki tip olarak
yapılanmıştır.
• İlk tip konutların girişleri
sokaktan, bahçeleri
arkadadır.
• İkinci tip konutlar ise
bahçeler önde, konutlar
bahçe içinde olacak
şekilde; 1, 2, veya 3 katlı
olarak yapılmışlardır.

34. Konutlar genelde bir
sofa ve etrafındaki
odalardan oluşur. Çok
katlı konutlarda zemin
kat, mutfak, depo gibi
servis hizmetlerine
ayrılmış olup, yaşam
üst katta sürmektedir.
Konutların ön
cephelerindeki iki
tarafa pencereli köşe
odası, daha büyük ve
önemlidir.

52. ESKİŞEHİR ATATÜRK LİSESİ
• Odunpazarı Semtinde, Cumhuriyet'in ilk
döneminde yapılmış, kargir bir binadır.
• Bodrum, zemin ve zemin üstü iki kat olmak
üzere toplam dört katı bulunmaktadır.
• Girişteki Merdivenleri üzerindeki kemerli dört
adet ayak anıtsal görünüm oluşturur.
• Dikdörtgen planlı değişik ölçüde sınıflar vardır.
Sınıflar anfi şeklinde idi.
• Pencereler sivri kemerleri ile Cumhuriyet
mimarisini yansıtırlar.

54. 1956 Yıllarında Eskişehir Atatürk
Lisesi

55. Ortaokul ve Lise ilk yıllarını bu
binada tamamladık

56. Bu Lise’nin
çok değerli
hocaları ve
köklü bir
geçmişi
bulunuyor.

58. Lisenin Yan sokakları

59. Lisenin Yan tarafındaki Hacıçakır Sokakta,
Dedem Ahmet Yiğit’e ait Ahşap Ev Bulunuyor.

60. Bu ev Günümüzde Restorasyon
Görmüş Durumda!
Mayıs 2017

61. Restorasyon
çok özensiz
yapılmış, ev
hiçbir eski
özelliğini
korumuyor.

62. LİSENİN ÖN TARAFINDA YEDİLER
PARKI BULUNUYOR. (1930)

63. YEDİLER PARKI 1975

65. DEVAM EDECEK
• https://www.trekearth.com/gallery/Middle
_East/Turkey/Central_Anatolia/Eskisehir/o
dunpazari/photo689883.htm