1. ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ (ΟΛ) ΚΑΙ ΔΙΗΘΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (ΚΝΣ)
ΑΝΟΣΟΦΑΙΝΟΤΥΠΙΚΑ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Ε. ΜΙΧΑΛΗ1, Β. ΧΑΤΖΗΔΡΟΣΟΥ2, Δ. ΤΣΟΚΑΝΑΣ1, Ι. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ2, Ε. ΤΑΜΠΑΚΗ2,
Ν.Ι. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ1, Σ.I. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ³, Γ. ΠΑΤΕΡΑΚΗΣ2
1ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΑ «Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ», 2 ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΣΤΟΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑΣ ΓΝΑ «Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ»
³ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΝΑ «Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ»
Η προσβολή του ΚΝΣ σε ασθενείς µε Οξεία Λεµφοβλαστική Λευχαιµία (ΟΛΛ) κατά
την πρωτοδιάγνωση, αποτελεί την πιο συχνή µορφή εξωµυελικής εντόπισης της
νόσου και στοιχειοθετεί δυσµενή προγνωστικό παράγοντα. Η µεµονωµένη
εξωµυελική υποτροπή στο ΚΝΣ αφορά σε ποσοστό 2%-10% των ασθενών µε
ΟΛΛ και όταν είναι πρώιµη (<18 µήνες) έχει και την χειρότερη πρόγνωση. Στην
Οξεία Μυελοβλαστική λευχαιµία η προσβολή του ΚΝΣ είναι ασυνήθης και αφορά
κυρίως τον υπότυπο Μ4 και Μ5 κατά FAB. Ο ανοσοφαινότυπος του
εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ) µε κυτταροµετρία ροής και η κυτταρογενετική
µελέτη συµβάλλουν τόσο στην διάγνωση όσο και στην πρόγνωση της νόσου.
Τα δείγµατα επεξεργάστηκαν µε panels που περιλάµβαναν ειδικούς δείκτες λευκοκυττάρων
(CD) και τη φθορίζουσα DNA ειδική χρωστική SYTO16 (Molecular Probes) ,η οποία κάνει
εφικτή την διάκριση ενός πολύ µικρού σήµατος κυττάρων µέσα σε ένα υψηλό υπόστρωµα
θορύβου. Αρχικά έγινε προσδιορισµός του ακριβούς αριθµού των κυττάρων σε σωληνάρια
Trucount (ΒD). Μετά τον αρχικό αυτό κατατοπιστικό έλεγχο, όπου διαπιστώθηκε η ύπαρξη
κάποιου ύποπτου κυτταρικού πληθυσµού, εξετάστηκαν µε panel, που αφορούσε
συγκεκριµένη κυτταρική σειρά (για τη διερεύνηση της Β λεµφικής και της Μυελικής σειράς,
βλ. στα κάτωθι σχήµατα την αναλυτική στρατηγική ανάλυσης µε Κυτταροµετρία ροής).
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΚΟΠΟΣ
ΑΣΘΕΝΕΙΣ
ΜΕΘΟΔΟΣ
Η συσχέτιση των κυτταρογενετικών ευρηµάτων και του ανοσοφαινοτύπου του
ΕΝΥ µε την ανταπόκριση στη θεραπεία και την επιβίωση ασθενών µε ΟΛΛ και
ΟΜΛ και διήθηση του ΚΝΣ.
Στο χρονικό διάστηµα της τελευταίας διετίας(3ος 2014-3ος 2016) µελετήθηκαν 5
ασθενείς (4 άνδρες,1 γυναίκα) , µε διάµεση ηλικία 47 έτη (διακύµανση:17-69 έτη)
µε λευχαιµική προσβολή του ΚΝΣ στην πρωτοδιάγνωση /υποτροπή.
Δύο εκ των τεσσάρων ασθενών είχαν διαγνωσθεί µε Λ. Burkitt, δύο µε Β-ΟΛΛ και
ένας µε ΟΜΛ (Οξεία µυελοµονοκυτταρική λευχαιµία κατά WHO, M4 κατά FAB).
ΓΡΑΜΜΕΣ ΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΑΣΘΕΝΕΙΣ
#2 2
#3 3
ASCT 1
VUD 2
ΧΜΘ
ΑΣΘΕΝΕΙΣ
R-CHOP 1
R-Hyper-CVAD 2
R-CODOX/IVAC 1
MAC /DAT 1
IDA-FLAG 1
HiDAC 1
GRAAL 2003 1
BFM-95 1
ΟΜΛ Β-ΟΛΛ Λ.BURKITT

2. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΔΙΑΜΕΣΟΣ ΧΡΟΝΟΣ
(μήνες:m)
ΔΙΑΚΥΜΑΝΣΗ
(μήνες:m)
Διάμεση OS 15,5 5,8-27,7
Διάμεση PFS 7,3 2,0-17,0
Διάμεση OS μετά την 1η
υποτροπή
3,1 0,4-9,0
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
1. Hillard M. Lazarus et al Central nervous system involvement in adult acute lymphoblastic leukemia at diagnosis: results from the international A LL trial MRC UKALLXII/E COG E2993 Blood.
2006;108:465-4
2. Maria Ilaria Del Principe,et al. Central Nervous System Involvement in Adult Acute Lymphoblastic Leukemia: Diagnostic Tools, Prophylaxis, and Therapy. Mediterr J Hematol Infect Dis 2014; 6; Open
Journal System
• Η λευχαιµική προσβολή του ΚΝΣ εξακολουθεί να αποτελεί δυσµενή προγνωστικό παράγοντα
τόσο ως προς την ανταπόκριση στην θεραπεία όσο και ως προς την PFS και OS.
• Ο ανοσοφαινότυπος του ΕΝΥ µε κυτταροµετρία ροής συµβάλει καθοριστικά στην διάγνωση
της εξωµυελικής υποτροπής, αλλά και στην ανίχνευση της ελάχιστης υπολειµµατικής νόσου
στον µυελό και το ΕΝΥ και βοηθά στην λήψη αποφάσεων για περαιτέρω θεραπευτικούς
χειρισµούς.
o Λευχαιµική προσβολή του ΚΝΣ µε ανοσοφαινότυπο του ΕΝΥ στην πρωτοδιάγνωση, παρουσίασαν οι 2/5 (20%) και στην πρώτη πρώιµη υποτροπή οι 3/5 (60%).
o Εξετάστηκαν 46 δείγµατα ΕΝΥ και βρέθηκε νόσος στα 15/46 (32.6%). 12/15 (80%) είχαν ανιχνεύσιµη υπολειµµατική νόσο κάτω από 10 κύτταρα/κκχ.
o Ως προς τα κυτταρογενετικά ευρήµατα FISH οι 2/5 είχαν αναδιατάξεις του ογκογονιδίου c-myc στην πρωτοδιάγνωση, ενώ ένας ασθενής µε Β-ΟΛΛ παρουσίασε στην
1η εξωµυελική υποτροπή ηµίζυγη απώλεια του ογκοκατασταλτικού γονιδίου p53 στο ΕΝΥ (βλ. Πίνακα ΙΙ). Δεν ανευρέθη σε κανέναν σύνθετος καρυότυπος σε δείγµα
µυελού των οστών στην πρωτοδιάγνωση ή την υποτροπή.
o Η διάµεση ολική επιβίωση (overall survival: OS) ήταν 15,5 µήνες, η διάµεση ολική ε πιβίωση ελεύθερης προόδου νόσου (progression free survival:PFS) 7,3 µήνες και
η διάµεση ολική επιβίωση µετά την 1η υποτροπή 3,1 µήνες (βλ. Πίνακα Ι).
o 2/5 ασθενείς υποβλήθηκαν σε αλλογενή µεταµόσχευση από συµβατό µη συγγενή δότη (volunteer unrelated donor: VUD) και απεβίωσαν σε πλήρη ύφεση (CR2) από
επιπλοκές της µεταµόσχευσης.
ΑΣΘΕΝΕΙΣ ΜΕ ΟΞΕΙΑ ΛΕΥΧΑΙΜΙΑ (ΟΛ) ΚΑΙ ΔΙΗΘΗΣΗ ΤΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΝΕΥΡΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ (ΚΝΣ)
ΑΝΟΣΟΦΑΙΝΟΤΥΠΙΚΑ ΚΑΙ ΚΥΤΤΑΡΟΓΕΝΕΤΙΚΑ ΕΥΡΗΜΑΤΑ
Ε. ΜΙΧΑΛΗ1, Β. ΧΑΤΖΗΔΡΟΣΟΥ2, Δ. ΤΣΟΚΑΝΑΣ1, Ι. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ2, Ε. ΤΑΜΠΑΚΗ2,
Ν.Ι. ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ1, Σ.Ι. ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ³, Γ. ΠΑΤΕΡΑΚΗΣ2
1ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΓΝΑ «Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ», 2 ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΙΣΤΟΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑΣ ΓΝΑ «Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ»
³ ΑΙΜΑΤΟΛΟΓΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΓΝΑ «Γ.ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ»
FISH ΑΣΘΕΝΕΙΣ
c-myc 2 (40%)
tp53 1 (20%)
Πίνακας Ι
Πίνακας ΙΙ