Έρευνα μαθητών Λυκείου Περάματος Μυλοποτάμου Κρήτη

1. 1
ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Η αθλητική ψυχολογία έχει μπει για τα καλά πλέον στο χώρο του
αθλητισμού. Αθλητές, προπονητές αλλά και γονείς ακολουθούν τα τελευταία
χρόνια τις απόψεις και τις συμβουλές των αθλητικών ψυχολόγων.
Η έρευνά μας που έγινε με τη μέθοδο του ερωτηματολογίου προσπάθησε
να δώσει απαντήσεις σε θέματα σχετικά με την ψυχολογία των αθλητών και το
κατά πόσο αυτή επηρεάζει την αγωνιστική τους απόδοση.
Αν το καταφέραμε όχι στο να προσεγγίσουμε σωστά το θέμα, αμόδιοι
είσαστε εσείς που θα διαβάσετε όσα ακολουθούν για να το κρίνετε !!!

2. 2
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Έχουμε ακούσει κατά καιρούς αθλητές, αλλά και προπονητές, όταν
αναφέρονται σε κάποια επιτυχία ή αποτυχία μιλούν για ψυχολογία.
Σήμερα επικρατεί η άποψη, ότι η ψυχολογία επηρεάζει την απόδοση των
αθλητών.
Ειδικοί μάλιστα αναφέρουν ότι η ψυχολογία ενός αθλητή, είναι εξίσου
σημαντική όσο και η προετοιμασία του.
 Ισχύουν πράγματι τα παραπάνω και σε ποιο βαθμό;
 Πώς αισθάνεται ένας αθλητής πριν και κατά τη διάρκεια ενός αγώνα;
 Πως επηρεάζεται η ψυχολογία όσων ασχολούνται με τον αθλητισμό
ερασιτεχνικά ή επαγγελματικά;
 Είναι δυνατόν και με ποιο τρόπο να βοηθηθεί ένας αθλητής
ψυχολογικά και να εμφανιστεί αυτό στην αγωνιστική απόδοσή του;
Αυτά και πολλά άλλα ερωτήματα που αφορούν την ψυχολογία ενός αθλητή
τίθενται από κάποιους αρκετά συχνά.
Ασχοληθήκαμε με αυτά τα ερωτήματα γιατί θέλαμε να μάθουμε ποια είναι η
ψυχολογία ενός αθλητή πριν από μια μεγάλη διοργάνωση ή από έναν αγώνα
και από ποιους παράγοντες επηρεάζεται.
Στο κατά πόσο ισχύουν τα παραπάνω, θα προσπαθήσει να «ρίξει φως» η
παρούσα έρευνα.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι όταν ζητείται από τους αθλητές/τριες
να περιγράψουν πώς ένιωσαν σ’ έναν γι’ αυτούς νικηφόρο αγώνα οι πιο
συνηθισμένες απαντήσεις είναι ότι:
«ήμουν πολύ συγκεντρωμένος»
«έλεγχα τα συναισθήματα μου»
«δεν αισθανόμουν σχεδόν καθόλου κόπωση»
«ήμουν απόλυτα απορροφημένος στο έργο που είχα να εκτελέσω»
«είχα διαυγή σκέψη»
«δεν σκεφτόμουν το αποτέλεσμα αλλά ευχαριστιόμουν τη στιγμή και αυτό που
έκανα».
Με ένα γενικό όρο όλα τα προηγούμενα θα μπορούσαν να αναφερθούν ως
Θετικά Συναισθήματα κατά τη διάρκεια του αγώνα.

3. 3
Αντίθετα, όταν ερωτηθούν οι παίκτες της ομάδας που έχασε για τα αίτια της
ήττας οι συνήθεις απαντήσεις είναι:
«Ήταν κακή η διαιτησία»
«Το γήπεδο και οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν τα κατάλληλα»
«Είχαμε πολλές ελλειψεις σήμερα»
«Ήμασταν σε κακή μέρα»
«Δεν ήμασταν καλοί»
«Παίξαμε καλά αλλά οι άλλοι ήταν καλύτεροι».
Είναι γενικά παραδεκτό ότι η αντίληψη μας για τα αίτια που επέφεραν το
αποτέλεσμα σ’ έναν αγώνα επηρεάζουν σημαντικά τις πράξεις μας, τα
συναισθήματα μας, τις ενέργειες, την αυτοπεποίθηση μας αλλά και τα
κίνητρα μας για τον αγώνα και τον αθλητισμό γενικότερα.
Ας δούμε όμως τι θα δείξει η έρευνα μας για όλα αυτά.

4. 4
Κεφ. 1 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Για τη διερεύνηση του θέματος επιλέχθηκε η μέθοδος του
ερωτηματολογίου.
Το ερωτηματολόγιο προσφέρεται για την συγκεκριμένη έρευνα, αφού ως
μέθοδος διαθέτει συμαντικά πλεονεκτήματα.
1.1 ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
Α) επιτυγχάνεται η συλλογή πολυπληθών παρατηρήσεων και πληροφοριών
σε πολύ σύντομο χρόνο.
Β) Σε σχέση με άλλα όργανα συλλογής πληροφοριών, είναι ελάχιστα
δαπανηρό σε χρόνο, χρήμα και κόπο.
Γ) Χωρίς την ενοχλητική του παρουσία, ο ερευνητής παίρνει συχνά ειλικρινείς
απαντήσεις σε λεπτές ερωτήσεις.
Δ) επιτρέπει την αποτελεσματική μελέτη προβλημάτων, τα οποία θα
απαιτούσαν πολυάριθμες και μακροχρόνιες παρατηρήσεις.
Ε) είναι πρόσφορο μέσο συλλογής πληροφοριών για μορφές συμπεριφοράς
που δεν είναι εύκολο να παρατηρηθούν.
ΣΤ) Είναι εύκολη η εξαγωγή συμπερασμάτων και η αποτύπωσή τους.
Ζ) Τα υποκείμενα (άτομα που συμμετέχουν στην έρευνα) είναι αρκετά, με
αποτέλεσμα τα συμπεράσματα που θα εξαχθούν να είναι πιο αξιόπιστα.
Φυσικά, υπάρχουν και μειονεκτήματα στην συγκεκριμένη μεθοδολογία.
1.2 ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
Α) δεν εγγυάται την αρνητική απάντηση των υποκειμένων.
Β) Οι απαντήσεις των υποκειμένων δεν είναι πάντα πηγαίες και αυθόρμητες,
αφού μπορούν να διαβάζουν το σύνολο των ερωτήσεων πριν να αρχίσουν να
απαντούν.
Γ) Τα υποκείμενα στις απαντήσεις τους μπορεί να παρουσιάζονται
διαφορετικά από ότι συμπεριφέρονται συνήθως, είτε από δυσπιστία προς τον
ερευνητή είτε γιατί θέλουν να δημιουργήσουν μια ελκυστική εικόνα για τον
εαυτό τους.
Δ) Δεν μπορουν να δοθούν εξηγήσεις ή πληροφορίες στον ερωτηθέντα από
τον ερευνητή.
Ε) ο ερευνητής δεν βλέπει και δεν καταγράφει αντιδράσεις των υποκειμένων,
αφού είναι απών.

5. 5
1.3 ΚΑΤΑΡΤΗΣΗ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
Για την κατάρτιση του ερωτηματολογίου έγιναν οι ακόλουθες ενέργειες :
 Προσδιορισμός και εξειδίκευση του στόχου της έρευνας.
 Επιλογή της μεθόδου συλλογής των δεδομένων.
 Κατανόηση των χαρακτηριστικών των ερωτώμενων.
Ο προσδιορισμός και η εξειδίκευση του στόχου της έρευνας είναι οι
έννοιες που πρέπει να καθοριστούν πρώτες. Καθώς πάνω σε αυτές
στηρίζεται η διαμόρφωση των ερωτήσεων (Ρόντος και Παπάνης, 2007).
Η επιλογή της μεθόδου συλλογής είναι επίσης καθοριστικής σημασίας για
τον σχεδιασμό του κατάλληλου ερωτηματολογίου. Επειδή το συγκεκριμένο
ερωτηματολόγιο πρόκειται να συμπληρωθεί από τον ίδιο τον ερωτώμενο,
χωρίς την παρέμβαση ερευνητή, πρέπει να δοθεί έμφαση στην τεχνική
αρτιότητα του ερωτηματολογίου και στην διευκρίνιση των σημείων που είναι
δυνατόν να παρερμηνευτούν.
Τέλος, τα χαρακτηριστικά του ερωτώμενου πληθυσμού λαμβάνονται
υπόψη στο σχεδιασμό του ερωτηματολογίου, στη διατύπωση των ερωτήσεων
και στη χρησιμοποίηση των κατάλληλων λέξεων.
1.4 ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟΥ
Για τη δημιουργία του ερωτηματολογίου λάβαμε υπ όψιν μας ορισμένα
χαρακτηριστικά ώστε να αποτελεί μια επιτυχημένη και ορθή έρευνα: (Javeau,
2000).
 Πληρότητα
 Σαφήνεια
 Συνοχή
 Κατάλληλη δομή.
 Να περιλαμβάνει ερωτήματα ελέγχου.
 Να είναι κατά το δυνατόν σύντομο.
 Να έχει τελειότητα παρουσίασης από τεχνικής πλευράς.
 Να επιδέχεται κωδικογραφική και μηχανογραφική επεξεργασία.
Στο ερωτηματολόγιο χρησιμοποιήθηκαν Ερωτήσεις Βαθμονόμησης
Στις ερωτήσεις αυτές ο ερωτώμενος μπορεί να απαντήσει σε μόνο μία
από τις υπάρχουσες κατηγορίες.
Το ερωτηματολόγιο μοιράστηκε σε 60 άτομα, αθλητές στίβου,
ποδοσφαιριστές και καλαθοσφαιριστές. Το δείμα, ως προς το φύλο, δεν ήταν
αρκετά αντιπροσωπευτικό, αφού στην πλειονότητα τους τα υποκείμενα ήταν
αγόρια. (47 αγόρια και 13 κορίτσια)

6. 6
1.5 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
• 1. Πριν από έναν αγώνα σας δημιουργείται άγχος?
α. Λίγο β. πολύ γ. καθόλου
• 2. Η νίκη ή η ήττα σε έναν αγώνα , επηρεάζει την ψυχολογία σας?
α. Λίγο β .πολύ γ. καθόλου
• 3. Ποιοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την ψυχολογία σας
κατά την διάρκεια ενός αγώνα?
α. Άγχος β. Νεύρα γ. συνεργασία ομάδας
δ. Επιτυχία-αποτυχία ομάδας ε. Άλλο..........
• 4. Ποια είναι η απόδοσή σας σε ένα αγώνα με πεσμένη
ψυχολογία?
α. Καλή β. Κακή γ. Μέτρια
• 5. Μετά από μια κουραστική-πιεστική προπόνηση νιώθετε :
α. Ικανοποίηση β. Ευχαρίστηση
γ. Κούραση δ. Απογοήτευση
• 6. Επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία σας να βρίσκεστε σε μια μη
συνεργάσιμη ομάδα ?
α. Λίγο β .πολύ γ. καθόλου
• 7. Πριν από έναν δύσκολο αγώνα θέλετε:
α. Να αποδείξετε την αξία σας β. Να μη συμμετέχετε
γ. Να έχετε καλή απόδοση δ. Να είστε τυχεροί
• 8. Πριν από ένα αγώνα νιώθετε:
α. Φόβο β. Ευθύνη γ. Χαρά
δ. Ικανοποίηση επειδή θα συμμετέχω
• 9. Πως θα αισθανθείτε εάν σας αποκλείσουν από κάποιον αγώνα ;
α. απογοήτευση β. εκνευρισμό
γ. προβληματισμό δ. άλλο.......

7. 7
Θα συνεχίσεις να μ’ αγαπάς τώρα που δεν κέρδισα;

8. 8
Κεφ. 2 ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
2.1 ΜΕ ΤΙ ΑΣΧΟΛΕΙΤΑΙ Η ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ
Η Ψυχολογία του αθλητισμού είναι ένας σχετικά καινούργιος κλάδος της
αθλητικής επιστήμης που μελετά τα ψυχολογικά θεμέλια της φυσικής
δραστηριότητας και αναλύει τη συμπεριφορά των ατόμων που ασχολούνται
με τον αθλητισμό.
Η απόδοση στον αθλητισμό δεν εξαρτάται μόνο από την σωματική άσκηση
αλλά και από την άσκηση της ψυχής και του μυαλού. Είναι πλέον αποδεκτή η
άποψη ότι στο μέλλον οι διαφορές μεταξύ των κορυφαίων αθλητών που θα
κρίνουν τις παγκόσμιες επιδόσεις και τα ολυμπιακά μετάλλια θα προκύπτουν
από ψυχολογικούς παράγοντες.
Ένα κεφάλαιο της Αθλητικής Ψυχολογίας που κρίνεται ως απολύτως
απαραίτητο σαν βασική γνώση σε Καθηγητές Φυσικής Αγωγής και
προπονητές είναι αυτό του στρες – άγχος – διέγερσης.
2.2 Η ΑΘΛΗΤΙΚΗ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΑΔΑ
Η Ιστορία λέει ότι στη Αρχαία Ελλάδα γνώριζαν πολλά από ψυχολογική
προετοιμασία, τακτική , κίνητρα, αυτοσυγκέντρωση, κινητική μάθηση κ.λ.π.
Ένα χαρακτηριστικό κινητικής μάθησης είναι η φράση «Ω παι, την απ'
αρότρου» που απευθύνει ο προπονητής στον νεαρό πυγμάχο που είναι μία
υπόμνηση να χρησιμοποιήσει κτύπημα στον αντίπαλο ανάλογο με αυτό που
έκανε στο χωράφι για να ισιώσει το υνί του αλετριού.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα της ψυχολογίας των κινήτρων είναι τα λόγια
του γυμναστή στον αθλητή Πρόμαχο «Πρόμαχε η κοπέλα που αγαπάς θα
ανταποκριθεί στα αισθήματα σου αν νικήσεις στην Ολυμπία».
2.3 ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΣΥΓΧΡΟΝΟΥ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ
Η αθλητική ψυχολογία αναπτύχθηκε στην σύγχρονη εποχή ακόμη
περισσότερο. Αναπτύχθηκε κυρίως μέσα από την ανάγκη της αντιμετώπισης
των προβλημάτων που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος αθλητισμός Μερικά από
αυτά είναι:

9. 9
 Ο ολοένα και μεγαλύτερος αριθμός συμμετεχόντων, που οδηγεί στην
ανάδειξη όλο και περισσοτέρων ταλέντων, με αποτέλεσμα να υπάρχει
υψηλότερος συναγωνισμός.
 Ο επιταχυνόμενος ρυθμός της κατάρριψης των ρεκόρ - που οφείλεται
στη μεγαλύτερη συμμετοχή και στη συμβολή της επιστημονικής
έρευνας και τεχνολογίας, δημιουργεί αυξημένες απαιτήσεις από τον
αθλητή.
 Ο μεγάλος συναγωνισμός, γιατί όλοι οι αθλητές διαθέτουν σχεδόν τις
ίδιες δυνάμεις. Οι διαφορές μεταξύ νικητών και νικημένων είναι τόσο
μικρές που δύσκολα τους ξεχωρίζει κανείς.
 Η φόρτωση των προπονητικών προγραμμάτων των αθλητών. Πριν
από μερικά χρόνια οι δυο - τρεις ώρες προπόνησης την ημέρα
φαίνονταν αρκετές. Σήμερα, υπάρχουν αθλητές που γυμνάζονται οκτώ
ώρες την ημέρα, πρωί και απόγευμα και δεν κάνουν καθόλου
διακοπές.
 Η πίεση που ασκείται στο νέο αθλητή (ιδιαίτερα στον Ελληνικό χώρο)
από τους άλλους τομείς της κοινωνικής του ζωής - κυρίως από την
εκπαίδευση, αλλά και τον έντονο ρυθμό της ζωής - είναι τέτοια, που δεν
αφήνει περιθώρια για ανάπαυση και ηρεμία του αθλητή.
 Η συμμετοχή των αθλητών σε αγώνες από πολύ μικρή ηλικία, η οποία
δημιουργεί καινούργια προβλήματα.
 Με τους αγώνες αναπτύσσονται οι κοινωνικές σχέσεις μεταξύ
ανθρώπων και λαών. Ο αθλητής απεικονίζει την ελπίδα, τις
προσδοκίες του συλλόγου του και της πατρίδας του.
 Η εμφάνισή του αθλητή επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες. Η
ευθύνη απέναντι στον εαυτό του, στην ομάδα του και στην πατρίδα
«σημαδεύουν» την απόδοσή του.

10. 10
ΚΕΦ. 3 Η ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΘΛΗΤΩΝ ΠΡΙΝ ΚΑΙ
ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΑΓΩΝΑ
3.1 Ο ΣΥΓΧΡΟΝΟΣ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ
Ο σύγχρονος αθλητισμός συγκεντρώνει ποικίλα χαρακτηριστικά γνωρίσματα τα
οποία τείνουν να προκαλούν συναισθήματα δυσφορίας όπως είναι το αυξημένο
άγχος στους αθλητές, ιδιαίτερα πριν από σημαντικούς αγώνες. Κάποια από αυτά
που το προκαλούν είναι ο υψηλότερος συναγωνισμός που προκύπτει ανάμεσα στους
αθλητές, των οποίων ο αριθμός ολοένα και αυξάνει με σκοπό την ανάδειξη νέων
ταλέντων, η κατανάλωση περισσότερων ωρών για προπόνηση μέσα στην ημέρα και
η μείωση ελεύθερου χρόνου για τον αθλητή, η πίεση από τον κοινωνικό περίγυρο για
μεγαλύτερη προσπάθεια καθώς και η ευθύνη του αθλητή να ανταποκριθεί στις
προσδοκίες του εαυτού του αλλά και της οικογένειας – πατρίδας που εκπροσωπεί.
Τα παραπάνω χαρακτηριστικά δημιουργούν ένταση και αγωνία για την μέγιστη
απόδοση που μπορεί να έχει ένας αθλητής όταν έρχεται αντιμέτωπος με άλλους
αθλητές ιδιαίτερα σε κάποιο σημαντικό αθλητικό γεγονός. Το άγχος συχνά είναι
αναπόφευκτο και συνήθως λειτουργεί αποδιοργανωτικά. Η αδυναμία διαχείρησης
αυτού συντελεί στην αποτυχία και δημιουργεί εσφαλμένη αντίληψη για τις
προσωπικές δυνατότητες του αθλητή. Η αυτοεκτίμηση και η αυτοπεποίθηση
μειώνονται και ο αθλητής μπορεί να αποθαρρυνθεί.
3.2 ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ
ΑΘΛΗΤΩΝ
Η απόδοση στον αθλητισμό επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, τόσο
από τις σωματικές (βιολογικές) δυνατότητες του αθλητή,
όσο και από την ψυχολογική του κατάσταση σε όλη τη διάρκεια των προπονήσεων
αλλά και πριν από τον κάθε αγώνα. Ο Thomson et. αl. (1985) συγκεκριμένα,
αναφέρει ότι η αθλητική απόδοση επηρεάζεται στον ίδιο βαθμό τόσο από τις
ψυχολογικές παραμέτρους όσο και από τις βιολογικές. Αυτό συμβαίνει επειδή τα
παιδιά κληρονομούν τόσο τα βιολογικά χαρακτηριστικά όσο και τα ψυχολογικά (όπως
μαθαίνονται από τον τρόπο που οι γονείς αντιμετωπίζουν καθημερινές καταστάσεις).
Πολλές έρευνες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η μέγιστη απόδοση οφείλεται
κυρίως στην ψυχοσυναισθηματική κατάσταση των αθλητών και όχι τόσο στο
βιολογικό τους ταλέντο. Πολλοί μελετητές αθλητικών επιδόσεων αναφέρουν ότι εκεί

11. 11
θα κρίνεται στο μέλλον και η διαφορά ανάμεσα στους αθλητές που θα έχουν
ξεχωρίσει για τις παγκόσμιες επιδόσεις τους.
Τέτοια ψυχολογικά χαρακτηριστικά που συμβάλλουν αποφασιστικά στην
βελτίωση της επίδοσης ενός αθλητή και στη διάκριση του είναι, σύμφωνα με Hardy,
1990; Bawden, 2003; Auweele et. al. 1993., η αποφασιστικότητα για διάκριση, η
αυτοπεποίθηση (γνώση των προσωπικών ικανοτήτων), η εμπιστοσύνη στον
προπονητή, τα ισχυρά κίνητρα για νίκη καθώς και η αισιοδοξία του αθλητή. Η ύπαρξη
αρνητικών σκέψεων και κακής διάθεσης συνήθως έχει ως αποτέλεσμα την ένταση
του άγχους των αθλητών πριν από τον αγώνα. Εκείνη τη στιγμή εντείνεται ο φόβος
για την προσωπική απόδοση και το αποτέλεσμα του αγώνα. Το άγχος τείνει να
προκαλείται από μη λειτουργικούς ψυχολογικούς παράγοντες όπως είναι η μειωμένη
αυτοπεποίθηση του αθλητή, η αρνητική αξιολόγηση της παρούσας αθλητικής
κατάστασης καθώς και η συγκέντρωση πιο πολύ στο αποτέλεσμα παρά στην όλη
διαδικασία. Το στρες αντίθετα μπορεί να έχει ευεργετικό ρόλο φέροντας κινητικότητα
και δημιουργική δραστηριοποίηση για τον αθλητή, αν ο ίδιος μάθει να αναγνωρίζει τα
συμπτώματα στρες και τα μετατρέπει σε θετική ενέργεια προς όφελος του ιδίου και
της απόδοσης του. Αυτό σημαίνει ότι το στρες είναι εξωτερικό και αντικειμενικό ενώ
το άγχος είναι εσωτερικό και υποκειμενικό.
3.3 ΕΠΙΠΕΔΑ ΑΓΧΟΥΣ
Τα συμπτώματα άγχους δρουν σε τέσσερα επίπεδα.
Σε ψυχολογικό επίπεδο παρατηρούνται στην αίσθηση απώλειας ελέγχου της
κατάστασης, έλλειψη συγκέντρωσης και λήψης αποφάσεων, αρνητική διάθεση και
στις απαισιόδοξες σκέψεις για το αποτέλεσμα.
Σε σωματικό επίπεδο εκφράζονται με στομαχικές διαταραχές, έντονο ρυθμό
αναπνοής, εφίδρωση, μυϊκούς πόνους σε σημεία της πλάτης ή στον αυχένα και με
έντονο τρέμουλο.
Σε επίπεδο συμπεριφοράς το άγχος το δηλώνουν οι αϋπνίες, το δάγκωμα των
νυχιών, η έλλειψη συντονισμού κινήσεων και οι γρήγορες ή ασυντόνιστες κινήσεις
των ποδιών.
Σε συναισθηματικό επίπεδο, το φανερώνουν οι αλλαγές στη διάθεση, η έλλειψη
υπομονής, η ύπαρξη συναισθημάτων τρόμου και φόβου, ο συχνός θυμός και η
έλλειψη υπομονής.
Χρήσιμο για κάθε αθλητή είναι να μάθει να αναγνωρίζει πότε είναι σε κατάσταση
στρες και πότε σε κατάσταση άγχους τα για να μπορέσει να ελέγξει τα συμπτώματα
και να τα στρέψει σε μια δημιουργική έκβαση.

12. 12
Σύμφωνα με τον Spielberger (1979), υπάρχει μια ψυχοβιολογική διεργασία
στο πέρασμα από το στρες στο άγχος με αποτέλεσμα τη διέγερση. Αρχικά η
αίσθηση ύπαρξης κινδύνου (σωματικού ή ψυχολογικού) εκφράζεται με το
στρες το οποίο είναι απαραίτητο προκειμένου το άτομο να προετοιμαστεί για
να αντιδράσει απέναντι σε αυτή την κατάσταση που φέρει ρίσκο. Αν η
ερμηνεία που θα δώσει το άτομο έγκειται στο ότι ο κίνδυνος (πραγματικός ή
φανταστικός) θα φέρει αμετάκλητα αρνητικά και καθοριστικά αποτελέσματα
για την πορεία του ιδίου, τότε το στρες εντείνεται και μετατρέπεται σε άγχος με
αποτέλεσμα την έντονη διέγερση, σωματικά, ψυχολογικά, συναισθηματικά και
συμπεριφοριστικά. Το πώς θα ορίσει το άτομο και συγκεκριμένα ο αθλητής
μια στρεσογόνα κατάσταση διαμορφώνεται από τα χαρακτηριστικά της
ιδιοσυγκρασίας του αλλά και από τον τρόπο που έχει μάθει από το
οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον να ερμηνεύει ανάλογες
καταστάσεις.
3.4 ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΑΓΧΟΥΣ
Ο αθλητής αρχικά χρειάζεται να μάθει να αναγνωρίζει τα συμπτώματα που
προκαλούνται από την αίσθηση έκθεσης των αθλητικών δυνατοτήτων του και
έπειτα να τα δέχεται ως φυσιολογική προετοιμασία του σώματος του για τον
αγώνα. Θα τον βοηθούσε, λίγες μέρες πριν τον αγώνα, να αναπαραστήσει
στη φαντασία του όλη την διαδικασία προετοιμασίας και να προετοιμαστεί
νοητικά για αυτόν (νοερή εξάσκηση). Ωφέλιμες για το σώμα και την διατήρηση
ρυθμού της αναπνοής είναι η χρήση τεχνικών χαλάρωσης με βαθιές
αναπνοές ακριβώς πριν το αγώνισμα. Ενίσχυση της λειτουργικής
συναισθηματικής κατάστασης του αθλητή θα φέρει η εστίαση της προσοχής
του στην τακτική που θα ακολουθήσει, στη δική του απόδοση, η αποφυγή της
σύγκρισης του με άλλους αθλητές, η αποφυγή σκέψεων και κριτικής των
λαθών που ενδέχεται να κάνει στη διάρκεια του αγωνίσματος, η τόνωση της
αυτοπεποίθησης του κάνοντας σωστό εσωτερικό διάλογο και ανακαλώντας
παλιές επιτυχίες που αποδεικνύουν την ύπαρξη των αθλητικών δυνατοτήτων
του.

13. 13
3.5 ΛΑΘΗ …. ΑΘΛΗΤΩΝ
Η ψυχολογική εκπαίδευση είναι μια διαδικασία η οποία όσο πιο πολύ την
χρησιμοποιεί ένας αθλητής, τόσο καλύτερα αποτελέσματα έχει.
Ωστόσο, ακόμη και στην τελική ευθεία πριν τη μεγάλη πρόκληση, ο
αθλητής/τρια μπορεί να κάνει συγκεκριμένα πράγματα ώστε να τονώσει την
ψυχολογία του, να αυξήσει την αυτοπεποίθηση του, να μειώσει το στρες, να
βελτιώσει την απόδοση του και να ευχαριστηθεί τη συμμετοχή του όσο
περισσότερο μπορεί. Πρέπει πάντα να έχουμε κατά νού ότι ο καθένας μας
είναι μοναδικός και βρίσκει τους δικούς του τρόπους ενεργοποίησης και
αποφόρτισης.
Τα πιο συνηθισμένα λάθη που κάνουν οι αθλητές/τριες πριν τον
αγώνα είναι τα ακόλουθα:
1.Έχουν προλήψεις και σκέφτονται με τέτοιο τρόπο ώστε πιστεύουν ότι ο
αγώνας τους δεν εξαρτάται από τους ίδιους αλλά πολύ από την τύχη. π.χ. αν
το πρώτο άλμα μου ή η πρώτη βολή μου είναι μεγάλη ο αγώνας θα πάει καλά,
αλλιώς όχι.
2.Μεταφέρουν προβλήματα που μπορεί να έχουν σε άλλα πλαίσια
(οικογένεια, σχολείο κ.τ.λ.) μέσα στον αγώνα. Αυτό πολλές φορές έχει σαν
αποτέλεσμα να αποσυντονίζονται από το στόχο του αγώνα. Οι ρόλοι πρέπει
να είναι διακριτοί.
3.Δεν προετοιμάζονται ψυχολογικά κατά τη διάρκεια των προπονήσεων αλλά
αντίθετα υπερ-αναλύουν και εστιάζουν υπερβολικά στον αγώνα την τελευταία
στιγμή. Στον αγώνα τα πράγματα πρέπει να είναι σχεδόν αυτοματοποιημένα
και η περισσότερη δουλειά πρέπει να έχει γίνει αρκετό καιρό πριν.
4.Εστιάζουν πολύ στα αποτελέσματα του αγώνα και λιγότερο στο να νιώσουν
όμορφα και να ευχαριστηθούν τον αγώνα. Προφανώς όλοι/ες προσπαθούν
και θέλουν το ρεκόρ, ωστόσο η έννοια της ψυχολογικής ροής που αναφέραμε
σε προηγούμενο άρθρο είναι πολύ πιο σημαντική την ώρα του αγώνα.
5.Ανησυχούν πολύ για την αρνητική κοινωνική αξιολόγηση από τους
«σημαντικούς άλλους» και πολλές φορές αγωνίζονται έχοντας πολύ στο
μυαλό τους να ικανοποιήσουν τους τρίτους και όχι τους εαυτούς τους.
6.Εστιάζουν πολύ στους αντιπάλους και στο τι μπορούν να πετύχουν
καλύτερο από τους ίδιους.

14. 14
7.Ο φόβος της αποτυχίας και οι αρνητικές σκέψεις για το τι μπορεί να μην
πάει καλά (π.χ. να κάνω άκυρη εκκίνηση, να κάνω άκυρο άλμα, να μην μου
βγουν τα εμπόδια κ.α.) είναι συνεχείς σκέψεις πριν τον αγώνα.
3.6 ΕΙΔΗ ΑΘΛΗΜΑΤΩΝ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ
Έρευνες έχουν αποδείξει ότι κάθε άθλημα έχει διαφορετικές πνευματικές
και ψυχολογικές απαιτήσεις.
Οι αθλητές που πνευματικά και ψυχικά εμφανίζονται δυνατοί σε ένα
άθλημα, δρν είναι σίγουρο ότι θα μπορούσαν να ανταπεξέλθουν στις
απαιτήσεις ενός άλλου αθλήματος.
Η άρση βαρών για παράδειγμα, σύμφωνα με τους ερευνητές, δείχνει να
είναι λιγότερο πνευματικό άθλημα από το τένις, το οποίο συνδυάζει
στρατηγικές και τακτικές, διαρκεί πολύ περισσότερο χρόνο και απαιτεί υψηλή
τεχνική. Η άρση βαρών από την άλλη απαιτεί τρομερή αυτοσυγκέντρωση και
απελευθέρωση ενέργειας την κατάλληλη στιγμή.
Η επιστημονική βιβλιογραφία περιγράφει ως πολύ πνευματικά αθλήματα
τα οποία παράλληλα χρειάζονται μεγάλα ψυχικά αποθέματα, το γκολφ και το
τένις. Την ίδια στιγμή, οι ειδικοί αναφέρουν ότι τα ατομικά αθλήματα
εμπεριέχουν περισσότερη εσωτερική πίεση για τον αθλητή, καθώς αγωνίζεται
μόνος του. Τα ομαδικά αθλήματα από την άλλη πλευρά, έχουν τη δυσκολία
του συνδυασμού πολλών διαφορετικών ανθρώπων μαζί για να επιτευχθεί
ένας κοινός στόχος.
3.7 Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ
Ο Αθλητικός Ψυχολόγος αναφέρεται ως ο Ψυχολόγος που έχει ειδικευτεί
στο αθλητικό περιβάλλον και θα πρέπει κατ’ αρχήν να διαθέτει άδεια
ασκήσεως επαγγέλματος Ψυχολόγου. Οι βασικές του σπουδές είναι στην
Ψυχολογία και η εξειδίκευση πραγματοποιείται με μεταπτυχιακό τίτλο
σπουδών στην Αθλητική Ψυχολογία.
Ωστόσο, η συστηματική ψυχολογική προετοιμασία έχει λανθασμένα
ταυτισθεί μόνο με κάποιο «πρόβλημα» του αθλητή (αγωνιστικό, στην
προπόνηση, συμπεριφοράς, κλπ) ή μόνο με τον υψηλό αγωνιστικό
αθλητισμό. Είναι κοινά πια αποδεκτό ότι τόσο οι προπονητές όσο και οι

15. 15
αθλητές χρειάζεται να εξασκήσουν και να εργαστούν πάνω στις ψυχολογικές
δεξιότητες. Ο αθλητικός ψυχολόγος εφαρμόζει στους αθλητές μια ποικιλία
τεχνικών και στρατηγικών διευκόλυνσης και μεγιστοποίησης της απόδοσης.
Συνεργάζεται με τον προπονητή αλλά και με οποιονδήποτε άλλον χρειαστεί
προκειμένου για τη μεγιστοποίηση της απόδοσης του αθλητή αλλά και της
ολοκλήρωσης του ως προσωπικότητα μέσα και έξω από τον αθλητισμό.
Οι ψυχολογικές δεξιότητες απαιτείται να αναπτύσσονται συγχρόνως με τις
φυσικές δεξιότητες, διαφορετικά δημιουργείται «ανισότητα» που μπορεί να
είναι πηγή "προβλημάτων" σε μεγαλύτερες αθλητικές ηλικίες.
Το βασικό αντικείμενο του αθλητικού ψυχολόγου περιλαμβάνει:
(α) την αξιολόγηση της συναισθηματικής κατάστασης του αθλητή
(β) την εκμάθηση ψυχολογικών δεξιοτήτων από τους αθλητές προκειμένου για
την εφαρμογή τους στους αγώνες και στη συνέχεια τη μεγιστοποίηση της
αθλητικής τους απόδοσης
(γ) τη μεσολάβηση και διευκόλυνση τόσο του αθλητή όσο και του προπονητή
στην επιτέλεση του έργου του με απώτερο στόχο τη μεγιστοποίηση της
απόδοσης.
Συμπερασματικά, η «εργασία» του αθλητικού ψυχολόγου μπορεί να
εντοπιστεί σε τρεις διαστάσεις - κατευθύνσεις:
Συνεργασία με τον αθλητή που ως στόχο έχει την καταγραφή των
ψυχολογικών χαρακτηριστικών του σε συνθήκες προπόνησης και αγώνων.
Συνεργασία με τον προπονητήη οποία επιδιώκει την καταγραφή,
ενημέρωση και αντιμετώπιση προβλημάτων κατά τη διάρκεια της
προπόνησης και των αγώνων.
Συνεργασία με το γονιό που προσανατολίζεται στην αντιμετώπιση
ορισμένων γενικότερων προβλημάτων που σχετίζονται με τη συμπεριφορά
του παιδιού τους εκτός της αθλητικής διαδικασίας, όπως είναι το σχολείο, η
αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου, καθώς και τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του
παιδιού.
Σκοπός του αθλητικού ψυχολόγου είναι να έχει τόσο τον αθλητή ή την
ομάδα αλλά ακόμη και τον προπονητή, στη μέγιστη αθλητική τους απόδοση
την κατάλληλη στιγμή και να αποκλείσει όλους εκείνους τους παράγοντες που
μπορεί να εμποδίσουν την επίτευξη του στόχου.

16. 16
ΚΕΦ. 4 ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, δημιουργήθηκε το Ερωτηματολόγιο το
οποίο έχουμε ήδη παραθέσει.
Το Ερωτηματολόγιο δόθηκε σε 60 άτομα και επιστράφηκε συμπληρωμένο
από 53.
Αφού αποκωδικοποιήθηκε, έδωσε τα ακόλουθα αποτελέσματα.
1. Πριν από έναν αγώνα σας δημιουργείτε άγχος ;
Α.(λιγο).58,3%
Β.(πολυ).11,1%
Γ.(καθόλου).30,5%
2. Η νίκη ή η ήττα σε έναν αγώνα , επηρεάζει την ψυχολογία σας ;
Α.(λίγο).27,7%
Β .(πολύ).44,4%
Γ.(καθόλου).27,9%
3. Ποιοι παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν την ψυχολογία σας
κατά την διάρκεια ενός αγώνα ;
Α.(άγχος).30,5%
Β.(νεύρα).41,6%
Γ. (σωστή συνεργασία ομάδας).13,8%
Δ.(επιτυχία - αποτυχία ομάδας).5,5%
Ε.(Άλλο….).8,6%
4. Ποια είναι η απόδοσή σας σε έναν αγώνα με πεσμένη ψυχολογία ;
Α.(καλή).11,11%
Β.(κακή).36,2%
Γ.(μέτρια).52,7%

17. 17
5. Μετά από μια κουραστική – πιεστική προπόνηση νοιώθετε :
Α.(ικανοποίηση).53%
Β.(ευχαρίστηση).27,8%
Γ.(κούραση).13,7%
Δ.(απογοήτευση).5,5%
6. Επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία σας το να βρίσκεστε σε μια μη
συνεργάσιμη ομάδα ;
Α.(λίγο).22,2%
Β.(πολύ).55,7%
Γ.(καθόλου).22,3%
7. Πριν από έναν αγώνα θέλετε :
Α. (να αποδείξετε την αξία σας) 25%
Β. (να μη συμμετέχετε) 8,4%
Γ. (να έχετε καλή απόδοση) 58,3%
Δ. (να είστε τυχεροί) 8,3%
8. Πριν από έναν αγώνα νιώθετε :
Α. (φόβος)8,3%
Β. (ευθύνη) 25%
Γ. (χαρά) 38,8%
Δ. (ικανοποίηση επειδή θα συμμετέχω) 27,9%
9. Πως θα αισθανθείτε εάν σας αποκλείσουν από κάποιον αγώνα ;
Α. (απογοήτευση) 27,7%
Β. (εκνευρισμό) 50%
Γ. (προβληματισμό) 2,9%
Δ. (άλλο…) 19,4 %

18. 18
ΚΕΦ. 5 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Ένα μεγάλο ποσοστό των αθλητών απάντησε πως η απόδοση τους σε έναν
αγώνα με πεσμένη ψυχολογία είναι μέτρια (~ 55%) ενώ κάποιο σεβαστό
ποσοστό των αθλητών δήλωσε πως η απόδοση τους είναι κακή (35%) και
ελάχιστοι από τους αθλητές απάντησαν πως η απόδοση τους είναι καλή
(10%). Επιπλέον οι ερωτηθέντες δήλωσαν ότι η νίκη ή η ήττα επηρεάζει την
ψυχολογία τους πολύ (45%). Οι υπόλοιποι δήλωσαν ότι τους επηρεάζει είτε
λίγο είτε καθόλου. Ακολούθως, οι αθλητές τόνισαν ότι μετά από μια
κουραστική – πιεστική προπόνηση νιώθουν σε μεγαλύτερο ποσοστό
ικανοποίηση ( 52% ) και ένα αξιέπαινο ποσοστό νιώθουν ευχαρίστηση ( 28%).
Επίσης ένα σεβαστό ποσοστό δήλωσε ότι νιώθει κούραση (14%) και ένα
μικρό μέρος νιώθει απογοήτευση (6%). Ακόμη οι αθλητές διευκρίνισαν ότι το
να βρίσκονται σε μια μη συνεργάσιμη ομάδα επηρεάζει αρνητικά την
ψυχολογία τους σε μεγάλο ποσοστό (54%) ενώ οι υπόλοιποι δήλωσαν είτε
λίγο είτε καθόλου (46%). Ωστόσο οι αθλητές απάντησαν πως οι παράγοντες
μπορούν να επηρεάσουν την ψυχολογία τους κατά την διάρκεια ενός αγώνα
είναι κατά κύριο λόγο ο εκνευρισμός (41%) αλλά και άγχος (31%). Άλλοι πάλι
μας δήλωσαν πως η σωστή συνεργασία ομάδας επηρεάζει την ψυχολογία
τους (14%) περισσότερο από άλλους που δήλωσαν πως η επιτυχία –
αποτυχία επηρεάζουν την ψυχολογία τους κατά κύριο λόγο (6%). Λίγοι βέβαια
πιστεύουν πως υπάρχουν άλλοι (8%) λόγοι που μπορούν να επηρεάσουν την
ψυχολογία τους.
Όλα τα παραπάνω μας δείχνουν ότι η ψυχολογία σ’ έναν αθλητή παίζει
σημαντικό ρόλο και επηρεάζει την απόδοσή του σε μεγάλο βαθμό.
Όλοι οι αθλητές, άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο, χρειάζονται
ψυχολογική υποστήριξη. Έτσι θα καταφέρουν να:
 Έχουν τον έλεγχο του άγχους και των συναισθημάτων τους.
 Διορθώνουν τα λάθη τους.
 Αποκτήσουν μεγαλύτερη αυτοπεποίθηση.
 Έχουν αυτοσυγκέντρωση.
 Αυτοματοποιήσουν τις δεξιότητές τους.
 Εστιάζουν την προσοχή τους.

19. 19
 Αποδεδεχτούν το ρόλο τυς στο σύνολο.
 Αναπτύξουν πνευματική ανθεκτικότητα.
 Διαχειριστουν τραυματισμούς.
 Αναπτύξουν αποφασιστηκότητα – αγωνιστηκότητα.
Και τελικά να
 Διαχειριστούν την επιτυχία ή την αποτυχία.
Ο αθλητικός ψυχολόγος είναι εκείνος ο ειδικός που θα βοηθήσει τον
αθλητή να καταφέρει όλα τα παραπάνω, θα του δώσει συμβουλές και
κατευθύνσεις που θα τον βοηθήσουν τόσο πριν όσο και κατά τη διάρκεια του
αγώνα.
Σε όποιο επίπεδο, ηλικία, φύλο και άθλημα κι αν ανήκει κάποιος, τα οφέλη
με τον αθλητικό ψυχολόγο είναι πολλαπλά.
Οι ανάγκες του καθενός είναι διαφορετικές και σοβαρές για τον ίδιο
προσωπικά. Ανάγκες και θέματα προς επίλυση έχουν τελικά όλοι οι αθλητές,
είτε είναι ήδη σε υψηλό επίπεδο, είτε ξεκινούν τον αγωνιστικό αθλητισμό.
Είναι λανθασμένη η εντύπωση ότι η αθλητική ψυχολογία απευθύνεται μόνο
σε υψηλού επιπέδου αθλητές. Η ανάπτυξη των ψυχολογικών δεξιοτήτων
πρέπει να γίνεται παράλληλα με την ανάπτυξη των φυσιολογικών δεξιοτήτων
του νέου αθλητή. Ο αθλητής όσο μικρότερος είναι, τόσο καλύτερα εξασκεί και
αφομοιώνει τις ψυχολογικές τεχνικές, ώστε να έχει καλύτερη απόδοση.

20. 20
ΚΕΦ. 6 ΑΝΑΣΤΟΧΑΣΜΟΣ
Στην αρχή το θέμα της έρευνας αποτελούσε απλά την εκπόνηση μιας
εργασίας που μας ανατέθηκε από την καθηγήτριά μας και την οποία έπρεπε
να φέρουμε σε πέρας ώστε να …. πάρουμε καλό βαθμό !!!
Όσο όμως προχωρούσε η διαδικασία, το θέμα αποκτούσε μεγαλύτερο
ενδιαφέρον, αφού πέρα από τα πράγματα που μαθαίνει κανείς για την
αθλητική ψυχολογία και το κατά πόσο μπορεί ένας αθλητής απ’ αυτήν,
υπήρξε και προσωπικό ενδιαφέρον.
Όλοι λίγο-πολύ (ιδιαίταιρα οι νέοι) σήμερα αθλούμαστε και μέσα από τον
αθλητισμό θέτουμε διάφορους στόχους.
Είναι ξεκάθαρο πλέον ότι για όλους μας θα είναι ευκολότερο να πετύχουμε
σ’ αυτό που σκοπεύουμε, αν έχουμε την βοήθεια κάποιων ειδικών. Στη
συγκεκριμένη περίπτωση, τη βοήθεια των αθλητικών ψυχολόγων.
Η έρευνα τελικά μας έκανε πιο σοφούς και πιο προσγειωμένους!!!

21. 21
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
CHELLADURAI P. & RIEMER H.A. (1977). A classify cation of facets of
athletees satisfaction. Journal of Sport
Management, 11, 133-159.
CHELLADURAI P. INAMURA H. YAMAGUTCHI Y., OINUMA Y. MIYAUCHI
T. (1988). Sport leadership in a cross-national setting: the case of Japanese
and Canadian university athletes. Journal of Spot & Exercise Psychology, 10,
374-389.
EYSM.A., LOUGHEAD T.M. & HARDY J. (2007). Athlete
leadership dispersion and sati sf action in interactive sport teams.
Psychology of Sport and Exercise,8, 281-296.
FLORES J., SALGUERO A. & MARQUEZ S. (2008). Goal orientations and
perceptions in motivational climate in physical education classes among
Columbian students. Teaching and Teacher Education, 24 (6), pp. 1441-1449.
ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ Ν. & ΜΠΕΜΠΕΤΣΟΣ Ε. (2003). Διερεύνηση της
ικανοποίησης
αθλητών: Μια πρώτη προσέγγιση. Inquiries in Sport & Physical Education,
Vol 1(2), 197-203. NICHOLLS J.G. (1989). The competitive ethos and
democratic education. Cambridge: Harvard University press.
PAPAIOANNOU A. & MACDONALD A. I. (1993). Goal perspectives and
purposes of physical education as perceived by Greek adolescents.
Physical Education Review, 16,41-48. SAGE L., KAVUSANNU M. & DUDA J.
(2008). Goal orientations and moral identity as predictors of prosocial and
antisocial functioning in male association football players. Journal of Sport
Science, 24 (5):455-66.
Δογάνης Κ. Γιώργος, (2016). Αθλητική Ψυχολογία. Αθήνα: Αφοι Κυριακίδη
Δογάνης Κ. Γιώργος, (2015). Η Ψυχολογία στην Φυσική Αγωγή και στον
Αθλητισμό. Αθήνα: Αφοι Κυριακίδη
Δογάνης, Γ. Κ. (2009). Αθλητική Ψυχολογία. Επιστημονική τεκμηρίωση &
εφαρμογές. Θεσσαλονίκη. Χριστοδουλίδη.
-Θεοδωράκης, Γ., Γούδας, Μ., & Παπαϊωάννου, Α. (2003). Ψυχολογική
υπεροχή στον αθλητισμό. Θεσσαλονίκη. Χριστοδουλίδη.
-Μούσουρου, Λ. Μ. (1988). Κοινωνιολογία της Σύγχρονης Οικογένειας.
Αθήνα, Gutenberg.
-Sheldon, W. (1940). The varieties of Human Physique. New York: Harper.
ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ
www.idealpsychology.gr/‎
www.psychology.org.gr/αθλητική-ψυχολογία/τι-είναι-η-αθλητική-ψυχολογία/
www.athlisis.gr/sport/psycology
https://www.psyxology.gr/blog/content/43-αθλητικη-ψυχολογια.html

22. 22
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
Η αντίληψή μας είναι σημαντική…
«…Ταραχή στους ανθρώπους δεν προκαλούν οι καταστάσεις αυτές καθ’αυτές, αλλά η
αντίληψη των ανθρώπων για τις καταστάσεις αυτές…» (Επίκτητος)
Η άλλη οπτική του άγχους…
…όταν προσπαθείς να κάνεις οτιδήποτε αξίζει, δεν έχει σημασία αν
έχεις άγχος ή όχι, αλλά τι κάνεις με το άγχος σου. Έμαθα να
κατευθύνω την ένταση μου θετικά και δημιουργικά, ώστε να μην το
σκέφτομαι πλέον σαν στρες. Αλλά αυτό είναι! Bode Miller, 2005
Όταν αγωνίζομαι νοιάζομαι περισσοτερο για το πως έτρεξα, μετά
για το αποτέλεσμα. Είμαι πιο χαρούμενος όταν ξερω πως δεν
μπορούσα να κάνω παραπάνω. Ted Ligety, 2014

23. 23

24. 24

25. 25

26. 26
Πρίν από έναν αγώνα σας δημιουργείται
άγχος;
58%
11%
31%
Λίγο
Πολύ
Καθόλου
Πριν από έναν αγώνα θέλετε :
25%
8%
59%
8%
Να αποδείξετε την
αξία σας
Να μη συμμετέχετε
Να έχετε καλή
απόδοση
Να είστε τυχεροί

27. 27
Πριν απο έναν αγώνα νιώθετε:
8%
25%
39%
28% Φόβο
Ευθύνη
Χαρά
Ικανοποίηση επειδή θα
συμμετέχω
Πως θα αισθανθείτε εαν σας αποκλείσουν από
κάποιον αγώνα;
28%
50%
19%
3%
Απογοήτευση
Εκνευρισμό
Προβληματισμό
Άλλο..

28. 28