Hartslag 25 oktober 2014

1. Weerslag besparingen in de sector
Bibliotheek, Archief en Documentatie
Hartslag 25 oktober 2014
Patrick Vanouplines

2. De besparing in cijfers voor de sector
Bibliotheek, Archief en Documentatie
 Vlaamse Erfgoedbibliotheek 4%
 Privaatrechtelijke archieven 4%
 Openbare bibliotheken 5%
(en budget komt niet geoormerkt in het Gemeentefonds)
 Luisterpunt (bibliotheek voor personen met een leesbeperking) 5%
 Zorgbib (“bibliotheek aan bed” van het Rode Kruis ) 5%
 Locus (steunpunt bibliotheken, cultuur- en gemeenschapscentra, cultuurbeleid) 6%
 FARO (Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed) 7,5%
 Bibnet (projectorganisatie Vlaamse Overheid positionering OB’s in digitale wereld) 10%
 VVBAD (Vlaamse Vereniging voor Bibliotheek, Archief en Documentatie) 20%
 Koninklijke Bibliotheek, Rijksarchief, federale wetenschappelijke instellingen 20%
 Opleiding via provinciale vormingsinstituten verdwijnt
 Universitaire Bibliotheekopleiding IBW (UAntwerpen) verdwijnt
 Bibliotheken hogescholen en universiteiten ?
28.10.14 Patrick Vanouplines
|
2

3. Weerslag op openbare bibliotheken
 Eerste Grote Vraag: blijft het bij ‘slechts’ 5% ?
(50 miljoen euro middelen in 2015 niet geoormerkt in het
Gemeentefonds)
|
 zullen de hervormingen bij de provincies en de afschaffing van hun steun
aan de lokale bibliotheken ook voor een fikse afbouw zorgen? (zowel
projectmatig als regulier)
 Tweede Grote Vraag: hoe gaan de besparingen in de openbare
bibliotheken gerealiseerd worden ?
 verminderde dienstverlening, verkleind aanbod in collecties, … ?
 Derde Grote Vraag: welke secundaire gevolgen gaan er zijn ?
= kunnen we nog garanderen dat er een basisvoorziening is waar elke burger
terecht kan met zijn vragen over en nood aan kennis, cultuur, informatie en
ontspanning?
28.10.14 Patrick Vanouplines
3

4. De besparingsmonitor van VVBAD
28.10.14 Patrick Vanouplines
|
4
Toestand nog voor
september 2014 … !
Globale besparing
neemt toe
Budget collectie
daalt
Personeelsbestand verkleint

5. Weerslag op de belangenbehartiger
VVBAD
 “We zijn kampioen” … 20 procent besparing
 VVBAD is de belangenbehartiger voor bibliotheek, archief
en documentatie
 VVBAD is een ledenvereniging
(en moet gelukkig niet alleen leven op subsidies)
(maar die overheidssubsidie betekent 1/3 van de
middelen)
 Heeft ‘men’ liever dat VVBAD, dat heel actief opkomt voor
haar leden, het wat kalmer aan doet?
28.10.14 Patrick Vanouplines
|
5

6. Weerslag op de Koninklijke
Bibliotheek en het Rijksarchief
 Gisteren bleek dat de federale wetenschappelijke instellingen eveneens
‘kampioen’ zijn:
besparing 20% op werkingsmiddelen, 4% tot 12% op personeel, 20% tot 30 %
op investeringen
 Worden getroffen in de sector ‘bibliotheek, archief en documentatie:
– Koninklijke Bibliotheek en Rijksarchief (elk 1 miljoen €)
– Koninklijk Museum voor Midden-Afrika (1 miljoen €)
– Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen (827.000 €)
– Koninklijke Sterrenwacht (206.000 €)
 Waarop wordt bespaard ?
 Naast de Koninklijke Bibliotheek en Rijksarchief wellicht ook op de rijke
bibliotheken en archieven van de wetenschappelijke instellingen (met vaak
unieke collecties die niet verder onderhouden en aangevuld worden…)
28.10.14 voettekst
|
6

7. Bibliotheekopleiding op universitair
niveau verdwijnt
 De enige opleiding in Vlaanderen op universitair niveau, IBW
= eenjarig postgraduaat, 60-tal studenten per jaar
 UAntwerpen investeert al jaren in deze opleiding
 Provinciale subsidie verdwijnt (secundair gevolg van de besparingen)
 Beslissing: 2014-2015 is het laatste jaar dat IBW georganiseerd wordt
 Drie trouwe medewerkers komen in september 2015 op straat te staan
 Petitie:
http://www.petities24.com/signatures/red_postgraduaat_ibw_aan_de_ua/
(dank voor uw handtekening!) link eveneens via www.vvbad.be
28.10.14 Patrick Vanouplines
|
7

8. Wat met het informatievoorziening in
het hoger onderwijs?
 We weten nog niet waar er bespaard zal worden in het hoger onderwijs:
– Hogere prijzen sociale studentenbehuizing ?
– Hogere prijzen maaltijden studenten ?
– Minder boeken en tijdschriften in de bibliotheken van hogescholen en
|
universiteiten ?
 Studenten gaan fysiek en intellectueel honger lijden
 Daar bovenop hogere inschrijvingsgelden !
 Dit is minder doen voor meer uitgaven door studenten
 Op het moment dat nieuwe onderwijsmethoden een uitgebreidere
informatietoegang vereisen in vaak nog op of om te bouwen klassieke
bibliotheken die moderne library en learning centra moeten worden
28.10.14 Patrick Vanouplines
8

9. Weerslag besparingen op toegang tot
informatie voor iedereen
 Is dit het einde van het Vlaamse bibliotheekbeleid ?
 Is dit het einde van de verwezenlijking van het recht op toegang tot informatie voor iedereen?
 RIP 300 goed uitgeruste openbare bibliotheken over gans Vlaanderen ?
 RIP dienstverlening die gewaardeerd wordt door jong en oud ?
 RIP ontsluiting van een uitgebreide collectie via provinciale catalogi ?
 RIP investeringen in online dienstverlening en infrastructuur ?
 RIP lokale samenwerking tussen bibliotheken, cultuurcentra, onderwijs en welzijn ?
 RIP Koninklijke Bibliotheek en Rijksarchief?
 RIP (bibliotheken van) federale wetenschappelijke instellingen ?
 RIP opleiding bibliothecarissen op universitair niveau ?
 RIP toegang tot informatie voor iedereen ?
28.10.14 Patrick Vanouplines
|
9