1. Chiralix:
Chi li een spin-off gebouwd
i ff b d
met chemische bouwstenen
Richard Blaauw
Chiralix B.V.
Nijmegen, 25 november 2010

2. Over Chiralix 1
Chiralix is een technologie-gedreven contract research bedrijf:
wij bieden services en expertise op het gebied van de
organische synthese aan bedrijven in de Life Sciences (farma)
bedrijfsnaam refereert aan onze specialisatie
in het ontwikkelen en toepassen van chirale technologieën

3. Chiraliteit 2
Chiraliteit (ookwel optische isomerie of enantiomerie) is
een vorm van stereo-isomerie waarbij de moleculen van
een stof ongelijk zijn aan hun spiegelbeeld

4. Het belang van chiraliteit 3
(R)-limoneen (S)-limoneen
aangename sinaasappelgeur
i l scherpe citroengeur
h it
(S)-ibuprofen (R)-ibuprofen
werkzame pijnstiller niet werkzaam
(R)-thalidomide (S)-thalidomide
werkzaam slaapmiddel sterk teratogeen
(softenon)

5. Onze aanpak 4
Uitdagingen in de synthese van chirale bouwstenen
• Efficiënt opbouwen van complexe moleculen
• Chemo- and regioselectiviteits kwesties
• Controle over relatieve en absolute stereochemie
Onze aanpak: synergie!
O k i !
• Biokatalyse
productie van enantiomeerzuivere startmaterialen
• Homogene metaalkatalyse
functionaliseringen via “inerte” chemische “handles”
• Klassieke organische synthese
e.g. Wittig reacties, substituties, verzepingen, etc.

6. Enzymen voor chirale bouwstenen 5
Aminopeptidases and Amidases Aldolases
Hydroxynitrile lyases Nitrilases

7. Enzymatische resolutie van aminozuur amides 6
rac-α-aminozuur amide S-zuur R-amide
Pseudomonas putida
p α-H-α-aminozuren
Mycobacterium neoaurum α,α-digesubstitueerde-α-aminozuren
α H α aminozuren
α-H-α-aminozuren
α,α-digesubstitueerde-α-aminozuren
Ochrobactrum anthropi
N-hydroxy-α-H-α-aminozuren
α-H-α-hydroxyzuren

8. Optisch actieve niet-natuurlijke aminozuren 7
O
O N3
H2N CO2H H2N CO2H H2N CO2H H 2N CO2H
NH2
CO2H
Me
H2N CO2H H2N CO 2H H2N CO2H
enzymatische resolutie geeft toegang tot zowel (S)- als (R)-aminozuren

9. Toepassing van acetyleenhoudende aminozuren 8
Org. Lett. 2003, 5, 1717
Org. Lett. 2004, 6, 3123 J. Org. Chem. 2001, 66, 3584
Amino Acids 2003, 24, 263 Adv. Synth. Catal. 2004, 346, 823
J. Org. Chem. 2005, 70, 1791
Tetrahedron Lett 2004 45 4379
Lett. 2004, 45,
Voor meer toepassingen van onverzadige aminozuren, zie:
Kaiser J. et al. Org. Biomol. Chem. 2005, 3, 3435–3467

10. Toepassingen van olefinische aminozuren 9
J. Am. Chem. Soc. 2004, 126, 4100
Chem. Commun. 2000, 699 Eur. J. Org. Chem. 1999, 1127
Chiralix, unpublished results
Eur. J. Org. Chem. 2006, 1166
Chiralix, unpublished results
Tetrahedron Lett. 2004, 45, 3629
Voor meer toepassingen van onverzadige aminozuren, zie:
Kaiser J. et al. Org. Biomol. Chem. 2005, 3, 3435–3467

11. L-Allysine Ethylene Acetal 10

12. Laten we bij het begin beginnen 11

13. Het opzetten van Chiralix 12
december 2002
juli 2001

14. De “Founding Fathers” 13
Floris Rutjes Rob Tweehuysen
Hoogleraar Organische Chemie Business Consultant
(RU Nijmegen) (Tweehuysen BV)
Hans Schoemaker Richard Blaauw
Hoogleraar Industriële Biocatalyse PhD Organische Chemie
(DSM/UvA) (UvA)
missie: het opzetten van een innoverende onderneming
die eigen synthesetechnologieën ontwikkelt en
deze vermarkt door middel van Contract Research

15. De periode juli 2001 – december 2002 14
goede tijden…
slechte tijden…
TO DO:
Technology transfer overeenkomst met RU
Huisvestingsovereenkomst met RU
Apparatuurgebruiksovereenkomst RU
Technology transfer overeenkomst met DSM
Financiering
g
Personeel
Klanten
Etc…

16. Technology Transfer 15
Intentie:
Het creëren van een win-win situatie door het
uitwisselen van kennis tussen Chiralix en de
Rutjes groep (“open innovatie” avant la lettre?)
Discussie met RU/FNWI:
Vraag: overdracht van eventuele toekomstige IP uit de
Rutjes groep naar Chiralix ter commercialisatie
j g p
voorstel Chiralix: kosten & royalties
voorstel RU: upfront, kosten & royalties
Misvatting universiteit: kennis = geld

17. Huisvesting op de campus 16
Pro’s:
Toegang tot voorzieningen van FNWI (bijv analytische apparatuur)
(bijv.
Nabijheid onderzoeksgroep Rutjes waarborgt laagdrempelige
interactie en effectieve wederzijdse kennisoverdracht
j
Nabijheid andere onderzoeksgroepen (bijv. in UMC St Radboud)
voor innovatieve multidisciplinaire samenwerkingsprojecten
Con’s:
Huur van ruimte op basis van IPB (Indien Plaats beschikbaar):
in 8 jaar tijd 7 keer verhuisd
Ruimte (tot dit jaar) niet representatief
Hoge huurtarieven, weinig/geen bereidheid tot het hanteren van
g , g/g
een aantrekkelijk spin-off tarief

18. Financiering 17
Het verkrijgen van startkapitaal is moeilijk:
start-up: geen assets, geen track-record, alleen enthousiasme
en een plan
relatief kleine financieringsbehoefte: niet interessant voor VC’s
VC s
weinig tot geen laagdrempelige regelingen beschikbaar voor startfase
Alternatief: strategische partner vinden die bereid is te investeren

19. Strategische Partners: Chiralix & DSM 18
“FINDING TWO PIECES THAT FIT…”
Chiralix DSM
DSM brengt het door Chiralix benodigde DSM verwerft een minderheidsaandeel
startkapitaal bijeen (24.9%) in Chiralix
DSM stelt royalty-free licenties op DSM Chiralix verleent DSM een right of first
octrooien ter beschikking aan Chiralix refusal op nieuwe Chiralix IP
DSM levert juridische, technologische en Door Chiralix krijgt DSM inzicht in de
marketing ondersteuning aan Chiralix vroege fase van de farmaceutische R&D
Samenwerking met DSM fungeert voor Samenwerking met Chiralix fungeert voor
Chiralix als “uithangbord” DSM als “uithangbord”

20. Personeel 19
Sterke interactie met universiteit en hogeschool
hogeschool,
vereenvoudigd het werven van goed personeel

21. De Oprichting 20
het duurt even…
…maar d
dan heb j ook wat!
h b je k t!
3d
december 2002
b 5d
december 2002
b
Ondertekening van de participatie- en Samen met Floris en Rob bij de
financieringsovereenkomst met DSM notaris voor de formele oprichting
Pharma Chemicals van Chiralix

22. Tot slot: mijn werkzaamheden 21
di·rec·teur (d ~ ( ) ~en/~s)
i (de (m.), / )
1 hoofd van een school, inrichting, onderneming enz.
2 manusje-van-alles
Marketing & Sales
Projectmanagement
Boekhouding & Administratie
g
Personeel
PR
Wetenschap

23. Contact 22
Chiralix B.V.
Toernooiveld 100
6525 EC Nijmegen
Tel.: 024 365 2194
Fax: 024 365 2259
E-mail: i f @ hi li
E il info@chiralix.com
of kijk op onze website: www.chiralix.com