1.
Avropa enerji
tehlukesizliyi Transxezer
qaz dehlizi layihesinin
reallasdirilmasi
kontekstinde
Azerbaycan Dovlet Iqtisad Universiteti (ADIU)
Togrul Kazimov

2.
Movzunu actual edir
1. Avropanin Rusiyadan enerji
asililiginin olmasi
2. Azerbaycanin milli iqtisadi
maraqlari

3.
Ne ucun Avropa olkeleri
Rusiyadan asilidir ?
Yaxin kecmisde neft –qaz hasilatinda
aparici movqe tutan avropa
olkelerinde hazirda xammal
catismazligi hokm surur.

4.
Qazpromun Avropadaki movqeyi
necedir ?
Avropa Birliyi olkeleri 46% qazi
Rusiyadan alir.
Merkezi ve Sherqi Avropa qaza olan
telebatin 97%-ni Rusiyadan alir.
Bolqaristan , Macaristan , Polsha ,
Cexiyada bu gosterici 100%-dir.
Ruminiyada ise bu gosterici 30%-dir ,
lakin 2015ci ilde bu reqem 50%
olacaq.

5.
Avropa bu asililigi hansi
layihelerle aradan qaldira
biler ?
1. Nabucco
2. Tap , Tanap

6.
Nabucco ( west) – 1300 km ,
daha boyuk layihedir ,
Rusiyanin inhisarci movqeyine
agir zerbedir.
Tanap - 850 km , nisbeten
kicik layihedir , Rusiyanin
movqeyine cox az tesir edir.

7.
Tap haqqinda daha etrafli ;
2003cu ilde Isvecrede formalashib.
30 milyard avroya basha gelecek.
60 milyard qaz tutumuna malik olacaq.
Sehmlerine sahibdir (%le) :
1.Isvecre 42,5
2.Norvec (Statoil) 42,5
3.Almaniya 15

8.
Tap (Tanap) layihesi ehate edir;
Turkmenistan , Qazaxistan ,
Azerbaycan , Turkiye , Gurcustan
, Yunanistan , Italiya, Albaniya ,
Monteneqro ……..

9.
Layihenin ehemiyyeti: Avropa
ucun
Enerji menbelerini shaxelendirmek
imkani
Rusiyanin Merkezi ve Sherqi
Avropadaki movqeyini zeifletmek
imkani

10.
Azerbaycan ucun :
Birbasha Avropa bazarina cixmaq
imkani
Tranzit olkeye cevrilmek imkani

11.
Layihede itiren terefler;
 Rusiya – cixmaq istediyi Yunanistan
ve Italiya bazarini itirdiyine
gore .
 Ermenistan –1.Iqtisadiyyati
Rusiyadan asili olduguna gore.
2. Azerbaycan qazandigina gore.

12.
Layihede qazanan terefler;
 Avropa – Rusiya qazindan asililigi xeyli
azaldacagina gore
 Azerbaycan , Turkiye …. Layihedeki diger
olkeler
 Rusiya – Baxmayaraq ki , bir nece bazari
itirecek. Lakin Rusiya Nabuccodan ferqli
olaraq Tap konsersiumunda Merkezi ve
Sherqi Avropadaki movqeyini qoruyacaq.

13.
Menbeler
 Vuqar Bayramov ,ANS-e musahibesi
https://www.youtube.com/watch?v=hDyArUBKaXk
 http://www.borudergisi.com/nabucco-yerine-trans-adriyatik-dogalgaz-boru-
hatti-projesi/