Tài chính tiền tệ

1. CÂU HỎI ÔN TẬP TỰ LUẬN MÔN LÝ THUYẾT TÀI CHÍNH – TIỀN TỆ
Câu 1. So sánh giữa lãi suất tín dụng trung dài hạn và lãi suất tín dụng ngắn hạn
• Tín dụng ngắn hạn
- Có thời hạn cho vay <12 tháng
- Nhằm đáp ứng các nhu cầu vốn ngắn hạn như bổ sung ngân quỹ, đảm bảo yêu cầu thanh toán đến
hạn, bổ sung nhu cầu vốn lưu động hoặc tiêu dùng cá nhân
- Có mức độ rủi ro thấp vì thời hạn hoàn vốn nhanh, tránh được các rủi ro về LS
- LS thấp
• Tín dụng trung dài hạn
- Có thời hạn cho vay >1 năm đến vài chục năm
- Được sử dụng để phát triển quá trình tái sản xuất theo chiều rộng hoặc chiều sâu tăng mức sản
xuất và của cải xã hội
- Mức độ rủi ro cao (bao gồm rủi ro cá biệt và rủi ro hệ thống) vì hiệu quả đầu tư thường là dự tính
- LS cao, tăng lên cùng thời hạn vay.
• Vì sao nói lãi suất của TD trung dài hạn thường cao hơn TD ngắn hạn
- Vì TD trung dài hạn mang lại lợi nhuận cao hơn TD ngắn hạn
- Độ rủi ro cao hơn phần bù rủi ro là phần LS phải lớn hơn LS cao và tăng lên cùng thời hạn vay.
- Chi phí giám sát, quản lý khoản vay của TD trung dài hạn lớn hơn.
• Vì sao các khoản TD có cùng thời hạn (kỳ hạn) lại có mức lãi suất khác nhau
- Vì mục đích sử dụng vốn vay khác nhau
- Đối tượng vay khác nhau
- Quyết định của NN đối với từng NH
- Do chính sách hoạt động của từng NH
Câu 2.
Phân biệt sự khác nhau giữa tín dụng thương mại, tín dụng ngân hàng và tín dụng nhà nước.
Tại sao tất cả các hình thức tín dụng trên đều có thể đồng thời tồn tại và phát triển.
Tín dụng thương
mại
Tín dụng ngân hàng Tín dụng nhà nước
Chủ thể
tham gia
Giữa các doanh
nghiệp trực tiếp sản
xuất kinh doanh với
nhau
Một bên là ngân hàng
và bên còn lại lá các chủ
thể khác trong nền kinh
tế
Một bên là nhà nước với tư
cách người đi vay và một bên
là các chũ thể khác trong nền
kinh tế.
Đối tượng Được cấp bằng hàng
hoá
Được cấp bằng tiền tệ
là chủ yếu, cũng có thể là
tài sản
Chủ yếu là tiền tệ, cũng có
thể bằng hiện vật.
Thời hạn Có thời hạn ngắn là
chủ yếu
Rất linh hoạt: ngắn hạn,
trung hạn và dài hạn
Ngắn, trung, dài hạn
Công cụ Thương phiếu Rất linh hoạt: kỳ phiếu,
trái phiếu ngân hàng,
Trái phiếu nhà nước
Tính chất Trực tiếp Gián tiếp Trực tiếp
Mục đích Phục vụ nhu cầu sản
xuất và lưu thông
hàng hoá vì mục tiêu
Phục vụ sản xuất kinh
doanh hoặc tiêu dùng qua
đó thu được lợi nhuận.
Phục vụ cho nhu cầu của
ngân sách nhà nước.

2. lợi nhuận
Tất cả các hình thức tín dụng trên đều có thể đồng thời tồn tại và phát triển vì mỗi hình thức tín
dụng đều có đặc điểm riêng của mình như: mục đích, đối tượng, chủ thể, công cụ tín dụng. Việc các
hình thức tín dụng trên cùng tồn tại và phát triển sẽ có thể huy động tối đa nguồn vốn nhàn rỗi trong
nền kinh tế, tạo điều kiện tốt hơn trong vệc đáp ứng nhu cầu vốn của nền kinh tế.
Câu 2. So sánh các hình thức tín dụng
• Giống:
- Đều là nghiệp vụ cho vay
- Đều có chữ tín trong vấn đề thanh toán và trả nợ
- Đều có thời hạn trả nợ hay thời hạn thanh toán
- Đều có thể tài trợ thương mại
• Khác
Tín dụng ngân
hàng
Tín dụng
thương mại
Tín dụng thuê
mua
Tín dụng nhà
nước
Tín dụng quốc
tế
Khái
niệm
Là quan hệ
chuyển nhượng
vốn giữa NH
với các chủ thể
kinh tế khác
trong xã hội,
NH vừa là
người đi vay,
vừa là người
cho vay
Là quan hệ tín
dụng nảy sinh
giữa các DN
SXKD được
thực hiện thông
qua hình thức
mua bán chịu
hàng hóa
Là quan hệ TD
nảy sinh giữa
các DN SXKD
với các công ty
cho thuê tài
chính dưới hình
thức cho thuê
tài sản
Là quan hệ TD
nảy sinh giữa
NN và các chủ
thể kinh tế khác
nhau trong XH
dưới hình thức
tiền tệ hoặc hiện
vật
Là quan hệ TD
nảy sinh giữa
các chủ thể của
quốc gia này với
các chủ thể của
quốc gia khác
dưới hình thức
vay mượn, sử
dụng vốn lẫn
nhau.
Đối
tượng
vốn, tiền tệ,
giấy tờ có giá
hàng hóa dịch
vụ (ko phải tiền)
máy móc, tài
sản, nhà xưởng,
oto, tàu biển…
trái phiếu, tín
phiếu kho bạc,
công trái nhà nc
vốn, tiền tệ,
máy móc trang
thiết bị…
Chủ
thể
NHTM đóng
vai trò trung
gian tài chính
giữa các bên
“thừa vốn” và
“thiếu vốn”
các doanh
nghiệp SXKD
công ty tài
chính với các
DN và người
SXKD
+ Nhà nước là
người đi vay
bằng cách phát
hành các trái
phiếu và tín
phiếu tùy theo
sự thiếu hụt của
ngân sách NN
+ Các hộ
gd, NHTW,
NHTM, các tổ
chức nước
ngoài… là
người cho NN
vay.
chính phủ các
quốc gia, các tổ
chức NN, các tổ
chức tài chính
quốc tế, ngân
hàng, công ty,
cá nhân…

3. Hình
thức
Điều kiện để
NH cấp TD cho
KH:
+ Cho vay tối
đa 70% giá trị
TS đảm bảo
+ Cho vay tối
đa 1 KH là 15%
vốn tự có của
NH
+ NH chỉ được
sử dụng tối đa
40% nguồn vốn
ngắn hạn để cho
vay trung dài
hạn
Cơ sở pháp lý
để xác định nợ
trong TDTM là
thương phiếu (là
1 chứng chỉ có
giá ghi nhân
lệnh yêu cầu
thanh toán hoặc
cam kết thanh
toán
+ cho thuê vận
hành (t.gian
ngắn/ người cho
thuê chịu
t/nhiệm sửa
chữa, bảo
dưỡng TS) ->
LS cao
+ cho thuê vốn
(t.gian dài/
người đi thuê
chịu t/nhiệm
sửa chữa, bảo
dưỡng TS)->
chi phí thấp +
Bán và tái thuê
(bên có tài sản
sẽ bán lại tài sản
đó và chỉ thuê
lại trong một
thời gian nhất
định).
+ đi vay:
- trong nước:
phát hành các
giấy tờ có giá
(trái phiếu, tín
phiếu kho bạc,
công trái…)
- nước ngoài:
_vay qua ODA
_Vay từ
các tổ chức
t.chính tiền tệ
quốc tế: IMF,
WB, ADB…
_Ko ổn định,
chi phí cao, vốn
cao, nhiều rủi ro
+ cho vay:
- Qua ODA
- Cho vay ưu
đãi với các
ngành, các vùng
Ktế gặp khó
khan
+ TD thương
mại: mua bán,
trao đổi hàng
hóa, cung ứng
dịch vụ giữa các
nước với nhau.
Bao gồm:
TDTM cấp cho
nhà XK; TDTM
cấp cho nhà
NK, TD mở TK,
TD chấp nhận
hối phiếu, TD
của nhà môi
giới cấp cho nhà
XNK.
+ TD Ngân
hàng: là quan hệ
TD các NH cấp
cho các nhà
XNK, đa số là
TD ngắn hạn.
+ TD Nhà nước:
là quan hệ TD
giữa giữa CP
của 1 quốc gia
với các chủ thể
của quốc gia
khác.
Ưu
điểm
+ Khối lượng
vốn dồi dào,
phong phú
+ Phạm vi rộng:
cá nhân, tổ
chức, DN…
+ thời gian linh
hoạt: ngắn hạn,
trung hạn, dài
hạn
+ Thỏa mãn nhu
cầu của cả 2 bên
mua và bán
+ thúc đẩy TD
NH phát triển
+ là TD ngắn
hạn, thủ tục đơn
giản, thuận tiện
+ Các DN có
thể hiện đại hoá
sản xuất theo
kịp tốc độ phát
triển của công
nghệ mới trong
khi nguồn vốn
tự có còn có
hạn.
+ Điều kiện của
+ Các công cụ
do NN phát
hành có độ an
toàn cao
+ Nguồn vốn từ
TD NN giúp
NN t.hiện được
chức năng trong
quản lý KTXH

4. hình thức này:
không cần tài
sản thế chấp nên
các DN rất dễ
tiếp cận.
Nhươ
c điểm
+ Điều kiện vay
vốn do NH đặt
ra ko phải chủ
thể nào cũng
đáp ứng đc.
+ KD NH phải
đối mặt với một
số rủi ro như rủi
ro LS, đạo dức,
thanh toán và
thanh khoản,
lựa chọn đối
nghịch…
+ Bị giới hạn
bởi khối lượng
vốn, thời gian,
phạm vi và
phương hướng
hoạt động
+ nguy cơ
khủng hoảng do
SX thừa hoặc
đổ vỡ dây
chuyền
+ là TD trực
tiếp, ko có bảo
đảm ngoài lời
hứa trả nợ trên
thương phiếu ->
rủi ro dễ phát
sinh.
+ Bên cho thuê
thường chịu
toàn bộ rủi ro,
nếu bên đi thuê
không thực hiện
hợp đồng chỉ
còn cách thu lại
tài sản. + Phạm
vi hoạt động
hẹp, chi phí sử
dụng hình thức
này cao so với
các hình thức
tín dụng khác.
các công cụ do
NN phát hành
thường có độ
sinh lời thấp và
kém hấp dẫn
+ Rủi ro do
những biến cố
về KT, C.trị, Xã
hội các nước. +
rủi ro về tỷ giá
Tác
dụng
cung cấp vốn
cho nhu cầu KD
của DN vừa và
nhỏ. Góp phần
thúc đẩy nhanh
nhịp độ tích tụ,
tập trung vốn và
tăng cường khả
năng cạnh tranh
giữa các DN. Là
công cụ để phát
triển các ngành
kte chiến lược
theo yêu cầu
của CP.
Sử dụng phổ
biến để đáp ứng
nhu cầu vốn
ngắn hạn và góp
phần thúc đẩy
tốc độ tiêu thụ
sản phẩm của
DN. Đáp ứng
được nhu cầu
TD trực tiếp
thường xuyên
nảy sinh giữa
các DN và góp
phần thúc đẩy
tốc độ lưu thông
HH, nâng cao
hiệu quả KD.
Câu 3. Phân tích 3 chức năng của tiền tệ? Trong quá trình tổ chức và quản lý nền kinh tế ở
Việt Nam, các chức năng đó đã được nhận thức và vận dụng như thế nào?
Tiền tệ thực hiện 3 chức năng cơ bản sau (Nội dung của câu này học trong slides bài giảng):

5. • Phương tiện trao đổi
Trong các giao dịch trên thị trường, tiền dưới dạng tiền mặt, tiền gửi đều đóng vai trò là phương tiện
trao đổi- thực chất là thực hiện giá trị của hàng hóa. Nó được sử dụng để mua bán, thanh toán tiền
hàng hóa, dịch vụ.
• Đơn vị tính toán
Các hàng hóa khi trao đổi với nhau cần có 1 sự so sánh để hình thành tỷ lệ trao đổi. Chức năng này
của tiền tệ biểu hiện giá trị hàng hóa thành tiền, nhờ đó các hoàng hóa có thể so sánh với nhau về
mặt lượng. Chức năng này cũng góp phần vào việc tăng cường tính hiệu quả của sản xuất XH.
• Phương tiện tích lũy
Chức năng này của tiền tệ giúp để tích lũy sức mua trong thời gian thu nhập đến khi sử dụng chúng
bởi thu nhập của con ng thường k đc sử dụng ngay lập tức mà đc giữ lại vì nhiều lý do cho đến khi
có nhu cầu chi tiêu. Khả năng sử dụng tiền tệ như là phương tiện tích lũy giá trị phụ thuộc vào sự ổn
định của đồng tiền được đo lường bằng sức mua của nó.
Câu 4.
Nếu căn cứ vào cường độ, lạm phát bao gồm những loại gì? Trình bày khái niệm và tác động
của từng loại lạm phát trên.
1. Các loại lạm phát căn cứ vào tốc độ và tác động của lạm phát
- Lạm phát vừa phải (lạm phát thấp)
+ Là loại lạm phát xảy ra khi giá cả hàng hóa tăng chậm, thường ở mức một con số một năm
(0%<lạm phát thấp<10%)
+ Đặc điểm:
 Giá cả hàng hoá tăng chậm, ít ảnh hưởng đến tâm lý người tiêu dùng.
 Ít ảnh hưởng đến các hoạt động sản xuất kinh doanh.
 Đời sống của người dân hầu như cũng ít bị ảnh hưởng.
 Chính vì thế trong những điều kiện nhất định, người ta có thể lợi dụng loại lạm phát này để gia
tăng đầu tư, mở rộng sản xuất, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, giải quyết thêm công ăn việc làm cho
người lao động.
- Lạm phát phi mã
+ Là loại lạm phát xảy ra khi giá cả hàng hoá tăng nhanh ở mức 2-3 con số một năm.
+ Đặc điểm:
 Giá cả hàng hoá tăng nhanh lien tục  lãi suất thực giảm xuống dưới 0  ảnh hưởng tiêu cực
đến tâm lý người dân, dân chúng không muốn giữ tiền mà muốn chuyển sang tích trữ bằng các tài
sản hiện vật khác như vàng, ngoại tệ… và bắt đầu hoạt động đầu cơ tích trữ hàng hoá.
 Ảnh hưởng tiêu cực đến sản xuất kinh doanh nền kinh tế có thể rơi vào khủng hoảng.
 Thất nghiệp gia tăng  ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống người dân.
- Lạm phát siêu tốc (siêu lạm phát)
+ Là loại lạm phát mà giá cả hàng hoá tăng rất nhanh ở mức 4 con số một năm.
+ Đặc điểm:
 Giá cả hàng hoá tăng rất nhanh, biến động bất thường người dân hoang mang hiện tượng
chạy trốn khỏi tiền tệ.
 Nền kinh tế rơi vào khủng hoảng, suy thoái trầm trọng.
 Thất nghiệp tràn lan, đời sống người dân vô cùng khó khăn.
- Cụ thể hơn, tác động của lạm phát phi mã và siêu lạm phát đối với nền kinh tế thể hiện
ở những mặt sau:

6. - Tác động đối với hoạt động SXKD:
+ Giá cả tăng làm cho việc SXKD ngày càng giảm sút và không chính xác, phát triển không
đồng đều, mất cân đối giữa các ngành
+ Ngành có chu kỳ SXKD dài ngày càng bị thua lỗ nặng nề, trong khi ngành có chu kỳ
SXKD ngắn thì có thể trụ được nhưng vẫn gặp không ít khó khăn.
- Tác động đối với lĩnh vực lưu thông, buôn bán:
+ Giá cả tăng dẫn đến đầu cơ tích trữ, gây hỗn loạn quan hệ cung cầu, tạo sự mất cân đối giả
tạo làm cho lưu thông cũng bị rối loạn.
+ Tuy nhiên, với mức LP cao cũng là một điều kiện để khuyến khích xuất khẩu.
- Tác động đối với lĩnh vựa tiền tệ - tín dụng:
+ Sức mua của đồng tiền giảm, tốc độ lưu thông của thị trường tăng lên càng làm cho sức
mua đồng tiền giảm nhanh chóng.
+ Hệ thống NH rơi vào tình trạng khủng hoảng do lượng tiền gửi vào giảm mạnh làm cho
nhiều NH bị phá sản do mất khả năng thanh toán, dẫn tới hệ thống tiền tệ bị rối loạn và không
kiểm soát nổi.
- Tác động đối với lĩnh vực tài chính nhà nước:
+ Tuy lúc đầu LP mang lại thu nhập cho NS qua cơ chế phân phối lại thu nhập và kể cả qua
cơ chế phát hành.
+ Nhưng ảnh hưởng nặng nề và lâu dài của LP lại làm giảm nguồn thu NS, chủ yếu là thuế bị
giảm sút, nhiều DN bị phá sản, giải thể,….
+ Trật tự an toàn XH bị phá hoại nặng nề.
- Tác động đối với đời sống dân cư
+ Ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống của dân cư, đặc biệt là người làm công ăn lương
+ Nạn đầu cơ tích trữ
+ Tăng giá theo tâm lý
- Tác động tới sự phân phối lại thu nhập và của cải:
+ Người bị thiệt hại từ lạm phát: những người làm công ăn lương có thu nhập ổn định; những
người nắm giữ tài sản dưới hình thái tiền tệ, các chủ nợ cho vay dưới hình thái tiền tệ.
+ Người được lợi từ lạm phát: giai cấp tư sản, nhà nước vô sản: họ nắm giữ những tài sản
khổng lồ, họ phát hành tiền đưa ra lưu thông bừa bãi thay vì phải vay nhân dân. Những người nắm
giữ tài sản sưới hình thái hiện vật như hàng hoá, đất đai, nhà cửa, vàng bạc…; các con nợ vay vốn
dưới hình thái tiền tệ…
- Tác động đến giá cả, sản lượng, việc làm:
+ Lạm phát kéo dài làm cho giá cả mọi thứ tăng lên với tỉ lệ không bằng nhau, và tăng nhanh
nhất là giá cả các mặt hàng thiết yếu cho tiêu dùng và sản xuất.
+ Khi hàng hoá khan hiếm, nạn đầu cơ có dịp phát triền mạnh làm cho giá cả càng hỗn loạn,
các chính phủ rất khó kiểm soát các hoạt động kinh tế ngầm.
+ Lạm phát kéo dài làm cho hàng loạt các doanh nghiệp vừa và nhỏ bị phá sản hoặc sản xuất
cầm chừng, số người thất nghiệp tăng lên làm nền kinh tế càng thêm khó khăn.
Câu 4. Nguyên nhân và hậu quả của lạm phát (Nội dung của câu này học trong slides bài giảng).
Đáp án:
1- Những vấn đề chung về lạm phát:
Các quan điểm khác nhau về lạm phát Phân loại lạm phát.
2- Nguyên nhân của lạm phát nói chung: Lạm phát xảy ra ở các nước khác nhau có thể có những
nguyên nhân khác nhau, song nhìn chung có bốn nhóm sau:
+ Cung cấp một lượng tiền quá mức

7. + Cầu kéo
+ Chi phí đẩy
+ Cơ cấu kinh tế bất hợp lý
3- Nguyên nhân lạm phát ở Việt Nam: Ở Việt Nam, lạm phát xảy ra trong các giai đoạn khác nhau
cũng có những nguyên nhân khác nhau. Các nguyên nhân này về cơ bản cũng được giải thích từ
các nguyên nhân cơ bản trên, song cũng cần phải nói thêm những nguyên nhân trực tiếp của mỗi
thời kỳ:
Giai đoạn 1985-1990 và 1991-1992:
 Cải cách bất hợp lý và không triệt để, bởi vì yếu kém trong quản lý kinh tế.
 Bội chi ngân sách kéo dài và ngày càng trầm trọng.
 Lạm phát qua tín dụng.
 Phát hành bù đắp chi tiêu
 Đầu tư và sử dụng vốn kém hiệu quả. Giai đoạn 2004:
 Kết quả của chính sách kích cầu cuối những năm 1998-2001
 Phát hành đáp ứng nhu cầu chi tiêu, đặc biệt SEAGMAES-22
 Sức ép đầu tư và phát triển theo nhu cầu hội nhập
 Khả năng kiểm soát vĩ mô
 Ảnh hưởng khách quan: bệnh dịch, khủng hoảng, thị trường quốc tế.
4- Các giải pháp chống lạm phát (ổn định tiền tệ).
Đông kết giá cả.
Vận hành Chính sách Tài khoá: Thắt chặt Ngân sách Nhà nước.
Vận hành chính sách tiền tệ quốc gia: Thắt chặt tiền tệ.
Hạn chế tín dụng: Theo quy mô doanh nghiệp và hạn mức tín dụng.
Tuân thủ các nguyên tắc phát hành, quản lý lưu thông tiền tệ của ngân hàng
Trung ương và thực hiện quản lý vĩ mô đối với các ngân hàng thương mại.
Thực hiện các chương trình điều chỉnh cơ cấu.
5- Ở Việt nam: Ngoài các giải pháp trên, Nhà nước còn thực hiện các giải pháp căn cứ vào những đặc
điểm đặc thù:
Tiếp tục cải cách hành chính và sắp xếp lại DNNN, giảm áp lực tăng lương.
Chấn chỉnh hoạt động của một số lĩnh vực độc quyền: nhập khẩu sắt thép, xăng dầu…
Chống tham nhũng và thực hiện Luật Ngân sách.
Câu 5. Nêu khái niệm và phân tích những ưu điểm (lợi thế) và những nhược điểm (bất lợi) của
hóa tệ, tín tệ và bút tệ?
a. Tieàn thöïc (hoùa teä):
Hóa tệ laø hình thaùi tieàn teä, coù ñaày ñuû giaù trò noäi taïi, löu thoâng ñöôïc laø nhôø
giaù trò cuûa chính baûn thaân. VD: tieàn baèng toân, saét, ñoàng, tuy nhieân chæ coù
tieàn vaøng, tieàn baïc ñuùc ñuû giaù môùi ñöôïc xem ñuùng laø tieàn thöïc vaø coù giaù
trò löu haønh maø khoâng caàn coù söï quy öôùc cuûa nhaø nöôùc.
Hoùa teä: laø haøng hoaù cuï theå, phoå bieán, giaûn dò, coù gía trò söû duïng vaø
coù giaù trò ñoái vôùi ngöôøi nhaän noù nhaèm thoûa maõn moät nhu caàu naøo ñoù
cuûa con ngöôøi.

8. •Lôïi theá:
+ ñöôïc moïi ngöôøi chaáp nhaän do quyù hieám, khoâng gæ seùt.
+ coù giaù trò cao, thuaàn nhaát veà chaát.
+ deã chia nhoû, deã ñuùc thaønh khoái, beàn vöõng.
+ deã nhaän bieát, löu tröõ, chuyeân chôû.
•Baát lôïi:
+ñeå ñöôïc chaáp nhaän trao ñoåi phaûi caân laïi ñeå xaùc ñònh giaù trò trong caùc
cuoäc giao dòch neân maát nhieàu thôøi gian, coâng söùc.
+vieäc quaûn lí löu thoâng tieàn ñuùc khoâng hieäu quaû neân deã daãn ñeán hieän
töôïng tieàn khoâng ñuû giaù, bieán chaát.
+khoù vaän chuyeån ñi xa, ruûi ro cöôùp lôùn hoaëc hao huït trong quaù trình vaän
chuyeån.
b. Daáu hieäu giaù trò (tín teä)
Tín tệ laø hình thaùi tieàn teä, löu thoâng ñöôïc khoâng phaûi nhôø giaù trò cuûa baûn
thaân, maø laø nhôø söï tín nhieäm, söï quy öôùc cuûa xaõ hoäi ñoái vôùi baûn thaân. VD:
tôø 1.000 vaø 10.000 tuy coù cuøng chi phí saûn xuaát nhöng ñem laïi giaù trò khaùc nhau
khi söû duïng.
Tín teä: ñöôïc xem laø daáu hieäu cuûa vaøng, ñöôïc löu thoâng treân cô sôû söï tín
nhieäm cuûa coâng chuùng ñoái vôùi cô quan phaùt haønh ra chuùng (ngaân haøng).
Ngaân haøng coù theå phaùt haønh tín teä treân cô sôû tin töôûng ngöôøi vay coù khaû
naêng hoaøn traû nôï, coøn ngöôøi naém giöõ tieàn giaáy thì tin raèng neáu noäp vaøo
ngaân haøng thì seõ ñöôïc hoaøn traû baèng vaøng.
Coù hai loaïi: tieàn giaáy khaû hoaùn (ñöôïc phaùt haønh treân cô sôû coù vaøng döï
tröõ ñaûm baûo ôû ngaân haøng vaø coù theå ñoåi ra vaøng) vaø tieàn giaáy baát khaû
hoaùn (khoâng theå ñoåi ra vaøng).
•Lôïi theá:
+goïn nheï, deã mang theo laøm phöông tieän trao ñoåi haøng hoaù, thanh toaùn nôï.
+ deã thöïc hieän chöùc naêng phöông tieän döï tröõ cuûa caûi döôùi hình thaùi giaù trò.
+baèng caùch thay ñoåi caùc con soá treân maët ñoàng tieàn, moät löôïng gía trò nhoû
hay lôùn ñöôïc bieåu hieän, chi phí thöïc hieän khoâng quaù toán keùm.
+vôùi cheá ñoä ñoäc quyeàn phaùt haønh giaáy baïc vaø quy ñònh nghieâm ngaët cuûa
chính phuû, tieàn giaáy giöõ ñöôïc giaù trò cuûa noù.

9. •Baát lôïi:
+deã hö, raùch, chuoät boï gaëm nhaám.
+thöôøng chæ coù giaù trò taïi quoác gia phaùt haønh.
+thöôøng xuyeân bieán ñoäng do nhieàu yeáu toá: cung-caàu tieàn teä.
c. Buùt teä laø gì? Trình baøy nhöõng lôïi theá trong vieäc löu thoâng tieàn
döôùi hình thaùi buùt teä.
Buùt teä (tieàn ghi soå): Laø tieàn teä phi vaät chaát, toàn taïi döôùi hình thöùc
nhöõng con soá, ghi treân taøi khoaûn taïi ngaân haøng.
Öu ñieåm:
- Giaûm ñaùng keå chi phí löu thoâng tieàn maët nhö in tieàn, baûo quaûn, vaän
chuyeån, ñeám, ñoùng goùi…
- Taïo ñieàu kieän thuaän lôïi vaø nhanh choùng cho caùc chuû theå tham gia thanh
toaùn qua ngaân haøng.
- Baûo ñaûm an toaøn trong söû duïng ñoàng tieàn, haïn cheá hieän töông tieâu cöïc
(maát caép, hö hao…)
- Coù taùc duïng gioáng tieàn giaáy: coù theå caân ñoái cung caàu chuû ñoäng hôn,
laø coâng cuï phaùt trieån toång soá löôïng tieàn teä, thích öùng vôùi caùc nhu caàu giao
dòch.
- Taïo ñieàu kieän cho ngaân haøng thöông maïi trong quaûn lí vaø ñieàu tieát löôïng
tieàn cung öùng.
Câu 6. Khái niệm, bản chất, cơ sở khách quan hình thành quan hệ tín dụng, chức năng và vai
trò của tín dụng?
1. Khái niệm tín dụng
Tín dụng là một quan hệ vay mượn giữa hai chủ thể, trong đó chủ thể cho vay chuyển giao một
lượng giá trị vốn tín dụng cho chủ thể vay vốn sử dụng trong một khoản thời gian nhất định trên cơ
sở đảm bảo phải có sự hoàn trả giá trị bằng vốn gốc cộng với giá trị tăng thêm.
2. Bản chất của tín dụng
- Quá trình vận động của tín dụng được chia làm 3 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: giai đoạn cho vay, tương ứng với thời kỳ khi mà chủ thể cho vay chuyển giao
giá trị vốn vay (tiền hoặc hàng hoá) cho chủ thể vay vốn sử dụng do họ tin tưởng rằng chủ thể vay
vốn sẽ trả nợ cho họ.
+ Giai đoạn 2: giai đoạn sử dụng vốn tín dụng, tương ứng với thời kỳ doanh nghiệp vay vốn
sau khi nhận được giái trị vốn tín dụng chuyển giao thì được quyền sử dụng vào mục đích đã thoả
thuận (quyền sở hưũ vẫn thuộc về chủ thể cho vay), việc sử dụng phải có hiệu quả sinh lời.
+ Giai đoạn 3: giai đoạn hoàn trả, tương ứng với thời kỳ chủ thể vay vốn sau khi sử dụng có
hiệu quả vốn tín dụng và đáo hạn thì thanh toán cho chủ thể cho vay cả giá trị vốn gốc và một phần
giá trị tăng thêm (còn gọi là lợi tức tín dụng)

10. - Bản chất của tín dụng:
+ Quan hệ tín dụng dựa trên cơ sở sự tin tưởng, tín nhiệm giữa người đi vay và người cho
vay: có thể nói đây là điều kiện tiên quyết để thiết một quan hệ tín dụng. Cơ sở của sự tin tưởng này
có thể do uy tín của người đi vay, do giá trị tài sản thế chấp và do sự bảo lãnh của người thứ ba.
+ Tín dụng mang tính hoàn trả: dấu ấn phân biệt phạm trù tín dụng với các phạm trù khác.
Lượng vốn được chuyển nhượng phải được hoàn trả đúng hạn cả về thời gian và về giá trị bao gồm
hai bộ phận: gốc và lãi.
+ Tín dụng là sự vận động của tư bản cho vay: bởi vì tín dụng đã thực hiện việc di chuyển các
khoản vốn tạm thời nhàn rỗi đến những nơi phát sinh nhu cầu, sự chuyển nhượng này mang tính tạm
thời và khi hoàn lại luôn phải kèm theo một lượng giá trịdôi thêm gọi là lơị tức.
3. Cơ sở khách quan hình thành và phát triển quan hệ tín dụng
a. Xuất phát từ đặc điểm chu chuyển vốn tiền tệ trong nền kinh tế:
- Xuất phát từ đặc điểm tuần hoàn vốn trong quá trình sản xuất kinh doanh cuả các doanh
nghiệp. Có những thời kỳ doanh nghiệp tạm thời thiếu vốn tiền tệ (thường xuất hiện vào thời kỳ đầu
của chu kỳ sản xuất kinh doanh, khi mà doanh nghiệp cần nhiều vốn để mua dự trữ nguyên nhiên vật
liệu, các yếu tồ đầu vào phục vụ quá trình sản xuất kinh doanh). Bên cạnh đó có những thời kỳ
doanh nghiệp tạm thời thừa vốn (khi mà doanh nghiệp đã sản xuất ra sản phẩm, hàng hoá và tiêu thụ
được trên thị trường, có thu nhập bằng tiền tệ nhưng chưa sử dụng hết ngay để mua nguyên nhiên
vật liệu, trả lương công nhân…). Như vậy, dưới góc độ xã hội, tại một thời điểm luôn xuất hiện tình
trạng tạm thời thừa vốn và tạm thời thiếu vốn tiền tệ của các doanh nghiệp.
- Xuất phát từ sự mất cân đối giữa thu nhập và nhu cầu chi tiêu của các hộ gia đình, cá nhân
trong xã hội. Có những hộ gia đình có thu nhập nhưng chưa có nhu cầu chi tiêu hết ngay, ngược lại
có những gia đình chưa có thu nhập nhưng vẫn có nhu cầu chi tiêu diễn ra hàng ngày.
- Xuất phát từ sự mất cân đối giữa thu và chi của NSNN TW và địa phương.
 Đây chính là những điều kiện cần để tín dụng xuất hiện.
b. Xuất phát từ nhu cầu đầu tư và sinh lợi của các chủ thể trong nền kinh tế:
- Có những chủ thể vốn chỉ có giới hạn nhưng họ vẫn mong muốn mở rộng và phát triển sản
xuất ở mức cao hơn để thu được nhiều lợi nhuận hơn nữa. Do vậy mới xuất hiện nhu cầu vay vốn.
- Ngược lại có những chủ thể tạm thời thừa vốn, chưa có nhu cầu sử dụng đến, chưa sinh lợi
nhưng họ không cam chịu và vẫn muốn những đồng vốn nhàn rỗi đó tiếp tục sinh lợi cho họ. Do vậy
xuất hiện nhu cầu cần cho vay.
 Đây chính là điều kiện đủ rất cơ bản để thúc đẩy tín dụng ra đời và phát triển.
4. Chức năng của tín dụng
◙ Chức năng phân phối lại nguồn lực (tiền, HH)
Phân phối TD được thực hiện bằng hai cách:
 Phân phối trực tiếp: là việc phân phối vốn từ chủ thể có vốn sang chủ thể trực tiếp sử dụng
vốn để kinh doanh, tiêu dùng.
 Phân phối gián tiếp: Là việc phân phối được thực hiện thông qua các TCTCTG. Đây là loại
phân phối vốn TD chiếm vị trí quan trọng nhất.
◙ TD tạo cơ sở để lưu thông tiền dấu hiệu (tiền không đủ giá trị)
 Lưu thông hoá tệ → các giấy nợ → tiền giấy.
 Lúc đầu là tiền giấy khả hoán → tiền giấy bất khả hoán.

11.  Ngày nay, NH cung cấp tiền cho lưu thông chủ yếu được thực hiện thông qua TD (cho vay).
 Đây là cơ sở đảm bảo cho lưu thông tiền tệ ổn định, đồng thời đảm bảo đủ phương tiện phục
vụ cho lưu thông.
◙ TD phản ánh hoạt động của nền kinh tế
 Hoạt động tín dụng sẽ phản ánh quá trình hoạt động của nền kinh tế.
 Nền kinh tế có lạm phát cao thường bắt buộc NHTW phải tăng LSTD
 LSTD thấp khi NHTW muốn kích thích nền kinh tế phát triển
 LSTD ổn định phản ánh sự ổn định của nền kinh tế
5. Vai trò của tín dụng:
 Thứ nhất: Đáp ứng nhu cầu vốn cho SX và tiêu dùng.
 Thứ hai: Thúc đẩy quá trình tập trung vốn và tập trung SX.
 Thứ ba: TD là công cụ tài trợ cho các ngành KT kém phát triển và ngành KT mũi nhọn.
 Thứ tư: Góp phần tác động đến việc tăng cường chế độ hạch toán KT của các DN.
 Thứ năm: Tạo điều kiện để phát triển các QHKT với nước ngoài.
Câu 7.
Trình bày khái niệm và đặc điểm của tín dụng ngân hàng. Tại sao tín dụng ngân hàng là loại
hình tín dụng chủ yếu và phổ biến nhất trong nền kinh tế thị trường.
1. Khái niệm tín dụng ngân hàng
Tín dụng ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng vốn giữa ngân hàng và các chủ thể khác trong nền
kinh tế. Trong đó ngân hàng vưà đóng vai trò người đi vay (nhận tiền gửi của các chủ thể khác trong
nền kinh tế hoặc phát hành các chứng chỉ tiền gửi: kỳ phiếu, trái phiếu ngân hàng để huy động vốn),
vừa đóng vai trò người cho vay (cấp tín dụng cho các chủ thể khác trong nền kinh tế bằng việc thiếp
lập các hợp đồng tín dụng, khế ước nhận nợ…).
2. Đặc điểm của tín dụng ngân hàng
- Chủ thế tham gia: một bên là ngân hàng, một bên là các chủ thể khác trong nền kinh tế như
các doanh nghiệp, hộ gia đình, cá nhân…
- Đối tượng: chủ yếu là tiền tệ, có khi là tài sản.
- Thời hạn: rất linh hoạt bao gồm ngắn hạn, trung hạn và dài hạn.
- Công cụ: cũng rất linh hoạt, có thể là kỳ phiếu, trái phiếu ngân hàng, các hợp đồng tín dụng…
- Tính chất: là hình thức tín dụng mang tính chất gián tiếp, trong đó ngân hàng là trung gian tín
dụng giữa những người tiết kiệm và những người cần vốn để sản xuất kinh danh hoặc tiêu dùng.
- Mục đích: nhằm phục vụ sản xuất kinh doanh hoặc tiêu dùng qua đó thu được lợi nhuận.
3. Tín dụng ngân hàng là loại hình tín dụng chủ yếu và phổ biến nhất trong nền kinh tế thị
trường
- Khác với các hình thức tín dụng trực tiếp, nguồn vốn TDNH là nguồn vốn huy động xủa xã
hội với khối lượng và thời hạn khác nhau. Do đó, TDNH có thể đáp ứng dược những nhu cầu lớn về
vốn, đa dạng về thời hạn cho vay.
- TDNH được cấp dưới hình thức tiền tệ lẫn hiện vật, làm cho khả năng thoả mãn nhu cầ khách
hàng cuả TDNH được nâng cao hơn so với TDTM (loại hình tín dụng cấp trực tiếp bằng hiện vật và
hàng hoá).

12. - Về mặt chủ thể, chủ thể của các TDNH là các cá nhân. Các chủ thể kinh tế trong xã hội cùng
với một hệ thống các NHTM, rộng hơn rất nhiều so với chủ thể của TDTM, vốn chỉ là các doanh
nghiệp.
- TDNH còn có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cung cấp vốn cho nhu cầu kinh doanh
của các doanh nghiệp vừa và nhỏ - các doanh nghiệp không đủ điều kiện tham gia vào các thị trường
vốn trực tiếp.
- TDNH là một công cụ quan trọng để phát triển các ngành kinh tế chiến lược theo yêu cầu của
chính phủ.
- Trong nền KTTT, tiền tệ đóng vai trò vô cùng quan trọng, việc thắt chặt hay nới lỏng cung
tiền tệ, kiềm chế lạm phát thông qua hoạt động của hệ thống ngân hàng sẽ tác động trực tiếp đến tình
hình nền kinh tế.
Câu 8.
Thế nào là tín dụng ngân hàng? Trình bày phân loại cho vay trong hoạt động tín dụng ngân
hàng.
1. Khái niệm tín dụng ngân hàng
Tín dụng ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng vốn giữa ngân hàng và các chủ thể khác trong nền
kinh tế. Trong đó ngân hàng vưà đóng vai trò người đi vay (nhận tiền gửi của các chủ thể khác trong
nền kinh tế hoặc phát hành các chứng chỉ tiền gửi: kỳ phiếu, trái phiếu ngân hàng để huy động vốn),
vừa đóng vai trò người cho vay (cấp tín dụng cho các chủ thể khác trong nền kinh tế bằng việc thiếp
lập các hợp đồng tín dụng, khế ước nhận nợ…).
2. Phân loại cho vay của ngân hàng
a. Căn cứ vào mục đích tín dụng
- Cho vay bất động sản: là loại cho vay lien quan đến việ mua sắm và hình thành bất động sản.
- Cho vay công nghiệp và thương mại: là loại cho vay để bổ sung vốn cho các doanh nghiệp
trong lĩnh vực công nghiệp, thương mại, dịch vụ.
- Cho vay nông nghiệp: là loại cho vay để trang trải các khoản chi phí sản xuất như phân bón,
thuốc trừ sâu, giống cây trồng, thức ăn gia súc, lao động, nhiên liệu…
- Cho vay tiêu dùng: là loại cho vay để đáp ứng các nhu cầu tiêu dùng của cá nhân như mua
sắm các vật dụng đắt tiền, trang trải các chi phí của đời sống thông qua phát hành thẻ tín dụng.
- Các loại cho vay khác: như cho vay giáo dục…
b. Căn cứ vào thời hạn tín dụng
- Cho vay ngắn hạn: là loại cho vay có thời hạn tối đa đến 12 tháng, dùng để bù đắp nhu cầu
vốn lưu động tạm thời thiếu của các doanh nghiêp và nhu cầu chi tiêu ngắn hạn của các cá nhân.
- Cho vay trung hạn: là loại cho vay thời hạn trên 1 năm đến 5 năm.
- Cho vay dài hạn: là loại cho vay có thời hạn trên 5 năm.
c. Căn cứ vào bảo đảm của tín dụng
- Cho vay không bảo đảm: là loại cho vay dựa trên cơ sở uy tín của khách hàng vay.

13. - Cho vay có đảm bảo: là loại cho vay dựa trên cơ sở phải có tài sản đảm bảo hoặc có sự bảo
lãnh của bên thứ ba. Bao gồm bảo đảm đối nhân và bảo đảm đối vật.
d. Căn cứ vào phương pháp hoàn trả
- Cho vay trả góp: là loại cho vay mà khách hàng phải hoàn trả vốn gốc và lãi theo định kỳ.
- Cho vay phi trả góp: là loại cho vay được hoàn trả toàn bộ vốn một lần khi đáo hạn.
- Cho vay hoàn trả theo yêu cầu: là loại cho vay mà người vay có thể hoàn trả nhiều lần theo
khả năng trong thời hạn hơp đồng.
e. Căn cứ vào tính chất hoàn trả
- Cho vay hoàn trả trực tiếp: là loại cho vay mà việc hoàn trả nợ được thực hiện trực tiếp bởi
người đi vay.
- Cho vay hoàn trả gián tiếp: là loại cho vay mà việc hoàn trả nợ không được thực hiện trực
tiếp bởi người đi vay mà được thực hiện gián tiếp thông qua người thụ lệnh của người đi vay.
3. Ưu, nhược điểm
+ Ưu điểm
 Về chủ thể: rất linh hoạt (doanh nghiêp, hộ gia đình, cá nhân…)
 Do là nguồn vốn huy động của xã hội với khối lượng và thời hạn khác nhau, do đó nó có thể
thoả mãn các nhu cầu vốn đa dạng về khối lượng cũng như thời hạn và mục đích sử dụng.
+ Nhược điểm: thủ tục rườm rà, mất nhiều thời gian…
2. Vai trò của tín dụng ngân hàng
- Có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc cung cấp vốn cho nhu cầu kinh doanh của các doanh
nghiêp vừa và nhỏ vì những doanh nghiệp này chưa có đủ điều kiện để tham gia vào thị trường vốn
trực tiếp.
- Góp phần đẩy nhanh nhịp độ tích tụ, tập trung vốn và tăng cường khả năng cạnh tranh giữa
các doanh nghiệp.
- Còn được sử dụng như là một công cụ quan trọng để phát triển các ngành kinh tế chiến lược
theo yêu cầu của chính phủ.
CAÂU 9.
Phaân tích taùc ñoäng cuûa laõi suaát. Trong thöïc teá, NHTW caùc nöôùc
ñaõ lôïi duïng khaû naêng taùc ñoäng cuûa laõi suaát ñeå thöïc hieän muïc
tieâu chính saùch tieàn teä nhö theá naøo?Laõi suaát chòu söï taùc ñoäng bôûi nhieàu yeáu toá. Ñoàng thôøi, ngöôïc laïi, laõi suaát
cuõng coù taùc ñoäng ñoái vôùi nhieàu hoaït ñoäng cuûa neàn kinh teá.
1. Laõi suaát vaø ñaàu tö
Khi laõi suaát taêng cao, nhu caàu ñaàu tö giaûm, chi tieâu ñaàu tö coù keá hoaïch
giaûm.

14. NHTW ñaõ lôïi duïng moái quan heä ñoù ñeå thöïc hieän muïc tieâu chính saùch tieàn
teä. Khi muoán kích thích ñaàu tö, NHTW seõ thoâng qua caùc coâng cuï cuûa mình ñeå
taùc ñoäng ñeán cung caàu tieàn teä ñeå laøm giaûm suaát vaø ngöôïc laïi.
2. Laõi suaát vaø chi tieâu tieâu duøng
Thöïc teá ñaõ chöùng minh, laõi suaát coù taùc ñoäng moät caùch maïnh meõ ñeán
khuynh höùông tieâu duøng do ñoù taùc ñoäng maïnh meõ ñeán chi tieâu tieâu duøng.
Khi laõi suaát taêng (moïi thöù khaùc giöõ nguyeân khoâng ñoåi), chi phí cô hoäi cuûa
vieäc naém giöõ tieàn taêng, do ñoù laøm naûy sinh khuynh höôùng tieát kieäm chi tieâu
ñeå chuyeån tieàn vaøo lónh vöïc cho vay, laøm khuynh höôùng caän bieân tieâu duøng
giaûm, daãn tôùi chi tieâu tieâu duøng giaûm.
Ngöôïc laïi, khi laõi suaát giaûm, seõ taùc ñoäng laøm cho khuynh höôùng caän bieân
tieâu duøng taêng, daãn tôùi chi tieâu tieâu duøng taêng. Ñaëc bieät, vôùi nhöõng khoaûn
chi tieâu tieâu duøng laâu beàn (nhö oâ toâ, nhaø cöûa…) thöôøng ñöôïc taøi trôï baèng
tieàn ñi vay.
Nhaän thöùc ñöôïc moái quan heä naøy, NHTW ñaõ chuû ñoäng taùc ñoäng ñeå thöïc
hieän muïc tieâu chính saùch tieàn teä. Khi NHTW muoán kích caàu baèng caùch kích
thích tieâu duøng vaø ñaàu tö thì NHTW seõ thoâng qua caùc coâng cuï cuûa mình taùc
ñoäng laøm giaûm laõi suaát (vaø ngöôïc laïi).
3. Laõi suaát vaø xuaát khaåu roøng
Khi laõi suaát trong nöôùc taêng, seõ laøm giaûm tæ giaù hoái ñoaùi, do ñoù laøm giaûm
xuaát khaåu roøng.
Nhaän thöùc ñöôïc moái quan heä naøy, NHTW ñaõ chuû ñoäng taùc ñoäng leân laõi
suaát ñeå thöïc hieän muïc tieâu chính saùch tieàn teä. Khi NHTW muoán kích caàu,
taêng toång saûn phaåm baèng caùch taêng xuaát khaåu roøng thì NHTW seõ thoâng qua
caùc coâng cuï cuûa mình laøm giaûm laõi suaát vaø ngöôïc laïi.
4. Laõi suaát vaø laïm phaùt
Söï taêng giaûm laõi suaát ngaân haøng taùc ñoäng ñeán cung caàu quyõ cho vay töø
ñoù taùc ñoäng ñeán cung tieàn teä.
NHTW coù theå söû duïng coâng cuï laõi suaát chieát khaáu ñeå thöïc hieän muïc tieâu
thaét chaët tieàn teä khi neàn kinh teá bò laïm phaùt nhaèm oån ñònh tieàn teä, oån ñònh
giaù caû haøng hoaù, baèng caùch taêng laõi suaát chieát khaáu.

15. Hoaëc thöïc hieän chính saùch môû roäng tieán teä kích caàu, choáng giaûm phaùt tieàn
teä, choáng suy thoaùi kinh teá baèng caùch giaûm laõi suaát chieát khaáu.
CAÂU 10
Khaùi nieäm vaø giaûi thích moái töông quan giöõa laõi suaát tieàn gôûi
vaø laõi suaát cho vay cuûa ngaân haøng. Lieân heä tình tính thöïc tieãn
hieän nay ôû Vieät Nam.1. Khaùi nieäm
Laõi suaát tieàn gôûi:
Laø laõi suaát ngaân haøng phaûi traû cho ngöôøi khaùch haøng kí thaùc tieàn teä taïi
ngaân haøng. Coù nhieàu möùc khaùc nhau tuyø thuoäc vaøo thôøi haïn gôûi vaø quy
moâ gôûi.
Laõi suaát tieàn gôûi daøi haïn lôùn hôn tieàn gôûi laõi suaát ngaén haïn, vì thôøi haøn
caøng daøi thì tính oån ñònh caøng cao.(ls tieàn gôûi coù kì haïn >khoâng kì haïn)
Laõi suaát cho vay:
Laø laõi suaát maø ngöôøi ñi vay phaûi traû cho ngaân haøng khi vay voán cuûa ngaâ
haøng
2. Moái töông quan
Veà maët nguyeân taéc, laõi suaát cho vay bình quaân > laõi suaát tieàn gôûi bình
quaân, ví duï laõi suaát cho vay cuøng kì > laõi suaát tieàn tôûi cuøng kì vaø coù söï
phaân bieät giöõa caùc khoaûn vay vôùi thôøi haïn vay khaùc nhau cuõng nhö möùc ruûi
ro khaùc nhau LSTG < LSCV < suaát lôïi nhuaän bình quaân
LSTG quaù nhoû thì ít ngöôøi gôûi, ngaân haøng khoâng huy ñoäng ñöôïc voán, khoâng
coù voán cho vay
LSCV quaù cao seõ laøm cho doanh nghieäp khoâng coù kinh nghieäm traû laõi vaø
voán cho ngaân haøng,khoâng theå laøm khoâng chongaân haøng vaø ngöôøi gôûi tieàn
höôûng lôïi. Neáu doanhnghieäp phaù saûn thì ngaân haøng maát voán
3. Lieân heä thöïc teá Vieät Nam hieän nay
Tröôùc naêm 1992: chính saùch laõi suaát aâm ñöôïc duy trì trong suoát thôøi kì bao
caáp vaø trong ñieàu kieän möùc laïm phaùt cao, möùc laõi suaát cho vay > laõi suaát
tieàn göûi, laõi suaát danh nghóa < tæ leä laïm phaùt. Laõi suaát khoâng coøn laø ñoøn
baåy kích thích nhu caàu gôûi tieàn cua quaàn chuùng, phaùt huy tính hieäu quaû trong
quaù trình söû duïng voán vaø ñaûm baûo lôïi nhuaän cho ngaân haøng. Neàn kinh teá
khoâng oån ñònh vaø taêng tröôûng khoâng ñaït ñöôïc muïc tieâu cuûa CSTT

16. Töø cuoái naêm 1992: NHTW can thieäp vaøo laõi suaát, laõi suaát thöïc döông baét
ñaàu duy töø cuoái naêm 1992 vaø bieán ñoäng phuø hôïp vôùi tæ leä laïm phaùt. Töø
1/1/1996 ngaân haøng nhaø nöôùc tieáp tuïc aán ñònh möùc laõi suaát taùi caáp voán,
khoáng cheá traàn laõi suaát cho vay cao nhaát vaø baét ñaàu aùp duïng cheânh leäch
giöõa laõi suaát cho vay vaø laõi suaát tieàn göûi 0.35% (cho ñeán 1/1998). Traàn laõi
suaát thay ñoåi lieân tuïc theo höôùng giaûm cô caáu traàn vaø möùc khoáng cheá, ñaëc
bieät trong caùc naêm 98.99, möùc laõi suaát taùi caáp voán cuõng ñöôïc ñieàu chænh
giaûm xuoáng trong thôøi gian naøy(töø 1,1% naêm 1997 xuoáng 0,7%/thaùng töø
4/9/1999, roài laïi coøn 0,4%/thaùng 7/2000). Vieäc tieán haønh ñieàu chænh chính saùch
laõi suaát nhö treân nhaèm tieán tôùi vieäc duy trì traàn laõi suaát cho vay, taïo ñieàu
kieän ñeå aùp duïng laõi suaát cô baûn vaø töøng böôùc töï do hoaù laõi suaát,maët
khaùc nhaèm muïc ñích kích caàu, thuùc ñaåy ñaàu tö vaø kích caàu, thuùc ñaåy ñaàu tö
vaø tieâu duøng.khi laõi suaát giaûm thì nhu caàu ñaàu tö seõ taêng, hôn nöõa ñaây laø
thôøi kì caùc doanh nghieäp böôùc ñaàu ñoái maët vôùi neàn kinh teá thò tröôøng neân
laõi suaát cho vay giaûm seõ giuùp hoï maïnh daïn vay voán ñeå ñaàu tö môùi hay môû
roäng saûn xuaát, taïo theâm nhieàu vieäc laøm kích thích ngöôøi tieâu duøng vaø caàu
ñaàu tö, laø ñoäng löïc ñeå phaùt trieån xaõ hoäi. Cuõng nhôø laõi suaát döông (cao hôn
chæ soá laïm phaùt) neân cuõng thu huùt ñöôïc ngoàn voán nhaøn roãi trong xaõ hoäi.
Töø7/2000 ñeán nay laø giai ñoaïn söû duïng Ls cô baûn cuøng ls taùi chieát khaáu.
Naêm 2001, ngaân haøng nhaø nöôùc Vieät Nam tieáp tuïc ñoåi môùi cô cheá ñieàu
haønh laõi suaát tín duïng theo höôùng ñieàu chænh laõi suaát cô baûn ñoái vôùi vay
baèng VND moät caùch linh hoaït. Laõi suaát cô baûn naøy ñöôïc xaùc ñònh treân cô sôû
baùm saùt tín hieäu thò tröôøng, ñaùp öùng muïc tieâu cuûa chính saùch tieàn teä, ñaûm
baûo döï kieåm soaùt cuûa NHNN vaø töøng böôùc tieán tôùi muïc tieâu töï do hoaù laõi
suaát. Trong ñieàu kieän ñang hoäi nhaäp cuûa neàn kinh teá VN vôùi khu vöïc vaø theá
giôùi, chuùng ta ñaõ coù moät böôùc thay ñoåi raát quan troïng: 1/6/2001 quy dònh veà
bieân ñoä laõi suaát baèng USD noùi rieâng vaø ngoaïi teä noùi chung ñaõ huyû boû,
nghóa laø laõi suaát naøy ñaõ hoaøn toaøn ñöôïc töï do hoaù.
Nhö vaäây coù theå thaáy raèng ñeå ñieàu haønh chính saùch tieän teä thì NHNN coù
theå duøng nhieàu coâng cuï, trong ñoù coù laõi suaát. Laõi suaát khoâng chæ laø chæ
tieâu trung gian taùc ñoäng tröïc tieáp ñeán caùc muïc tieâu cuûa chính saùch tieàn

17. teä,taùc ñoäng giaùn tieáp ñeán caùc muïc tieâu cuûa chính saùch tieàn teä. Baèng
chöùng laø cho ñeán nay thì neàn kinh teá Vieät Nam ñaõ coù taêng tröôûng vaø khaù
oån ñònh so vôùi giai ñoaïn 1992 trôû veà tröôùc.
Câu 11. Khái niệm lãi suất tín dụng? Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến lãi suất trong điều kiện
nền kinh tế thị trường. Ý nghĩa của vấn đề nghiên cứu? Liên hệ thực trạng lãi suất tín dụng ở
Việt Nam hiện nay? Lấy ví dụ minh họa?
a. Khái niệm lãi suất tín dụng:
 LSTD là tỷ lệ phần trăm giữa tổng số lợi tức TD với tổng số tiền cho vay trong một thời hạn
nhất định. LSTD là số biểu hiện tương đối của lợi tức TD.
 LSTD được xác định theo công thức:
LSTD trong kỳ = (Tổng số lợi tức TD trong kỳ thu được) x 100% / (Tổng số tiền cho
vay trong kỳ).
 LSTD là một phạm trù KT tổng hợp liên quan đến nhiều mặt của đời sống KT-XH, đồng thời
nó là một công cụ được NN sử dụng để điều tiết vĩ mô nền KT. Do vậy chịu tác động của nhiều
nhân tố:
b. Các nhân tố tác động đến lãi suất tín dụng trong điều kiện nền kinh tế thị trường:
 Quan hệ cung cầu vốn TD
 Là nhân tố quan trọng bậc nhất tác động đến sự hình thành LS thị trường.
 Mức LS trên thị trường là kết quả của sự cân bằng của các lượng cung và cầu vốn.
 Tỷ lệ lạm phát
 Giữa lạm phát và LS có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, theo hướng tỷ lệ thuận.
 Hiệu quả hoạt động SXKD
 Hiệu quả sử dụng vốn là cơ sở để xác định lợi tức TD (LSTD), LSTD được xem là biểu hiện
mức sinh lợi bình quân của nền KT.
 LSTD trên thị trường sẽ được xác định theo bất đẳng thức:
 Tỷ lệ lạm phát < LSTD < (=) Tỷ suất lợi nhuận bình quân.
 Do chính sách điều tiết vĩ mô của NN, CSTT của NHTW
Được thực hiện dưới hai hình thức:
 Quản lý trực tiếp LS bằng việc ấn định mức LS hoặc khung LSTD, đồng thời kiểm tra, kiểm
soát việc chấp hành những quy định về LS của các tổ chức TD.
 Thực hiện cơ chế LS tự do hoá và NN điều tiết LS thị trường thông qua các công cụ gián tiếp
như LS tái cấp vốn và thị trường mở.
c. Xu hướng vận động của lãi suất tín dụng:
LSTD có xu hướng giảm dần, bởi những lý do:
 Hệ thống TD ngày càng phát triển trên cơ sở đa dạng hoá các hình thức TD, đặc biệt là sự lớn
mạnh của hệ thống NH.
 Quá trình quốc tế hoá đời sống KT làm cho các luồng vốn di chuyển dễ dàng giữa các nước,
sự điều tiết cung cầu vốn ngày càng hợp lý, dễ dàng, thuận lợi trên phạm vi toàn thế giới.
 NN các nước vận dụng có hiệu quả các công cụ điều tiết vĩ mô để kiềm chế và kiểm soát lạm
phát, thường ở mức thấp phù hợp với yêu cầu tăng trưởng nền KT.
Câu 12. Phân tích các chức năng của ngân hàng trung ương
• NHTW là ngân hàng phát hành

18. NHTW ra đời sau khi vai trò độc quyền phát hành đã được ấn định vào ngân hàng phát hành và là cơ
sở để NHTW có thể thực hiện được các chức năng khác. NHTW là người duy nhất đc phép phát
hành tiền theo cac quy định trong luật hoặc được Chính phủ phê duyệt (mệnh giá tiền, loại tiền, mức
phát hành…) nhằm đảm bảo thống nhất và an toàn cho hệ thống lưu thông tiền tệ của quốc gia. Tiền
mà NHTW phát hành là phương tiện thanh toán hợp lý pháp duy nhất trong cả nc và được thanh
toán ko hạn chế  vai trò độc quyền của NHTW đề cập đến quyền lực và trách nhiệm của NHTW
trong việc xác định số lượng tiền cần phát hành và thời điểm phát hành cũng như phương thức phát
hành để đảm bảo cho sự ổn định tiền tệ và phát triển kinh tế.
• NHTW là ngân hàng của các ngân hàng
NHTW cung ứng đầy đủ các dịch vụ của 1 NH cho các NH trung gian, bao gồm
- Mở tài khoản và nhận tiền gửi của các NH trung gian
+ tiền gửi dự trữ bắt buộc (là số tiền mà các NH buộc phải gửi tại NHTW và không được phép dùng
cho vay và đầu tư trong nền kinh tế). Mục đích: dảm bảo khả năng thanh toán an toàn cho các NH;
thực hiện C/sách tiền tệ.
+ tiền gửi thanh toán
- Là trung tâm thanh toán cho hệ thống ngân hàng trung gian: Các NH trung gian đều mở tài khoản
và ký gửi các khoản dự trữ bắt buộc và dự trữ vượt mưc tại NHTW nên chúng có thể thực hiện thanh
toán k dùng tiền mặt. NHTW co thể thực hiện thanh toán bù trừ cho các NH trung gian. Thông qua
dịch vụ thanh toán bù trừ, NHTW góp phần tiết kiệm chi phí thanh toán cho các NH trung gian và
toàn xã hội, bảo đảm vốn luân chuyển nhanh chóng trong hệ thống NH và phản ánh chính xác quan
hệ thanh toán giữa các chủ thể kinh tế trong xã hội.
- Cấp tín dụng cho NH trung gian
Mục đích:
+ Phát hành thêm tiền TW theo kế hoạch
+ Bổ sung lượng vốn khả dụng cho hoạt động của các NH trung gian 1 cách thường xuyên
+ Là cứu cánh cho vay cuối cùng nhằm cứu nguy cho các NH trung gian khi cần thiết, nếu sự đổ vỡ
của nó có thể gây ảnh hưởng dến sự an toàn hệ thống
Hình thức: tái chiết khấu các chứng từ có giá và cho vay ngắn hạn
• Là ngân hàng của chính phủ
NHTW có nghĩa vụ cung cấp các dịch vụ ngân hàng cho chính phủ, đồng thời làm đại lý và tư vấn
chính sách cho CP. Các dịch vụ NH mà NHTW cung cấp cho CP bao gồm:
- Làm thủ quỹ cho Kho bạc NN thông qua quản lý tài khoản của kho bạc
- Làm đại lý và tư vấn cho CP
- Cho CP vay
• Chức năng quản lý NN của NHTW
- NHTW có trách nhiệm xây dựng và thực hiện chính sách tiền tệ quốc gia
- Thanh tra, giám sát hoạt động của nghệ thống nhân hàng nhằm 2 mục đích: bảo đảm sự ổn
định của hệ thống NH và bảo vệ lợi ích của khách hàng.
Câu 12: Phân tích các chức năng của ngân hàng Trung ương. Liên hệ với hoạt động của ngân hàng nhà
nước Việt Nam với tư cách là ngân hàng Trung ương.
Đáp án:
1- Sơ lược về sự ra đời và khái niệm ngân hàng Trung ương
2- Các chức năng của ngân hàngTrung ương:
a. Phát hành và quản lý lưu thông tiền tệ trong cả nước
 Phát hành tiền mặt- tiền theo nghĩa hẹp phục vụ lưu thông tiền mặt và làm cơ sở cho quá trình cung

19. ứng tiền tệ.
 Ấn định mức cung tiền tệ (MS
) thông qua các công cụ chính sách giúp cho hệ thống các NHTM tạo
ra tiền mở rộng đáp ứng nhu cầu về vốn cho nền kinh tế
 Quản lý toàn bộ quá trình lưu thông tiền tệ, giống như một chiếc bơm-“bơm” hay “hút” lượng
tiền đối với nền kinh tế sao cho đảm bảo mối quan hệ cân bằng giữa MS
và Md
cũng như đảm bảo
những yêu cầu và mục tiêu phát triển khác của nền kinh tế - xã hội (qua CSTTQG).
b. Là ngân hàng của các ngân hàng- Người cho vay cuối cùng của nền kinh tế và là bạn hàng của các
ngân hàng thương mại:
 Ngân hàng Trung ương nhận tiền gửi của các ngân hàng thương mại dưới các hình thức khác nhau:
Dự trữ bắt buộc; Tiền gửi thanh toán…Nhằm mục đích đảm bảo sự an toàn và khả năng thanh toán
của các ngân hàng thương mại.
 Tổ chức điều chuyển vốn (giàn xếp các nhu cầu về vốn) giữa các ngân hàng thương mại- hoạt
động cơ bản của thị trường tiền tệ liên ngân hàng.
 Ngân hàng trung ương cho vay đối với các ngân hàng thương mại dưới các hình thức (hạn mức,
tái chiết khấu...) nhằm mục đích đảm bảo khả năng thanh toán cho các ngân hàng thương mại và
thông qua ngân hàng thương mại để cung cấp vốn cho nền kinh tế, mở rộng lượng tiền cung ứng
(MS
) tuỳ theo những thời kỳ khác nhau.
 Ngân hàng trung ương thực hiện thanh toán bù trừ cho các ngân hàng thương mại: Trong hệ
thống của ngân hàng trung ương gồm nhiều chi nhánh hoặc phòng đại diện có thể bố trí theo khu
vực (Mỹ và các nước khác) hoặc theo địa giới hành chính (Việt Nam), mỗi chi nhánh hoặc phòng
đại diện là một trung tâm thanh toán bù trừ và thực hiện các chức năng của ngân hàng trung ương tại
địa phương hay khu vực đó.
c. Ngân hàng trung ương là ngân hàng nhà nước, không phải chỉ với nghĩa thuộc sở hữu nhà nước mà
nhấn mạnh vào các nội dung:
 Nhận tiền gửi và cho ngân sách nhà nước vay tiền dưới hình thức làm đại lý phá hành công trái quốc
gia và tín phiếu kho bạc.
 Thanh toán không dùng tiền mặt cho hệ thống kho bạc
 Quản lý chi tiêu của chính phủ, đặc biệt ở những nước chưa có hệ thống kho bạc phát triển.
 Thay mặt nhà nước thực hiện quản lý vĩ mô đối với toàn bộ hệ thống tài chính, các TCTD, các
hoạt động về tiền tệ, tín dụng, lãi suất đối với toàn bộ các TCTD, và các loại hình tổ chức kinh doanh
tiền tệ, tín dụng khác trong nền kinh tế.
 Xây dựng các dự án vay vốn nước ngoài, quản lý sử dụng theo dõi hoàn trả nợ nước ngoài, thực hiện
các nghĩa vụ tài chính tiền tệ quốc tế.
Cau 12.
Trình baøy caùc chöùc naêng cuûa ngaân haøng trung öông. Moái quan heä
giöõa caùc chöùc naêng. Trong caùc chöùc naêng treân, chöùc naêng naøo laø
chöùc naêng cô baûn theå hieän baûn chaát ñaëc tröng cuûa ngaân haøng trung
öông? Liên hệ với thực tiễn hoạt động của ngân hàng nhà nước Việt Nam
1. Caùc chöùc naêng cô baûn cuûa ngaân haøng trung öông
a. Chöùc naêng ñoäc quyeàn phaùt haønh tieàn
Noäi dung:
- Laø ngaân haøng naém ñoäc quyeàn phaùt haønh giaáy baïc ngaân haøng

20. - Giaáy baïc tuy khoâng phaûi laø khoái löôïng lôùn nhaát trong khoái löôïng tieàn teä
cung öùng nhöng noù laø yeáu toá chi phoái quyeát ñònh ñeán caùc khoái tieàn teä khaùc.
- Vai troø ñoäc quyeàn khoâng chæ laø quyeàn löïc maø coøn nguï yù traùch nhieäm
trong vieäc xaùc ñònh soá tieàn caàn phaùt haønh, thôøi ñieåm phaùt haønh, phöông
thöùc phaùt haønh ñeå ñaûm baûo oån ñònh tieàn teä vaø phaùt trieån kinh teá.
Nguyeân taéc:
Vieäc ñeà ra nguyeân taéc phaùt haønh laø nhaèm ñaûm baûo tính chaát khan hieám
cuûa tieàn teä
+ Nguyeân taéc tröõ kim: phaùt haønh tieàn treân cô sôû coù moät löôïng vaøng döï tröõ
laøm ñaûm baûo: toàn taïi trong ñieàu kieän löu thoâng tieàn giaáy khaû hoaùn.
+ Nguyeân taéc haøng hoaù: vieäc phaùt haønh tieàn phaûi thoâng qua cô cheá tín
duïng vaø löôïng phaùt haønh tieàn phaûi phuø hôïp vôùi nhu caàu löu thoâng haøng
hoaù, töùc laø phaûi döïa treân cô sôû haøng hoaù laøm ñaûm baûo.
Sau chieán tranh theá giôùi thöù hai thì nguyeân taéc tröõ kim chaám döùt vì baûn vò
vaøng suïp ñoå vaø haïn cheá do thieáu söï linh hoaït; taùch rôøi khoûi löu thoâng haøng
hoaù; sau ñoù chuyeån sang phaùt haønh theo nguyeân taéc thöù hai.
Keânh phaùt haønh:
- Tín duïng ñoái vôùi chính phuû
- Caáp tín duïng cho caùc ngaân haøng, toå chöùc tín duïng khaùc
- Thò tröôøng môû
- Thò tröôøng ngoaïi hoái
Löôïng tieàn phaùt haønh haøngnaêm (t) = löôïng tieàn trong löu thoâng
naêm tröôùc (t-1) x % tyû leä taêng tröôûng kinh teá (t) + tyû leä laïm phaùt
döï tính (t+1)b. Laø ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng
Noäi dung:
- Môû taøi khoaûn vaø quaûn lyù caùc khoaûn tieàn göûi cuûa caùc ngaân haøng
trung gian
+ Tieàn göûi döï tröõ baét buoäc: NHTW aán ñònh tyû leä döï tröõ baét buoäc treân soá
tieàn göûi ngaân haøng trung gian nhaän ñöôïc.

21. + Tieàn göûi thanh toaùn: caùc NHTM phaûi môû taøi khoaûn tieàn göûi thanh toaùn taïi
NHTW vaø vieäc thanh toaùn giöõa caùc NHTM phaûi thoâng qua taøi khoaûn döôùi hình
thöùc buø tröø hoaëc töøng laàn.
- Trung gian thanh toaùn giöõa caùc ngaân haøng
NHTW laøm trung gian thanh toaùn giöõa caùc ngaân haøng döôùi hình thöùc:
+ Thanh toaùn töøng laàn: thanh toaùn theo töøng laàn phaùt sinh
+ Buø tröø: taäp hôïp caùc chöùng töø thanh toaùn, ñoái chieáu vaø chæ thanh toaùn
moät buùt toaùn cuoái cuøng
- Caáp tín duïng cho caùc ngaân haøng, toå chöùc tín duïng khaùc
+ Cho vay laïi theo hoà sô tín duïng
+ Chieát khaáu vaø taùi chieát khaáu caùc chöùng töø coù giaù
+ Cho vay caàm coá caùc chöùng töø coù giaù
 Muïc ñích: boå sung voán ngaân haøng, caáp caùc phöông tieän thanh toaùn, laø
ngöôøi cho vay cuoái cuøng khi caùc ngaân haøng trung gian saép phaù saûn.
c. Chöùc naêng ngaân haøng cuûa Nhaø nöôùc
- Cung caáp dòch vuï ngaân haøng cho chính phuû
+ Laøm thuû quyõ cho kho baïc nhaø nöôùc
+ Thöïc hieän thanh toaùn theo yeâu caàu cuûa chính phuû
+ Caáp tín duïng cho chính phuû vay
- Ñaïi lyù trong vieäc phaùt haønh chöùng khoaùn cho chính phuû
- Ñaïi dieän cho chính phuû taïi caùc toå chöùc taøi chính tieàn teä quoác teá, ngaân
haøng quoác teá,…
- Tö vaán cho chính phuû
- Quaûn lyù döï tröõ quoác gia – phuïc vuï cho vieäc ñieàu haønh chính saùch tieàn
teä
d. Chöùc naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc veà tieàn teä vaø hoaït ñoäng ngaân haøng
- Thöïc hieän quaûn lyù Nhaø nöôùc ñoái vôùi hoaït ñoäng cuûa NHTM vaø caùc toå
chöùc tín duïng khaùc baèng phaùp luaät
+ Xem xeùt vaø caáp giaáy pheùp hoaït ñoäng
+ Ban haønh cheá ñoä, theå leä nghieäp vuï ñeå thöïc hieän quaûn lyù vó moâ ñoái vôùi
hoaït ñoäng cuûa NHTW vaø caùc toå chöùc tín duïng khaùc

22. + Kieåm tra, thanh tra hoaït ñoäng cuûa heä thoáng ngaân haøng, toå chöùc tín duïng
khaùc, xöû lyù vi phaïm
- Thöïc hieän quaûn lyù vó moâ neàn kinh teá: xaây döïng vaø thöïc thi chính saùch
tieàn teä quoác gia
2. Chöùc naêng naøo laø cô baûn, theå hieän baûn chaát ñaëc tröng cuûa
NHTW
Chöùc naêng quaûn lyù Nhaø nöôùc veà tieàn teä vaø hoaït ñoäng cuûa caùc ngaân
haøng laø chöùc naêng quyeát ñònh baûn chaát cuûa NHTW cuûa moät ngaân haøng
phaùt haønh. Thoâng qua chöùc naêng naøy, NHTW coù traùch nhieäm xaây döïng vaø
thöïc hieän chính saùch tieàn teä quoác gia, kieåm soaùt hoaït ñoäng cuûa toaøn boä heä
thoáng ngaân haøng ñeå ñieàu tieát, kieåm soaùt löôïng tieàn trong löu thoâng, ñaûm
baûo oån ñònh giaù trò ñoàng tieàn, giaûi quyeát coâng aên vieäc laøm. Vieäc thöïc hieän
chöùc naêng naøy khoâng theå taùch rôøi khoûi caùc nghieäp vuï ngaân haøng cuûa
NHTW.
3- Liên hệ với thực tiễn hoạt động của ngân hàng nhà nước Việt Nam
Ngân hàng nhà nước Việt Nam thực sự đóng vai trò là ngân hàng thương mại từ năm 1988 và nhất là
từ khi có pháp lệnh ngân hàng 1990. Đã thực hiện các chức năng:
 Phát hành và quản lý lưu thông tiền tệ trong cả nước
 Là ngân hàng của các ngân hàng Việt Nam
 Là ngân hàng của Nhà nước
Tồn tại:
 Hoạt động điều hành và quản lý LTTT chưa có quy chế thống nhất và hoàn chỉnh nên chưa thực
sự chủ động và hiệu quả.
 Bị lệ thuộc nặng nề vào Chính phủ
 Năng lực tài chính còn hạn chế
 Quản lý đối với các ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng tiền tệ khác chưa theo qui định
thống nhất (lúc lỏng, lúc chặt quá) gây khó khăn cho hoạt động của các tổ chức này.
 Mối quan hệ giữa ngân hàng nhà nước với các ngân hàng thương mại chưa rõ ràng, mức độ can
thiệp lại quá sâu: bản chất hệ thống một cấp.
Giải pháp khắc phục:
 Xây dựng qui chế hoạt độngnhằm xác định rõ mối quan hệ giữa: Ngân hàng Trung ương và Chính
phủ; Ngân hàng Trung ương và Bộ Tài chính; Ngân hàng Trung ương với các ngân hàng thương mại.
 Củng cố vị trí tài chính của ngân hàng trung ương
 Xây dựng qui chế điều tiết lưu thông tiền tệ, tỷ giá, hoạt động của các ngân hàng thương mại, các
tổ chức kinh doanh tiền tệ và tài chính và với thị trường tài chính nói chung. Kể cả chính sách lãi
suất, dự trữ bắt buộc v.v…
 Cơ cấu lại hoạt động các vụ chức năng.

23. CAÂU 13.
Trình baøy noäi dung cuûa caùc chöùc naêng cuûa ngaân haøng thöông
maïi. Moái quan heä giöõa caùc chöùc naêng. Chöùc naêng naøo giuùp cho
ngaân haøng thöông maïi coù vai troø taïo tieàn? Cho ví duï minh hoaï.1. Chöùc naêng cuûa Ngaân haøng thöông maïi
• Chöùc naêng thuû quyõ cho xaõ hoäi
Noäi dung: NHTM nhaän tieàn göûi, giöõ tieàn, baûo quaûn tieàn, thöïc hieän yeâu caàu
ruùt tieàn, chi tieàn cuûa khaùch haøng laø caùc chuû theå trong neàn kinh teá.
Vai troø:
Ñoái vôùi khaùch haøng: + Ñaûm baûo an toaøn taøi saûn
+ Sinh lôïi cho ñoàng voán taïm thôøi thöøa
Ñoái vôùi Ngaân haøng: + Laø cô sôû ñeå thöïc hieän chöùc naêng thanh toaùn
+ Taïo nguoàn voán ñeå ngaân haøng thöïc hieän chöùc naêng tín duïng
Ñoái vôùi neàn kinh teá: + Taäp trung nguoàn voán taïm thôøi thöøa trong neàn kinh teá
– nhöõng nguoàn voán coù ích cho tieâu duøng, saûn xuaát kinh doanh ñeå phuïc vuï
phaùt trieån saûn xuaát.
+ Khuyeán khích tích luyõ trong xaõ hoäi
• Chöùc naêng trung gian thanh toaùn
Noäi dung: Treân cô sôû khaùch haøng môû taøi khoaûn tieàn göûi thanh toaùn taïi
ngaân haøng, thay maët cho khaùch haøng, NHTM trích tieàn göûi treân taøi khoaûn traû
cho ngöôøi ñöôïc höôûng hoaëc nhaän tieàn vaøo taøi khoaûn theo söï uyû nhieäm cuûa
khaùch haøng.
Vai troø:
Ñoái vôùi khaùch haøng: + Taïo ñieàu kieän thanh toaùn nhanh choùng, hieäu quaû
+ Taïo ñieàu kieän thanh toaùn an toaøn
Ñoái vôùi ngaân haøng:
+ Cung öùng moät dòch vuï thanh toaùn khoâng duøng tieàn maët coù chaát löôïng laøm
taêng uy tín cho ngaân haøng, taïo ñieàu kieän thu huùt nguoàn voán tieàn göûi.
+ Uy tín ñöôïc naâng cao  NHTM môû roäng quy moâ chöùc naêng trung gian tín
duïng vaø taêng nguoàn voán cho vay
+ Goùp phaàn taêng theâm thu nhaäp cho ngaân haøng
Ñoái vôùi neàn kinh teá:

24. + Chöùc naêng thanh toaùn ñaåy nhanh toác ñoä thanh toaùn, luaân chuyeån voán trong
neàn kinh teá  ñaåy nhanh quaù trình löu thoâng haøng hoùa, thuùc ñaåy taêng tröôûng
kinh teá, hieäu quaû cuûa quaù trình taùi saûn xuaát xaõ hoäi.
+ Laøm giaûm khoái löôïng tieàn maët daãn ñeán tieát kieäm chi phí löu thoâng tieàn
maët.
• Chöùc naêng trung gian tín duïng
+ Noäi dung: Ngaân haøng thöïc hieän chöùc naêng trung gian tín duïng khi noù laø
“caàu noái” giöõa ngöôøi thöøa voán vaø ngöôøi caàn voán. Cuï theå laø: ngaân haøng
huy ñoäng moïi khoaûn tieàn chöa söû duïng ñeán cuûa caùc chuû theå trong neàn kinh
teá ñeå hình thaønh neân quyõ cho vay taäp trung. Treân cô sôû nguoàn voán naøy,
ngaân haøng söû duïng ñeå cho vay ñaùp öùng nhu caàu voán boå sung trong quaù trình
saûn xuaát kinh doanh, tieâu duøng cuûa caùc cuû theå kinh teá.
+ Vai troø:
- Ñoái vôùi ngöôøi ñi vay:
+ Thoaû maõn ñöôïc nhu caàu voán taïm thôøi thieáu trong quaù trình saûn xuaát kinh
doanh vaø tieâu duøng cuûa caùc chuû theå trong neàn kinh teá.
+ Tieát kieäm chi phí, thôøi gian tìm kieám nguoàn voán tieän lôïi, chaéc chaén vaø hôïp
phaùp.
- Ñoái vôùi ngöôøi ñi göûi:
+ Thu lôïi töø voán taïm thôøi nhaøn roãi cuûa mình
+ Ñaûm baûo an toaøn tieàn göûi vaø cung caáp cho khaùc haøng caùc dòch vuï thanh
toaùn tieän lôïi
- Ñoái vôùi ngaân haøng:
+ Taêng cöôøng lôïi nhuaän cho ngaân haøng töø cheânh leäch giöõa laõi suaát cho
vay vaø laõi suaát tieàn göûi hoaëc hoa hoàng moâi giôùi  laø cô sôû toàn taïi vaø
phaùt trieån ngaân haøng.
+ Taïo khaû naêng taïo tieàn cho ngaân haøng.
- Ñoái vôùi neàn kinh teá:
+ Thuùc ñaåy taêng tröôûng kinh teá vì ñaùp öùng nhu caàu voán ñeå ñaûm baûo quaù
trình taùi saûn xuaát ñöôïc thöïc hieän vaø môû roäng quy moâ saûn xuaát.

25. + Naâng cao hieäu quaû söû duïng voán nhôø taän duïng nguoàn voán taïm thôøi thöøa
vaøo quaù trình vay sinh lôøi.
+ Kích thích quaù trình luoân chuyeån voán, thuùc ñaåy saûn xuaát kinh doanh.
2. Moái quan heä giöõa caùc chöùc naêng
- Caùc chöùc naêng cuûa NHTM coù moái quan heä chaët cheõ, boå sung, hoã trôï
cho nhau, trong ñoù, chöùc naêng trung gian tín duïng laø chöùc naêng cô baûn nhaát:
taïo cô sôû cho vieäc thöïc hieän caùc chöùc naêng sau. Ñoàng thôøi, khi ngaân haøng
thöïc hieän toát chöùc naêng trung gian thanh toaùn vaø thuû quyõ laïi goùp phaàn taêng
nguoàn voán tín duïng, môû roäng quy moâ hoaït ñoäng cuûa ngaân haøng.
- Chæ khi chöùc naêng thanh toaùn ñöôïc thöïc hieän hoaøn thieän thì vai troø cuûa
NHTM môùi ñöôïc naâng cao hôn vôùi tö caùch laø ngöôøi thuû quyõ xaõ hoäi. Vaø treân
cô sôû chöùc naêng thuû quyõ, NHTM thöïc hieän chöùc naêng thanh toaùn.
Vai troø taïo tieàn cuûa NHTM thöïc chaát laø heä quaû cuûa 2 chöùc naêng:
- Chöùc naêng trung gian tín duïng: NHTM vöøa nhaän tieàn göûi vöøa cho vay
- Chöùc naêng trung gian thanh toaùn: NHTM laøm dòch vuï thanh toaùn khoâng
duøng tieàn maët cho khaùch haøng, thoâng qua tieàn ghi soå vaø caùc coâng cuï thanh
toaùn
Ñaây laø chöùc naêng bieán möùc tieàn göûi ban ñaàu taïi moät ngaân haøng ñaàu
tieân nhaän göûi tieàn thaønh moät khoaûn tieàn lôùn hôn gaáp nhieàu laàn khi thöïc
hieän caùc nghieäp vuï tín duïng thanh toaùn qua nhieàu ngaân haøng.
3. Cho ví duï minh hoïa
Quaù trình taïo tieàn cuûa NHTM ñöôïc thöïc hieän trong moái lieân heä chaët cheõ vôùi
NHTW.Hoûi tieàn “buùt teä” cuûa NHTW ñöôïc taïo baèng caùch naøo? Ñeå hieåu, ta giaû
ñònh:
- Caùc ngaân haøng khoâng giöõ laïi tieàn döï tröõ quaù möùc quy ñònh (giaû söû
10%)
- Hoaøn toaøn cho vay baèng chuyeån khoaûn
- Caùc ngaân haøng trong heä thoáng ñeàu tham gia vaøo quaù trình taïo tieàn
Quaù trình taïo tieàn nhö sau:
- Ngaân haøng A nhaän tieàn göûi 10 trieäu ñoàng  döï tröõ baét buoäc 1 trieäu.
Cho X vay toái ña 9 trieäu

26.  Soá tieàn 9 trieäu khoâng chuyeån thaønh tieàn maët maø ñöôïc göûi taïi taøi khoaûn
cuûa khaùch haøng X taïi ngaân haøng B
- Ngaân haøng B nhaän tieàn göûi 9 trieäu  döï tröõ baét buoäc 0,9 trieäu. Cho vay
heát 8,1 trieäu vaø ñöôïc göûi vaøo ngaân haøng C vôùi lyù do nhö treân.
- Quaù trình môû roäng naøy cöù tieáp tuïc nhö vaäy, theå hieän caùc keát quaû cuûa
caùc chu kyø môû roäng tieáp sau. Moãi ngaân haøng ñeàu tieáp tuïc ñaàu tö soá tieàn
baèng 90% soá tieàn göûi hoï nhaän vaø phaûi giöõ 10% döï tröõ baét buoäc.
Quaù trình môû roäng tieàn göûi cuûa heä thoáng NHTM töø 10 trieäu ban ñaàu baét
ñaàu nhö sau:
Ngaân haøng Soá gia taêng tieàn
göûi
Soá gia taêng tín
duïng
Döï tröõ baét
buoäc
Ngaân haøng A 10
tr
9
tr
1
tr
Ngaân haøng B 9
tr
8,1
tr
0,9
tr
Ngaân haøng C 8,1
tr
7,19
tr
0,81
tr
Caùc ngaân haøng
tieáp theo
……… …… ……
Toång soá gia taêng tieàn göûi laø Sn = 10 + 9 + 8,1 + …
Ñaây laø toång cuûa caáp soá nhaân luøi voâ haïn vôùi coâng boäi laø 0,9 neân toång
cuûa noù ñöôïc tính:
Sn = U1 / (1 – q) vôùi [q] < 1
Thay soá: Sn = 10 (1 – 0,9) = 100
tr
Toång soá gia taêng tín duïng Cn = 9/(1-0,9) = 90
tr
Toång soá döï tröõ baët buoäc Cn = 1/(1-0,9) = 10
tr
Nhö vaäy, neáu caùc giaû ñònh ban ñaàu ñöôïc duy trì, khaû naêng môû roäng tieàn
göûi toái ña cuûa ngaân haøng tyû leä nghòch vôùi tyû leä döï tröõ baét buoäc. Tuy
nhieân, treân thöïc teá, coøn phuï thuoäc vaøo tyû leä döï tröõ thöøa vaø tyû leä tieàn
maët so vôùi tieàn göûi thanh toaùn. Neáu goïi m laø soá nhaân tieàn göûi môû roäng:
M = 1/ (rc + rr + re)
rc: tyû leä döï tröõ baét buoäc
rr: tyû leä döï tröõ thöøa
re: tyû leä tieàn maët trong tieàn göûi thanh toaùn

27. Câu 13. Phân tích các chức năng của ngân hàng thương mại.
Đáp án:
1- Khái niệm ngân hàng thương mại: Các quan niệm khác nhau về ngân hàng thương mại.
2- Các chức năng của ngân hàng thương mại
a. Thủ qũy của doanh nghiệp:
 Nhận tiền gửi của doanh nghiệp
 Cho vay đối với doanh nghiệp
 Thanh toán cho các doanh nghiệp
b. Tạo tiền: Mô tả quá trình tạo tiền qua mô hình đơn (chú ý các giả thiết).
c. Trung gian tài chính và tín dụng
 Trung gian tín dụng: Làm cho nguồn tiết kiệm- đầu tư gặp gỡ và thoả mãn nhu cầu về vốn
 Trung gian tài chính:
3- Thực trạng về hoạt động ngân hàng thương mại ở Việt nam
Các chức năng cơ bản: Đã thực hiện tuy chưa được phát huy đầy đủ.
Hoạt động bó hẹp trong các chức năng và nghiệp vụ đơn giản: Còn trong tình trạng độc canh tín dụng
Công nghệ đơn giản.
Hệ thống thanh toán chưa phát triển.
4- Các giải pháp củng cố và phát triển.
Hiện đại hoá trang thiết bị và cơ sở vật chất
Nâng cao trình độ cán bộ công nhân viên
Đa dạng hoá các hoạt động cung cấp dịch vụ
Đa dạng hoá các hoạt động - Huy động và sử dụng vốn.
Tăng cường tự chủ tài chính cho các ngân hàng thương mại.
Câu 14. Phân tích các hoạt động cơ bản của NHTM. Liên hệ với các hoạt động NHTM ở Việt Nam.
Đáp án:
1- Khái quát chung về ngân hàng thương mại:
Khái niệm
Vai trò và chức năng
2- Các hoạt động cơ bản của NHTM thể hiện thông qua các nghiệp vụ cơ bản
a. Hoạt động huy động vốn (Nghiệp vụ Nợ):
 Kết cấu các loại nguồn vốn
 Nhận xét từng khoản mục thành phần
b. Hoạt động sử dụng vốn (Nghiệp vụ có):
 Kết cấu các loại sử dụng vốn
 So sánh các loại sử dụng vốn, nhận xét
c. Hoạt động cung cấp dịch vụ tài chính (Nghiệp vụ trung gian):
 Chuyển tiền
 Thanh toán không dùng tiền mặt, trong nước và quốc tế.
 Cung cấp dịch vụ tài chính và ngân hàng tiện ích
3- Mối quan hệ giữa các nghiệp vụ: Các nghiệp vụ có quan hệ mật thiết và tác động qua lại lẫn nhau.
4- Liên hệ hoạt động ngân hàng ở Việt Nam: (Nghiên cứu thêm).
Các NHTM Việt Nam mới chỉ thực hiện các nghiệp vụ thông thường truyền thống Nợ - Có và
Trung gian thanh toán không dùng tiền mặt.
Trong các nghiệp vụ Có chủ yếu là cho vay. Vì vậy hoạt động của ngân hàng thương mại Việt Nam
còn đơn điệu và chưa có hiệu quả với cả nền kinh tế và bản thân ngân hàng thương mại, trong khi đó

28. mức độ rủi ro lại rất cao.
Khắc phục: (Nghiên cứu thêm).
 Đẩy mạnh các hoạt động Trung gian: củng cố và hoàn thiện các hoạt động thanh toán
 Đẩy mạnh các hoạt động Trung gian tài chính và cung cấp dịch vụ.
Câu 15. Vai trò của ngân hàng Trung ương đối với sự phát triển kinh tế. Liên hệ với hoạt động của
ngân hàng Nhà nước Việt Nam
Đáp án:
1- Khái quát về ngân hàng Trung ương
Hiểu về Ngân hàng Trung ương
Các chức năng của Ngân hàng Trung ương
2- Khái quát các hoạt động cơ bản của Ngân hàng Trung ương:
Phát hành và đảm bảo lượng tiền cho lưu thông. Cho vay các Ngân hàng thương mại. Can thiệp vào thị
trường tài chính.
Thanh tra và kiểm soát hoạt động ngân hàng thương mại và các TCTD khác. Tổ chức hoạt động thị
trường Mở.
3- Vai trò của ngân hàng Trung ương:
a. Ổn định nền kinh tế:
 Ổn định tiền tệ: Chính sách tiền tệ quốc gia và sự ổn định tiền tệ
 Ổn định tỷ giá: Quỹ bình ổn hối đoái và sự can thiệp ngoại hối
 Ổn định thị trường tài chính: Cung, cầu tiền tệ, sự biến động của lãi suất, tỷ giá và thị giá chứng
khoán.
b. Điều chỉnh cơ cấu kinh tế
 Điều chỉnh quy mô và cơ cấu vốn để điều chỉnh khối lượng và cơ cấu đầu tư làm thay đổi nhịp độ
tăng trưởng và cơ cấu nền kinh tế.
 Điều tiết, định hướng hoạt động của thị trường chứng khoán và hoạt động của các ngân hàng thương
mại.
c. Tăng trưởng kinh tế:
 Tạo vốn dáp ứng nhu cầu đầu tư phát triển kinh tế và sự gia tăng của GDP.
 Kích thích sự tăng trưởng kinh tế thông qua điều tiết mức cung tiền tệ (MS
) và chính sách lãi suất.
 Tăng cường đầu tư của Nhà nước thông qua các hoạt động cung cấp tín dụng cho Chính phủ (làm
đại lý phát hành trái phiếu, tín phiếu) nhằm tăng chi tiêu của chính phủ, thu hút đầu tư tư nhân, tăng
tổng cầu và thu nhập quốc dân.
 Nâng cao hiệu quả đầu tư theo dự án: Xây dựng phân tích lựa chọn và khuyến khích đầu tư vào
các dự án phát triển có triển vọng hiệu quả.
 Các chính sách thu hút đầu tư nước ngoài.
4- Hoạt động của ngân hàng Nhà nước Việt Nam trong việc phát huy những vai trò này:
Chống lạm phát, kiểm soát lạm phát
Can thiệp nhằm ổn định thị trường ngoại tệ và vàng giữ vững tỷ giá và giá vàng trong thị trường có
tính chất làm cơ sở ổn định thị trường tự do của tư nhân
Cung cấp vốn và điều tiết vốn tín dụng cho nền kinh tế thông qua điều tiết lãi suất, hạn mức tín dụng
của các ngân hàng thương mại: kể cả cho vay trực tiếp thường xuyên và cho vay tái chiết khấu
Phát hành và quản lý phương tiện thanh toán mới
Cung cấp vốn cho chính phủ thông qua việc làm đại lý phát hành về tổ chức lưu thông tín phiếu kho
bạc Nhà nước.
Tuy vậy:
Qui chế điều tiết chưa được xác định thống nhất dẫn đến việc điều hành và can thiệp vào thị trường

29. còn chưa chủ động kịp thời sự ổn định thiếu chắc chắn Tiềm lực tài chính hạn chế nên phụ thuộc vào
chính phủ và Bộ Tài chính ở mức độ lớn hơn sự cần thiết.
Các công cụ lưu thông tín dụng và công cụ tài chính còn nghèo nàn, đơn điệu cho nên chưa thu hút
được tiềm lực tài chính có sẵn trong nước, đặc biệt trong dân cư và sự phát triển của thị trường tài
chính quá chậm trong khi nhu cầu vốn rất lớn và cấp bách.
CAÂU 16
Phaân bieät söï khaùc nhau giöõa NHTM vaø NHTW. Moái quan heä giöõa
NHTM vaø NHTW.
1. Söï khaùc nhau giöõa NHTM vaø NHTW
Ngaân haøng thöông maïi Ngaân haøng trung öông
- Laø toå chöùc kinh doanh tieàn teä maø
hoaït ñoäng chuû yeáu vaø thöôøng xuyeân
laø nhaän tieàn göûi cuûa khaùch haøng
vôùi traùch nhieäm hoaøn traû laïi vaø söû
duïng soá tieàn ñoù ñeå cho vay, thöïc hieän
nghieäp vuï chöùng khoaùn, laøm phöông
tieän thanh toaùn.
- Laø ngaân haøng kinh doanh treân lónh
vöïc tieàn teä.
- Muïc tieâu: lôïi nhuaän
- Laø coâng cuï ñeå thöïc hieän chính
saùch tieàn teä
- Taïo ra tieàn ghi soå
- Laø cô quan ñoäc quyeàn phaùt haønh
tieàn, thöïc hieän chöùc naêng quaûn lyù
nhaø nöôùc veà tieàn vaø hoaït ñoäng
ngaân haøng nhaèm oån ñònh giaù trò
ñoàng tieàn goùp phaàn baûo ñaûm an
toaøn hoaït ñoäng ngaân haøng vaø caùc
toå chöùc tín duïng khaùc thuùc ñaåy phaùt
trieån kinh teá xaõ hoäi.
- Laø ngaân haøng quaûn lyù nhaø nöôùc
veà tieàn teä vaø hoaït ñoäng ngaân haøng
- Muïc tieâu: cung öùng tieàn teä, ñieàu
tieát löôïng tieàn cung öùng, quaûn lyù vó
moâ neàn kinh teá.
- Thöïc thi, xaây döïng chính saùch tieàn
teä
- Phaùt haønh giaáy baïc

30. - Coù chöùc naêng laø thuû quyõ, trung
gian thanh toaùn, trung gian tín duïng cho
caùc chuû theå kinh teá
- Vöøa ñi vay vöøa cho vay caùc chuû theå
kinh teá
- Laø moät heä thoáng nhieàu ngaân
haøng tröïc thuoäc NHTW hay khoâng tröïc
thuoäc trung öông
- Laø ngaân haøng cuûa caùc ngaân
haøng, trung taâm thanh toaùn giöõa caùc
ngaân haøng, môû taøi khoaûn vaø quaûn
lyù tieàn göûi cho caùc ngaân haøng
- Ñoùng vai troø chuû nôï vaø ngöôøi cho
vay cuoái cuøng vôùi caùc NHTM
- Chæ coù moät NHTW duy nhaát quaûn
lyù hoaït ñoäng caùc ngaân haøng
2. Moái quan heä giöõa chuùng
- NHTW laø ngaân haøng cuûa caùc ngaân haøng, quaûn lyù vó moâ ñoái vôùi hoaït
ñoäng NHTM.
+ Ra quyeát ñònh thaønh laäp, saùt nhaäp NHTM
+ Kieåm tra, kieåm soaùt hoaït ñoäng caùc NHTM
+ Ñeà ra caùc nguyeân lyù, cheá ñoä
+ Môû taøi khoaûn vaø quaûn lyù caùc khoaûn tieàn göûi cuõng nhö trung taâm thanh
toaùn giöõa caùc NHTM
- NHTW xaây döïng caùc chính saùch tieàn teä taùc ñoäng vaøo neàn kinh teá
thoâng qua heä thoáng caùc NHTM
- NHTW ñieàu tieát löôïng tieàn cung öùng cho löu thoâng qua vieäc söû duïng moät
caùc ñoàng boä caùc coâng cuï chính saùch tieàn teä ñeå taùc ñoäng vaøo khaû naêng
taïo tieàn cuûa heä thoáng NHTM nhö: caáp tín duïng, laõi suaát chieát khaáu, tyû giaù,
aán ñònh möùc döï tröõ baét buoäc, haïn möùc tín duïng cung caáp ra, …
Câu 16. Phân biệt ngân hàng Trung ương và ngân hàng thương mại, từ đó nêu lên ý nghĩa của công
cuộc đổi mới Hệ thống Ngân hàng ở Việt Nam từ năm 1988.
Đáp án:
1- Khái quát mô hình ngân hàng hai cấp:
Ngân hàng Trung ương
Ngân hàng thương mại
Hệ thống ngân hàng hai cấp (từ đầu thế kỷ 20 - nay)

31. 2- Sự khác nhau:
Khác nhau về chức năng và nghiệp vụ
Khác nhau về mục đích hoạt động
Khác nhau về vị trí và vai trò trong nền kinh tế: Ngân hàng trung ương là một cơ quan điêu tiết ở tầm vĩ
mô. Lấy cơ sở ổn định kinh tế vĩ mô để điều tiết của các Ngân hàng thương mại và các tổ chức tín dụng.
Trong khi, các ngân hàng thương mại là một loại hình doanh nghiệp có ý nghĩa hỗ trợ cho sự phát triển
kinh tế.
3- Quan hệ giữa Ngân hàng Trung ương và ngân hàng thương mại:
Ngân hàng Trung ương là người quản lý về mặt Nhà nước đối với các ngân hàng thương mại.
Ngân hàng Trung ương đồng thời cũng là “bạn hàng” của các ngân ngân hàng thương mại.
4- Ý nghĩa của việc đổi mới hệ thống ngân hàng Việt Nam từ năm 1988:
Hệ thống ngân hàng trước năm 1988 (trước đổi mới): Là hệ thống ngân hàng một cấp (hình vẽ).
Như vậy thực chất cả nước chỉ có một ngân hàng duy nhất, không có sự phân biệt giữa Ngân hàng
Trung ương và ngân hàng thương mại. Một ngân hàng vừa thực hiện chức năng của ngân hàng
Trung ương vừa thực hiện chức năng của ngân hàng thương mại; không có sự phân biệt giữa người
quản lý và người thực hiện kinh doanh tiền tệ; không có sự phân biệt giữa nguồn
vốn quản lý (phát hành) và nguồn vốn kinh doanh (tiền gửi, tạo tiền ghi sổ...) Do vậy, Hoạt động của
ngân hàng không có hiệu quả không thể phát huy được vai trò và chức năng của ngân hàng đôí với
nền kinh tế. Không có khả năng chống lạm phát và ổn định tiền tệ và tỷ giá hối đoái do không thể xây
dựng chính sách tài chính quốc gia. Hệ thống ngân hàng, cấp trước đổi mới đơn giản chỉ là quỹ
tiền tệ của Nhà nước phục vụ cho cơ chế bao cấp nặng nề về vốn đối với các doanh nghiệp quốc
doanh nhằm thực hiện các chỉ tiêu pháp lệnh của Nhà nước. Hệ thống ngân hàng Việt Nam sau đổi mới
1988 (Hình vẽ). Có sự phân biệt giữa ngân hàng thương mại và ngân hàng Trung ương; trong các
ngân hàng thương mại có nhiều loại hình sở hữu khác nhau kể các ngân hàng nước ngoài. Có sự
phân định trách nhiệm, quyền hạn, phạm vi và đối tượng hoạt động giữa ngân hàng thương mại và
ngân hàng Trung ương. Có sự phân biệt về mục đích và các nghiệp vụ. Có thể xây dựng và vận hành
chính sách tiền tệ quốc gia.
Những ưu thế của Hệ thống Ngân hàng Việt Nam sau đổi mới:
 Hoạt động ngân hàng có hiệu quả kinh tế cao hơn và thúc đẩy các doanh nghiệp hạch toán kinh tế
đạt hiệu quả kinh tế cao hơn.
 Có thể kiểm soát được lạm phát và điều hoà lưu thông tiền tệ, ổn định tiền tệ và tỷ giá hối đoái.
 Hệ thống Ngân hàng đã bước đầu được hoàn thiện và thực hiện các chức năng, phát huy vai trò là
công cụ để ổn định và phát triển kinh tế.
 Thị trường tài chính đã được hình thiành và phát triển đặc biệt là thị trường tiền tệ liên ngân
hàng và trung tâm giao dịch ngoại tệ.
Tiếp tục đổi mới:
 Tăng cường tính độc lập tương đối trong hoạt động kinh doanh tiền tệ và áp dụng lãi suất cho các
ngân hàng thương mại, giảm hết sự lệ thuộc vào ngân hàng thương mại.
 Xác định rõ mối quan hệ ngân hàng thương mại và ngân hàng Trung ương.
 Xây dựng quy chế điều tiết và can thiệp đúng mức.
CAÂU 17
Trình baøy cô caáu nguoàn voán cuûa ngaân haøng thöông maïi vaø giaûi
thích yù nghóa cuûa töøng nguoàn voán trong hoaït ñoäng kinh doanh cuûa
ngaân haøng. Ñeå khoûi taêng nguoàn voán huy ñoäng, ngaân haøng coù theå
aùp duïng nhöõng giaûi phaùp naøo?

32. 1.Trình baøy cô caáu nguoàn voán vaø giaûi thích yù nghóa
* Voán töï coù: chieám tyû troïng nhoû, oån ñònh, coù yù nghóa trong vieäc kinh doanh
ngaân haøng goàm:
+ Voán ñieàu leä:
Laø voán rieâng cuûa ngaân haøng do caùc chuû sôû höõu ñoùng goùp vaø ñöôïc ghi
trong ñieàu leä hoaït ñoäng cuûa NHTM. Voán ñieàu leä toái thieåu phaûi baèng möùc
voán phaùp danh. Tuøy theo loaïi hình ngaân haøng maø caùc chuû theå goùp voán
khaùc nhau: vôùi ngaân haøng tö nhaân, ñoù laø voán rieâng cuûa moät nhaø doanh
nghieäp ñaàu tö; vôùi ngaân haøng coå phaån laø do phaùt haønh coå phieáu; vôùi ngaân
haøng quoác doanh thì do ngaân saùch nhaø nöôùc cung caáp. Voán ñieàu leä cuûa moät
ngaân haøng quy ñònh nhieàu hay ít tuyø thuoäc vaøo quy moâ vaø phaïm vi hoaït ñoäng.
Voán naøy chuû yeáu duøng mua saém baát ñoäng saûn, ñoäng saûn, phaùt trieån kyõ
thuaät nghieäp vuï ngaân haøng, huøn voán vaø lieân doanh cho vay vaø mua coå phaàn
cuûa caùc toå chöùc tín duïng khaùc. Voán naøy khoâng ñöôïc duøng ñeå chia lôïi töùc,
laäp quyõ khen thöôûng, phuùc lôïi.
+ Caùc quyõ döï tröõ taøi chính: ñöôïc trích töø lôïi nhuaän roøng haøng naêm ñeå boå
sung voán töï coù, nhö: quyõ döï tröõ boå sung, voán ñieàu leä, quyõ döï tröõ döï phoøng
ruûi ro, … Vieäc hình thaønh caùc quyõ naøy laøm taêng voán coù ñoàng thôøi baûo
ñaûm an toaøn trong kinh doanh.
+ Lôïi nhuaän chöa chia
+ Caùc quyõ khaùc chöa söû duïng: quyõ phaùt trieån nghieäp vuï ngaân haøng, quyõ
khen thöôûng phuùc lôïi, …
 YÙ nghóa: Voán naøy thöôøng aán ñònh, chieám tyû troïng nhoû trong toång
nguoàn voán (khoaûng < 10%) nhöng coù vò trí quan troïng, quyeát ñònh quy moâ hoaït
ñoäng cuûa ngaân haøng, laø cô sôû ñeå ngaân haøng tieán haønh kinh doanh, huy
ñoäng voán vaø cho vay. Ñoàng thôøi ñaây coøn laø nguoàn voán ñaûm baûo ruûi ro
trong kinh doanh ngaân haøng nhö: tieàn giaûm giaù, thua loã, … coù theå ñaåy ngaân
haøng tôùi choã phaù saûn.
* Voán huy ñoäng: chieám tyû troïng lôùn nhaát trong toång nguoàn voán cuûa NHTM
goàm:

33. + Tieàn göûi khoâng kyø haïn: laø loaïi tieàn maø ngöôøi gôûi coù theå ruùt ra söû
duïng baát cöù luùc naøo goàm:
Tieàn göûi thanh toaùn: muïc ñích cuûa ngöôøi göûi laø thöïc hieän caùc khoaûn thanh
toaùn qua ngaân haøng vaø ñaûm baûo an toaøn taøi saûn. Ngoaøi quyeàn ruùt ra söû
duïng baát cöù luùc naøo coøn coù quyeàn phaùt haønh seùc, loaïi naøy ñöôïc traû laõi
thaáp.
Tieàn göûi tieát kieäm khoâng kyø haïn: do ngöôøi daân ñeå daønh vaø tieát kieäm
ñöôïc laø chuû yeáu. Ngöôøi göûi nhaém ñeán khaû naêng sinh lôïi cuûa ñoàng tieàn va
tieát kieäm vôùi caùc muïc ñích khaùc nhau. Ngöôøi gôûi ñöôïc traû laõi thaáp.
 Tieàn göûi khoâng kyø haïn: khoâng oån ñònh, nhöng thöïc teá ngaân haøng vaãn
söû duïng ñeå cho vay ngaén vaø trung haïn do coù soá dö oån ñònh vì soá tieàn ruùt ra
vaø göûi vaøo coù theå oån ñònh trong moät thôøi kyø.
+ Tieàn göûi coù kyø haïn: laø loaïi tieàn göûi coù quy ñònh cuï theå thôøi gian ruùt.
Goàm coù: tieàn göûi ñònh kyø cuûa caùc doanh nghieäp, tieàn göûi tieát kieäm coù kyø
haïn cuûa moïi taàng lôùp daân cö. Ñaây laø loaïi tieàn göûi oån ñònh, ngaân haøng
khuyeán khích vaø söû duïng nhieàu bieän phaùp huy ñoäng, loaïi naøy traû laõi cao theo
nguyeân taéc thôøi haïn caøng daøi laõi suaát caøng cao. Huy ñoäng baèng caùch phaùt
haønh caùc chöùng chæ tieàn göûi: coå phieáu, kyø phieáu, traùi phieáu, … caùc loaïi
phieáu naøy phaùt haønh töøng ñôït vaø xaùc ñònh tröôùc veà thôøi haïn, laõi suaát,
caùch traû laõi.
 YÙ nghóa: Voán tieàn göûi chieám tyû troïng cao nhaát trong toång nguoàn voán
cuûa ngaân haøng thöông maïi laø nguoàn voán chuû yeáu ñeå ngaân haøng kinh doanh.
Vì vaäy, ngaân haøng raát quan taâm tìm bieän phaùp thu huùt nguoàn voán naøy ñeå
môû roäng quy moâ, phaïm vi hoaït ñoäng vaø taêng cöôøng lôïi nhuaän.
* Voán ñi vay: Caùc NHTM coù theå vay voán töø NHTW, caùc NHTM khaùc, trung
gian taøi chính vaø vay töø coâng chuùng
_ Phaùt haønh caùc chöùng töø coù giaù ñeå huy ñoäng theo muïc ñích ñaõ ñònh
_ Vay cuûa NHTW: caàn boå sung nhu caàu voán khaû duïng
_ Vay cuûa caùc ngaân haøng vaø caùc toå chöùc taøi chính khaùc: ñaûm baûo nhu
caàu voán khaû duïng trong thôøi haïn ngaén

34. _ Caùc nguoàn vay khaùc: tieàn vay töø coâng ty meï cuûa ngaân haøng; phaùt
haønh hôïp ñoàng mua laïi
_ Vay nöôùc ngoaøi: phaùt haønh phieáu nôï ñeå vay tieàn nöôùc ngoaøi
 YÙ nghóa: Laø nguoàn voán quan troïng cuûa ngaân haøng, noù laøm cho caùc
ngaân haøng chuû ñoäng hôn trong hoaït ñoäng kinh doanh. Vieäc aùp duïng caùc chính
saùch laõi suaát linh hoaït keøm theo caùc ñieàu kieän phi laõi suaát cuûa caùc coâng cuï
nôï khi ñi vay laøm ngaân haøng coù theå chuû ñoäng ñaït nguoàn voán phuø hôïp nhu
caàu
2. Nhöõng giaûi phaùp cô baûn ñeå khoûi taêng nguoàn voán huy ñoäng
a. Laõi suaát vaø thöôûng vaät chaát
_ Nghieân cöùu thò tröôøng ñeå ñöa ra chính saùch laõi suaát thích hôïp coù yù nghóa
quyeát ñònh
_ Thöôûng vaät chaát thoâng qua xoå soá,… laø yeáu toá kích thích
b. Cô sôû vaät chaát vaø ñoäi nguõ nhaân söï
_ Xaùc laäp nieàm tin cho coâng chuùng chaúng haïn: moät toaø nhaø ñoà soä, trang trí
thaûm mó, saép xeáp coâng vieäc khoa hoïc seõ taïo neân aán töôïng toát ñeïp.
_ Taïo döïng ñoäi nguõ nhaân vieân vôùi khuoân maët leã pheùp, raïng rôõ, aân caàn
cuõng caàn coù neùt duyeân daùng AÙ Ñoâng pha troän tính caùch hieän ñaïi
c. Ña daïng hoaù caùc dòch vuï cung öùng
_ Ñöa ra caùc dòch vuï toát vaø ña daïng: phaùt haønh theû thanh toaùn, cho vay tieâu
duøng, taøi trôï thueâ mua,…
_ Taøi trôï xuaát nhaäp khaåu, …
d. Thöïc hieän chính saùch kinh doanh haáp daãn
_ Khi thöïc hieän thaønh coâng hoaëc ñang thöïc hieän nhöng coù söùc haáp daãn ñoái
vôùi caùc döï aùn ñaàu tö  coâng chuùng ñaùnh giaù naêng löïc kinh doanh cuûa ngaân
haøng
_ Giaûi quyeát cho vay nhanh choùng, khoa hoïc hoaëc chaáp nhaän cho vay khoâng
caàn theá chaáp
_ Coù chính saùch laõi suaát, tính phí, caùc dòch vuï hôïp lyù, coù öu ñaõi
_ Coù chính saùch quaûn trò quan taâm ñeán caùc hoaït ñoäng kinh doanh, ñôøi soáng
cuûa khaùch haøng

35. _ Tö vaán ñöa ra caùc lôøi khuyeân, gia haïn hôïp ñoàng hoaëc caáp theâm voán cho
moät soá tröôøng hôïp doanh nghieäp gaëp khoù khaên
_ Thöïc hieän caùc cuoäc thaêm vieáng gia ñình trong caùc tröôøng hôïp khoâng may
vaø trao taëng phaåm trong caùc ngaøy leã.
e. Maïng löôùi toå chöùc ngaân haøng
Nhu caàu tieän lôïi trong giao dòch veà thôøi gian, khoaûng caùch ñoøi hoûi ngaân
haøng phaûi phaân boå chi nhaùnh, phoøng giao dòch ôû caùc vò theá thích hôïp.
CAÂU 18
Trình baøy caùc coâng cuï cuûa chính saùch tieàn teä. Taïi sao goïi laø
coâng cuï tröïc tieáp, coâng cuï giaùn tieáp. Öu ñieåm cuûa coâng cuï giaùn
tieáp so vôùi coâng cuï tröïc tieáp.1. Caùc coâng cuï cuûa chính saùch tieàn teä
Coâng cuï chính saùch tieàn teä laø caùc hoaït ñoäng ñöôïc thöïc hieän tröïc tieáp bôûi
ngaân haøng trung öông nhaèm aûnh höôûng tröïc tieáp hoaëc giaùn tieáp ñeán khoái
löôïng tieàn trong löu thoâng vaø laõi suaát, töø ñoù maø ñaït ñöôïc muïc tieâu caùc chính
saùch tieàn teä.
Coâng cuï tröïc tieáp:
• Haïn möùc tín duïng laø haïn möùc soá dö tín duïng toái ña maø caùc ngaân
haøng, toå chöùc tín duïng ñöôïc pheùp cho vay ra trong moät thôøi ñieåm nhaát ñònh do
ngaân haøng trung öông aán ñònh töøng thôøi kì. Coâng cuï naøy thöôøng ñöôïc söû
duïng trong tröôøng hôïp laïm phaùt cao nhaèm khoáng cheá tröïc tieáp vaø ngay laäp
töùc löôïng tín duïng cung öùng.
Cô cheá taùc ñoäng: khi ngaân haøng trung öông caàn thu heïp möùc cung tieàn teä
nhaèm thöïc hieän chính saùch tieàn teä thaét chaët ñeå haïn cheá laïm phaùt, ngaân
haøng trung öông seõ tính toaùn khoái löôïng tín duïng caán khoáng cheá, töø ñoù tính ra
haïn möùc tín duïng cho vay cuûa heä thoáng ngaân haøng ñoái vôùi neàn kinh teá. Töø
ñoù, ngaân haøng trung öông döïc vaøo khaû naêng voán töï coù, khaû naêng cho vay,
khaû naêng tín duïng … cuûa töøng ngaân haøng maø giao haïn möùc tín duïng phuø
hôïp.
Ñaây laø coâng cuï coù hieäu löïc taùc ñoäng nhanh choùng, maïnh meõ theo muïc
tieâu caàn kieåm soaùt. Tuy nhieân hieäu quaû ñieàu tieát cuûa coâng cuï naøy khoâng
cao bôûi noù thieáu linh hoaït vaø ñoâi khi ñi ngöôïc vôùi chieàu höôùng bieán ñoäng cuûa