3. Astroak zeruko berezko
gorputzak dira,hala
nolaizarrak,planetak,kometak,sat
elitea,etab.Koheteak,teleskopio
bereziak gizakiak sortu eta zerura
bidalitakoak ez dira astroak.
4. Unibertso sorrerari buruzko teoria da..Honen arabera
,orain duela 15.000.000.000 bat urte ,materia guztia
gune bakar batean bilduta zegoen eztanda egin zuen
eta unibertsoan zehar zabaldu zen .Materia horretatik
sortu ziren:galaxiak,izarrak,planeta-sistemak.
6. ZIENTZIA MOTAK
Naturari, gizarteari, gizakiari eta haren pentsamenduari buruzko
ezagutzaren arabera sailkatu ohi dira zientzia eremuak.
Antzina lau zientzia bakarrik bereizten ziren: aritmetika, geometria, musika
eta astronomia. Aurrerago, mekanika, fisika, optika, meteorologia, zoologia
eta botanika ere zientzia zirela pentsatu zuten. Denborak aurrera egin
ahala zientzia berriak sortu dira eta beste hainbat jakintza mota ere hartu
ziren zientziatzat.
7. Izar multzo erraldoiak dira,milaka miloi izar bil ditzaketen
multzoak.
Gure galaxia esne bidea da eta kiribila da ,besoak
espiralean.
Galaxia guztiak desberdinak dira eta 4 formetan sailkatzen
dira:
-kiribilak,barradunak,irregularrak eta eliptikoak.
-Esne bidearen beso batean kokatuta dago eguzkia.
8. Berezko argiak duten astroak dira.
Gas eta gai kosmikoz osatuta daude,hidrogeno eta gases .
Eguzkia gure izarra da eta haren bero eta argiari esker bizi
gara.
9. ARGI URTEA
Unibertsoko astroen arteko hain distantzia handiak
neurtzeko argi urtea erabiltzen da.
Argiak urtebetean egiten duen distantzia da
Argiak 300.000 km/sg egiten ditu.
10. Antzina,teleskopioa asmatu baino
lehen,izarrek osatutako irudien araberako
sailkapena egin zuten astronomoek.Irudi
bakoitzari izena ere jarri zioten.Batzuei
animali-izena:Leo(lehoia),Cyggnus(beltxarga
11. Unibertso dauden objetu bitxienak dira,ez ditu inork inoiz
ikusi.Dena erakartzen dute,baita argia ere.
12. Zulo betz handiak dituzten galaxien erdiko guneak dira.
Pisu ikaragarria dute,oso argitsuak dire eta gure inguruko
galaxiak baino askoz ere urrutiago daude.
13. Eguzki sistema eguzkiaren inguruan sortutako planeteen eta beste
gorputz espazial batzuen sistema da.
Eguzkia da sistemaren erdigunea,sistemaren izarra.
Izar horren inguruan biraka dabiltza 8 planetak,horien
sateliteak,asteroideak,kometak,meteoritoak eta planeta arteko gas
eta hautsa.
Planetak izar baten inguruan orbitetan dauden objetu handiak
dira.Ez dute berezko argirik,baina izarren argia isladatzen dute.
Bi taldetan sailkatzen dira:
-Barne planetak
-Kanpo planetak
14. Planeten inguruan biraka dabiltzan
astroak dira,ez dute berezko argirik.
Lurrak satelite bakarra dauka eta
ilargia da. Saturnok esate baterako 18
ditu baina guztiak forma
desberdinezkoak.
16. METEORITOAK
Asteroideek elkarren artean talka egiten dutenean
meteoritoak sortzen dira.Ez dira benetako
izarrak,objektu askoz ere txikiagoak
baizik.Izugarrizko abiaduran sartzen da
atmosferan eta asko berotzen da.
17. HALLEY KOMETA
Kometak noizean behin agertzen diren gorpurtz
argidunak dira.Eguzkitik urruntzen dira eta gero berriro
hurbiltzen dira.
Kometak bi isats izaten dituzte:
1-hautsezko isats horia.
2-gasezko isats urdinak.
Halley kometa 76 urtean behin hurbiltzen da eguzki
aldera eta azkenengo aldiz 1986.urtean azaldu zen.
18. LURRA GURE ETXEA
Lurrak bakarrik du planeten artean,oxigeno
ugariko atmosfera.Lurraren eiteari
dagokionez,poloetan pixkat zapaldutako
esfera baten itxura du.Atmosferako gasez eta
lurrazaleko urez gain, harkaitzez eta metalez
osatuta dago.Osagai horiek egoera solidoan
daude kanpoko aldean eta egoera likidoan
barruko aldean.
19. LURRAREN MUGIMENDUAK
1-Errotazioa:lurra bere ardatzaren inguruan bira bat egitako 24 ordu
behar ditu eta horrela bereizten dira gaua eta eguna.
2-Translazioa:Eguzkiaren inguruan mugitzen da,eta horrek urtaroak
eragiten ditu.Lurrak 365 egun 6 ordu eta 9 minutu behar ditu bira bat
emateko.Egutegiko urteak 365 egun ditu 6ordu soberan gelditzen dira
eta horren ondorioz lau urtean behin otsailak 29 egun ditu eta urte
hoiei urte bisurteak deitzen zaizkio.
