2. Survey-onderzoek Survey-onderzoek, enquête-onderzoek, opinie-onderzoek, peiling, poll, ... Op systematische wijze worden vragen gesteld aan een (vaak groot) aantal mensen. Die vragen meten meningen, motieven, gedrag of andere kenmerken van die mensen Vaak gehanteerde methoden Face to face Postenquêtes Online enquêtes Schoolenquêtes Telefonische enquêtes
4. De fundering Specificatie van het onderzoek Verantwoording Waarom ga ik onderzoeken? Formulering probleemstelling & onderzoeksvragen Van concept naar empirische vraag
5. Aandachtspunten Geldigheid Meet de vraag wat ze bedoeld is te meten? Betrouwbaarheid Het meetinstrument moet bij herhaalde toepassingen op dezelfde, onveranderd gebleven onderzoekseenheden, hetzelfde resultaat opleveren
6. Specificatie Hoe specificatiefouten vermijden? Grondige discussie laten aan voorafgaan Pretest bij een kleine groep respondenten Baseren op bestaande vragenlijsten Vb. Onderzoeksinstellingen, APS-survey, Jeugdmonitor, ...
7. Hoeksteen 1: Dekking Bij een survey heeft men steeds een doelpopulatie voor ogen Steekproefkader nodig: Vb. Lijst met jeugdige inwoners in de gemeente Vb. Lijst met deelnemers aan activiteiten georganiseerd door organisatie, gemeente, ... Vb. Lijst met telefoonnummers Vb. Scholenlijst
8. Dekkingsfouten (1) Mismatch tussen steekproefkader en doelpopulatie Vaak: doelpopulatie niet volledig gedekt Vb. Personen zonder email of telefoon Vb. Bij schoolenquêtes in uitsluitend het het voltijds regulier onderwijs Maar soms ook: “over”dekking Vb. scholen: Administratieve vs. reële opdeling Vb. Meerdere emailadressen/gsm-nummers van 1 persoon Fouten in bestand Vb. Volwassenen in jongerenbestand
9. Dekkingsfouten (2) Groot risico op dekkingsfouten: Websurveys zonder uitnodiging vb. Link vanop populaire website Commerciële adressenlijsten
10. Hoeksteen 2: Steekproef Iedereen bevragen? Doorgaans: toevalssteekproef Elke persoon uit de onderzoekspopulatie heeft een berekenbare kans om in de steekproef terecht te komen.
11. Hoeksteen 2: Steekproef Meest gehanteerde: Zuiver toevallige steekproef Gestratificeerde toevalssteekproef Populatie wordt opgedeeld in een aantal strata en per strata een toevalssteekproef (bv. Opdeling naar leeftijd, geslacht en nationaliteit) Disproportioneel gestratificeerde toevalssteekproef Bv. Oversampling van allochtonen Getrapte steekproeven Bv. Eerst steekproef van gemeenten en daarbinnen van jongeren
12. Hoeksteen 2: Steekproef Hoe groot moet mijn steekproef zijn? Afhankelijk van: Heterogeniteit of spreiding van de onderzochte kenmerken Betrouwbaarheidsinterval: Gewenste kans op een verkeerde beslissing Met een 95% betrouwbaarheidsinterval is er 5% kans dat de werkelijke waarde buiten het opgestelde interval valt maar besluit dat het er binnen valt De gewenste nauwkeurigheid of omgekeerd foutenmarge: de grootte van de fout die men wenst toe te laten Analysebehoeften Complexere analyses: steekproef moet groter zijn naargelang het aantal variabelen en categoriëen van die variabelen Beschikbare tijd en middelen Steekproefcalculators op internet Op basis van heterogeniteit, betrouwbaarheidsinterval en foutenmarge Steekproeven zijn niet per definitie beter omdat ze groter zijn Kan zelfs tot grotere fouten leiden Wijze waarop steekproef en survey uitgevoerd wordt is belangrijker
14. Item nonrespons Eenheid nonrespons Vooral problematisch als deze selectief is: onder- en oververtegenwoordiging van groepen Bv. Ondervert. van laag opgeleiden, allochtonen Oorzaken Als verschillende mailings worden voorzien, bereikt men bij postenquêtes een vergelijkbare respons met deze van bij face to face Hoeksteen 3: Respons
15. Hoeksteen 3: Respons Wat er aan doen? Aankondiging van de studie Herhaalde contacten (ook bij weigering) Vergelijk met populatiegegevens Respons en nonrespons op een aantal punten vergelijken (vb. Geslachts- en leeftijdsverdeling) Wegingen gebruiken Respons onder de 50%
16. Hoeksteen 4: Meten 3 (4) bronnen van meetfouten De vragenlijst Vragen moeten duidelijk zijn en door iedereen op dezelfde manier begrepen De respondent Onbedoeld: verkeerd begrepen, geheugen Bedoeld: bij gevoelige informatie Methode van dataverzameling (interviewer)
17. Opbouw vragenlijst Voorzie de vragenlijst van een algemene inleiding en van de nodige korte introducties bij de verschillende onderdelen Overweeg de volgorde van de vragen en de plaats van elke vraag Best beginnen en eindigen met niet te moeilijke vragen Ook vooraan: meest belangrijke en relevante vragen, vragen die de interesse wekken, vragen die door iedereen kunnen beantwoord worden, gesloten vragen Las enkele ontspannende vragen in (bv. Muziek, tv, ...) Zorg voor afwisseling Vragen die elkaar kunnen beïnvloeden: concrete doorgaans niet voor algemene vraag plaatsen Specifiek: verschillende aspecten van participatie beoordelen Algemeen: Is participatie belangrijk? Pas op met doorverwijzingen Lengte van de vragenlijst is afhankelijk van methode Besteed voldoende tijd aan opmaak van een vragenlijst
18. Algemene aanbevelingen Steun op vorig onderzoek Check voor betrouwbaarheid Vergelijkingsmogelijkheden Wel oppassen met veranderende betekenissen Vragen moeten begrijpelijk en duidelijk zijn Vb. Ontspanningsmogelijkheden ipv recreatieve voorzieningen Vragen moeten eenduidig zijn Vb. Kan je op je vrienden en familie terugvallen als je problemen hebt? opdelen in twee vragen Geef duiding bij moeilijke of dubbelzinnige begrippen
19. Meten van feitelijke gegevens Denk aan relevante achtergrondsvariabelen (leeftijd, geslacht, opleiding (ouders), ...) Zoveel mogelijk gesloten vragen Tracht zo volledig mogelijk te zijn in je antwoordcategorieën (vermijd “andere”) Maak de vragen zo specifiek mogelijk Bv. Geef een welomschreven referentieperiode en/of plaatsomschrijving Hoeveel keer heb je het afgelopen jaar informatie over culturele activiteiten opgezocht op het internet (nooit, één enkele keer, slechts enkele keren, minstens maandelijks, minstens wekelijks) Hoe vaak zoek je informatie over culturele activiteiten op op het internet (nooit, zelden, soms, vaak) Maak gebruik van (chronologische) tabellen en lijsten
20. Meten van attitudes Mogelijkheden Open vragen Rangschikkingsvragen Gesloten vragen met antwoordmogelijkheden Oppassen voor beïnvloeding Sociale wenselijkheid bv. “Onze preventiedienst heeft een nieuw programma ontwikkeld om jongeren te wijzen op de gevaren van alcohol. De volgende vragen gaan over jouw drankgebruik” Toevoeging van positieve of negatieve adjectieven Vermijd onderliggende assumpties: Vb. Vind je dat omwille van de stijgende jeugdcriminaliteit het skatepark enkel toegankelijk zou mogen gemaakt worden voor jongeren van de gemeente? Vermijd dubbele negaties Oppassen met restrictieve termen: Verbieden, controleren, beperken, tegengaan Vb. Bent u het eens of oneens met de volgende stelling: Leerkrachten mogen niet verboden worden om leerlingen te controleren buiten de schoolpoorten
21.
22. Dus ... Elke methode heeft zijn voor- en nadelen Veel is afhankelijk van de manier waarop aandacht wordt besteed aan het vermijden van fouten op het vlak van : specificatie, dekking, steekproef, respons en meting
